Heimskringla - 08.02.1912, Blaðsíða 2

I. BLS
WINNIPEG, 8. FEBRÚAR 1912
HEIMSKRINGLA
• <
“Farmers Short Course”
Ritstjóri Heimskringlu.
í blaÖi þínu var fyrir nokkru
minst á mót þaS, sem haldiö yröi
á Manitoba búnaðarskólanum í
Winnipeg í febrúar í vetur ; 1) af
fulltrúum akuryrkjufélaganna hér
í fylkinu, sem koma þar saman til
þess aö ræða mál sín og eins
Bændafélaganna (þó þau séu að
eins 4 starfandi í þessu fylki) ; 2)
samtímis þessu verður kornsýn-
sýning, og 3) kensla í ýmsum bún-
aðargreinum. Fyrir þá, sem vilja
taka það ómak á sig, að sækja
þessa kenslu, er hún öllum ókeyp-
is. Miðdags og kveldverð geta
menn fengið á skólanum, en nátt-
stað verða menn að útvega sér
annarstaðar.
Af því að ég geröi rögg á mig í
fyrravetur * og sótti bændamiót
þetta og var viðstaddur kensluna,
langar mig til að fara um hana
nokkrum orðum.
Eg hefi hérna fyrir mér kenslu-
skrá skólans yfir vikuna, — því
það er að eins ein vika, sem mót
þetta varir. Mönnum er þar skift
í tvo flokka, A og B. Kenslutím-
inn er frá kl. 9.10 á morgnana til
hádegis og frá kl. 1.30 til 4.30 eft-
ir hádegi.
“A” FLOKKUR.
mönnum ; þó vil ég halda, a® það
hafi ekki veriö.
• • •
HUGLEIÐINGAR.
Mér getur ekki annað fundist,
En það lítur nú út fyrir, að
þrautin sé unnin og Edison hafi
sigrast á henni eins og oftar.
Nú í sumar sem leið fór Mr.
Edison og maður frá Chicago,
l « - « Anderson að nafni, til Evrópu og
en að það se nokkuö hjaleUt, að 1 *
bændur þurfi að sækja búnaðar-
fræðslu inn í borgirnar, eins og
þar sé mestur landbúnaður, þar
sem hver blettur er þakinn — eða
til, þess ætlaður — stórum og
smáum byggingum og strætum.
Mér finst að slík fræðsla ætti
aS fara fram úti á landsbygöinni
dvöldu á ýmsum stöðum; en eng
inn víssi, í hvaða tilgangi ferðin
var ger. En þegar þeir komu til
baka, var með þeim franskur vél-
fræðingur, stórauSugur, og gat
liann þess við blaðamann, að Edi-
son hefSi farið til Evrópu í þeim
tilgangi, aS ná algerlega valdi á
verzlun með hinar nýju rafvélar,
fórust
byrja á ný að læra, til þess að
M á n u d a g — (1) Kent að
þekkja og ala upp svín til mark-
aSar ; (2) kent aS þekkja hör og
ýmsar grastegundir ; (3) meSferð | geta unnið fyrir sér.
mjóflkur ; (4) gasólín vélar, sem
hreyfiafl fyrir akuryrkju vélum
bænda ; (5) að mála bændabygg-
ingar og viShald þeirra.
þ r i iS j u d a fg — (l)Að ala upp
og þekkja holdagripi ; (2) dæma
um hveitikorns tegundir ; (3) um-
bætur á híbýlum bænda ; (4)
verndun gegn eldingum ; (5) að
aSgreina hveititegundir.
Miiðjvikudag — (1) Að ala
upt, og velja drátthesta ; (2) að | Þf r_ sem^
sjálfri. Helzt að barnaskólarnir j sétn eru ódýrar, hættuíausar, þef-
hefðu til meðferðar þá fræðigrein, , iausar þegjandi.
að nokkru, að gefa ungdóminum ; . .
, „ í „ s Hinum franska manni
sv’olitla hugmynd um tilveruna t .
kringum mann, það sem hverjum Pannlg or •
manni er bráðnauðsynlegt að “É'g hefi lagt talsvert fé í þessa
vita, þegar til fullorðins ára kem- j nýju uppgötvun Mr. Edisons, og
ur. En því er ver og miður, að j við höfum náS einkaverzlun með
unglingurinn er jafn ómentaður í j vélarnar í Evrópu. Fólk verður
öllu verklegu af því, sem hann j þeirri stundu fegið, sem þaö los-
umgengst daglega og þarf að um- ast viö hinar óhreinu og daunillu
gangast, þegar- hann fer út úr j gasólin-vélar, sem einnig eru mjög
skólanum — þá kominn undir ; hættulegar, ef eldur er annars-
tvítugt —, eins og hann var 6 eða ; vegar”.
7 ára gamall, þegar hann byrjaöi ! F<kki er véiinni iýst) en hefi
skólan<vm sett, ef ekki væri aðrir j einhversstaöar séð sagt frá henni
til þess að beina honum á þær j agur) Gg. er hén) ag ég foid^ fyrir-
brautir. það er ekki fjarri sanni, fergariítjn járnstokkur, sem festur
sem prófessor einn sagði : Hann i er un^jr vagninum eða reiðinni,
kvaðst hafa stundað skólanám j sem hreyfa skal siöan er iosa8
frá því hann var 7 ára, þar til , um hana með sveif og í því bili
hann var 27 ára, og það helzta, fer ertirinn aS kitia aflvakann, —
sem hann hefði lært og verið lát-I reiSin fer af staS Qg ekillinn gríp-
inn læra, hefði verið að lesa og j ur stjórnvölinn og stýrir hvert er
reikna, og þá, að enduðu 20 ára ; vera vin
námstímabilinu, varð hann að
En þaö merkilegasta við vélina
er þaS, að hlaða má hana einsog
byssu (afturhlaðninjg). Hvert
‘‘skot” endist vissan mílnafjölda
(vegalengd). Hraðamælir er hafð-
ur, sem hægt er að lesa á, og þeg-
Mér virðist, sem taka mætti
færri ár æfinnar til lésturs og
reikningsnáms, og oft að ungling-
urinn gefst algerlega upp við það ar skotið eða rafstikillinn er út-
brunninn, er hann tekinn úr hulstr
inu og öðrum stungið í staSinn.
Vélina nefnir Edison “booster”.
“Mun sá dagur nokkru sinni
áður en hann er talinn fullnuma.
Satt er það, að laganna vegna
má gera breytingu á hinu al-
menna skólafyrirkomulagi. En j
hvenær hugsar alþýðan sér að I _
gera þaS ? Eg get hugsaS mér, að ' lemia UPP> a® hægt verSi að fram-
það eigi enn nokkuö langt í land, j lelöa eínl- er komiS Ketl 1 staðinn
r al- 1 fyrir PaRPlr> °g hægt verði að
t. u fratotrnnHír • ITi hpkkia I ment 1 höndum manna, sem verða Prenta a klöð og bækur ? þetta
þekkja hafrategundir , (3) þekkja J aSeins í hiáverkum er 9Purnlng. sem beint var að Mr
helztu sjukdomstegundir hesta og þekkino-arskortur i ^18011 af blaðamanni fyrir nokk
O, “töframaöutinn”, .tosoj
var
(4) helztu skilyrði um concrete
bvggingar ; (5) viðgerð á málm-
ílátum og öðru áhöldum á
heimilum bænda.
Fimtudag—(1) aö ala upp
og þekkja mjólkurkýr ; (2) þekkja
byggtægundir ; (3) að brvtja sund-
ur gripsskrokka, sem slátrað er ;
(4) meöferð gasólin véla og að
samfara sparnaðar hugmynd, setn
er til skaða.
Edison er oftast kaflaSur,
fljótur 111 svars.
Eins og nú stendur taflið, verð- ,T, . „ ,
ur unglingurinn að leita til borg- | Vlssule£a- Kopar, stal eða
anna, eða foreldrarnir að senda !ukkel ma nota- MeS efnafræÖls,
hann þangað, ef þau hafa efni á e^ri raf-teglu get ég búið til
því, til þefcs að læra eitthvaS það, j l,>'nnur úr stáli- koPar eSa nlkkel-
sem getur veitt honum lífsupp-I elnn 20-1000 part tir þumlungi á
eldi, - ef hann á ekki aö skipa j lU'kt- sem drekkur f sig blek alveg
einsog pappír ; en er séigari, voð-
þó hefir mér
þekkja tilbúning (construction) sess 1 la*sta flokki malinfelagsins. , {MJ ^
þeirra. | þetta mál krefst þess, aS meira ! revnst nikkel bezt’
sé um það rætt, en það, sem ég 1
F ö s t u d a g — (1) að ala upp
og þekkja sauöíé ; (2) þekkja get itelátis- þetta er líka eitt
ýmsar villifræstegundir ; (3) með- af hjaverkum m.num. En sannar-
ferð mjólkur ; (4) fuglarækt ; (5)
vatnsból á bændabýlum.
“B’
flokkurinn hafði
Nú fór Edison yfir aS bókaskáp,
er hann hafði í stofu sinni, og tók
lega stingur þaS í augun, er maS- |,ar hér um bil tvo þumlunga
ur íeröast um sumar landsbyjröir, ^ °ÍT nia>lti : “Hf að bloÖin
aö sjá sum þessí hús, sem eiga : 1 Þ6ssari tók væru úr nikkel
somu aS vera skólahús, hve fátækleg og j mundu Þau vera. um 40>000 a®
námsgreinar, er fóru fram á vííxl, iitiisvirSi þau eru, f samanburði , tolu’ en aS ems eltt Pund a
af því sami kennarinn kendi báð- ( viS ibúðarhús bænda og jafnvel bYUfcd”.
um llokkunum. sum búpeningshús þeirra. — En í það virðast því vera góðar
Leiðbeiningarspjöld fékk hver alt upp á sparnaðinn, ‘‘móðir j horfur á þvi, að ráðið verði fram
maöur, sem vildi, í hverri grein góð”. — Aftur má telja skólahús- j úr þeim vandræðum, sem margir
fyrir sig. j in bygðarprýði i sumum héruð- j hafa verið aS kvíða fyrir, — papp-
Eftir kveldverð éða kl. 8.30 byrj- "m' ,eins °* lflc.a ættiaS verak írsleysinu-
uðu hreyfimynda sýningar og kenslán þarahk* að sama skapi
« l-ij • t a \ / a • i g°S og fullkomin.
ræðuhold i fundarsal (Audtton- ;
’um) skÓlans, sem vöruðu til kl. 1 Evo skal ég ekki þreyta þjg
11—12 á kv,eldin ; og komu þá lengur, lesari góður. En mér er j vinnur verk sitt svo aSdáanlega
rafafls strætisbrautavajgnarnir við spurn : Af hverju kemur sá mikli vel, að alt sýnist náttúrlegt, og
þar, til þess að flytja' bændurna 1 mismunur, aS nágrannaþjóðin 1 allir, sem á horfa undrast, er líta
áleiðis til náttstaða þeirra i borg< : okkar í Bandarikjunum taldi sér
inni. | fvrir skömmu aS hafa 16 lærða
menn af hveriu htindraðt íbúanna,
cn við Canada menn höfum að-
eins tvo lærða menn af hundraöi
, r_. , , . , , . .. hv.erju ? gkvldi þaS ekki vera i um og berjast gegn óvinunum.
*!vv, ' ært"t !!le't.aí«; a skólafyrirkomulaginu okkar eitt- | Sorgarleikir og gamanleikir eru
hvað að kenna ? Eða er þessi , leiknir á leiksviðinu o.s.frv. Og
staShæfing röng ? I Edison leit á þaö, sem hann hafði
Gevsir P.O., Man., 27. jan. 1912. ! *ert 1 °«ÞaS var harla Kottl
| En myndirnar minar þegja, eða
B. Jóhannsson
í heild, sinni var þetta mjög á-
ltægjuleg og uppbyggileg vika, —
enda sagSi einn bóndinn, aö hann
Eins og mönnum er kunnugt,
var þaS Edison, sem fann upp og
smfðaSi hreyfimj-nda vélina, sem
pann töfraleik í fyrsta sinn. Mað-
ur sér éimlestirnar renna með
undra hraða á teinasporinu ; gufu-
skipin kljúfa öldur hafsins ; ridd-
tra hleypa til orustu fákum sín-
tíma, en hann hefði getað gert á
tiu árum með eigin reynslu.
Eg rita því þessa grein til þess,
að hvetja bændur og bændasyni,
sérstaklega þá, sem töluvert eru
komnir niöur í ensku — þó aðrir
geti haft gott af því líka, því þeir
hafa þó sjón og skynjan — að
sækja þetta bænda^námsmót. —
KostnaSurinn er ekki svo mikill,
þar sem fargjöld með járnbraut-
um eru ekk nema hálf, að það sé
Síðustu uppgötvanir
Edisons.
þó Thomas A. Edison sé nú
horfandi i, að sfeppa þessu tæki- kaminn 4 sjötugsaldur, virðist
færi. Allir eru velkommr ; gildir e in afturför komin f .,t5fra_
sama, hverju megm hryggjar þeir munninn„ hyorki til lífs né s41ar>
eru í politik, ekkert um það spurt i
— enda engin pólitík rædd. En' Eftir því sem blöð og tímarit
gott hvaöan gott kemur, frá ,,lafa nýlega farið orðum um hann,
hver jum sem er, og við bændur ! sýnist hann aldrei hafa verið ör-
ættum að færa okkur það í nyt, nffgari hepnari en einmitt nú.
sem við getum haft hag af. Enda °? vil eff feitast við að skýra frá
er aukin þekking fyrsta skilyrðið llinu helzta, er ég hefi nýlega lesið
fvrir, hagsæld okkar, ef við látum .um þennan undraverða mann.
hana koma fram í verkinu. ! Þess hefir áður verið getið í
„ , . . . ' Ueimskringlu, að Mr. Edison hafi
Tl-. “ „ Jít"!. ”!3 fyrir nokkrWm úrum byrjað á því,
að smíða rafvél, sem hreyfa skyldi
á skólanum, i einni byggingunni.
Fvlkínu var skift niður í 3 deildir,
suðaustur, suðvestur og norður-
deild. þeir að eins höfðu rétt til
allar tegundir vagna, og koma í
stað gasólin og steinolíu, sem nú
er helzt notað sem aílgjafi við bif-
að senda korn og keppa um verð- ( reiðar'Qg 5nnur flutningsfæri) sem
laun, sem voru meðlimir akur-
yrkiufélaga eða bændafélaga.
Mjög fáa af löndum mínum sá
étr þarna, að undanteknum nem-
endum skólans. Má vera, að ég
hafi ekki þekt þá frá annaraþjóða
ekki eru knúð af gufu. Edison hef-
ir ekki farið leynt með það, a®
hann væri að gera tilraunir við
vél þessa, og hafa þvi margir
reynt að uppgötva þennan leynd-
ardóm, en engum tekist,
j réttara sagt skuggarnir. Ég má
I til með að láta þá tala, ef þeir
eru skuggar mannanna ; hneggja,
ef þeir eru skuggar hestanna, og
gelta, ef þeir ern skuggar hund-
anna ; blístra, ef sýnd er eimreiðin
o. s. frv.. Ég gæti náttúrlega sett
fónógraffinn minn á bak við tjöld-
in og látið hann gera alt þetta,
en fullkomnara væri það, ef sama
vélin gerði alt saman : sýndi
| skuggamyndimar og talaði um
leið. — Edison fór óðara að fást
við þetta ‘‘kraftaverk”.
Hann vakti nótt og dag. þaÖ
er ekkert óvanalegt fyrir hann, og
margoft hefi ég séð staðhæft, að
Edison haldi því fram, að svefn sé
alls ekki nauðsynlegur. Heldur aS
eins ávani. — “Alt, sem maður
þarf að gera”, segir hann, ‘*er að
skifta um verk. Éf maður er fengi
búinn að glima við sömu þraut-
ina, og verður ekkert eða lítiö á-
gengt, — sljófgast hugsunarfærin
og mann fer að sifja. þá er bezt
að hætta við það, sem maður er
að berjast við, og taka fyrir aðra
þraut, og er eins og maður vakni
þá af svefni og sé endurnærður”.
Nú er Edison búinn með vélina,
sem lætur skuggana tala, og nefn-
ir “scene phonograph”, og mælt
er, aö á næsta sumri verði hún
komin á markaðinn.
Skörpmu fyrir jólin í vetur
sendi Edison vagnhlass (carload)
af húsmunum, svo sém borðum,
stólum, kommóðum, legubékkjum
o. fl., úr cements steypu til Chi-
cago, og var því úthlutað þar á
meðal fólks, er hafði beðið Mr.
Edison að láta sig sitja fyrir þess-
um munum, sem voru þeir fyrstu
sinnar tegundar í heimi.
Munirnir voru þeir fegurstu á
að líta, sléttir sem gler og steind-
ir ýmsum litum ; fóðraðir og fylt-
ir dýnum, og runnu á hjólum
eins og tíðkast á góðum húsmun-
um. En þeir voru þriðjungi
þyngri, en ef verið hefðu úr tré,
og þriðjungi ódýrari. því þeir
voru úr steyptu grjóti! En ekki
úr málmi og ekki úr tré, — það
gerði mismuninn.
S. J. A.

Haust og Yetur.
Ljóssins hveli ljókkar í
— læðist hel um slóðir —,
sorta-él og svipill ský
sólar- fela -glóðir.
Loftiö gránar, byrgjast brátt
bleikar mána rendur.
Stormar fána hefja hátt,
lilymur rán við strendur.
VoðahljóS og hríð að fer,
hroll í blóði nærir.
Sumar-ljlóðum hlýjum hér
heljar-óður tærir.
Iæika hart og lama, tröll,
lífsins h jartarætur.
Hinu bjarta hasla völl
höfgar, svartar nætur.
Elfur frjósa, hrönnin há
hylur ósa svala.
Blæjur ljósa breiðast á
bleikar rósir dala.
II.
Illa stendur veðra-vog.
Völdin endursetur
nú, með hendi harðri og
her-ör sendir vetur.
Kulda- stungu -stálin blá
— stilt í klungur-smiöjum —,
eru bungum frera frá
flutt í þungum hryðjum.
Illeypt er skriðum storma’ á
storð ;
sterk er iðan háa.
Steypt er friði fyrir borð ;
fylkt er liði snjáa.
Aukast skaflar. Yls hjá slóð
ísa staflast þynnur.
Reynir tafl við röðul-glóS
rökkur-afl, — og vinnur.
Stígur njóla. Nú i kvöld
næðir gjóla um hreysi.
Fylla skjólin feigðar-tjöld ;
Frost og sólarleysi.
Vetrarhríðar — húmsins tíð —
hamla fríðum björmum.
Vefjast síöar vötn og hlíð
vorsins blíðu-örmum.
Kristian Johnson.
Stökur.
í hjartastaö þó hangi fleinn
og hart að súðum brimið skelli.
það er bezt að berjast einn
í bardögum á lífsins velli.
Ég er eins og blómlaus björk ;
burtu eru dagar ljósir.
Ég ein vil sitja á eyðimörk
°g yrkja þar um dánar rósir.
Eg mér kýs að eiga ból,
hvar íturfagur steypist fossinn,
eldrauð þegar ævisól
að mér réttir hinsta kossinn.
Yfir mér þar árgalinn
ástar syngur þýðum rótni,
og úðinn vætir vanga minn<
ég visna svo hjá fögru blómi.
Ég vil minn heyra hinsta dóm
í hreinum faðmi á náttúrunni.
Eg var líka eitt sinn blóm,
en eitraðist af þyrnirunni.
Hinstu orð mfn endurber
austanvindsins kaldi hreimur.
þá get ég boðið byrginn þér —
blíðmálugi, svarti heimur.
SJÖFN.
JÖN JÖNSSON, járnsmiður, að
790 Notre Dame Ave. (horni Tor-
onto St.) gerir við alls konar
katla, könnur, potta og pönnur
fyrir konur, og brýnir hnifa og
skerpir sagir fyrir karlmenn. —
Alt vel af hendi leyst fyrir litla
borgún,
-

Buicks annar brunnur gýs 10 þús. tunnum á dag.
Sá sem er hyggin endur-
tekur ekki sína fyrri yillu
Fær þú nokkra hlutdeild í þeim miliónum dollars
sem árlega er borgað hluthöfum olíu félaganna i
Californíu ? Ef ekki, þá griptu nú tækifæriö til þess
aö auðgast. Eftir fá ár veröa fáir hlutir í tryggum
olíufélöigum, sem hægt verður að kaupa ódýrt, af
ríkum eða fátækum, af því að öll olíusvæðin eru
sem næst upptekin, og stjórnarlöndin verða geymd,
þar til þau hækka í verði fyrir starfsemi núverandi
félaga og einstaklinga, sem eiga olíu-lönd.
Ef þú vilt vita uin hinn mikla olíu-iðnað i Cali-
forniu, þá skrifaðu mér stratx og ég sendi tafarlaust
ókeypis myndabæklinginn : “THE LAND WIIERE
OIL IS KING”.
þaö eru fleiri ’og hetri tækifæri til stórgi óða
með litlu fjárframlagi í ol u-svæðum Californiu, en í
nokkurri annari iðngrein á núverandi tíma. En
tækifæra tíminn til þessa er bráðfega á förum, — og
eftir fá ár verður hann liðinn.
liefir nú 2 afbragðs brunna
á 40 ekra e:gn sinni, sem
báðir frarnleiða á dag $7.500
viiði.
Kaupið Buick hluti nú I
Mig vantar fleiri viðskiftavini og þess vegna sel
ég nú um stuttan tíma minst 50 hluti í félaginu
gegn fyrirfram borgun, fyrir einn dollar hvern hlut.
BUICK olíufélagið er eitt hið hepnasta félag í
Californiu og algerlega skuldlaust, þarf að eins að
borga vinnulaun. það borgaöi í des. sl. yfir
$127,000 i ágóða hluthöfum sínum, og nú, með mjög
auknum inntektum, verða enn hærri gróða upphæðir
bocgaðar. Næsta gróðaskifting verður í marz, eða.
fyrri. Annar brunnur ætti að verða fullgrafinn í
marz eða apríl, og verður þá gúóðinn aukinn að
mun.
Eftir þeim inntektum, sem brunnar félagsins nú
g,efa af sér, þá eru hlutir félagsins nú nokkurra doll-
ara virði hver, og eftir skamman tíma hygg ég að
þeir verði ekki seldir fyrir minna. — þeir, sem nú
kaupa, meðan ég get selt fyrir $1.00 hlutinn, ættu
að skilja, hver undra gróði er í vændum innan fárra
mánaða, — ef ekki fárra vikna.
Ákveðið skjótt—pantið strax.
KARL K. ALBERT
OIL INVESTMENT
P. O. Box 56
Winnipeg, Man
708 HcArthur Bldg.
Phone Main 7323