Heimskringla - 22.02.1912, Blaðsíða 3

HBIMSK&IVGDX
WINNIPEG, 22. FEBR. 1912.
3. BLSj

KAUPIÐ lOc ‘PLUG’ AF
CHEWING
TOBACCO
OG YERIÐ GLAÐIR.
nzirm:
Afmælisgjaíir til
Heilsuhælisins.
Nú er v.criö aö »era upp reikn-
in^a Heilsuhælisins fyrir árið 1911.
Aðsóknin hefir verið svo mikil, að
sjúklingar hafa oft orðið að bíða.
Áranjrurinn er ágætur ; mun það
sannast, að hann er eins góður og
í be/.tu hælum utanlands. Kostn-
aðurinn hefir ekki orðið meiri en
við var búist. Um alt þetta kem-
ur bráðurn nákvæm skýrsfa.
En við höíum orðið fyrir einum
miklum vonbrigðum.
Deildir Heilsuhælisfélagsins gera
fremur að dofna en lifna. Tillög
landsmanna eru of lítil, svo lítil,
að ekki er annað sýnna, en að því
reki, að hækka verði meðgjöf sjúk-
finganna, ef menn verða ekki greið
ugri við Heilsuhælið eftirleiðis.
Einna mest hefir Heilsuhælinu á-
skotnast í minningargjöfum í Árs-
tíðaskrána og öðrum gjöfum og
álieitum.
Mörgum hefir farist höfðinglega
við Hælið, gefið því veglegar gjaf-
ir.
Og margir hafa jafnan á ýmsan
hátt sýnt því velvild bæði í orði
og verki. Einn þeirra manna er
Ölafur Björnsson, ritstjóri ÍSafold-
ar. Hann hefir nú fyrir skömmu
vakið máls á því, að menn eigi að
hugsa til Heilsuhælisins á aimælis-
degi sínum, gefa því afmælis-
g j a f i r. H.afa honum þegar bor-
ist þess konar gjafir ; mun hann
leggja alt kapp á, að þær verði
sem flestar og mestar.
Ég kann honum beztu þakkir
fyrir þetta ágæta nýmæli, og vona
að það verði Heilsuhælinu til mik-
ils stuðnings.
það er auðvitað, að stjórn
Heilsuhælisféfagsins og allar deild-
ir þess munu taka með þökkum
við öllum afmælisgjöfum. Sömu-
leiðis ber ég það traust til rit-
stjóra allra íslenzkra blajða, að
þeir vilji veita afmælisgjöfum við-
töku og geta gefendanna í blöðum
sínum.
Og hver veit, hvað úr þessu get-
ur orðið.
Ef alt uppkomið fólk
vildi muna Heilsuhælið át h v e r j-
um a f m æ 1 i s de g i sínum
og gefa því nokkrar krónur, þeir
sem það geta, en hinir krónubrot,
sem minna mega, þá mundu allir
standa jafnréttir í fjárhagnum, en
Heilsuhælið komast úr miklum
kröggum og ná.því óskamarki, að
geta veitt fátæklingum ókeypis
vist og efnalitlum ódýra vist.
Öll íslenzk blöð eru vinsamlega
beðin að flytja lesendum sínum
þessa orðsending.
Rvík, 14. jan. 1912.
G. BjÖrnsson.
fékk 414 atkv. Kvenfélags listinn
. (C) hlaut 373 atkv., og verka-
I mannalistinn (B) 281, og komu
hver um sig einum sinna manna
j að. Hinir listarnir fengu sára fá
atkvæði. Kosnir voru : Sveinn
Björnsson yfirdóms lögm., Hannes
Hafliðason skipstjóri, Knud Zim-
sen verkfræðingur, fríí Guðrún
Lárusdóttir og þorv. þorvarðar-
son prentari. — Konum fer fækk-
andi í bæjarstjórninni. Frúrnar
Bríet Bjarnhéðinsdóttir og Guðrún
Björnsdóttir, sem setið hafa þar
í undanfarandi fjögur árin, gengu nú
! úr henni og náðu ekki endurkosn-
ingu. Tvær konur eiga sæti þar
j framvegis.
— Félagið “Landvörn” hélt aðal
íund sinn 19. des. sl., og voru þá
kosnir í stjórn þess.: Brynjólfur
tannlæknir Björnsson, Gísli Sveins
son yfirdóms lögm., Jakob Möller
■ bankaritari, Jón prentari Baldvins
' son og þorsteinn skáld Erlíngsson
og ,er hinn síðastnefndi formaður
félagsstjórnarinnar. 1 varastjórn
voru og kosnir : A. J. Johnson,
I bankaritari, dr. Jón þorkelsson og
Guðm. læknir Hannesson.
— Nýtt bfað er farið að gefa út
j á Evrarbakka, er “H'eimilisblaðið’
heitir. Á það að vera til skemtun-
ar og fróðleiks, .en laust við alla
pólitík. Kemur það út einu sinni í
mánuði og kostar 75 aura árgang-
urinn. Útgefandi þess er Jón
Helgason prentari á Eyrarbakka.
j Annað blað er hlaupið af stokk-
unum á Akureyri. Heitir það
Norðurljósið og er ritstjórinn
Arthur Gook trííboði. Innihald
þess verður aðallega um trúmál.
i Einnig flytur það mvndir og ann-
1 an fróðleik.
! — Nýtt kirkjublað (1. fiebr.) flyt-
j ur mynd af séra Friðriki J. Berg-
mann.
— Séra Björn Stefánsson að
,Tjörn á Vatnsnesi hefir sagt laus-
um prestsskap og gerst kennari
við unglingaskóla í Hjarðarholti í
Dölum. — Um Tjörn sækir séra
, Sigiirður Jóhannesson (frá Hind-
isvík á Vatnsnesi), sem settur hef-
ir verið að þjóna Hofi í Vopna-
firði nú um nokkurn tíma.
þróttaíélaganna þar og tekið mjög
vel í það mál. Forgöngumaöur
þessarar sambandsmyndunar hefir
verið Sigurjón Pétursson glímu-
kappi.
— íslenzkir íþróttamenn hafa
sótt um það til forstöðunefndar
Olympisku kikanna, að mega taka
þátt í þeim sem íslendingar. Leik-
irnir verða haldnir að sumri í
Stokkhólmi. Ekki lízt Svíum á,
að við getum talist sérstök þjóð,
en hver þjóð kemur fram við leiki
þessa'í hóp sér. þó er ekki fullnað-
arúrskurður um þetta fallinn enn.
Ekki lízt íþróttamönnunum ísl. að
koma fram sem Danir og hætta
heldur við hluttökuna.
— Tilboð ætlar fyrverandi ræðis-
maður Frakka hér Brillouin að
gera í hafnargerðina í Rvík. Er
ekki ósennilegt, að þessu verði
tekið, ef ,ekki verður því meira
kappi be tt til þess að koma því
vérki á danskar hendur. Brillouin
stendur hér betur að vígi, þar sem
hann hefir aðra hafnargerð með
höndum og verður honum því all-
miklu ódýrara, að gera þessa höfn
og getur þá eðlilega boðið lægra
en aðrir.
— Jjorlákshöfn hefir fyrv. ræðis-
maður Brillouin ný'skeð keypt af
þorleifi Guðmundssyni á Háeyri
fyrir 600 þúsund franka, eða um
fjögur hundruð þrjátíu og tvö
þúsund (432,000) krónur. — Uag-
legur skildingur fvrir eina jörð á
íslandi. 1 sumar var mikið gert
að rannsókn á hafnarstæði þarna,
Og er talið víst, að byrjað verði á
hafnargerðinni að ári.
— “Sunnanfari”, myndablaðið,
sem Dr. Jón þorkelsson stofnaöi
fvrir all-löngu í Kaupmannahöfn,
Og legið hefir niðri um nokkur ár,
byrjar að koma út aftur í þessum
mánuði. Hlutafélag gefur hann nú
út, og verða ritstjórar hans þeir
feðgar Dr. Jón og Guðbrandur
sonur hans.
— Nýi botnvörpungurinn ‘‘Skúli
fógeti”, seldi nýlega fyrsta sinn
í Englandi fyrir 18,300 kr. það er
hæsta verðið, sem botnvörpuskipin
héð'an hafa fengið fyrir fiskifarm.
— “Marz” seldi skömmu áður
farm fyrir rúmlega 18,000 kr.
— þeir kaupmennirnir Garðar
Gíslason og Helgi Zoega kvað fá
hingað í vetur tvö botnvörpuskip,
sem haldið verður út héðan til
veiða.
— Meiðyrðamál, er Páll Einars-
son borgarstjóri Rvíkur höfðaði
gegn L. H. Bjarnasyni prófessor,
út af grein í Lögr. síðastl. sumar,
var nýlega dæmt í undirrétti.
Sekt 40 kr., auk málskostnaðar.
Báðir málsaðilar kvað vísa mál-
inu til yfirdóms.
— Skaðabóta og tmeiðyrðamál,
er Einar Jónsson málafim. hafði
höfðað gegn Birni Gíslasvni út-
vegsmanni, var dæmt í yfirdómi
í sl. mánuði. 1 undirdómi hafði B.
G. fengið 200 kr. sekt og átti að
gjalda E. J. 1000 kr. í skaðabætur
En yfirdómur færði sektina niður
í 150 kr. og feldi alveg burtu
skaðbæturnar.
— Dáin er í Reykjavík aðfara-
nótt 22. jan. frk. Sólveig Thor-
grimsen, fædd 23. febr. 1848, dótt-
ir Thorgrimsens áður verzlunar-
stjóra á Eyrarbakka og systir frú
Sveinbjörnsson, ekkju L. Svein-
björnsson hávfirdómara og þeirra
systkina. Heiðurs og myndarkona-
vr.
Islands fréttir.
Bæjarstjórnar kosningar fóru
íriam í Rej’kjavík 27. jan. Var tals-
verður spenningur með mönnum,
og höfðu 12 listar komið fram, en
aðeins fimm bæjarfulltrúa fkyldi
kjósa. Flest atkvæði hlaut Sjálf-
stæðismanna (A)-listinn, 493, og
kom að tveimur sínum mönnum.
Heimastjórnarmanna listínn (E)
— Séra Einar Jónsson á Desja-
mýri hefir fengið veitingu fyrir
Ilofi í Vopnafirði. Var sá eini, er
sótti.
— Einmuna tíð hefir verið um
land alt síðan fyrir jól, segja blöð
frá 28. jan. N
— Búnaðarnámsskeið var haldið
í Hjarðarholti í Dölum 8.—14. jan.
þ. á. þar héldu fyrirlestra : Einar
garðyrkjumaður Helgason og bún-
aðarskóla ráðanautarnir : Ingim.
Guðmnndsson og Sig. Sigurðsson.
— Við sönglistaskólann í Kaup-
mannahöfn hefir nýlega lokið prófi
Haraldur Sigurðsson, sýslumanns
í Kallaðarnesi, — I tónfræði og
píanóspili. Tveir Islendingar eru
og nýbyrjaðir að stunda þar nám:
Eggert Stefánsson (múrara Egils-
sonar í Reykjavík) og Reynir
Gíslason.
— Á Flensborgarskólanum í
Hafnarfirði eru alls 72 nemendur í
vetur.
— Íþróttasamband Islands er í
ráði að stofna (eða er þegar stofn-
sett) í Rteykjavík, þ.e. samband
fyrir íslenzk íþróttafélög um land
alt. Undirbúningsfundur var hald-
inn í Rvík í jan. ai stjórnum í-
-v
+
*
I
+
*
I
!
*
+
*
*
+
I
*
+
*
i
l
*
*
*
♦
*
Mail Contract
INNSIGLUÐ TILBOÐ send tfl
Postmaster General verða með-
tekin í Ottawa til hádegis á föstu-
daginn þann 22. marz 1912 um
póstflutning um fjögra ára tlma,
tólf sinnum á viku hverri báðar
leiðir milli GARSON QUARRY og
TYNDAL, frá fyrsta júní næstk.
Prentaðar tilkynningar, sem inni
halda frekari upplýsingar um póst-
flutnings skilyrðin, fást til yfirlits,
og eyðublöð til samninga eru fáan-
leg á pósthúsunum í GARSON
QUARRY og TYNDAL og á skrif-
stofu Post Office Inspector.
Postoffice Inspectors Office, Win-
nipeg, Manitoba, 9. febrúar 1912.
W. W. McLEOD,
Post Office Inspector.
Það er alveg ví*t
að það borgar sig að
auglýea í Heim8kringlu
JÖN HÖLM, gullsmiður 4 Gimli
gerir við allskyns gullstáss og býr
til samkvæmt pöntunum. — Selur
tiunig ágst gigtarbelti fyrir $1.25,
©I.
-qJ-----------------------
Kvæði flutt á Borgfirðingarnótinu í Winnipeg.
:5. FEBRUAR 1912-
----------%----------
!
?
»
)
T
Te)
J®
Inngangserindi.
Lag: Þjer risa jöklar.
Þá knýtt er fjelags bræðra-band
og boðs til liði fylkt,
að minnast á sitt móðurland
er manni ljúft og skylt.
Og þá er einhver ást-taug hreyfð,
er umsorg hvers dags fól,
því þar er okkar ættarleifð
og æskudrauma ból.
Ur munardjúpi mörg þá rís
upp mynd, sem þar var geymd,
og barnsgleðinnar broshýr dís,
þá birtist, löngu gleymd.
En við þá innsjón öndin fer
á útreið ferða ljett.
því flestir eflaust eigasjer
þar einhvern kæran blett.
Minni Borgarfjarðar.
Girt með fríðum fjallakrans,
frægsta bygðin móðurlands,
Borgarfjarðar hjerað hlýtt,
heiliaríkt og fegurð skrýtt.
Birtist mætt sem mynd í kvöld, -
minninganna greypt á spjöld.
Endurklætt í alt sitt skraut,
— öllum sem þess hlúði skaut.
Horfum á þess helgibrag,
himin mildan sumardag.
hvað það brosir blítt og sætt,
blámóðunnar guðvef klætt.
Enginn betri blikmynd sá,
— betur liti skiftast á,
vatnið silfrað, landið lágt,
litað grænt, en fjallið blátt.
Breiðar sveitir sænum næst,
sjást til hliðar fjöllin glæst.
Nes og firðir falla þýtt,
faömlög í og kyssast blítt.
Sker og hólma, — beggja börn,
báran laugar framtaksgjörn.
Fuglar svífa’ og synda kring,
saddir unaðs tilfinning.
Ekki síði r svipljúfar
sýnast efri bygðirnar.
Þar má líta fell og fjöll,
frjófga dali sljettan völl.
Stararengi, straumþung fljót,
stöðuvötn við hlíðarfót.
Hveri, laugar, hraun og gjár,
hella, fossa, gljúfur, ár.
Skörð og tinda, skriðugil,
skarpar eggjar, kletta þii.
Nýpur, dranga, nátt-tröll stök,
náttúrunnar Grettistök.
Dísatorg og tíva stól,
tröllakirkjur, gýgja ból.
Afdals vætta óðul hrein,
álfaborgir, dvergastein.
Efst við he'ðan himininn,
herðabreiði jökullinn,
gnæfir hátt með höfuð frítt,
hárið grátt og skeggið sítt.
Hjálminn bratta breða stáls
ber sem hatt, en sjer um háls,
hjelugráan knýtir klút,
klaka bláum rembihnút.
Hjeraðsbygðar hjartastað,
hugarsjónin færist að.
Hvar í fjalla frjórri sveit
fornhelgastan eigum reit.
Þar í hlöðnum þróar baug,
þjóöfrægust er Snorralaug.
Þökkum öll að erum kunn,
ættarlands vors Mímisbrunn.
Þegar dauða lífið laut,
landið alt í blóði flaut.
æðra hugmark enginn sá,
en að myrða, brenna’ og flá.
fótum troðna fræði’ og list,
frekjan ljet í dreyra þyrst.
Þá var hjer, að spekin spök,
spann í sagnir goöa rök.
Meðan hilmis ræktu ráð,
ragmenskan og grimdin smáð.
Meðan bölnorn reitti reið,
rætur undan frelsis meið.
MeBan íslands auBnu sól
undir gekk við konungs stól.
Sat hjer Snorri samdi og reit,
sagnmál enginn fegri leit.
Ljósið þaB sem bjartan baug
breiddi kringum Snorralaug.
Lýsti upp sveitir lands og strönd,
lýsti’ um gjörvöll NorBurlönd.
LýB í gegnum lífskjör dimm,
Lýsti meira en aldir fimm. ’
Lýsti bezt er list fjekk völd.
Lýsir enn oss hjer í kvöld.
Fornu stöBvar fræðimanns,
frægsta bygðin móðurlands.
— Þar sem listin þroska fær,
þjóðar orðstírs blómið grær. —
Vertu æ af alvalds náð,
andagift og blessun stráð.
Efsta þínum fjallstind frá,
fiam að yztu skaga tá.
Þorskabítur.
Og þegar við sveitungar hittustum hér
er huganum ljúfast aB sveima
um blettina fögru, sem fela í sér
feBranna minningar heima.
Og finnist oss ógeBfelt andleysis dok
í erlendu trúfræBis stagli,
viB óskum aB setjast viB sögunnar lok
á Sökkvabekk niBur hjá Agli.
E. Árnason.
I
-♦-
♦
I
i
Egill Skallagrímsson.
Vér elskum hvern kappa og æfintýr hvert
frá íslenzkum frumbýlisdögurn,
við finnum svo margt sem er frásagnavert
í feðranna hraustlegu sögum.
Því öllum sem fæðast af íslenzkri þjóð
er ant um það drenglynda og hrausta,
um víkingsins hugrekki, hreinlyndi og móð
og hetjunnar armlegginn trausta.
En eljan sem liflr og augljós er helzt
í íslenzkurn mönnum og konum —,
og atgjörvisþráin og andinn sem felst
í íslenzkum sjálfstæðisvonum,
er örlítill neisti af eldinum þeim,
er einkendi landnámsmenn alla,
er elskuðu frjálsræðið fjarst út í heim,
en forsmáðu drotnandi jarla.
En alt það sem lifir í eðli og dáð
á aflvaka hlýtur aö nærast,
og Ijósið er jafnvel því lögmáli háð
á lifandi ögnum að færast.
Og afl það sem við heldur anda og sál
og atgjörvi norrænna þjóða,
og hugprýði og drenglund, er hljómfagurt mál
og hnittyrði fornmanna ljóða.
Og þökk sé því hverjum sem kvæðabrot kvað
uin kappanna djörfung og hreysti,
sem skaraði að því að enn á sjer stað
af íslenzku tungunni neisti.
En enginn var rikari að efni og sál,
af íslenzku skáldanna kyni,
og hvergi er annað eins orðgnótta mál
sem Agli hjá Skallagrímssyni.
Þó öllum sé kunnugt um afreksverk hans
vér ef til vill gleymum því stundum
að þaðan er uppruni ljóða vors lands,
sem lita hjá mönnum og sprundum,
að honum er íslenzka atgjörvið frá
og afl' aki hugsana vorra,
því hjá honum lifnaði ljósgeisli sá
er lýsti þeim Sæmundi og Snorra.
Hann óskaði aö kvæðin sín yrðu ei heygð
og orkti þau þrunginn af viti;
hann vissi: et rótin var visin og feygð
að visna þá meiöurinn hlyti.
Að iðja í smiðju við frumbýlings föng
hann fann þau í dengingu stálsins,
þvf náttúran hálfkveðnar hendingar söng
í hugsunurn norræna skáldsins.
Og hvort sem í smiðju hann hitaði stál
eða hjörnum í víkingu beitti,
og hvort sem með sveinum hann settist að skál
eða sundtök í Hvítá hann þreytti,
hann kastaði vfsu og kesknina fól
í kröftugum orðuni og snjöllum,
en lítið hanr. iðkaði lausmælgi og hól,
sem lffið var kóngum og jörlum.
Og síöan þó liðin sé eitt þúsund ár
og aflið úr þjóðinni táið,
þá þekkir hver mær og hver karlmaöur knár
hans kvæBi, þau geta ei dáiB.
Úr kaþólskri ánauö vors ástkæra lands
og okurneyö framandi þjóBa
björguöust lifandi bragmælin hans,
sem bjargvættur íslenzkra ljóBa.
#
+
*
+
♦
+
♦
*
t
+
4-
♦