Heimskringla - 27.11.1913, Síða 1

WV9A«0190U
jai' G
GIFTINQALEYFIS-1 VEL GEFÐUH
BKLF SELU | LETUR GRÖFTUR
Tb. Johnson
Watchmaker, J eweler & Optician
Allar viðgerðir fljótt ög vel af heudi
leystar
248 Main Street
Phone Maln 6606 WINNIPEQ/MAN
Fóið rpplýsinear um
PEACE RIVER HÉRAÐIÐ og
DUNVEGAN
framtíðar höfuðból héraðsins
HALLDÓRSON REALTY CO.
145 IIiiin St.
Flione Main 75 WI.NNIPEQ MAN
XXVIII. ÁR.
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN, 27. NOVEMBER 1913.
Nr. 9
EIMSKIPAMÁLIÐ
JÓN J. BÍLDFELL FER TIL ÍS-
LANDS FYRIR HÖND VEST-
UR-ÍSLENDINGA.
Jón'J. Vopni og Jósep Jónsson
fara til Minneota, Minn., Arni
Eggertsson og Jónas Jóhann-
esson til Argyle bygðar, og
Ásm. P. Jóhannsson til Ár-
borg í hlutasölu-erindum.
Fyrir eitthvaS hálfum mánuði
síðan barst hr. Árna EfCgertssyni,
íorseta hlutasölunefndar Eimsbipa-
félags Islands, nokkur eintök af
grundvallarlaga frumvarpi “Eim-
■skipafélagsins”. Yoru nokkrar at-
hugasemdir gjörðar við frumvarp-
iS, en jafnframt ákveSið, aS halda
ófram hlutasölu eins ört ojt auðiS
væri. VerSur frumvarpið meS at-
hug-asemdum birt í næstu blöSum.
Eftir að nefndin' hafSi komið sér
saman um, hvaSa breytingar hún
skyldi fara fram á viS frumvarpiS
Og hvaSa réttindi bæri aS áskilja
fyrir hönd vestur-íslenzkra hlut-
hafa, kom öllum saman um, aS á-
hrifamestar yrSi þessar tillögur
iiefndarinnar, ef hægt væri aS fá
einhvern nefndarmann til þess aS
fara heim, og fylgja þessu máli
eftir á stofnfundi félagsins þann
17. jan. næstkomandi. En til
þeirrar ferSar fýsti fáa, undir miöj-
an vetur. Yar það bæöi, að fáir
voru við því bitnir meS jafn litl-
tim fyrirvara, að fara frá heimili
og atvinnu, og svo líka er þetta
einhver kostnaSarsamasti tími
ársins fvrir verzlunarmenn aö taka
til ferSalaga.
Fengu þó tilmæli nefndarinnar
betri bvr en viS var hægt aS bú■-
ast. Sýndi hr. Jón J. Bíldfelf þaö
drenglyndi og örlæti, sem stund-
tim fyrri, er til íslands hefir kom-
iS, aS hann gaf kost á sér til þess-
arar farar, nefndinni og öllum aS
kostnaSarlausu. Fer hann ferSina
algjörlega á eigin kostnaS, ein-
göngu þessu mikla framfaramáli
íslands til hjálpar og Vestur-
íslendingum til tryggingar í þátt-
töku þeirra meö hlutakaupin.
í þessa ferS leggur Jón um
næstkomandi helpi, og fylgir hon-
um þökk og árnaSur íslendinga
hér vestra.
í tilefni af þessari ferS hélt nelnd
yor hér í hænum hr. Bíldfell veizlu
á laugnrdarskveldiS var (þann
22ú Auk ■nefndarmanna var Dr.
Jóni Bjarnasyni boSiS, og sat
hann samsætiÖ meS lveiSursgestin-
nm. StóS veizlan fram ftndir miS-
nætti. Voru ræður-haldnar af öll-
um viðstöddum aS loknu borS-
haldi. Kom þar í ljós einlægur
góðhugur til ísláuds og sú ósk, aS
skipafyrirtæki þetta hiætti lánast
sem bezt og verSa byrjun á nýju
framfaratímabili i sögu lands og
þjóðar.
IJndir boröum var lesið sím-
sþeyti frá hr. Sveini kaupm. Thor-
valdssyni viS íslendingaíljót til
heiðursgestsins, er hljóSar á þessa
leiS á íslenzku :
“ Hr. Jón J. Bíldíell. Eg óska
yöur ánægjuiegrar ferðar og heill-
ar afturkomu. itg gleðst yfir því,
að þér skuliö á þeuna liátt rétta
höndina yfir hafiö til þess að
styrkja bræðraböndin og samhug-
ann milli vor vcstanmanna og
frændanna heima.
Sveinn Thorvaldsson".
Ennfremur þessu máli til hjálpar
fara þeir nú undir helgina : Hr,
Jón J. Vopni og Jósep Témsson
suSur um Banadríki til íslenzku
hygSanna í Minnesota og Dakota,
í erindum Eimskipaíélaes hlutasöl-
uunar ; einmg lvr. Árni Eggertsson
og Jónas Jóhannesson til Argyle
bv"-5ar, o» lvr. Ásmundur P. Jó-
hannsson til Árborgar í Nýja ís-
landi, nú á fimtudaginn (27.) í
þessari viku. Skýra þeir máliS
íyrir mönnum og taka móti á-
skriftum fvrir hlutum.
— Fimtán milíónum dollars ætl-
ar stjórnardeild opinberra verka
að verja til fratnfara fyrirtækja,
umbóta og viShalds á komandi
íjárhagsári. Mestur hluti þessarar
upphæðar gengur til að íullkomna
stórvirki, sem nú eru í smíSum.
YFIRDÓMUR KVEÐINN UPP
í GJALDKERAMALINU
Halldor Jénsson fundinn sekur.
Yfirdómurinn í gjaldkeramálinu
var kveSinn upp í yfirréttarsaln-
um mánudaginn 3. nóv. af dóm-
stjóranum setta Páli borgarstjóra
Einarssyni.
Upplesturinn hófst kl. 10.5 árd.
og var lokið kl. 10.35 árd.
í réttarsalnum var svo -margt
áheyrenda, sein vel komst þar fyr-
ir utan grinda, og alls um 40 á-
heyrendur.
Dauðaþöjrn var nieöan upplcst-
urinn stóS Y'fir, og var auSfundiö,
að menn biSu tneS óþreyju mikilli
eftir úrslitunum. en eftir því sem á
leið lesturinn, fór menn að renna
grun í, hver úrslitin myndu verSa.
Niðurlagsorð dómsins voruáþessa
lciS :
“Ákærði Halldór Jónsson á
að missa stöðu sína sem gjald-
keri Landsbanka íslands. Svo
greiði hann og til Landsbanka
íslands skaðabætur kr. 10,267.-
82 með 5 prósent frá 13. des-
etnber 1911 til greiðsludags og
allan kostnað við rannsókn og
meðferð máls þessa f liéraði
og fyrir’ yfirdómi, þar með tal-
in málflutningslaun til hins
skipaða sækjanda og verjanda
fyrir yfirdómi, yfirréttarmál-
færslumannanna Odds Gísla-
sonar og Err,rert Claesens, 50
kr. til livors jteirra.
Skaðabæturuar ber að
Frá Mexico.
þar gengur alt á tréfótum sem
áður. Huerta situr ennþá í forseta
stólnum, og skipast hvergi viö
kröíur og hótanir Bandaríkja-
stjórnar. Aftur eru Wilson forseti
pv Bryan jtess fullvissir, að þeir
segja, að áður margar sólir séu á
lofti muni forsetaskifti haía orðið
í Mexico. En þetta hafa þcir sagt
svo margoft áður, en árangurinn
hcfir ennþá ekki sýnt sig af þess-
ari biðstefnu þeirra,.cn “þolinmæö-
in þrautir vinnur allar”, hugsa
þeir og brcyta svo þar eftir.
Attnars er mörgum farið að geðj-
ast illa að þessari biðstefnu
Bandaríkjastjórnar, og margir af
merkustu mönnum ríkjanna hafa
farið hörðum orðum um/ liana. En
þeir Wilson og Bryari skipast ékki
við það. Ilersveitir ríkjanna eru
suður við landamærin og 8 her-
skip þeirra liggja á ltöfnum í Vera
Cruz, albúin að gera áhlaup þegar
skipunin kemur, en eftir henni eru
þau nú að bíða.
Bretar hafa einnig sent lierskip
til Mexico, sömuleiðis Frakkar,
þjóðverjar og Japanar, — og öll
gjöra það eitt að bíða.
Húerta situr í íorsetasætinu og
heldur Mexico borg og landinu tim
hverfis í járngreipum hervaldsins ;
lætur taka óvini sína fasta unn-
vörpum, og daglega ertt einhverjir
teknir aí lifi að boði hans. Ilótun-
um sinnir liann engu, situr sem
rólegast í valdasessinum — og bíð-
ur.
UppreistarliSiS undir forustu
Caranza hershöfSingja hefir unniS
borgina Juarez í NorÖur-Mexico
og nokkrar smærri borgir í suSur-
hluta landsins. ÁlitiS var, að jWil-
son forseti mjtndi stySja Caranza,
og viSurkenna hann sem stjórn-
anda Mexico, og sendi hann trún-
aSarmann sinn, Dr. Hale, til að
lvafa tal af uppreistarforingjanum.
Vildi fá hann til að lofa því, aS
verSa að eins bráðabyrgöarforscti
og láta forsetakosningu fara fram
svo fljótt sem auðiS yrði. Car-
anza vildi engu lofa þar um ; gaf
þar á móti ótvíræðlcga í skyn, aS
markmiS sitt væri aS verða ein-
valdshöfðingi í Mexico líkt og Di-
az gamli áSur. það væri þaS eina,
sem þjóðinni hentaði. En þetta
líkaði ekki ;Wilson forseta, og nú
hefir hann slegið hendi sinni af
Caranza og skoðar hann nú litlu
æskilegri í forsetasætinu en Hu-
erta.
Sýnilega virðist sem þurfi að
fara hörðum höndum um Mexi-
cana áður þeir verði góöir. GóÖ-
menskan gildir ekki viö Huerta og
hans líka.
greiða innati 8 vikna frá lög-
birtingu dómsins og honutn að
öðru leyti að fullnægja lögum
samkvæmt, að viðlagðri laga-
aðför”.
Eins og menn muna, var undir-
dómurinn í þesstt máli sagður upp
18. febr. síðasl. af setudómara
Sigurði sýslumanni ólafssyni og
hljóðaði svo :
“því dæmist rétt að vera : Á-
kærði Halldór bankagjaldkeri
Jónsson á að vera sýkn af ákær-
um réttvísinnar í máli þessu, en
greiða allan kostnað sakarinnar”.-
Var dóm þcim áfrýjað til yfir-
réttar af báðum málsaöilum.
Við yfirréttinn var skipaSur
sækjandi Oddur yfirréttarmálflutn-
ingsmaður Gíslason, en verjandi
sakbornings var Eggert yfirréttar-
málílutningsmaSur Claessen, sem
einnig varöi máliö fyrir undirrétti.
Hiinir föstu dómarar réttarins
urðu að víkja sæti sín, vegna þess
þeir voru allir aS einhverju leyti
riðnir viö tnálið, og vortt í þeirra
stáð skipaðir Páll Eiuarsson borg-
arstjóri dómsforseti, Magnús Jóns-
son sýslumaður og Jón Kristjáns-
son prófessor.
Hvort dóminttm verði áfrýjaS
til hæstaréttar, mun verða afráð-
ið, er ráðherra kemttr heim i des-
cmber, ltafi sakborningur ckki áð-
ur óskað áfrýjunar.
Fregnsafn.
'— Kvenréttindamálið á cnnþá
langt í land hjá Bretnm, að því er
Llojd George, f jármálaráðgjafi
þeirra, fullyrðir. Hann licfir til
þessa verið lityntur því máli, en
hefir nú snúist hugur vegna hern-
aðaraðferðar forustukvennanna. —
Nefnd úr þeirra hópi fór nýlega á
fttnd hans, og vildi íá hann til þess
að láta stjórnina taka kvenrétt-
indamálið á stefnuskrá sína. En
svar ráðgjafans var tieitandi.
Kvað ltann ómögulegt, að koma
kvenréttindamálmu í gegnum þing-
ið eitts og mt stæði, og að meiri-
liluti þjóðarinnar væri einnig því
andvígur, og kvaö hann ofbeldis-
verk sjálfra þeirra vera því vald-
andi, að horfurnar fyrir framgangi
málsins værtt mt svo slæmar..—
Margir fleiri tnikilsmegandi menn,
sem áður voru kvenréttindavinir,
eru nú snúnir af sömu ástæðum
og Llovd George. En kvenréttinda-
konurnar hafa ekki látið lutgfall-
ast fyrir það, og ltálda áfram
sömu lternaSar-aðferðiiini og áður.
— Wilhjálmur prins af Wied á
að taka við konungdómi í Albaníu
um áramótin.
— Sir Wilfrid Latirier varð 72.
éira gamall 20. þ. m. Bárust hon-
ttm heillaóskaskeyti víðsvegar að
frá útlöndum sem innanlands. Er
karl ennþá fttrðtt ern, þó starfs-
þrekið sé farið að dvítuu
— Nærfelt Jf milíón kvenna á :
Frakklandi ltafa sent áskorun til j
franska þino-sins um, að þaö semji |
lög, sem takmarki eða banni j
brennivínssölu þar í landi, sem alt j
af fer vaxandi. Konurnar minnast j
ekki á öl eSa fínni vín, það er að
eins brennivíniS, sem bær vilja að j
sé oert landrækt, og telja þær þaS j
stærsta böl bjóSarinnar.
Fundir um Eimskipamálið.
Fundir til að ræða um Eim- í
skipamál íslands verða haldnir j
sem fylgir :
Icelandic River, 2. des., kl. 2 eftir j
hád., í Bændafélagshúsinu, ogj
sama dag kl. 8 aS kveldinu í !
Hnausa skólahúsi.
Geysir, 3. des., kl. 2. e. h., í Geysir i
Hall.
Árdal, 3. des., kl. 8 að kveldinu, í I
Árdals félagshúsi.
■Vidir, 4. des., kl. 4 e. h., í Vidir !
skólahúsi.
Á þessum fundum mæta þeir Á.
P. Jóhannsson frá Winnipeg og
Sveittn Thorvaldsson frá Icelandic
River. — Menn eru ámintir um,
að fjölmenna á þessa fundi.
Hin nýja Tjaldbúðar kyrkja opnuð.
Á stinnndaginn kemur, sem er fyrsti sunnudagur í Adventu, 30. þ. rn., verSur hin nýja kyrkja
Tjaldbúðar safnaðar á Vietor St. opnuð til tniösþjónustu. Fara tvær guðsþjónustu athafnir þar fram.
Hin fyrri bvrjar kl. 2 e. h. ViS þá guðsþjónustu flytur fvrst Dr. VS. G. Blahd, kennari viö United
Colleges, stutta ræðu á ensku. þar næst prédikar síra Magnús Jónssott, írá Gardar, á íslenzku. —
Við guðsþjónustuna verða tekin samskot, sem ganga í byggingarsjóð kyrkjunnar. J>eir sem vilja,
geta gefið loforð, tneð því að rita upphæðina og nafn sitt á pappírsblað. Allir velkomnir.
Kveld guðsþjónusta verður á vanalegum tírna kl. 7. ]>á prédikar Ásmundur Guðmundsson, cand. í
Wynyard. Á mánudagskvöldið verður samkoma í salnum, og kostar þá inngangur 2öc. Nákvæmar
verður auglýst um jtá samkomu á sunnudaginn.
Ávarp til íslendinga
Kæru landar : —
þar sem ég ltefi vcrið útnefndur
fyrir bæjarráðsmann í 3. kjördeild,
cinmitt þar, setn lang-flestir yöar
eiga heima, vil ég mælast til, aS
fá fylgi vöar í kosningum þeini, cr
mi fara i hönd.
í þau 30 ár, sem vér Islendingar
höfum verið í þessum bæ, hefir oss
að eins tvisvar lilotnast sá heiður,
að eiga “landa” í bæjarstjórninni,
— þá nafna rnína Árna Friðriks-
son og Árna Eggertsson, er báðir
voru þjóðflokki vorrnn og kjör-
deild sinni til sóma. Nú er oss gef-
ið eitt tækif#ri enn, og íinst mér
það lipvja mikið í yöar valdi,
hvort cg vcrð í bæjarráðinu íyrir
tiæstu 2 ár.
likki að eins eru íslendingar
tnannmareir í 3. kjördeild, heldur
lika ltafa þeir tnikil áhrif á meðal
hérlendra mantia, og er mér því
nær að ltalda, að atkvæði og áhrif
íslendinga, ef þeim cr bcitt eiti-
dregið á sömu hlið, sé nóg til að
ráða úrslitunum. En samt ætlast
éiT ekki til, að bér greiðið atkvæSi
fvrir mig eiuvörðungu af því, að
ég er íslendingur, heldur af því,
þar fyrir utan, að þér hafið álit á
mér og berið þaS traust til mín,
að ég geti “representað” þessa
kjördeild fyllilega cins vel, ef ekkl
betur en keppinautur m’inn.
þess vegna vil ég vinsamlega
mælast til : F y r s t , — að þér
greiðið atkvæði fyrir m-ig 12. des-
etnber, on s v o , að þér beitið
öllum álirifum yðar á meðal hér-
Iepdra manna að þeir gjöri það
sarna.
Ennfremur v i 1 c g m æ 1 -
a s t t i 1 , af beim vinum mínum,
setn eiga lvesta eða “automoþiles”
aö þeir gjöri svo vel og lijálpi til
að koma kjósendum á kjörstaðina.
' Yðar með virðingu,
ARNI ANDERSON.
TILKYNNING.
Ilér með viðurkennist, að hr.
Kristján ólafsson liefir afhent mér
eitt þúsund — 1,000.00 — dollars,
sem er lífsábyrgðar eyrir greiddur
af New York Life Itisurance Co.
til dánarbús Sigurðar heit. Sveins-
sonar, sem druknaði í Red River
við Selkirk 1. dag júní síSastl., og
kvittast liér meö fyrir greinda upp-
hæð með jvökktim fvrir greiö og
góS skil á hetini.
Winniþeg, 13. dag nóvember ’13.
Sveinn Brynjólfsson.
•
SigurSttr heitinn var ættaSur af
Akranesi á íslandi og kom hingaS
vestur síöastliSiS vor ; hann meö-
tók lífsábyrgSarskírteini sitt frá’
New York Life félaginu 30. maí og
druknaöi 1. júní.
/ -----------
Hr.‘ Sigfús Árnason, fyrrum
þingmaSur Vestmanneyinga, sctn
hcr vestra hefir dvalið um tíu ára
tíma, fór alfarinn heim til íslands
á föstudagskveldið.