Heimskringla - 26.02.1914, Blaðsíða 2

Heimskringla - 26.02.1914, Blaðsíða 2
WINNIPEG, 26. FEBR.. 1914 HEIMSKKINGIA Thorsteinsson Bros. Byggja hús. Selja löðir Utvega lán og elflsábyrgðir Phone Main 2992 Room 815-17 Somerset Block Bjarni Th. Johnson B.A. Lögfræðingur. Fasteignasali. Innheimtar. Vá- trygingar. UmboSsmaöur beztu lánsfélaga í Canada. WYNYARD, SASK. Dr. G. J. Gíslason, Physlclan and Surgeon 18 8outh 3rd 8tr., Orand Forks, N.I)ak Athygli veitt AUONA, RTRNA og KVKRKA 8JÚKDÓAIUM. A- 8AAÍT JNNV0RTI8 8J ÚKDÓAJ- UM og UPP8KURÐI. — Beztu bœndur í Evrópu Samvinnufélögin leysa vandann- (Niðurlag). J>egar samvinnufélag þetta mynd \ aöist, fluttu Danir út egg fyrir $2,000,000 meira en þeir fluttu inn. ! En árið 1909 voru útfluttu eggin komin upp í sjö milíónir dollara framyfir hin innfluttu. Á tíma höföu alifuglar nærrí ! 500,000 dollara viröi aí hestum, gripum, smjöri og eggjum. En árið 1908 var bað oröiS 88,850,000. ViS skoSuSum fyrsta sláturhús- mínum. Var þar slegið upp aug- | lýsingum og myndum um torg og ! strætá. Var þaS alt mjög líkt þvi, j sem árlega sézt í Ameeíku. AS ; iS í ]>orpinu, og síðan sölubúS eSa kveldi kosningadaginn voru kaffi- ver/.lan þeirra bændanna. þ«r söluhúsin og greiSasöluhúsin full voru allir í félagi um hana og af fólki, aö bíSa eftir aö heyra stvrSu henni sjálfir, og var þar fréttjr af kosuingunni. þaS ’ lá sem bóndinn þurfti aS | mjög vcl á öllum þar inni. Vóru alt selt kaupa til heimdlis eSa búskapar. | þa’j. 'hópar margir, *og hrósaSi hver þar voru vélar frá Chicago, dukar hópurinn happi, ]>egar fulltrúl sama) 0jr klæSi frá þýzkalatidi og Eng- hans var kosinn, voru þá húrra-óp au íst ur landi_ Vörunum þar var safnafð köll mikil. VarS ég þess vísari,' tæpum sex milionum upp í nærn saman úr öllum heimi A. S. BARDAL æl'ur líkktstur og annast um út- larir, Allur útbúnaSur »á besti. Emfremtlr aelur hann albtkonar miinisvarSa og legsteina, 8IS Nherb/ooke Stret Phona Oarry 2152 12 milíónir. _ _ þaS er frjáls ver/.lun í Dan- þaS er í sífellu látið dynja í eyr- mörku og bændur vifja ekki .innað hafa. þeir viljal kaupa, hvar tim vorurn hér vestra, aS óvinn andi sé aS reka nokkurt starf eða sölu nemai meS einokun (mono- poly), og aS samvinnufélögin séu svo kostnaðarsöm. En þessi hálf önnur milíón danskra bænda sýnir og sannar, aS það er rugl eitt. aS fjöldi mesti af kaupmönnum, embættismönnum og iSnrekendum voru sósíalistar. En þeir voru ekki sósíalistar með neinar bylt- ingar eða umbrot í hu£a, og hafa gjört Kaupmannahöfn aS sósíalista þjóSfélagi. En Graham, Hannesson & McTavish LÖGFRÆÐING AR 907-908;CONFEDERATION life bldg. WINNIPEG. Phone Maln 3142 þess aS rannsaka, hvaS það kosti Saanvinnufélag þeirra kaupir upp að life) OJJ j,ar er en!rin einokunar- a milíón dollara á hverju ári, og verzlun_ j^,. er líka lítiS um milí- gjórir það með svo miklum sparn- dnera aSi, sem bezt má finna hjá einka- j Stjórnin 4tti járnbrautirnar og felogum. þaS er samvinnan, sem rendi þeim bændunum j hag. Hlífir gjorir þetta alt saman en enginn þaS bœndum stórleRa mikiS, | sosialismus. þeir kaupa i stor- situr {yrir þaS marf,ur skildingur. jkaupum og sel.ja í smásolum a inn fastur { vösum þeirra) sama hátt. T>arna fær bóndinn all- j annars myndi laus lenda { vös. an agoSann, sem hægt er aS fa. um járnbrautakonganna). Hann hefir losast viS emn meöal- Bændur hafa þar meSal annars gangarann a efrir oðrum, og verzl- | 536 s aribanka le ja fé ; þá ar nu ems amðanlera viS kaupa- ;. _ . ,, ____,_______________°___t-M— [1,350,000 manns i; en alls eru mn- lög 200 milíónir dollarai. Eb hvað eina i húsi vinar míns var keypt í sem þeir geta fengið bezt kaupin og vöruna billegasta, og eru fúsir til j ekki að mæta samkepni annara landa, i neinu er þeir sel.jal vörur sínar. í Dan- þeir hafa revnt að gjöra hið sama mörku^eru engar nefndir settar til j fyrir verkalýSinn í borginni, sem bændur hafa gjört fvrir sjálfa sig á landsbyg'Sinni úti. Verkamenn- irnir hafa nú mvndaS GARLAND & ANDERSON Arni Andersoo E. P Garland LÖGFRÆÐINGAR 801 Electric Railway ChamberB PHONE: main 1561. Jí. J_ BILDFELL FaSTEIONASALI. UnlonlBank SthiFloor No. Selnr hús og lóeir, og annaft þar aft lót- andi. Dtvegar ipeningalán o. fi. Phone Maln 2685 S. A.SIGURDSON & CO. Húsam skiffc fyrir lönd og lönd fyrir bús. L&n og eldsábyrRÖ. Room : 208 Carleton Bldg Slmi Mkíd 4463 A. H. NOYES KJÖTSALI Cor, Sargent <c Beverley Nýjar og tilreiddar kj6t tetrnndir flaknr, fuglar og pylsnr o.fl. SIMI SHERB. 2272 nauta sína, eins og forfeður hans ( á mörkuSunum fyrir hundrað ár- um síðan. Hvar sem ég fór þar um, sá ég allstaSar samvinnu. þ-aS eru nú 30 ár, síðan hreyfing þessi byrjaði. En hún hefir breytt landinu, sem áSur var hrjóstrugt og illa yrkt, líkt og þá á norður þýzkalandi. og hún hefir g.jört þaS að sann- kölluðum aldingarði. Breytingin byrjaði á smjör- og ostagjörð. Fyrir árið 1881 hafði hver bóndi sínai eigin smjörgjörS^ og seldi smjöriS sjálfur, eins og víSast á sér stað i Ameriku enn þann dag í dag. En svo fóru nokk- urir bændur og tóku sigtil og stofnuðu samvinnu smjörgjörSar- félag. þetta hepnaSist svo vel, aS allir fóru aS taka þetta eftir. Og á þessum 30 ára tima bygðu bænd urnir 1200 smjörgjörSarhús, er öll unnu saman. Var meðlimatala þeirra 158,000 manns, alt bændur, sem eiga alls þrjá fjórSu hluta af öllum nautgripum í ríkinu. þaS er smjörgjöröarhús á hverjum 3 fer- mílum þar. Og nærri 95 prósent af bændum öllum eru í félaginu. — VerSa Englendingar aS borga mil- íón dollara á hverri viku fyrir smjöriS beirra. Vinur minn hafði einar 6 kýr, en hann átti engu örðugra með að koma smjöri sínu í fylsta verS en ríki landeignamaSurinn við hliðina | á honum. Og alla gripi sína fóSr- • I aSi hann inni, og var þar alt sóip- að og hreint, sem bezt mátti félagsverzlun þeirra bændanna,- og svo var um alt landiS. Svo voru bændurnir allir i á- byrgðarfélögum, er alt voru salm- vinnufélög. þar tóku þeir sér á- byrgS fyrir slysum og bruna, þeir tóku ábyrgS á gripum siflum fyrir sjúkdómum. þeir hafa eiginlega á- samvinnufé- j lag sín á milli, og eiga samaln | bakaríin, verzlunarbúSirnar og þvottahúsin. þeir kaupa og selja sjálfir í stórum stýl, og þannig hafa þeir lækkað kostnaSinn aS lifa, og aukið um leið kaupgjald j sitt. Eins og bændurna hefir þá! hungraS eftir uppíræðing og ment un. Og háskólinn í Kaupmannn- höfn sendir einlægt út kennara og prófgengna stúdenta til verka- mannafélagatina, og fiytja þeir fyr- irlestra og kenna á skólum ]>eirra mannkynssögti, þjóSmegunarfræSi (economics) og st.jórnfræSi. BlöSin eru öll framfarablöS og mikið lesin. Seint tim kveldiS fór ég út um | i leigubústaSi borgarinnar, til aS j sjá, hvernig þeir litu út. þar fann i ég engin óþverrabæli, eins og London, Chicago, Pittsburgh byrgS fyrir öllu', sem þá kann að! L“ondon Chicago, Pittsburgh, eða bresta. Og þegar einhver ný þorf: nokkurri borp á stærS viS Kaup- kemur upp, þá etga bændurmr fund ; mnnna]löfn þaS var. þatr fátækt tna raS til aS bæta , fdlk) eins 0? vis mátti búast, en v ! hvergi vesaldómur. Og ég hefi samvinntifelog hafa hvergi komið í nokkra útlenda borg, þar sem ég hefi séS jafn- meS sér og úr henni. Og þessi samvinnufélög, hafa lækkaS kostnaSinn viS aS lifal um 20-25 prósent, ekki einungis fyrir menn osr konur iukkulega þa sjalfa, sem t felogunum eru, j y,erka[mennirnir Voru óþústnir og frjálslegir, sem í vesturborgum Svínsfleskiö. þá kom svínsfleskiS. Á gjörðarbúunum gátu þeir ♦ j vjört viS undanrenninguna. Bænd heldur alla yfirhöfuð, því að verzl- unarmenn, setn eru utanfélags, neySast •til aS selja með sarna veröi og félagið. En bóndinn hefir nú ekki látiS sér þetta nægja, aS ná í höndur sínar verzlun og iSnaði og banka- hSfn' en nokkurri annari borg storfum og lífsábyrgSum og elds- i;kri stærS ábyrgðum, því aS hann er búinn j ASur pn . fór fir Danmörku aS ná stjórntaumunum á <úlum kvaddi ^ prófesBorinn, sem ég opinberum málum. Hann ríktr og hafsi samf.erSa orSiS inn i borg- ræöur yíir landinu, cins og auð-1 *na uiennirnir og iSnaSar- og verzlun- j ‘ BaS ^ hann aS sk<.ra fvrir már, arkongarnir stjórna Ameríku. -]lVernig á þesstt stæSi, að Dan- Konungurinn er aS.eins konungur möfk yæri svo frábrugðin ÖSrum aS nafninu til, og sama er að ilondum. Ilvernig þeir gætu fætt segja um hina ríkti landeigendur, j &lt Kngland, lagt þýzkalndi til titlaSa og ótitlaSa, því aS þaS , hesta og gripi, og um leið fætt og eru bændurnir, sem ráSa lögurn og j látis 1{Sa vel ollum ib,utm lands- lof'itm í þinginu, og eins i raða- 'inS) orr Vaeru þeir þó sex siuntim | neyti konungs. Fyrir fátim árum ' neiri " á ferhvmingsmílunni, en ; siðan fékst aktiryrkjumálaráSgjaf- m,enn væru ; ' Bandaríkjunum. - smjör-! nn VÍ® það’ f6. !f-ggja yÓk a, ^ús’ | Hvernig á því stæði, að vellíðanin ekkert Amcríku. En kanpmenn og iðnaS- armenn virSast lítiS hafa annaS aS gjöra en aS eta og drekka all- an daginn. Sögðtt allir mér, að minni væri fátækt í Kaupmanna- | af í Evrópu. ÁSur en ég fór úr ! ur fóru því heim meS hana Gísli c 0 0 pé 3 p h-é TINSMIÐUR. 1 VEEKSTŒÖI; Cor. Toronto & Notre Dame. Phone . . MelTnHfft Oarry 2»88 • • Garry 899 ... , . „ lýðstjómarvísu. þeir semja gafu hana svtnum sinum. En svo * J og er hann nú talinn hinn dugleg- | ojr mentunin væri svo útbreidd um asti og færasti maSur. _ jiand þetta, sem væri svo fjarri Og bændurnir stýra landinu á j því) aS vera) vel át búið af náttúr- Panl Bjarnason FASTEI6NASALI SELUR ELDS- LÍFS- OG SLYSA- ABYRGÐIR OG ÚTVEGAR PENINGALÁN WYNYAKD SASK. :i að slátra svinuntim, og það kostnaSarsamt og sjaldan vel gjört heima hjá sér. — igin sláturhús. Eru nú 105,000 imir í þeim félögum og slátra peir á ári hverju hálfri annari mil- íón svína, sem eru 25,300,000 doll- ara virði. En þá íundu menn út, að ein tegund svína var betri en önnur, og kom þá stjórnin þeim til hjálp- !ar, enda hafa bændur þair mest að j segja. Hún sendi út menn, sem fóru borp úr þorpi og kendu bænd- ! unum, hvaða svínakyn þeir skyldu jala. En þá kom það upp, að í Lon natt- unnar hendi. úrlega lögin sér i hag, og fyrír sig, <<Mörg myndu svörin verSa”, en þeir eru meirihlutinn og þurfa ; mælti hann. ‘'Sumir mvndu þakka því að semja lögin fyrir þjóSina j þaS samvinruihrevfingunni, er veld- alla. þeir hafa stutt aS því, aS!ur þvi) aS bændur fá það alt, sem semja lögin fyrir þjóðina alla. þeir! þeir framleiSa, eSa gildi þess í hafa stutt að því, aS bændur! peningum. ASrir mvndu eigna það gætu sem fiestir eignast land til landeignafyrirkomulaginu, þar sem aS búa á, meS þvi aS gjöra þeim i hér eru engir leiguliSar. Nærri 90 kaupin auðveld. ÁriS 1899 sömdu j prósent af bændum öllum eiga þeir lög þess efnis,, aS stjórnin lán-| iand sitt. Kn á Prússlandi, Bret- aSi bændttm níu 'tíunda hluta af j ]andi hínu mikla o.g í Belgíu eru verði jarSanna, sem þeir keyptu. bændurnir leigttliðar, eins og alljr vita. Og leiguliSarnir eru nærri En hver, sem ttm lániS béiddi, varS aS hafa fengist viS búskap um fimm ára tíma og hafa meS- ! mæli góð. Verkamenn þurftu ekki I aS leggjai fram meira en einn tí- j unda af verSi jarðarinnar. Er ]>etta gjört til þess, að hvetja sem don hafSi myndast samsteypufé- iflesta tU ^ndakaupanna i smáum lag, sem réði vérði öllu á kjöt- stíl- En ekki lánar stjómin meira RELIANCE CLEANING & PRESSING Co. 508 Biotre Ilame Avenne Vér brcinsnm og pressnm klæönaö fyrir 50 eent EinknnnarorÐ ; Treystiöoss Klœðnaöir sótfcir.heim og skilaö aftur DR. B. L. HURST meðlimur konnnglega skorölfeknaráösins, útskrifaöur af konunglega læknaskolanum 1 London. Sérfræöiugor 1 brjósfc og tauga- veiklun og kvensjnkdómum. ökrifstofa 30o Kennedy Building, Portage Ave. _ ( gagnv- Eatoos) Talalmi Main 814. Til viöfcals fra 10—12, 3—5, 7—9 Dr. A. Blondal Office Honrs. 2-4 7-8 806 VICTOR STREET Cor, Notre Dame Phone Qarry 1156 [markaðintim. En bændur tóku þá [eina ráðið og mynduðu sam- steypufélag (trust) á móti, og i steyptu þessu einokunarfélagi i j London á höfuðið, en höfðu allan ágóSann sjálfir. Stnátt og smátt hafa Danir auk- iS þenna félagsskap sinn, þangað til verzlun hans hleypur á tugum milíóna. þeir senda hesta og naiut- gripi til þýzkalands, egg og fugla, smjör, ost og svínakjöt til Eng- lands, Of vanda vöruna og frá- gang allan, sem bezt má verða. En stjórnin sendir einlægt menn til útlanda, til að vita, hvaða kyn jhesta eSur gripa þau helzt þurfi að kaupa, eða hverjar fæðutegund- ir. En bændurnir leggjai stund mikla | á, að fræðast um fæðutegundir all- ar, sem grfpir þeirra helzt þurfa, og sem gefi mest og bezt kjöt eða smjör. Og á bverri viku kemur 'mfuskip mikið, sem þeir eiga, frá New Orleans, hlaðiS eintómum olíukökum til gripafóðurs. Á 30 árttm hafa afurSir búa þeirra aukist 600 prósent, og sjálf- ir hafa þeir betra líf en nokkrir aSrir bændur í Evrópu. Árin 1875 til 1879 fluttu þeir árlega út 14,- æfinlega lélegir þændur. þeir hafa engai hvöt til aS bæta jarðirnar. — þetta landfyrirkomtilag hefir aftur áhrif á kaupiS í borgnnum, því að einlægt þarf bóndinn að fá menn til að vinna. Og svo veit hver maður, að hann getur fengið sér landblett sjálfur, ef hann leitar til ríkisins, — þar getur hann fengið einstakal tilfellum, j lánað nærri alt, setn hann þarf til er mikils virði, ■ þess að katipa landið. þetta veld- manni, en hverjttm einstökum $1,742, og i þegar landið $2,144. þetta innibindur landið sjálft, byggingar og gripi. Peningar þessir eru lánaðir gegn veði í landinu, og í fimm fyrstu ár- in er ekkert heimtaS til afborgun- ar skuldinni, en eftir þann tíma geldur lántakandi 3 prósent í leigu af láninu og 1 prósent til afborg- unar skuldinni. Eftir þessum lög- um eru á ári hverju ætlaðir í fjárlögunum $1,072,000 til þess aS h jálpa bændum til aS ná sér landi, og á árunum 1900—1911 var alls varið til þess úr ríkissjóði $6,809,- 920, og hafa fyrir það verið keypt- ar 5,777 jarSir. þetta fækkar leigu- liSunum, en fjölgar sjálfseignar- bændunum. Fór ég svo frá vini. mínum aftur til Kaupmannahatfnar, og varS á leiðinni samferða prófessor einum frá háskólanum, sem hafði verið á ferðum til að flytja fyrirlestra um þjóSmegunarfræSi. YarS ég þess þá vísari, að Kaupmannahöfn er sósíalista-borg, og hefir verið i höndum þess flokks árum satnan. það voru þar kosningar daginn eftir að ég kom frá vini ur því, að kaupiS er hátt. “Enn aðrir mvndu svara því, að þetta sé alt að þakka fríverzlunar- stefnu Dana. því að vér fáum gjöldin til stjórnarinnar af tekju- skattinum, en ekki með því, að pressai gjöldin út úr fátæklingun- um. Og svo höfum vér lítinn her- skipaflota og lítið herlið, og get- um þess vegna varið megininu af árstek junum til uppfræðslumála og, til innanlands umbóta. “En mér virðist alt þetta vera fremur afleiðing en orsök. Orsökin til alls þessa liggur i þvi, að Dan- mörk er lýSveldi. þvi er stjómað af hinum félitlu, af bændunum. þeir hatfa afnumiS öll einkaréttindi — alla verndartolla, og eign ein- stakra manna á járnbrautunum, “expess”-félögunum osfrv. En hafa hins vegar meS lögum stutt sam- eignair- og samvinnuhreyfinguna. beir hafa brcvtt landslögttnum, og nú er hér mikil hreyfing á leiðinni, að Ieggja ekki skatt á neitt annaS en landtS, eftir kenningum1 hins mikla þjóSmegunarfræðings Ame- ríku, Henry Oeorges. Menn skyldu Magnet Rjóma Skilvindur Eru Smíðaðar til að endast vel. Um níu ára skeiS hefir “Magnet” veriS smíSuS og seld aS- allega í austur Canada, og þó vér höfum á þeim tíma byggt fimm mismunandi verksmiSjur vórum vér ekki færir um a<5 senda vél- ina inn í vesturlandiS—Eftirsóknin var svo mikil í Austur Canada VerksmiSja vor framleiðir fimtíu Magnet rjóma skilvindur hvern virkan dag, og nú erum vér færir um aS láta bændur vest- urlandsins eignast beztu, nýtísku rjómaskilvinduna. Magnet hefir ávalt hlotiS fyrstu verSlaun á öllum sýningum þar sem hún hefir veriS. TakiS eftir tvístuSing rjóma kúlun- nar. ÞaS er margreynt aS Magnet rjóma kúlan er stöSugri, og Magnet skil- vindan endist lengur en hvaSa önnurskil- vinda sem smíSuS er. Magnet einstykkis fleytirinn tekur rjómann betur úr mjólkinni og hreinsar hann betur heldur enn hinir margbrotnu fleytirar sem eru í öSrum skilvindum. Magnet hjólstöSvarinn, (brake) er FurSuverk fullkomnunar og sparsemi. SkrifiS eftir upplýsingum og vöru- skrá. The Petrie Manufacturing Co., Ltd. Wionipeg, Hamilton, St. John, Regina, Caigary', Vancouver, Edmonton I F A R B R E F Alex Calder & Son General Steamship Agents Ef {x-r liafið f^hyggja að fara til gamla laridsins. þá talið við oss eða skrifið til vor. Vér höfmn'hinn fullkomnabta útbúnað í Canada. Phone Main 3260 663 Main Street, Winnipeg, Man. EINA ÍSLENZKA HUÐABÚÐIN I WINNIPE^ Kaupa og verzla með biíðir. gserur. og allar legundir af dýrai-kinnum"mark aðs gengum. Líka með ull og Seneca Roote, m.fl. Borgar hæðsia verð. ( fljöt afgreiðsla. J. Henderson & Co. Phone Garry 2590 236 King St., Winnipeg A. P. Cederquist Ladies’ & Gent/emens’ Tai/or Nú er timinn að panta vor klæðnaði Phone Main 4961 Portage & Hargravo 201 BuHdera Exchange Winnipeg Abyrgst að fara vel Nýtísku klæðnaðir. W.H. Graham Klæðskeri. Eg saunia klæðnaði fyrir marga hina lielztu íslendinga þessa borgar. Spyrjið þá um mig. Rhone Main 3076. lö() James St.. Winnipeg. H E R B:E R G I Björt, rúmgóð, tægileg fast altaf með pvi að koma til vor City Rooming and Rental Bureau Oflice opeD 9 a.m. to 9 p m. Phone M. 5670 318 Mclntyre Blk. Hérertækifæri yðar Kaup bor«að meöan þér lœriö rakara iön t Moler Skólum. Vér kennum rakara iön til fullnustu á 2 máuuöuin, Vinna til sfcaöar þegar þér eriö fullnuma, eöa þér íretiö byrjaö sjállir. Mikil eftir- spurn eftir Moler rftknm meÖ diplomas. Varið yður á effcirlíkinRum, Komiö fiöa skriíiö eftir Moler Catalogue. Hársknröur rnkstur ókeypis upp á lofti kl. 9 f. h. til 4 e. h. Winnipeg skrifsíofa horni KING & PACIFIC Regina skrifstofa 1709 BROAD ST. f Phone M. 33þ7 Res. G. 4172ÍJ { G. ARNASON J / REAL ESTATE á f90ö Confederation Life Bldg.J NÝTT BLAÐ Alþýðuvinurinn. (Mánaðarblað.) Gefið rit'í Winnipeg; ræðir^bindindismUÍ og önnur mál sem almenoing varða—þó ekki stjórnmál. Verð árg. 75c. Áritun blaðgins: “ ALÞÝÐUVINURINN ” 692 BanDÍng St., Wincipeg. Kaupið Heimskringlu!

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.