Heimskringla - 02.07.1914, Page 4

Bls. 4
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 2. JÚLí 1014.
Heimskringla
(Stofnaí 1886)
Kemur út á hverjum fimtudegl.
ÍJtgefendur og eigendur
THE VIKING PRESS, LTD.
VertS blatislns í Canada og
Bandaríkjunum $2.00 um árítS
(fyrirfram borgaíi).
Sent til Islands $2.00 (fyrirfram
borgatS).
Allar borganir sendist rátSs-
manni blatSsins. Póst etSa banka
ávisanlr stýlist til The Viking
Press, Ltd.
Hitstjóri
RÖGNV. PÉTURSSON
Rát5smat5ur
H. B. SKAPTASÖN
Skrlfstofa
729 Sherbrooke Street, Winnipeg
BOX 3(71. Talsfmi Oarry 4110
Munið eftir þessu. Hvert at-
kvæði sem greitt er með Roblin-
stjórninni er greitt Manitoba í hag,
—með góðum skólum, góðum veg-
um, hagsýnni fjármálastefnu, al-
mennum framförum. Og hvert
atkvæði sem greitt er með Svemi
Thorvaldssyni er greitt með Nýja
Islandi, þjóðflokki vorum og þjóð-
arrjettindum.
Stjórnmálaspeki
Lögbergs.
Það er talað um margt i siðasta
Lögbergi; byrjað með “samvizku-
spurningum” á ritstjómarsiðu, og
endað á “bitum”. — Læst ritstjór-
inn vera að leitast við að tala með
sanngirni, af viti og með röksemd;
en margt ferst honum betur, en að
ieika það eftir sér betri mönnum,
þvi til þeirra hluta skortir hann
flest.
Samvizkuspurningar hans verða,
einsog við mátti búast, óvitavaðall,
og “bitar” hans persónulegar árásir
á menn og stofnanir, er öllum
stjórnmáladeilum eru xneð öllu ó-
viðkomaandi. Má vel vera, að veg-
ur hans vaxi við það, en óviðast
verður það, nema þar sem þrif eru
mest i óþrifum, — innan um litil-
siglda og lágthugsandi dóna.. En
þar ætlar hann nú sín sálarbein að
þera, og (jllum holdum að eyða í
hlaup og gelt eftir því, sem óvönd-
um húsbændum þóknast að siga
honum. Mun það flestra mál, að
Lögberg hafi mist flest sem það
prýddi, er fyrverandi ritstjóri og
ráðsmaður fóru frá, en við tóku
volumenni þau, sem nú sitja þar við
stýri.
Persónu-aðdróttanir til mín ræði
eg ekki við þá, — Lögberginga, og
eru það ekki fyrstu örvar mér
sendar, hnútur þær, sem síðasta
blað hendir að mér. Virðing mín
og orðstir eru ekki í þeirra höndum,
— þeir eru þvi ekki vaxnir, að eiga
orð um það mál; til þess þurfa
bæði fróðari menn, meiri menn og
stærri menn, en þeir eru. En á hitt
mætti benda, hversu sanngjarnlega
og drengilega ritstjóranum ferst að
ræða landsmálin, er hann fer að
seilast í únítara kyrkjuna hér i
bænum 09 uppnefna hana. Upp-
nefningin ferst honum ekki sem
hönduglegast, og það þótt sam-
verkamenn hans hafi báðir hjálpað
honum til, þeir Jón og Bjarni, er
hann ber fyrir sögunni. Kyrkja vor
heitir nú “Dis-Grace” kyrkjan. Er
vel að sem flestir minnist þess
nafns og þá ekki síður þess inn-
rætis er velur henni þetta heiti. En
fáheyrt mun það vera, að hlaupa
slikar sniðgötur út fyrir umræðu-
efni og þessa. Sakir eru þær einar,
að nokkrir únítarar hér í bæ eru
Conservativar, og fyrir það skal
uppnefna kyrkjuna. Engir þessara
Conservativa hafa þó nokkru sinni
komið svo fram að virðing þeirra
hafi verið skert í einu eða neinu.
Þeir hafa aldrei unnið sér fyrir
vantrausti eða ámælum manna, —
leynilega eða opinberlega. Þeir hafa
aldrei neitt ranglega af öðrum haft
— ekki svo mikið sem gripið með
sér "plóghefiV frá samverkamanni.
Þeir hafa aldrei reynt að hafa
mannorð af öðruin með ósönnum
sögum og rógburði, slúðri og flugu-
fréttuinm. Þeir hafa aldrei verið
svo önnúm kafnir, að þeir hafi ekki
gætt skyldu sinnar i því, sem þeim
hefir verið falið að gjöra. Þeir hafa
engin gróðabrallsfélög stofnað og
plokkað og lokkað og dregið undir
sig fé bænda og verkamamnna. Þeir
hafa unnað öllum gamalmenn-
um sins heilaga réttar, að njóta líkn-
ar og aðhjúkrunar góðra manna, án
tillits til flokka eðað skoðana. Þeir
hafa sýnt sig umhyggjusama og trú-
verðuga og hreinlífa heimilisfeður,
og verið vinir vina sinna undir-
málalaust. En þeir eru Conserva-
tívar og þess vegna er kyrkju þeirra
gefið þetta virðingarheiti: “Dis-
Grace’’ kyrkjan.
Allar hinar dygðirnar hverfa
fyrir þvi eina, eru einskisverðar á
orð og tungu Lögbergs. Er það gott,
að fá þeirra innri mann svona ræki-
lega i ljós leiddan og mat þeirra á
mannkostum og siðferðisreglum
mannfélagsins: Að þrátt fyrir all-
an sakramentis- sultinn og guðs-
ótta-slæðurnar, er þeir vefja sig í,
er siðalögmálið alt einskisvirði hjá
því sem að vera Liberal.
Með helgimál manna sem blaðið
sjálft hefir þó látist vilja vernda, er
nú leikið sér sem annað sorp. Er
sjálfur höfundur kristindómsins
notaður i strákslegum líkingum og
samanburði. Orð hans notuð sem
fyrirsögn fyrir saurugum og stráks-
legum árásar-greinum á menn og
málefni. Jesú sjálfum er líkt við
Roblin stjórnarformann, er blaðið
telur hinn óvandaðasta mann og i-
mynd alls ranglætis. Verður því
samlikingin frá þeirra sjónarmiði,
Lögberginga, einhver hin óvirðu-
legasta, og vantar nú ekkert á, að
það nafn sé alsvívirt fyrri en þeir
fara sjálfir að líkja sér við hann.
En þess mun nú ekki verða langt að
bíða, því hjá þeim fara feikn og
fjarstæður sjaldnast einar saman.
Því þar sem ofstækið ríður undir
hringlandann og ódrenglyndið, er
skjótlega flest fagurt og gott flutt til
dyra.
Bót í þessu er sú, að fáir, sem til
þekkja, lita svo á, að mikið sé að
marka nokkuð það sem í blaðinu
kemur — nú í seinni tið. Muna
flestir hringlandann, sem auðkendi
ritstjórann i hans fyrri ritstjórnar-
tíð, og eiga víst ekki annars von, en
hins sama af honum enn. Eitt i dag
og annað á morgun, — sá var þjóð-
málaferillinn. Eitt sinni guðfræðis-
nemi, þá trúflækjumaður, þá trúar-
afneitandi. Eitt sinn sosialisti, þá
anarkisti, þá liberal. Gutlari í einu
og öllul Gutlari sem þjóðmálamað-
ur; gutlari sem guðfræðingur; —
likamiegur og andlegur gutlaril —
Er nú Lögberska þrenningin í fylk-
ingu I
1 þjóðernismálum vorum er sama
sagan: Islands vinur, málsvari ís-
lenzkunnar (— raunar voru orð
hans sjaldnast tungu vorri vörn —)
— þá óvinur íslenzkrar tungu og
þjóðernis hér vestra. Líkti islenzku
þjóðerni við horaða og hálfdauða
áburðarbykkju (fögur lýsing), er
hann kvaðst helzt vilja skera niður
úr kverkinni á, svo hún risi aldrei
á fætur afturl En nú síðast er hann
orðinn stækur — já, stækur, er orð-
ið — stækur þjóðernisvinur og með-
haldsmaður islenzkrar tungu hér
vestra. En ekki er það afturhvarf
eldra en síðan á þessu vori.
Ein er ritstjóranum bót mælandi
í þessum síðasta orðavaðli hans og
ásökunum, og skal hún hér fram
tekin. En hún er sú, að hann er á
annara valdi, og eftir þeirra skip-
unum verður hann að hegða sér,
og eftir þeirra fyrirsögn að tala.
Ofan í hann tala Jón og Bjarni, en
gamla guðshetjan, grá og lot-
in, heldur i sundur pokanum, þó
skjálfhent sé.
* * *
Næst er þá að athuga, hvað blað
hans segir, þegar það fer að svara
“samvizku-spurningunum’ ’ viðvíkj-
andi ráðsmensku stjórnarinnar hér
í fylkinu um síðastliðin 14 ár. Seg-
ist það ætla að segja það eitt, sem
satt sé og samvizkan bjóði!
Segir hann þá fyrst, að stjórnin
hafi fleygt frá sér 160 ekrum af
landi fast við Winnipeg borg, sem
verið hafi minst $800,000 virði, “til
>ess að auðga vissa gróðabrallara”.
Þetta eru ósannindi, og getur hvorki
hann eða nokkur annar sannað það.
Þarna er þá fyrsti sannleikur-
inn! Stjórnin hefir aldrei haft hönd
yfir landi hér við Winnipeg borg,
og því ekki getað kastað því frá sér,
sem hún aldrei hafði umráð yfir.
Land hér umhverfis hefir verið
privat eign nú í meira en tvo
mannsaldra, og því ekki opin-
ber eign.
Annað svar: “hún (stjórnin) hef-
ir aukið laun stjórnarinnar og
þjóna hennar um 366 prósent”. —
Þetta hljóta flestir að skilja svo,
sem laun hafi verið hækkuð við
embættismenn þess opinbera svo
nemi nærri fjórföldu. Ekki eru
stærri ósannindi til. En hitt er
satt, að launa-útgjöld fylkisins eru
sem næst þessu meiri, en þau voru
i Greenways tíð, því embættum hef-
ir fjölgað sem næst að þessu skapi.
Skulu hér að eins tiltekin menta-
málin, er Liberalar hafa sýknt og
heilagt þrá-alið á, að vanrækt hafi
verið af stjórninni. Umsjónarmenn
alþýðuskóla (Inspectors) voru 9
talsins 1899. Var þá fylkinu skift
niður í 9 umdæmi, og hafði hver
þessara eftirlit með sínu unulæmi.
Þessu varð að breyta eftir því sem
bygðir jukust. Eru nú 22 umsjónar-
menn. Er því von, að launa útborg-
un til þessa starfs hafi hækkað. —
Hér áður var enginn búfræðisskóli
til. En nú er sú stofnun hér í fylk-
inu ekki eingöngu til, heldur ein
með þeim allra beztu sinnar tegund-
ar í landinu. Auðvitað er skóli þessi
kostaður af því opinbera, en fé það,
sem honum er lagt, gengur til að
launa kennara, en ekki í launavið-
bót til stjórnarinnar.
Áður fyrrum átti fylkið ekkert
talsíma-kerfi. En nú á það slíkt
kerfi og auðvitað fylgir því sá galli,
að það starfrækir sig ekkhsjálft, án
þess við það séu fjölda margir
menn. Og þeim er borgað kaup, en
það kaup fær ekki stjórnin, og geng-
ur ekki einn eyrir af þvi til henn-
ar.
Þá eru vegamál fytkisins. Við
þá deild þess opinbera starfa nú
margfalt fleiri en áður, en ekki að
nauðsynjalausu, — því hvað getur
nauðsynlegra verið en vegagjörð?
Þeim er borgað kaup, er þar vinna,
og þeir vinna fyrir þvi.
Staðhæfing þessi er þvi eins
heimskuleg einsog hún er ósönn.
Það eru sömu áheit og alt af eru
notuð af öllum lýðæsingamönnum
framan í almenningi. Opinber störf
eru of launuð. Þið eigið að hatast
við stjórnina fyrir það, að hún
launar opinber einbætti. É'yrir þá
miklu vinnu, sem nú er unnin í
fylkinu, bæði að menta-, akuryrkju-
og umbóta-málum er hlutfallslega
miklu minna borgað, en áður var,
er launin voru minni, embættin
færri, — því verkið var næst ekk-
ert. — í þessu svari ritstjórans hef-
ir þvi vond samvizka verið fyrri til
að svara, en hin betri vitund, og
ofstækið mýlt sanngirnina.
Þriðja ásökunin er, að stjórnin
hafi selt land til jafnaðar fyrir $4.00
ekruna, sem þeir í Saskatchewan
fái $15.00 fyrir. Hér er enn svarað
af vondri samvizku. Fylkisstjórnin,
einsog kunnugt er, hefir engin um-
ráð haft yfir landi, er hún hefði get-
að selt, nú i síðastliðin tvö ár. Þau
lönd öU, er hún hafði nokkru sinni
til sölu, voru flóa-lönd, og verðið,
sem ritstjórinn tekur til, er nokkru
fyrir neðan meðalverð, er öllu er
saman jafnað, frá fyrstu sölu, er
gjörð var árið 1900, er fengist hefir
fyrir fylkislönd hér í Manitoba. En
á þeim árum voru lönd ekki í háu
verði hér í fylkinu. Alveg nýafstað-
in óstjórn Greenways! — þá mátti
kaupa land af bændum hvar sem
var hér norður á milli vatna, fyrir
$100—$150 160 ekrurnar. Framan
af árinu 1903 voru seld mörg bú-
lönd i Nýja fslandi fyrir $100—
$130. Nú voru flóa-löndin ekkert lík
þvi, sem bændaeignir voru. En
samt sem áður voru engin þeirra
seld jafn lágt. Nú á síðari árum
voru lönd seld hér af stjórninni fyr-
ir $14 til $18 ekran. F’yrst og fremst
er það land í Saskatchewan, sem
stjórnin hefir til sölu, ekki berandi
saman við óræktar-flóa þá, sem
hér voru stjórnarlönd, og svo er ó-
sanngirnin fyrst sýnileg, þégar sam-
anburðar-verð er tekið á landi, sem
selt er þar nú, eins og land hefir
hækkað síðari ár, og meðalverð
lægsta hér í Manitoba um síðastliðin
14 ár.
Þá á stjórnin að hafa gefið einu
vildarblaði sínu $367,295.21 fyrir
alls ekki neitt, — annars væri það
engin gjöf. — Þetta eru bein ó-
sannindi, sem tæpast eru svara
verð. Fyrst og fremst er hér talið
alt, sem stjórnin hefir varið í aug-
lýsingar og prentkostnað, með þess-
ari upphæð. Hve mikið það er, sem
stjórnin þarf að láta prenta fyrir
allar deildir þess opinbera, hafa
fáir nokkra hugmynd um. Þess utan
kemur til tals símaskráin, er prent-
ast verður tvisvar á ári; búfræðis-
skóla-skráin, lögbirtinga-blaðið og
þingtíðindin, lagasafnið o.s.frv. —
Fæstir munu vilja vinna það verk,
að prenta þetta og leggja til í það
pappír — fyrir alls ekkert. Er það
því sýnileg ósanngirni, sem segir,
að fyrir útgáfu alls þessa sé borg-
unin ofborgun, og öll borgun gjöf.
“Stjórnin hefir sett sig úpp á
móti öllum siðfágunarmálum þjóð-
arinnar”. — Þetta er eitt samvizku-
svarið! Fyrst og fremst er ekki sú
stjórn til í nokkru landi, sem slíkt
myndi gjöra. Því í stjórninni sitja
þó menn, sem ekki snertir minna
en aðra menn, sem utan stjórnar-
innar sitja, siðferði og velsæmi
þjóðarinnar, og svo er ekki sá mað-
ur hér til í þessu fylki, sem svo
myndi vilja haga framkvæmdum
sínum, þótt hann gæti. Slík stað-
hæfing sem þessi, ber hvað ljósast-
an vott um óhreinskilni ritstjórans,
þegar hann segist ætla að fara að
svara samvizkusamlega stjórnmála-
spurninguni, — eða þá hitt, að sain-
vizka hans er til reika einsog
“þjóðernis-húðarbykkjan” hans, —
hryggsár og blind og hölt á öllum
fótum.
Stjórnin á að hafa stofnað ó-
lifnaðar-klúbba, — ólifnaðar-skóla
fyrir unga inenn. Einn þeirra skóla
eftir þvi er sjálfsagt The Young
Men’s IAberal Clnb, er hefir vín-
söluleyfi.
1 myndun allra þessara klúbba
á stjórnin alls engan þátt, heldur
bæjarbúar sjálfir. Borgarbúar hér
hafa ákveðið, að hér skuli leyfð
vera vinsala. Undir héraðsbanns-
lögunum gátu þeir komið á vín-
sölubanni, ef þá liefði fýst þess. En
svo hefir ekki verið. Þá hefði engir
klúbbar mátt haldast hér við. Þá
hefðu eigingjarnir menn ekki getað
sett á fót vínsölu, né heldur þeir,
sem ekki vildu hanga á hótelum, en
óskuðu eftir að mega neyta víns, —
sett á fót þessa klúbba. Það er bæj-
arins skuld.
Hið undarlegasta af öllu er það,
að klúbbar þessir, sem sumir eru
spiltir, en aðrir siðsamir, eiga tvo
mótmælendur: Hótelin, af því verz-
húshöldurum finst frá sér tekið
með þeim, og bindindisinenn. Eru
þar á sama máli; hótelin og Templ-
arar — bæði vilja burt með klúbb-
ana. — Sem sagt eru sumir þessir
klúbbar ófagnaðar-stofnanir og
ættu alls ekki að fá að eiga sér stað.
En hvorki er það fremur Conserva-
tíva að vernda þá, né Liberala að
ofsækja þá; því í Ontario, undir al-
iiberal stjórn, risu þeir upp hver af
öðrum og þrifust vel. Svo var og í
Quebec, og er ekki langt síðan, að
ófagrar sögur hafa af þeim borist
þaðan. Sannleikurinn er sá, að þar
sem mannfjöldinn er nógur fyrir og
bæir orðnir stórir, rísa þessar
stofnanir upp, hverju nafni sem
stjórnin nefnist, er við völdin situr.
Og enn er það öllum ósannað mál,
að allar slíkar stofnanir verði af
dögum ráðnar, þegar Liberalar
komast hér til valda.
Hugsunarhátturinn verður að
breytast, — þá batnar stjórnin. En
með því að ala þann hugsunarhátt,
að ekkert gjöri til með hvaða vopn-
uin sé vegið, hvort sagt sé satt eða
logið, að eins komi það að tilætl-
uðum notum, að narra atkvæði til
sín frá kjósendunum, — verður
þess langt að bíða, að stjórnin
batni að mun, þó skifti verði flokk-
anna, sem við völdin sitja.. Og ineð
því að viðhalda þeim liugsunar-
hætti, er lengdur náðarfrestur
klúbba og annara stofnana, er ver
mega. — Manitoba stjórnin er ekki
fullkomin, henni er í mörgum efn-
um ábótavant, en þrátt fyrir það, er
hún betri en nokkur sú stjórn, sem
þetta fylki hefir haft þangað til hún
tók við, og betri heldur en fylkið
getur fengið frá hendi þeirra
manna, sem á móti henni keppa nú.
Stjórnin á að hafa bannað mönn-
um að tala. Fyrir því eru jafnmiklar
heimildir og hinum öðrum sam-
vizku-svörunum. Hún hefir hvorki
átt með það, að banna mönnum að
tala, né heldur reynt það. Hún hefir
leyft þeim að tala, sem sjálfs sín
vegna hefðu gjört betur að þegja.
Hún 'hefir leyft þeim að tala, sem
ekkert hafa haft að segja, nema
gjöra hávaða, og getur tæplega
hugsast, að málfrelsið geti meira
krafist. Hún hefir leyft það, leyfir
það og mun leyfa það, þótt not þess
séu engin. En það lætur vel við
skrílæsingar, að látast vera að ógna
lögunum með þvi að tala, og fáum
vér ekki betur séð, en að hér sé ver-
ið að reyna að leika eitthvað því-
líkt með þessari, annars óskiljan-
legu staðhæfingu. En hætt er við,
að það verði eggjunar-sljótt orð í
æði-margra eyrum.
Þá er eitt svarið, að stjórnin
misbeiti svo lögum, að hún hneppi
í fangelsi saklaust fólk. Þessi ásök-
un hefir áður heyrst. Er hér átt við,
að teknir voru fastir atkvæðasmalar
og falsarar, er stinga voru nefi inn í
sakir almennings við sambands-
þings aukakosningar i hitt-eð-fyrra.
Áttu þeir heima austur í Ontario,
og höfðu svo sem ekki lítið erindi
hingað, að hlutast til um kosningar
hér. Hversu sekir eða saklausir þeir
voru, látum vér ósagt, því málsókn
gegn þeim var slept af þess opin-
bera hálfu og þeim lofað að halda
heim aftur. En út af þessu hefir ver-
ið gjörður mikill hávaði síðan. —
Hið eina, sem mætti segja um þetta
atvik, er: ekki það að þessir menn
voru teknir fastir, heldur, að marg-
ir fleiri, er jafnsekir voru, skyldu
ekki vera teknir og svo dómur lát-
inn ganga yfir alla. , Það hefði átt
að gjörast, en í því sýndi stjórnin
helzt til mikla vægð pólitiskum
flugumönnum og slettirekum. Það
hefði getað verið þeim framtíðar-
lexía ef strangara hefði verið í
þetta farið, og þá hefði ekki kosn-
ing þessi verið ónýtt, og orðið að
efna til hennar á ný fyrir svik frá
báðum hliðum.
Samvizku-svörin enda svo ineð
ægilegri “peróration” til feðra og
mæðra, er sonu eiga og dætur, og
þeim er ógnað með því, að vondi
karlinn (þ. e. Roblin) taki frá þeim
börnin þeirra, ef hann fái að sitja
lengur við völdin! Og ekki nóg
með það, heldur það, sem enn
grimmilegra er, að hann taki kær-
astann frá kærustunni, og skilji
hana eftir og “móðurina, sem á
fagra drauma í sambandi við dóttur
sína”, og búin er að hugsa svo lengi
«g gott til þess, að komast í tengda-
móður-sessinn, — mannlausar og
vonlausar!
Oss kom fyrst til hugar: “Hvað
ætti liann að gjöra með þá?” Kær-
astar eru dýrgripir, en þeir eru
ekkert sjaldgæfar skepnur skapar-
ans, svo þess vegna er það með öllu
ástæðulaust, að vera að ásælast þá.
— En ritstjórinn veit það.
Nei, feðurnir mega sofa þess
vegna að Roblin ónáðar þá ekki, og
tengdamæðurnar tilvonandi lifa ó-
áreittar í sinum sæluríku tengda-
sona- dótturbrúðkaups-draumum —
upp á það að gjöra, að Roblin rænir
þær ekki þeirra margra ára slita-
lausu erfiði, framtíðar huggun og
von — tilvonandi tengdasyni. Svo
vondur og miskunnarlaus er hann
ekki, hversu þungt sem hann kann
nð liggja á samvizkum þeirra á Lög-
bergi.
Hvernig merkja á at-
kvæðaseðla hér í
bænum.
Hér í bæ, einsog alkunnugt er,
samkvæmt kjördæma niðurjöfnun-
inni nýju, verða kosnir tveir þing-
menn fyrir hvert kjördæmi. Að
minsta kosti sækja fjórir í hverju
kjördæmi, — tveir frá hvorum
flokki Conservative og Liberal. Má
vera, að fleiri verði i vali.
Nú hefir margur þá skoðun, að
greiða megi atkvæði með einhverj-
um tveimur þeirra, sem sækja, eins-
og þegar verið er að kjósa bæjar-
ráðsmenn á haustin, að kjósa mfc
fjóra úr hópi þeirra, sem sækja,
hvað margir sem eru.
Þessu er ekki svo varið, og það
skulu lslendingar athuga vandlega*
svo ekki ónýtist kjörseðill þeirra.
Hugmyndin, sem felst í erinds-
reka-tölu héðan úr bæ, er sú, að
hvert kjördæmi er í virkilegleika
tvö kjördæmi. Það er að segja:
Sætin eru tvö og aðgreinanleg. Þess-
vegna má ekki greiða atkvæði með
þeim tveimur, sem sækja um sama
sætið, heldur verður að greiða at-
kvæði með þeim tveimur, er sækja
sinn um hvort sæti.
Á kjörseðlinum verða sætin flokk-
uð niður sem A og B; um sætið
A sækja tveir, sinn frá hvorum
flokki, og um sætið B sækja einnig
tveir, sinn frá hvorum flokki. Hver
kjósandi getur þvi að eins gefið-
öðrum sækjanda fyrir A-sætið at-
kvæði sitt og sömuleiðis öðrum
sækjanda fyrir B-sætið. En ekki mái
gefa báðum sækjendum fyrir A-
sætið atkvæðið, eða báðum fyrir B-
sætið, þó með þvi séu kosnir tveir-
menn. Þá er atkvæðið ónýtt. Þá
væri kjósandi að greiða atkvæði.
með og móti sjálfum sér, þar sem
hann kysi tvo andstæðinga, er báð-
ir sækja um það sama, en að eins er
hægt að veita einuin.
Þetta er ofur einfalt mál, en af
því að þessi aðferð hefir ekki tíðk-
ast áður, álítum vér réttara að
benda á það, svo enginn ruglingur
geti átt sér stað, þegar ti) kosning-
anna kemur.
Það eina, sem íslendingar þurfa
að gæta að, er það, að greiða at-
kvæði með þingmanni A og þing-
manni B. Þá kemur atkvæði þeirra
að notum.
Kjörseðlar verða að likindum
tveir. Á öðrum kjörseðlinum eru
nöfn þeirra, sem sækja um A-sætið,
— á hinum þeirra, sem sækja um
B-sætið. Merkir kjósandi að eins við
eitt nafn á hverjum seðli.
Til frekari skýringar setjum vér
hér lagagreinar tvær áhrærandi
kosningar hér í bænum:
“Frá hverri kjördeild — Suður-
Winnipeg, Mið-Winnipeg og Norð-
ur-Winnipeg — skulu skipuð tvö
sæti á löggjafarþinginu og skulu
þau nefnast A og B sæti, og skal
hver þessi kjördeild eiga tvo full-
trúa á löggjafarþinginu, er kosnir
séu fyrir hvort þessara sæta.
“Sérstakur kjörseðill giidir fyrir
hvora deild kjördæmisins (A og B)
og skal kjörseðillinn merktur með
tölu, eða öðru merki, er sýni deild-
arskiftinguna.
“Hver kjósandi hefir rétt til aS
greiða atkvæði fyrir að eins einn
uinsækjanda í hvorri deild kjör-
dæmisins, og á heimtingu á, að f®
eins marga kjörseðla eins og deild-
irnar eru margar”.
Kringlur.
Lögberg getur þess, að “Miðhúsa-
Mangi” sé skipaður aðalforingi *
liði íslendinga til þess að berjast á
móti kosningu Thomasar. Hver
skyldi nú af hinum bera, Magnús sá
eða Her-mann?
* * *
Auðtrúa halda þeir á Lögbergi
að fslendingar séu. Alt sem þurfi til
þess að fá þá á sitt mál, sé að segja
nógu mikið og hafa það nógu of-
stækisfult, rökstyðja ekkert, en
kasta dónalegum getsökum að
mönnum. Eftir orðum blaðsins eru
allir menn sem stjórninni fylgja.
ærulausir ódrengir, ósannsöglir, ill-
gjarnir og samvizkulausir. En allir
andstæðingar stjórnarinnar eru
hreinir og flekklausir. Vel má vera,
að segja megi þetta blygðunarlítið
framan i þá, sem ekki þekkja til, en
kunnugum þarf ekki að segja það.
* * * .
Þeir reiddust yfir vísunni á Lög-
bergi um kýrnar, cr Hkr. var send.
Því má ekki auglýsa fylgi Skúla
sem bezt í báðum blöðunum?
* * *
Hver faðir, hver bindiifdismað-
ur, sem greiðir atkvæði með stjórn-
inni, segir Lögberg, svíkur afkvæmi
sitt, svikur konu sína og börn, o. s.
frv. Og heitið er á allar konur og
stúlkur, að vinna móti Roblin —
“kyni sínu til frelsis og bjargar”.
Ekki er nú ófínt að orði komist!
En myndi nokkrum manni, sem
virðingu ber fyrir viti og heilbrigðri
skynsemi, hugkvæmast að koma
með annan eins þvætting og vaðal
sem þenna? Nú fyrst er verulega