Heimskringla - 05.08.1915, Blaðsíða 3

WINNIPEG. 5. ÁGC'ST 1915.
IIEIMSKRINGLA
BLS. 3.
Brot úr fyrirlestri sem fluttur var á Goodtempl-
arafundi í stúkunni Skuld, 28. júní.
Háttvirtu bræður og systur!
Eg vil leyfa mér að reyna til með
jiokkrum orðum að færa rök fyrir
■og sýna yður fram á, hvað ómetan-
legur sigur það væri fyrir oss Good-
templara og bindindismálið, ef
Konservatíve flokkurinn, sá ný-
myndaði, með sinni nýmynduðu
stefnuskrá, kæmist til valda við
næstkomandi kosningar, sem fram
ciga að fara 6. ágúst næstkomandi.
Eg treysti þvi fyllilega, að Good-
templarar yfirleitt láti ekki leiða
sig i tjóðurbandi flokksfylgis. Og
láti heldur ekki telja sér trú um, af
þeim mönnum, sem þeim pólitisku
viðjum eru fjötraðir, að fyrir þá
sök, að það eru Konservativar, sem
bjóða okkur Goodtemplurum og
bindindismönnum algjört afnám á-
fengra drykkja í þessu fylki, — þá
getum við ekki verið þektir fyrir að
þiggja það af þeim. Heldur skyld-
um við eiga það á hættu, hvort við
fengjum það nokkurntíma eða ald-
reil
1 trausti þess, að minsta kosti
Goodtemplarar og bindindismenn
skoði þessar í hönd farandi kosn-
ingar, sem alvarlegl áhlaup á veldi
Bakkusar, og ef að okkur mætti nú
auðnast að koma að þeim stjórn-
málaflokki, sem eindregið og tví-
mælalaust skuldbindur sig til, að
koma i framkvæmd og lögleiða taf-
arlaust, án nokkurrar aukaatkvæða-
greiðslu, það háleitasta málefni, sem
Goodtemplarar hafa á sinni stefnu-
skrá: afnám allra áfengra drykkja,
•— þá yrði hin langa styrjöld — nær
30 ára strið —, sem íslenzkir Good-
templarar hér í þessum bæ eru svo
ósleitilega búnir að heyja til lykta I
leidd með algjörðum sigri.
Hér ber þá að athuga afstöðu
beggja pólitisku flokkanna, í sam-
bandi við okkar Goodtemplara mál-
efni, eins og nú liggur fyrir.
Liberal flokkurinn (Norris stjórn-
in) hefir það á sinni stefnuskrá, að
svo framarlega sem þeir komist til
valda við næstu kosningar, þá muni
þeir láta búa til vínsölubanns laga-
frumvarp, sem enginn veit enn,
hvernig á að verða. Bera það svo
undir atkvæði kjósendanna. Þar
með ekkert loforð, hvað fljótt slíkt
skuli framkvæmt. En vitanlega á
það að ske einhverntima á þeirra
lqörtímabili, sem þýðir einhvern-
tíma á næstu 4 árum.
i Á þeim tima, hvort sem það yrðu
I ár eða ekki, hafa vínsölumenn frí-
ar hendur að selja alt áfengi, eins
og verið hefir. Og það, sem hættu-
iegra er, að þeim er með þvi gefinn
undirbúningstími til að hervæðast:
búa til þær kröftugustu morðvélar,
sem peningar geta keypt til að vinna
á því lagafrumvarpi og drepa það, í
þeim kosningum. — Þetta verða
Goodtemplarar að athuga. Fyrst og
fremst verða ekki að eins vínbrugg-
ara félög öll hér i Manitoba, sem
mundu láta sér blæða sínum síð-
asta blóðdropa, verja sínum síðasta
eyrir fyrir að drepa frumvarpið og
fyrir að fá að halda áfram að reka
þá arðvænlegu vínverzlun, heldur
mundu öll vínbruggarafélög, . hvar
annarsstaðar sem eru, og hér hafa
markað og sölu fyrir það vín, sem
þau framleiða, líka leggja offjár til
höfuðs þeim lögum; því sjálfsagt
mundi það verða stórkostlegur
verzlunarhnekkir fyrir þau líka, ef
liætt yrði að kaupa og drekka vín í
öllu Manitoba.
Af aðeins þessum fáu atriðum
held eg að menn hljóti að sjá og
skilja, svo framarlega sem þeir séu
ekki algjörlega steinblindir af póli-
tisku flokksfylgi, að eítir framkomu
og loforði Norris stjórnarinnar, eiga
Goodtemplarar þar hvergi nærri
einlæga og ábyggilega trúnaðar-
menn fyrir sinu máli; — heldur
þvert á móti menn, sem auðsjáan-
lega eru búnir að stúdera á hvern
hátt þeir geti lokkað Goodtemplara
og aðra bindindismenn á óákveðn-
um og litilsnýtum loforðum, sem
að þeir svo geti á sínum tíma
gleymt algjcirlega og brúkað
Pílatusar handaþvott fyrir fram-
an fólkið og sagt: Við erum ekki
sök i, að svona hefir farið; alt höf-
um við gjört, sem við höfum lofað
ykkur.
En hvað yrðu þá mörg ár þangað
til, að Goodtemplarar mættu vænta,
að vínbannslög yrðu löggilt hér í
Manitoba?
Aftur á móti: Konservativar eru
alveg nýmyndaður flokkur. Ekki af
neinum einstökuin manni, sem hugs-
i'ð hefir út stöðu og stefnu flokksins.
Nei. Heldur af öllum konervatív-
sinnuðum mönnum, hvaðan sem eru
um alt þetta fylki, sem sendu sína
fulltrúa frá 49 kjördæmum hér í
Manitoba hingað inn til Winnipeg,
á þing þeirra, sem haldið var hér
I þann 14. og 15. júli. Og sem komu
| sér þar saman um, að mynda algjör-
[ lcga nýjan flokk, fyrst af öllu með
það skjaldarmerki, með þeim fána,
að hreinleiki, ráðvendni og dugn-
aður skyldi vera mark og mið þeirra
sem við þann flokk yrðu riðnir.
Annað. — Með þeirri stefnuskrá
i bindindismálum, kvenréttinda-
| málum og öðrum málum, eins og
j þegar hefir verið auglýst hér i op-
inberum blöðum, og sem eg gjöri
I ekki að umtalsefni hér í kveld, —
j nema aðeins bindindismálið.
Hvað er það þá, sem hinn ný-
myndaði óháði Konservativ flokkur
lofar bindindismönnum að hann
skuli gjöra, ef hann kemst til valda
við næstu kosningar, þann 6. ágúst
næstkomandi, — hann lofar þvi, að
hann skuli tafarlaust leiða í gildi
vinbannslög, sem nái yfir alt Mani-
toba fylki, — hið margþráða vín-
banns lagafrumvarp, sem kent er
við Sir Hugh John Macdonald. Þau
| lög aftaka með öllu allan tilbúning
áíengis og sölu þess hér í fylkinu.
Og einnig innflutning alls áfengis
inn í fylkið, svo framarlega sem
Dominion stjórnin veitti sitt leyfi til
þess, sem litill vafi mundi nú leika
á. — Þá sýnist nú aðeins herslu-
munur fyrir okkur; — aðeins undir
komið að við Goodteinplarar og
biiidindismenn verðum nú allir á
eitt sáttir, allir samtaka í siðasta á-
hlaupinu til algjörs sigurs.
Oft hefir Goodtemplara og líka
bindindismenn greint á um aðferð-
ina til að ná hinu margþráða tak-
marki, ná inn á hina margþráðu
höfn. Sín leiðin sýnist hverjum til-
tækileg til sigurs. Er vert í því sam-
bandi að minnast á vínsölubanns
(Local option) lögin, sem starfrækt
hafa verið hér í Manitoba um nokk-|
ui undanftrin ár. Goodtemplarar[
og bindindismenn hafa ekki getaðj
komið sér saman um, að þau væru
rétta aðíerðin, eða mundu leiða til |
algjörðs sigurs. Að minsta kosti j
þótti það tafsöin aðferð og kostnað-
arsöm.
Goodtemplurum og bindindis-
mönnum hefir heldur ekki getað
komið saman um eða orðið á eitt
sáttir um aðferðina : fíanish thc
Bar, að loka ölluni barrúmum og
drykkjustofum. En á sama tíma
mætti selja á sérstökum stöðum alls
konar vín og áfengi i pela, potta og
gallóna tali, hverjum sem þafa vildi.
En hvergi bannað me§ lögum að
drekka það, nema aðeins á þeim
stöðum, sem það fékst til kaups á,
Þá sjálfsagt allir aðrir staðir frið-
helgir þeim, sem hafði pitluna upp
á vasann til að njóta þess i næði.
Þriðja atriðið, sem Goodtemplar-
ar hafa ekki getað orðið á eitt sátt-
ir um er, hvort bera eigi slik lög
undir kjósendur fvlkisins til sam-
jiyktar. Eins og marga mun reka
minni til, var það gjört litlu eftir
síðustu aldamót, eða eftir að Rob-
lin stjórnin hafði tekið við völdum.
Atkvæðagreiðslan féll þá þannig, að
vínbannslögin voru feld með geysi-
iniklum meirihluta. Mega þar Good-
templarar sjálfsagt saka sjálfa sig
um, að svo fór. Sundrung i pólitik,
alvöru- og áhugaleysi fyrir málefni
Goodtemplara kom aldrei betur í
Ijós en þá.
Ekki skal eg neita þvi, að Good-
tcmplarar hafa oft síðau séð eftir
þvi, að þau lög fengu þá ekki að
ganga í gildi, — hafa séð eftir, hvað
mikið ræktarleysi þeir sýndu bind-
indis starfseminni á þeim dögum,
þegar allra mest reið á.
Enn stendur þá eins á fyrir oss.
Við getum nú orðið aðnjótandi þess-
ara margþráðu laga, — aðei’ns með
því, að koma til valda hinum ný-
myndaða Konservativ flokk þann C.
ágúst næstkomandi.
Á. P. Jóhannsson.
Stefnuskrá Konservative flokksins.
V FIRLIT yfir samþyktir þær sem viðteknar
A voru á fundi konservatíva í Winnipeg,
14. og 15. júlí, 1915. I þessum sam-
þyktum er fólgin stjórnmálastefna sú og
grundvallaratriði mála þeirra, sem konserva-
tívar í fylki þessu skuldbinda sig til að fylgja
og framhalda, ef þeir komast til valda.
Að halda óskertum meginreglum Breta
fyrir þingbundinni stjórn.
Að telja það hina fyrstu skyldu stjórnar-
innar að efla og auka mentamál fylkisins; að
tryggja hverju barni í fylki þessu heilbrigða
og góða undirbúnings mentun (elementary
education) án nokkurs tillits til þjóðflokka
eða trúarbragða; að láta góða og fullkomna
kenslu í ensku vera aðalatriðið í hverjum
skóla. Að hafa góða kennara og gjalda þeim
sómasamlega; að styrkja skólanefndirnar til
þess að hafa skólana í sem beztu lagi, hvað
kenslu og útbúnað snertir; að efla og styðja
mentun í jarðyrkju í æðri og lægri skólum,
að vinna að því, að efla og styðja háskóla
Manitoba-fylkis, svo að áhrif hans geti orðið,
sem blessunarríkust fyrir land og lýð.
Að efla jarðyrkjuna, sem er aðal undir-
staða allrar vellíðanar Manitoba-búa. Efla
hana samkvæmt hinum nýjustu og fullkom-
nustu uppgötvunum og rannsóknum vís-
indanna.
Að fella úr gildi Coldwell breytingarnar á
skólalögunum.
Að löggilda tafarlaust og koma á um alt
fylkið án þess að láta til atkvæða koma vín-
bannslög þau frá árinu 1900, sem kend eru
við Hugh John MacDonald. Þau lög aftaka
vínsölu alla í fylkinu.
Að byggja og starfrækja opinber sláturhús.
Að afnema ræningja siðu (spoil system)
við veitingar verka allra, og skal þeim veitt
staða í þjónustu fylkisins og þeim einum
haldið, sem til þess eru hæfir og vinna verk
sin.
Að afnema fjárdrátt allan (Patronage) í
sambandi við kaupsamninga og vinnusam-
niga, og skal stjórnin því skipa aðalyfirskoð-
unarmann (auditor general) að rannsaka
reikninga alla, og má aðeins víkja honum frá
embætti með tveimur þriðju af atkvæðum
allra þingmanna.
Að breyta kosningarlögunum (The Con-
troverted Election Act) þannig, að það sé
gjört að lagaskyldu að veita áheyrn ákærum
út af kosningum, og flýta fyrir málum þeim
og gjöra þau svo einföld og óbrotiin, sem
unt er.
Að skylda menn til að greiða atkvæði.
Að geyma og varðveita rétt hins opinbera
til allra afurða vatnafls í fylki þessu.
Að veita konum atkvæðisrétt með lögum,
þegar þær krefjast þess.
Að gera að lögum ákvarðanir, er tryggja
verkamönnum arð vinnu sinnar og efli hag-
sæld þeirra.
Að gæta og varðveita meginreglur og
undirstöðu sannrar lýðstjórnar með því, að
halda fund með öllum konservatívum í fylki
þessu á ári hverju, og útiloka þar allar
maskínu-brellur (machine rule) og yfirgang.
Hversu margir menn eru
það, sem hugsa?
Eftir Addington Bruce.
öllum mönnum má i þessu tilliti
skifta í þrjá flokka.
/ fyrsta flokknum eru þeir, sem
verulega hugsa og prófa i huga sér
hugmyndirnar og fyrirburðina, —
vega það alt eftir hugsanfræðisleg-
um reglum.
t öðrum flokknum eru þeir, sem
reyndar eru að reyna að hugsa. En
þeir eru svo fullir fordóma og
rangra hugmynda, sem aðrir liafa
troðið inn hjá þeinl, eða þekkingar-
leysis, að þeir geta ekki borið hug-
myndirnar saman og geta ekki dreg-
ið réttar ályktanir.
/ þriðja flokknum eru þeir, sem
ekki geta bundið hugann við neitt
stundu lengur, og geta aðeins gjört
sam'anburð á einstaka hugmynduin
úr daglega lifinu, því sem tíðast
kemur Tyrir. * Þessir menn allir
verða að fá lánaðar hugmyndir ann-
ara. Þeir taka þær góðar og gildar,
án þess að prófa þær, án þess að
skilja þær, án þess að liafa hugsað
um það, hvort þær séu réttar eða
rangar. — Þeir trúa þeim og það er
þeim nóg.
Hverjum þessara flokka heyrir
þú til, vinur minn? Þetta geta alt
verið heiðarlegir menn. En margur
maðurinn hefði gott af þvi, að í-
huga með sjálfum sér, hverjum
flokkanna hann tilheyrir.
Ástæðan til þess, að þú þarft að
íhuga það er sú, að hugsunarháttur
þinn getur bæði eyðildgt velferð
þína og lika gjört þig farsælan.
Það má óhætt segja, að þeir eru
of fáir, sem til heyra fyrsta flokkn-
um. Þeir mættu gjarnan vera fleiri.
Sannleikurinn er sá, að flestir af
oss hugsa aðeins stöku sinnum (það
sem maður getur kallað að hugsa).
Án þess að vita af því erum vér þræl
ar tilfinninga vorra. Fordómarnir
og áhrifin drotna yfir oss og halda
oss i járnsterkum viðjuin.
Og þó að vér séum nú að berjast
við að hugsa við og við, þá getum
j vér ekki hugsað skipulega og getum
Hemphill’s American Leading
Trade School.
A»nl MkrifMtofn «43 Mnln Street,
Wlnnlpcif.
Jltney, Jitney, Jitney. Þaí þarf
svo hundrut5um skiftir af mönum til
aö höndla og gjöra viö Jitney bif-
reiöar, arösamasta starf i bænum.
Aöeins tvær vikur nauösynlegar til
aö læra I okkar sérstaka Jltney
“class" Okkar sérstaka atvlnnu-
útvegunar skrifstofa hjálpar þér aö
veíja stööu eöa aö fá Jitney upp á
hlut.
Gas Tractor kenslu bekkur er nú
aö myndast til þess aö vera til fyrir
vor vinnuna, mikil eftirspurn eftlr
Tractor Engineers fyrlr frá $5.00 til
$8.00 á dag, vegna þess aö svo
hundruöum skiftir hafa fariö i
striöiö, og vegna þess aö hveitt er í
svo háu veröi aö hver Traction vél
veröur aö vinna yfirtíma þetta sum-
ar. Eini virkilegi Automobile og
Gas Tractor skólinn i Winnipeg.
Læriö rakara iönina í Hemphlll’s
Canada’s elsta og stærsta rakara
skóla. Kaup borgaö á meöan þú
ert aö læra. Sérstaklega lágt inn-
gjald og atvinna ábyrgst næstu 25
nemendum sem byrja ViÖ höfum
meira ókeypis æfingu og höfum
fleiri kennara en nokkur htnna svo
nefndu Rakara Skólar í Winntpeg.
Viö kennum einnig Wire og Wire-
less Telegraphy and Movlng Picture
Operatlng.” Okkar lærisveinar geta
breltt um frá einni lærigrein til
anarar án þess aö borga nokkuö
auka. Skrlfiö eöa komiö viö og
fáiö okkar fullkomiö upplýsinga-
skrá.
HemphiU’s Barber College and
Trade Schools.
Hrad Offlces «43 Muln St., Wlnnlpog
Branch at Regina, Sask.
Þegar þú þarfnast bygginga efni eða eldivií
D. D. Wood & Sons.
-------------Limited---------------
Verzla með sand, möl, mulin stein, kalk,
stein, lime, “Hardwall and Wood Fibre”
plastur, brendir tígulsteinar, eldaðar pípur,
sand steypu steinar, “Gips” rennustokkar,
"Drain tile,” harð og lin kol, eldivið og fl.
Talsími: Garry 2620 eða 3842
Skrifstofa: Horni Ross og Arlington St.
sjaldan haldið hugsuninni fastri
við eitt eður annað, að undanskildu
þvi allra vanalegasta.
Frægur sálarfræðingur einn sagði
einu sinni við mig:
Hugsun flestra manna er ein kon-
ar draumur. Hugmyndirnar renna
gegnum huga þeirra af hendingu, án
þess að vekja þá til alvarlegrar yfir-
tegunar. Hugsunarafl þeirra er svo
sljóft, að þeir taka góðar og gildar,
hvaða hugmyndir sem að berast, en
yfirvega þær eða ígrunda sjaldan
eða aldrei.
Þetta einkenni mikils þorra
mannkynsins veldur þvi, að sálin
sýkist eða “smittast” svo oftlega
(Psycliic Contagion), og stafar oft
af háski mikill, ekki einungis fyrir
einstaklinga, heldur heila hópa
manna , eða heilar þjóðir.
Þegar sanna verulega hugsun
brestur hjá fjöldanum,—þegar menn
rannsóknar- og íhugunarlaust að-
hyllast hugsanir og hugmyndir
annara, þá eiga allra handa flugu-
menn og kuklarar, i trúmálum, póli-
tík, læknisfræði og viðskiftum öil-
um, svo hægt með að fá aðra til
að álita kenningar þeirra i þessari
og þessari grein, sem heilagan, al-
gildan sannleika, og þannig ná þeir
handa sjálfum sér auðæfum og völd-
um, metorðum og virðingu, þó að
eiginlega ættu þeir i túkthúsinu að
vera.
Trúmála bullarinn, pólitiski flag- [
arinn og fjármála refurinn sigla
þannig fullum 'seglum, af þeirri á- j
stæðu, að fjöldinn, fólkið, getur
tkki eða vill ekki eða hirðir ekki
um að hugsa.
Af sömu ástæðum er það, að þrátt
fyrir liina hátt-lofuðu, hálfbroslegu
mentun, þá þróast og dafna glæpir
cg siðleysi og veikleiki og brestir af
öllu tagi og það opinberlega í stór-
um stýl.
En ef að menn verulega hugsuðu,
þá myndi óðara hverfa úr heimin-
um alt þetta siðlausa og ófagra,
lausung og drykjuskapur og fjár-
hættuspil og hinir rótgrónu og út-
hreiddu pólitisku glæpir og allur
slíkur óþverri.
Fyrir velferð mannfélagsins, fyrir
velferð hvers einasta manns, fyrir
þína eigin velferð og andlegan
þroska, vinur minn, skora eg á
hvern þann ungan mann, sem gaml-
an, karl sein konu, sem línur þessar
les, að venja sig oft og iðulega, á
liverri stundu dags og nætur, sem
hann eða hún getur fengið tóm-
stund til, að nota og æfa hugsunar-
afl og hæfileika þá, sem guð hefir
gefið þeim.
Varist það sem heitan eld, að láta
huga yðar vera ruslaskrínu og ekk-
ert annað, — ruslaskrínu hugmynda
þeirra, sem af hendingu hrapa ofan
i skrínið, eða er kastað þar af ein-
hverjum öðrum, i stað þess að ber-
ast út á hauginn.
Notið hugann sem aflstöðvar til
að ummynda, prófa og laga hug-
myndirnar; til að skapa aðrar nýj-
ar; til að finna út sannleikann,
sem flýtur i kringum yður, — til
þess að gjöra yður að sönnum mönn
um, körlum og konum.
mennirnir of óprúttnir ‘ og kæru-
lausir, en nú upp á síðkastið eru
þeir farnir að verða gætnari. Hafið
þér heyrt söguna um stórvaxna Ástr-
alíumanninn. Hann komst í skot-
gröf eina, þar sem 11 Tyrkir voru
fyrir alvopnaðir. Hann var með
byssuna sína og sveðjuna framan á
lilaupinu. Hann réðist á jiá og lagði
hvern á eftir öðrum og kastaði af
sveðjunni upp á grafarbakkann, —
rétt eins og hann af kappi væri að
kasta hveitibindum á vagn sinn i
þreskingu. Þeir lágu allir dauðir á
skotgrafarbakkanum. Mennirnir frá
Indlandi berjast hver upp á sína
vísu. En alt er þetta hið hraustasta
og hugprúðasta lið; allur herinn dá-
ist að Ghurka sveitunum”.
THE CANADA
STANDARD LOAN CO.
Aftnl Skrlfstofa, \\ iunlpett
$100 SKULDABRÉF SELD
Tilþægindá þelm sem hafa smá upp-
hæ?5ir til þess a?3 kaupa, sér f hag.
Upplýsingar og vaxtahlutfall fæst
á skrlfstofunni.
J. C. Kyle, rAtinmaÍlnr
42N Mnln Street, UlnnlpeK.
Brúkahar saui avélar meh hæfl-
legu vertti.; ný r Singer véiar,
fyrir peninga út i « nd e?Ja til letlgu
Partar I allar te^ tdir af vélum,
a?5gjör?i á öllum teg \um af Phon-
nographs á mjög lá* verhi
J. E. BRYANS
531 SARGENT AVE.
Okkur vantar duglega “agenta” og
verksmala
Hann kastaði þeim úr víggröfun-
um sem hveitibindum.
Margir segja að hvergi séu bar
dagar eins látlausir og harðir t
og á skaganum við Hellusund, og
segir vélastjóri R. N. Hochford frá
þvi á þessa leið:
“Vér þokumst reyndar hægt á-
fram en áreiðanlega og sleppum
aldrei þvi, sem vér náum. Vér víg-
girðum hvert fótmál að kalla má,
sem«vér tökum frá Tyrkjanum. —-
Ástraliumenn og Ghurkaliðið frá
Indlandi eru allir ljómandi bardaga-
menn. í fyrstunni voru Ástralíu-
D. GE0RGE & C0.
General House Repairs
Cahlnet Mttken and Ipholsterera
Purnlture repaired, upnoistered and
cleaned. french polishlng and
Hardwood Finishing, Furni-
ture packed for shtpment
Chairs neatly re-caned
Plione Garr» 3112 369 Sherbroolte St.
Hospital Pharmacy
Lyfjabúðin
se/n ber af öllum öðrum. —
Komið og skoðið okkar um-
ferðar hókasafn; mjög ódýrt.
— Einnig seljum við peninga-
ávísanir, seljum frímerki og
gegnum öðrum pósthússtörf-
um.
818 NOTRfi DAME AVENtTE
Phone G. 5670-4474
V-