Heimskringla - 05.08.1915, Page 7

WINNIPEG, 5. ÁGÚST 1915.
HEIMSKRINGLA
BLS. 7 1
Þingmannsefni Konservatíva í Manitoba
Assiniboia
Arthur
Beautiful Plains . . .J H. Irwin.
Birtle
Brandon . . .Sir James A. M. Aikins.
Carillon
Cypress . . . (íeorge Steel.
Dauphin
Deloraine C. IV. fíeid.
Dufferin .. .á. S. Argue.
Elmwood
Emerson
Gladstone
Glenwood
Gimli
Gilhert Plains
Grand Rapids
Hamiota . . .James M. Fraser.
Iberville
Kiidonan & St. Andrews... ...Richard Saunders.
Killarney ...Hon. Geo. Lawrence.
Lakeside
Lansdowne ...W. J. Cundy.
Le Pas .. .Frestað
La Verandrye
Manitou
Minnedosa ...John Muir.
' Mountain .. .J. T. Dale.
Morden-Rhineland
Morris ...Jacques Parent.
Nelson-Churchill .. .Frestað
Norfolk ... fí. I'. Lyons.
Portage la Prairie ...F. G. Taylor.
Roblin .. .F. V. Newton.
Rockwood ... Thomas Scott.
Russell
St. Bonifaee .. .Jos. A. Beaupre.
St. Clements ... Thomas Hay.
St. Rose
St. George .. .Páll Reykdal.
Swan River
Turtle Mountain ...Hon. Jas. Johnson.
Virden . . .P. A. Knight.
Winnipeg South . . .Lendrum McMeans.
Winnipeg South ... W. J. fíoyd.
Winnipeg Centre
Winnipeg Centre ...//. M. Hannesson.
Winnipeg North
Winnipeg North . . .J P. Foley.
Sextíu manns geta fengið aðgang
að læra rakaraiðn undir eins. Ti!
í>ess að verða fullnuma þarf aðeim-
8 vikur. Áhöld ókeypis og kaup
borgað meðan verið er að læra
Nemendur fá staði að enduðu námi
fyrir $15 til $20 á viku. Vér höfum
hundruð af stöðum þar sem þéí
getið byrjað á eigin reikning. Eftir
spurn eftir rökurum er æfinlegs
mikil. Til þess að verða góður rak
ari verðið þér að skrifast út frá
Alþjóða rakarafélaginu.
INTERNATIONAL BARBER
COLLEGE.
Alexander Ave. Fyrstu dyr vestan
við Main St., Winnieg.
Islenzkur ráðsmaður hér.
CARBON PAPER
for
TYPEWRITER—PENCIL—
PEN
Typewriter Ribbon for every
make of Typewriter.
G. R. Bradley
& Co.
304 CANADA BLDG.
Phone Garry 2899.
Nýja stjórnarskráin.
Visi þykir ]>að hlýða, að rifja upp
fyrir lesendum sínum, hverjar breyt
ir.gar nú eru orðnar á stjórnar-
skrá landsins, eftir að frumvarp
þingsins nú er staðfest.
Heiztu breytingarnar eru þá þess-
ar: —
Ákvæðið um, að lög og mikils-
varðandi stjórnarráðstafanir skuli
bera upp fyrir konungi “í ríkis-
íáði”, er felt í burtu, en í þess stað
sett: “þar sem konungur ákveður”.
Ákvæði um eftirlaun ráðherra og
annara embættismanna feld í burtu
og má nú afnema þau með einföld-
um lögum.
Ráðherrum má fjölga með ein-
földum lögum, en landritaraem-
bættið leggist þá niður.
Það er ákveðið í stjórnarskránni,
í S konungur skuli vinna eið að
benni; konungur er hér eftir frið-
helgur og alþingi einnig.
Konungkjörnir þingmenn falla úr
sögunni; en i þeirra stað verða
kosnir 6 þingmenn til efri deildar
með hlutfallskosningum um land
alt til 12 úra. Varamenn á að kjósa
jfanmarga og samtímis, og taka þeir
við þingsetu, ef aðalmenn falla frá.
Isabel Cleaning and
Pressing Establishment
J. W. aUINN, .iKandl
Kunna manna bezt að fara mel
LOÐSKINNA
FATNAÐ
ViBgreríir og breytlngar
á. fatnaöi.
Phone Garry 1098 83 Isabel St.
horni McDermot
Columbia Grain
Co., Limited
140-44 Grain Exchange Bldg.
WINNIPEG
TAKIÐ EFTIR!
Vér kaupiim hveiti og aöra
kornvöru, gefum hæsta verð og
ábyrgjumst áreiðanleg viðskifti
Skrifaðu eftir upplýsingum.
TELEPHONE MAIN. 3508
Alinennur kosningarréttur lög-
leiddur, þannig að allir landsmenn.
karlar og konur, sem ekki eru í
skuld fyrir þeginn sveitarstýrk og
liafa óflekkað mannorð, fá kosning-
arrétt til neðri deildar 25 ára að
aldri og til efri deildar (í hlut-
bundnum kosningum) 35 ára; ' þó
Jiannig, að á fyrstu kjörskrána, sem
samin verður eftir að stjórnarskrá-
in ér gengin í gildi, komast að eins
þeir af nýju kjósendunum (sem ekki
áttu kosningarrétt eftir eldri stjórn-
arskránni), sem eru 40 ára og eldri,
en á næstu kjörskrá þeir, sem eru
39 ára o. s. frv., og líða þá 15 ár
þangað til almenni kosningarréttur-
inn er að fullu i gildi genginn.*)
Til efri deildar hafa ailir kosn-
ingarrétt 35 ára og eldri með sömu
takmörkunum.
Kjósendum til alþingis fjölgar all-
mikið við þetta, þar sem nú bætast
við allir karlmenn 25 ára og eldri.
sem ekki hafa goldið 4 krónur i
aukaútsvar; allir vinnumenn og alt
kvenfólk á landinu, og niun Vísi
reyna við tækifæri að fræða lesend-
ur sína á þvi, hversu stór þessi við-
bót er — sýnd í tölum.
Engann má kjósa á þing, nema
hann eigi heima hér i landi og sé
fæddur hér, eða hafi átt hér heimili
siðustu 5 árin. Dómarar, sem ekki
liafa umboðsstörf á hendi (yfirdóm-
arar) mega ekki framar á þing
koma. — Annars eru allir kjörgeng-
*) Þetta fyrirkomulag hafa Danir
tekið eftir Islendingum; en þeir Jón
sál. frá Múla og Jón ólafsson eru
upphafsmenn að því.
ir til hvorrar deildar, sem kosning-
arrétt eiga.*)
Aukaþing verður að kalla saman.
ef meiri hluti þingmanna í báðum
deildum krefst þess.
Yfirskoðunarmenn verða hér eft-
ir 3, kosnir í sameinuðu þingi með
hlutfallskosningu; áður voru þeir
tveir og kosnir sinn í hvorri deild
og því vanalega báðir af sama
fiokki.
Með einföldum lögum má breyta
um eða afnema þjóðkyrkjuna.
Lög um samband íslands og Dan-
merkur ganga ekki í gildi, nema
þau hafi áður verið samþykt við al-
menna atkvæðagreiðslu allra kosn-
ingabærra manna í landinu.
*) Svo virðist því, sem alútlend-
ur maður, sem ekki kann stakt orð
í íslenzkri tungu, að eins ef hann er
fæddur hér í landi og á hér heima,
þegar kosning fer fram, geti orðið
hér alþingismaður.
Bretar búa til flugvélar
sínar.
Fyrir nokkru var þess getið að Bret
ar hefðu pantað 16 millíón dollara
virði af hinum beztu flugdrekum héð
an úr Ameriku. Og einlægt hafa þeir
verið að fá þá úr Bandaríkjunum,
siðan striðið byrjaði, og heima hjá
sér hafa þir verið að láta smíða þá
of kappi. En hér og hvar um landið
er verið að kenna mönnum flug á
þeim viku eftir viku. Söguhöfundur-
inn Wells hefir barist fyrir þvi, að
þeir gjörðu áhlaup á Þýkaland með
10,000 flugdrekum.
Bretar hafa sjö þúsund flugrnenn
heima.
Nú er það fullyrt, að þeir muni
bráðlega fara að gjöra áhlaup þetta
og hafi þeir heima nú sem stendur
vist ein 7,000 flugmanan, sem vel
eru æfðir, og einlægt læra fleiri og
fleiri. Ef að flugdrekar þessir færu
í stórhópum, 800 til þúsund á hverj-
um degi, þá ætla menn að skjótt
myndi um skifta. Þeir gætu eyði-
lagt Krúpp smiðjurnar í Essen. Þeir
gætu flogið yfir Kielarskurð og gjört
]iar óskunda herskipum Þjóðverja
og virkjum. Þeir gætu eyðilagt all-
ar helztu járnbrautarstöðvar Þjóð-
verja, svo að þeir gætu ekki lengur
þotið á járnbrautarlestunum af ein-
um vigvellinum til annars.
Þeir hafa sent dreka þessa í smá-
hópum yfir Belgiu, 20—30 i hóp, og
liafa þeir hreinsað Belgiu af Zeppe-
iinum. Og þegar þeir hafa mætt
Þjóðverjum í loftinu, þá hafa Bretar
vanalega betur og eins Frakkar.
Yfir hundrað mílur á klukkutíman-
um.
Þá er og það eitt, sem Bretar hafa
fram yfir Þjóðverja, en það er það,
að flugvélar Breta, þessar hinar
nýju, eru fljótari en flestar aðrar,
því að þær eiga að fara yfir hundr-
að mílur á hverjum klukkutíma. —
Með þeirri ferð gætu þeir farið frá
ströndum Englands inn á land það,
er Þýzkir nú halda, á eiúum klukku-
tíma; þær gætu meira að segja
flogið þvert yfir alt Þýzkaland og
iií baka aftur á einum degi>
Þeir ættu því sem fyrst að fara að
heilsa upp á Bertu Krúpp og frúna
Vilhjálms í Berlin, og Vilhjálm, ef
hann er heiina, og marga fleiri staði
og hefðarmenn mættu þeir heim-
sækja.
Yfirgangur Þjó'Sverja.
Frá Berlín kemur sú fregn hinn
22., að þar hafi stjórnin opinber-
lega lýst því yfir (official declara-
tion), að allir þeir Þýzkir menn séu
sekir um landráð, sem vinna á verk-
smiðjum, í hlutlausum ríkjum, að
því að búa til vopn og herbúnað
fvrir óvini landsins, og komi sök
þeirra undir 89. grein hegningar-
laganna, er leggi alt að 10 ára fang-
elsissök við þessu.
Önnur grein gjörir ráð fyrir lög-
sókn manna þessara, þó að þeir séu
í öðrum ríkjum, og er gjört ráð fyrir
að Þjóðverjar fari að lögsækja alla
þessa menn.
Þessi fregn er tekin úr Daily Mail,
23. júlí sl.
—- Sé þetta satt og geti þeir komið
þessu fram, þú eru fleiri farnir að
ráða lögum og lofum í Bandarikjun-
um til dæmis, en Jónatan gamli. —
Skyldi þetta vera byrjunin?
NÝ VERKSTOFA
Vér erum nú færir um að taka á
móti öllum fatnaði frá yður til að
hreinsa fötin þín án þess að væta
þau fyrir lágt verð:
Suits Steamed and Pressed 50c
Pants Steamed and Pressed 25c
Suits Dry Cleaned.$2.00
Pants Dry Cleaned.60c
Fáið yður verðlista vorn á öllum
aðgjörðum skófatnaðar.
Empress LanndryCo.Ltd.
Phone St. John 300
COR. AIKENS AND DUFFERIN
Or víggröfunum.
Hann var undirforingi í einni
írsku hersveitinni (Irish Rifles) og
mælti:
“Eg er nýkominn frá nályktinni
af likum hinna föllnu í skotgröfun-
mn, þar sem dauðir hermennirnir
stara á mann með stirðnuðum aug-
um. Hersveit mín hefir verið i reglu
legum eldi skothríðanna núna viku
eftir viku, og það er nærri óskiljan-
legt, að nokkur maður skuli vera lif-
andi eftir. Vér byrjuðum áhlaupin
hinn 18. júli, og eg vildi mér væri
roögulegt að lýsa öllum þeim ósköp-
um, sem vér urðum að þola. Frá
byrjun vorum vér liðfærri en óvin-
irnir, og þó að vér fengjum liðstyrk
seinna, þá voru hinir þó einlægt
fleiri. Þjóðverjar steyptu yfir oss
kynstrum öllum af sprengikúlum
með gasi og einhverju fljótandi eitri,
tn það var eins og ekkert gæti unn-
ið á írsku drengjunum.
“Tuttugu hroða-áhlaupin gjörðu
Þjóðverjar á oss. En hvernig sem
þeir ruddust fram og brutust um,
þa gátu þeir ekki rótað hergarði
vprum. Þeir steyptust yfir oss, sem
ránfuglar á smáfuglahópa, og var
sem þeir. hirtu hvorki um lif né
dauða. En við tókum þá til marg-
skeytlanna, maskinubyssanna, og
létum kúlnastraumana leika um
brjóst og höfuð þeirra, og úr því fór
nú leikur þessi að verða þeim nokk-
uð dýr.
Þegar vér hættum þessu og mask-
ínubyssurnar þögnuðu, þá sáum vér
ekkert annað en langa, gráa hrúgu
tða röð fyrir framan okkur. Það
voru líkamir dauðra og deyjandi
raanna; enginn var uppistandandi.
En vér höfðum lika látið fjölda
manna; en þeir gátu ekki rótað oss;
vér höfðum ekki rótað oss, en héld-
um sömu stöðvum og vér höfðum,
þegar hriðin byrjaði; og þegar vér
réðumst á þá undir það seinasta,
þá var átakanlegt að heyra irsku
urengina syngja: “There is a green
hill far aiiHty”, — syngja og berj-
ast”.
Undirbúningur ÞjóíSverja í
Canada.
Það er að komast upp, að Þýzkir
hafa verið að búa sig undir komu
bræðra sinna hér i Canada, sem á
Frakklandi og í Belgiu, áður en
striðið hófst.
Það var í Chateauguay, nálægt
Montreal, að menn fundu virki bygt
úr steinsteypu, og var það auðsjá-
anlega ætlað þungum og stórum fatt |
hyssum, eins og stóru Krúpp byss-
urnar eru. Þetta var bygt meira en
fyrir ári siðan af þýzkum manni,
sem þar var. Af bletti þessum má
heft^ ferðir allar á járnbrautum
Austur-Canada og flutninga eftir J
skipaskurðum (Soulanges Canal).
Vart hefir þarna orðið flugmanna j
hvað eftir annað, sem enginn veit, j
hverjir eru. Þeir fljúga mest a nótt-
um og hverfa suður í Bandariki. —
Grunur liggur á útbreiddu samsæri
þýzkra, ekki einungis í Bandaríkj-
um, heldu einnig í Austurfylkjum
Canada.
En það er nú að verða ljóst, að
það verður harður leikur að hrekja
Bússa þaðan, ef að þeir taka á móti j
og er nú sem þeim þyki mikið um j
;>ð gjöra og mikið undir komið, að |
vel taki’st; því að þessa dagana eru |
millíónir manna um alt Rússaveldi
að safnast saman í kyrkjum og bæna j
liúsum, klaustrum og dómkyrkjum, J
og skyldi haldinn 24 stunda bæna- j
dagur til að biðja um sigur móti
Þjóðverjum.
Fréttaritari btaðsins Daily Mail
srndi hinn 21. júli svolátandi skeyti
frá Petrograd:
“Þenna dag hringja bjöllur allar i;
kyrkjum um þvert og endilangt Rúss J
land og kalla menn til bænar til að j
biðja nú um sigur. Og þó að heitt s
veður í höfuðborginni, þá er hver j
kyrkja troðfull af fólki, og þar
standa menn svo þétt sem hægt er
klukkutima eftir klukkutíma og geta
ekki snúið sér við; en klerkar tóna
og lesa lítaníur og bænir, en söng-
fiokkarnir syngja einn sálminn eftir
annan í uppihaldslausri runu; og j
svo er mannfjöldinn mikill, að hann i
™ D0M1NI0N BANK
Hurnl Vntrr Dnm* »« Sh.rhrooke
S«r.
Hnfnnntðll uppb____ „ . .« B.OtHMHKI
VBraRjtltlnr,... „ „ „ .1 7,000,000
Allar etKntr . . „ ... $7X000,000
Vér óskum eftir vitlskiftum verz-
iunarmanna og Abyrgumst ab gefa
þetm fullnægju. SparisJótSsdeild vor
er sú stœrsta sem nokkur banki hef-
lr i borginnl.
tbúendur þessa bluta borgarlnnar
óska aTJ sklfta vlb stofnun sem þeir
vlta ab er algerlega trygg. Nafn
vort er fulltrygging óhlutlelka.
ByrJlB spari lnnlegg fyrir sjálfa
ybur, konu og börn.
W. M. HAMILT0N, RáSsmaSur
PUONE GARRY 3450
Með innstæði í banka
geturðu kepyt með
vildarverði.
Þú veist að hvað eina
er dýrara verðurðu að
kaupa í lán—Hversveg-
/ía ekki að temja sér
sjálfsafneitun um tíma ef nauðsyn her til, má opna spari-
sjóðsreikning við Union Banka Canada, og með peninga
í höndum má kaupa með peningaverði. Sá afsláttur
hjálpar til að auka bankainnstæðu þína, og þú hefir
gert góða byrjun í áttina til frjálslegs sjálfstæðis.
L0GAN AVE. 0G SARGENT AVE., ÚTIBO
A. A. Walcot, bankastjcri
------------------------------------------------- t
kemst ekki inn, og utan við Kam-
t.ómkyrkjuna standa þúsundir af
fólki og fer þar fram sami söngur-
inn og lesturinn sem inni, og svo
tr víða”.
Fréttaritari blaðsins Morning Post
sendir þvi blaði sama daginn fregn
frá Petrograd á þessa leið:
“Nikuiás hertogi er nú umkringd-
ur á ]rrjá vegu; en hann hefir skip-
að þannig sveitum sinum, að hann
getur beitt liði sínu á alla kanta
eða hlaðið sveitunum saman á hvern
þann stað, sem honum þykir mest
við þurfa. Þetta er æfagömul bar-
dagaaðferð, og hafði hana fyrstur
Epaminondas í orustunni við Leu-
ctra, er hann vann sigur á Spart-
verjum.
Sjaldan hefir mikill og vitur hers-
höfðingi verið svastaddur, sem Nik-
ulás hertogi er nú, til þess að geta
notað aðferð þessa. Hferflokkum
Þjóðverja er nú skipað svo, að þeir
leggjast sem tangir um Warshau og
herflokka Rússa. Ef að Þýzkir geta
klemt kjaft tangarinnar saman, þá
mylur hún alt: herflokka Rússa —
liklega einar tvær millíónir rnanna
- kastalana með öllum þeirra virkj-
um og fallbyssugörðum og borgina
sjálfa og alla þá, sem i henni eru.
En ólíklegt er, að Nikulás leyfi þeim
að mætast, svo að eigi setji hann
ginkefli í hvopt á trölli þessu eða
gómsparra.
Nú sem stendur lítur svo út, sem
hann snúist mest við þeim, sem a3
norðan koma; en hafi aðeins rnenn
syðra til að halda þeim, sem þar
sækja’ á, aftur og tefja fyrir þeim.
Enginn getur gizkað á, hvernig fer
þarna eða hver endalok verða. En
búist er við, að þarna verði hin
mesta orusta, sem enn hefir fyrir
komið í stríðinu og þá um leið i öll-
um heimi. Og sjálfsagt verður það
fleiri daga bardagi, ef að Nikulás
heldur ekki undan.
— í Pólen stendur við sama. —
Mackensen kemst ekkert áfram við
Lublin Kholm og Ivangorod, hvern-
ig sem hann hamast. Þýzkir notuðu
eiturgufu til að komast yfir Narew
ána, sem þeir hafa orðið að stansa
við, og enn eiga þeir harða tíma
fyrir höndum áður en þeir taka
Warshau. Og ákaflega dýrt er þeim
orðið þetta, því að allstaðar berjast
Bússar af hinni mestu hreysti.
KONUNGAFUNDUR.
Þrír konungar ætla nú að hafa
fund saman í Aþenuborg á Grikk-
landi. Eru það konungar Rúmaníu,
Búlgaríu og Grikkja, og ineð þeim
íáðgjafar þeirra. — Er það ætlun
manna, að þá muni gjört út um það,
með hverjum þeir verði í stríði
þessu. Það er seint nokkuð, en
betra seint en aldrei.
Skrá yfir Verzlunarmenn og Sérfræðinga
Talafmi Maln
Dr. J. G. SNÆDAL
TANNL.EKNIR
Suite 313 Enderton Block
Cor. Portage Ave. og Hargrave St.
E. J. SKJÖLD
DISPENSIYC; (HEMIST
Cor. Simcoe and Wellington Sts.
Phone Garry 4308 WIYYIPEG
Vér höfum fullar birgölr hreinu^tu lyfja
og meöala, KomiÖ meö lyfseöla yöar hinp-
aö vér gerum meöuiiu uákvœmleKH eftir
ávlsau la'knisins. Vér sinnum utansveita
pönunum og selium flriftingaleyfl.
C0LCLEUGH & C0.
'fotre Dame \ve. & Siierbrooke St-
Phone Garry 2690—2691
blNASTA SKÓVIÐGERÐ.
Mjög fín skó viögertS á meðan hú
bíöur. Karlmanna skór hálf botn-
aðir (saumaö) 15 mínútur, gútta-
bergs hælar (don’t slip) eöa leöur,
2 mínútur. STEWART, 103 Pacfflc
Ave. Fyrsta búð fyrir austan aðal-
stræti.
SHAW’S
Stærsta og elsta brúkaöra fata-
sölubúöin i Vestur Canada.
479 Notre Dame Avenue
GISLI G00DMAN
TINSMIDUR
Verkstæöi:—Horni Toronto St. or
Notre Dame Ave.
I’lioae Helmllia
Garry 2988 Garry 899
A. S. BARDAL
selur líkkistur og annast um útfarlr.
Allur útbúnaöur sá besti. Ennfrem-
ur selur hann allskonar mlnnisvaröa
og legsteina.
813 Sherhrooke Street.
Phone Garry 2152 WINNIPEG.
MARKET H0TEL
146 Princess St.
á mótl markaölnum
Bestu vinföng vlndlar og aöhiyn-
Ing góö. Islenzkur veitingamaö-
ur N. Halldorsson, lelöbelnir Is-
lendlngum.
P. O’COMNBL, elgandl WINNIPEG