Heimskringla - 16.09.1915, Blaðsíða 1

RENNIE’S SEEDS
HEADQUARTERS FOR SEEDS, PLANTS./4I
| BULBS AND SHRUBS
PHONE MAIN 3514 FOR CATALOQUE
Wm. RENNIE Co., Limited
394 PORTAGE AVE. - - WINNIPEG
Flowers telegraphed to all parts of
the world.
THE ROSERY
FLORISTS
Phones Main 194. Night and Sun-
day Sher. 2667
2S0 DOMLD STREET, WINNIPEO
XXIX. AR. WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 16. SEPT. 1915. Nr. 51
SIR WILLIAM VAN HORNE LATINN
Verkamenn Breta vilja
engan frið.
Nýlega var mikill verkamanna-
fundur haldinn á Englandi, Trades
JJnion Congress; og mættu þar full-
trúar meira en þriggja millíóna
verkamanna. Á fundinum var komið
ið fram með þá uppástungu, að þing
nefnd verkamanna gjörði uppá-
stungu um friðarsamninga milli
þjóðanna. En þvi var svo tekið að
stórmikill hluti fundarmanna vildi
ekki heyra það nefnt á nafn. Þeir
viidu engan frið fyrri en Þýzkir
væru á kné komnir.
Verkamannaforinginn á Eng-
landi, Geo. Lansbury, hefir og ný-
lega getið þess í viðræðu við frétta-
ritara einn, hvers vegna verkföllin
séu tíð á Englandi, einkanlega í
Wales.
Þetta segir Lansbury að komi af
þvi, að verð á öllum lifsnauðsynj-
um hafi hækkað svo mjög. Kol hafa
til dæmis hækkað um 5 shillings
tonnið, brauð um 100 prósent; en
kaup verkamanna sitji við hið sama
og fyrir striðið.
En nú fær hveitibóndinn ekkert
meira fyrir hveiti sitt og bakarinn
ekki meira fyrir vinnu sina. Hækk-
unin kemur þvi öll af græðgi milli-
mannanna. Þeir eru sem annars-
staðar; þeir reyna að mata krókinn
hvar sem þeir eru og nota sér neyð
annara, — neyð og dauðans háska
lieillar þjóðar, til að sjúga centin út
úr þeim, sem neyðin selur hjálpar-
lausa í þeirra hendur.
Þetta sagði Mr. Lansbury að væri
eiginlega orsökin til verkfallanna;
því að verkamenn eru yfirleitt heit-
ir með Bretum í striði þessu, sagði
liann. Þeir væru ekki hræddir við
Þjóðverja og ekki hræddir við, að
þeir myndu gjöra landgang á Eng-
land. En kæmu þeir myndu jafnvel
konurnar og börnin berjast meðan
nokkur stæði uppi.
En þeim þykir England leggja
fram sinn hluta fullan. Þeir væru
búnir að gjöra þrent, scm mest á
reið, og þeir væru ekki vissir um,
livort þeir ættu að fara að gjöra hið
fjórða.
Hvað er þetta þrent og þetta hið
fjórða? spurði fréttaritarinn.
Hið fyrsta, sem Bretar gjörðu, var
að hreinsa sjóinn. Enda þurfti þess
með. Hið annað var það, að leggja
fram peninga. Það gjörðu Bretar
lika. Hið þriðja var það, að leggja
fram skótfæri og vopn, og það eru
þeir nú að gjöra. Um alt Bretland
og Skotland eru verksmiðjurnar að
vinna að þessu dag og nótt, konur
sem karlar. — En þetta hið fjórða,
sem verkamennirnir kalla — það
cr að leggja til mennina í herinn.
Heima álasa sumir Bretum fyrir
það, að þeir séu tregir að ganga í
herinn; en þeir geta ekki gjört
hvorttveggja i einu: unnið á verk-
smiðjunum og farið í herinn. Og
liversu drengilega liafa þeir ekki við
brugðið! Þess eru engin dæmi í
sögu mannkynsins, — ekkert, er geti
komist þvi nokkuð nærri. óefað
eru þar nú 4 millíónir manna undir
vopnum. Ekki minna en 3 millíónir
á Frakklandi og sjálfsagt ein millíón
heima. Þá hlýtur og að vera meira
en ein millión manna, sem eru að
smíða vopn og skotfæri og sprengi-
lcúlur, líklega nær tveimur millíón-
um manna en einni, og mennirnir
að þessu dag og nótt! — Hvort get-
ur nú nokkur maður verið svo kald-
ur, er liann hugsar til þess, að hann
finni ekki muninn á þessu eða sitja
liér kanske við glaum og gleði og á-
reiðanlega óhræddur um líf og til-
veru sína og sinna? Menn geta hér
hlustað í fjarska eftir hvellunum,
rólegir og ánægðir, af því að þeir
eru svo langt í burtu, að þeim þarf
erginn bráður háski af að standa.
Þjóðverjar farnir að
gjöra Pólverja þýzka
Undireins og Þjóðverjar fóru að
ná borgum og bæjum á Póllandi, þar
sem ekki allir höfðu flúið burtu, þá
settu þeir upp skóla og fóru að
kenna börnum öllum yngri og eldri
þýzku. Þetta sýndi að þeir ætluðu
sér að halda landinu, og eins hi.tt,
að þeir sáu hve áríðandi var að láta
börnin læra þýzkuna; þvi að ann-
ars bjuggust þeir ekki við, að geta
haldið þeim sein þýzkum þegnum—
nema með harðri hendi. Þeir höfðu
rneð sér þýzka skólakennara og öll
áhöld til kenslunnar. — Svona hefðu
þeir farið með öll þau lönd, sem
þeir hefðu bætt við ríki sitt.
Dumba sendur heim
til sín.
Svo fór að lokuin, að Bandarikin
fengu nóg af Dumba, sendiherra
Austurrikis. Enda var engin von, að
stjórnin myndi líða honum að æsa
menn til ófriðar og verkfalla á verk-
smiðjunum. Þeir afturkölluðu pass-
ann eða vegabréfið, sem sendisveinn
hans Archibald fékk til Evrópu; en
lu.nn var spæjari og ekkert annað,
og var keyptur af Austurríki til að
njósna fyrir Austurríki. En hvað
Dumba sjálfan snerti, þá skrifaði
Bandaríkjastjórnin heim til Vinar-
borgar og bað stjórn Austurrikis að
taka Dumba heim til sin; þeir vildu
ekki hafa hann eða nokkurn þann
mann, sem færi með æsingum frá
útlendum stjórnum i Bandaríkjun-
im.
Þegar Dumba vissi þetta, fór hann
strax á fund Bernstorffs, sendiherca
Vilhjálms, sem hefir verið að vinna
sama verk og Dumba, þó að ekki
hafi hann orðið eins ber að þvi. —
Þeir héldu sig inni og áttu ekki tal
við menn, en lásu hvor öðrum raun-
ir sínar.
Nú i rannsóknum þessum, einkum
er Archibald, sendisveinn Dumba,
var tekinn í London. hafa fundist
næg skjöl, er sanna þao að bæði
Dumba og Bernstorff, sendiherra
Vilhjálms, hafa stofnað magnað sam-
særi um Bandaríkin, leynifélög út-
hreidd um alt landið, til að viniia
fyrir Þýzkaland og Austurríki leynt
og ljóst, með öllum hugsanlegum
meðulum. Og þeir hafa tekið sér svo
mikið vald, að þeir hafa ógnað nú-
verandi og tilvonandi borgurum
Bandaríkjanna incð hegningu lag-
anna, fangelsi og dýflissu vist, ef að
þeir ynnu friðsama vinnu sina und-
ir vernd Bandarikjanna og Banda-
rikjafánans. En slíkt og þvílikt getur
engin stjórn og ekkert land þolað
nokkrum manni.
Vínbannsmálið.
Sociat Service félagið hélt fund
mikinn í Winnipeg hinn 9. sept, og
var þar samþykt að biðja stjórnina
að lögleiða Macdonald lögin eða
réttara, að skjóta þeim til atkvæða
fylkisbúa hinn 1. desember þ. á. —
Kvenfélagið W.C.T.U. hafði haldið
fund á miðvikudaginn og samþykt
þar að óska eftir almennri atkvæða-
greiðslu um málið það allra fyrsta,
og um leið að konur fái að greiða
atkvæði um lögin með karlinönnun-
um. Síðan fór nefnd frá félögum
þessum á fund stjórnarinnar hinn
10. þ. m. til að bera málin frani fyr-
ir stjórnina.
Stjórnin lofaði að gefa svar eftir
nokkra daga. En likur töldu nefnd-
armenn til þess, að ekki yrði hægt
að skjóta málum þessum til atkvæða
alþýðu þann 1. desember og að þing
mundi ekki fljótlega verða kallað
saman til að gjöra út um þetta, og
væri því ekki hægt að bera málin
undir alþýðu fyrri en eftir að þing
væri komið saman í janúar, og ekki
væri líklegt að konur gætu fengið að
greiða atkvæði uin þau að sinni. —
Að öðru leyti var nefndinni vel tek-
ið og kurteislega.
Carnegie verðlaun til
Islands.
Eins og kunnugt er stofnaði auð-
maðurinn Carnegie fyrir nokkrum
árum sjóð allmikinn fyrir hugrekki
og hetjudáð (The Carnegie Hero
Fund) og var það 18 milliónir kr.;
og skyldi vöxtunum verja til verð-
launa þeim, er hættu lífi sínu til að
bjarga öðrum úr háska, eða til af-
komenda þeirra, sem færust við slík
ar björgunartilraunir. — Nokkurn
hluta þessa fjár ánafnaði liann Dana
veldi, og er sérstök nefnd í Dan-
mörku, sem stjórnar þeim hluta
sjóðsins.
Kand theol. Sigurbjörn Ástvaldur
Gíslason gekst fyrir nokkru fyrir
þvi, að fá það ákveðið, að lslend-
ingar ættu einnig verðlaunarétt úr
þessrnn sjóði.
Fyrir skömmu úthlutaði nefndin
17 mönnum í Danaveldi verðlaun-
um úr sjóði þessum, og meðal þess-
ara 17 eru 2 íslenzkar konur. Upp-
hæð þessara 17 verðlauna hefir
verið mishá, frá 300 til 1000 kr. Að
eins 3 hafa fengið hæstu verðlaun,
og einn af þeim (14 ára gamall pilt-
ur) fékk verðlaunapening úr bronzi
að auk.
Islenzku konurnar sem verðlaunin
hlutu voru:
1. Sólveig Einarsdóttir á Dagverð-
arnesi, fyrir að bjarga móður
sinni hrumri úr eldsvoða. Fékk
Sólveig sjálf svo miklar skemd-
ir af brunanum, að hún er um
langan tíma óvinnufær. Hún
fékk 1000 kr.
2. Hin konan er Guðrún Sigurðar-
dóttir á Kalastöðum, sem bjarg-
aði barni sínu úr eldsvoða með
miklum lifsháska og brendist
öll mikið sjálf. Hún fékk 800
krónur.
Hveitii í Canada.
Borden og Rogers eru önnum kafnir
að sjá um að nóg flutningsskip
verði til að flgtja hina afar
miklu uppskeru Canada
til Bretlands.
Menn hafa verið i ótta mikluin,
að enginn markaður væri fyrir Can-
ada hveitið, og þó að markaðurinn
væri, þá væri engin skip til að flytja
liveitið yfir höfin; og svo bætist þar
við, að. það er eins og blöðin hafi
verið að lemja niður verðið á hveit-
inu, og er kent um það hveitikaup-
mönnum, sem vilja ná i það núna
með niðursettu verði, meðan allir
eru hræddir um að ekkert hveiti-
bushel komist út úr landinu.
En nú tekur Canada stjórnin hér í
taumana, og hið fyrsta verk Sir R.
L. Bordens, er- hann kom heim frá
Englandi var það, að vinna að því
að ráða bót á þessu og Hon. Robert
Rogers er að stofna gufuskipalínur
lil að flytja hveitið. Náttúrlega verða
herskip Breta að hafa stöðugan
vörð á allri sjóleiðinni frá Canada
til Bretlands eyja, þegar flutningur
hveitisins byrjar, sem menn búast
ekki við að verði fyrri en i október.
Það er hörgull mikill á flutnings-
skipum nú og margur skipseigand-
inn óttast neðansjávarbáta Þjóð-
verja, sem óefað myndu sökkva
hverju hveitiskipi, sem þeir gætu
komist nálægt og þess vegna er það,
að stjórnin þarf að hjálpa til að
vernda þau.
Ef að hveitið selst ekki eða kemst
ekki á markaðinn, þá verður hagur
bænda vondur. En þar sem bóndinn
er undirstaða velmegunar allra i-
búa landsins, þá væri það ógæfa
fyrir hvern og einn hvað sem yrði
ti! þess að hnekkja hag bændanna.
En komist hveitið til markaðar og
verði því varnað, að samvizkulitlir
kornkaupmenn nái haldi á því, til
þess að græða á því milliónir, þá
getum vér allir enn búist við all-
góðum tímum að minsta kosti.
Þing Breta.
Þing Breta kom saman hinn 14.
september. Eitt af aðalmálunum,
sem menn vita að fyrir þingið komi,
er það að hafa upp fé til þess að
r.iæta herkostnaðinum, hinum gífur-
legu 20 millíónum á dag, og hefir
fjármálaráðgjafinn, Reginald Mc-
Kenna, varið mörgum vikum til þess
að rannsaka, hvar hann skyldi tína
saman skildinga þessa. Er búist við
að hann leggi fram fjárhagsáætlun
sina 21. eða 23. sept.
Um leið má geta þess að Þjóðverj-
ar hafa látið það í ljósi og breiða
það út um alt Þýzkaland, að þeir
ætli að láta þjóðirnar hinar, sem
þeir segja að byrjað hafi striðið,
bera allan eða meiri hluta af stríðs-
kostnaðinum, ef að þeir sigri—sem
þeir náttúrlega telja sjálfsagt. Ef
að þeir létu landa sína fá nokkurn
grun um það, að þeir yrðu sjálfir að
bera sinn eigin stríðskosnað, þá vita
þeir að. margir myndu verða óá-
nægðir og ekki sjá, hvar þeir ættu
að taka alla þá peninga. — Um hin-
ar stórkostlegu skaðabætur fyrir öll
spellvirkin, ránin og manndrápin og
kostnaðinn allan, sem þeir hafa bak-
að öðrum þjóðum — kemur Þjóð-
verjum ekki til hugar að tala. Það
er svo sem sjálfsagt, að allir þoli
það bótalaust.
Sumar þjóðirnar í striðinu vilja
lcggja kostnaðinn á eftirkomend-
urna með því að taka stór lán, sem
borgist smátt og smátt á 30—40 eða
50 árum. En Bretinn vill borga strax
— að minsta kosti það sem hægt er;
og þó leggja Bretar fram mikið fé
fyrir hinar smærri þjóðir, sem með
þeim eru.
Ráðgjafamálin.
Báðgjafamálin út af stjórnarbygg-
ingunum eru nú eiginlega að byrja.
Það sem á undan hefir farið, hefir
verið nokkurskonar inngangur, og
þó stundum all-ólíkur bænagjörðum.
R. A. Bonnar, sem fjöldi íslend-
inga þekkir, er aðalsækjandinn, og
hefir liann gengið fast frain og lítt
sparað þá, sem hann skyldi sækja.
A. .1. Andrews og W. II. Ilastings
hafa varið. En á mánudaginn var
þinghúsið fult af fólki, og þar voru
þeir allir komnir, sem sökum voru
bornir. Aðalsækjandinn Bonnar fyr-
ir krúnuna og með honum þeir
Coyne, Symington og Craig. En lög-
menn v.erjenda þar til staðar voru
þeir E. F. B. Johnston, Gideon
Grant, A. J. Andrews og W. H. Hast-
ings.
Mr. Johnston er lögmaður gam-
all og góður að austan og hafði Sir
R. P. Roblin fengið hann til að
flytja mál sitt og mæta Bonnar, sem
þykir fremur harðsnúinn á hólmi.
Þegar dómarinn var kominn i sæti
sitt, gekk Mr. Andrews fram og
gjörði þá kunnuga dómaranum Mr.
Johnston, sem aðalverjanda mál-
anna, og sðan Gideon Grant.
Mr. Johnston flutti þá stutta tölu
og lýsti yfir ánægju sinni, að vera
kominn til Manitoba; en kvaðst
ekki vera ánægður yfir málum þess-
um sem hefðu verið orsök til komu
hans. Dómarinn tók vel ræðu hans
og bauð hann velkominn að flytja
mál i rétti þessum.
Sðan ávarpaði Mr. Johnston dóm-
arann og kvaðst því samþykkur, að
inálinu væri frestað til næsta dags,
þar eð hvorki sækjendur né verj-
endur væru undir það búnir að
byrja nú þegar. En þá kröfu lagði
hann fram, að skilin væru málin og
ckkert vitni mætti endurkalla 4
sinnum. Kvaðst hann myndu taka
að sér mál Roblins; Mr. Andrews
héldi uppi vörn fyrir Dr. Montague,
Mr. Burbidge yrði fyrir Mr. Cold-
well en W. H. Hastings myndi flytja
mál Mr. Howdens.
irír: Coyne, lögmaður stjórnarinn-
ar, vildi fá að vita, hvernig þeir
ætluðu að liaga málunum. En Mr.
Johnston varð fljótur til að svara,
að þeir yrðu að haga sér eftir þvi,
hvernig sóknarar bæru fram sak-
irnar.
Mr. Andrews bar það fram, að
blaðið Free Press hefði nefnt sig og
Mr. Hastings, sem svarainann Kel-
Ivs. Kvað hann það ekki rétt vera,
og þetta hefði leitt til þess, að menn
sökuðu þá um það að vera félagar
Kellys, og væri ofangreint orðfæri
orsök til þess.
Mr. Macdonald dómari var honum
samþykkur og lagði rikt á við frétta-
ritarana, að fara rétt með það, sem
fram færi fyrir réttinum. Yildi svo
Mr. Bonnar láta lesa upp sakargift-
irnar fyrir hinum ákærðu. En dóm-
arinn svaraði með því, að fresta
málinu til kl. 10.30 næsta dag —
þriðjudag.
Eyðileggingin á
Rússlandi.
Sem sýnishorn eyðileggingarinn-
ar á Rússlandi má taka Brest Lit-
ovsk. Margir lialda kanske, að það
séu aðeins smáu borgirnar og þorp-
in, sem Rússar brenna að baki sér,
er þeir halda undan. En það er
ekki svo.
Áður en Þýzkir komu voru 50,000
manna i Brest Litovsk, auk her-
rnanna. Enda höfðu Rússar þar
vopnabirgðir miklar. En nú er borg
þessi horfin, segir fréttaritari einn,
er var með Austurríkismönnum,
þegar þeir komu þar á eftir Rúss-
um.
“Þegar við nálguðumst borgina,
sáum við að Rússar höfðu gjört það,
sem þeir voru búnir að hóta: Borg-
in öll stóð i logandi báli. Það var á-
kaflega heitt að koma þar nærri; en
samt fórum við svo nálægt sem við
þoldum til að sjá, hvort enginn hluti
borgarinnar væri óbrunninn; en
ekki eitt einasta hús var ósnert af
logunum. Alt var i báli. Og hvergi
sáum við nokkurn mann lifandi,
nema hjón ein með börnum sínum.
Þau stóðu þar á beru svæði utan
borgarinnar og horfðu á logana.
Maðurinn hafði borgað Kósakka ein-
um 60 rúblur til þess að fá að vera
eftir. Hann hefir ekki trúað því að
borgin öll myndi brenna. En þann-
ig gjöra Rússar að eyðimörku land-
ið, sein þeir láta þýzkum eftir.
Sir William Van Horne var ein-
hver af merkustu mönnum Canada.
Hann var einn af mönnum þeim,
scm bygðu Kyrrahafsbrautina vest-
ur um Canada, þegar ekki var ann-
að á sléttum þessum en Indíánar og
buffalós og fáir héldu að hér myndi
nokkurntíma lifandi hvítum mönn-
um.
Sir William var fæddur í Will
County í Illinois i Bandaríkjunum
3. febr. 1843, og var faðir hans lög-
maður í Joliet. Þrettán ára gamall
misti hann föður sinn og fór þá þeg-
I ar að vinna almcnna útivinnu á járn
brautum. Brátt varð hann þó tefe-
graf operator á Illinois Central járn-
brautinni, og svo smáhækkaði hann
þangað til hann varð yfirmaður
(General Superintendent) á St. Lou-
is, Kansas Oity and Northern járn-
hrautinni árið 1872.
Svo kom hann til Canada og sá
um byggingu Kyrrahaf.sbrautarinn-
ar yfir slétturnar og fjöllin vestur
að hafi.
Sir William græddist brátt fé og
varð hann höfuð og herðar á pen-
ingamarkaði landsins. Hann studdi
og stóð fyrir fjölda mörgum fyrir-
tækjum og stofnunum og var stjórn-
arnefndarmaður (director) í félög-
um hér og hvar um Canada, Banda-
ríkin og Cuba. í Cuba var hann að-
almaðurinn, er stofnaði og bygði
Cuba járnbrautina með 8 millíón
dollara höfuðstól.
Þýzk loftför gjöra
óskunda á Englandi.
Zeppelinarnir eru nú farnir að
verða sem daglegt brauð á austur-
ströndum Englands. Þeir koina nú
annanhvorn dag eða nótt að heita
iná. Þann 9. september komu nokkr-
ir Zeppelinar yfir Lundúnaborg að
næturþeli og rendu niður sprengi-
kúlum. Gátu þeir þá banað um 20
mönnum en sært og meitt 86. Nótt-
ina áður höfðu þeir banað 13 mönn-
um, en meitt 43.
Þetta lendir nærri mest á konum
og börnum, því að varla kemur það
fyrir, að þeir geti sálgað eða sært
nokkurn hermann eða mann með
vopn í höndum; og skaði á bygging-
um hefir lítill verið; engan kastala,
enga vopnasmiðju, enga stóra bygg-
ingu hafa þeir getað skemt eða brot-
ið, og ekkert herskip, livorki stórt
eða smátt. Þetta er þvi einskonar
Grýla, sem þeir ætla að hræða fólk
með á Englandi. Það sýnir hjartalag
og hugsunarhátt Þjóðverja, og ekki
meira. Þeir þóttust ætla að eyði-
R:ggja allan fiota Breta með Zeppe-
lium; alla þeirra kastala, allar verk-
smiðjur þeirra og alla Lundúnaborg,
og gjöra Breta svo lirædda, að þeir
kæmu á hnjánum og bæðust friðar
og griða. Þessu var fólki á Þýzka-
landi kömið til að trúa, og margir
Þjóðverjar eru hálftrúaðir á það
ennþá. En ekki gengur þeim nú
betur en þetta.
Frá íslandi.
PENINGASKORTUR.— Oft kvarta
menn um það að þeir eigi af lítið j
af peningum; en nú tala menn;
einnig um annan fjárskort og hann |
er sá, að málmpeningar (hinir eigin-
legu peningar) eru að hverfa úr um-
ferð í bili. Enginn veit hvað af þeim
verður og menn eru í vandræðum. j
A lestunum var örðugt að fá skift j
seðli i mörgum búðum i Reykjavik; I
silfur var ekki til. Og svona var það
hér (á Eyrarbakka), verzlanirnar
kvörtuðu um sama. Getur þetta vald-
ið stórbaga, þegar það ber að i há-
kauptíðinni. Það er býsna óþægi-
legt að fara i búð með nógan gjald-
cyrir og fá þó ekkert keypt. Það
gengur fátækt næst. — Málmleysið
gekk svo langt í Kristianíu í fyrra,
aí' fólk fékk ekkert keypt nema fyr-
ir málmpeninga, ef ekki var tekið
alveg út á seðlana. Þetta stóð þó að
eins örfáa daga. Orsökin var sú, að
fólk þorði ckki að sleppa silfrinu,
liélt að seðlarnir yrðu minna (eða
einskis) virði, ef Norðmenn færu í
stríðið.
Hér er ástæðan öll önnur. Þetta
verður endilega að lagast, því gjald-
eyri verðum.vér að hafa.
“DAGSBRÚN” heitir nýtt blað, er
nýlega er farið að koma út í Reykja-
Hann var sæmdur riddaratign af
Victoriu drotningu árið 1904, fyrir
hin ótalmörgu störf sín til velferðar
landi oð lýð í Canada. Lengi stýrði
hann McGill háskólanum og Royal
Victoria spitalanum, og stórmikið af
listaverkum gaf hann Canada. Var
þar á meðal mikið af málverkum
eftir hina beztu listamenn heims-
ins.
Sir William var víst af náttúrunni
slórbóndi. Hann hafði búgarða afar
stóra og helt þar hinar beztu teg-
undir nautgripa, hesta og svína.
Það er eins og hann hafi verið stall-
hróðir járnbrautakóngsins og merk-
ismannsins James Hill i Bandaríkj-
ur.um, sem lengi hefir verið talinn
einhver merkasti og vitrasti maður-
inn um langan tíma, í norðurhluta
Bandaríkjanna að minsta kosti.
Sir William lézt á Royal Victoria
spítalanum hinn 11. september kl.
2.10 e. m.
Canada á þar á bak að sjá ein-
hverjum sinna mestu framkvæmd-
armanna, siðan Sir John Macdonald
leið. Og fáir láta eftir sig fegurri
minnisvarða en þeir tveir: Allar
hinar blómlegu bygðir Vestur-Can-
ada, slétturnar miklu og auðugu,
rneð hundruðum þúsunda manna,
sem njóta lifsins glaðir og ánægðir
ár eftir ár og mannsaldur eftir
mannsaldur. — Sir John var raun-
ar aðalmaðurinn, en Sir William var
stoð hans og hjálparmaður. Og lengi
mega menn muna þá og verk þeirr.a.
vík. Er það blað Jafnaðarmanna,
og gefið út af nokkrum iðnaðar- og
verkamannafélöguin. Ritstjóri þess
heitir ólafur Friðriksson.
Komin eru út 2 blöð af því og i
þeim margar góðar greinar og þá
auðvitað um jafnaðarmenskuna, seg-
ii “Þór” i Suðurlandi. Og meðal
annars ennfremur þetta: “Eftirtekt
inína vakti þar grein, er heitir Vetr-
arvinna og er eftir ritstj. Fjallar hún
um prjónles og hefir hann fyrir
nokkrum árum skrifað um það efni
í ‘Eimreiðinni’”.”
— (Suðurland).
SIGLINGAR FRA ÍSLANDI. Eim-
skipafélagi íslands, afgreiðslumönn-
um erlendra gufiiskipafélaga hér á
landi og úrgjörðarmönnum hefir ver
ið tilkynt að öll skip, sem fari frá
íslandi til útlanda, verði framvegis
að koma við á einhverri höfn á
Bretlandi eða Skotlandi til þess að
láta rannsaka farininn. Að öðrum
kosti geta skip, sem héðan koma átt
á hættu að fá eigi kol, hvorki á
Bretlandi eða í Canada, framvegis
meðan friðurinn stendur, hvorki
til eigin notkunar eða til flutnings
hingað til lands.
HEIDURSGJÖF var Sigurði fyrv.
sýslumanni i Arnarholti fa^rð ný-
lega frá sýslubúum hans, skrautrit-
að skjal, ásamt 700 kr. í gulli, sem
ætlast er til að gangi til minningar-
sjóðs, er beri nafn sýslumanns.
LÁTINN er nýlega á ísafirði Ás-
geir Ólafsson, áður bóndi á Skjald-
fönn, faðir Kristjáns verzlunarstjóra
á Flateyri.
MÁLVERKASÝNING eiga bæjar-
Reykjavikur búar von á um miðjan
agúst, segir Isafold. Tveir ungir ís-
lenzkir málarar þau Kristín Jóns-
dóttir frá Arnarnesi og Guðmundur
Thorsteinsson frá Bíldudal efna til
málverkasýningar i barnaskólanum.
Bæði hafa þau getið sér góðan
orðstir erlendis fyrir list sína. Guð-
mundur hefir 2 siðustu árin fcngið
teknar til sýningar á Charlotten-
horg sýningunni i Khöfn allar þær
myndir, er hann sendi og Kristín
sínar myndir í vor. Þau hafa bæði
verið við nám á listaskólanum í
Kaupmannahöfn siðustu 4 árin og
j fengið mjög lofsamleg ummæli
| kennara sins.
Þessi málverkasýning má því vera
Reykjavikurbúum tilhlökkunarefni.
STÖR LAX. — Laxinn í ölfusá er
i talinn að vera stærri í sumar en
! venjulega gjörist. Sama er einnig
að frétta úr Noregi. Þar hefir veiðst
talsvert í einni á (Bólstaðará) af 36
—40 punda laxi. Það er dágóður
fengur.
KOLANÁMA. — Nú hefir Guðin.
E. Guðmundsson látið sérfróðan út-
lending skoða kolin að vestan, og
jhefir eftir honum þá umsögn, að
i kolin séu ágæt brúnkol.