Heimskringla - 28.09.1916, Blaðsíða 1

| Royal Optical Co.
j Elztu Oplicians i Winnipeg. ViO
höfum reynst vinuin þinum vel, —
gefðu okkur lækifæri til að reyn-
ast þér vel. Stofnsett 1905.
W. Ii. Fowler, Opt.
XXXI. AR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 28. SEPTEMBER 1916
NR. 1
I
Kristinn Steíánsson dáinn
Skáldið KRISTINN STEFÁNSSON andaðist að
heimili hr. Gísla Jónssonar, 942 Bannmg St. hér í
bænum, á þriðjudaginn var eftir hádegi (þ. 26. þ.
m.). Jarðarför hans fer fram á föstudagmn kemur
þann 29. þ. m. Verður komið saman fyrst þar heima
kl. 1 e. h. og svo þaðan farið yfir í Únítarakyrkjuna.
Stríðs =f réttír
Canadamennirnir
við Somme.
Gibbf* tréttaritari segir, að Canada
mennirnir hafi unnið sér frægð og
heiður í seinustu bardögunum við
Somme. Áhlaupið þeirra á föstudag-
inn hefir í alla staði verið fyrirtaks
fallega af hendi leyst. 1 Canada-
sveitunum sagði liann að hefði verið
hópur eða sveit ein af frönskum
Canada mönnum, sem hann hefði
oft áður séð í smábæjunum þarna á
Frakklandi, og höfðu þeir verið óða-
mála við sveitafólkið og töluðu auð-
vitað sömu tungu og það. Þessir
frönsku Canadamenn segir hann að
hafi stokkið sem úlfar svangir á
Þjóðverjana og höfðu sérstaklega
óskað eftir að fá að taka grafir og
virki þessi. Þeir hlupi A.ram í
sprettinum, en Þ..zkir sendu kúlna-
strauma úr maskínubyssum sínum
á þá, svo að þeir stöðvuoust, og
liefði þá illa farið, ef þeim hefði ekki
hjálp komið. En það voru bryn-
drekar tveir hinir nýju, sem komu
labbandi eða skríðandi að hjálpa
þeim, og hétu: ‘Creme de Menthe’ og
‘Cordon Rouge’. Þeir ruddust um
fram að víggröfum Þjóðverja og
etönsuðu þar innan um maskínu-
byssurnar og herinn í skotgröfun-
urn, og sendu þeim svo harðar send-
ingar, að á fáum augnablikum var
alt búið, enda voru Canadamenn-
irnir ekk’i langt á eftir þeim.
Hindenburg vií Somme.
Hindenburg gamli kom nú sjálfur
ti] Erakklands og ætlaði nú að láta
ganga undan sér, og hrekja aftur
þessa snáða, sem vorú að stjaka við
Þjóðverjum við ána Somme. Hann
hafði á annað þúsund fallbyssur að
baki sér til að skjóta á Banda-
menn. Og sjálfur st..rði hann 90 þús-
undum manna til álilaups á Frakka
við Bouchavesnes, rétt norður af
Peronne, og ætlaði að ná aftur skot-
gröfuxn þeim, sem Frakkar voru ný-
búnir að taka. Hann mokaði þang-
að lestum löngum af skotfærum og
fallbyssum. Þetta var 20. septcmber.
Áhlaupið eða áhlaupin voru ákaf-
lega grimm, bæði í þéttuxn, löngum
röðum, og svo hver röðin á eftir
annari. Þéttust og hörðust voru
þau í kringum Bouchavesnes og Bo-
is 1’ Abbe og Combles og Priez bú-
garðinn við Rancourt. Allan dag-
inn gekk þctta: en hvergi nokkurs
staðar gátu þeir rótað Frökkum.
En þegar Rússum safnaðist lið, þá
girtu þeir þvert yfir landið, rúmar
10 mílur sunnan við Constanza, frá
Tuzla til Rasova við Dóná, og jxar
og sunnar byrjaði svo slaguiánn
hinn 15. september og stóð látlaust
í 5 daga og fram á 6. daginn, eða
hinn 20. sept. Vildi hvorugur undan
láta. Þenna dag sögðu fregnir það-
an hinn 21. að Maekensen hefði orð-
ið að hörfa undan með allan sinn
her og brendu þeir landið og borg-
ir allai', og er það merki um það, að
þeir hafa verið vonlausir um að ná
því aftur og mjög höfðu þeir verið
illa útleiknir.
En tilgangur Mackensens hefir
fyrst og fremst verið, að hrinda
Rússum burtu þaðan og taka járn-
brautina austur þaðan til Tcherna-
voda við Dóná og brúna yfir ána.
Var hann þá kominn inn í miðja
Rúmeníu ofe leiðin greið til Buchar-
est, höfuðborgar Rúmena, en her
Rúmena allur norðanfjalla 1 Trans-
sylvaníu. Herði Mackensén gjört
þar usla mikinn og ekki verið mjúk-
hentur á landsbúum.
Hinn 23. sept (síðasta laugardag)
komu fregnir um, að rigningar mikl-
ar hefðu verið þarna í Dobrudja;
en land er iágt og blautt og urðu
vegir allir ófærir. Berlínar-fregnir
töluðu einlægt um sigra Macken-
sens; en nú varð minna um þá, og
reyndst það svo, að Mackensen var
farinn að hörfa undan; en þá kom
rigningin og gjörði allar leiðir ófær-
ar, og þar við bættist, að hann náði
litlu eða svo sem engu að sér af skot-
færum, og ennþá minna af matvæl-
um, því að Rússar og Rúmenar
höfðu sökt ferjum og flutningsbát-
um hans hlö,ðnum af þessum her-
nauðsynjum í Dóná. Eina vonin fyr-
ir hann var þá að komast burtu, og
urðu þeir að gefa upp Silistríu við
Dóná. En Rússar lágu þungt á báð-
um fylkingarörmum hans, öðrum
við Dóná,-en hinum við Svartahaf,
og mátti heita að þeir umkringdu
hann á þrjá vegu.
Fregnir þaðan eru mjög óljósar, en
flestum kemur saman um, að hann
sé þarna í liættu ínikilli. Enda
fylgja nú Rússar og Rúmenar eftir
sem kostur er á.
Að baki honum er floti Rússa far-
inn í gríð að skjóta á sjókastálann
Varna.
Canadamenn í
Courcelette
Fregnriti einn á Frakklandi rit-
ar liinn 21. sept. um það, er hann
kom til Canadamanna í Courcelette
daginn eftir að þeir í áhlaupi tóku
Heilar raðirnar af Þjóðverjum féllu bæinn þann. En Courcelette er að
þarna á sköminum tíma. Hinar afar lieita má nyrzt í geilinni, er Banda-
þéttu fyikingar hjöðnuðu og lögð-1 menn brutu f hergarð Þjóðverja
ust út af fyrir hríðum Frakka. Og skamt frá Thiepval og rúmar 4 infl-
varð mannfalið feiknamikið. Fimm! ur suðvestur af Bapaume. Þeir voru
þýzkar Battalions voru þvínær eyði- j búnir að hvíla sig og sofa nærri sól-
lagðar. Tröllið þýzka komst ekki i- j arhring eftir áhlaupið og voru þeir
iram og varð við svobúið frá að kátir vel og^hlæjandi.
Þeir höfðu tekið fleiri fanga þarna
en tala sjálfra þeirra var. Áhlaupið
var snögt og hart og röggsamlegt.
Þýzkir höfðu ekki búist við þeim
og höfðu skriðið í holur sfnar og
kjallara, til að hlífa sér við hinni
hverfa.
Slagurinn í Dobrudja
eía sunnan Dónárósa.
litlar
Blöðin hafa fært mönnum
fréttir þaðan og þær sem komið I grimmu og mannskæðu stórskota
hafa, hafa vcrið svo óljósar og rugl- j hríð, enda voru fél. þeirra að baki
ingslegar, að þar hefir lítið verið á; þeim sístarfandi og létu rigningar
að græða. En þarna var Mackensen stórskotanna drífa yfir höfuð þeim
bezti hcrforingi Þjóðverja með Búlg- 4 Bretana. En herdeildin, sem tók
ara, Tyrki og Þjóðverja og hafði lið j austurpart bæjarins Courcelette,
mikið, sumir segja 400 þús. manna, I þUrfti að hlaupa yfir bersvæði á
og vildi áfram og hrekja Rússa út 1 móti stórskotadrífu (curtain of
Svartaliaf eða Dóná.
Á móti honum voru Rúmenar,
Rússar og eitthvað af Serbum. í
fyrstu hafa þeir verið mikið liðfærri
og liröktu Búlgarar þá norður og
tóku mikið af ósalandinu sunnan
til. En Rússar fengu lið til Con-
•stanza, hafnborgar sinnar, sem er
fyrir miðju landi við Svartahafið.
Meðan þeír voru liðfærri, létu þeir
síga undan norður; enda höfðu
Búlgarar í fyrstu hrakið landvarn
fire) Þjóðverja. Og áhlaupið bar svo
bráðan að, að herforingjarnir höfðu
ekki tíma til að skipa fyrir um at-
löguna, nema að hlaupa á þessari
mínútu og taka bæjinn. Það þurfti
ekki heldur því að hver maður var
sem forlngi og vissi hvað liann átti
að gjöra.
Þeir hlupu allir í einu og tóku
bæjinn og hreinsuðu Þjóðverja af
strætunum og settu menn við holu
hverja, þar sem Þjóðverjar voru 1
armenn Rúmena af landainærunum1 hópum niðri í jörðupni í kjöllurum
og töldu Þjóðverjar það stórsigra. og gröfum.
Einn 19 vetra drengur frá Canada
tók gröf eina með 40 Þjóðverjum og
rak þá á undan sér, sem sauðahóp,
þangað til liann kom með þá til fé-
iaga sinna og voru þeir sendir með
öðrum föngum vestur lengra á bak
við skotgrafirnar.
Einn af heldri foringjunum, sem
teknir voru, var barún einn þýzkur,
og var drembinn nokkuð f fyrstu;
en ofursti Canadamanna tók hann
afsíðis og sagði honum, að honum
væri bezt, að hafa sig hægan; þeir
væru í annríki, og myndu gefa hon-
um skjótar skriftir, ef að hann væri
ekki auðmjúkur. Hvarf j)á gorgeir-
inn skjótlega, og varð liann hinn
þægasti.
Einn Canada foringinn, smávax-1
inn maður, rakst þar á risavaxinn
Þjóðverja, er hann kom fyrir götu-
horn eitt í Courcelette; en hann var
fljótur að miða á Þjóðverjann byss-
unni og sagði honum að gefast upp.
En nú þurfti Bretinn að komast á-!
fram í gegnum bæjinn og rak því
Þjóðverjann á undan sér með upp-
réttar hendur. Og var það skringi-
leg sjón, að sjá tröllið þýzka labba
fangið á undan smámenninu, ein-
lægt með hendurnar yfir höfði sér;
en sprengikúlurnar að fljúga og
rifna alt í kringum þá og húsin að
brenna.
— Margt var þar skringilegt að
sjá daginn eftir, segir fregnritinn.
Þar sá eg Canadamann sitja hjá
þýzkum fanga og höftíu þeir verið í
grimmasta slag rétt áður; en nú
sátu þeir og skeggræddu um það,
hvenær stríðið yrði biiið.. Þjóðverj-
inn sagði, að því mundi lokið und-
ir eins og Bandamenn gæfust upp,
og sagði að vinir sínir myndu koma
fljótlega og taka Courcelette aftur,
og Bretar myndu verða fegnir að
gefast upp. Cana^amaðurinn stökk
æfur á fætur, og sagði að þeir aldrei
myndu geta það á þúsund árum.
Það væru ekki nógu margir Þjóð-
verjar til í heiminum að gjöra það.
— Þegar Canadamennirnir sáu
moldarhrúgu þar rétt hjá fara að
hreyfast, hlupu þeir til og fóru að
róta henni. Var þar þá einn dauð-
ur Þjóðverji og annar lifandi, sæi'ð-
ur litlu sári á handleggnum. Þeir
losuðu moldina niður að mitti á
hinum lifandi, bundu um sár hans
og létu hann svo losa sig sjálfan. —
Svo létu þeir hann hjálpa sér að
grafa skotgrafirnar, og var hann að
því alla nóttina. En um morgun-
inn sendu þeir hann til fanganpa á
bak við vígvöllnn. Fór hann það
einn eftir tilsögn þeirra og skilaði
sjálfum sér, og hefir líklega hrósað
happi yfir fangavistinni.
Framan við, eða norðan og aust-
an við bæjinn, voru fremstu skot-
grafirnar. Herdeild þessi hélt þeim
með sárfáum mönnum fy/stu nótt-
ina og urðu þó að mæta og reka af
höndum sér 7 áhlaup. Foringinn,
sem stýrði þeim, hafði tapað sendi-
sveinum sinum; þeir féllu og fót
hann svo sjálfur úr einum enda
grafanna til annars. Þá sprakk ná-
lægt honum sprengikúla og gróf
hann aur og leðju, en hann komst
þó upp sjálfkrafa og var ósærður.—
Og hélt hann þúsund yards af gröf-
unum fremstu með 150 mönnum fyr-
ir öllum þessum áhlaupum Þjóð-
verja, og er það sem næst einn mað-
ur á hvert hálft sjöunda yard. —
Þótti öilum það liraustlega gjört,
að halda jafn löngum gröfum með
svo fáum mönnum fyrir áhlaupum
^jóðverjanna og jók þetta við frægð
Canada drengjanna, ef hægt var við
að auka, þvl að þeir hafa einlægt
reynst hinir sömu hugprúðu menn
og fyrst við Ypres, þegar l>eir stóðu
einir og fámennir fyrir ofurmagni
Þjóðverja.
— Litlu seinna féll foringi þessi, er
hann var að draga maskínubyssu
frá vígstöðvum Þjóðverja; náði
fyrst einni og dróg hana til manna,
sinna og fór síðan á stað eftir ann-
ari, en var þá særður banasári.
Á Rússlandi hafa Þýzkir
nóg aó gjöra.
Á Rússlandi sækir Brussiloff fram
og lætur Þjóðverja hafa nóg að
gjöra. Þeir hafa verið að stæra sig
af sigrum við Stokhod, norður und-
ir flóunum og suðaustur af Lem-
berg i' Galizíu. En þeir geta ekki
verið mikils virði, sigrarnir þeir,
þegar Brussiloff herðir sóknina að
Kovel norður frá og Halics suður af
Lemberg og enn sunnar, uppi í Kar-
patha fjöllunum. Þjóðverjar hafa
orðið að taka sína eigin menn til að
verja bæði Ivovel og Halics, þvi að
Austurríkismenn duga ekki, og
samt eru Rússar koinnir fast að
Kovel, og Halies er að mestu rústir
einar og Rússar á þrjá vegu og bún-
ir að taka þar aljar járnbrautir -
nema eina, og hún í skotfæri. Hvor-
uga af þessum borgum mega Þjóð-
verjar missa, því að fari Halics, eru
Rússar bráðlega komnir að borgar-
hliðunum á Lemberg og mikill hluti
Galizíu farinn, og þá tapa Þjóðverj-
ar aftur olíubrunnunum, sem þeim
eru svo mikils virði, síðan þeir töp-
uðu olíunni frá Rúmeníu.
Brussiloff hefir sömu aðferðina
við Þjóðverja; hann sækir á þarna
á hér um bil sama klukkutíma á
kanske 300 mílum. Þar, sem Rússar
finna að fast er fyrir, lina þeir sókn-
ina, og láta sér nægja grimmar stór-
skotahríðir; en finni þeir að lint
er fyrir, þá brjótast þeir í gegn. Af
þessu leiðir, að*Þjóðverjar geta ald-
rei verið ólniltir; þeir geta aldrei
tekið herflokka frá einum stað til
þess að senda þá eitthvað annað til
að lijálpa til að brjóta hergarð
Rússa, því þeir vita aldrei, hvar
Rússar kunna að koma með svo
miklu afli, að þeir velti öllu frá sér
og brjótí lilið á garðinn.
í Karpatha fjöllunum hafa Rúss-
ar verið að taka einn hólinn og einn
fjallatindinn eftir annan, einkum
kringum Jablonitza skarðið. Fjöll-
in eru há (5—9000 fet) og er þar ákaf-
lega ilt og seinlegt til sóknar.< En
um syðri skörðin, einkum syðst við
DornaWatra eru þeir dagalega í sam
bandi við Rúmena. Er þar járn-
braut í gegnum fjöllin.
— 1 Transsylvaníu eða vestan Kar-
patha fjallanna í Ungarn, hafa
margir verð hræddir um Rúmena,
því að þeir eru nýkomnir í hildar-
leik þenna, þó að þeir þættu ágæt-
ir hermenn áður. En það sýnist sem
þeir haldi sínu, og hafa tekið alt
suðausturhornið á Transsylvaníu,
eða Aleuta dalinn, með aukadölum,
og efri hluta Maros dalsins. En
Maros er aðaláin í Transsylvaníu og
renr.ur frá austri og vestur í Theiss.
Alla leið með fjallgarðinum að norð-
an, á 300 mílna svæði eða meira,
hafa Rúmenar tekið meira eða
minna af landi. Og að eins á einum
stað, á norðvesturhörninu, hafa
]>eir eitthvað látið undan Ungverj-
um. Það er rétt norður af Vulkan-
skarði; þar voru olfulindir nokkrar
og verksmiðjur, í Petroseny. Þar
hafa þeir eitthvað orðið að láta und
an, en ómögulegt að vita, hvað mik-
ið. Þeir tóku skarðið og verksmiðj-
urnar og olíulindirnar snemma og
héldu þeim til skamms tíma. — En
vandræðin með fréttir frá Ungarn
eru þau, að hver bær og hæð og
hóll Qg skarð hefir oft 3 eða 4 nöfn
og sitt á hverri tungu og öll ólík á
pappírnum.
— Seinustu blöðin segja eftir frétt-
um frá Wien, að Austurríkismenn
iiafi tekið Petroseny og Vulkan-
skarðið, og sé svo, ])á er það á þeim
eiíia stað, sem þeir hafa komist
nærri landamærum Rúmena að
norðan og austan og albúið að hliði
þvl verði lokað fljótlega.
Enn í sama þófi á
Grikldandi.
Af Grikklandi er iítið að segja. —
Það hefir litið svo út, sem Salonichi
herinn treystist ekki að fara og
halda norður og liafa Grikki að
baki sér. Alt til þessa hefir enginn
trúað þeim. Einlægt eru stjórnar-
skifti og nú seinast urðu í stjórn-
inni Þjóðverja-sinnar allflestir. En
óánægjan hefir einlægt vaxið, og
eru allar eyjarnar í rauninni búnar
að gjöra uppreist*)g komnar með
Bandamönnum. Blöðin telja Salon-
ichi sem aðalstöðvar uppreistarinn-
ar og nefna auk þess: Thasos, Lem-
nos, Chios, Samos, Mitylene sem
gengnar séu allar undan stjórnnni
í Aþenu og eyjan Krít á lciðinni til
þess; þar er Venizelos fæddur. öll
Makedónía, Epirus og Thessalía og
eiginlega alt Norður-Grikkland er
farið, nema Aþenuborg og svo Mór-
eu-skaginn. Og í Aþenuborg er fólk-
ið svo fráhverft konungi, að á stræti
hverju stendur uppmálað stórum
stöfum: “Dragðu brand úr sliðrum,
konungur, eða segðu af þéri”. Víða
eru hús full af vopnum handa bylt-
ingamönnum og einlægt eru ræður
haldnar á móti konungi á strætum
og gatnamótum. Stjórnin ræður ekk
ert við þetta, og reynir ekki að
gjöra neitt, því að þá væri hún fall-
in um leið. Og sízt af öllu dirfist
hún að þagga nokkuð niður í Ven-
izelos. En vinir Venizelos liafa verið
að,biðja hann að fara til Salonichi
og mynda stjórn þar og steypa kon-
ungi. Var Ventzelos á tveim áttum
fyrir helgina.
* SIGFÚS J. SIGFÚSSON, B.S.A.f
* -------------------------*
Herra S. J. Sigfússon, búfræðing-
ur frá Lundar sem oft hefir skrifað
í Heimskringlu grcinar uin búskap,
og er einn af þeim þremur búfræð-
ingum, öllum útskrifuðum af
Búfræðisskóla Manitoba, sem sklif-
að hafa búnaðardéika Heimskrnglu
— er nú genginn í herinn. Hann var
fyrsti maðuririn, -em gekk í Good-
fellGWu-dcildina, sem Lieut.-Goionel
Nicholson, eigandi Clarendon Hotei,1
er að stofna. Sigfús er orðinn kunn-
ur bændum hér á milli vatnanna,
sem hann hefir starfað hjá, og eftir
skamman tíma hefir hann áunnið
sér hylli þeirra og virðingu, fyrir hin
góðu ráð, sem hann hefir lagt þeim
og hina'lipru og geðþekku fram-
komu sína.
Sigfús er sérstaklega praktiskur
maður, og einmitt þess vegna hafa
ráð hans komið sér svo vel.
Þeir, sem lesið l'.afa búnaðargrein-
ar eftir hann, sakna lians frá blað-
inu, og vér sem ritum það og gefum
út, söknum lians mjög, um leið og
vér vottum honum þakklæti vort
fyrir það sem hann hefir unnið fyrir
blaðið, sem einnig var vinna til vel-
ferðar og heilla löndum hans.
Og nú, þegar hann fer að vinna
fyrir land og lýð, frelsi og menning,
þá fylgir hugur vor honum, hvar
sem hann fer; vér óskum honum
gæfu og heillar heimkomu. Fylgi
honum hamingjan sem öllum öðrum
eríiéðan fara til vlgelda þessara.
JGHN ÞORVALDUR SUM- ARLIÐASON.

Hann cr sonur Eiriks Sumarliða-
sonar, að 487 Arlington St. hór í
borginni, og konu hans Þorbjargar
sál. Jónsdóttur, sem yar bóndi á
Draghálsi í Borgarfjarðarsýslu á ís:
landi, og konu hans Guðnýjar And-
résdóttur Fjeldsted frá Hvítárvöll-
um. — John cr fæddur 5. apríl 1897,
er því að eins rúmra 19 ára gamall.
Hann kláraði alþýðuskólainentun
sína og gekk eitt ár á Central Col-
legiate hér i borginni. Eftir ])að
vann hann aðallega við búðarstörf í
Kandahar, Sask., þar hann innrit-
aðist í 108. herdeildina í síðastliðn-
um marzmánuði. Lagðj hann af
stað með deildinni áleiðis til Eng-
lands 12. ]).m. — John er í maskinu-
byssu-cleild liersvcitar sinnar.
Faðir hans Eiríkur Sumarliðason
var um eitt skeið kennari á búnaðar
skólanum i ölafsdal, fyrsti aðstoð-
arkennari Torfa. Hefir hann nú ver-
ið ein 10 ár i Winnipeg, en áður á
landi úti. Er hann velþektur œeðal
íslendinga.
10 ára framkvœmdir.
Að eins 10 ár eru liðin síðan Grain
Growers Vesturlandsins sáu að
þeir þurftu að hafa sitt eigið félag
til þess að líta eftir hveitisölu sinni,
ef þeir ættu að fá nokkuð verð fyr-
ir vörur sínar á mörkuðum heimsins
Þeir byrjuðu í september 1906 og
fyrsta árið seldu þeir 2t4 milíón
bushela. Síðan hefir félagið vaxið
með ári hverju, bæði selt meira, safn
ast fé og starfað að svo mörgu öðru
fyrir bændurna og þar á ofan fengið
mikið orð á sig fyrir heiðarlega
verzlun og góð viðskifti.
Á þeim 12 mánuðum, sem enduðu
31. ágúst þ. á. seldi Grain Growers
félagið yfir 48 millíónir bushela af
liveiti og öðrum korntegundum frá
11,000 viðskiftamönnum, og um-
sjónarmaður ])eirra gat hækkað
hveitistigið, svo' að viðskiftamenn
]>eirra fengu þúsundum dollara
meira fyrir hveitið, en þeir annars
hefðu fengið. Þessi umsjónarmaður
heimtar endurskoðun á hveitinu, ef
að hann hyggur, að bændur hafi
halla liðið; en lögmaður félagsins
heimtir inn fyrir tap og skaðabætur
í meðferðinni. Og sýnir þetta ljós-
lega, hvernig félagið lítur eftir hags.
munum bændanna.
Fyrir fáum árum fengu bændur
félagið til að verzla með aðrar nauð-
synjavörur og vélar, sem bændur
nota. Fyrst tóku þeir fyrir að verzla
með kol, mjöl, trjávið; bindara-
tvinna og ýmislegt fleira. Svo tóku
þeir að sér að selja allar vélar. Og
einlægt höfðu þeir fleiri og fleiri
hlutl, sem þeir útveguðu bændum
með innkaupsverði frá verkstæðun-
um eða því nær. Og æfinlega var
það látið mestu varða, að vörurnar
væru góðar og áreiðanlegar.
Seinasta marz tók bændafélag
])etta að sér, að selja lifandi gripi
upp á ‘commission’. Og settu þeir
upp skrifstofu í gripaaörðunum í
St. Bonifaee og taka ®)ar á móti
gripasendingum bæði frá félöguin
og einstaklingum. Þeir hafa fengið
sér viðskiftamenn á helztu gripa-
mörkuðum Bandaríkjanna. Og svo
hafa bændur slegið saman að senda
þeim gripi, og gengur það ágætlega.
Vafasamt er það, hvort nokkur
jafn sterk bændafélags samtök eru
annarsstaðar til i heimi. Hluthafar í
þvi eru nú 1800, og hlutir, sem bænd-
ur hafa skrifað sig fyrir, nema nú
$1,400,000.00 eða nær 1M> milíón
Af því eru innborgaðir $1,100,000.00.
Seinustu 12 mánuðina hafa 11,0000
bændur sent félaginu hveiti eða
aðrar korntegundir, og fleiri þús-
undir bænda að auki selt í gegnum
kornhlöður þeirra, eða keypt vörur
í gegnum félagið. Félagið hefir aðal-
skrifstofu sína í Winnipeg, en úti-
bú í Regina og Calgary, og er í öllu
fært um að sjá bændum fyrir öllu
sem þeir þarfnast.
Lesið um samkomur
Kambans.
Fólk ætti ekki að láta hjá lífa,
að sækja samkomu G. Kambans í
Skjaldborg á mánudagskveldið
kemur.— Þetta verður seinasta sam-
Roman, sem hann heldur hér í borg
f þessari ferð sinni, — og allir, sem
hafa lieyrt hann áður, vita, livílík
unun er að lieyra framsögn hans. —
Nú breytir liann efnisskránni svo
ekki ]>arf það að halda neinum
lfeima, að þeir hafi heyrt hann lesa
hið sama áður.
1 þetta slnn verður inngangur
ekki seldur, en samskot tekin fyrir
stofnun, sem mörgum er kær, —
Gamalmennahælið á Gimli.
Fundarboð.
Taflfélagið Friðþjófur heldur árs-
fund sinn næsta Þriðjudagskveld
kl. 8 í samkomusal Unítara kyrkj-
unnar. Áríðandi að allir félags-
menn mæti.
Seinasta tækifæri.
Nú get eg meðan uppl. endist afgr.
pantanir fyrir 1. árg., og verður
þetta seinasta tækifæri fyrir menn
að fá “Iðunni” frá byrjun, þvf 1. ár-
gangur er sem næst uppseldur á í«-
landi. Kostar $1.25. — Pantið sem
fyrst.
/
Winnipeg, 20. sept. 1916.
Stefán Pétursson,
696 Banning St., Winnipeg.