Heimskringla - 22.02.1917, Blaðsíða 1

Royal Optical Co.
Elztu Opticians i Winnipeg. Við
höfurn reynst vinum þínum vel, —
gefOu okkur tækifæri til að regn-
ast þér vel. Stofnsett 1905.
IV. R. Fowler, Opt.
XXXI. AR.
WINNIPEG. MANITOBA, FEBRÚAR 22., 1917.
NR. 22
Stríðsfréttir.
Sundum öllum eða flestum lokaö.
Nú hafa Bretar lýzt )>vi yfir að
þeir séu búnir að girða öll lönd eða
strendur sem þýzkir halda við norð-
ursjóinn með sprengivélum. f
fyrstu eða nokru eftir að stríðið
hófst girtu hcir þvert yfir sundið
nokkuð norðan við Dafra eða sunn.
an við Thames ár ósa þvert yfir
að stefnu norðan við Dunkerkin í
T'landern og var þar einn akur eða
akurspilda nálægt 15 mílur á breidd
en yfir 40 á lengd. Seint í sumar
voru þeir búnir að leggja þríhyrnu
aðra 'nokkuð norðar og var vestur-
oddinn sunnan við Hanvich á Eng-
iandi og suður álman þvert yfir
undir Zeelbrygge á Holiandi, en
austur hliðin var fyrir öllu Hol-
landi eða Hollandsströndum og alla
leið norður fyrir Slésvík, norður á
móts við Esbjerg á Jótlandi og verð-
ur það sem næst 300 mflur á lengd.
Norðvestur hlið þríhyrnunnar lág
beint suðvestur frá Esbjerg eða
höfðanum þar vestur af og yfir suð-
vrrpartinn af fiskimiðum Breta,
Doggerbank og stefndi til Harwich.
En nú segja síðustu fregnir að
l>eir hafi lokað öllum þeim sundum,
sem eftir voru og geti því ekkert
skip komist til eða frá höfnum þeim
sem þjóðverjir hafa notað við norð-
ursjóinn. Þeir eru þá lokaðir inni
við Zeelbrygge í Hamburgarelfu, í
Kílarskarði og við Helguland. Neð-
ansjávar bátum þeirra ætti því að
verða ógreitt urtl að leggja út og ill-
fært að koina heim. f lygnum sjó
hafa neðansjávar bátar stundum
skriðið undir akra þessa, en hættu.
si>il er ]>að og íllgjörandi í sjóroki.
Annað eins verk hefur aldrei verið
gjört í heimi og víst er það að mörg-
um þýzkum ncðansjávarbát hlýtur
nú að dveljast uti áður en þeir
koma heim. Þeir geta að vfsu kom-
Ist gegnum sundin lijá Danmörku
enn þá. En hætta er nú á að þýzk-
ir láti greipar sópa um Danmörku.
Ætlað er að þeir hafi allvíða lagt
akra þessa á ieiðinni í kringum
JSkotland og hætt hafa þeir að
iskylda skip til að koma við í Ivirk-
•wall en skoða nú skip öll sem fara
um Atlantshaf í Halifax.
Seinustu dagana hefur verið svo
mikill gangur í Bretum og Canada-
mönnum við Somme, eiginlega
beggja megin við Ancrs, þar sem
Serre stendur að norðan, en Grande.
court að sunnan, að allir eru nvi
farnir að segja að Haig, hershöfðingi
Breta sé nú byrjaður að brjóta garð-
inn Þýzka. Bretar taka nú hverja
skotgröfina af annari 800 og 1000 yds.
langar og stundum án þess að bíða
manntjón scm tcljandi sé. En reyni
þýzkir að snúast á móti aftur þá
hrýnja þeir niður fyrir skothríðum
Breta. Er þetta góðs viti og eru
allir glaðir yfir.
Franskur vöruflutningskuggur
barðist í 40 mínúturvið þýzkan neð-
ansjávarbát og sökti honum við
Erakklands strendur.
Frostin eru farin að minka á
Frakklandi og við það er eins og
komið hafi nýtt líf í herdeildirnar
Nú er eins og allir séu farnir að þuk-
la fyrir sér. Á ótal stöðum eru þeir
farnir að prófa hvort þeir finni
hvergi veikan stað eða lint fyrir, því
að bæði þýzkir og Bandamenn vita
það vel, að með vorinu byrja hinar
grimmustu hreður og hinir mestu
bardagar sem heimurinn nokkurn
tíma hefur séð. ftflin myrkranna og
ljóssins eru að bi'ia sig undir og liafa
einlægt verið að búa sig undir siðan
þýzkir grófu sig niður í jörðu á vín-
viðarhæðunum í Champagne og
norðan við Marne. Fyrir báða er
um að gjöra að finna veikan stað til
að byrja. Við þetta er eitt einkenni.
legt, en það er, að þýzkir hafa rekið
fólk ait burtu úr borgum og þorp-
um nálægt eða að baki hergarðsins
sem þeir lialda. Það er sem vilji
þeir hafa fríar hendur, ef að þeir
þurfa að hörfa undan. Frakkar og
Bretar hafa ekki búist við neinu
slfku. Þeir hafa ekki álitið það
nauðsynlegt.
Fallbyssur Breta hafa reyndar ald.
rei þagað, sízt við Somme, en nú eru
þær farnar að láta hærra með
hverjum sólarhringnum og segja
fregnritarar að því sé eins og óhljóð-
in og dunurnar verði grimlnari og
grimmari. Dunurnar rísa og falla
sem öldur við ströndu. Og það vita
Bándamenn að þýzkir eru að draga
þarna að sér nýjar hersveitir og það
í stórum stýl, enda vita þeir það af
orustunum við Verdun og Somme
að ekki mega þeir af sér diaga ef að
þeir eiga að brjóta garðinn. Er
Somme orustan nú köiluð sá liinn
rnesti bardagi heimsins og heldur
honum einlægt áfram.
Danir farnir að verða órólegir.
Nú í seinni tíð eru Danir farnir að
verða órólegir út af því að þýzkir eru
einlægt að auka liðið sem þeir hafa
við landamæri þeirra í norður-Slés-
vík. Er þar nú svo margt til sain-
ans komið að Þýzkir gætu tekið
Danmörku á tveimur eða þremur
dögum og fari svo að Bretar geti
bannað þýzkum hafnir allar við
Norður-sjóinn, sem seinustu blöð
eru farin að halda fram, þá má eins
búast við því að þýzkir vilji ná
•sundum við dönsku eyjurnar og
Kaupmannahöfn.
Hollendingar.
Hollendingar eru einnig farnir að
verða órólegir því að við landamæri
þeirra auka þýzkir einlægt her-
flokkana. Eru Hollendingar fyrir
nokkru farnir að flýja frá landamæ”.
unum og lengra inn í landið, og
stafar það ekki af neinu öðru en því
að þeir eru hræddir við að þýzkir
komi þá og þegar, því að enginn
trúir þeim, sem nokkuð þekkja til
þeirra.
Tyrkir.
i 1 Mesopotamíu eða við Tigrisfljót-
ið eru Tyrkir að tapa. Þeir voru á
laugardaginn umkringdir við Kut el
Amara, á nesinu ]>ar sem þeir um-
kringdu Breta og sveltu þá svo að
loksins urðu þeir að gefast upp.
En nú hafa Bretar yfirhöndina ends
eru þeir margfalt fleiri nú, lSO.OirO í
staðinn fyrir 12 þúsund áður. Og
ef að Tyrkir gefast upp þarna, sem
allar líkur eru til þá eru likar tor-
færur á leið Breta til Bagdad og
ekki lengra en 100 mílur eða svo.
Á Sýrlandi og á Gyðingalandi eru
Tyrkir að vinna gamla starfið, að
eyða landið og eru nú hálfu verri
en á hinum grimmustu tfmum mið-
aldanna þvf að nú eru þýzkir með
þeim og letja ekki illverkin. Á
Sýrlandi liafa þeir umkringt Le-
baun fjallagarðinn, sem fólkið hefur
flúið til, það sem þeir ekki svelta
þar, ]>að deyða þeir með vopnum.
Á Gyðingalandi liggur slóðin barna
og kvenna með vegum öllum, hafa
þannig liggja hordauðir á víða-
vangi. En svo er það ekki nóg. í
mörgum þorpum og borgum er liel-
mingur íbúanna fallinn, og geysa
þar pestnæmir sjúkdómar, kólera,
taugaveiki og svarti dauði. Yfða f
borgunum sjást hóparnir vera að
tína brauðmola og appelsínu börk
úr rennisteinunum. En á torgum
bæjanna selja Tyrkir konur og börn
hverjum sem liafa vill og eru þá kon-
urnar oft dregnar burtu frá börn-
unum sínum á hárinu af hinum
nýju eigendum sínum. Tilgangur
Tyrkja og Þjóðverja er auðsjáanlega
sá, að eyða löndin, uppræta íbúa
þeirra. Þarna kemst engin hjálp að
menn talið 80,000 í einu héraði sem
fyrri en búið er að koma Tyrkjum
og þjóðverjum á kné.
Roosevelt að stofna herdeild.
Roosevelt, kappinn Bandarfkja-
manna er nú liamóður að mynda
herdeild, division (25,000) af Banda-
ríkjamönnum og vill fara með henni
með alla sonu sína 4 til að berjast
á vígvöllunum, kveðst geta haft ui>p
200,000 hrausta menn, og er enginn
efi á því að hann gæti það, ef að
ekki kemur pólitík í veginn. Hann
er til með að fara norður yfir línuná
og safna mönnum hér þó að hann
fái þá alla að sunnan.
Bernstorif sigldi til Englands á
danska skipinu Friðrik VIII og var
skipið skyldað að koma til rann-
sóknar í Halifax í Nýja Skotlandi.
Skipið kom til Halifax að morgni
hinnl7. kl. 10 f.m. En fékk ekki að
fara inn á höfnina. Var látið leggja
til sjáfar út nokkuð, en þegar
kvöldaði og myrkva tók var farið
með skipið inn á höfnina og lögðust
þá herskip Breta í kring um það og
bönnuðu öllum landgöngu og ekk-
ert gátu þeir fengið að sjá af höín-
inni eða skipum þeim, sem þar iágu.
Allur farangur og hver einasti inað-
ur á skipinu verður rannsakaður og
Afar búist við því að það myndi taka
fram undir viku.
Bandaríkin hafa lagt feiknamikið
net úr stálvír fyrir alla New York
höfn og ætla þeir ekki viljandi að
hleypa inn þangað neðansjáfarbát-
um þjóðverja.
Eimskipafélags - fundur.
Ársfundur Vestur-lslenzka hlut-j
liafa í Eimskipafélagi íslands — til
þcss að kjósa mann í stjórn félag-l
sins, um næsta tveggja ára kjörtíma.,1
bil, verður haldin í neðri sal Good-
templara hússins á horni Sargent og|
McGee St. hér í borg, á þriðjudags-j
kveldið þann 27. þessa mánaðar, kl. j
átta.
Allir hluthafar í félaginu. sem geta!
komið því við, eru hérmeð ámintir
um að sækja fundinn.
B. L. Baldwinsson, ritari.
með fyrstu Únítörum meðal þjóðar-l þá ekki. I.oksins kom ein aftantil
innar: Kristinn Stefánsson er heima undir vænginn neðri, því að þetta
átti hér í bæ, maður er hin frjálsa j var fjórvængjaður dreki. Sprengi-
andlega hreyfing átti fleiri skoðanirj kúlan eyðilagði hægri vænginn og
sameiginlega með, en flestum sem sleit í sundur stögin sem halda hon.
hér hafa búið, og öldungurinn I um, og skar af eða braut annan
BrynjólfuH Brynjólfsson er heima j spaðann á skrúfunni, og varð flug-
átti við Mountain, Dakota, er óhætt j manninum nú ómögulegt að stjórna
má telja prýðí íslenzkra bænda á I drekanum. Hann fór að falla, en
síðastliðinni öld hvað mannkosti maðurinn sem með honum var fer
Ársfundur Onítara.
Ársfundur Fyrstu íslenzku Únít-
ara kirkjunnar í Winnipeg var sett.
ur af forseta Þorsteini S. Borgfjörð
sunnudagskveldið 4. Febrúar s-1.
1 byrjun fundarins bar séra
Rögnv. Pétursson fram kveðju og
árnaðaróska ávarp til Capt J. B.
Skaptasonar og frúar hans, er nú
dvelja á Englandi.— sem fylgir:
“Er vér nú komum saman á þessu
kveldi til að ráðstafa framtíð safn-
aðar vors fyrir næst komandi ár,
minnumst vér með þakklæti allra
þcirra mörgu og góðu stunda er vér
höfum notið með yður á undan-
gengnum árum, bæði á þessum ára-
mótum og öðrum samkomum safn-
aðarins, og als þess styrktar er fé-
lagsmál vor-hafa notið af yðar hendi
Er vér nú ennfremur minnumst
þess, að þér eruð nú fjærsttaddir,
fluttir í annað land, og liafið lagt
fram þjónustu yðar í þarfir þess
ríkis er vér búum í„ er nú á í hin-
um ægilega heimsófriði er geysar í
norðurálfunni. Þá langar oss til
iiéðan úr fjarlægðinni að senda
yður vorar liugheilustu kveöju og
árnaðar óskir og láta vonir, vorar
<>g óskir í ljósi að farsæld og lán
fylgi yður allar stundir, og að vér
fáum sem fyrst að fagna yður heil-_
iii og heimkomnum, að friði sömd-
um og fengnum sigri.”
Magnús Pétursson studdi og kvað
söfnuðinn aldrei hafa átt hollari vin
eða tryggari félagsmann enn Capt.
J. B. Skaptason.
Var kveðju ávarpið samþykt með
þvf að allir fundarmenn risu úr
sætum sínum.
Þá bar presturinn fram annað
kveðju ávarp til meðlima er farið
hafa með ýmsum hersveitum héðan,
og nú eru á Englandi, Frakklandi
eða Þýzkalandi; sem fylgir.
Til FélagsbræSra vorra á Frakklandi
og Englandi.
i
Er vér komum hér saman á hin-
um 26. ársfundi safnaðar vors, lang-
ar oss til að senda yður sem leggja
eruð líf yðar og framtíð í sölurnar
fyrir sigur og framhald þessa ríkis
er vér búum í, vorar hjartanlegustu
kveðjur og blessunaróskir. Vér
vonum að guð og gifta feðra og
frænda, leiði yður heila heim að
loknu þessu stríði, og að oss veitist
sú ánægja að fagna yður hingað
komnum, og eiga samleið með yður
hér, um langan ókominn tíma.
Þá l>ar séra Rögnv- fram hlut-
tekningar ávarp: sem fylgir. Var
það samþykt á sama hátt.
Hvert ár sem hjálíður veldur ýms-
um breytingum í lífi voru mann-
anna, er vér fáum eigi ráðið við, um
leið og það skilur eftir ýmsar minn-
ingar ljúfar og hlýjar frá liðnum dög
um. Meðal þessara breytinga er
burtför og dauði, vina og vanda-
manna, og ennfremur þeirra manna
er leiðtogar voru á hinum ýmsu
sviðum í andlega lieiminum og orðið
höfðu samtíð sinni kærir.
Meðal hinna fyrnefndu minnumst
vér að á þossu ári sem liðið er sfðan
vér héldum hið árlega samsæti vort
á síðastliðnum vetri, hafa ýrnsir af
félagssystkinum vorum, bæði hér og
utan bæjarins orðið á baki að sjá
ástríkum skyldmennum og vinum.
Þessum félagssystkinum vorum vilj.
um vér nú láta í ljósi hjartans lilut-
tekningu vora í söknuði þeirra og
ástvina missi, og þá ósk og von að
þeim megi veitast þrek og styrkur
til að bera það þunga mótlæti, og
að aftur bregði ljósi yfir lífsleið
þeirra, þó um stundar sakir virðist
sem það hafi slokknað.
Meðal hinna síðarnefndu minn-
umst vér einkum og sér í lagi þriggja
manna er burtkallaðir hafa verið á
þessu síðastliðna ári. Eru það
skáldin Jón Alþingismaður Ólafs-
son I Reykjavík, er var einn af
stofnendum þessa safnaðar, og einn
hæfilegleika og andlegt víðsýni
snerti.
Allir þessir menn voru þjóð vorri
til sóma, freisi og mannréttindi til
eflingar. Ættingjar þeirra og að-
stahdendum látum vér samhrygð
vora í ljósi yfir missi þeirra, um
leið og vér fögnum yfir því að hafa
átt þá um leið og vér þökkum starf
þeirra og blessum minningu þeirra-
Þá las gjaldkeri upp skrá yfir alla
þá er gefið liöfðu til safnaðarins á
árinu, og upphæðir gjafanna. Og las
síðan fjárhags skýrzlu fjármálarit-
ara er var veikur og fjærverandi.
Sýndl skýrsla sú að inntektir
safnaðarins á árinu, námu $2053.19
(þar af $1464.53 í beinum peninga-
gjöfum), en útgjöld $1987.48- I sjóði
$65.71- Kyrkjueignin, bygging. lóð
og áhöld metin $36,636.70.
Skuldir: — Veðlán á kyrkjunni
$1200.00. Skuld við útgáfusjóð hrns
ísl- Únítariska kyrkjufélagvs Vestur-
íslendinga $95.00. Bæjar skattar
fyrir árið 1916 170.00.
Skuldlaus eign $35,171.70.
Hjálparnefndar féhirði gaf }>á
skýrzlu að inntektir hefði numið
$139-01 útbrogað. Styrkur til fátæk-
ra $135.00. Voru skýrslurnar sam-
þyktar.
Forsetinn bauð þá öllum niður í
fundarsalinn. Voru þar veitingar
frambornar er kvenfélagið stóð fyrir.
Eftir að hinum innri mann'i höfðu
verið gerð skil, voru lesnar skýrslur
yfir borðum, frá kvenfélaginu, Ung.
mennafélaginu, presti og ritara.
All margar ræður voru fluttar yfir
borðum og voru flestir vonglaðir um
framtíð safnaðarins og þókti vel
hafa gengið á árinu, takandí til
greina hina erfiðu tíma og það að
margir félagsmenn eru fjarri. Ung-
mennafélagið hefur t-d. lagt til fjóra
fimtu ungra inanna í félagskapnum
f lierinn.
Forseti þakkaði samvinnuna og
kvað það æ betur sannast að A'ér
ættum marga göfuga vini er styrkja
okkur og virtu baráttu vora fyrir
frjálsari skilningi á trúmálum.
Sérstaklega þakkaði liann kven-
félaginu er hefði á þessu ári gefið
kyrkjunni hið ágæta hljóðfæri:
“Not-mal Harmoníum” er kostað
hefði hátt á fimta hundrað dollara.
Þar fyrir utan hefði kvenfélagið gef.
ið í safnaðarsjóð.
Að endingu stóðu menn upp og
sungu:
“Eldgamla fsafold.”
“God Save the King."
og “God «ave our splendid men.”
Friðrik Sveinsson-
hið myndarle.gast og rausnarlegasta
hetmili, sem þektist á þeim árum.
í allri baráttunni fyrir þeirri vel-
megun, sem þeim hjónum lilotnað-
ist í Engey, lá Kristbjörg sál aldrei
á liði sínu. Hitt mun sannara, að
hún hafi starfað meir en kraftar
leyfðu, og liafi það átt sinn þátt í
því, að hún inisti svo snemma krafta
og heilsu. Mátti svo heita að hún
undir eins ur sæti sínu og klifrar’ væri rúmföst hin síðustu 8 ár æfi
út undir ytri íönd vængsins, sem sinnar. f Engey var oft gestakoma
eftir var. En þeir lirapa á meðan
niður loftið, ekki samt beint heldur
í hringum þangað til þeir áttu eftir
2000 fet til jarðar, þá gat flugmaður-
inn betur farið að stýra drekanum
og runnu þeir nú skáhalt niður yfir
hergarð Breta. Þá hreifði hann sig
lítið eitt, sem á vængnum var er þeir
áttu 200 fet niður og ætlaði þá alt
að steypast beint niður, en er þeir
áttu ein 10 fet eftir til jarðar gat
flugmaðurinn náð stjórninni aftur
og runnu þeir skáhait niður og
voru báðir ómeiddir er þeir lentu-
Æfiminning

Hún átti aðeins eina djúpa þrá:
Að eiga hverja lífsins stund með
honum
er hét hún eittsinn allri sinni ást
og alt sitt hjarta gaf.-Nú hvfla þau
í tnoldar móðurskauti liðin lík:
en hvert við annars hlið, sem fyr,
—og hennar eina ósk er uppfylt.
Eitt af herskipum Breta berst við
3 ránskip Þjóðverja.
Frá Rio Janerio komu þær fregnir
að slagur hafi verið í hafinu 125 míl-
ur austur af austasta nesi Brasilíu
nálægt eyjunni Fernando de Nor-
unlia.
Það var herskipið Armethyst sem
var þar á ferðinni og sá gufuskip
tvö á hafinu um kvöld eitt kl. 6 og
gaf þeim strax merki um að koma
nær. En er þau nálguðust voru þau
þrjú en ekki tvö og öll stór og var
auðséð að þau voru að búa sig til
bardaga en þau komu nær og brátt
kom dynjandi skothríðin frá ]>eim
og var þá nóttin að skella á.
Amethysl svaraði þeim í sömu mynd
og varð þar slagur hinn harðasti,
en brátt lauk lvonum svo að þau
liéldu undan til Fernando Norunha.
Sást þá í myrkrinu að eitt þeirra
var að sökkva. En aldrei léttu þau
skothríðinni. En af þvi myrkur
var áfallið þá var ekki gott að sjá
hvað af þeim varð, en þeir sem þar
voru ætluðu að einu haíi verið
hleyft f strand og öll voru þau meira
eða minna brotin. — Amethyst var
lítið skemt. Einn maður var dauð-
ur og nokkrir særðir.
SnarræSi.
Margt er það sem fyrir kemur á
fluginu við ský uppi og er þá betra
að hafa hraustar og óbilaðar taugar.
Þeir voru tveir Bretarnir á sama
drekanum og flugu yfir hergarði ó-
vinanna hátt í lofti uppi. Þýzkir
skutu á þá að neðan og sprungu
kúlurnar alt í kringum þá, en liitti
mikil einkum á vetrum. Var gest-
um þar ekki aðeins veitt af liinni
mestu rausn. heldur var þeim þjón-
að með móðurlegri umhyggju. Það
var eins og að koma heim til sín að
koma þangað. Eftir 22. ára farsæl-
an búskap f Enigey urðu þau Krist-
björg að horfa á eyðilegging alls
]>ess, sem þau höfðu byggt upp
með svo mikilli elju og erfiði, því
þá flóði vatnið yfir eyjuna, og fengu
þau ekki haldist þar við lengur.
Fluttu þau sig til Grunnavatns-
byggðar og náinu )>ar land á ný.
Bvggðu þau enn upp myndarlegt
heimili. En nú voru kraftar beggja
að þrotum komnir, og afhentu þau
búið tengdasyni sínum Ágústi
Magnússyni, og dvöldu þau hjá hon.
Kristbjargar Jónsdóttir Straumfjörðj um og. dóttur sinni ltagnheiði til
dauðadags.
Sjö börn eignuðust þau hjónin, og
eru tvö af þeim dáin: 1. Halldór, dó
2. ára, og 2. Halldóra, dó 7 ára.
Þau fimm sem eru á lífi eru: 1. Jón
Elias, kvæntur Ingiríði Jónsdóttir,
búsettur f Grunnavatnsbygð, 2.
Jóhann, kvæntur Björgu Kristjáns-
dóttir, býr vestur við Kyrrahaf. 3.
Kristján, kvæntur Karítas Björns-
dóttir, einnig vestur við haf. 4.
Ragnlieiður, gift Ágústi Magnús:
syni, sem fyr er getið. 5. Ásta gift
Ingimundi Sigurðssyni, býr í
Grunnavatnsbyggð. Fósturbarn
eitt tóku þau hjón, og ólu upp, sem
sín eigin: Jóhönnu Kristjánsdóttir
Hafliílason. Er hún gift Jáhanni
Snædal. og búa þau f Grunnavatns-
byggð.
Um fáa verður }>að sagt, sem ó-
liætt er að fullyrða um lvristbjörgu
sál. að hún hafi lifað svo lastvöru
lífi að engan blett megi á því finna.
Annara brcsti. gjörði hún heldur
aldrei að umtalsefni, og það hygg
ég að hið barnslega sakleysi hennar
sjálfrar hafi verndað hana frá að
sjá eða skinja margt af þvf ilia og
ógöfuga í lieiminum umhverfis hana.
Sjálf hafði hún ærið nóg að hugsa
og starfa innan síns eigin verksviðs,
sem móðir og eiginkona. Gjörði
hún sér þvf ekki tíðrætt um hagi
annara, og lét þá sig engu varða
nema þogar hún gat rétt hjálpar-
hönd eða gjört einhverjum gott, En
innan takmarka sfns eigin verka-
lirings stríddi hún og starfaði, með
óþreytandi elju, þolinmæði og ósér-
plægni. LífLsínu lifði liún ekki fyr-
ir sig lieldur fyrir þá sem hún unni,
og þá sem hún náði til ag gjöra gott.
Hin tállausa, hreina og óeigingjarna
tryggð, sem hún hafði fest við eigin.
mann sinn, var afl það er gjörði
henni starfið og stríðið, um nærri
liálfrar aldar skeið. létt og ljfift við
hans lilið. Hún hafði lært ekki
aðeins að elska, heldur einnig að
virða og meta hann að verðugu.
Enda hefði hún fús þolað þraut
og raun í þvf skyni að gæfa hans
og gengi mætti við það vaxa. Að
þessu leyti á hún sæti á bekk með
Bergþóru. Enda mun henni ha/fa
verið beizkust sú raunin, að fá ekki
að deýja með honum, og að vera
ekki einusinni fær um að fylgja hon-
um til grafar; þvf eins og áður er
sagt lá hún rúmföst sfðustu 8 árin,
og síðasta árið var hún blind. En
erfiðleika sína og þjáningar bar hún
með margæfðri þolinmæði. Hún
liafði háð stríðið meðan hún gat
fyrir vini sína, og í þörf hennar
lilúðu henni nú mjúkar vinahönd-
ur. Börn hennar og tengdabörn,
sem til hennar náðu, létu ekkert
ógjört, sem í þeirra valdi stóð til að
létta liið langa veikinda stríð henn-
ar. Hún hafði áður fyr starfað og
strítt fyrir börnin sfn, og þau reynd.
ust ekki að tilheyra hópi þeirra
barna sem gleyma. Þess er vert að
geta að tengdadóttir Kristbjargar
sál. Tngigerður kona Jóns Straum-
fjörð, reyndist henni einnig eins og
bezta dóttír.
Fjöldi byggðarbúa fylgdu .hinni
látnu heiðurskonu til grafar. Byggð.
in saknar hennar. Ættingjar og
vinir syrgja hana. En henni var
lausnin góð. Lifið hér var orðið
lienni svo erfitt, og þessi heimur var
svo auður og tómur án hans. Það
er bjart yfir minningu hennar, því
liún var ein af okkar beztu -konum.
A E. K.
Við kveðjum íslenzku landnem-
ana hér vestan-hafs, einn eftir ann-
an, og við söknum þeirra. Okkur
finst skarð verða fyrir skildi í hvert
sinn, sem einhver hverfur úr hópi
þeirra. Við erum að læra betur og
bctur að meta starf þeirra og strfð.
þetta hefir leitt, meðal annars til
þess að byrjað hefir verið að safna
til landnámssögu Islendinga í Amer.
íku. Þessar minningar eru að verða
okkur dýrmætari. Okkur finst
landnemarnir hér sverja sig nægi-
lega mikið í ætt við “Gunnar og
Héðinn og Njál,” til að minning
þeirra sé geymd. En höfum við ekki
vcrið að segja aðeins hálfa sögu?
Höfum við ekki verið að gleyma
landnámskonunum að miklu leiti?
Þessar spurningar vöknuðu hjá mér
þegar eg stóð yfir moldum Krist
bjargar sál. Straumfjörð, er andað-
ist að heimili tengdasonar sfns,
Ágústar Magnússonar, hinn 23. nóv.
sfðasl. Manns liennar Jóiianns er
dó íyrir 2 árum hafa vfst flestir ís-
lendingar heyrt getið. Minning lians
mun lengi lifa, vegna þess að liann
vann svo frægan sigurá öllum frum
byggja erfiðleikunum, og verður þvf
með réttu talinn meðal hinna allra
merkustu íslenzkra landnáms-
manna vestanhafs. En enginn vissi
betur, né mundi fúsari að viður-
kenna en hann hefði verið, að vel
hálfan sigurinn átti hún, sem hann
í æsku liafði verið svo lánsamur að
fá að förunaut yfir æfibrautina.
Kristbjörg sál. var dóttir Jóns
Jónssonar og konu hans Salbjargar
Guðmundsdóttir, er bjuggu að
Hraunholti, í Kolbeinsstaðahrepp í
Hnappadalasýslu á íslandi, og þar
var hún fædd í september árið 1838.
Árið 1868 giftist hún Jóhannl Elfas-
syni Straumfjörð. Á íslandi bjuggu
þau til ársins 1876, er þau fluttu til
Ameríku. Fyrstu 3 érin bjuggu þau
í Grund á norðanverðri Mikley. Þá
fluttu þau til Engeyjar, þar sem við
flest, er þektum þau munum bezt
cftir þeim. Endunninningarnar
frá frumbyggja árunum hér oiga
engan fegri blett til að hvíla hugann
við, en Engey, þar sem þau hjónin,
með þolgæði og atorku reistu eitt