Heimskringla - 03.05.1917, Blaðsíða 2

2. BLAÐSÍÐA
HEIMSKKINGLA
WINNIPEG, 3. MAÍ 1917
Landbúnaður og sveitalíf.
SPELLVIRKJAR AKRANNA.
Eftir Frank W. Skinner.
Af 479.162,438 ekrum Manitoha,
Saskatchewan og Alherta fylkj-
anna cru um 200,000,000 ekrur plóg-
land. Alt þetta geysimikla svæði
er gististöð gopheranna og telur
fleiri gesti en fólksfjöldi allra lianda
er til samans. Þegar tekið er til í-
hugunar að kostnaður hóndans
við að fæða dýr þessi hvert um sig
er jafnmikill og útheimtist við
eina hænu, en dýr þessi færa bónd-
anum aftur á móti engia-n arð í
aðra hönd, verður skiljanlegt hve
mikið tjón þau gera. Verður þá
einnig skiljanleg nauðsyn þess, að
bændur sameini krafta sína með
því markmiði að eyðileggjia plágu
þessa.
Þegar dýr þessi koma upp úr
holum sínum á vorin eftir vetrar
svefn sinm, eru þau soltin. Fylk-
ingar þeirra ryðjast þá á vaxandi
kornið á ökrunum og gera þar
stórkostlegt tjón. óvinir þeirra,
fálkar, uglur, últar og refir, hafa
nú týnt tölunni og að mestu verið
eyðilagðir,, en gopherin hafa verið
skilin eftir til að margfaldast í ró
og næði. Dýr þessi fjöiga með al-
veg ótrúlegum hraða; eitt þeirra,
sem drepið er snemma á vorin,
jafnast á við 15, sem drepin eru í
júnf.
I>essi skiaðlegu dýr gera einna
mest tjón á ökrum bænda á meðan
kornið er ungt og að vaxa. Ráð-
ast á hinar ungu kornplöntur og
gera hræðilegan usla f akrinum,
svo mikils þarfnast þau til að
seðja hungur sitt. Ef plöntur þess-
ar fengju að ná fullum þroska,
myndu þær að stórum mun auka
framleiðslu bóndans. Búfræðing-
ar segja að eitt par af gopherum
eyðileggi eitt bushel af korni á
ári. Tjónið af hálfu dýra þessara
verður því ótrúlega mikið.
Ef gengið er út frá því, iað um
2,000,000,000 af þeim séu í Canada
og eitt par af þeim eyðileggi bushcl
korns á ári, þá verður tjón þeirra
í alt 1,000,000,000 bush. árlega. Til
þess að gera tjón þetta enn skilj-
anlegra er heppilegt að miða það
við ekrutalið, sem nú er unair
ræktun í Canada, og gera ráð fyrir
10 gopherum á hverja ekru, sem
búnaðardeiidir stjórnarinnar segja
ekki of mikið í lagt. A^erður ár-
iega tjónið )>á $200,000,000, cða með
öðrum orðum $25 á hvern mann,
konu og barn í landinu.
Tilraunir í þá átt að útrýma
spellvirkjum þessum hafa sýnt, að
það sé mögulegt. Margir bændur
munu þó segja þetta ósatt vera.
En sannleikurinn er þó samt sem
áður sá, að reynslan hefir sýnt að
þetta sé hægt, en það útheimtir
öflugia samvinnu bændanna og
hvers einasta landeiganda til
sveita. Ef hver slíkur landeigandi
og bóndi væru svo forsjálir að
gera ítrustu tilraunir að sporna á
móti rándýrum þessum strax á
vorin er þau fyrst koma upp úr
holum isínum—með því að bera
eitur í hverja holu og halda eitri
þessu við á tíma þeim, sem líður
frá því þau fyrst gera vart við sig
og þangað til kornið er fullvaxið á
ökrunum — þá mætti alveg koma
í veg fyrir plágu þá, sem hlýzt af
völdum gopheranna. En þó að-
ferð þessi sé nothæf í allia staði og
þörfin brýn, virðist þó ekki unt
að vekja meðvitund hvers einasta
bónda fyrir þessu, né gera skiljan-
lega stórhættu þá, sem hér er á
ferðum. Margir vanrækja þetta
því gjörsamlega. Þó verður sá
sannleikur ekki hrakinn, að hver
sá bóndi, sem varúðar vill gæta,
getur komið f veg fyrir tjón goph-
era á landi sínu. Það útheimtir
mikla vinnu og fyrirhöfn—sem
borgar sig þó vel.
Utan þess að spornað sé rækilega
á móti gopherum þetta vor og
reynt sé að bana þeiin sem flestum,
mun upp.skeran í Canada næsta
haust bíða stórlegan þaga af völd-
uin þeirra. Vanræki bændurnir
þetta. eins og hætt er við mcð j
rwargia. lieirra, verða aliar tilraunir
þátíðarinnar í ]iessa átt að engu
og þessi skaðlegu dýr halda áfram
að inargfaldast með sama liraða og
áður. bess vegnia er lífsnauðsyn að
hver einasti bóndi . hefjist handa
strax í vor gcgn þessuin spellvirkj-
um akranna og reyni að eyðileggja
þá eftir því sem honum er framast
unt. Aldrei hefir f sögu Canada
verið mciri þörf en þetta yfirstand-
andi ár tað framleiðsla bændanna
geti verið í fullivm mæli, — áldrei
hefir ]>etta verið þýðingarmeira en
n ú. bess vegna er nú sérstaklega
áríðandi að hver einasti bóndi
leggi fram '‘ísjnn skerf” í þarfir
lands og þjóðar — og reyni af
fremsta megni að bana öllum þeim
gopherum, sem liann getur.
Nýlega staðhæfði prófessor V. W.
Jackson, kennari við búnaðarskól-
ann í Manitoba, að eftir vandlegt
yfirlit yfir 25 townships í Manito-
ba, þá hafi hiann gert ráð fyrir því
að þar væru að minsta kosti níu
miljónir gophera, er gerðu bænd-
um árlegt tjón sem næmi í það
minsta $2,250,000. Sömuleiðis sagði
hann meðal anniars;
“Tölur þessar eru áreiðanlegar og
sýna að tjónið, sem hlýzt af dýrum
þessum, nemur rúmlega útsæðis-
kostnaðinum, eða nemur um $2.50
á hverja ekru, og í mörgum héruð-
um er það tvöfalt meira en þetta.
I>egar tekið er til greina að .eitrið,
sem* útheimtist gegn spellvirkjum
þessum, kostar bóndanri ekki
meira en 3 cent fyrir hverja ekru,
þá verður skiljanlegur hagnaður-
inn af að viðhafa það, og sé þetta
gert á réttum árstímum, er þetta
óbrigðul aðferð gegn þessum skað-
legu rándýrum bújarðanna.”
Tilraunir hafa verið gerðar af
búnaðarskóianum f Manitoba að
vekja bændur til meðvitundar fyr-
ir plágu þessara skepna. Augiýs-
ingar þetta áhrærandi og bend-
ingar var byrjað að senda út síð-
ast liðið vor. Vonandi er, að bænd-
ur ifylkisins færi sér þetta í nyt.
KAUPIÐ
Heimskringlu
Nýtt Kostaboð
Nýir kaupendur að blaðinu, sem senda oss
fyrirfram eins árs andvirði blaðsins, oss að
kostnaðarlausu, mega velja um þRJÁR af
af eftirfylgjandi sögum í kaupbaetir :
un 1 / »»
oylvia
“Hin leyndardómsfullu skjöl’
“Dolores”
«« T / f / »1
Jon og Lara
“Ættareinkennið”
“Bróðurdóttir amtmannsins”
««T / **
Lara
««i •. •• * • •»
Ljosvorounnn
"Hver var hún?’
“Kynjagull”
Sögusafn Heimskringlu
Eftirfarandi bækur eru til sölu á Heimskringlu, — með-
an upplagið hrekkur. Sendar póstfrítt hvert sem er:
Sylvía ....................... $0.30
_ Bróðurdóttir amtmannsins ..... 0.30
Dolores . ..................... 0.30
Hin leyndardómsfullu skjöl...... 0.40
Jón og Lára .................... 0.40
Ættareinkennið.................. 0.30
Lára............................ 0.30
Ljósvörðurinn................... 0.45
Hver var hún?................... 0.50
Kynjagull...................— 0.35

N
M
m
m
N
M
m
m
v^v o y y y <£* <■?
Æskulýðurinn
FERÐ KRING UM HNÖTTINN
Eftir J. S.
(Niðurl.)
Tasmania er eyja, sem liggur í
hásuður frá suðuroddia Ástralíu, á
liriðja hundrað mílur. Skipið, sem
flutti okkur Jiaiigað, heitir Loong-
ana. 14. okt. lentum við í Lannces-
ton Tas, gcngum ögn um bæinn of
tókum síðan hraðlest til Hobarts;
þar var okkur tekið sem annars
staðar, haldið samsæti af stjórmar-
ráðinu og öðru stórmenni, og verð
eg aldrei svo gamali, að eg gleymi
þessari ferð. Á meðan við döldum
í Hobart hélt eg ásamt öðrum
dreng til hjá Mrs. Woods; og er ó-
mögulegt að hugsa sér meiri um-
önnun hjá nokkurri móður en hún
sýndi okkur þann tíma sem við
dvöidum hjá henni. Það er fagurt
útsýni frá Hobart: á bak við bæ-
inn f dálítilli fjarlægð stendur
fjallið Wellington, með skrúðgræn-
ar hlíðar og hvitan hjálm á höfði.
Það var ekið með okkur í bifreið-
um langt upp í íjallið og gengum
við svo það sem eftir var alla leið
upp á topp; var þaðan hið fegursta
útsýni, er eg hefi nokkurn tíma
augum iitið: að horfa niður af
hvfta hjálminum yfir skrúðgrænar
hifðarnar og skógi vaxnar og und-
irlendið, að sjá hvar lækirnir lið-
uðu sig niður eftir hlíðinni í óbtal
bugðum, að horfia yfir fagra bæina
og út á lygnan sjóinn í glaða sól-
sikini og morgunkyrðinini, hvað
getur verið fegurra. Yið fórum
víða um eyna og gekk alstaðar vel.
Á skemtibát fórum við upp eftir
Brouns ánni og skoðuðum Willl-
amson forngripasafnið, sem er prí-
vat eign; það var skemtileg ferð;
einnig voru okkur sýndir lysti-
garðiar bæjarins.
6. nóv. héldum við á stað frá Tas-
maníu til Meibourne á Ástralíu, f
gufuskijiinu Loongana. Lentum í
Meibourne þann 7. og kom þar á
móti okkur stór drengjahópur með
hornleikaraflokk sinni, og var okk-
ur sagt að ganga til bæjarráðs hall-
arinnar; þar tók á móti okkur
Hennessy borgarstjóri og Sir^Geo.
Reed. Buðu þeir okkur velkomna.
Meðan staðið var við í Melbourne
vorum við alt af í heimboðum hjá
merkasta fólkinu þar; var farið
með okkur um alLan bæ og okk-
ur sýndir allir hinir merkustu
staðir. Margir smábæir eru í nánd
vlð Melbourne, svo sem Eootscray,
Amadale, Brunswick Williamston,
Canterburry, Seelang og Coiac. 1
Terange kom eg á hestbak og þótti
þlað mjög gaman. — 5 des. komum
við til Warrniampool og sáum þar
vefnaðarverksmiðjur. 9 des. komum
við til Ilamilton og sá eg l>ar
stærsta naut, sem eg hefl nokkuru
sinni séð; það vóg 2 tonn eða 4,000
pund, sem er laglegur biti. — 18.
des. var komið til Ballamt og skoð-
uðum þar hinn eina bardagavöll í
Ástralíu.
Til borgarinmar Sidney komum
við 31. des. og biðum þar í viku eft-
ir skipi, sem átti að fara með okk-
ur til Mianilla á Eilippseyjum. —
Meðan á biðinni stóð skoðuðum
við allan bæinn, þáðuin heimboð
borgarbúa og sýndum leiki okkar
í leikliúsunum; einnig fórum við í
ýmsa smábæi í grend við Sidney og
sýndum þar listir okkar; og var
okkur alstaðar vel tekið.
Frá Sidney lögðum við 7. jan. á
gufuskipinu Empire. Lét skip-
stjóri útbúa sundlaug handia okk-
ur á þilfarinu, og var hún sannar-
lega notuð. Á leiðinni norður með
ströndum Ástralíu komum við
víða í iand, svo sem í Brisbane og
Tounsville í Queensland í Norður-
stralfu. Yíða þótti okkur fallegt á
þessari leið. Yfir miðjiarðarlínuna
fórum við 27. jan. og komum til
Maniilla að kveldi 31. janúar.
1. febrúar fórum við snemma á
fætur, því nú áttum við að skilja
við skip okkar cftir 3 vikna ferð
með því frá Sidney í Ástralíú. Við
tókum dót okkar saman og vorum
allir skoðaðir og tilbúnir að fara í
land kl. 10. Er við stigum af skipi
Var margt fólk saman komið ’ ar
með 2 hornleikaraflokka til að taka
á móti okkur. Var strax hafin
gangta eftir aðalgötu bæjarins og
staðnæmst við bæjarráðshúsið;
þar var okkur vel tekið af borgar-
stjóra og öðru stórmenni og af-
henti bæjarstjóri okkur “lykil”
bæjarins. Eftir þá athöfn var okk-
ur vísað til staðar þess, er við átt-
um að halda til á; vai; ]>að fallegur
grasflötur með 19 tjöldum á; en
mat fengum við annarstaðar. Hér
var margt að sjá sem annars stað-
ar. Okkur var sýnd St. Nicholas
kirkjian, og er hún bygð með gamia
rómverska sniðinu, og eru þar
margir grafnir undir gólfi; fjarska
gainalt orgel og tvö heigi-skrín
(shrine) handútskorin og var ann-
að þeirra flutt frá Mexico fyrir 400
árum síðan. Þá skoðuðum við St.
Frances kirkju, sem er mikið yngri,
og var öll hvelfingin í henni út-
skorin. Miargt fleira var þar og
merkilegt; einnig sáum við San
Domingo Gothic bogann; er hann
allur útskorinn og mjög fallegur;
þar voru okkur sýndir presta-
skrúðar frá 1525. Við fórum um
allan bæinn og skoðuðum alt ]>áð
inerkilegasta. Út á landsbygðim
fórum við oig sáum þar á einum
stað að fóik var að fata]>votti; virt-
ist mér það berja óhreinindin úr
fötunum á grjótinu.
Hinn 6. febr. var ekið með okkur
til Harris l'andstjóra, sem tók okk-
ur mætavel. Sama dag lögðum við
á stað til Hong Kong í Kína á
gufuskipinu Zafino og komum til
þess staðar 9. febr. Þar biðum við
4 daga og bar ekkert sérstaklegt
fyrir augu það er frásagna sé vert.
Frá Hong Kong fórum við laftur 14.
febr. áleiðis til Shanghai 1 gufu-
skipinu Shingo Maru. Þar virtist
alt frekar dauft og lítið að sjá; þó
var staðið þar við heilan dag og
sfðan haidið áfram á sama skipi
til Nagasaki í Japan. Þar sáum við
bryndrekann Sumatra, er Japans-
menn voru að byggja. Við fengum
okkur fylgdarmann, er sýndi okk-
ur alla merkisstaði í borginni, svo
sem pósthúsið, bæjarráðshöllina og
aðrar stjórnarbyggingar; þá var
okkur sýnt fornt Búddahof og
grafir presta hans, og hafði aska
þeirra verið látini í steinkrukkur
eða potta og steingoð sett þar hjá
til að gæta þeirra; þar var og stór
myndastyttu af Budda, 10 fet á
hæð. Mörg fleiri goðahof sáum við
sem öll voru hvert öðru lík. Okk-
ur var sýndur liinn mikli pottur,
sem er 230 ára gamall; var hann
gerður eftir fyrirsögn presta, er
hallæri gekk yfir landið. Prestarn-
ir tóku hrísgrjónin og létu í pott-
inn og biessuðu yfir þeim á meðan
þau voru að soðna; síðan var mat-
urinn skamtaður og borinn út á
ineðal fólksins. Við komuin inn í
kirkju, þar sem við þurftum að
taka af okkur skóna, og var þá
ekki trútt um að sumir færu að
brosa; — ef til vill hefir sézt gat á
sokk.
Við héldum á stað frá þessari
borg þann 20. og komum til Kobe
næsta dag; fengum við að fara þar
í land, og ætlaði eg að kaupa mér
bréfspjöld f búð einni skamt frá
lendingunni; en búðarmaðurinn
neitaði að taka af mér Bandaríkja
peninga, svo ekkert varð úr kaup-
unum. — Til Yokohama komum
við 22. febr.; v$r þar þá snjókoma
og sýndi mælirinn 35 gráður; hér
var lítið að sjá, og tókum við hrað-
lest til Tokio. Á þeirri leið sáum
við hrfsgrjóna akra, sem allir voru
þaktir snjó. í Tokio leigðum við
okkur burðarmenn, sem fóru með
okkur um borgina tii allra helztu
staða þar. > í Tokio var lftil við-
staða og lögðum við á stað heim-
leiðis '25. febr. á skipinu Shingo
Marú.
Daginn eftir að við lögðum á stað
vorum við allir bóiusettir og var
sjór ]>á mjög úfinn orðinn; en um
kvöldið versnaði svo að loka varð
öilum gluggum og uppgöngum, því
stórsjóarnir brotnuðu á þilfarinu
h-ver eftir annan og var því líkast
sem þeir mundu færa skipið í kaf.
— Nú er fljótt yfir sögu að fara, því
nú vorum við að fara yfir Kyrra-
hafið, seinasta áfangann. Okkur
gekk ferðin vel og kl. 5 að morgni
12. marZ vaknaði eg og flýtti mér
upp á þiljur; sá eg þá, að við vor-
um komin undir land.
Klukkan 7 sama morgun sigldum
við inn um hið gullna hlið (Gol-
den Gate) og sá eg þá strax Kletts-
húsið” (Cliff House). En rétt um
leið rendi smábátur upp að hlið
skipsins og komu á þilfar bæði
læknir og tollþjónar; vorum við
svo allir skoðaðir og dót okkar.
Gerðust nú drengir kátir, er þeir
nálguðust bryggjuna nr. 34, og var
hún þakin af fólki. Var þar fyrir
hornleikaraflokkur, er þeytti lúðra
sína af miklum móði; næst lékum
við nokkur lög á okkar hljóðfæri;
en nú var skipið að leggjast að
feryggjunni og fórum við þá að
hrópa kveðjuorð til vina og vanda-
manna. “Sæl, mamma; hvar er
pabbi; sæl systir, hvar er systir
mín?” þetta gekk á víxl fyrir okk-
ur þangað til við fengum að ganga
af skipi, og var eg á sömu mínútu
vafður í örmum móður minnar og
systra. ó sá fagnaðarfundur; en
faðir minn var að vinnu og gat
okki komið.
Þegar við vorum búnir að heilsa
kunningjunum, var hafin ganga
upp Market stræti og þaðan til
Marshall Square. Þar komu til
móts við okkur Ralph borgarstjóri
og aðrir höfðingjar bæjarins, sem
buðu okkur velkomna í nafni
GISLI GOODMAN
TINSMIÐUR.
VerkstœTSi:—Horni Toronto 8t. o*
Notre Dame Ave.
I'houc
Garry
Ilelmllls
Garry H09
J. J. B/LDFELL
FASTEIGNASALI.
Union Bnnk r>tb. Floor No. ftM
Selur hús og lót5ir, og annaTJ þar kZ
lútandi. Útvegar penlngalán o.fl.
Plione Mnln 2685.
--------—---------------^
TH. JOHNSON,
Úrmakari og GullsmiSur
Selur giftingaleyfisbréf.
Sérstakt athygli veitt pöntunum
og viögrjöröum útan af landi.
248 Main St. - Phone M. 6606
J. J. Swanson H. O. Hinrtksson
J. J. SWANSON & CO.
PASTEIGNA9ALAR OO
pcnlnKa miniar.
Talsimt Maln 2697
Cor. Portage and Qarry, VVlnnloe*
MARKET HOTEL
146 Prlne *aa Street
á nóti markaíinum
Bestu vínföngr, vindlar og a«-
hlyning góö. lslenkur veitinga-
mat5ur N. H&lldórsson, leiöbein-
ir Islendingrum.
P« O’CONNEL, Elgandi Wlnnlpecc
Arni Anderson E. P. Garland
GARLAND& ANDERSON
LðGPRÆÐINGAR.
Phone Main 1661
«01 Electric Railway Chamberi.
Talsími: Maln 6302.
Dr.y. G. Snidal
TANNLÆKNIR.
614 SOMERSET BLK.
Portage Avenue. WINNIPEG
Dr. G. J. Gislason
Phynlclan an«l Sursreon
Athygli veltt Augna, Eyrna og
Kverka SJúkdómum. Asamt
innvortis sjúkdómum og upp-
skuröi.
18 South 3rd St., Grand ForEra, N.D.
Dr. J. Stefánsson
401 BOYD IIIH.ni.VG
Horni Portage Ave. og Edmonton St.
Stundar elngöngru augna, eyrna,
nef ogr kverka-sjúkdóma. Er aS hitta
frá kl. 10 til 12 f.h. og kl. 2 til 6 e.h.
Phone: Main 3088.
Heimlli: 106 Olivia St. Tals. Q. 2316
Vér höfum fullar birgöir hrein- 9
ustu lyfja og: meöala. KomiB 1
met lyfsetila ytiar hingatS, vér f
gerum metSulin nákræmlega eftir A
ávísan læknisins. Vér sinnum f
utansveita pöntunum og seljum á
g'iftingaieyfl. : : : ; f
COLCLEUGH & CO. !
Notre Dnme Sc Sherhrooke Sti. V
Phone Garry 2690—2691 \

A. S. BARDAL
selur líkkistur og annast um út-
farir. Allur útbúnatiur sá bestl.
Ennfremur selur hann allskonar
minnlsvartSa og legsteina. : :
813 SHERBROOKE ST.
Phone G. 2152 WINNIPEG
AGRIP AF REGLUGJÖRÐ om
heimilisréttarlönd í Canada
og Norðvestnrlandinu.
Hver fjölskyldufatiir et5a hver karl-
matSur sem er 18 ára, sem var brezkur
þegn í byrjun strítSsins og hefir veritl
þatS sitSan, etsa sem er þegn BandaþjótS-
anna etSa óhátSrar þjótiar, getur tekltS
heímilisrétt á fjórtSung úr sectíon af ó-
teknu stjórnarlandt í Manitoba, Sas-
katchewan etia Alberta. Umsækjandl
vertSur sjálfur atS koma á landskrif-
stofu stjórnarinnar et5a undirskrifstofu
hennar í því hératSi. í umbotSi annars
Skyldur:—Sex mánatSa ábútS og ræktun
má taka land undir vissum skilyr'ðum.
iandsins á hverju af þremur árum.
í vissum hérutSum getur hver land-
landnemi fengitS forkaupsrétt á fjórtS-
ungl sectionar með fram landi sínu.
VerC: $3.00 fyrir hverja ekru. Skylður:
Sex mánatSa ábúð á hverju hínna
næstu þrlggja ára eftir hann hefir
hlotið eignarbréf fyrir heimilisréttar-
landi sínu og auk þess ræktatS 50
ekrur á hinu seinna landi. Eorkaups-
réttar bréf getur landnemi fengið um
leiS og hann fær heimilisréttarbréfitS,
en þó met5 vissum skilyrtSum..
Landnemi, sem fengitS hefir heimilis-
réttarland, en getur ekki fengitS for-
kaupsrétt (pre-emption) getur keypt
heimilisréttarland i vissum héruðum.
VertS $3.00 ekran. VertSur atS húa á
landinu sex mánuði af hverju af þrem-
ur árum. rækta 50 ekrur og byggja hús.
sem sé $300.00 virtSi.
Þeir sem hafa skrifatS sig fyrir helm-
ilisréttarlandi, geta unnits landhúnats-
arvinnu hjá bændum i Canada áritS
1917 og timi sá reiknast sem skyldu-
tími á landi þeirra, undir vissum skil-
yrðum.
Töegar stjórnariönd eru auglýst etSa
tllkynt á annan hátt, geta heimkomnir
hermenn, sem verits hafa í herhiónustu
erlendis og fengið hafa heiðarlega
lausn, fengitS eins dags forgangs rétt
til a?S skrifa sig fyrlr heimilisréttar-
landi á landskrifstofu hératSsins (en
ekki á undirskrlfstofu). Lausnarbréf
vertSur hann at5 geta sýnt skrlfstofu-
stjóranum.
W. W. CORY.
Deputy Minister of the Interior.
Blöð, sem flytja auglýsingu þessa í
heimildarleysl, fá enga borgun fyrir.