Heimskringla - 01.08.1918, Qupperneq 5

WINNIPEG, 1. ÁGÚST 1918
HEIMSKRINGLA
5. BLAÐSIÐA
þeim sem austur í\\ra, Jökulsá á
Sólheimasandi, sem liggu'r austan
við Skógasand. Hún er afar-
ströng og stórgrýtt, nema neSst,
en þar er aftur sandbleytan. Á
þessi veX afar fljótt, skellur oft yf-
ir hestinn, og þá er hætt. Mesta
reiS eg hana í bóghnútu aS ofan,
en rúmlega í kviS aS neSan. Þessu
eSa meiru munar á straumnum.
En tvisvar fékk eg hana rétt í kviS
og þrisvar í hné. En hún er oft
mest, já, ófær, þegar mest liggur
á, bæSi fyrir slátt, um slátt og eins
á haustin, getui; alt af orSiS ófær.
Lón mikiS er í jöklinum viS upp-
tök hennar, og hleypur fram meS
ofsa jökulhlaupi, þegar minst var-
ir; óferjandi held eg hún sé og
bráSófaör er jökullinn, sem hún
kemur úr, fyrir hest. Sagt er, aS
kunnugir menn geti klöngrast yf-
ir hann gangandi. En krókur er
þaS, og þá bezt aS vera mann-
broddaSur! Margir hafa fariS í
hana, og þaS gætnir og öruggir
menn. ÞaS er því meir en þörf á
aS brúa hana! Fyrir austan hana
eru í Mýrdalnum tvær jökujár,
Klifandi og Hafusá, miklu hættu-
minni, en þó stundum varasamar.
Tvær smáár eru austur í Mýrdaln-
um, og austan viS Mýrdalsvík er
Kerlingardalsá, er getur veriS djúp
og varasöm. — Margar ár eru á
Mýrdalssandi. Vestast er Múla-
kvísl, vex ægilega, rennur þá í
mörgum kvíslum, en verSur stund
um eitt samflæSi bæjarleiSarkorn
á breidd. ÁSur ranp meginvatn
hennar austar, fórust þrír merkis-
menn í því 1823. KvaS Bjarni
Thorarensen um þaS og segir:
“Jökulvatn rennur á sandinum
svart, sent upp úr náheimum berg
gegnum hart.” En aldrei hefi eg
fengiS Múlakvísl nema undir kviS.
Hún er eins og önnur jökulvötn
eystra, minst á útmánuSum og
vorum.— Háöldu-kvísl er á miSj-
um sandirvym. Hún er bergvatn
og vex sjaldan mikiS. Svo kemur
Blautakvísl, hún er ekki mikil
heldur, en sandbleyta er oft í
henni, eins og hinum ánum neSan
til, þar sem sandurinn er fínni. —
Þar fyrir austan er á vestan viS
sæluhúsiS. Og fyrir austan þaS
þrjár smáár, er Kælarar heita,
vaxa stundum. — Fyrir austan
Mýrdalssand er mesta áin í sýsl-
unni, KúSafljótiS. Ekki fór eg
yfir þaS, heldur þær ár, sem þaS
verSur til af, og eru þær þessar:
Fyrst Hólmsá, hún er brúuS og
var sannarlega ekki vanþörf á því.
Mér þykír hún voSalegri en Jök-
ulsá á BreiSamerkursandi, bæSi
vatnsmikil og ströng. Svo kemur
Skaftártungufljót, talsvert berg-
vatn, en fremur góS vöS á því.
Svo er Ásavatn (Eldvatn), mjótt,
strangt, vatnsmikiS og vala reitt,
enda brúaS, og kemur þaS ofan úr
Skaftá. Auk þessa renna mörg
bergvötn í KúSafljó^, og er Skálm
sunnan og vestan viS Hólmsá, eitt
þeirra. Er hún eiginlega upp-
spretta í sandinum, en í hana
rennur frá jöklum í leysingum.
Fyrir austan Ásavatn renna Ása-
kvslar þrjár, eSa fleiri, suSur og
ofan í gegn um SkaftárhrauniS
frá 1783; eru oft miklar. Eldra
hraun er undir því neSan og aust-
an viS þaS og í því miSju. Skaftá
sjálf rennur ofan og norSan viS
hrauniS og svo niSur og austur
fyrir austan þaS. Eru því þessi
miklu hraun, ásamt MeSalland-
inu fyrir neSan þau, afhólmuS
lönd. HiS eiginlega Eldvatn kem-
ur upp í miSjum hraunum þessum.
gjáótt og sendiS í botni, og reiS
eg þaS dýpst á miSjar síSur; er
ekki slæmt fyrir gætna og kunn-
uga. — Á síSunni er Geirlandsá,
ströng og vex mikiS, er þá vara-
söm. — Svo eru smáár, unz Þverá
kemur, oft mikil, er, eSa var, ferja
viS hana. Svo er Hverfisfljót, er
mikiS í vöxtum, en nú brúaS, og
Brunná, fyrir austan þaS. Hún
H. Methusalems
HEFIR NO TIL SÖLU
NÝJAR HUÓMPLÖTUR
(Records)
Islenzk, Dönsk,
Norsk ©g Sænsk lög
VERÐ: 00 cts.
COLUMBIA
HUÓMVÉLAR
frí $27—$300.
Skrifið eftir VerSlistum
SWAN
Mumíactnriiig Co.
rum a. 971
£7$ Snrgent Ave.
er samt ekki mjög mikil. Svo er
ein á enn, og svo kemur Kálfafell
og fyrir austan þaS er Djúpá,
vatnsmikil, ströng og botnslæm;
veitti ekki af aS brúa hana. — Á
milli Austur- og Vestursýslunnar
er Núpsvötnin, mikiS, en fremur
lygnt jökulvatn í mörgum kvísl-
um. Eg fékk þau þetta frá milli
hnés og kviSar og í bóghnútum;
voru þau ekki miklu fremur en
hinar árnar, þegar eg fór yfir um
þær.
Eg hefi ekki séS Skaftafellssýslu
vötnin í neinum algleymingi. En
förin — farvegina þurru — hefi
eg séS, og sýna þau glögt, aS
gangur hefir veriS á. Eina bótin,
aS duglegir og gætnir eru fylgdar-
menn þarna austur frá og hestar
afbragS. Óvanir menn meS ó-
vana hesta mega vara sig á vötn-
um þessum, og þaS eins þó þau
séu lítil. Þau eru mörg símórauS
og botnsteinar, hylji og sandbleyt-
ur sjást því ekki.—Lögrétta.
Norðurlönd og ísland.
(Eftir “Tímanum”)
Á öSrum staS í blaSinu getur
aS líta ummæli nokkurra blaSa á
NorSurlöndum um samninga þá,
sem nú er veriS aS vinna aS hér.
Er þaS ljóst, aS meS mikilli at
hygli er því fylgt um öll NorSur-
lönd, sem nú er aS gerast hér. ÞaS
er enn fremur ljóst, aS NorSur-
landabúar, einkum- Svíar aS því
er virSist, láta í ljós eindregna ósk
um aS ekki dragi til neins ófriSar
sem leiddi til þess ef til vill aS Is-
landi yrSi viSskila viS NorSur-
lönd. Er þaS brýnt fyrir báSum
samningsaSiljum, Dönum og Is-
lendingum, aS sýna nú einlægan
vilja á því aS leiSa máliS farsæl-
lega til lykta.
ViS Islendingar getum ekki
fengiS aS sjá nema lítiS af um-
ræSunum. Og má væntanlega
gera ráS fyrir, aS einkum séu þau
ummæli símuS hingaS, sem frem-
ur er beint tij okkar en Dana. Og
á þann veg ber aS skilja þaS, sem
bersýnilega kemur fram í seinustu
skeytunum, aS blöSin sýnast bera
meiri kvíSboga fyrir því aS á okk-
ur standi, aS viS verSum þeir ó-
sanngjörnu, sem komum meS ó-
tímabærar kröfur. Og beina því
meir varúSar og ámælisorSum—
hógværum aS vísu — til okkar.
Er rétt aS leggja þetta út á hægri
veg, meSan annaS er ekki kunn-
ugt. —
Okkur er þaS ljóst, Islending-
um, og þaS eigi síSur en frændum
okkar á NorSurlöndum, aS öll
bönd binda okkur viS þá, bæSi
frændsemis og sögu. Engum ein-
asta Islending kemur til hugar aS
vilja slíta þau bönd. Okkur er
þaS ljóst, aS framtíS okkar er
mjög viS þaS bundin, aS komast
í nánara bræSralag og viSskifti
viS NorSurlönd og þaS er ákveS-
inn vilji okkar, aS keppa aS því.
En þaS viljum viS gera sem
fullvalda ríki, sem sjálfstæSir
menn, jafn sjálfstæSir og aSrir
NorSurlandabúar. Og viS erum
öldungis vissir um aS báSum aS-
iljum, NorSurlandabúum og Is-
lendingum, er þaS bezt, til þess
aS bezta gagn megi báSum verSa
af sambúSinni.
ÞaS ætlumst vér til aS allir
NorSurlandabúar skilji. ViS ætl-
umst til aS fá stuSning til þess af
hálfu NorSmanna og Svía og viS
ætlumst til þess aS fá fulla viS\r-
kenningu þess frá Dönum. Og viS
treystum þyí, aS viS fáum hana
nú. Þykjumst hafa ástæSu til
þess.
Því aS viS treystum því, aS
frændur okkar í Danmörku, Nor-
egi og SvíþjóS minnist þess:
AS á þeim tíma sem Islendingar
áSur voru fullkomlega sjálfstæS
þjóS, voru samgöngur og viSskifti
Islendinga viS NorSurlönd meiri
en síSar og þá sízt hættan á því
aS Island glataSist NorSurlönd-
um. Á þeim tíma var þaS og, aS
Islendingar varSveittu NorSur-
löndum sögu þeirra og eigin sögu
sína og unnu þá NorSurlandakyn-
stofninum þaS gagn og þann sóma
sem ógleymanjegur verSur.
AS þær aldirnar, sem þá tóku'
viS, þegar lsland hætti aS skifta
viS NorSurlönd sem sjálfstætt ríki
viS sjálfstæS ríki, þá varS hagur
Islands því verri sem Iengra leiS
og hagur beggja aSilja aS sama
skapi minni af sambúSinni. Á
þeim tíma var þaS sem hættan var
mest aS NorSurlöndum yrSi eng-
inn vegur aS Islandi, aS lsland
glataSist NorSurlöndum þar eó Is-
lendingar hættu aS vera til, þar eS
þeim væri komiS fyrir á ófrjósöm-
um JótlandsheiSum.
AS þegar Islendingar fengu aft-
ur nokkurt sjálfstæSi ijin á víS
fóru þeir aftur aS rétta viS. Og
allar hrakspár, sem fyl§t hafa
hverju einasta frelsisspori sem viS
höfum stigiS, hafa orSiS aS fals-
spám. En vegur Islands hefir vax-
iS viS hvert slíkt spor. NorSur-
löndum orSiS meiri hagur aS Is-
landi. Og böndin fleiri og sterk-
ari, sem bundu viS NorSurlönd.
AS öll saga Islands flytur þá
sögu einum rómi, aS saman fari
vegur Islands og frelsi þess —
gagn NorSurlanda af sambúSinni
viS Island og sjálfstæSi íslands.
Og aS eins hingaS til hafa, svo
muni og hér eftir þær raddir ó-
sannast sem öSru vilja spá. -
Þess vegna viljum viS Islend-
ingar nú fá fullkomiS sjálfstæSi í
orSi og á borSi, ekki einungis til
þess aS geta sjálfir orSiS meiri
þjóS, heldur og til þess aS geta
meS bræSrum okkar á NorSur-
löndum gert kynstofn okkar fræg-
an. Þeirra vegna og okkar vilj-
um viS verSa frjálsir. ViS segj-
um þaS einum rómi. Okkur er
þaS jafn óljúf hugsun og þeim aS
sundur dragi.
ViS erum aS tryggja böndin viS
NorSurlönd meS því aS fá full-
komiS sjálfstæSi.
-------o------
Hornbjarg.
Turnafögur Hornbjarg heitir
höll viS marar ál.
Þar á vori’ um kvöld eg kom,
sá kynt í hamri bál.
Hallardyr aS hafi snúa.
“Hér mun ríkur kóngur búa."
Gulls- og silki-glit frá tjöldum
geisla sást í öldum.
Sólin rauS frá hafsbrún horfSi,
hljóSur hvíldi sær.
Fl^igg aS hún á fleyi steig,
er færSist bjargi nær.
Hér var ei aS koma’ aS koti.
Kongi heilsaS var meS skoti.
Brátt til svara bumbur allar
buldu’ í hvelfing hallar.
Varpfugl svaf, en viS þá kveSju
vaknar; hver ein tó
úr sér vængjum óteljandi
yfir djúpiS spjó.
Hristist loft, en hljóSa-gargiS
hermdi’ og tugSi eftir bjargiS;
og meS rámra radda súgnum
rigndi drít frá múgnum.
En sá sveimur! En þau lætil
En þaS sarg og garg!
AuSséS var, sá urmull þóttist
eiga þetta bjarg.
Hver um annan sveiflast; sjónir
svimar viS þær millíónir.
Yfir ræSur enginn; fjöldinn
allur fer meS völdin.
Luktist bjargiS, ljósin dóu,
litskreytt hurfu tjöld.
Sáust skitin skegluhreiSur.
Skríllinn fer meS völd
hér sem víSar. BuSlung bjargsins
bundiS hefir múgagargsins
öld, svo fyrri fegurS geymist
fólgin, eSa gleymiát.
ÞaS var eins og hami hefSi
hugur kastaS minn.
Skamma stund í huldu-heima
hafSi eg litiS inn.
Fyrrum hafSi fólkiS kynni
föst viS heiminn þarna inni.
Nú er fögrum huldu-höllum
harSlæst fyrir öllum.
ASeins þegar sumarsólin
svona fögur kveld
inn til vætta hafs og hamra
himins sendir eld,
opnast hallir huldu-þjóSa,
heima, þar sem vögguljóSa
draumnum ljúfa, dularspaka
dánir yfir vaka.
Lögrétta.
>. G.
Bergur .Tohnson, frá Baldur, Man.,
sem legið hefir iliér á almenina spít-
alanum um tfma, er nti kominn liað-
an iTt og sagður á góðum batavegi
Hann hélt heimleiðis í þeasari viku.
Land til sölu
Nálægt Lundar,
Manitoba
a W. 10-20-4 W. lflt. M. Inngirt,
uppsjírettutjöm á landinu.
Landið í grend við Lundar er sér-
staklega vei lagað fyrir mjólkuitbú-
ekap og “mixed fanninr”. Gnægð aí
góðu vatni, landið fremur slétt o*
n»gur poplar ekógur fyrfr eldivið.
Verðið á þeesari kv&rt sectton er
52,400, borgist $500 í peningum o* aí-
gangur eftir camkomulagl.
Skrifið eða finnið,
ABVERTISBB,
902 Confederation LMe Bldg.
D«pt H. Wbmipec-
Frá Islandi.
Fálkinn fór í eftirlitsferð í gær út
í Flóa og rakst þar á tvo enska botn-
vörpunga í iandhelgi og fór með þá
inn til , Hafnarfjarðar. Voru þeir
sektaðir þar um 2000 kr. hvor, en afl-
inn okki gerður upptækur, vegna
þoss að þeir voru ekki að veiðuin,
er Fálkinn kom að þeim. En fullir
voru þeir af fiski og hafði sézt til
]>eirra við veiðar í lanclhelgi úr
Garðinum og verið s>agt til þeirra
þaðan.
l'únasláttur er nú (6. júlí) að byrja
liér í bænum og er það með allra
seinasta móti. Fyrati bletturinn var
þó sleginn fyrir Jónismessu. Þetta
var bletturiniin fyrir sunnan Good-
templarahúsið, og er nú búið að slá
liann í annað sinn. Yfirleitt eru tún
mjög illa sprottin um land alt, enda
inun klaki enn vera víða í jörðu.
Ritstjóri “Eimreiðarinnar” verður
frainvegis Magnús .Jónsson guðfr.-
doceut við háskólann.
Snonri Goði kom úr Englandsför
uin miðja vikuna. Hafði skipshöfn-
in öll veikst í Englandi af kvefi eða
mjög vægri innfluenzu, en einn skip-
verja varð að skilja þar eftir, og hef-
ir hann verið mjög þungt haldinn.
Á síðasta bæjaretjórnarfundi var
bæjarfulltrúunum Ingu L. Lárus-
dóttur og ólafi Friðrltossyni falið
að athuga, hvort tiltækilegt mundi
að koma hér upp almeniruingseld-
húsi fyrir haustið.
KENNARA vantar fyrir Kjarna-
skóla No 647, er hefir “Second Class
Certificate’., fyrir 9 mániuði, byrjar
1. september. Tilboðum, sem til-
greini kaup sem óskað er eftir, verð-
ur veitt móttaka til 7. ági'ist.
44-45 S. Arason, sec.-treas.
Husawick P.O., Man.
KENNARA vantar fyrir Víðir-
skóla nr. 1460, frá 3. sept. til 17. des.
þessa árs. Umisækjendur vcrða að
hafa minsta kosti “Third Class Pi-o-
fessional” mentastig, tiltaka kaup
og æfingu. Tilboðum veitt móttaka
af undirirituðum til 9. ágúst næstk.
Víðir P.O., Man., 16. júlí 1918.
Jón Sigurðsson,
(44-45) sec.-treas.
A. MacKENZlE
SKRADDARI
732 Sherbrooke St. CTegnt Hkr.
Hrelnsar og Pressar Karla og
Kvenna Fatnaði. Föt sniðln og
©aumuð eftlr máll. — Alt verk
ábyrgst.
K.Thoi
isen
(Afturkomlnn hermeður)
SKANDINAVISKUR
SKRADDARl
652 Portago Ave., Wlnnipeg
KVENNA og KARLA
FATNAÐIR HREINS-
AÐIR, PRES8AÐIR
og LAGAÐIR.
20 ÁRA RETNSLA
ALT VERK ABYRGST
Loðföt tnlðin og lögnV.
Patnaðlr og Yftrhafnlr
Saumuð úr Vðnduðu Xfnl
með nýjasta tíxkn eniðL
RÝMILEGIR PRfSAR
IRLENDINGUR einn var einu siitni sendur með lifandi
héra, en misti bann og hérinn tók til fótanna. frinn reyndi
ekki til að elta hann, heldur skelti hann upþ yfir sig og
hló og hló. “Hlauptu, hlauptu, bannsettur hérinn þinn;
en það gjörir þér lftið gott, — þú veizt ekki hvert þú áttir
að fara.”
Gleymdu ekki, hvert þú átt að fara eftir góSum skóm.
Ryan skórnir eru vandlega sniðnir, sem meinar, að þeir eru
þeir beztu HVERNDAGS SKÓR. Beztir fyrir kaupmanninn, beztir
fyrir búandann JÞeir eru sértsaklega vandlega saumaðif, er gjörir
þá þægilega og endingarbetri.
Ryan Skör fást hjá Guðmundi Johnson, 696 Sargent Ave.
1
fHÖ Heildsölu MAS RYAN & C0MPANY, Limited, Skóverzlun. Winnipeg, Manitoba. j
t — —
TIL KVENNA OG KARLA, SEM VONLAUS ERU UM
BÆTUR A SJÚKDÓMUM SÍNUM
VltlTS þl?5 atS Chlropracttc er sú elna visindalega atJferfc tll þess at5
hnrfrýma ornuk sjúkdómsins, og gjörir þat5 án uppskuróar og tilkenning-
arlaust? Og þar sem Chiropractic a’ðferöin á vit5 alla sjúkdóma, þá á hún
einnig vit5 ykkar sjúkdómi. — A?5ur en gefin er upp öll von þá komiö og
finnit5
Dr. Claude C. Wall, D.C.
At5ur prófcHHor vit5 Canadlan Chlropracttc Collfge
Nfl atí «00 AVENIJE DLOCK, 2«r» PORTAGE Ave.
TalHfmlt Maln 443R. WINNIPEG
T h S
N0RTH AMERICAN
TRANSFER CO.
651 VICTOR STREET
PHONE GARRY 1431
Vér erum nýbyrjaðir og óskum
viðekifta yðar. Ábyrgjumst ánægju-
leg viðskiiti.
FLYTJTTM HtrSGÖGN OG PIANO
menn okkar eru þvi alvanir, einnig
ALLSKONAR VARNING
Fljót afgreif^ala.
W. H. HOGUE
328 Smith Street
(eflsta lotfti) Phone M. 649
Sérfraeðingur
raddarinnar
f söng — —
{ notkun
I raeðu og
Læknar Stam. Málheltl.,
eg önnur lýti á rómnum.
—Raddlýtl ræðumanna
einnig læknuð.
Finnið H. W. Hogue fyret
A.O.U.W. HALL 328 Smitíi 6t,
Til Sölu:
Bújörð, 160 ekrur, 50 ekr. brotn-
ar; landiS alt inngirt og beitiland
afgirt; gó?5ar byggingar, ágætur
brunnur. Mjög hentugt land fyrir
“mixed farming”. VerSifS er $20
ekran. Skilmálar rýmilegir. -----
Skrifið eða finnið
S. D. B. Stephanson.
729 Sherbrooke St, Winnipeg.
TIL SOLU
Gar-Scott 25-H.P. Compound Traction Engine, Separator
með Self-Feeder og Blower. Kostar $3,500. Borgist $500
í peningum og rýmilegir skilmálax á afborgunum. Skrifið til
ADVERTISER, “
Dpt. H, 902 Confederation Life Bldg, Winnipeg. Man.
Prentun
Allskonar prentun fljótt og vel af
hendi leyst. — Verki frá utanbæj-
armönnum sérstakur gaumur gef-
inn. — Verðið sanngjarnt, verkið
gott.
The Viking Press, Limited
729 Sherbrooke St.
P. 0. Box 3171 Winnipeg, Manitoba.
LOÐSKINN! HÚÐIR! ITLL!
Ef þér Tiljið hljóta lljótustu skil á sndvirðl
og hæsta verö fyrir lóðskínn, húðtr, ull og
fL sendfS þetta UL
Frank Massin, Brandon, Man.
Dtpl H.
Skrifið eftlr prísum og shipping tags.

RJOMI KEYPTUR
Vér æskjum ©ftir viðskiftavimim, gömlum og nýjum, á
þessu BumxL — Rjómasendlngum sint á jafn-akilvíalegan hátt
og áfhsr. Hæwta verð borgað og bongun send strax og vér
feöfum meðtcklð rjómaim.
SKRTFIÐ OSS EPTTR ÖLLUM UPPLÝSINGUM
Um áreiðanleik vorn visum vér til Unlon Bauk og viðekifta-
vina vorra ann&ra. Nefnið Heimskringlu er, þér skriíið oas.
MANITOBA CREAMERY CO. LTD.
609 William Ave.
Winnipeg, Manitoba.
......... . ... 'I?? ■
BORÐVIÐUR
SASH, ÐOORS AND
MOULDWGS.
ViS höfuna fullkomnar birgSir af BHtua tegundum
VerWW vorBax esnd hvwrjunt b*hn et þomi áakar
THE EMMRE SÁSH
Hakry Ato. Eaat, Wímhp«e>
<ft DOOR CO., LTD.
TeMow Iflain 2611