Heimskringla - 19.09.1918, Side 7

WINNIPEG, 19. SEPT. 1918
HEIMSKRINGLA
7. BLAÐSIÐA
Siggi Litli.
(Pramli. frá 3. bls.)
breyting á hugsanagang hans. 1
fyrstu hafSi hugur hans fylst af
meSaumkun me(S henni, svo hon-
um lá við aS hata meistara sinn.
En meSaukvunin hvarf bráSlega
og ást hans fór aS verSa dálítiS
eigingjörn. Hann taldi sjálfum
sér trú um þaS, aS kona meistar-
ans elskaSi hann og viS því fanst
honum ekkert annaS viSeigandi,
en aS vera henni góSur og hugga
hana og styrkja — reyna til þess
aS verSa henni gleSi og ljós í mót-
læti hennar og elska hana um fram
alt. Og á þann hátt fanst honum,
aS hann geta fylt upp aS nokkru
leyti þaS skarS, er var á sambúS
þeirra hjóna. Hann ásetti sér aS
segja henni þetta viS fyrsta tæki-
færi sem honum gæfist til þess, og
svo taka hana í faSm sinn, þrýsta
henni aS brjósti sínu og biSja tiana
aS vera glaSa og hughrausta. —
Hann skyldi ávalt elska hsina og
vera henni trúr hvaS sem á gengi.
— Og lengra var Siggi ekki kom-
inn í rökfærslu sinni. En hann
hugsaSi ekki um aSra hluti, því
þegar þetta hugsanakerfi var rakiS
á enda, byrjaSi hann ávalt á byrj-
uninni aftur. Þannig höfSu marg-
ir dagar liSiS. Og nú var svo kom-
iS, aS hann var farinn aS ókyrrast,
vegna þess aS hafa ekki fengiS
tækifæri til þess aS létta á hjarta
sínu viS húsmóSur sína. Og því
hafSi 'hann í tvö síSustu kvöldin
setiS fyrir framan borSiS sitt og
veriS aS berjast viS aS skrifa
henni bréf. Þó var hann ekki kom-
inn svo langt, aS hann hefSi full-
gert nokkuS af þessum bréfum.
Fyrst og fremst fanst honum byrj-
unin aldrei vera eftir hans óskum.
Og svo skorti hann alla æfingu
til þess aS &efa hugsunum sínum
þaS form á pappírnum er hann
gæti gert sig ánægSan meS. Og
því hafSi hann seti^S ráSalaus yfir
bréfunum fram á nótt.—ÞaS var
alt í einu drepiS á dyrnar hjá
honum—undur varlega. Siggi gat
ekki í fyrstu trúaS því, aS nokkur
gæti veriS á fótum svo seint og í-
myndaSi hann sér, aS sér hefSi
misheyrst, og sat því hreyfingar-
laus. En þegar drepiS var á dyrn-
ar hjá honum dálítiS ákveSnara í
annaS sinn, spratt hann upp og tók
hin hálfskrifuSu blöS af borSinu
og tróS þeim í vasa sinn. Og hann
hafSi tæplega lokiS viS þaS, er
hurSin laukst hægt og hljóSalaust
upp og viS skiniS af hinu dauft
lýsandi borSljósi hans sá hann
enga aSra koma inn í herbergiS en
húsmóSur sína. ‘'Drottinn minn,
stamaSi hann eins og milli steins
og sleggju, óviss um þaS, hvort
hann ætti aS rúa sínum eigin aug-
um eSa ekki. Enda var sýn þessi
honum óvænt. Þarna stóS hún,
kona meistarans, dularfull sem
nóttin. Hún hallaSi dyrunum
undur hægt aftur á eftir sér og
stóS um stund eins og ráSalaus.
Svo sagSi hún eins og hún væri aS
tala viS sjálfa sig: “Eg er svo
hrædd. MaSurinn minn er ekki
kominn heim enn.” Hún færSi sig
nær Sigga litla og hélt áfram: “Og
hann kemur víst ekki heim í nótt.
Eg þekki hann.” —
Þó Siggi hefSi hundraS sinnum
veriS búinn aS taka þaS saman í
huga sínum, hvaS hann ætlaSi sér,
aS segja viS fyrsta tækifæri sem
honum gæfist til þess aS tala viS
húsmóSur sína einsamall, fann
hann ekkert orS í svipinn sem hon-
um fanst viS eiga. Og hann hugs-
aSi 'heldur ekkert; hugur hans aS-
hafSist ekkert og hann vissi ekkert
annaS en þaS, aS stúlkan, sem
hann elskaSi fram yfir alt í heim-
inum, var hjá honum. Og hann
var sæll—óendanlega sæll. Og í
gegn um sælu draum sinn fanst
honum eins og þungt bjarg lyftast
frá hjarta sínu—lyftast hægt og
hægt og honum fanst sem eitthvaS
standa fast í hálsinum á sér. Hann
átti örSugt meS aS draga andann.
Hann reyndi af fremsta megni aS
vera rólegur, en honum var þaS
um megn. ÞaS komu þung tár í
augu hans og þung ekka-stuna leiS
frá hálsi hans — önnur og þriSja.
Og Siggi grét—grét eins og barn,
sem er hrætt viS hirtingu fyrir þaS
aS gráta, því þegar fyrsta grát-
stuna hans hafSi rutt sér braut frá
brjósti hans, var eins og hundraS
aSrar krefSust sama réttar og allur
hans insti og helgasti leyndardóm-
ur, sem hann svo lengi hafSi boriS
í kyrþey, sem hann hafSi svo lengi
liSiS fyrir, braust nú fram í ó-
stjórnlegum tárastraumi meS áköf-
um ekka. — Er hún varS þess vör
aS hann grét, ýtti hún honnm
undra hægt frá sér og horfSi á
hann undrandi. Siggi huldi and-
lit sitt í höndum sér og hristist all-
ur af ekkanum. “Ertu orSinn vit-
laus?” var hiS fyrsta, er hún gat
sagt. "HvaS getur gengiS aS
þér?” Hún stóS á miSju gólfinu
og starSi á hann, og þaS var sem í
andlitssvip hennar berSust undrun,
blygSun og reiSi um völdin; en
ekki var þar sjáanleg minsta meS-
aumkvun. “HvaS gengur aS
þér?” spurSi hún aftur og rödd
hennar var næstum því höst. En
Siggi gat engu svaraS. En er hún
í þriSja sinn endurnýjaSi spum-
ingu sína, fann hann, aS hann varS
aS svara og hann stamaSi milli
ekkakastanna: “Hvernig — getur
— þú — þú — elskaS okkur —*■
báSa?” Hún hopaSi aftur á bak
og sagSi svo hranalega aS Siggi
leit upp: "HvaS áttu viS?" Siggi
reyndi aS manna sig upp. Hann
þurkaSi tárin úr augum sér og leit-
aSi nú aS því í huga sér, er hann
hafSi veriS búinn aS hugsa sér aS
segja. En hugsanir hans voru svo
ruglaSar, aS hann gat ekkert sam-
hengi fengiS í þeim, og er hann
loks gat talaS, sagSi hann: “Eg
skal alt af vera þér góSur; en
hvernig getur þú elskaS hann
líka?” — Þessi orS voru árangur
af margra daga hugsunarstriti hans
—en þau höfSu auSvitaS ekki eins
góS áhrif og hann hafSi búist viS,
því húsmóSir hans roSnaSi út und-
ir eyru af reiSi og blygSun, því tár
og grátur Sigga höfSu komiS
henni á svo óvart og samrýmst svo
illa viS hennar eigin hugsanir, og
því aS eins vakiS megnan viSbjóS
í huga hennar, svo aS nú hélt hún
hann öllu meiri andlegan van-
skapning en líkamlegan. Og
svo, er hún skildi á orSum hans
aS hann stæSi á þeirri skoSun, aS
hún elskaSi hann, og spurningin
um þaS, hvernig hún gæti elskaS
manninn sína líka ásamt honum,
braut blygSunartilfinningar henn-
ar og fyrirlitning og reiSi spegluS-
ust út úr andliti hennar. Hún
krepti hnefann eins og hún ætlaSi
aS berja hann, varir hennar dróg-
ust saman og áugun leiftruSu, er
hún stamaSi: "Hvernig getur þú,
— þrælmenni — vesalingur —
vanskapningur—” Hún áttaSi sig
viS aS sjá handleggi sína bera, er
hún steytti hnefann, og var svo um
stund sem hún vissi ekki hvaS hún
ætti aS gera af sér. Svo leit hún
þrútin af geSshræringu á Sigga og
sneri sér viS til dyranna og um leiS
og hún ýtti hurSini aftur á eftir sér
svo fast, aS Sigga fanst svefnher-
bergiS hristast, komu tár í augu
hennar, og er hún var komin inn í
sitt eigiS herbergi—þá grét hún.
Siggi sat lengi eins og í leiSsIu og
horfSi á hurSina, er konan hafSi
slengt aftur á eftir sér, og hann
vissi ekki hvort hann hefSi veriS
aS dreyma eSa ekki. Hvernig átti
hann aS skilja þessi ósköp? —
Fram undan miSjum kaupstaSn-
um var bryggja, er var dregin upp
á sandinn, er hún var ekki notuS,
til þess aS hlífa henni viS því aS
brotna í briminu, er var títt á Eyr-
inni. Bryggja þessi var all ein-
kennileg, því fjalirnar í yfirbygg-
ingu hennar náSu lengra fram en'
undirbyggingin. — VeSriS var
hlýtt og gott, þó komiS væri fram
undir jól. Og himininn var heiS-
ur og blár og tungl í fyllingu.
Klukkan var ellefu aS kvöldi og
flestir því í þann vaginn aS ganga
til hvílu. Sffegi litli fann þó ekki
svo mjög til þurftarinnar á svefni
sem aSrir, eSa svo var ei aS sjá,
aS minsta kosti. Hann sat á enda
bryggjunnar og hinir stuttu fót-
Ieggir hans löfSu fram af brún-
inni og hann dinglaSi þeim til og
frá. Hann var ölvaSur. SíSan
um kvöIdiS, er húsmóSir hans
hafSi heimsótt hann, hafSi hún
aldrei talaS viS hann, varla virt
hann viStals. Ef hún hafSi kom-
iS út á verkstSiS, hafSi hún vand-
lega gætt þess, aS snúa ávalt bak-
inu aS sæti Sigga litla. Og ef
hann yrti á hana, sem hann hafSi
sjaldan tækifæri til aS gera, hafSi
hún ávalt svaraS honum svo, aS
hann gat fundiS á svarinu aS hún
vildi vera laus viS spurningar hans.
Og Siggi leiS meira en nokkru
sinni áSur. Þar viS bættist svo
aS unglingur, sonur pjátursmiSs-
ins, Eiríkur aS nafni, fór aS venja
komur sínar til skósmiSsins, og
meS hinum næmu tilfinningum, er
Siggi hafSi fyrir öllu er snerti hús-
móSur hans, varS hann þess brátt
var, aS hún leit um of hýru auga
til hans. Og afbrýSissemi Sigga
var honum ný kvöl, er gerSi hann
svo utan viS sig, aS hann varS
ekki mönnum sinnandi. Og loks-
ins hafSi hann komiS saman bréfi
og sent húsmóSur sinni, en svariS
sem hann fékk, var ekkert annaS,
en hans eigin bréf aftur, rifiS í
tætlur. Þetta var meira en Siggi
þoldi, og því vildi hann nú
slökkva kvalaeld sinn í veigum
Bakkusar. Og þenna dag var
Siggi óvenjulega mikiS fullur. Um
morguninn hafSi Eiki komiS á
verkstæSiS og hafSi hann þá mist
bréf niSur meS utanáskrift til hús-
freyju. Siggi hafSi náS því og
hans óstjórnlega afbrýSissemi
hafSi komiS honum til aS opna
þaS. Og þaS er hann las, var
ekkert minna en þaS, aS Eiki kall-
aSi húsmóSur hans ýmsum gælu-
nöfnum og baS hana aS hitta sig
kl 11 þá um kvöldiS. ------ BréfiS
hafSi fylt Sigga meS svo miklum
ofsa, aS hann ásetti sér aS drepa
Eika þá um kvöldiS, og í því skyni
hafSi hann svo drukkiS allan dag-
inn til þess aS auka kjark sinn.
Hann varS aS frelsa húsmóSur
sína úr höndum þessa þrælmenn-
is, sem hún, blessaS sakleysiS,
hafSi aS öllum líkindum glæpst á.
f Ionum fanst þaS skylda sín og
hinn eini vegur. Og svo hafSi
hann tekiS stóra leSur-hnífinn
meS sér, og meS honum ætlaSi
hann aS vinna á þrælmenninu,
hreinsa loftiS og lífiS þar á Eyr-
inni og frelsa húsmóSur sína. Og
afleiSingarnar — þær stóS hon-
um á sama um. Alt var betra en
þaS líf, sem hann lifSi nú. ESli-
lega! HvaS gerSi þaS til, þó hann
yrSihengdur? Verra gat þó aldr-
ei skeS. — En klukkan sló ellefu,
og ekkert sást til Eika og ekki
heldur til húsfreyjunnar. En Siggi
beiS. Tíu mínútur eftir ellefu—
15—20, nei, hann fór aS hugsa
margt. Hún hafSi auSvitaS af-
sagt aS hitta hann. Hann stóS á
öndinni. Hvernig gat staSiS á því,
aS honum skyldi ekki hafa dottiS
slíkt í hug fyr? AuSvitaS vildi
hún ekkert hafa meS hann aS
sælda. Hann! þetta þrælmenni,
þenna dæmalausa ræfil — þó aS
hann gæti sungiS, — þaS var nú
reyndar ekki söngur — þetta gaul
hans. Siggi strauk enniS. ÞaS
var hann sjálfur, sem var vitlaus—
fullur af ástæSulausri afbrýSis-
semi um hana, blessaSa konuna.
— Siggi kastaSi hnífnum frá sér
langt út á sjó. Öll hans beiskja viS
Eika snerist nú í gremju viS hann
sjálfan. ÞaS aS hafa leyft sér aS
hugsa slíkt um húsmóSur sína, —
þaS var ekki fyrirgefanlegt. HvaS
hafSi hann séS til hennar, sem var
vítavert? Ekkert. Hún hafSi
leitaS til hans sem vinar vegna
þess, aS maSur hennar var henni
ótrúr og henni hafSi leiSst lífiS.
Og hann hafSi misskiIiS hana —
gert sér ómannlegar hugsanir um
hana. ÞaS var alt. — Og síSan
hafSi hann ávalt veriS hálf-vitlaus.
— HöfuSiS á Sigga ætlaSi aS
springa. Hann hafSi samvizkubit.
Og hvemig mundi þaS verSa í
framtíSinni? Óbærilegt líf fyrir
hann! Nei, þá var betra aS gera
enda á því.--------
Og Siggi tók snærishönk, er
lafSi fram af bryggjuendanum og
gerSi lykkju á annan enda hennar,
en festi hinum endanum viS
bryggjuna. — Hann mundi hvort
sem var hafa veriS hengdur, ef
hann hefSi drepiS Eika. — Og
hann brá lykkjunni um háls sér og
lét sig falla fram af bryggjuend-
anum.
“Hví komst þú svona seint?”—
“ÞaS sat einhver á bryggjuendan-
um, svo eg þorSi ekki aS nálgast
hana, en beiS upp viS skúrinn."
— “Elskan mín, þaS sama aftraSi
mér frá aS koma nær bryggjunni,
en, ha, ha, svo sá eg, aS þaS var
aS eins 'hundur, sem sat þar, en
sem stökk burtu, er eg nálgaSist.
En þú varst góS aS koma." —
“Og þaS var enginn hægSarleikur
fyrir mig. Eg fór aS heiman kl.
hálf tíu og sagSi manninum mín-
um, aS eg ætlaSi aS finna hana
Simbu — hefSi lofaS henni aS
ganga meS henni fram aS Gili á
skemtunina, sem þar er haldin í
kvöld. En svo fylgdi eg henni aS
eins dálítinn spöl og sneri svo viS
til þess aS hitta þig, hjartaS mitt.”
— Þetta viStal barst til eyrna
Sigga litla, þar sem hann lá í mjúk-
um sandinum viS bryggjuendann.
—Þegar hann hafSi kastaS sér
fram af bryggjunni, hafSi snæris-
lykkjan hert snögglega aS hálsi
hans, en svo slitnaS og hann hafSi
falliS niSur í sandinn meSvitund-
arlaus. Og þó aS hann væri hálf-
ærSur af víni og geSshræringu
þeirri, er hann hafSi veriS í und-
anfarandi daga, varS þaS þó fljót-
lega Ijóst fyrir honum, aS hann var
hvorki í himnaríki né verri staSn-
um. Og hann mundi bráSlega eft-
ir því, aS hann hefSi ætlaS aS
hengja sig, því háls hans var sár
undan snærislykkjunni, sem var
en utan um hann. — Og svo þetta
samtal, sem var hiS fyrsta er hann
heyrSi eftir aS hann raknaSi viS,
var honum nóg til þess aS minna
hann á alt, sem á undan var geng-
iS. ÞaS flaug alt eins og leiftur í
gegn um huga hans, því hann
hafSi þekt málróm Eika og hús-
móSur sinnar. Og þau gengu á-
fram meS sjónum, þar til hann
hvorki heyrSi skóhljóS þeirra né
málróm. Og Siggi lá lengi kyr í
sandinum. Svo stóS hann upp og
reikaSi eitthvaS—hann vissi ekki
hvert, og umlaSi um leiS sem maS-
ur meS hitaveiki: “Hún er þá
svona—svona!” Og hann gat
ekki gert sjálfum sér grein fyrir,
hvaS hann átti viS í raun og veru.
— Og um morguftinn fann Björn
skósmiSur hann nær dauSa en lífi
viS verkstæSisdyrnar hjá sér.
ÞaS var á nýjársdaginn. Siggi
hafSi legiS veikur all-lengi, en var
nú hressari aftur. Björn hafSi
tekiS hann aS sér og hlynt aS hon-
um meSan hann hafSi veriS veik-
ur. Og nú hafSi Siggi létt á hjarta
sínu og sagt Birni alla sögu sína.
Og Björn hafSi gengiS um gólf og
hlýtt á hann meS mestu gaum-
gæfni. Og er Siggi hafSi lokiS
máli sínu, nam Björn staSar fyrir
framan hann og horfSi á hann eins
og köttur á mús. Svo sagSi hann:
"Ó, mikill einstakur bjálfi gaztu
veriS.” Svo hló hann svo aS hvein
í nefinu á honum, og bætti viS eft-
ir litla þögn: “Nú, þér var þá nær
aS fara aldrei frá mér.” Svo gekk
hann um gólf í djúpum hugsunum.
Hann var aS hugsa um sálarlíf
konu “nýja skósmiSsins.” Og eft-
ir alllanga þögn sagSi hann eins
og hann væri aS tala viS sjálfan
sig: “Skiljanlegt-:—skiljanlegt! —
Árangurslaust samlíf — seyrt af of
miklu meSlæti, veldur oft upptaka
óeSlilegra hvata, gegn um afvega-
leitt, trylt hugmyndaflug og til-
breytingasýki.” Svo sneri hann
sér aS Sigga litla, sem auSsæiIega
dvaldi viS æfintýri sitt í sárri sorg,
og sagSi viS hann mjög alvarlega:
“ÞakkaSu guSi fyrir þaS, aS þú
ert ekki annar eins andlegur van-
skapningur og kona ‘nýja skó-
smiSsins’."
Þetta stríð getur
bætt mannkynið
Skáldið eitt hefir sagt, að öll
stríð gerðu eitthvað gott. Þetta
stríð hefir gjört stórar breytingar
á matarhæfi voru. Nú borðum
vér minni mat, ekki ems margbrot-
inn og hollari en áður, — vér verð-
um þar af leiðandi hraustara fólk
en áður. Og ef vér enn fremur
aðstoðum meltingarfæri vor með
brúkun Triner’s American Elixir of
Bitter Wine, þá verða allir maga-
kvillar að eins garnlir draumar.
Triner’s meðalið hreinsar þarmana
og heldur þeim hreinum. Við harð-
lífi, meltingarleysi, höfuðverk,
taugaveiklun, máttleysi o.s.frv. þá
hefir það engan sinn líka. Fæst í
lifjabúðum, kostar $1.50. — Kval-
ir gigtarinnar, fluggigtar og bak-
verksins hverfa við notkun Triner’s
Liniment. Fljótur og áreiðanlegur
bati vís. Það er einnig ágætt við
tognun, mari, bólgu, sárum vöðv-
um og fótaþreytu. Fæst í lyfja-
búðum. Kostar 70 cts.. — Joseph
Triner Campany, 1333-1343 S.
Ashland Ave., Chicago, 111.
Ljómandi Fallegar
Silkipjötlur.
til að búa til úr rúmábreiðu’- —
“Crazy Patchwork”. — Stórt úrval
af stór.um silki-afklippum, hentuff-
ar í ábreiður, kodda, sessur og fL
—Stár “pakkl” á 25c., fimm fyrir $L
PEOPLE’S SPECIALTIES CO.
Dept. 17. P.O. Box 1836
WINNIPEG
X
FLESTIR, en þó ekki ALLIR kaupa
Heimskringlu
Blað FÓLKSINS »g FRJALSRA skotaaa og elsta fréttablað Vestur-lslendinga
Þrjár Sögur!
og einn árgangur af bkðina fá nýir kaupendur. sem senda
oss fyrirfram eins árs andvirði bkðsins. — Fyr eða síðar
kaupa flestir IsJendipgar Hekmkringlu. — Hví ekki að
bregða við nú og nota bezta tckifaerið? — Nú geta nýir
kaupendor valið þrjár af eftirfyigjandi sögum:
nrijóci
“SYLVIA.” ’TflN LEYNDAF
“ÆTTAREINKENNIД
“LARA." UÖSVÖRBURm”
DÖTTK AMTMANNSINS.”
FULLU SKJÖ1*.” “DOLORES.”
"JÓN OG LARA."
"KYNJAGULL” "BRÖKJR-
Sögusafn Heimskringlu
é ArihNk
Viltur vegar _
SpeBvirkjanHr
Mórauða i
Syfvia .
Braðurdétte a
DoUrea___—___________
HkleyndardánfuBu skjöl
Jón og Lin------------
... 0.75
_ as®
_ aso
... $0.30
_ 030
_ 0.3®
_ 0.40
_ 0.40
_ 0.30
_ 0.45
_ 035
K