Heimskringla - 11.02.1920, Blaðsíða 1

I
SENDIB EFTIK
Okeypis Premíuskrá
yfir VERÐMÆTA MUNI
ROYAL CROWN SOAPS, Ltd.
654 Main St. Winnipeg
XXXIV. AR.
/
WINNIPEG. MANITOBA. MIÐVIKUDAGINN
IBROAR 1920.
NÚMER 20
CANADA ! fylkjunum 'þessa síSustu daga
c ~—r l St. Jahn, höfucSborginni í New
oambandsstiornin aetlar a/S D • , , , .j_
I tJrunswick, er fannkyngið svo m»k-
krafjast 35 miljóna dala skaðabóta :S aS 9porvagnar hafa ekki komist
a; ÞjóSverjum, fyrir skaða þann, j um götur borgarinnar síðustu þrjá
sem Canada hefir orcSiS fyrir í dagana.
stríðinu á mönnum og eignum.
StórhríSar'hafa gengiS í AustuT- inni. Smith( ríkisstjórinn í New
ManitolbaþingiS 'hefir nú lokiS
viS hásætisræSuna. SkeSi iþaS á
ininudagskvöldiS. Hefir því lít-
>S gerst í þinginu ennþá, sem í frá-
sögur sé færandi. Nokkur smærri
BANDARIKIN
1 jYork, kona hans og tvær dætur,
jliggja öl'l í veikinni.
18,000 barnaskólar í Bandaríkj-
unum eru \ kennaralausir og því
lökaS, en 300,000 kennaTa þarfn-
ast í viSbót viS þaS sem nú er, svo
sk&lar hafi hæfilegan kennara-
fjölda.
Verzlunarskýrslur Bandaríkj-
i anna fyrir áriS 1919 haffa nýlega
I veriS birtar. EitfHttar vörur hafa
frumvörp hafa veriS til fyrstu um-j langmest lfariS til Bretlands, eSa
ræSu, en engin sérleg nýmæli enn-j 28 prósent. Næst kemur Frakk-
þá á ferSinni.
ÖNNUR LÖND.
land meS tæpar 9 biljór*ir( og Can-
ada þar næst meS 7/4 biiljón.
Innfluttar vörur hafa mest komiS
frá Canada, tæpar 5 biljónir, þar
næst frá Cuba og japan, rúmar 4
biljónir. Á ísland er ekki minst í
ýrslunum, enda rtiun verzlunin
viS þaS smáv'ægileg í samanburSi
Nýr stjórnmálaílokkur kvaS viS hin ríkin. Anr.ars skiftist
V6f * myndun í Austur Canada, j verzunlni þa.i.iig niSur á löndin:
ug kváSu forgöngumenn þeirrar! Otifluttar vörur 1919.
flokksmyndunar vera gamlir Con- Bretland............$2,2 79,1 78,048
Skuldir Canada nema nú nær-
felt tveimur biljónum dala, eSa
nákvæmlega $ 1,900,, 146,1 68.
StríSskostnaSur landsins hefir num
iS $ 1,622,608,398, og er þaS eng-
m smáræSis fúlga. 7
servativar, sem eru óánægSir meS Frakkland
Unionstjórnina. Senator McLenn- ítalía
an frá Nova Scötia er sagSur höf- Bellgía
uSsmaSur hreyfingarinnar. j Grikkland
1 *
1 Austurr.'Ungv.
893,368,996
'442,676,842
'377,876,308
42,883,610
42,21 1,564
FulltrúaráS friSarþingsins hefir
nú fullgert listann yfir nöfn þeirra
manna úr óvinalöndunum, sem
heimtaS er aS framseldir verSi.
Eru þaS 920 nöfn, langflest þýzk.
j, . . . .. , , Frakkar krefjast framsals 340
Jarnbrautaverkrall vorir nu yfir
í d„j 'i • m r .vi manna, Belgir 354, Bretar 94,
1 Dandankjunum. Hefir verio! & *
fastsett aS iþaS byrji I 7. þ. m., ef
samkomulag kemst ekki á í milli-
tíSinni.
BRETLAND
Brfezka þingiS kom saman í gær
eftir jólafríiS. Mörg mikilsvarS-
andi mál eru fyrirliggjandi, sem
stjórnin ber kvíSboga fyrir, eftir
því sem sagt er. Þar á meSal
heimastjórnarfrumvarp Ira, sem
Etldrei virSist geta orSiS samkomu-
lag um. Einnig er fjárhagslög-
gjöfin fyrirhugaSa litin óhýrum
augum, og þjóSeign náma virSist
verSa stjórninni erfiS. En þaS
sem stjórninni er hættu'legast, er
hiS sívaxandi fylki verkamanna-
92( 76 1,3 1 4 flokksins, bæSi innan þings og ut-
1 63,965,478 an. Er nú jafnvel svo komiS, aS
Pólverjar 60, ítalir 22 og Serbar
44. Af Austurríkismönnum og
ISLAND.
Rvík 4. jan. 1920.
Prentarar í Reykjavík ha/fa gert
verkfall og heimta hærri laun og
slyttri vinnutíma, og ýms önnur
hlunnindi. Kröfur prentaranna
eru:
1. 40'/ kauphækkun á núgild-
andi lágmarkskaupi, sem er 7 1 kr.
á viku.
2. 8 stunda vinna á dag í staS 9
MaSur í Brandon, Mah., John
Hall aS nafni, var 7. þ. m. dæmd- VZ a n
. , * , I Danmörk .... __ _
r . sex mana a ange s. ynr - Hollancl........ 255, I 34,594 j sumir af heíztu mönnum lávarSa- menn hart síSan' Koreumenn
kvæni. MaSur þessi ákærSi sig
sjálfur og sagSi sögu sína. Hann
hafSi gi/ft sig 'fyrir sex árum s.San,
og skildi konu s.'na éftir í Brandon,
er hann fór í stríSiS. En rpeSan
hann var í stríSmu hljóp konarl
burt meS öSrum Branáonmanni,
og hefir ekkert til hennar spurst
síSan. Hall Ihéllt sig því lausan
allra mála viS hana og gifti sig
annari í Englandi, en er hann fór
aS hugsa máliS nánar, komst hann
aS þeirr i niSurstöSu aS hann
imundi eiga tvær konur. Fékk
hann af því samvizkubit, sem
leiddi til þess aS hann gaf sig á
vald lögreglunni sem sekan um
tvíkvæni, og' nú verSur hann aS
e\'Sa naestu sex mánuSum í svart-
holinu.
Noregur......... 135,134,594
Spánn ...j ....
SvíþjóS......... 133,063,131
i Rússland.....
...... 27.757,513
Canada ........- 734,267,286
Mexico ........
> ............ 131,451,901
Cuba...........f.. 2 78,391,222
Argentína .......... 155,968,390
Brazilia........ 1 14,656,,300
A’ína............... 105,114,962
Indland ............. 81,514,358
Japan.............. 366,364,593
Sfbería ............. 54,678,672
Ástralía og N. S.
Philips-eyjar....
Brezk Afríka ----
/
Innfluttar vörur
deildarinnar eru orSnir talsmenn
1 02,8 1 9,694 j verkamannaílokksins, þar á meS'
al Haldane lávarSur, fyrrum ráS-
herra í liberalstjórninni og vildar-
vinur Asquith og einn af merkustu
stjórnmálamönnuim þar í landi.
Einnig hefir Fisher aSmírál gengiS
í liS meS verkamanna'flokknum.
Telja sumir þetta stór viSlburS, því
báSir voru menn þessir taldir í-
haldssamir í meira lagi, þó liberal
1 23,2^5,644
70,310,262
59,452,756
Ungverjum er aSeins krafist aS 40 Sem nu er'
verSi framseVdir, þar á meSal
erkihertogi og Bertschold fyrv.
ríkiskanslari. Af Tyrkjum er kraf-
ist 20 manna, þar á meSal Enver
Paéha fyrv. hermblaráSherta. Og
af Búlgörum er krafist 40 manna.
Allir hinir, sem á framsalslistanum
standa, eru ÞjóSverjar.
Upp reisn er hafin gegn Japönum
á Korea, og hefir uppreisnarmönn-
um veitt betur til þessa. Er mest-
ur hluti NorSur-Koreu nú valdi
þeirra. Hafa Bolshevíkingar hjálp-
aS uppreisnarmönnum bæSi meS
vopnum og liSi, aS því er fullyrt
er. Korea var tl skams tíma sjklf'
stætt ríki, en Japanar lögSu hana
undir sig fyrir einhverjar smávægi-
legar orsakir, og hafa leikiS Koreu-
börn, 'komi hingaS um mánaSa-
mót. Hefir enn eigi veriS gefiS*
loforS um aS taka fleiri börn, enda
þótt nefndinni hafi borist tilboS
um töuk fleiri barna. Innan fárra
daga tekur nelfndin ákvörSun um
þaS, í hvaSa staSi fyrstu bömin
eiga aS fara. -— TílboS eru enn aS
berast nefndinni utan af landi víSs-
vegar um töku barna, en ekki víst
aS hún sjái sér 'fært aS senda þau
langan veg um hávetur. Þó er
búist viS því aS fleiri en 1 00 börn
verSi tekin.
3. Aukavinna hækki úr 30r/ i Ritstjóri Vísis, Jakob Möller,
upp 50'/ á tímanum frá kl. 6 á ^°r meS Guflfossi til Kaupmanna-
kvöldin til kl. 1 0, og úr 50 % upp Kaínar, til aS sækja konu sína, sim
75% fyrir næturvinnu og helgi-{ t,ar hefir veriS til lækninga undan'
farnar vikur. Þau hjónin ætla aS
koma á Gull'fossi í mánaSarlokin.
væru.
því örSuga daga fyrir höndum, og
spá margir því aS hún muni ekki
langlíf úr þessu. Er jafnvel kom-
iS svo iangt aS fariS er aS tilnefna
mennina í næsta ráSuneyti. Er
Bretland ..........$309,189,865 Arthur Hend erson, verkamanna-
Frakkland ......... 1 23,87 1,409 |eiStog inn tilnefndur sem forsætis-
ítalía ............ 59,048,446 raSherra og Haldane lávarSur
verSi efri málstofu leiStoginn og
Lord High Chancellor, sem er ann-
sendu nefnd manna til friSarþings-
ins og kröfSust sjálfstæSis síns aS
nýju, en því var ekki sint. Nú
hafa þeir gripiS til vopna.
\
Bol'shevíkingar hafa tekiS fasta
sendinéfnd sambandsþjóSanna í
Slberíu og flutt hana til Moskva.
Voru í henni franskir( brezkir, ít-
alskir og japanskir legátar.
BorgarastríS stendur nú yfir í
Lloyd George stjórnin á borginni Odessa á Rússlandi. NáSu
Bolshevíkingar henni á si'tt vald
fyrir nokkrum dögum síSan. En
síSan hafa látlausir bardagar ver-
iS á götum borgarinnar og rpann-
fall mikiS.
iS tignarmesta embætti stjórnar-
Kosningin í Paisleykjördæminu
hinnar' / Canada............ 494,693,869
Sir WiHiam Glenholme Falcon- Cuba ............... 411 fi,610,263
Lridge, dómstjóri í King Bench Argentína.......... ’ ”
réttinum i Ontario, andaSist í Tor-^ Brazilía...... ' '
onto á sunnudaginn, 74 ára gam-|Chile ............. ’
aíl. Var talinn meS merkustu Kl’na ................ 5 > ’
V' •• 1 , 1 Indland - 322,147,773
fogmonnum þessa lands. lndtana........
' ! Japan............ 409,85 3,213
FylkisþingiS í Queííec hefir nú Ástralía og N. S. 79,489,432
Þ1 meSferSar frumvarp um kosn-| Pbíhpss-eyjar...... 66,289,336
ingarétt og kjörgengi kvenna, en
ckki er ibúist viS aS þaS nái fram
aS ganga frékar en á síSasta þingi.
Eins og nú er ástatt eru vandkvæSi
á ferSum. Konur hajfa kosninga-
rétt til sambandskosninga, sam-
kvasmt samlbandslögunum. En
þar sém kjósendalistar fylkisins
eru notaSir viS sambandskosning-
ar, og Quebec hefir neitaS konum
Urn kosningarétt, þá verSa Quebec
^onur líklegast svi'ftar réttindum
þeim, sem sambandslögin veita
teim. '
Fylkisþinginu í. Saskatchewan Belgía............... 7,700,100
var lokiS á föstudaginn. j Austurr.-Ungv. --- 2,390,973
1 Þýzkaland......... 1 0,624,229
John Wilson, fyrv. lögreglu-, Holland ............. 75,506,503-%,
þjónn úr riddaralögreglunni, var, Noregur....... ..... , 7,371,249
fundinn sekur ■fyrir rétti í Saslka- cjp;iinn 49,391,903
toon um morS á konu sinni, og gy'þjóS 1 3 825 982 | a Skot.landi a aS fara fram á morg-
dæmdur til dauSa. Hann giftist ^ ,.ss 27 687,818 un' ®uist er viS Asquith nái
annari konu daginn eftir dauSa Rússland .... .... 2^95 3,480 kcsningii. AtkvæSin verSa ekki
talin fyr en 25. þ. m.
300 Sinn Feiners voru handsam-
aSir víSsvegar um Irland í fyrri
viku, og hafa 75 hélztu mennimir
í hópnum veriS sendir til Eng-
lands, því þaS þykir ömggara aS
geytma þá í fangelsum þar heldur
en á Irlandi.
Ljótasta kona í London.
Rithöfundur frá Bandaríkjun-
um, sem staddur er í London, vi'ldi
ifá a Ssjá ljótustu konu borgarinn-
ar, vegna leikrits, sem hann ætlar
aS sýna. Hann auglýsti > þess
vegna eftir ljótum konum og hét
verSIaunum þeirri, sem skaraSi
fram úr. SíSan skipaSi hann
dómnefnd og komu 8 konur ti! aS
keppa um verSlaunin. Tvær þeirra
höifSu komiS aS gamni sínu, en
hinar sex í álvöru, enda voru þær
allar sæmilega ljótar.
Ein skaraSi þó fram úr og var
hún svo ferleg, aS einn dómarinn
lagSi á flótta, en hinir voru á einu
j máli um þaS, aS henni bæri verS
dagavinnu.
4. Sumarleyfi meS fullu kaupi
apkist úr 3 dögum upp í 6 daga. Jónas Lárusson> lansli vor hefir
5. Lágmarkslaun vélsetjara, sem tekiS á leigu hótel “Contioental" í
voru kr. >81.80, hækki upp _í kr. Kaupmannahöfn frá I. þ. m.
1 14.52 á viku.
6. Kaup prentara, er eigi vinna Skallagrímur, botvörpungur
aS staSaldri í verksmiSjunum, Kvöldúlfs, mun nú vera seldur til
skuli hækka úr kr. 9.18 upp í kr. Englands.
18.00 á dag. Helgi Tómasson hefir lokiS fyrri
7. Prentarar krefjast þess aS : hluta læknaprófs í Kaupmanna-
samningar gildi eigi lengur en hofn mcS |, einkunn
hál'ft ár, eSa til júlí 1920.
8. Kaup kvenfól'ks, er vinnur í
Kíghósti hefir 9tufigiS sér niSur
Reykjavík.
—-------X---------
Falcons.
Fara þeir á Olympisku leikina?
Kornyrkjumenn í Saskatchewan |
hald
RikisþingiS í Missouri hefir
samlþykt lög um kosningarétt og
kjörgengi kvenna.
Hótel brann i bo^ginni San
Francisco á sunnudaginn. Brunnu
30 manns þar inni og margir urSu
fyrir meiSslum.
Námumenn í Tonopah í Nbr.
hafa gert verkfall, sökum þess aS
námueigendur hættu a laugardag-
inn aS borga hinn svo nefnda ‘War
bonus” ( stríSsuppbót), er nam 50
centum^á dag. ,,
FjármálaráSherra Bandaríkjanna
a um þessar mundir þing sitt í j ^ ^ ^ Austurr;.ki
^askatoon. Eru þar s^man komn-
!r helztu menn bændaflokksins í
Vestur-Canada.
f ° i> *' launin. Hún heitir Leyton, er 32
Armemu verSi lanaö
I ára, ogift og kennir songtræöi.
Sjónai'vottur segir svo frá, aS
hann treysti sér ekki til aS lýsa
Póllandi og
150,000,000 dollara virSi af mat-!
Davi^ Östlund og Pussyfoot”
Johnson, bindindis'frömuSurinn, er
læknastúdentarnir í London léku
svo hart, aS hann misti annaS aug-
aS, héldu áf föstudaginn 'bindindis-
fund í Kaupmannahöfn og boSuSu
Dönum gæSi bannlaganna. Dauf-
heyrSust Danir viS ræSunum og
fengu ræSumenn slæma áheyrn.
%
Kolchak aSmíráll, sem undan-
farin tvö ár hefir haldiS uppi bar-
áttunni gegn Bolshevikum í Síb-
eríu, hefir nú falliS í þeirra hend-
ur, og kvaS eiga aS flytja hann
fanginn til Moskva og draga hann
þar fyrir herrétt. Hver forlög
hans verSa er vafallítiS. Bölshe-
víkingar eru nú einvaldir í Síberíu
aS heita má. Hafnar*borgin Vladi-
tvostok hefir þó ekki ennþá falliS í
þeirra hendur. \
Clemenceau, stjórnariformaSur-
inn frægi, er sagSur kominn til
Kario á Egyptalandi.
Spánska veikin er mjög mögn-
uS á Póllandi. Hafa 1 0 þúsundir
manna þegar dáiS úr henni, og
fjöldi fólks er hættulega veikt.
JarSskjálft varS aS nýju vart í
NorSur-Mexico 30. f. m., ert ekki
urSu mjkil brögS aS skemdum.
Fyrir tveim vikum síSan gerSi
jarSs)kjálfti á sama svæSi stór
skaSa. JarSskjálftasvæSiS er í
kringum borginai Vera Cruz.
Krónprinsinn þýzki hefir boSiS
fulltrúaraSi friSarþingsns, aS hann
prentsmiSjunum, hækki um 40%. I
9. Vinnuveitendur gjaldi prent- |
urum fult kaup fyrir alt aS 1 2 veik- j
ihdadaga á ári.
I stríSsbyrjun var vikukaup ■
prentara 20 krónur, en hefir fariS ____
hækkandi ár'fra ári, þar til lág- Á mánudagskvöldiS þreyttu
markskaupiS var komiS upp í 71 Falcons og Selkirkingar í síSasta
krónu og verSur nú 99 kr., ef sinn bardaga á skautum hér í
prentsmiSjueigendumir ganga aS ; Amp'hy skautahringnum, og unnu
kröfum prentaranna, sem alt bend- Fálkar þar frægan sigur, fengu 5 -
ir til aS verSi. MeSan á verkfall- vinninga á móti 3.
inu stendur gefa dagblöSin Morg- Þessi sigur gerir Fálkana aS
unblaSiS og Vísir, út svolítiS skautakóngum Manitobafylkis, því
fréttablaS í sameiningu. þó þeir eigi eftir aS þreyta einn
. I leik viS Brandon þá breytir þaS
Postmenn hafa neitaS aS taka , .. ’ ,
, | . aö engu urshtunum, enda litur
viS launum sinum að þessu sinm. , . r-,,, *
. - moguleikar fyrir ralkana að tapa,
Þykjast eiga að fa hærra kaup, en , » -n
. og a-r sigurvegurunum ur I'he
þeim atti að borga og bera það .T/. . , ' , , , . , ,
. .. . . i Winmpeg League hara þeit ekkert
'fyrir sig, að kaupið eigi samkvæmt ,. , r- i • r.. , .
.......................aö ottast. h.r þvi austurtor þeirra
viss, og miklar líjcur til aS þeÍT
beri sigur þar af hólmi. Méínar sá
Kuldar miklir hafa veriS um alt siSTl«r ekki einmgis aS Fálkarnir
land undanfarna daga og stórhríS- fai Allan bikari-n, h .cíur fari e>nn-
ar fyrir norSan. >8 til Olympisku leikjanna í Ant-
! werpen í sumar, sem bezti Ama-
OrÖabókarstarfiS. Samkv. á teur-skautaflokkur Canada. Fari
lyktun síSasta þings, áttu orSabók- svo. er Um stóran heiSur aS ræSa,
arhöfundarnir aS skifta meS sér ( sem landar fá Fálkunum seint full-
Verkum. Héldu þeir því fund þakkaS.
lögum aS fara hækkandi eftir því j
sem þeir gegna starfinu lengur.
28. des. og skipuSu sér í nefnd til
aS koma samræmi og festu í starf-
iS. Séra Jóh. L. L. Jóhannesson
er formaSur nefndarinnar.
Báti bjargaS. Undir kvöld á
gamlársdag var símaS frá Lága-
felli til Hafnarskrifstofunnar og
hún beSin aS senda mótorbát til
hjálpar rnanni. sem var á leiS út í
Þerney á litlum báti, en lenti í lag-
ís og hrakti fyrir straumi og stormi.
Var þá brugSiS viS og sent inn eft-
ir og tókst gTeiSlega aS bjarga
bátnum og manninum ásamt bami,
sem hann hafSi meS sér.
Júlíus Havsteen yfirdómslög-
maSur á Akureyri, er settur
sýslumaSur í EyjafjarSarsýslu og
bæjarfógeti á Akureyri frá 1. jan-
úar aS telja.
Hæstiréttur getur aS líl^indum
ekki tekiS til starfa 'fyr en í febrú
ar. Er húsnæSi þaS, sem honúm
hefir veriS ætlaS á efri hæS hegn
ingarhússins, ekki tilbúS enn. Er
veriS'- aS gerbreyfa allra hæSinni
og eiga þar aS vera 4 herbergi fyr-
ir hæstarétt en tvö handa ba>jar-
þingi.
Þessi síSasti leikur þeirra\á
mánudaginn var, óvenju harSsótt"
ur, og sýndu Fálkar sig upp á sitt
hiS bezta. Bar Frank Frederick-
son af öSrum samherjum sínum,
og náSi fjórum vinningum a‘f þeim
ifimm, sem Fálkarnir unnu, og
hjálpaSi til meS þann fimta. Mike
Goodman og Cris. FriSfinnson
sýndu og frækleik mikinn, og allir
voru Fálkarnir skæSir á svellinu.
Af SeJ'kirkingum var Joe Sunpson
lang skæðastur, og er hann tví-
mælalaust fræknasti maSurinn í
þeirra hóp.
Vér þökkum Fálkunum hrausta
framgöngu.
L- A. Lapointe, sambandsþing- 800,000 manns eru sjúkir af henni, hún sé svo miklu ferlegri og' framseldi sig, ef öSrum löndum j ' Austurrísku bömin. Búist er viS
nokkur önflur sínum væri hlíft, sem nú er krafist, því aS fyrsta sendingin, 50 börn,
j komi hingaS meS Gullfossi og
---- j seinni helmingurinn, önnur 50
ma^ur fyrir St. James kjördæmiS* spönsku veikinni í Bandaríkjunum.
1 ‘ ontreal, andaSist á mánudag- eftir síSustu skýrsluim. Mest ber
nn- Var liberal í pólitík. I á veikinni í New York og grend-
afskaplegri
manneskja,
litiS.
en
sem hann hafi augum; aS verSi framseldir.
---------x—
The Dominion
Bank
HOIiNI NOTRE DAME AVE. OO
SHEKBROOKE ST.
IIÖ>nl%s<All uppb............$ O.OOO.OM
VHrn.Hj.Vbur ........._....$ 7,000.00«
Allar elfcntr ................$78,000,000
unarmanna. og á^yrgjurast aT5 geia
þeim fullnæ^ju. Sparisj6t5sdeild vor
er sú stærsta, sem nokkur banki
hefir t borginnl.
íbúeVidur þessa^hluta. borgfarinuar
óska a’tJ skifta vi* stofnun, sem þeir
vita af5 er algerlegra trygg. Nafn
vort er full trygging fyrir sjálfa
ybur, konur ybar og: börn.
W. M. HAMILT0N, RáísmaíSur |
PHONE GLARRY 3450
V