Heimskringla - 13.10.1920, Qupperneq 3

'WINNIPEiG 13. OKTÓBER 1920
HEIMSKRINCLA
« BLAÐSIÐA
Vonin er undirstaSa allra verka. I krafti |>eirr-
ar vonar hefir ríkið sjálft afkastað þrekvirkinu mesta
og heft sandfokið á vesturströndinni út með Norður-
sjónum. Fram með allri sjávarströndinni eru háar
sandrastir, er breyta um lag og legu, oft á einni
nóttu, í vestanveðrunum, sem iþar eru tíð. Stundum
naer sandfok þetta margar mílur inn í land, og skeflir
þá svo yfir akrana, að við borð hefir legið að þeir
ónýttust og yrðu aldrei framar að notum. Hefir nú
stjórnin látið setja niður á þessa- sandhryggi þéttar
raðir af austurrísku greni og dvergfuru, er hvort-
tveggja gera, að veita skjól fyrir ofveðrunum og
varna sandfokinu.
Að þessu undanskildu, hafa bændur sjálfir gert
altt er gert hefir verið að þessu mikla umbótaverki.
Og sem Heinrekur sá fyrir, var það þeim sjálfum
fyrir beztu að svo skyldi vera, eftir alla deyfðina og
vonleysið 1 864. Nú styrkir ríkið hvern þann mann,
er rækta vill tíu ekra skóg og halda honum við, en
“Heiðafélagið” selur ungviðinn og kennir, hvernig
með skuli fara. Undanfarið hefir félagið selt á ári
hverju rúmar þrettán miljónir ungviða-teinunga, til
ræktunar. Vinnuna leggur almenningurinn til og
styður svo félagið eftir efnum. Danskir bændur eru
farnir að skilja, hverju samvinnan orkar, einkum síð-
an þeir komu á stofn osta- og smjörgerðarhúsunum;
vatnsveitufélög, skógræktarfélög og garðyrkjufélög
bafa þotið upp víðsvegar um landið. Sum þeirra
auk heldur ná alla leið vestur um haf. Á yfirstand-
andi ári (1910) hefir verið send áskorun til hinna
mörgu burtfluttu sona sögulandsins góða, er tekið
hafa sér bólfestu hér í landi, um að taka nú höndum
saman við þá, sem heima sitja, og gróðursetja kring-
um vatn eitt silfurtært, er hulið er í skuggum lyng-
vaxmna hæða, dansk-amerískan skóg, og geti svo
þeir, er einhverntíma reika heim aftur, til fornra
átthaga, hvílt sig þar og látið sig dreyma um löngu
liðna tíð.
Þótt Heinrekur Dalgas væri hermaður, þá unnu
spaða- og rekufylkingar hans Danmörku meira gagn
«n hersveitir hennar allar í stríðunum tveimur, er á
■undan voru gengin. Hann ávann föðurlandi sínu,
I bókstaflegum skilningi, ‘Tþað inn á við, sem það
ínisti út á við." ’Hann var hinn snjallasti leiðtogi,
atorkumaður hinn mesti og hafði yndi af að vera sí-
vinnandi, ritaði allra manan ljósast og einarðast, en
hagaði þó svo orðum, að hið stóra áhugamal hans
skyldi jafnan vera utan við stjórnmálaþrasið, er tek-
ur flokksfylgið fram yfir föðurlandsástina.
Á aldarfjórðungsæfmæli “Heiðafélagsins" —(
1 89 1 — létu ræðumennirnir hrósyrðum óspmrt rigna
yfir hann, en hann sat hljóður við öllu skjallinu og
sagði ekki neitt. Þegar hann að lokum reis á fætur,
mælti hann þessi fáu orð, er lýsa honum hvað bezt;
"Eg iþakka yður kærlega, herrar mínir. Hinn
hágöfugi innanríkismálaráðgjafi er hér staddur og
befir nú fengið að heyra með eigin eyrum, hve mik-
ið þér haldið af mér; verið getur að það verði til
þess^ að tillögur mínar megi sín nú meira við hann
«n áður, svo að ríkið styrki "Heiðafélagið” betur en
verið hefir. Og svo drekk eg þá skál aukinna
styrkveitinga til ‘Heiðafélagsins'.”
Heinrekur var alt í senn, spámaður, konungur og
vinur allrar alþýðu manna á heiðinni. Utan um lík-
börur hans söfnuðust allar stéttir manna, vaðmals-
búnir bændur, og gulli skrýddir stórhöfðingjar, er
stóðu þar hlið við hlið og hörmuðu sameiginlega
missi allrar þjóðarinnar. Laufgrænar, ilmandi trjá-
greinar þöktu kistuna hans, — skilnaðargjöf heiðar-
innar, til minja um manninn, er leyst hafði hana úr á-
lögunum.
Til Heinreks mætti heimfæra orð spekingsins, er
hann hafði svo oft sjálfur um “Heiðafélagið", —
þetta óskabarn sitt, er var unaður hans og eftirlæti-
“Hinir góðu menn eru þeir, sem gróðursetja og
vökva,” því þeir auka á farsældir mannkynsins.
Meira.
—-■■■
■ i' . ——
I
Oh
^ýðingar af íslenzku á
ensku.
Nýlega hafa birzt í “American-
^candinavian Review" (New
ork) nokkrar þýðingar á ensku
aí ,slenzkum kvæðum og sögum,
em á frummálinu er talið með því
ezta í íslenzkum bókmentum. Er
ÞCtta tímarit gefið út í þeim til-
gi að efla meðal enskumæland;
anna þekkingu á skandinaviskum
num, og þá sérstaklega á
. ° mentum og listum þeirra. Hef-
U TÍtÍS miltla útbreiðslu og
gott orð a ser, enda mikið tillit til
fe'“ "íf E' 1»* miÖg hlýt, t
garð Islendmga, hælir þeim á
bvert reipi, og þá sérstaklega bók-
mentum þeirra, bæði að fornu og
nýju. Má því ætla að þessar þýð-
ingar séu birtar sem sýnishorn af
ágæit íslenzks skáldskapar.
En því miður eru þýðingar
kvæða og sagna þeirra, er birzt
hafa, ekki þess megnugar að varð-
veita í þýðingunum ágæti frum-
kvæðanna, hvorki að anda eða'
orðfæri. Mikilli snild þyrfti við
að bæta svo nokkuð af þessum
þýðingum gæti kallast sýnishom
af frumkvæðunum. Er þetta illa
farið, því ekki aðeins missir verk-
ið tilgang sinn, heldur og bendir
til að fremur sé um rýran garð að
gresja, séu þessi sýnishorn það
bezta, sem íslenzkar bókmentir
skipa. Þar er frumskáldunum um
kent, en ekki þýðendunum.
Má svo virðast, að enn hafi ekki
neinir lslendingar hér náð svo
traustum tökum á enskunni, að
þeir séu færir um að þýða svo, að
viðunanlegt sé. Þó er vísir að
því hjá Jakobinu Johnson, að
þetta sé hægt. En nægja ekki,
meðan ekki tekst betur en svo, að
þeir, sem æfa þá list að þýða,
halda sig að íslenzku blöðunum,
svo ekki þurfi kinnroða að bera
fyrir enskum ritdómurum. Og
vel væri að nokkur varkárni væri
viðhöfð hjá þeim, sem finna hjá
sér köllun” að skrifa á enska
tungu. Eða hver hlakkap til þess
dags, er enskir gagnrýnendur
(svo sem “Bookrnan” eða Alli.
son) fara að yfirvega bók Jóhann-
TO YOU
WHO ARE CONSIDERING
A BUSINESS TRAINING
Your selection af a College is an important step for you
The Success Business College of Winnipeg, is a strong reii-
able sdhool, higbly recommended by the Puíblic and recognized
by employers for its thoroughness and efficiency. The individual
attention of our 30 expert instructors places our graduatea in tihe
superior, preferred list. ^Vrite for free prospectus. Enroll at
any time, day or evening classes.
The
I
SUCCESS
BUSINESS COLLEGE, Ltd.
EDMONTON BLOCK — OPPOSITE BOYD BUILDING
CORNER PORTAGE AND EDMONTON
WINNIPEG, MANITOBA.
Arml Andrrsuu.....t.. P. Uarlnnd
GARLAND & ANDERSON
I.ÖO K it < K*l I «C 4 K
Phone: AJílST
8#1 Blectrlc Killm, (hambcra
RES. ’PHONE: P. R. 87I»B
_J>r. GEO. H. CARLISLE
3tUUiíííí Elngöngu Kyrna, Au*n»
Nef og Kverka-ejúkdðma*
ROOM 710 STERLING BANK
Phonc: A3001
Dr. M. B. Halldorson
401 BOYD BI ILDIIVG
T",iUÍ A3521‘ Cor* oK Edm.
ncr e,T1vÖr?5unffu berklasÝki
og abra lungrnasjúkdóma Pr
í mnaog kítr2f u?f4 S‘nni kV 11 '« «
46 Allfway Avé. e' m—Helra‘»
esar Stephanssonar, sem vísi af
þeim skerf, er Vestur-Islendingar
leggi til canadiskra bókmenta?
Síðan Baldur Jónsson dó, má
heita að enginn Islendingur sé svo
ritfær á ensku, að samanburð þoli
við enska blaðamenn, ef undan-
skildir eru þeir Vilhjálmur Stefáns-
son og J. G. Holm, sem létt mál
rita og lipurt, þótt hvergi hafi það
verulegt bókmentalegt gildi. Má
vel vera að úr þessu rætist fyrir
oss með tíð og tíma; en sem stend- I
ur höfum við ekkert það fram að
bera, er aukið geti orðstír okkar
meðal enskra, sem bókmentaþjóð
Bogi Bjamason.
Foam Lake, Sask.
2. okt. 1020.
Sigríður Vigfusdóttir
látin.
gömul, vitum vér ekki, en skömmu
þar á eftir fluttist hún til Vest-
mannaeyja og dvaldi þar í nokkur
ár á ýmsum stöðum. Þaðan fór
hún til Vesturheims árið 1890.
Staðnæmdist hún þá í Spanish
Fork, Utah, líklegast í ágústmán-
uði, og hefir svo dvalið þar síðan.
Hinn 11. okt. 1890 gekk Sig.
ríður að eiga Vigfús bónda Guð-
mundsson frá Löndum í Vest-
manna eyjum, Erlingssonar frá
Heylæk í Landeyjum. Hafa hjón
þessi alal tíð búið í Spanish Fork
síðan, um 30 ára skeið, mikið
fyrirmyndarlegu ’búi.
Einn bróður átti Sigríður sál..
sem Guðmundur heitir, og býr á
Islandi, einhversstaðar undir Eyja-
fjöllum, og tvær systur, Vilborgu
og Jóhönnu, sem einnig eru bú-
settar á Islandi, í Landeyjum eða
þar í grendinni.
Friður og ánægja virtist ávalt
hvíla yfir heimili þessara hjóna;
það eina, auk veákinda Sigríðar
sál., sem gerði heimilisánægjuna
ekki alfullkomna, var það, að þau
eignuðust engin börn; samt olli
það engu sundurlyndi. Það ’báru
þau með þolinmæði, en tóku í eig-
Vinarkveðja.
Til G. M. Johnson, Blaine Wash.
Þann 25. dag ágústmánaðar
lézt að heimili sínu í Spanish Fork
húsfrú Sigríður Vigfúsdóttir, kona
herra Vigfúsar Guðmundssonar
bónda hér; mesta myndar-, rausn-
ar- og merkiskona. Var banamein in barna stag fjögur böm til upp.
hennar að endingu krabbamein- fósturSi voru bag ab drengir. Eru
semd í maganum, sem hún þjáðist tyeif af þeim dánir nú en tyeir jifa
af svo árum skifti, áður en hún dó, og er annar þeirra orðinn fulltíða
eða af tildrögunum til þeirrar mein magur Qg mikig myndarlegur> en
semdar. Gekk hún að síðustu binn er ennþa þarn a?J aldri, 6—7
undir uppskurð, sem eins og við ára Gekk Sigríður sál. þeim að
mátti búast, reyndist árangurs- bjju jeyti j móðurstað, á meðan
laust, því krabbamein læknast kraftar Qg heilsan leyfði, og fórst
sjaldan með uppskurði, allra sízt snildarlega> e;n8 Qg alt annað,
þegar iþau eru innvortis. En það sem bún túk gár fyrir þendur ag
var reynt, eins og síðasta tilraun, gera idún var ástrík eiginkona
til að hjálpa henni, því ekkert var Qg umbyggjusöm húsmóðir, dugn.
það, sem hennar elskuverði eigin- aSaf_ Qg ráSde;ldarkona hin mesta
maður vildi spara í hennar löngu { bjjum þúskaparlegum störfum og
og erfiðu veikindum, til að lina heirniiishaidi> en sérstaklega var
þjáningar hennar og bæta heils- bvf yig brugðiS bvaS bún var
una, ef unt hefði verið. Hið hjartagóS og fór vej meS ajjar
sama mætti og einnig segja um skepnUr, þæSi vinnu- og húsdýr.
alla hina mörgu vini þessara hjóna, Hún gat ekkert aumt jitiS ega haft
allir vildu gera alt sem í þeirra { kringum gjg, án þeg8 að útrétta
valdi stóð, til að létta byrðina, ef sfnar hjálparhendur; var, með öð
mögulegt hefði verið; en alt var Um orSum> ætíS reiSubúin að
það til einkis, endirinn varð að hjájpa öjjum ge mnauS jiSu> og
koma. Alt, sem hefir upphaf, ^ stySja og styrkja öll góð fyrirtæki,
þrýtur, alt sem lifir deyja hlýtur, 1 sérstakjega ef þau miðuSu í mann-
segir eitt af skáldum vorum. Það úSaráttina. Að fráfalli hennar,
er Hka satt, svo eina úrræðið er að gyo ^ gegja . bezta -^„81^8;,
taka öllu með þolinmæði, og gefa er vorum fámenna íslenzka hóp
sig að öllu leyti undir vilja og varð hinn mesti skagjt Qg er hennar
veizlu þess, sem ráðið hefir þess- ag verSleikum sárt saknað af
Þú ert nú á förum til ættjarðar
heim,
eg óska þig hamingjan leiði
austur um svalkaldan sæmeyja
geim,
svo hann ei skatt af þér neyði;
en gleðji þig aðeins með gjálfri við
borð,
en glettingum öllum hjá sneiði,
unz Lagarfoss stansar við lang-
þreyða storð;
þá ljómi þér sólin í heiði.
Og íslenzki yeturinn óska eg helzt
til ánægju og hvíldar þér verði.
Á meðan að jörð undir fönnunum
felst
og frostið þó nokkuð á herði.
Þig sakar það l'ítið, við sögur og
ljóð
og samtal við snótir og beima.
En nóttin þá læðist að húmdökk
og hljóð
iþig hingað í vestrið mun dreyma.
En svo kemur vorið með blóm-
skrúð í barm
og blæþýða landsunnan vinda,
og glóeyjar augað með geislandi
hvarm
þá gullroðar háfjalla tinda.
Já, þá kemur lóa og svanur með
söng
og samstilta unaðar hljóma.
Eg veit að þér æfin þá ekki finst
löng
við árnið og vordýrðar blóma.
H. Simundsson.
TnlMfniI: ASS89
£>r. J. Q. Snidal
TANÍÍHEKJÍIR
014 Somerget Blocb
Portage Ave.
WINNIPEO
J. Stefánssoa
401 BOVD BIIRDING
Hornl Portafrc Avc. og Edmonton St.
* * 111 12 f h- Og kl. 2 tll 5. eh
627 McM^v-*»W!n„Ipe. '
Vér höfum fullar blrrlSlr hreln-
lyfseBla yBar hlneaB, vér
”®tu Þtj* og meSala. Komia
gerum mebulin nákvœmleca eftlr
u^neveMaInSaí,na-
*ífUn^“yf{;ÖntUnUm 0S se,Jum
( COLCLEUGH & CO.
: Nopro„Dc:r'N7^9Sh„r^9t-
Kveðlingar.
Eftir Stefán Ó. Eiríksson.
öllum hennar vinumt fóstursonum
og eiginmanni, sem nú má einn
362, dóttir Vigfúsar bónda a j-,era hita og þunga dagsins, og
líðarenda í Fljótshlíð og síðar í J sviftur er um aftanstund æfi sinnar
ari tilhögun í ríki náttúrunnar.
Sigríður sál. var fædd 29. ág
1862
Hlíðarenda
Hólmahjáleigu í Austur-Landeyj- sinun3 dýrmætasta vin og félaga á
um í Rangárvalalsýslu. Var sa JffsleiSinni.
Vigfús Erlendsson, Péturssonar, . Friður guðs hvíli yfir moldum
Brynjólfssonar prests á Breiða- hennar um aldur og æfi.
bólsstað. En moðir Sigriðar bet
Katrín Halldórsdóttir, yfirsetu-
kona; hún var fyrrikona Vigfúsar,
en dó þegar Sigríður var á sjö-
unda árinu. Ólst hún eftir það
upp með föður sínum og stjúp-
.nóður, því faðir hennar kvongað-
ist í annað sinn og flutti þá, að oss
minnir, austur undir Eyjafjöll, og
dó þar. Hvað Sigríður var þá
Einar H. Johnson.
I.—10.—‘20.
Blaðið “Skeggi’ ‘, sem út er gef-
ið í Vestmannaeyjum, er vinsam-
lega beðið að taka upp æfiminn-
ingu þessa, af V. G.
Böm náttúrunnar.
Ærslafenginn, orkustrangur,
eltir Kári græna Báru.
Hún að vonum hniklar brúnir,
herðir ganga að fjaljadranga,
þar sem fellur fram af stalli
Fossinn nettur, sporaléttur,
hittust ung á hlýju þangi,
hlóu, kystust eins og lysti.
Þar í glaumi sátu saman,
svásar nætur, daga mæta.
Þeirra yndi ekki grandar
úrgur vindur fjalls af tindi,
trygðir binda, trú í lundu
tákn og merki sýna verkin;
heit er ást, um alda rastir
örugg bíða hinstu tíða.
Við banabeð Jóns Péturssonar.
Verða í hópi vina skörð.
vikna taugar hlýjar.
Andinn svífur ofar jörð
inn á brautir nýjar.-
Viðurkenning.
Séra Kjartan sagði margt,
satt og þarft að vonum.
Lýðs í hjarta ljósið bjart
logar djarft frá honum.
A. S. BARDAL
■•lur llkklstur og annast um út-
rarlr. Allur útbAnnbur *A bastl.
Ennfrsmur selur hann allskonar
mlnnlsvarBa og l«Kst«iiia. : :
•18 ðHERBROOKB ST.
Phone: N0607 WIVMPEC
TH. JOHNSON,
Ormakari og Gullsmiðut
Selur giftingaleyfisbréf.
Séí^ttí<K^íhígrU Yeltt pöntunum
...°*J®*!. um útan af landl.
248 Maln St. Phone: A4ð37
GISLI G00DMAN
twsmihi R.
VorkstæOI:—Hornl Toronto St mm
Notre Dame Av». *
Pbonc
A8S47
H.'mlll.
IV0542
I. J. Swanson
H. G. Hlnribnson
J. J. SWANS0N & C0.
PASTEIGJíASAIAR og .. ..
pcnluKn miVIar.
„ Tnlsfml A6349
808 Parls Buiidlns Wlnntpcg
J. H. Straumfjörð
úrsmitSur og gullsmiSur-
Allar viðgerðir fljótt og vel af
hendi ieystar.
676 Sargent Ave.
Talsími Sherbr. 805.
Stefán Sölvason
TEACHER OF PIANO
Phone N. 6794
Ste. 11 Elsinore Blk., Maryland St.
Pólskt
RJóð.
Afar spennandi skáldasaga
í þýðingu eftir
Gest Pálsson og Sig Jónassen.
Kostar 75 cent póstfrítt.
Sendið pantanir til
The Viking Press,
Ltd.
Box 3171 Winnrpeg