Heimskringla - 13.07.1921, Blaðsíða 2

2. BLAÐ5IÐA*
HEIM ÍKJUNGLA
WINNIPEG, 13. JÚLI, 1921
Um listir alment.
Engum, sem taka vill eftir, get-
ur dulist þaS, a8 á Islandi er ótrú.
lega mikill og almennur áhugi á
fögrum listum, ekki síSur en öSr.
um andlegum hreyfingum. ÞaS er
þeim mun eftirtektarverSara fyrir
þaS, aS flestar listir eru enn í
bernsku hjá okkur. Á áhugi lands.
manna sjálfsagt rót sína aS rekja
til þess, hvaS skáldskapurinn á sér
djúpar rætur í hjörtum flestra
þeirra. Hefir sú grein listarinnar
þróast og þrifist stöSugt í gegnum
aldinar, alt frá fyrstu ’bygS lands-
ins, og er svo samgróin þjóSinni,
aS heita má aS annar hver maSur
sé hagyrSingur. ÞaS er því engin
furSa, þótt iþeir taki opnum örm-
umviS hinum nýju listunum.
Enda er skyldleikinn' ektki lítill,
eftir því sem Benedikt Gröndal
segir, ef eg man rétt: “öll list er
skáldskapur og allir listamenn eru
skáld. Því er enginn greinamun.
ur gerSur á þessum hlutun^”
Þetta er hárrétt. ÞaS mun alt af
sama toganum spunniS.
Hitt vekur þó ekki síSur undr.
un eftirtakandans, hvaS menn
virSast gera sér litla og óljósa
grein fyrir þýSingu listarinar og
gildi. Þessvegna langar mig aS
taka þaS nokkuS til athugunar,
eins og sá hlýtur aS gera, sem
leggur inn á ibraut listarinnar.
listamenn okkar hafa veriS furSu
fámálir um þessi efni og hafa eigi
lítiS dregiS úr gengi sínu meS því.
Skilningurinn er skilyrSi fyrir á-
huga. Þess vegna langar mig enn-
fremur aS birta þann fróSleik hér,
sem eg hefi veriS aS snapa sam-
:ýsnin grundvöllur listanna. Og
hverjar eru þá Ifyrirmyndimar?
GuS, skaparinn og verk hans, eSa,
eins og stendur á öSium staS:
Fjarst lúti’ í húmi alda ó-
skapnaöar andi guSs tók
til starfa. ÞaSan er söpunar-
löngun listamanna komin.
Þessi kenning, eftirlíkingar.
stefnan, er ekki ný, því hún hefir
ríkt um margar aldir, alt frá þyí
aS listir (í venjulegri merkingu
orSsAis) hófust, þó hún standi nú
höllum fæti, því ímyndunarstefna
nútímans er aS dæma hana til
dauSa. Þó er enginn snillingur
svo snjall, aS hann geti náS litum
eSa lögun hinna minstu blóma
jarSaTÍnnar. Fjólan á melnum og
sóleyjan á túninu eru meiri meist-
araverk en mannleg list getur
framleitt.
Þessi áminsta stefna hefir séS
sína daga sælli, þegaT listin var
orSin svo fullkomin í áliti al-
mennings og I'íkingin svo nákvæm
aS ekkert þurlfti annaS en lífs-
andann til þess aS myndar.-maS-
urinn stigi ofan af marmarastalli
sínum og tæki sér ibólfestu í mann.
hei/mum. Fomgríska listin hefir
veriS allhart dæmd af sumum nú_
tíSarmönnum og þar á meSal af
Einari okkar Jónssyni í listaverki
hans af Medúsa-höfSinu. En þó
listir þeirrar aldar falli ef til vill
ekki í slmekk sumra nútíSa manna \
þá hefir hún sína fniklu þýSingu í
sögu listarinnar. Og þó ekki stæSi
brot eftir af allri list þeirrar aldar,
þá mun þjóSsagan lifa og ekki
firnast, þjóSsagan af listamannin
um, sem gert hafSi svo fagurt
kvenlíkneski, aS hann varS sjálfur
ástfanginn af myndirtni. Hann
afna, eins og hringimir aukast 04
víkka í allar áttir út frá steininum,
sem kastaS er í vatniS. Hafa list.
imar eigi fariS yarhluta af bylting.
um nútímans.
ÞaS eru aSalIega tvær stefnur,
sem nú berjast um voldin í heimi
Iistarinnar, og þær eru auðvitaS
gamli skólinn og nýi skólinn, því
svo er þaS á öllum tímum. Kalla
mætti þær á íslenzku eftirlíkingar-
eSa hlutsæis-stefnu og ímyndun.
ar., afturhvarfs- eSa frum-stefnu.
Sjkulum viS reyna aS athuga þær
frá algerlega hlutlausu sjónarmiS.
því báSar hafa nokkuS til síns
ágaetis
Á.5ur en fariS er frekar út í
þessa sálma, verSur aS gera dá-
litla grein fyrir því, hvaS þaS er,
sem kaiIaS er 1 listaverk frá list.
fræSilegu sjónarmiSi. Grundvall-
ar atriSin fyrir fullkomnu lista-
verki eru þrjú: Samstilling, eining
og samræmi. Jafnvægi er einnig
mikilvægt atriSi. Þetta er alment
og óbreytanlegt lögmál og er eins
nauSsynlegt eins og t. d. stafrof-
iS í rituSu máli. öll þau verk sem
fylgja þessum reglum, geta því
talist listaverk frá listfræSiIegu
sjónarmiSi, hversu Iangt sem útúr.
dúrar stefnanna og öfgar hafa Leitt
höfunda þeirra. Dæmist þau óhæf,
þá eF þaS aSeins frá almennu
sjónarmiSi séS.
og mál tilfinninganna. MaSurinn
;r lágmæltur í sorgiam sínum, en
hávær í reiSi sinni og geSshrær.
ngum. Tónlistin byggist á þess-
im eiginleikum meSal annars.
Áhrifa listanna gætir miklu minna
á tilfinningarnar, þó þeir séu bæSi
jósir og dökkir, hlýir og kaldir,
veikijr og sterkir. öllum, sem eyru
hafa og heyra, finst mikiS til um
niS hafsins og niS söngva þess.
Þó geta engir menn heyrt þaS á
sama hátt á sömu stundu. Þar þyk
ist hver þekkja sína eigin rödd.
ÞaS er alt komiS undir geSblæ
manna og stundarskapi. Öllum,
sem á hafiS horfa, hlýtur aS bera
saman um þaS, hvort þaS er lá-
dautt eSa brimsolliS. Málara- og
myndhöggvara.listin er ímynd
hinnar sýnilegu fegurSar.
Náskyld síSastnefndri stefnu
er framtíSarstefnan. Skal eigi
dvaliS Iengi viS þá list, þó hún
hafi sínar ófullkomnu afsakanir |
fyrir tilverurétti sínum. FramtíS.
arstefnan og fleira af því tagi er,
aS mínu áliti, einskonar gereyS-
ing (Anarchism) í heim listarinn-
ar, á sama hátt og "jazz” í söng-
listinni. En, sem betur fer, munu
þetta alt vera augnabliksbólur,
sem hjaSna í súgi áranna; hala-
stjörnur, sem reka snöggyast skott
sitt á jörSina okkar og hverfa svo
út í eilífan geiminn. Stjórnleys.
Sumum kann aS virSast þetta
heilaspuni einn og draumur hug-
vitsmanna. En fjarri fer, aS svo
sé. Þetta hefir veriS reynt í smáum
stíl og gefist vel. Þarf ekki aS e'fa,
aS þaS takist síSar í stærri stíl.
N. F. í Vísi
Voröld.
Nýtízku listamenn saka gamla* ingjastefnan helfir aldrei náS út.
an upp á eigin spýtur, ef “Eim- baS til guSs aS hún fengi líf, svo
reiSin” vill vera svo lítillát aS
taka þaS. Liggur þá næst aS aít-
huga:
HvaS er list? Hér, munu
svorin verSa jafn mörg og mis-
• munandi, eins og mennirnif sem
gefa þau.
Alt sem maSurinn þarf til lífs-
ins viSuryseri er fæSi, klæSi og
húsaskjól. Alt sem þar er fram-
yfir er í rauninni óþarfi. En hver
sá maSur, sem lifir eingöngu ti
þess aS kýla kviS sinn og klæSast,
er ekki hóti æSri en dýriS, hversu
mikill sem auSur hans er og
hversu mikil sem menning hans á
aS vera. FæSi og næturskýli er
einnig alt þaS, sem dýriS þarf og
kemst af meS. Listir og vísindi,
vizkulöngun og fegurSarþrá er
þessvegna þaS eina, sem greinir
manninn frá dýrinu. En þessara
eiginleika gætir líka snemma hjá
manninum. FjaSrir Indíánans og
hringar Negrans eru ekki annaS en
frumvísar listarinnar.
Matur er mannsins megin og
kemur á undan öllu öSru. Vinna
og vöruframleiSsla er þaS sem
viSheldur heiminum, en ekki ífjár-
magniS, þótt margur haldi syo.
ÞaS er hinn vinnandi maSur, sem
ber heiminn á herSum sér. ISju-
leysingin ner ómagi og eins fyrir
þaS, þó hann eigi miljónir í pen-
■ingum. JörSin gefur, en þó ekki
nema hönd sé hreyfS. Sérhver
'framkvæmd er verk. Vinna skyldi
því hver maSur, vilji hann lifa og
heilla njóta. En — “maSurinn Iff-
ir ekki á brauSinu einu saman”,
sagSi Kristur. Þessvegna eru listir
til orSnar. Til þess aS auSga and-
ann og lyfta honum frá fánýti
hversdagslífsins. Til þess aS gera
jarSlífiS djúpt og ríkt og ánægju-
fult.
Enginn maSur er svo sneyddur
allri smekkvísi, aS honum íþyki
ekki eitt fara betur en annaS,
þetta vera fallegra en hitt, né aS
hann geri ekki eitthyaS til aS
fegra og skreyta sjálfan sig, eSa
þaS sem í kringum hann er. Þetta
er hans meSfædda listagáfa. Hver
einasti maSur er þannig brot af
listamanni, þótt hann hafi ef til
vill enga hugmynd um þaS. Hann
hefir því sinn meSskapaSa rétt til til þess síSar.
ha^nn gæti tekiS hana sér fyrir
konu. Og svo var snilli hans mikil
og bæn hans heit, aS guS bæn-
heyrSi hann, — segir sagan.
Enginn mannsandi er svo sjálf-
stæSur, aS hann sé ekki háSur
aldarhættinum aS meira eSa
minná leyti. Hinar eilífu hugsjónir
brjótast í gegnum aldirnar meS
þeim einum breytingum, sem öld-
ur hafsins taka á sig blæbrigS-
u morguns og kvöld^ Spakmæli
forgrísku spekinganna eru enn á
hvers manns vörum. Frumleikinn,
sem svo mikiS er gaspraS um,
verSur all-fátæklegur þegar hann
er krufinn til mergjar. ListamaS-
urinn er eins samgróinn samtíS-
inni eins og tréS moldinni. Skáld-
iS er rödd sinnar aldar og klæSir
þaS í búning orSanna, sem aSrir
•hugsa og íinna. Framþróun ald-
anna byggist á trúnni á möguleik
ana. Því fljúga menn nú í loft-
inu og ferSast og kafa í djúpi sjáv
arins. En hvaS er þaS hjá því
sem verSa mun, þegar trúarkraft-
ur Krists, sem “flytur fjöll”, er
fundinn aftur og orSinn almenn-
mr? Hann gekk sjálfur á vatninu
meS trúnni á mátt síns eigin vilja
einvörSungu.
LiSnu aldirnar skola skipbrot-
um tilverunnar upp aS ströndum
nútímans og viS byggjum báta
okkar úr skiprekanum og ýtum
þeim út á haf framtíSarinnar.
Sanngirnin er vegurinn til skyn-
seminnar, hvaS sem heilanum US-
ur. ÞverúS og einstrengfngsháttur
eru einkenni heimskunnar/ Hrút-
urinn lætur aftur augun þegar
hann stekkur til aS stanga. ÞaS er
ekki okkar aS dæma, hvort illa
hefir veriS stýrt, því viS yerSum
á sama hátt aS leggja okkar eigiS
ágiæti undir dómmildi ^jftirkom-
endanna.
Listirnar eiga sínar margvíslegu
stefnur, eins og allar aSrar and-
legar og veraldlegar hneigingar í
heimi þessum. Hér væri nú á-
stæSa til aS rekja sögu listarinn.
ar aS nokkru, til aS sýna hvert
stefndi á hinum ýmsu tímum. En
þaS verSur ekkin gert aS þessu
sinni, verSur ef til vill tækifæri
aS njóta þess unaSar, sem list-
imar hafa aS geyma.
En hvaSan er þá manninum kom
in þessi- listalöngun? Alveg eins
og forvitnin er frumkvöSull vís-
indanna, þannig er og eftirlíkingar
ViS lifum á byltingatímum.
Sagan sýnir aS þær eru sjaldan
einfarau Þó hafin sé bylting um
eitt einstakt efni, þá grípur hún
um sig, þar til hún er almenn orS-
in og nær til hinna gagnstæSustu
skólann um allskonar goSgá og
kalla stefnu hans ljósmynda-
stefnu, yfirborSsstefnu o. s. frv.
Han nreyni aSeins aS ná því sem
augaS sér, en ekki því sem and-
ann dreymi; andinn sé þó holdinu
meiri o. s. frv. Sjálfir segjast þeir
færa út sviS listanna, pieS þyí aS
hefja þær úr kreppu hins sýnilega
heims, inn á ótakmarkaSar ver-
aldir ímyndananna. En skrítileg
virSist aSferS þeirra í augum hlut-
leysingja.
Tilgangi sínum hyggjast þeir aS
ná fneS því aS líkja eftir sniliing-
um, sem uppi voru löngu fyrir ger
bótatímabiliS. Þessvegna kalla
þeir stefnu sína afturhvarfsstefnu^
Þá þykir gott listaverk á þeirra
vísu, ef þaS er sem líkast því sem
börn teikna, áSur en þau hafa lært
aS draga línu.. Þessvegna kalla
þeir einnig stefnu sína frumstefnu.
Má þetta undarlegt VirSast, því
þetta eru alloftast menn, sem hafa
fullkomnustu skólaþekkingu á bak
viS sig. Þetta verSur varla skýrt
meS öSru en því, hvaS byltingar
og breytingarlöngun er alríkjandi
í heiminum.
Fáráanlegast af öllu þessu er
þó ímundunar-stefnan. Kennir
þar margra furSulegra grasa. Hp£-
undar hennar og fylgendur fylgja
aS vísu ströngustu iistareglum, ‘ausu
hva8 samstilling, eining og sam.
ræmi viSvíkur. ÞaS er vanda
laust hverjum, sem meS kann aS
fara, og einfalt eins og t. d. rím-
reglur í IjóSum. En hlutir þeir,
sem þeir sýna, eru ekki af þessum
heimi. ÞaS er hvirfilvindur þeirra
eigin ímyndana, sem enginn ó-
brjálaSur maSur getur ráSiS í,
nema þeir sjálfir og þeirra líkar.
En til hvers er þá listin orSin, ef
hún veSur ekki skilin, nema af
sérfræSingum ?
Þeir, sem lengst fara í þessa átt
gefa ekki myndum sínum nein
heiti, heldur flokka þær niSur á
sama hátt og gert er viS sónötur
tónskáldanna. Kalla þær t. d. Só
nötu nr. 1, 2, 3. o. s. frv. Skýring
þeirra á þessu tiltæki er sú, aS eins
og tónskáldin geti samiS sónötur
sínar, án þess aS hafa nokkuS
hlutsætt efni fyrir sér, á sama hátt
sé þeim fullkomlega leyfilegt aS
mála þaS, sem þeim dettur í hug. manns
Þetta er nokkuS snjöll hugmynd,
fljótt á litiS. En hún bara strandar
á því afleita skéri, aS vera ekki
staSreynd. AugaS er hlutsæara
en eyraS og hlýtur þessvegna aS
gera gerólíkar kröfur. ÞaS mundi
því taka miljón ár aS breyta þess-
um eiginleikum skynfæranna, til
aS gera manninn hæfan til aS
njóta þessarar nýju listar. MikiS
skal til mikils vinna. — Tpnarnir
eiga sér hljómgrunn í hjarta
mannsins. Þeir eru rödd hjartans'
breiSslu í heiminum, þó hún hafi
veriS nokkuS lengi viS lýSi.
(NiSurlag)
Mannlaus skiip
1FÖRUM
Ef sú saga væri sögS hér í bæn-
um einhvern daginn.aS mannlaust
skip væri komiS brunandi hingaS
frá öSrum löndum, þá mundu fáir
trúa því; hefir og slíkt “krafta.
verk” ekki orSiS til þessa, en vel
getur veriS, aS annaS eins beri til
áSur en mjög langt HSur.
mundi hafa trúaS þyí fyrir 20 ár-
um, aS flugvél mundi sjást svíf-
andi yfir Reykjavík áriS 1919?
Margvíslegum vélum fleygir
fram árlega, þó aS þess verSi lítt
vart hér á landi. Einkanlega tekur
notkun rafmagns furSulegum fram ;
förum. ÖIl hin nýjustu héírskip j
Bandaríkjanna eru knúin ra'fmagni í
og svo er um kafbáta, aS þeir
“ganga fyrir” rafmagni neSan-1
Mér hafa borist nokkrar spurn-
ingar um þaS, hvernig á því standi
aS “Voröld” sé aftur hætt aS
koma út. Eg hefSi veriS búinn aS
gera grein fyrir þessu fyrir löngu,
ef svo hefSi ekki staSiS á, aS þaS
voru fyrst eftir aS eg fór frá blaS
inu, taisverS líkindi til aS þaS
héldi áfram. Nú held eg aS þaS
sé ifyrirsjáanlegt, aS þaS hafi ekki
reynst mögulegt, ög skal eg því
hvaS mig- snertir svara þessum
spurningum.
Þegar Voröld fór af staS í
seinna skiftiS var hún eins og áS-
ur gefin út af Voraldar-félaginu.
GerSist eg vinnumaSur þess þótt
ekki gengi eg í félagiS. 'En sú
ástæSa var til þess, aS eg gekk
ekki í þaS, aS þegar útkoma ó-
háSs blaSs kom fyrst til mála,
vildi eg vissra ástæSa vegna, sem
enginn víst sá eSa vildi sjá nema
eg, aS þaS væri nýtt blaS meS
nýjum stjórnendum. En sú varS
raunin á, aS því varS ekki ViS.
komiS. AS eg hætti aS starfa fyr-
ir féJagiS var blátt áfram af því,
aS eg sá mér þaS ekki fært ieng-
ur. Eg hafSi og ætlaS mér aS
vinna fyrir þaS án þess aS gera
félaginu um of harSar kröfur til
vinnugjalds, og auk þess lagSi eg
í fyrirtækiS töluvert, litiS á efni
mín, og í raun réttri gerSi eg þaS
meira af vilja en mætti.
KostnaSur viS útgáfuna var
hnitaSur þaS niSur, aS um 1500
kaupendur hefSu nægt til aS
halda blaSinu úti yfir áriS; ofmik-
iS virtist heldur ekki ílagt, aS þeir
fengust.þar sem blaSiS hafSi mest
— eftir því sem eg hefi komist
næst — um 3000 kaupendur.
En hva5 sem til kemur, hvort
sem þaS hefir veriS ritstjórn
minni viS blaSiS aS kenna, eSa
óSru, rættist ekki sú von mín.
Fyrir þessa nærri 3 mánuSi sem
blaSiS kom út, fékk þaS tæpa
300 kaupendur. Og meS því aS
áskriftirnar úr því fóru þverrandi,
þótlist eg sjá hvaS aS fór; bar
eg þaS þegar snemma upp viS fé-
Merk vísiodasiofnuo.
I- , —
Fáar kenningar eSIisfræSmnar
hafa vakiS eins mikla ettirtekt,
eins og kenningin um orkti írum-
eindanna og rannsóknirnar á því,
hvernig sú orka verði ieyst úr iæS-
ingi og gerS mönnum nytsamlag.
Rannsóknir frægra vísindamanna,
Sir Oliver Lodge, Sir E. iRuther-
fords o. fl. hafa fært fuliar s-nn-
ur á þaS, aS orkan er lii. Hitt er
ráSgátan, sem fjcicii vísinda-
manna fæst mú að ieysa, hvernig
hægt sé aS ná orkunni úr dauSu
efninu.
Danir eiga einn stórmerkan
mann á sviSi þessarar rannsókna,
eSliisfræSinginn Niels Bohr, pró-
fessor í fræSilegri eSlisfræSi.
Hans vegna hafa þeir komiS upp
nýrri vísindastofnun, "Insitutet
for teoretisk Fysik”, sem nýlega
er tekin til starfa, og er prófessor
Bohr formaSur hennar. SíSasta
viSfangsefni hans hefi veriS þaS,
aS rannsaka 'brautir elektronanna
í frumeindum frumefnanna og hef
ir hann gert stórmerkar uppgötv-
anir á því sviSi. Vísindin eru hætt
aS tala um “dauS” efni, dautt
efni er ekki til; frumefnin ölJ, sem
kunn eru, eru gerS úr atómum og
atómin skiftast aftur í atóm-kjarna
og elektrona. ÞaS hefir veriS á-
litiS, aS elektronamir væru á sí-
feldu iSi, en lögmáliS fyrir hreyf-
ingum þerira hafa menn ekki þekt.
Uppgötvun prófessors Bohr var
sú, aS finna þetta lögmál og rekja
brautir elektronanna kringum at-
ómkjarnann.Er drjúgst spor stígiS-
í áttina meS þessari uppgötvun.
ASstoSamaSur Bohr á hinni
nýju stofnun er prófessor einn
þýzkur, J. Frank aS nafni, og hef-
ir hann áSur gengt embætti viS
háskólann í Göttingen, og er kupn
ur tilrauna eSlisfræSingur. Þá er
annar aSstoSamaSur hans holl-
enskur doktor og sá þriSji dansk-
ur eSIisfiæSingur, H. M. Hansen
docent.
Er búist viS aS fjöidi útlend-
inga muni framvegis stunda nám-
viS þessa merku stofnun og munu
DanÍT hafa hinn rnesta heiSur af
framtakssemi sinni ög áhuga fyrir
þessu fyrirtæki. Sómir þaS vel
föSurlandi H. C. örsted. Mbl.
sjavar.
Hitt, mun þó mörgum þykja
r * 1 * r 1 lagsmenn aS her yrSi emlhver
turðulegra, að nu er farið ao , , .
jbreyting á aS verSa ef fyrirtækiS
ætti aS blessast. HafSi eg hugsaS
mér þær, en úr því aS þeim varS
ekki komiS á framfæri og nú er
knýja mannlaus skip, og þeim i
stýrt meS rafmagni.
Þetta hafa Bretar gert í vetur. j
Þeim hefir tekist aS stýra mann. , ,
, . . r , - komiS sem komið er, mun til litils
skipr attur og tram, með 1 . , , c . . .
c . . , , ... ... aS grema her frekar tra þevm.
iatmagm, sem sent er 1 lottinu tr | , , o-
, . w . , , i, ..i Um samvinnu mina og Dr. big.
skipsins. Pesr bata notao gamalt j
herskip, sem Agamemon heitir,til
þessara tilrauna, en um sjálfan út-j
búnaSinn er ekkert látiS uppskátt j
aS svo stöddu, annaS en þaS, aS
vélar skipsins eru hreyfSar meS
þessum hætti, svo aS hér er ekki, . , . ,
* . u « íc * I Stephan G. segir 1 IHugadrapu
að eins um það eitt að ræða, að | . L __ „_j
skipinu sé stýrt. Herskip þetta.sem
nú er nefnt, hefir veriS haft aS
skotsp’æni í heræfingum á sjó, en j
Júl. Jóhannessonar hefi eg ekki
nema alt hiS bezta aS segja. Og
aS svona fór meS “Voröld”, er
víst engum meira áhyggju.efni en
okkur. En ákafi okkar var á
“HSsmun strandaSur”, eins og
þeirra æfinga.og var þeim
sinni, og hvorugur gat rönd viS
því reist.
Sem vinnumenn blaSsins þökk-
J um viS þeim kærlega fyrir hjálp-
, ina sem brugSust fljótt og vel viS
la8l vlS: I
stjóra. Skip meS áhö'fn þótti ekki
ráSlegt aS leggja í svo hættuleg-
aS gerast kaupendur blaSsins. Ef
nokkrir fleiri hefSu fariS aS
þeirra dæmi væri blaSiS lifandi
an leikl En meS þessari nýju aS-
ferS er engu hætt, nema skipinu, j
en þó fenginn svo áskjósanlegur
skotspónn sem mest má vera.
Sjónarvottar segja, aS þaS sé
tilkomumikil sjón, aS sjá stóru _ . . . ,
, , ...... , j var þaS nog, ef kaupendur hetðu
mannlausu herskipi siglt attur Z ?c y
Stófnfé blaSsins sem HtiS var,
j fór mikiS fyrir áhöld; enda var
. þaS meira í vinnu og sparnaSar-
tilhögun en nokkru öSru. En samt
og fram, aS vild ósýnilegs “stýri-,
sem sendi því rafmagn 1
í loftinu einhversstaSar aS, úr
margra mílna fjarska.
Úr því aS svo er komiS, aS ná
má rafmagni úr loftinu til reksturs |
skipum, þá má vel vera, aS ein-
hverntíma takist aS senda mann-
laus skip landa í milli, t. d. yfir
Ermasund, eSa enn lengri leiS.
Strætisvagnar í öSrum löndum
eru hreyfSir meS rafmagni, sem
þeir ná úr þráSum, sem festir eru
yfir bautum þeirra. Og meS skyld-
um hætti fá skipin rafmagn úr
loftmu.
brugSist viS eins og viS gerSum
ráS fyrir; vona eg aS sú tregSa
hafi ekki stafaS af skorti á frjáls-
um skoSunum meSal Vestur-Is.
lendinga,, heldur einhverju öSru,
svo sem ritstjórn blaSsins í mín-
um höndum. Vona þaS aS minsta
kosti.
Ef til vill kemur sá seinna fram
á sjónarsviSiS, er fær er aS halda
þeim skoSunum á loifti er Voröld
fylgdi svo almenningi falli í geS.
Altaf skyldi maSur búast viS því
bezita, þó stundum vilji bjáta á
fyrir manni.
Stefán Einarsson
VORSTÖKUR
Y'fir himinn, Iög og láS
lífsmagn sendir voriS
eilífri af alvaldsnáS,
alt er endurboriS.
Öll er jörSin yndisfríS
engi og skörSin fjalla,
blessuS hjörS í blómgri hlíS
bítur svörSinn hjalla.
Ernir vaka vors um stuncí
í veiSi kraka um grundir
þrestir kvaka í laufgum lund
lóur taka undir.
Öll hafa grös á óSins kvon
ýrS af dögg og úSa,
sínu fegri en Salómon
sumars plögg og skrúSa.
Dásamleg er drottins hönd,
deyf§ og trega eySir,
alla vega yfir lönd
auSnu og fegurS leiSir.
M. Ingimarsson
EKKI DUGA ORÐIN TÓM.
Ekki duga orSin tóm
okkur lengur bræSur;
alt er aS lenda í auSvaldsklóm,
enginn viS þaS ræSur. *
/ .
upp stig
Andskotinn er u stiginn
á vfirborSiS jarSar,
öll samtengir auSvöldin
og eflir plágur harSar.
iVnnuþræll meS magra kinn
máttfarinn, og lúinn,
sitja má viS sorphauginn
svangur, tötrum búinn.
M. Ingimarsson