Heimskringla - 04.01.1922, Blaðsíða 1

SendltS ettlr vertSlUtn tll °S
Royal CroTrn Soap, Ltd. . - .v-
664 Matn St., WínnipegamBa01r
V.___________________________-J
Og
umbt'tSir
Sendið eftlr verSHsta tt
Royal Cronn Soap, Lto
664 Maln St.. Winnlpo.
XXXVI. ÁR
WBKNffEG, MANÍTOBA. MIÖVIKUDACINN 4. JANÚAR 1922
NÚMER 16
CANADA
Nýja stjómin.
SíastliSinn fimtudag tók
Hon. Wdllia-m Lyon Mackenzie
King emlbættiseiS sinn sem stjórn-
arformaSur Canada. Er hann tí-
undi stjórnarformaður landsins.
RáSuneyti hans er sem her
segir:
FjármálaráSgjafi: H-o-n. W. S.
Fielding frá Nova Scotia.
FHermálaráSgjafi: Hon. George
P. Graham frá Onitari-o.
SjóliSs og fi-skiveiSaráSgjafi:
Hon. Everest Lapointe frá Que-
hec.
PóstmálaráSgjafi: Hon. Ghar-
les Murphy frá Ontario.
DómsmálaráSgjafi: ’Hon. W.C.
Kennedy frá Ontario.
IlnnanriíkismálaráS gj af i: Hon.
Charles Stewart frá Alberta.
HeilbrdgS ismiálaráS g j a'fi: Hon.
Dr. H. S. Beland frá Quebec
VerzlunarmálaráSgjafi: Hon.J.
A. Robb frá Quebec.
Akuryrk-jumálaráSgjafi: Hon.
W. R. Motherwell frá Saskatche-
wan.
VerkamálaráSgjafi: Hon. Ja-m-
es Murdock frá Ontario.
Ríkisritari: Hon. A. B. Copp
frá New Brunswick.
TollmálaráSgjafi: Hon. Jac-
ques Bureau frá Quebec.
Opinberra verkamálaráS gj af i:
Senator Bostook (frá Britisih Col-
umbia sem stendur, en seinna tek-
ur Dr. King frá B.C. viS því em-
bætti.
EftirlitsmaSur laga: -Hon. D.D.
McKenzie frá Nova Scotia.
RáSgjafar án -emlbaetta: Hon.E.
J. Sinclair, Senator Dandurand
frá Quebec og Hon. T. A. Law
frá Ontario.
Þarna er þá taliS ráSuneytiS
r.ýja. Flestir mennirnir í því eru
gamlir liberal-ar eins og vænta
mátti. Frá Quebec eru ma-rgir
þeirra. ÞaSan er Gouin, einn af
traustustu stoS-um stjórnarinnar;
ban-n er stjórnandi fjölda stórra
stofnana, banka járnbrauta og
stóriSnaSar. SömuleiSis er Sena-
íor Dunidurand þaSan. Hann hef-
ir “boriS peniingaibudduna” um
Quebec í kosningunum bæSi nú í
þeim síSustu og áSur. Auk fjögra
annara frá Quebec, er þaS fylki
vel skipaS í ráSu-neytinu og engin
-furSa |þó IblöSin segi: “Montreal
stjórnar.” Þá eru frá Ontario
Graha-m, fyrrum járnbrautaráS-
gjafi í libera 1 stj órninni og Mur-
phy af-tur settir í ráSgjafastólana.
HefSu nýir menn eins vel átt þar
saeti. -En tiil beggja iþessara manna
mun hafa veriS gripiS þegar ekki
tókst aS fá A. B. Hudson og T. A.
Crera-r itil aS taka ráSgjafastöS-
una.
Úr Vesturlfylkj-unium er einn
ráSgjafi úr -hverju nema Manitoba
ÞaS er ráSgjafalaust. Aumingja
Manitoba! Erfitt hlýtur þú aS eiga
uppdráttar aS vera ekki þaS vax-
i-n enn aS geta talist myndug!
Mr. King er 10. forsætisráS-
herra Canada, eins og áSur er get-
iS. ASrir se-m haft hafa stjornar—
formensku eru: Sir John A. Mac-
donald 1867—1873 og aftur frá
1878—1891; Hon. A Mackenzie
1873—1878; Sir J. J. Abbott
1891 1892; Sir J. S. Thompson
1892—1894; Sir M. Bowell 1894
—-1896; Sir Charles Tupper frá
maí til júlí 1896; Sir Willfrid
Laurier 1896—1911; Sir Robert
Borden 1911 —1920; Hþn. Arth-
ur Meighen 1920—1921.
12. janúar er ákvarSaS aS þing
iS komi sam-an og hefir forsæ-tis-
ráSherrann T. C. Norris, látiS þá
skipun út ganga. -Mörg áríSan-di
málefn-i liggja fyrir þinginu, og
meSal þeirra er meiri jöfnun
skáttaálaga, og finna veg til aS
jafna fjárhalla þann, er varS áj
fjáiihagstímabilinu 1921. Ekki
er minst á, hvort þingmenn muni
sjá sér fært, aS auka viS laun sí í
a ný.
iH-elm-ingur allra þingmanns-
efnanna íí Aiberta, sem sóttu á
móti bóndanum þar, tapaSi trygg
ingarfé sinu viS aíkvæSa-
talninguna; iþetta ábti sér staS í
{eftirfarandi kjördæmum: Red
Deer, Medicine Hat, Battle Riv-
! er, Victoria, East Edmonton,
j Lethlbridge, Stra-thcona og West
I Edmonto-n.
iRelkningar Manitobafylkis, er
nýlega voru gerSir -upp, sýna
tekjuhalla, sem nemur $650,000.
Er þaS sa-gSur meiri tekjuhalli en
átt hefir sér staS í mörg undan-
farin ár. Aukinn stjórna-rrekturs-
kost-naSur, -tillagiS til m-æSra og
fjárveiting ti-1 stuSnings akuryrkju
-eru taldar aSal-orsakir hallan-s.
kröggum þ-ess. RáSstefnunni er
ekki lokiS og er því ekki meS öllu
Ijóst, hvaS gert kann aS verSa,
en svo mikiS er taliS víist, aS all-
ar vestlægu sambandsþjóSirnar,
ásamt Bandaríkjunum, muni veita
Þýzkalandli lán. Peningastofnan-
ir þeirra hafa tekiS v-el í þaS. Og
sem þerr geta á móti því aS | svo bráSa-n (ber nú fjárhrun
Portland. SíSan eftir aS hafa far-| iS diepnirþar á árinu í stjórnmála
iS til New York og -tekiS mikinn j róstunum sem þar hafa gengiS á;
þát-t í hinu svo kállaSa heldra j 1 1 af þeim voru lögreglumenn.
fól-ks Kfi, -orSiS yfirkomin og send , Um 540 manns særSust af skot-
á fárra vitorSi á þetta geSveikra-; um og sprengikúlum.
hæli undir nafninu Mrs. Steele svoj
hún gleymdist umheiminum. ! Sinn Feinar kváSu vera espir
| últ í samningana ennþá og berjast
Af því þeim fanst þau vera of j j
fátæk^ til aS geta gift sig afréSuj^ ^ samþyk.tir . irska ;i>iag. Þýzkalands aS, aS því verSur
inu. ÞingiS er nýkomiS saman ekki lengur frestaS aS hlaupa
eftir hátíSahléiS, og þó aS strax undir bagga, ef al-t á aS fara vel.
— Járnbrauitarþjónar þar hafa
einnig hótaS verkfalli innan 2
vikna. E-r verkfall þaS -svo víS-
tæk-t, aS víst er tal-iS, aS þaS -leiSi
þau Thomas Brands 18 ára og
ikEerasta ihans MaHhilda Rist 1 7
ára tsomul, aS -Iífi-3 væri ekki þess- ,byrjag þar hætt var á
vkS. aS lifa og reyndu aS fyr.r-, ^ ^ ^ ^ ag
fara sér meS þv*í aS taka -nn eit- , • .* . , . r ,i *
, IþmgiS geri betur en atgreiSa það
ur. Læknar -náSu !i þau aður en j . .,
v . , , , þessa viku.
eitriS gat unnið sitt verk svo þau j
mega nú -til aS liía samt þó þau j G;fting Maríu prinsessunnar
geti ekki gifst aS svo stoddu. , brezku Qg greifa Lasel,les er ákveS
Útaf ósamkomúlagi Frakka viS in 28. febrúar n.k. BrúSguminn
Bandaríkin, er neSansjávarbáta-1 er frægur mjög fyrir framgöngu
máliS hefir orsakaS, -er nú taliS ! sína í stríSinu, er miljóneri og 39
ára gamall; Prinsessan er aSeins
24 ára.
Alt, sem þeir þurfa aS gera,
sem fl-ösku -háfa á sér, er aS ganga
beint, og lögreglum-ennirnir mun-u
ekki ásaka þá fyrir ól-ögl-ega meS-
ferS v-íns, er nú dómur þeirra, sem
vínbannslögin annast. Þetta get-
ur veriS hárrétt hjá yfirvöldunum.
En þaS er hi-tt, sem er óskiljan-
legt, hvernig þeir ætlast til aS
þeir menn gangi beint, sem flösku
hafa upp á vasann.
BANDARÍKIN.
iSamninga-ti-Iraunir viSvíkjaindi
j tak-mörkun neSansjávarbáta á af-
vopnunarþinginu í Washington
! -hafa álgerlega mishepnast. Frakk-
ar voru ósveygjanlegir aS slaka
ti-1 niSur úr 90,000 smálesta
(Tons) flutningstækjum og lítur
því nú helzt út fyrir -aS hver þjóS
muni keppa viS aSra aS byggja
sem flest af þessum h-ættulegu
fleytum. BæSi brezku blöSin log
blöS Bandaríkjanna eru áll iharS-
orS um iþetta fyrirtæki Frakka og
segja aS þaS lí-ti svo út aS þeir
vi-lji kom-a svo ár sinni fyrir borS
aS þeir geti náS yfirráSum á haf-
inu og virSist hluittekning þeirra
í aS takmarka allan heibúnaS
taeplega einlæg.
Nánustu ættmenn og vinir Wil-
sons fyrverandi forseta Bandaríkj-
anna heimsóttu hann þann 28. des
til aS halda upp á 65 ára afmæli
hans. Sagt er aS h-eilsa hans sé
smámsama-n aS færast í lag loig
er von um aS hann nái sér aftur.
Jessa-my Bret Harte Steel, eldri
dóttir Francis Bret Híarte hins
heimsfræga skáldsöguh-öfundar er
nýíundin á geSveikrahæli noikkru
á bökkum St. Lawrence-fljótsins
og vi-ssi enginn áSu-r hvar hún var
niSurk-omin. ÞaS komst upp á
þann hátt aS á stofnun þessari er
þaS siSvenja á hverju sunnudags-
kvöldi aS haf skemtileiki fyr-ir
sjúklin-gana og stundum mynda-
sýningar. Eiitt kvöld var veriS aS
sýna mynd dregna út úr skáld-
sögu Harte ‘ Tennesee’s Partner”.
Alt í einu hrópaSi hástöfum einn
kvenmaSurinn af áhorfendunum:
“FaSirminnl FaSir minn!” og hélt
þessu áfram í sílfellu unz hæt-ta
varS sýningunni. Þegar fariS var
aS grenslast eftir sorgarsögu kven
manns þessa, komst þaS upp aS
hún var dóttir hins fræga höfunds,
hafSi gifst mannræfli meS nafn-
inu Henry Milford Steel, fengiS
sSan skilnaS frá honum, eitt
n-okkrum tíma á fátækrastofnun í
líklegt aS Bandafíkin verSi kröfu
hörS meS borgun stiíSslánsins,
og verSi því erfitt fyrir Frakka
aS láta smáSa skip þessi í jafn
stórurn stíl og þeir hafa í hyggju.
KomiS hefir til orSa, aS af-
vopnunarþing, líkt og sem nú er
veriS aS halda í Washington,
verSi ha-ldiS á hverju sex ára
tímabili. BáSir þeir Hughes og
Root-halda þvií fram, aS heppilegt
muni vera aS ákvarSa nú, nær
næsta þing skuli haldast, og finst
þeim 6—7 ára tímabil hæfilegt.
Hin-n aldurhnigni höfSingi
jafnaSarmanna í Bandaríkjunum,
Eugene V. Dehs, sem se-tiS hefir í
varShaldi síSan á stríSstímunum,
var náSaSur af Harding forseta á
jólunum, án nokkurra skilyrSa.
Hann hélt samstundis áleiSiu v.I
Washington aS heimsækja foT-
setann og er látiS mikiS yfir fund
um þeirra Hardings. HeimleiSi-s
hélt hann svo og var þar fagnaS
sem stórhöfSingja.
America’s Making, Festival an-d
Expositi-on,
* Nov. 22, 1921
Miss H. Amadóttir
1 06 Morningride Drive>
New York City.
My dear Miss Árnadúttir:-
At out Executive Committee
meeting on Thursday, November
1 6th, the following statement was
adopted:
“More than a -million Citizens,
young and old, iin schools, in the
1 1 Regiment Armory, in churches
and in the meeting places of var-
ious organizations, during the
Enskur flugmaSur, -sem áSur
hefir flogiS frá Englandi til Ástra-
líu, hefir áformaS aS flúga von
bráSar alla ,leiS kringum hnö'tt-
i-nn. Vélin er þan-nig smíSuS, aS
hún getur bæSi len-t á vatni og
landi. Áætlunin er aS fara frá
Englandi, yfir MiS-Evrópu, til
Mesópótam-íu, Indla-nds, Kína og
Japan. ÞaSan norSur aS Berings-
sundi og til Canada og loks frá
austurströnd Canada yfir Atlants-
hafiS til Englands.
til uppreisnar, ef því verSur ekki, year drawing fco a close, devoted
their intellingence, industry, tal-
ent and money to an emphasis up-
on the desirability of a perpetual
harmony among races of America
The spirit shown was so admir-
ab'le that an -expression of appro-
bat-ion is due.
Although every one of these
numerous particicpants would
probably desire to commend the
service of every other coopera-tor,
the undersigned committee hopes
th-at it will be allowed to take up-
afstýrt. Og þaS mundi þýSa fall
Wirth-stjórnarinnar, sem mest er
taliin hafa unniS aS viSreisn lands
ins isíSan strfSinu létti, og sem
k-lofiS hefir tvítugan hamarinn
m-eS aS iborga skuldimar, er vest-
lægu þjóSirnar d'æmdu ÞjóSverja
til >a3 borga sér. A8 hjálpa henni
til aS afstýra fj'árþurSinni sem yfir
vofir og verkfallinu, m,eS því aS
1-ána henni þá peninga, sem meS
þarf -tiil þess, finSt þeim skylda sín.
Bankar vestlægu þjóSanna hafa
gilegt fé undir höndum, og Qn j,tself thig duity and pleasure.
BRETLAND
- —r
Fregnin, aem fyrir 3 mánuSum
barst út umþaS, aS Lloyd George
væri aS siegja af sér forsætisráS-
herraemlbættin-u, er nú aftur fari-n
I aS fá íbyr í seglin í brezkum blöS-
um. Því er nú hald-iS fram, aS
hann ihafi boSiS Rt. Hon. Wins-
ton Churchill stjórnarformensk-
una, sem n-ú er nýlenduritari Bret-
land-s. Bendir m-argt á, aS svo
muni vera, því Churchill kvaS
altaf vera aS fá meiri og meiri
völd hj-á stjórn-inni. Þegar kemur
til þess, aS írsku samningarnir
verSi löggilltir, þykir líklegt, aS
hanin verSi sá, er þaS gerir; s\ o
ÖNNURLÖND.
fyrst ekki má lána þaS bændum
hér og í öSrum löndum þessara
þjóSa, þá má alveg eins lána
Þýzkalandi þaS. ÞaS sannast þá
á bönkun-um aS einhverju 'leyti,
aS Iþeir séu til aS hjálpa þeim, er
fjár þurfa meS, -eins og þeir þykj-
ast vera og réttlæta tilveru sína
meS, þó flestir viti um, aS segja
megi þaS sama um þá og gjána
hans Ljóts gamla, nefnilega, aS
þaS sæki fáir gull til þeirra, aS
minsta kosti ekki þeir, sem mest
þurfa iþess meS.
Á för sinni til norSurpól-sins
1919 tapaSi Amundsen tvei-m
mönnum úr liSi sín-u, sem ekkert
hefir fréz-t af síSan. LeiSangur
var gerSur ú-t til aS lei-ta aS þeim,
en engar fréttir bárust af árangri
leitarinnar fyr en 31. desember
s.l. Begitch-eff, sá er lei-tinni
You, -therefore, and a-11 those
who in your organization assisted
in the festival, America’s Making,
are hereby cordially commended.
Adopted this 18th day of
November, 1922, by
Executive Committee
America’s Making,
New York Ci-ty.
JOHN FINLEY
President.
sjálfstæSissinnar þar lýst því yfir,
landi, lítur út fyrir, aS þaS sé orS-
iS lýSveldi. AS rrúmsta kosti hafa
sjálfstæSissinnar þa rlýst því yfir,
aS svo væri og hafa stofn-aS miS-
stjórn í landinu, meS Mahaitema
Ghandi fyrir lýSstjóra. BráSa-
birgSa u-ndirstjórn-ir hafa líka ver-
iS stofnaSar á mörgum stöSum
um alt landiS. Félagsskapur | stýrSi, ikveSst hafa fur.dítS bréf,
M-úhameSstrúarmanna, er Koíd . r i m&a náiaegt Caþé Wild, Sem
uppi sjálfstæSiskröfum landsins þetta gtáS á. **Birnir eySilögSu
(The All-Indian Moslem League) | bústaS okkar; nú höfurn viS aS-
hefir krafist þess á ársfundi félags
ins, aS Indland yrSi viSurkent
lýSveldi, undir nafninu “Banda-
rí-ki Indlands” (United States of
India), og var Ghandi falin fram-
kvæmd málsins. Var því jafn-
framit haldiS fram, aS ef þessar
sjálfstæSiskröfur fengjust ekki
meS góSu, yrS-i aS grípa til vo-pn-
anna og láta þau skera úr. Samt
má þaS meS sanni segja um
Ghandi, aS hann er andvígur öll-
um vopnaburSi og vill aS frelsi
pióSarinnar sé unniS á viturlegan
mikliS lætur hann sig -mál þaS hátt meS friSsamlegum sami.ing-
skifta nú. Ef aS því kemur aS
Churchcill taki sæti Lloyd George
mun hann ibrátt setjast í þaS, en
Lloyd George mun þó verSa yfir-
eSa ábyrgSarmaSur þess, þar til
eftir kosningar, sem fram fara í
byrjun marzmánaSar eSa jafnvel
í lok febrúarmánaSar. Liberalar
á Bretlandi munu hafa boSiS
Churohi-11 aS vera leiS-togi þeirra
viS næstu kosningar, en útli-t er
fyrir aS ekki verSi af því, ef hann
tekur stjórnarformenskuna. Mt.
Asquith er einnig sagt, aS hafi
i hafnaS því, aS vera leiS-togi lib-
| erala, en muni í staS þess taka
! cmibætti viS háskólann í Oxford.
! Hvernig Birkenhead lávarSi geSj-
í ast aS því, aS Curohill taki sæti
i Lloyd George, er enn ófrétt. En
mæti þaS mótspyrnu, eSa eigi
! Churchil-l viS ndkk-urn aS keppa
um embættiS, verSur þaS viS
fjárm-álaráSherrann, Birken-head,
aS sagt er.
Samkvæmt nýútkomnum skýrsl
um á írlandi, hafa 1 1 0 manns ver-
Hann er sagSur frábær gáfu
maSur, og segir, aS söguleg og
landfræSisleg rök fyrir sjálfstæSi
landsins eigi aS vera vopnin, sem
þaS sé unniS meS. Og þaU vopn
segist hann aS minsta kosti hafa.
Hve 'langt þessar frelsiskröfur
ganga, verSur ekki enn sem kom-
iS er r-áSiS af fréttun-um. BlöSi-n
tala 'um “Indland sem sjálfstætt
ríki eSa lýSveldi innan brezka
veldisins (Free States Within the
Empire), og svipa þær þá til írsku
samninganna eSa réttarbóta
'þeirra. Þessi sjálfstæSiskrafa á
f.S vera gildandi frá 1. jan. 1922.
Hvort þarna er önnur írska d-eilan
fyrir hendi fyrir Bretland, verSur
ekki sagt nei-tt um aS svo komnu.
En a-lvarlegt mál er þetta, hvaS
sem öSru líSur.
SambandsþjóSirnar vestlægu
hafa setiS á ráSstefnu í París
þessa dagana, til aS íhuga, hvaS
gera skuli til þess aS hjálpa Þýzka ar,
landi út úr yfirstandandi fjár-
eins 20 daga vistir eftir”. Bréfi-S
var dagsett 10. nóv. 1919. Enn-
fremur fundu leitarmenn á strönd
inni hjá Cape Premetny ösku-
hrúgu, og halda fram, aS manna-
bein hafi veriS í hen-ni. Spor sáu
þeir þar eftir einn mann. Einnig
fundu þeir byssu þar og skotfæri,
búiS til í Noregi 1914. Telja
lei-tarmenn víst, aS þarna hafi þeir
fun-diS leifar þ-essara manna, sem
Amundsen týndi. Nöfn þeirra
voru Knudsen og T-essan.
SíSustu fréttir, sem blöS-in
flytja af Rússlandi, eru þær, aS
Bolshevikar éti leirleSju (Clay)
í staS sósu út á kartöflur sínar. —
ÞaS er kanske ástæSulaust, sem
kraumaS hefir veriS undan, aS
-blöSin “kríti 'liSugt” fréttir frá
Rússlandi!
MiÖsvetsarprófin við
háskólann.
Eftirta-ldir lslendingar eru þeir
n-emendur viS Manitoba hádkól-
ann, sem vér höfum séS í ensku
blöSunum aS staSist hafi miSs-
vetrarprófin: -
Sýningin í New York
Lanidar:-
Eg finn mér skylt aS birta eftir-
fylgjandi bréf, því þrátt fyrir þaS
aS bréfiS er sérstaklega stílaS ti-1
okkar sem unnum aS framkvæmd
um þjóSmyndunarsýningarinnar,
og hátíSaahldanna sem henni
voru samfara, hér í New York,
þá eigiS þiS, sem í orSi eSa verki
studduS starfiS, engu síSur þakk-
ir skiliS. Bréf þetta getum viS því
ö 1 1, sem á einihvern hátt studd-
um aS þátttöku íslendinga í sýn-
ingunni, tekiS sem stílaS til okk-
HóbnfríSur Árnadóttir
Arts:
t yrsta ár:
Ohristina J. Anderson.
Jón Bíldfelt.
Harold Stephenson.
AnnaS ár:
Wilh-elm Christianson.
Steifanlí-a SigurSsson.
ÞriSja ár:
Jón R. Johnson.
Agnar Magnússon.
Jóu V, Straumfjörð,
Axel VopnfjörS.
Fanny SigurSsson.
Kristján B. SigurSsson.
Halldór Stefánsson.
FjórSa ár:
Hól-mfríSur Eina-rsson.
John -E. Sigurjónsson.
E. J. Tborláksson.
Science:
AnnaS ár:
Edward Johnson.
Louis SigurSsson.
ÞriSja ár:
J. M. Sigvaldason.
LæknisfræSi.
Senior Matriculation:
Kári Bárda-1.
Arthur Eirík-sson.
P. Guttormsson.
GuSmundur M. Pálsson.
Fyrsta ár:
Einar Eirksson.
Eyjólfur Jónsson.
Einar Skagfeld.
VerkfræSi:
Fyrsta ár:
Helgi Christopherson.
AnnaS ár: e-
George F. Long.
J. J. Samson. ý
Jón Sigurjónsson. ' '
ÞriSja ár:
C. T. Eyford.