Heimskringla - 04.01.1922, Blaðsíða 4

HEIMSKRINGLA.
WINNIPtEG, 4. JiANÚAR, 1922..
4 B
A B = I Ð A,
HEIMSKRINQLA
(Stofnnð 1SS«)
Kennr öt ft hverjnm mllTlkmlefl.
Cteefendur ok eisrendar:
THE VIKING PRESS, LTD.
SM OK SftS SARGENT AVE„ WIJiNIPECJ,
Talafmi: N-«Mt7
Ver* blaSalna er *3.t*« ftr*an|tarinn borg-
ist fyrlr frara. Allar borcanir sendiat
rftSsmannl MntWitna.
RáðsmaSur:
BJÖRN PÉTURSSON
Ritstjórar:
BJÖRN PÉTURSSON
STEFÁN EINARSSON
Vtnnfiakrlft tll binbalnai
THE VIKINV* PRES9, Ltd., Bel 3171,
Wlnnlpear, Man.
L'tanflskrlft tll rltntjdrana
EDITOR HEIMSKRINGLA, Bnx 3171
Wlnnlpec, Man.
The "HeimskrinKla" ia printed ftnd p«b-
iishe by the Viking Press, Llmlteð. at
853 og 855 Sargent Ave., Winnipeg, Mani-
toba. Telephone: N-6537.
WINNIPEG, MANITOBA, 4. JANÚAR 1922
Aramót.
t>á er nú árið er vér nefndum 1921 runn-
ið framihjá og inn í djúp tilverunnar sem vér
köllum hið liðna. Tímabil með nýju nafni
— nafninu 1922 er upp runnið og er það
ósk allra að það megi í skauti sínu fela far-
saelt og heiílaríkt ástand yfir heim a'ilan.
Með þakklæti megum vér minnast liðins
árs, því að mörgu leyti hefir það verið
happaríkt og miðað í áttina að lagfæra svo
margt er aflaga og á glapstigu gengið hafði
í þjóðmenningarfyrirkomúlaginu. Viður-
kenning meðbræðraréttarins og jafngildi ná-
ungans, jafnframt vöknuðum mannkærleika
hugsjónum, hefir náð hærra takmarki á þessu
nýliðna ári en ef til vill nokkru smm fyr.
Ágirnd, sérplægni og drotnunarfísn standa
skjálfandi fyrir geislum mannúðar og mann-
kærleika er burtrekur skuggann svo þeirra
rétta mynd verði sýnileg. Hatur og hefndar-
hvatir hafa smámsaman eyðst undan vakn-
andi innri meðvitund um hvað farsælast og
happadrýgst sé fyrir þjóðina og þjóðirnar í
heild sinni. Að vísu er margt af þessu enn
stutt á veg komið en áreiðanlega hefir það
rrakið færst í áttina á síðastliðnu ári og fyrir
það megum vér þakka og óska að hið ný-
byrjaða ár megi gefa enn ha'gstæðari og
betri byr því til fullkomnunar og hreyfing sú
sem alment er vöknuð til umbóta og sannra
menta megi sigrandi læsast yfir jörð alla.
Vér Islendingar í þessari álfu höfum ekki
mörg sérmál á dagsskrá vorri, en því miður
getum vér ekki sýnt að vér höfum tekið þá
hluttekningu í þeim á síðasta ári sem hæfi-
íeg er og ætti að vera, í samræmi við hið
rétta íslenzka eðli. En vákning sú er rutt
sér hefir braut á meðal stórþjóðanna á ár-
inu ætti að vera fullnægjandi bending fyrir
okkar fámenna flokk að láta nýja árið kenna
okkur að fella niður misklíðir og opna sjón-
ir þeirra sem andlega blindir eru orðnir af að
stara á löngu fúnar og úreltar siðvenjur og
kenningar, er halda því fram að þær einu
séu réttar og þessvegna hljóti alt annað rangt
að vera.
Frá alda öðli hefir það verið ein fegursta
draumsjón allra mannvina þeirra er að ein-
hverju leyti hafa reynt að bæta kjör manna
og vekja ef hægt væri þá sem dofnir og sof-
andi standa við eiktamörk sjálfsálits og sér-
gæða, svo þeir gætu séð mannkynið í heild
sem bræður og systur, en því miður hefir
þetta sjaldnast tekist. Eitt hefir þetta þó á-
orkað og það er að orð þeirra hafa berg-
málað í hjörtum fleiri og fleiri öld fram af
öld og haldið lifandi meðvitundinni um hið
fagra göfuga og sanna í mannseðlnu. Á um-
liðnu ári hafa risið upp fleiri og sterkari
raddir til að knýja hið góða málefni áleiðis
en nokkru sinni áður. Þó hinar sorglegu
misfellur yrðu á að stórþjóðirnar gætu ekki
á afvopnunarþinginu í Washington komið sér
saman um tákmörkun neðansjávarbátanna,
eins og nú virðist vera orðið ofan á, þá samt
er vonandi að þetta verði aðeins í bráð og
þær sjái sér seinna fært að ganga enn lengra
með afnám þessara voðalegu morðtóla, en
Bandaríkin og Bredand þorðu nú að fara
fram á. Þá fyrst fara draumsjónimar fögru
fram að koma.
Um Ieið og Heimsikringla þakkar kaupend-
um símrni og velunnendum fyrir hið umliðna
ár, vill hún árna þeim allrar farsældar og
heilla á þessu nýbyrjaða ári og hún treystir
því að þeir — hver einn einasti þeirra —
leggi sinn skerf, smáan eða stóran, til um-
bóta og vellíðan öllum þeim er þeir mega
hafa áhrif á.
Heiman og heim.
Frásögubrot og minningar úr fslandsferð. .
Framh.
Öðmvísi er nú um að Htast á Garði (Stú-
dentabústaðnum við háskólann) en fyrrum.
Em þaðan nú allir íslenzkir stúdentar á brott
og eiga þangað að líkindum aJdrei framar
afturkvæmt. Er það mi'lliríkjasamningnum
að þakka frá 1918, er afþakkar þau styrk-
veitingahhmnindi er íslenzkir stúdentar hafa
haft við háskólann í þrjú hundmð ár. I sum-
ar var einn nemandi eftir á Garði og var oss
sagt að hann héldi styrknum aðeins til næsta
vetrar, yrði hann þá að fara og væri íslend-
ingar þar með úr sögunni. Var eigi laust við
að fögnuður væri í rómnum hjá hinum
dönsku stúdentum er sögðu oss frá þessu.
Fanst þeim sem Islendingar hefði setið þar
að réttinckilm er Dönum einum hefði borið,
og væri gott að þeim órétti væri nú hrundið.
En eigi var þess gætt að hér Var um fjár-
hagsskifti að ræða til mentamála beggja
þjóðanna, er (fullgíltu sem lög og stöfuðu frá
sjálfu einveldistímabilinu, meðan öll mál lágu
undir konung beggja ríkjanna. Þessi styrk-
ur var því það arfalóð er Islandi bar, af eign-
um hins eldra siðar, Kaþólskunnar, eftir að
Siðabótinni er komið á í báðum löndunum,
og kirkjufé og klaustraeignir em lagðar und-
ir krúnuna. Gat því námsstyrkur þessi eigi í
neinum s'kilningi is'koðast sem ölmusa, þótt
Danir hafi svo viljað heita Iáta á síðari tím-
um. En því miður hafa íslendingar sjál’fir
með mörgu styrkt þá skoðun Dana, og farið
: þeim orðum um háskólastyrkinn, að sæmdar
sinnar vegna gætu þeir eigi þegið hann, og
gætu þeir þá fyrst sýnt sjálfstæði sitt er þeir
afþökkuðu hann með öllu. Undir þetta mun
hafa verið róið af erindsrekum Dana í Rvík
við samninginn 1918. Var haft eftir sumum
íslenzku fulltrúunum að þeim samningi, að
þeir væri ekki að hugsa um fánýt fjárhags-
ítök, nú.er gerður væri upp reikningar milli
þjóðanna, heldur um sjálfstæði og fullveldi
íslenzku þjóðarinnar! Ótal raddir heyrðust
þá og 'líka um það, “að Garðsstyrkurinn
mætti fara.” Fanst sumtxm með því að styrkt-
ur væri háskóli íslands, stúdentum væri hald-
ið 'kyrrum í landinu! Og auðvitað er þeim
haldið kyrrum í Iandinu. Þeim gefst ekki
kostur á því nema fæstuta, að fara til út-
lendra mentastofnana og fullnuma sig í þeim
fræðigreinum er þeir hafa lagt stund á. Efna-
hag mentalýðsins ís'Icnzka er eigi svo farið,
og hefir aldrei venð ,svo farið, og til þess
mætti þeir muna er brotist hafa áfram menta-
bfautina. Að háskóla íslands sé nokkurt gagn
unnið með því að gáfaðir og framígjarnir en
efnalausir ungir menn geti eigi lengur farið
til Háskólans danska og kynt sér lifnaðar-
háttu og menningu hinna Scandinavisku
þjóða verður með engu móti séð. Þótt nú
svo fhe'fði verið að tilskipanirnar fornu er
stofnuðu Garðsstyrkinn hefðu að engu verið
hafðar, þegar fjárskifti voru gjörð milli
þjóðanna, sem iþó engan veginn var rétt,
hefði vel mátt hliðsjón hafa af öðru og
stærra verðmæti er ísland átti inni við Hafn-
arháskóla, en það er hið volduga og dýr-
mæta handritasafn Árna Magnússonar. Að
öllum líkindum verður það ævarandi eign
háskólans, og ef meta ætti til fjár, myndi það
eigi svara háum vöxtum, þótt hinn forni
námsstyrkur hefði verið látinn haldast.
Hin foma kvörtun að Hafnarspillingin
verði íslenzkum mentamönnum að fjörlesti,
og frá því sjónarmiði hafi það því verið gott
verk og þarft að vama því að þeir gætu sótt
háskólann, verður og hefir sannast að segja
áltaf verið fáránleg og nú eigi sízt þegar
sjálfstæðið er orðið svo mikið. Fremur hefir
sú kvörtun virzt vera sákar áburður á Is-
lendinga sjálfa, en afsökun fyrir því, ef ein-
hverjir hafa lent þar í glötun. Sú þjóð er sorg
lega komin, og menningu hennar, er eigi má
senda sonú sína að heiman frá sér, svo þeim
sé eigi glötunin vís, fyrir ístöðuleysi og vönt-
un á sjálfstjórn. Hún á eigi stóra framtíð.
En svo hefir íslenzku þjóðinni eigi verið far-
ið, og hefir kvörtun þessi aldrei annað verið
en aumlegt víl og þröngsýni er við lítið hefir j
haft að styðjast. Allir mestu mentamenn
þjóðarinnar, skáld hennar og leiðtogar á
þjóðmálasviðinu hafa verið Hafnarslúdent-
ar. Undirstaða hinnar íslenzku menningar
og þekkingar hefir verið Háskólinn í Khöfn
á hinum síðari öldum.
Því er nú Iíka svo komið að ýmsir eru j
farnir að finna til þess að þessi ráðbreytni
í mentamálunum hefir verið tíl mikils óhagn-
aðar. Einkum eru það hinir yngri menta-
menn sem það eru farir að sjá hvað skýrast.
Áttum vér tal við nokkra um það og voru
þeir allir á einu máli, að neraa því aðeins
að ungum námsmönnum gæfist kostur á
að sækja útlendar mentastofnanir, að námi
loknu í Rvík, hlyti mentun og þekking að
fara aftur í landinu við það sem nú værí.
Sárast fundu þó þeir fá íslenzku stúdentar
er nú eru í Khöfn til þess, hversu erfitt það er
að geta stundað þar nám, með þeim efnurn
sem þeir hafa. Voru sumir hverjir annars
hugar um framtíð sína og gerðu helzt ráð
j fyrir að þeir mættu hætta námi alveg. Eng-
'■ in veit hvað átt hefir fyrr en mist hefir, og er
; eigi ólíklegt að svo muni fara að Garður
þyki góð vist, er fram í sækir.
Þá er og að líta á þetta mál frá hlið
Dana. Þótt þeir hafi öfundast y’fir þessum
hlunnindum er íslendingum hafa verið veití
og hafi nú fengið þau afnumin er vanséð að
j hagnaður þeirra hafi vaxið jafnmikið og þeir
i hugsa við það. Sé það meira en málið tómt,
! að þeir óski þess að sambandið fái haédist
scm styrkast við íslendinga er ervitt að sjá
með hvaða móti það hefði fremur mátt vera
en að þeim hefði gefist kostur framvegis,
sem á liðnum tímum að sækja háskóla þeirra
j og njóta þar þeirrar mentunar og menningar
sem fáanleg er. Eigi Norðurlönd að dragast
nær hvert öðru og myndast með þeim slerk-
ara samband en verið hefir, verður það að
gerast meðal mentamannanna fyrst. Annars
verður það aldrei. Benda má á að það er
einmitt þesskonar hugmynd sem felzt í stofn-
un Cecil Rhodes námsstyrksins Brezku þjóð-
arinnar. Sú hugsun virðist hafa vakað fyrir
Cecil Rhodes að ef útrýmt yrði misskilningi
og ríg úr huga mentamannanna á hinum
ýmsu stöðum, myndi ríkiseiningunni minni
hætta búin.
En þetta er að verða út úr dúr í frásög-
unni og mun því bezt að snúa við, áður en
lengra er farið, og er þá að því að hverfa,
er áður var frá horfið.
Sem vikið hefir verið að áður, var kon-
ungur hans og fylgilið alt lagt af stað til ís-
lands áður en ferðahópur vor kom til Khafn-
ar. Voru það að vísu vonbrygði mikil að
I hitta hvorki konung né drotningu heima, en
hitt var þó öllu lakara að skip öll voru farin,
og vanséð um hvort mögulegt yrði að kom-
; ast áleiðis fyrr en um miðjan júlí. Eftir
ferðaáætlunum að dæma var aðeins um tvö
skip að ræða er fara áttu í byrjun mánaðar-
ins. En óséð var enn hvort með þeim fengist
far. Lá því fyrst fyrir að komast eftir því.
Óbeinlínis olli oss þetta þó engrar áhyggju,
því í huganum höfðum vér talið víst að
hvernig sem aít færi gæti eigi brugðist að
hægt yrði að komast með einhverju skipa
íslenzka Eimskipafélagsinc.
Með því fyrsta sem eg gerði því eftir að
til Hafnar kom var að leita uppi skrifstofur
Eimskipafél. Isl. og komast eftir hvort hægt
væri að ná fari með skipum þeirra heim.
j Eftir mikla erviðismuni hafði eg upp á staðn-
um. Eru skrifstofur þess niðri í einum l'ak-
ari parti borgarinnar, á svonefndri Strand-
götu út frá Kristjánshöfn. Ægjr þar öllu
! saman, hesthúsum, júðabúðum, verksmiðj-
! um, fiskisölu og fleiru þessháttar. Sá hluti
borgarinnar er afgamall og húsin að hruni
komin og næsta óásjáleg. Er eg var að spyrj-
ast fyrir til vegar þangað hé!t eg að verið
væri að leiða mig í gönur. Strandgatan liggur
eftir hólma sem er sunnan við hina svonefndu
Innrihöfn. Herskipastöðvar Dana taka j'fir
mestan h'uta hólma þessa. Að sunnan standa
gamaldagshús meðfram götunni, en þegar
Dpeftir henni dregur er girt upp við göt-
una með hárri borðagirðing og eru hér og
hvar hlið á. Eru þau kölluð port. Þegar inn
um þau er gengið, standa húsahróf upp með
þessari girðingu. Innum eitt þetta port varð
að ganga til þess að komast á skrifstofu
Eimskipafélagsins. Einn lítill enamleraður
skjöldur er bar nafn félagsins var negldur á
girðinguna við portið lítið stærri en algeng
nafnplata. Er inn úr portinu var komið var
gengið til hægri eftir óþrifalegum ranghala
er lá þar nn í húsið og aftur til hægri Var
beygt upp tröppur og var þá komið mn á
skrifstofuna. Einn Islendingur vinnur á skrif-
stofunni Jón Guðbrandsson er áður var í
New York. Yfirmaðurinn er danskur og skilur
ekki orð í íslenzku, svo er með þá þrjá þjóna
er þar vinna líka. — Ekki get eg sagt hvað
félagið greiðir þarna í skrifstofuleigu, en ein-
hvernveginn fajist mér eg ekki verða upp
með mér af þessum bústað stærsta íslenzka
verzlunarfyrirtækisins er enn hefir stofnað
verið. — Alt erfiði mitt að hafa upp á skrif-
stofunum varð til ónýtis. Lagarfoss lá að
vísu við bryggju, en mest alt farþegarúm í
honum var ráðið. Mér var sagt að eg gæti
fengið far fyrir tvo en alls ekki fíeiri. Eg
spurði eftir áætlan með næstu siglingu, já,
þær voru ekki til. Gullfoss gat komið um
miðjan júlí, Goðafoss gat orðið ferðbúinn
snemma í ágúst en svo var búið að gefa út
prentaða áætlun með hann, svo hann mátti
ékki fara frá Khöfn fyrr en 18. ágúst. Eg
varð 'því að 'fara til hinna Dönsku Samein-
uðu. Það voru allar upplýsingamar sem
mögulegt var að fá. Við Lagar-
foss hafði þá tekið Júliníus Júl-
íusson kapteinn, er siglt hafði
gamla Goðafossi í strand, og hra.
Nielsen danski, útgerðarstjóri fé-
lagsins hafði sagt að -skyldi aldrei
fá skip aftur hjá félaginu. Var því
og spáð við mig að eigi myndi á
löngu líða þangað til honum yrði
fenginn Goðafoss nýi. — Alt þetta
fanst mér mjög kyTiI'egt. Við leituð
um þá á náðir hins Danska samein-
aða og fengu far eftir mikla snún-
;nga með Botníu er sigldi frá
rihöfn 3. júlí Er hún orðin gömul
en ennþá fer prýðilega vel um
farþega og fengum við þar ágætis
klefa með dálitlu aukaútsvari til
jómfrúarinnar og hofmeistarans.
Hlaupa verður yfir frásögnina
um iferðina heim. Á skipinu voru
fjöldamargir Islendingar, stúdent-
ar, kaupmenn, prófessorar o. fl.
Ellefu manns voru héðan að vest-
an, þar á meðal próf. Halldór
Hermannsson frá Cornell. Kona
með dóttir sína, Mrs. Eiríksson frá
San. Diego, Cál., Gunnl. Tr. Jóns-
son og við sjö. Til Rvíkur kom-
um við að kveldi þess 9 en feng-
um ekki að lenda. Svo skip fái að
lenda verður bæjarlæknir að gefa
vottorð um að allir séu ósjúkir inn
anborðs. Engin s'koðun fer þó fram
farþega. KI. var orðin rúmt 1 1.
um kvöldið en auðvitað albjart.
Þótti 'Iæknir þetta of seint að
fara ífram á skip og gekk því til
náða. Varð því skipið áð leggjast
fyrir utan hafnargarð og bíða til
morguns. Framh.
....Dodd’s nýmapillur eru beztá
nýmame'Sali'ð. Lækna og gigt,
bakverk^ hjartabilun. þvagteppu,
og önnur veikindi, sem stafa frá
nýrunum. — Dodd’s Kidney Pills
kosta 50c askjan eÖa 6 öskjur fyr-
ir $2.50, og fást hjá öllum lyfsöL
um eÖa frá The Dodd’s Medicine
Co. Ltd., Toronto Ont.............
Þorvaidur Thoroddsen.
NiÖurl.
IV.
Það er ekki unt hér, aÖ gefa
fullkomið yfirlit yifir vísindalegan
árangur af rannsóknarstarfi Thor-
oddsens. Á nokkur atriði má þó
eigi að síður benda.
Að því er snerti landabréfið ís-
lenzka, gerði ‘hann engar breyt-
ingar á gamla uppdrættinum eftir
Björn Gunnlaugsson yfir þá .hluta
landsins, sem bygðir voru; eigi að
siíður réði hann bót á margri óná-
kvæmni, er þar átti sér staS. En
landaibréfiS af óbygSum landsins
umskapaSi hann alt og endur-
baetti. ÁriS 1889 rannsakaSi
hann fyrstur rnanna tvo stóra
vatnaklasa, sem kallast Fiskivötn
og VeiSivö.tn og fjallahryggi í
gr.end viS þau. Allan efrihluta
og upptök bæði Skaftár og
Hverfisfljóts, ásamt fjöllunum
milli Tungnár og Skaftár og fjöll-
unum og hrafntinnuhraununum
viS Torfajökul, rannsakaSi hann
og gerSi uppdrátt af árin 1 889—
1893. SumariS 1893 rannsakaSi
hann fyrstur manna eldgígana
miklu, sem E’ldgjá kallast, og eru
4/2 dönsk míla á lengd; er þaS
stærsta eldgjá í heimi, og hefir af
hennar völdum átt sér staS eitt-
hvert stærsta eldgos, sem sögur
fara af. ÁriS 1884 voru öræfin
milli Jökulsár á Fjöllum og Skjálf-
andafljóts mæld, og gerbreytti sú
maeling uppdrætti þeim, er áSur
var til af því svæSi; fundust þar
fjöll og ®tór vötn, sem enginn vissi
áSur aS þar væru. ÁriS 1888
fann hann eldfjalhS mikla, Strýt,
uppi í miSju landi. Alls gerSi
hann um 1200 h'æSarmælingar á
ferSum sínum. Snjólínuna mældi
hann nákvaemlega á fjöllunum á
íslandi; einnig breytingar skriS-
jöklanna. Og mikilvægar voru
þær rannsóknir, er (hann gerSi viS
víkjandi myndun stöSuvatnanna,
dalanna og fjarSanna á lslandi.
Eins mikilvægar og þessar
landfræSisrannsóknir voru, eru
hinar þó df til vill ennþá mikils-'
verSari, er Ihann gerSi í sambandi
viS jarSfræSina. — ÁriS 1867
hafSi sænskur vísindamaSur, aS
nafni C. W. Paijkull, gefiS út
jarSfræSisuppdrátt af Islandi,
meS maelikvarSanum 1: 1,920,-
000, en sem var mjög ófullkom-
inn, þar sem níu tíundu hlutar
landsins hiöfSu ekki veriS rann-
sakaSir í jarSfræSislegum skiln-
ingi. JafnóSum og Thoroddsen
m’ældi og rannsakaSi landiS,
1 gerSi hann jarSfræSisuppdrátt af
héruSum þeirn, er 'hann fór um.
Og áriS 1901 gerSi hann stióran.
jarSfræSisuppdrátt af öllu land-
inu meS mælikvarSanum 1: 600,
000. Á þeim uppdTætti sást f
fyrsta sinni merkileg grein gerS-
fyrir eldfijöllunum á lslandi. Þá
mátti .og mikinn og nýjan fróSleik
j sjá þar í samjbandi viS allskonar
jarSefni, svo sem steina og
málma.. Leifar af hinum gömilu
i sögulegu skógum, sem nú voru
j steinrunnir, og kallast surtarbrand
j ur, voru nú rannsakaSar. Mjög
gaumgæfilega rannsaikaSi hann
eldfjöllin og öræfin, sem einkenna
fsland einna mest, og leifar þær,
er þar finnast frá ísöldinni. Þeg-
ar hann byrjaSi ferSir sínar þekt-
ust 30 eldfjöll í alt á Islandi. Ár-
iS 1898 sýndi hann skrá yfir 130
j eldfjöll þar, og hann heldur, aS
j þaS séu nokkur enr.þá r ,’>ekt.
j Hann benti meSa'l annars á þaS,
aS á Islan’di væru enn eldfjöll í"
lögun, eins og þau voru mjög
snemma á tímum úit um allan
heim, þ. e. langar eldgjár eSa
sprungur, en ékki aSeins gígar.
Fann hann og rannsakaSi milli
70---80 sprungur eSa .eldgjár af
: þessari tegund. EftiT jarSskjálft-
ana miklu á SuSurlandi áriS
1896, ferSaSist Tlhoroddsen um
þessi svæSi og gerSi margar mjög
náikvæmar rannsóknir snertandi
uppruna jarSskjálftanna þar, sem-
alfar mikilsverSar eru fyrir þekk-
ingu á jarSskjálftum yfirleitt.
Hita hveranna rannsakaSi hann
einnig mjög ná’kvæmlega; af 109'
hverum, sem hann skoSaSi. höfSu
80 aldrei veriS rannsakaSir. Hin-
ir miklu brennisteinshverar í
Kerlingarfjöllum voru óbektir
meS öllu, þar til hann k'om þang-
aS áriS 1 888. — Ransóknir hans
hafa vakiS nýjar ihugmyndir um
myndun Islands og þróunarsögu
þess í jarSfræSislegum skilningi,
sem hér yrSi of 'langt aS fara út í.
Þrátt fyrir þaS mikla verk, sem
í þessu efni héfir veriS afkastaS,
heldur enginn því eindregnara
fram en Thoroddsen sjálfur, hve
mikiS sé ógert. En víst er þaS
samt sem áSur, aS hann hefir
lagt grundvö’ll, sem síSar má
byggja á. AuSvitaS munu síSar
! koma fram hugvitsmenn, sem hin
; einstöku atriSi verka hans eSa
| hugmynda munu leggja sér fyrir
hendur aS rannsaka, og komast
munu lengra en hann var kominn.
Ef til vill líta þeir smáum augum
á verk Thoroddsens í þeim sér-
greinum. ÞaS er e’kki aS efa, aS
menn meS betri áhöld og aSra
aSstöSu en hann, komist lengra í
einstöku atriSum, en hann gerSi.
En aS nokkrum einum vísinda-
manni auSnist aS afikasta meiru
og mikiIsverSara verki, undir
sömu kringumstæSum og hann,
þaS g,etur veriS mjög vafasamt.
V.
ÁriS 1898 hætti Thoroddsen
rannsóknarferSum sínum. Fékk
hann þá leyfi til aS ferSast um ut-
an lands. ÁriS eftir 'baS 'hann um
lausn frá kennarastöSunni. Var
hún veitt og ákvaS Alþingi, aS
hann hetfSi full laun eftir sem áS-