Heimskringla - 07.06.1922, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 7. JONI, 1922.
HEIMSKRINGLA.
3. BLAÐSÍÐA.
skelið verið að koma út um það hafa verið, ljósan vott. Ein af
efni, í hvert skifti sem annars hef- j skýrslum þeim, er Parphenius
ír verið minst á Tolstoy. j biskup sendi til kirkjuvaldanna
Að grein þessi eða þýðing úr (hins heilaga Synod) ihljóðar
bók Ilya, birtist nú, getur því alls þannig.
ekki haft neina aðra afsökun en “Hinn 16. september 1910
þekkingarskort þýðandans, eins' bauð kona Tolstoys greifa sókn-
og vil eg leitast við að gera grein arprestinum “Faðir” Tikon Kud-
fyrir með nokkrum ljósum og ryavtsev, heim á 'heimili greifans
sönnum rökum: j og bauð honum að hafa um hönd
Að kona Tolstoys hafi verið á-'“Te Deum” með vatnshreinsunar
gætiskona, sem “staðið hafi
höfði” í búverkum á daginn, en
vakað fram undir morgun við að
hreinskrifa handrit Tolstoys, er ó-
þarft að fara mörgum orðum um.
'Slíkt getur hafa átt sér stað ein-
stöku sinnum, samkvæmt lundar-
fari hennar. Hitt er víst, að hann
hafði gefið út fjölda bóka áður
en hann giftist, og að hann, þegar
hann giftist, hafði verið frægur
rithöfundur, sem glögglega sann-
ar að bókaútgefendur hans gátu
á þeim tíma komist fram úr skrift
hans án þess að konan hans, áem
hann kyntist mörgum árum seinna
hreinskrifaði handritin. Það er
sameiginlegt um alla nthöfunda,
að margar breytingar eru gerðar
á handritum þeirra af þeim sjálf-
um, áður en þau eru fullgerð. Eg
hefi séð myndir af handritum Tol-
stoys, og þó að krassað se sum-
staðar talsvert á milli línanna, lít
viðhöfn, í því skyhi, eins og hún
komst að orði, að reka út anda
Chertkovs. Presíurinn varð við
óskum hennar.”
I þessari skýrslu er þess einnig
getið, að Tolstoy hafi ekki verið
heima, en um sama leyti dvalið
hjá dóttur sinni í NovosTlsk, en
með greifafrúnni hafði sonur
hennar verið. Nafn hans er ekki
nefnt, en þess má þó Ijóslega
geta til. Skýrslan greinir frá, að
greifafrúin hafi haft mörg orð
um Chertkov, og meðal annars
getið þess að alt það, er Tolstoy
ritaði, væri sprottið frá áhrifum
frá honum, ennfremur að ef að
Chertkov breytti eða endurritaði
handrit hans, hefði Tolstoy alls
ekkert viljaþrek til að mótmæla
því. Þess vegna hefði hún neit-
að að taka á móti Chertkov á
heimili þeirra, en snúið sér til
jiaw> « ........... - ibænaáhrifa kirkjunnar í því skyni
ur þó skriftin út fyrir að vera ag re|j.a (jt anda Chertkovs.
hreinleg og veigamikil. | (þeir, sem annars hafa lesið rit
Að Tolstoy hafi verið illur og Tolstoys, eða að minsta kosti eitt-
ónærgætinn heimilisfaðir er í alla hvað af síðari ritum hans, geta
staði ósönn og ósvífin ákæra. \ þezt skilið, hve óumræðilega slík
Hitt er satt, að heimili hans var tiltaeki, sem ofannefnd skýrsla
fult af ósamræmi og óreglu, sem
hann þó á engan hátt gat að gert.
Konan hans var eins ólík honum
og ósamrýmd og tvær andstæð-
ur. Átti það að mestu rætur sín-
ar að rekja til hins andlega óheil-
Lrigða ástands hennar. Hún var
gagnsýrð af moðursyki og allar
hugsanir hennar snerust um til-
veru hennar sjálfrar. Hún leit
tortrygnislega á alt og alla og var
ber með sér, hefir verið á móíi
skapi hans, þv: það er auðvelt að
sanna það með óhrekjandi rökum
að eftir því sem aldur færðist yf,r
hahn, fullkomnaði hann lííerni
sitt með því að lifa í nákvæmu
samræmi við kenningar sínar, að
því leyti sem þess var kos^ur.
Dagbók hans sýnír og sa.nu það.
að takmark hvers dags fyrir hon-
iui iijgiiuicgo c w*. v-o--um var að lifa sönnu lifi, og hve
ávalt síhrædd um að fólk, sem j ^jkið honum varð ágengt hvern
umgekst Tolstoy, hefði ilt í átt, sýnir nú hin útgefna
ummælum Ilya. Þær eru ekki ó-
göfugar og eg held að við allir
hefðum gert hið sama. En —
sannleikurinn er ætíð sagna bezt-
ur, í hvaða máli sem er. Og því
fanst mér rétt að rita þessa grein.
Aths.:
Nærri tek eg mér það ekki, þó
að hinn heiðraði höfundur ofan-
skraðra Kna komist, eftir ná-
kvæma sjálfsprófun, að þeirri
niðurstöðu, að hann sé margfróð-
ari en sá, sem umrædda grein
þýddi. Hitt getur þó verið nokk-
urt vafamál, að hann viti meira
um eða sé kunnari heimilislífi
Tolstoyshjónanna en sonur þeirra
— einn af fjölskyldunni — var
sjálfur. En greinina birti eg í
, þeim dálki blaðsins, sem síðast er
stílsettur, og því til uppfyllingar
meira en nokkuð annað og átti
sízt von á að hún hneykslaði
i nokkurn. Ekki hefi eg orðið var
j við, að um bók Ilva hafi verið
I skrifað í Kringlu “fyrir mörgum I
| árum”, þó sízt sé fyrir það að
, taka. Sjálfur skrifaði eg um bók :
Ilya 1914 en ekki í Heimskringlu, j
og undir gerfinafni, eins og eg þá j
stundum skrifaði. Þurfti eg því
ekki neinnar fræðslu um það, að
bók sú væri ekki nú fyrst að
koma út.
Ekkert hefi eg á móti því, að
sannleikurinn komi í ljós, að því
er snertir heimilislíf Tolstoys-
hjónanna. En græskulaust til
manna ættu fróðir
geta sagt þann sann-
framfarir hefðu orðið á síðasta
áratug heimk á fósturjörð vorri í
öllu því, sem lýtur að siglingum
og sjómensku; botnvörpungar
væru nú notaðir og væru eign
landsmanna. Sömuleiðis mintist
hann á hinar miklu framfarir í
sambandi við millilandasiglingar,
á stofnun Eimskipafélags íslands
og vöxt þess síðan það var stofn-
að. Ræðan var mjög fróðleg og
skemtileg og var að henni gerður
hinn bezti rómur.
DR. C. H. VROMAN
Tannlæknir
l-Tennur ySar dregnar eSa lag-|
• aSar án allra kvala.
Talsími A 4171
|i505 Boyd Bldg. Winnipegl
Arni Anderson E. P. Garland
GARLAND & ANDERSON
LÖGFR.EDINGAB
Phone s A-219T
SOl Electric Itailway Cbanherti
einstakra
menn að
leika.
þyggju gagnvart hennar eigin
persónu. Áð ástand hennar hafi
verið á þessa leið, sannar bréf
prófessors Rassolimo, sem hann
ritaði frá Alexandria til dóttur
Tolstoys. Bréf þetta er dagsett í
júnímánuði 1910 og er á þessa
leið:
“Skoðun mína um Sophia
Andreyevna hefi eg áður látið í
ljós við Leo Tolstoy og þig • En
við aldur hennar og þverrun and-
legs þreks, virðist hið undirliggj-
andi eðlisfar hennar opinberast.
Og þar ber mest á tveimur
spillandi einkennum (hysterical
og paranoiac). Hið fyrra kemúr
fram í viðkvæmnislega ýktum
skoðunum um reynslu hennar, er
snúa öllum hugsunum hennar að
hennar eigin persónu. Þetta geng-
ur svo langt, að hún fórnar sann-
leika og betri tilfinningum í því
skyni, að koma eigingjörnum á-
formum í framkvæmd. Hið síð-
ara kemur fram í tortrygni henn-
ar, er leiðir til rangra ályktana um
alt það, er Leo Tolstoy snertir.—
kenningar hans og afskifti hans
við V. G. Chertcov, o. s. frv.”
Bréf þetta, sem hefir hlotið
staðfestingu prófessors Rassolimo
eftir að það birtist á Rússnesku,
sannar fyrst og fremst ástand
konu Tolstoys, og í öðru lagi ger-
ir grein fyrir, af hvaða rótum
hínn áminsti kafli í bók Ilya er
runninn. Þetta verður því betur
skiljanlegt, þegar tekið er tillit til
þess, að Uya var sá af sonum Tol-
stoys, sem honum var mest oskap
líkur og minst samrýmdur, og í
flestum hlutum líkur móður sinni.
Það eru mörg dæmi því til sönn-
unar, að hún notaði hann bæði
sem njósnara um hagi Tolstoys og
einnig til framkvæmda margra
eigingjarnra og heimskulegra á-
forma sinna.
'V. G. Chertkov, sem nefndur
er í bréfi prófessorsins, var um
langt skeið allra kærasti vinur
Tolstoys, og af þeirri ástæðu til-
efni til haturs konu hans og á-
stæðulausrar afbrýði, sem áttu
rætur sínar að rekja til andlegs
sjúkdóms hennar. Um hatur
hennar til Chertkov bera mörg ó-
hrekjandi skírteini, sem útgefin
Stefán Einarsson.
Frá Þjóðrœknisfélags-
deildinni á Gimli.
dagbók hans.
Áuk þeirrar dagbókar, sem
þegar er nefnd, skrifaði Tolstoy
aðra dagbók, sem hann bar í
brjóstyasa sínum. Þar voru sxrað
leyndusti^ atvik ur einkalifi hans,
sem aðeins fáir nánustu vinir
hans þektu til. I þrætu þeirri, er
síðar varð milli Chertkovs og
konu Tolstoys, kom það í ljós, að
Chertkov studdi þá ákæru sína
með sterkum rökum, að greifa-
frúin hafði stolið og evðilagt
þessa litlu bók. Og áreiðanlegt er
það, að síðustu 10'ar æfi sinnar
trúði Tolstoy konu sinni ekki fyr
ir dagbók sinni, en kom henni
fyrir ví geymslu hja rikisbankan-
um í Tula, með þeim fyrirskipun-
um, að enginn annar mætti taka
hana þaðan en dóttir hans Alex-
andra. Um tap vasadagbokar
hans getur irtari hans Bulgakov,
og hefir eftir Tolstoy, að hin
stærri dagbók hans se lesm af
Chertkov og Alexandra, en í þess-
ari litlu dagbók hafi leyndustu at-
vik verið rituð, sem hann hefði
ekki látið nokkurn mann sjá”.
Önnur skýrsla er birt hefir ver-
ið frá þrætu Chertkovs og konu
Tolstoys, sýnir, að jafnvel með-
limir af fjölskyldu Tolstoys sner-
ust á móti greifafrúnni og vildu
ekki að rit Tolstoys væru geymd
undir umsjón hennar. Á þeirri
skýrslu er ekki nafn Ilya, en þar
eru Sergey, Olga og Tatiana Tol-
stoy nefnd.
Þetta ósamræmi, sem var milli
Tolstoy og konu hans, varð meira
og meira áberandi með aldri
þeirra. Það var aðalástæðan
fyrir flótta Tolstoys af heimili
sínu nokkru fyrir andlát hans, og
bæði dagbók hans sjálfs og all-
mörg bréf gera grein fyri því frá
hans hlið. Það hefir því verið
ljóst fyrir Ilya, að Tolstoy mundi
að öllu leyti uppskera verðskuld-
aðan heiður fyrir kenningar sín-
ar. Frægðin var hans.--------En
konu hans, sem hafði verið um
langt skeið við hlið hans9 Hvern-
ig mundi hennar verða getið
vegna sjúkdóms hennar og lund-
arfars? Tolstoy mundi ekki tapa
neinu, þó málstaður hennar væri
bættur! Þar eru ræturnar fyrir
Mánaðarfundur deildarinnar
Árbrún, var haldinn í “Lyric
Theatre” þriðjudagsþvöldið þann
30. maí. Auk venjulegra fund-
arstarfa fóru fram ræðuhöld,
upplestur og söngur. — Séra Sig.
Óiafsson talaði um íslenzka sjó-
mensku, rakti hann sögu Islend-!
inga sem sjómanna frá dögum j
víkinganna alt til vorra daga;
Séra Eyjólfur J. Melan flutti
erindi um samband Austur- og
Vestur-íslendinga, ag sýndi hann
sérstaklega fram á, að hve miklu
gagni Vestur-Islendingar gætu
orðið Austur-íslendingum, ef þeir
glötuðu eigi tungu og þjóðerni,
hve þeir gætu vakið eftirtekt
þjóðarinnar hér á Islandi og því
sem íslenzkt væri. Brýndi hann
fvrir unga fólkinu að halda fast
við tungu feðra vorra. Erindið
var mjög snjalt og vel flutt, og
var ræðumanni þakkað með dynj
andi lófaklappi.
Mrs. Chr. Chiswell las upp
kvæði eftir skáldið Matthías
Jochumsson, og tókst vel að
vanda.
Með söng skemtu Mrs. Val-
garðsson, sem söng tvo ein-
söngva, og þeir herrar H. Benson,
J. Magnússon *og I. Thordarson,
sem sungu saman lag eftir ís-
lenzka tónskáldið hr. Jón Frið-
finnsson, og tókst ágætlega.
Ritari auglýsti að næsti! fundur
deildarinnar yrði haldinn að Gimli
Town Hall miðvikudagskvöldið
21. júní kl. 8 e. h„ að öllu for-
fallalausu, og hvatti hann áheyr-
endur til að gerast meðlimir
deildarinnar, því undir því væri
framtíð hennar komin, að sem
flestir gerðust félagar og störf-
uðu fyrir Þjóðræknisfélagið í
heild sinni.
Að endingu var sungið “Eld-
gamla ísafold” af öllum viðstödd-
um, og síðan dansað til kl. 12 á
miðnætti.
Samkoma þessi var ágætlega
sótt, hvert sæti skipað, og vonar
stjórn deildarinnar, að fólkið á
Gimli, bæði ungir og gamlir, sýni j
sama áhuga í framtíðinni og það
sýndi með því að sækja samkomu
þessa, því þá er deildinni borgið.
DR. KR. J. AUSTMANN
M.A., M.D., L.M.C.C.
Wynyard Sask.
RES. ’PHONE: F. R. 8765
Dr. GEO. H. CARLISLE
Stundar Eingöngu Eyrna,
Naf og Kverka-sjúkðóma
ROOM 71» STERLING- BAN'7
Phanai A2O01.
Dr. A. Blöndal
818 SOMERSET BLDG.
Talsími A.4927
Stundar sérstaklega kvensjúk-
dóma og hama-sj'úkdóma. A5
hitta Id. 1 0'—12 f.h. og 3—5 e.li.
Heimili: 806 Victor St.
Sími A 8180 .. .. ..
Dr. /Vf. B. Hct/fdorsan
401 BOVD BV1I.B1NO
Tals.: A3074. Cor. l'hr*. og K. n.
Stundar elnvömunga berklanýtl
oK atlra lungnasjúkdönia. Er aV
finna á skrifstofu n'nal kl. 11 tll 19
f.m. og kl. 2 til 4 «. m.—Heimlll aV
16 Alloway Avo.
RALPH A. COOPER
Registered ÖptometriaS
and Optician
762 Mulvey Ave., Fort Rouge,
WINNIPEG.
Talsími F.R. 3876
Óvanalega nákvæm augnaskoSutt,
og gleraugu fyrir minna verS «fí
Vanalega gerist.
Heimili: 5 77 Victor St.
Phone Sher. 6804
C. BEGGS
Tailor
651 Sargent Avenue.
CIeaning>—Pressing and Repair-
ing—Dyeing and Dry Cleaning
Nálgumst föt yðar og sendum
þau heim aS loknu verki.
.... ALT VERK ÁBYRGST
Talofmtft. A8S88
Ðr.J. G. Snidal
TAMIiŒKIVIR
614 Soineriet Block
Portagt Avo. WINNIPBQ
Dr. J. Stefánssoo
66^ Stcrlingr Rnnk Bldgr.
Hor«> Portage og Smith
Stusdar elngöngu augna, eyrna,
nef og kverka-sjúkdóma. AtJ hltta
ti& kl. 16 tll 12 f.h. og kl. 2 tll 5. o.h.
Phonet A3K21
»27 McMiIIan Ave. winnlpe*
sýndi einnig fram á, hve miklar
Abyggileg ljós og
Aflgjafi.
Vér ábyrgjurrst yíSur veranlega og óitito*
ÞJ0NUSTU.
éT aeskjum virðingarfyUt viítskffta jafnt fyrir VERK-
SMIÐJUR sem HEIMILI. Tal*. Main 9580. CONTRACT
DEPT. UmhoSsmaSur vor er reiSubúinn aS Hnna y8ur
«8 máli og gefa yður kostnaðaráætlun.
íí
Winnipeg Electric Railway Co.
A. W. McLimont, Gen'l Manager.
Nýjar vörubirgðir
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar.
Komið og «jáið vörur. Vér erum ætíð fúsir að sýna,
þð ekkert *é keypL
The Empire Sash & Door Co.
-------------- L i m i t e d —1—■ ...—
HEMRYAVE, EAST
WÍNNIPEG
0. P. SIGURÐSSON,
klæðskeri
662 Notre Dame Ave. (vitS hornitS
á Sherbrooke St.
Fataefní af beztu tegund
og úr miklu aí5 velja,
Kornið inn og sko'Öið.
Alt verk vort ábyrg*t aS
vera vel af hendi leysL
Suits made to order.
Breytingar og vitSgeríiir á íötum
metS mjög rýmilegu vertSÍ
__________________. I
Talsími: A 3521
Dr. J. Olson
Tannlæknir
602 Sterling Bank Bldg.
Portagi Ave. and Smith St.
Winnipeg
A. S. BARDAL
selur líkkistur og annast um út-
farir. Allur útbúnaöur sá beztl
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvaröa og: legsteina_:_:
843 SHERBROOKE ST.
Fhonet N «607 WINMPEG
MRS. SWAINSON
696 Sargent Ave.
hefir ávalt fyrirliggjandi úrvals-
birgSir af nýtízku kvenhöttum.
Hún er eina Islenzka konan sem
slíka verzlun rekur í Canada.
Islendingar, látiS Mrs. Swain-
son njóta viSskifta yðar.
Talsími Sher. 1407
W. J. LINDAL & CO.
W. J. Lindai J. H. Líndal
B. Stsfánsson
Islenzkir lögfræðingar
1207 Union Trust Building, Wpg.
Talsími A4963
Þeir hafa einnig skriístofur aS
Lundar, Riverton og Gimli og eru
þar að hitta á eftirfylgjandi tím-
\ •
um:
Lundar á hverjum miSvikudegi,
Riverton, fyrsta ng þriðja hvem
þriðjudag í hverjum mánuSi.
GimK, fyrsta og þriðjahvem mið-
vikudag í hverjum mánuði.
TH, JOHNSON,
Ormakari og GuIlsmiSur
Selur giftingaleyfisbráí.
Bórstakt athygll veltt pðntunux
og viögjöröum útan af laadl.
248 Main St. Ph.inei A4«8T
KOL
HREINASTA og BESTA tegund KOLA
bæði ta HEIMANOTKUNAR og fyrir STORHTSI
Alhir flutnmgur n»8 BIFREIÐ.
Empire Coal Co. Limited
Tals. N6357 — 6358 603 ELECTRIC RWY BLDG
J. J. Swanson H. Q. H.nrlckson
J. J. SWANS0N & CO.
FASTBIQNA9AI.AR OG _ _
p«-nluKa mltlar.
Tal.Iml AK348
808 Part. Bulldtaa Wlnatj
ARNI G. EGGERTSON
íslenzkur lögfræcSingur.
I feljigi viS McDonald & Nieol,
hefir heimild til þess aS flytja
mál baeSi í Manitoba og Sask-
atchevtan.
Skrifstofa: Wjmyard, Sask.
Y. M. C. A.
Barber Shop
Vér óskum eftir viSskiftum ytSar
og ábyrgjuimt gott verk og full-
komnasta hreinlætí. KomíS einu
smni og þér munu'S koma aftur.
F. TE1VB»LE
Y.M.C.A. 3Idg., — Vaugban St.
Phone A8677 639 Notre D
JENKINS & CO.
The Family Shoe Stora
D. Macphail, Mgr. Winnipeg
UNIQUE SHOE REPAIRING
Hií óviðjafnanlegasta, bezta og
ódýrasta skóvföger’Sarverkstæði i
borginni.
A. JOHNSON
660 Notre Dame eigandi
0R1ENTAL H0TEL
Eina al-íslenzka hótelið í bæn-
um. Beint á móti Royaí Alexandra
hótelinu. Bezti staðurinn fyrir
landa sem með lestunum koma of
fara, að gista á-
Ráðsmaður: Th. Bjamason. ,