Heimskringla - 20.09.1922, Blaðsíða 4

Heimskringla - 20.09.1922, Blaðsíða 4
h. BLAÐSÍÐA. HEIMSKRINGLA. I WINNÍPEG, 20. SEPT. 1922. HEIMSKRINQLA 1SS6) Kemr #t I kterjnu nlVTtkiuIscL 6tfnfeid»r o* ci|ea4nr: THE VIKiNG PRESS, LID. SðS •( KS SARÚENT AVE„ WlNAIPBCi, Talnfml: N-8M7 Trr» kU*ntaa er 83.8» árciigurhn hais- U< trrtr fraae. Allar barsaair ■—«)■« rfiSeaaaut biaVataa. Ráðsmaður: IJÖRN PÉTURSSON Ritstjóxar : BJÖRN PÉTURSSON STEFAN EINARSSON tllaaiakrlt) ttl klilatni THH TIKII4 rtUI, Lt«„ a 837% Wtaalfirc. Maa. tTtanAKfcrfft tll ritmtjirau nnrT«R ■bihskri.'igla. b« nn Wlaatyec. Kaa. TI»a letaikrliili’' ta »rt>t«« uci gmfr- Hxke by tha Vtklae Preac, IJraltaA. al 863 Of >66 Sarrrnt Ave„ Wlnnlptc. Manl- taba. Telepkaae: H-888T. WINNIPPEG, MAN., 20. SEPTEMBER, 1922 Fólksinnflutningur. Það er málið, sem nú er meira hugsað um af stjórnum margra Ianda, en nokkurt ann- að mál. Á&tralía hefir um langt skeið barist fyrir því, að fá innflytjeridur. Leitaði hún fyrst til Englands og svo til Sviss. Og það er ekki ólíklegt, að hún Ieiti víðar fyrir sér. Belgía, Holland, Norðurlönd og Bretland gera hið sama. Stjórnir allra þessara landa leggja mikla áherzlu á fólksinnflutninga, og eru ekki sparar á mörkin tii þeirra. t)r því að þessar þjóðir 'hafa ástæðu til að reyna að veita fólksinnflutningastraum inn í löndin, virðist sem Canada hefði einnig á stæðu til þess. Ekkert þessara nefndu landa geta boðið innflytjendum þá kosti, sem Can ada hefir að bjóða. Hin strjálbygðu og ó- numdu landsvæði Vestur-Canada hafa, eða gætu með góðum innflutningslögum haft meira aðdráttarafl fyrir þá, er leita sér heim ila, en nokkur annar staður. Hin nýju inn flutningslög Hon. Charles Stewart, eru því góð að því Ieyti, sem sjálfsagt er, að Canada Mti sig fólksinnflutninga eitthvað skifta. En þeir einu innflytjendur, sem fúsir eru til að Ieggja búnað fyrir sig, eiga hingað er- indi. Innflytjendur úr bæjum annara Ianda, eins og t. d. New Englands ríkjum, sem héð- an fóru vegna þess ,að þeir vildu ekki gefa sig við landbúnaði, eru ekki Iíklegir til að vilja sinna honum nú. En fyrir þessu er gert ráð í innflutningalögum Stéwarts, Heldur eru ekki Iíkindi tiir’að þeir menn, sem hurfu af jörðum feðra sinna í Sviss og settust^þar að í þæjunum, verði hingað komnir neitt fúsari til að leggja stund á jarðrækt eða bú- skap. En þá eiga þeir hingað lítið erindi' f>ví er haldið fram, að innflutningar þess- ir bæti úr vinnuleysi í Evrópu. Það getur satt verið. Ef eitt land þar öðru fremur hef- ir þörf fyrir menn, sem helzt vilja ekki leggja aðra vinnu fyrir sig en iðnaðarvinnu, þá get- ur það bætt.úr vinnuleysinu, að þeir flytji til þess lands. En hér er dálítið öðru máli að gegna. Hér er vinnuleysi í Austurlandinu og bæjum Vesturlandsjns. Með mjög auk- inni framleiðslu í búnaði hér, væri ef til vill hægt að afla þeim vinnu. En að innflytjend- ur hingað verði fúsari til ^ð gefa sig við henni en bæjarlýðurinn hér, er vafamál. I þessu Iiggja vandræðin. Fólk er fúsara til að setjast að í bæjum en að gefa sig við búskap. Það er plága, sem landlæg er nú um allan heim. Búskaparlífið er ekki ems aðlaðandi- og bæjarlffið. Því hefir hefir ekki verið jafn sómi sýndur og bæjunum. Auk þess sem einstaklingurinn sér, að hann nýtur meiri þæginda og meiri skemtana í bæjum en á bújörðinni, er hann ekkert viss- ari með að bera neitt verra úr bítum efnæ lega með þvf að setjasT að í bæjunum. Ef búnaður aðeins gæti borgað sig vel, væri engin þurð á mönnum til að stunda hann. En meðan ekkert er gert til þess, að gera hann arðsamari fyrir einstaklinginn, að maður ekki nefni fýsilegri á annan hátt. er ekki nein von um, að hann sinni Konum. Straumurinn til bæjanna er orsök bölsins, sem nú kreppir að. — Tökum t. d. þetta fylki — Manitoba. Aðeins 60,000 manns stunda hér búskap af 600,000 íbúum. Það <r, einn tíundi íbú- anna vinnur að helztu framleiðslugrein fylk- isins; þeirri framleiðslugrein, sem aðal- undirstaðan er fyrir velferð þess. Og svípað eða jafnvel ver er þessu farið í öðrum fylkj- um landsins. Þess vegna er hagur landsins nú eins og hann er. Það hvílir aft á land- búnaðinum. Af því að honum fylgir vinna,_ er hann skágenginn, en sózt eftir að gutla við sölubrall í einum eða öðrum skilningi, og félögum fjölgar í ótál greinum, vátrygg- Þó fjöldi manna hefði reynt það, hefði ef til vili farið eins fyrir þeim. Ástæðan fyrir því, að honum gekk 'ekki að óskum, getur miklu fremur átt rót sína að rekja til þess, að hann var ekki hneigður fyrir verkið, og hafði þess vegna ekki aflað sér þeirrar þekkingar á því er með þurfti, en hitt ,að hann sé hæfileika- laus með öllu. Hann getur haft hæfileika í aðra átt, sem öðrum getur reynst erfitt að keppa við. Gæfa manna er langmest undir því komin, að þeir öðlist þá vinnu eða taki sér það eitt fyrir hendur, er þeim geðjast bezt að. Hepn- ist þeim það, eru miklar líkur til, að þeir geti sýnt, að þeir séu hæfileikum gæddir í svo ríkum mæii, að aðrir eigi þá ekki meiri. Út ór ógöngnnum. iDeilurnar milli Drury forsætisráðherra í Ontario og Morrisons, ritaía bændafélagsins þar, sem á hefir verið minst í þessu blaði, eru dottnar niður. Þeir hafa komið sér sam- an um, að heyja ekki lengur bardaga út af rýmkunartillögunum, en leggja þær fyrir ársfund bændafélagsins í Ontario til úr- skurðar. Þetta er rétta aðferði.n með svona mál. j Það er verkefni bændafélaganna að skera I úr þeim. Að einstakir menn noti þau til þess, að koma ár 'sinni etithvað persónuiega j betur fyrir borð, er óviðeigandi í alla staði. Og það er ekki einungis vel farið fyrir bændafélagið í Ontario, að máhð hefir far- ið þessa leið. Nú, þegar þændahreyfingin í öðrum fylkjum landsins er farin aíh afa svo mikil áhrif í stjórnmálum, getur það orðið henni góð lexía framvegis, ef svipað skyldi þar verða uppi á teningnum innan bænda- félagsskapanna. Slíkt mál þarf að ræða. Það má ekki eiga sér neinn misskilningur stað um þau. En staðurinn til þess að ræða þau, eru ársfundir bændafélaganna, eins og önnur mikilsverð mál bændafélagsskapanna. Og það mál, hvernig samvinnu verði náð við bæina, hlýtur að koma mjög til greina framvegis hjá bændafélögunum. Það er margt, er bendir til þess, að bæjarlýðurinn sé ekki áfram um það yfirleitt, að bindast félagssköpum, sem í víðtæka frelsisátt horfa, svipað og t. d. félagsskapur bænda. Menn hafa tekið eftir því, að bændur eða sveitafólk er kunnugra pólitískum málum og öllu því, er að efnalegri velmegun alþýðu iýtur.^en bæjarfólk. Orsakirnar til þess iiggja eflaust í þessu, að mnan bændafélag- anna eru þessi mál rædd meira en nokkuð ingafélögum, landsölufélögum, verzlunar- umboðsmönnum, og því um líku, af því að vinnan er ögn léttari við slíkt en búskap. En allir þessir atvinnuvegir hvila á bóndanum í raun og veru. v kbvað getur þessu Iengi haidið áOam? Það er bágt að segja. En hitt er auðsætt, að það getur ekki gengið vel, að aðeins tíundi hver maður sé framleiðandi. Sá eini maður get- ur ekki, svo vel fari, búið við það, að þurfa að afla hinum níu þess, er þeir þurfa með. Það þykir hátt að borga einn tíunda í skatt af eignum sínum. En hvað er þá að segja um þáð, að borga níu tíundu, eins og fram- leiðandinn hér verður að gera? Þetta verður nú auðvitað sagður misskiln- íngur eða í of þröngum skilningi skoðað. En það er það ekki. Það er einmitt umgerðin, í víðasta skilningi skoðuð, að sögunni af á- standinu. Vér vitum það undur vel, að ann- ars flokks iðnaður, eða bæjariðnaður, á rétt á sér eins og frumiðnaður. En hann hvílir ávalt á frumiðnaðinum. Og við frumiðnað- inn er vinnan ávalt margfalt meiri. Hlutföll- m milli'þeii'ra, er hann stundarog annan iðn- áð, eru því altof mikil. Áttatíu til níutíu af hundraði er talið að þyrftu að stunda frum- iðnað hér, í stað tíu af hundraði, eins og nú á sér stað.. Hvernig er hægt að kippa þessu í lag9 Vér óttumst að innflutningalögirj geri það ekki. Það eitt, sem að haldi getur komið og bætt úr þessu, er það, að hlúa að frum- iðnaðinum, búskapnum, meira en gert hefir verið; gera hann bæði arðsamari fyrir þá, er stunda hann, og lífið við hann eins skemti legt og þægilegt og bæjarlífið. Og sé það verkefni nokkurra stjórna, ætti það að vera verjcefni bændastjóma, að bæta ástandið. Það er misskilmngur, að það sé að hlúa að vissri stétt í landinu, að þær vinni að þessu; hagur alls laridsins og þjóðfélagið í heild sinnii nýtur góðs af því. Hver er hæfileika- maður? Þegar dæmt er um hæfileika manna, er vanalega farið eftir því< hvernig þeim hafa hepnast fyrirtæki þau, er þeir hafa haft með höndum. Hafi þau hepnast vel, er sagt, að maðurinn sé miklum hæfileikum gæddur; hepnist þau illa, er hæfileikaleysi um kent. Þetta ér með öllu rangur dómur. Og það versta við hann er það, að hann hefir slæm áhrif á þá sjálfa, er út í einhver fyrirtæki hafa lagt. Hafi þeim hepnast þau, hættir j annað og meira en víðast annarstaðar.. Það þeim við að skoða sig meiri en þeir eru; hepnist þeim þau miður, skoða þeir sjálfa sig oft engum hæfileikum gædda, og gefa allar frekari tilraunir til að nota krafta sína, upp á bátinn. Maður, sem reynist seinlátur eða sljór við vissan starfa, getur reynst gagnstætt því, er þess vegna mikil þörf fyrir félagsskap, er fyrir fræðslu gengst í þessum efnum í bæjunum. Ef slíkum félgssköpum yrði kom ið á fót í bæjunum, yrði að líkindum ekki eins erfitt að ná samvinnu við bæjarfólk, og ekki sú þörf fyrir það, sem kallað er rýmk- un stefnu” hjá bændafélagsskapnum. Sann- eigi hann kost á því, að sýna það við ein- i leikurinn er sá, að í samvinnustefnu bænda hvern annan starfa. Það á sér iðulega stað, að manni, sem algerlega hefir sett fyrirtæki sitt á höfuðið, hepnist aðdáanlega vel, er hann byrjar á einhverju öðru. I því efni hafa vissir menn stundum vakið undrun og aðdáun. Sannleikurinn er sá, að það er eng- mn sá maður til, sem öllum tekur fram í öllu. Og þeir eru meira að segja fáir, sem skara fram úr öllum öðrum í mörgum, eða fleiri en er fólginn samhagur allra borgaranna, hvort sem þeir eiga heima í sveit eða bæ. Og það er ekki aðeins í stórbæjunum, sem þörf er slíkra fræðslufélagsskapa í borgaralegum dygðum, heldur er þeirra einnig þörf í smærri bæjum og þorpum. Sannar þjoð- frélsishugsjónir eiga erfitt uppdráttar án þeirrar fræðslu. Þeir, sem þannig yrðu fúsir til samvinnu emm grein. En hver algáð manneskja get- við bændur í bæjunum. ættu, hvort sem þeir ur þó í einhverju sýnt, að hún sé góðum hæfileikum gædd. Menn leggja sjaldnast alveg hlutlaust fyr- Þeir velja er ir sig einn starfa öðrum fremur. vanalegast um og kjósa sér þá vinnu, þeim geðjast vel að og þeir skoða sig hafa nokkra hæfileika til að leysa af hendi. Og afleiðingin af því er sú, að þeir menn geta unnið þá sérstöku vinnu betur, en t. d. fjöld- mn, hversu auðveld, sem vinnan getur virzt. Ef hver og einn ætti að reyna að takast á hendur vinnu einhvers viss manns, myndi það koma í Ijós, að fæstir af þeim gætu gert hana eins vel og hann. Hér er auðvitað átt við menn, sem líkt stendur á fyrir, en ekki hitt. að mentaður eða vel undirbúinn maður se latinn keppa við ómentaðan eða t^undir- búinn mann. Ef reyna ætti viðskiftahæfileika allra sjást lega eru fáir eða marg\r, að geta orðið hugsjonum sínum að liði, þar sem hlutafllskosningar eiga sér stað. Áhrif kjósenda ættu altaf að eða verða vart í löggjöfinni hlutfalls- eftir þeim fjölda, er einni eða annari stefnu fylgir. Það er þjóðfrelsi. Pólitísk- um flokkum hefir ávalt verið gjarnt til að verða verkfærj í höndum þeirra, er kosninga fé þeirra.hafa lagt fram. Bændur hafa for- dæmt þá aðferð. Undirstaðan. sem þeir hafa lagt með stefnu sinni, er lykill að betra og þjóðlegra fyrirkomulagi í stjórn og stjórnmálastarfsemi aJlri. !====== ...... ........ Jarnbrautarverkfall- inu lokið. / Járnbrautaverkfallinu í Bandaríkjunum manna, myndi það koma í Ijós, að þeir, sem má nú víst heita lokið. Samningatilranirnar, viðskifti hafa lagt fyrir sig, væru meiri hæfi- \ sém nýlega voru gerðar, hepnuðust loks. Að leikum í þá átt gæddir en aðrir. Nemanda, ] minsta kosíi hafa hópar verkamanna sæzt sem hlekkist á við próf, er brugðið um það, i við verkveitendur sína og tekið til starfa. að hann sé vitsljór. En það þarf ekki að Þeir verkamanna, ,sem ennþá ' hafa ekki vera svo, þegar tillit er tekið til þess, við skrifað undir samninga þá, munu úr þessu hverja hann átti að keppa, að hann átti að ekki halda verkfallinu áfram, heldur ganga keppa við þá, sem betri voru, en alment ger- í að sömu kostum og aðrir samverkamenn ist. Ef hann hefði átt að keppa við fleiri, ; þeirra. eða almenning, hefði hann getað taiist betri en í meðallagi að hæfileikum. Þettk verður ávalt að taka til greina. Þegar manni lánast ekki það, sení hann reynir, ætti hann ekki að láta hugfallast, heldur líta á það, við hverja var að keppa; það getur átt sér stað, að hann hafi átt við miklu færari menn að etja, en alment gerist. Verkfall þetta var um tíma mjög alvar- legt. Það átti eflaust með því að skríða til skarar um eitdmfrt mikilvægt efni, sem verkamönnum og járnbrautareigendum bar á milli. En er nú því að heilsa? Þó raunalegt sé frá* að segja, verður ekki séð, að neitt hafi unnist með þessu verkfalli fyrir verkamenn. Það hafa aðeins tekist sættir í svip, en misklíðarefnin, að því er tii stefna eða reglha kemur, eru en óbreytt eða óbætt. Verkföll út af sama efnj má hefja aftur hvenær sem er, en sigur verka- manna er eins fjarri eða óviss og nokkru sinni fyr. Verkamenn hættu að vinna 1. júlí. Það, sem þá bauðst frá hálfu eigenda járnbrautanna þótti þeim óaðgengilegt og því var hafnað. En eftir meira en tveggja mánaða verkfall, er aftur gengið að þeim kostum, er þá voru boðnir. Stjórnin skarst í leikinn fynr máhijði síðan, eins og kunnugt er. En járnbrautaeigendur gengu eigi að málamiðlun hennar þá. En nú hafa þeir gert það. Og hvers vegna nú?. Hvað hefir breytt skoðunum beggja aðila verkfallsins, verkamanna og járnbrautaeigendanna ? Tapið af verkfallinu er nú sagt að nema muni hálfri miljón dolþ Báðir aðilar hafa tapað ara miklu við verkfallið, og almenn ingur einnig, en verkamenn járn- brautanna þó mest. Auk þess^, sem þeir hafa tapað nærri tveggja og hálfs mánaðar vinnu, eiga þeir nú við það að stríða, að komast að sömu stöð- um, margir hverjir, og þeir höfðu áður, því járnbrautaeigendur hafa tekið menn í þeirra stað, sem þeir eru ófúsir á, að vísa nú frá vinnu. Þetta verður ef trl vill sárasta afleiðingin af verkfallinu fyrir verkamenn — sárast vegna þess, að það er ef til vill eina breytingin, sem orðið hefir á hag þeirra í sambandi við verkfallið. Með bæði þetta verkfall og önnur í Bandaríkjunum, sem ann- arslaðar, fyrir augum og málalok þess, hlýtur að vakna sú spurning, hvort verkföll borgi sig fyrir verkamennina; fyrir þá, sem frá voru sjónarmiði ættu að bera eitt- hvað úr býtum að þeim loknum. Að því er Bandaríkin snestir, virðist orðið óhugsa^-’i, að verka menn græði nokkuð á þeim. Bandaríkjastjórnin er ekki þekt að því, að taka fram fyrir hendur atvinnurekenda sinna. Harding forseti var kosinn með 8 miljón atkvæða meirihluta. Eftir afskifti stjórnanna í Bandaríkjunum af verkfallsmálum áður, hefði verið farsælla fyrir verkamenn að at- huga, áður en þeir gerðu verk- fallið, hver útkoman myndi verða ef stjórn Hardings þyrfti að láta sig málið skift3. Ef þeir hefðu gert það nógu rækilega, hefðu þeir varla getað gert sér von um sigur. Þeir hefðu þá að líkindum haldið áfram að vinna, en krafist réttinda sinna á þann hátt, að nefndir væru skipaðar í málið. Slíkum nefndarúrskurði verða þeir nú að hlýta, að því er stöð- ur þeirra snertir og fleira. Og það er sízt við því að búast, að sá úr- skurður verði þeim hliðhollari nú, en verið hefði 1. júlí, áður en verkfallið hófst. • Gallinn við verkföll er þettaj að báðir málsaðilar sækja mál sín meira af kappi en forsjá. Það eru oft ekki þrætuefnin, sem þyngst verða þá á metunum heldur þver- úð hlutaðeigenda. Og þess vegna fer oft sem fer. Dodd’s nýrnapillur eru bezta nýrname Öa] i 5. Lækna og gigt, bakverk, hjartabilun, þvagteppu. og önnur veikindi, sem stafa frá nýrunum. — Dodd’s Kidney Pills kosta 50c askjan eÖa 6 öskjur fyr„ ir $2.50, og fást hjá öllum lyfsöl- nm eÖa frá The Dodd’s Medki^o* Co., Ltd., Toronto, OnL mJLáJI!llH!WM.«Wii ..... i,|l|i tm.t hagað, að fjörum stundum á dag er varið til fyrirlestra, og ganga fyrirlestrarnir út á það, að segja sögur um, hvernig bragðarefir þessir hafa leikað á almenning, , ?ðallega ferðafólk, og vakið með aumkvun þess. Einnig segja þeir frá. hversu bezt hafi gefist að haga sér í mismunandi tilfellum. , Öðrum fjórum stundum er varið tii verklegra æfinga. Þær eru í því fólgnar, að Jiverjum lærisvein er úthlutaður viss staður í borg- inni, þar sem hann á að sýna list sína og lukku og afhenda skólan- um vissa upphæð af árangrinum. Þegar lærisveinninn getur sýnt í þrjá mánuði samfleytt, að inn- tektir hans eru nægilegar til að veita honum arðsamlega atvinnu, er hann álitinn fullnumi og fær meistarabréf sem útskrifaður betlari. Nýstárlegur skóli. Dagblaðið Berliner Zeitung, sem gefið er út í Berlín á Þýzka- lgndi, getur þeirrar nýungar, að þar sé nýstofnaður skóli, er kenn- ir eingöngu betlirí, eða heppileg- ustu aðferð við að biðjast ölm. usu. Skóla þessum' er lýst þann- ig- ' ., Skólinn hefir bækistöðvar sína á einum fegursta stað í norður- hluta borgarinnar, í mjög svojúm góðum og vel upplýstum kenslu- stofum, sem allar eru prýddar með vönduðum nýtízku húsmun- um og allskonar þægindum. Kenn- ararnir eru aldraðir betlarar, semj getið hafa sér fé og frama á j þeirra vísu og fundið hafa ýmsar irijög' heppilegar aðferðir viðvíkj- andi atvinnugrein sinni. Skólatímanum er þannig til- Borginni er skift í sérstakar deildir og verður hver betlari að hafa deild þá, sem honum er út- hlutuð í það og það skiftið, og má ekki seilast inn fyrir veiksvið annara; liggur þar þung fjársekt við. Aðeins þeim, sem nálægt því fullnuma eru orðnir, hlotnast útvöldustu staðir borgarinnar, og eru stöðvar þær oftast skamt frá kirkjudyrum einhverrar stórkirkj- unnar, eða þá á stöðvum þeini, sem fjölfarnastar eru af ferða- fólki. Sérstaka deild Lefir skól- inn til þess að kaupa eða útvega tölsuð læknisvottorð viðvíkjandi meinscmdum, eða þá afleiðingum og meinum, sem hlotist hafa af langvarandi sjúkdómum eða eftir voðalegar slysfarir. Einnig eru þar útvegaðir allskonar gerfibún- ingar. Feng þessum er svo útbýtt meðal lærisveinanna eftijr því sem þeir verðskulda og líklegt er, að gefi góðan árangur. Hvað lengi landslögin Ieyf«» stofnun þessari að viðhaldast er vafasamt. En þó stofnun þessi sé eitthvað hið fyrirlitlegasta, er stofnað hefir verið, getur hún þó varið sig með því, að sama til- hneigingin, sem nú svo alment ríkir, ryður sér þar til rúms — samsteyputilhneigingin og tilraun hverrar sérstakrar stéttar í mann- féiaginu til að mynda sambandí sín á milli, með því eina augna- miði, að hlynna að sinni eigin stétt, án tillits til heildarinnar yf- iileitt. Margur stjórnarflokkurinn hef- ir einnig útbýtt smáum og stóruna bitlingum meðal lænsveina sinna, eftir því sem þeir eru álitnir að hafa verðskuldað og hvað fylgi- spakir þeir reynst hafa. Það væri ekkert óráð fyrir Is- lendinga heima á Islandi, að hafa þetta í huga, þegar þeir máske af hendingu kynnu að lesa dálkana, í Lögbergi, sem fjalla um “Ástæð- urnar fyrir því, að hugyr islenzkra bænda hneigist til Canada”. Bréf frá 6926 Dcnvcr Ave., I,os Angclcs, California. Það var sunnudagipn 3. &eptember 1922, að 25 Islendingar komu, saman k ofánnefndum stafí. En ekki var þar löng viðdvöl, því þessi hópur lagöi strax upp í skrúhgöngu og var

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.