Heimskringla - 27.12.1922, Blaðsíða 5

WINNIPEG 27. DESEMBER 1922
HEIMSKRINGLA
5. BLAÐSÍÐA.
Sendið þá með pósti.
StofniíJ ekki peningum yðar í hættu meS því aS
geyma þá á heimilinu þar til þaegilegast er aíS fara
með þá í bankann. Sendi'ð þá í ábyrgðar-bréfi til
einhverrar vorrar bankadeildar. Þér munuð þegar i
stað fá fullnaðar viðurkenningu fyrir þeim og pen-
ingamir verða faerðir yður til reiknings.
ÍMPERIAL BANK
OF CAKA.OA
Riverton bankadeild, H. M. Sampson, umboSsmaður
Útibú að GIMLI
(359)
Jækkaö sáralítið frá því, sem hann
var, þá er verð á öllu var sem allra
hæst, og víst víða staðið alveg i
sama stað næstum þvi nú í heilt ár,
þrátt íyrir verðlækkun þá, er þó
neðri málstofunni' og barðist þá
mjög á móti því, að Irum yrði veitt
sjálfsijórn.
Þegar styrjöldin mikla var að
skella á, ritaði hann og nokkrir flokks
hefir orðið á ýmsum matvælum, ekki : bræður hans bréf til Mr. Asquiths, og
^sizt

Leiðinlegur atburður. — Skóla-
nefnd Reykjavikur hefir sagt af sér
af því að Morten Hansen fræðslu-
málastjóri og forsætisráðherra hafa
sameinast itm að gera allar umbætur
við skólann að engu. Jón Þorláksson
situr eftir og þykir gott hvað gengur.
Hinir, sem fara, eru Gunnlaugur
Claessen læknir, Jón Öfeigsson ad-
junkt, frú Laufey Vilhjálmsdóttir og
Þorvarður Þorvarðarson prentsmiðju
stjóri. Skólanefndin hefir látið
byggja baðhús, sem nú er að verða
fullgert, og barist hefir verið fyrir í
fjöldamörg ár. Hún hefir komið
skipulagi á að fæða fátæk skólabörn,
sett upp ókeypis Jannlækningar í skól
anum, skipað að hafa hifiar nothæf-
ustu kenslubækur sem til voru. Auk-
ið vinnukenslu, heimilisiðnað. skóað-
gerðir, bókband o. s. frv. Gert til-
raun til að breyta lestrar- og skriftar-
kenslu í betra horf, að láta flokka
börnin nákvæmlega eftir greind og
■þekkingu og tryggja skólanum hina
beztu kenslukrafta með því að láta
samkepnispróf skera úr. Aö lokutn
hafði meirihluti nefndarinnar ráðið
hinn færasta kenslufræðing, Stein-
grim Arason, til að samræma kensl-
una og sjá um, að hinar ráögerðu
breytingar kæntu að gagni. Móti
þessu hafa yfirmenn skólamálanna
risið og eyðilagt endurbæturnar um
sfund. Flestum finst undarlegt, hvað
þessu fólki er ant tint viðhald van-
þekkingarinnar, enda munu fá dæmi
ttm slíka natni sent Jón Þorláksson
og fylgihnettir hans beita í þesstt
máli til að verja stærsta barnaskóla
landsins fyrir hverskonar umbótum.
Þeir hafa unnið sigur, en einmitt af
þvi tægi, sem menn ertt sjaldan öf-
undaðir af.
Eldur kviknaði í geymsltihúsi Vað-
nessverzlunarinnar á Lattgavegi eina
nóttina í þessari viktt. Rrann mik-
ið af vörtim en húsið stendur mikiö
brunnið. Gaus upp sá kvittur, að
brotist hefði verið inn i húsið þessa
sönnt nótt og kveikt í því jafnframt,
en nú er það a. m. k. borið til baka
um innbrot og þjófnað.
Látinn er á heimili sínu á Gröf í
Breiðttvík Einar Gunnarsson cand.
phil., hinn 23. nóv. Einar Gunnars-
son var þjóðkttnnur maður fyrir
blaðaútgáfu og ýmislega starfsemi.
Hann var prýðilega gefjnn og reikn-
ingsmaðttr með afbrigðum. Hann
var einn af helztu stofnendum Land-
varnarflokksins.
Ofbeldisvcrk. — tltlendur maðttr
hefir kært yfir því, að hann hafi ver-
ið barinn stðastliðið laugardagskvöld
á kolabryggjunni og síðan hrttndið i
sjóinn. Tveir menn vortt settir i
gæzluvarðhald, grunaðiir um þenna
glæp, en þeir hafa báðir verið látnir
lausir. Málinu mttn þó ekki lokiö
enn.
Fisksalan. — Þvt miðitr ltefir það
farið svo, að fiskurinn hefir lækkað
mjög t verði frá því í vor, Þó hefir
Spánartollurinn lækkað. Vafalaust
hefði Spánartollinum verið ttm kent,
hefði ekki orðið úr samningunum á
síðasta þingi. En hverju er nú ttm
að kenna? Ekki vantar hana á því
sviði, hina "frjálsu santkepni”.
Rafstöðin í Kirkjubccjarklaustri.—
Lártts Helgason alþm. á Klaustri hef
ir i sumar reist rafstöð, 12 hesta, við
bæ sinn. Með því afli raflýsir hann
allan bæinit. hitar öll íbúðarherbergi,
fær nóg afl til að ekla við allan mat,
baka brattð ög þvo þvott. Auk þess
fær hin nýreista loftskeytastöð afl
til sinna þarfa frá þessari stöð. All-
ur kostnaður við verkið var ttnt 16
þús. kr.. Bregður heimilisfólkintt,
körlttm jafnt sent konttm við vinnu-
sparnaðinn og þægindin, sem leiddtt
af breytingunni. Húsið alt hlýtt og
bjart nótt og dag. og þó engra elda
eða lampa að gæta. Slík breyting
þvrfti að verða á sem flestum sveita-
bæjum. En af því að hver stöð er
nokkuð dýr, og leiðslur milli bæja þó
enn dýrari, hlutfallslega, er auðséð,
að nýbýlum verður að konta svo fyr-
ir. að heimilin séu nokkttr í hvirfingu
sarnan, þótt laiidi sé skift með girð-
ingttm til afnota. Dreifðtt býlin úti-
loka rafmagnsnotkun alment. En
hún er Itfsskilyrðt fyrir lífi sveit-
anna.
d. bændutrr mun j hétu honum stuönirtgi flokks síns, eí
frjálslyndi flokkurinn styddi Frakka
af öllum mætti. Er talið, að bréfið
hafi orðiö Asquith til mikils stttðn-
ings, er hann var að telja samverka-
en úr því að það er nú ekki ennþá j ntenn sína í ráðuneytinu á sitt ntál.
orðið, þá virðist mér rétt að vekja J I maítnánuði 1915 gekk hann i
máls á þessu atriði, þótt með fáum j stjórnina með Asquith. Varð hann
orðttm sé, því um jafnsjálfsagðan i þá nvlendumálaráðherra og komst i'
’i kjöti, sem t.
þykja ekki all-lítil. Það er óflókið
mál, að kostur ætti að vera miklu
lægri en hann er, og sú lækkun hefði
,átt að vera komin þó nokkru fyrri,
hlut og lækkun verðs á kosti, ætti
ekki að þurfa margbrotna útskýringu.
Kostþegi.
— Vísir og Tíminn.
----------xx----------
Hughvöt.
(Við myndun “íslendingafelags” t
Los Angeles, Cal., í sept. 1922.
Byrjttm nú þetta vort bróðernislag
tneö bróðurhug kærleikans sönnitm.
Burtu með óhræsis japlið og jag,
jafnaðar lífsflötinn könnitm.
Svo skal bræðra bönd
binda sterkri hönd,
að lífs á brautum, í láni og þrautum
á vegi styðji, hvers annars ryðji
brautir, með afli og önd.
Munið. hjá öMum er ágætt og gott
eitthvað, sem vert er að meta.
Látum hvert fótsporið vera þess vott,
til vegsemdar altaf að feta.
Svo sporin vor öll
um vegferðar völl
veginn hér lýsi, og athöfn prísi,
gullkorn sáist, og sæmdir tjáist
hátt upp, sem himinfjöll.
Unnið þið friði og frelsinu hæðst,
j fláræðis lymskubrögð varist;
I gæfu og lukkunnar gengið er stærst,
um göfugt þá verkeíni er barist.
Brim-barinn drangi
berst ægisfangi,
hátt víir sævi hafrót þó gnæfi,
stendur óhrjáður, sterkari en áður,
sæbarinn, sveittur bjargvangi.
Eins skulum stoltir og stöðugir vér,
stormar þó æði’ að í hrönnum,
og sanna að eitthvað er enn eftir hér
af afli og dugnaöi sönnum.
Lát engan lokka (1)
né af oss plokka
frelsi og hreysti; sá forni neisti
lifi og timgist, með afli yngist,
vaxi með viti og þokka.
skip-
land
af, en skipið
#■'
Skip brennur. — Islenzka vé
inu “Viola” var nýlega siglt á uum i
á strönd Englands, af því að kviknað ,
hafði í því þar skamt frá landi og
skipverjar gátu ekki slökt eldinn.
Skipverjar komu'st allir
ónvttist.
Þorsteinn Björnsson cand. theo!..
flytur erindi í Bárubúð á föstudags-
kvöldið um Vestur-Islendinga. —
Hann var mörg ár vestra og kann
ugglaust frá mörgu að segja, sem
fróðlegt verður að hevra.
Binduni þess heit nú við stein hvern
og stokk,
þó stormbrotinn lífsferil könnum,
að enginn skal stýfa af oss lífsfrelsis
lokk (2)
né limskerða þá er vér bönnum,
Því bróðernis-bönd
um bygðir og lönd
þjóð vora vefja, með hreysti hefja,
með auknum fengskap þann forna
drengskap,
sem hljómar frá strönd að strönd.
hermálanefnd stjórnarinnar.
Þegar fram liðu stundir samdi
honum ekki við Asquith og þótti
stjórnin of athafnalítil. Lauk þeirrj
sundrung svo, að Asquith beiddist
lausnar í febrúar 1916, en konungur
kvaddi þá Law á sinn fund og bað
hann að stofna til nýrrar stjórnar.
En hann vékst undan þeim vanda og
benti á Lloyd George, sem þá varð
forsætisráðherra. Sjálfur varö hann
þá fjármálaráðherra og jafnt foringi
meirihlutans í neðri málstofunni.
Fjármálastefna hans sætti misjöfn-
um dómum. Hann varð að íþyngja
gjaldendum með nýjum sköttum eöa
stórauknum, en þjóðin sýndi honum
jafnan traust og mikla samúð í sorg-
um þeim, sem honum bárust um þær
mundir. Hann hafði nokkru áður
mist konu sína, en tveir synir hans
féllu á vígvellinum, báðir nannvæn-
I legir menn, og höfðu áður getið sér
góðan orðstír.
Þegar kosningum var lokið 1918,
var hann einn þeirra fulltrúa. sem
Bretar kusu til að semja um friðinn
í París, en hann varð löngum að sitja
í London til þess að halda uppi svör-
um fyrir stjórnina i þinginu. — 1
marzmánuði 1921 varð hann að beið-
ast lausnar vegna heilsubrests, og
hætta öllum afskiftum af stjórnmálum
um stundarsakir. Þótti vinuni hans
mikill skaði að því. og kvaddi Lloyd
George hann þá með mestu virktum
og vinmælum.
I haust, þegar deilan stóð sem hæst
við Tyrki, eftir hrakfarir Grikkja,
ritaði hanií bréf.í Times, — og sagði
þar, að það væri ekki í þágu Breta
einna, að Dardanellasund yrðu hlut-
laus, heldur ættu Frakkar þar og hlut
að máli. Þótti F'rökkum anda kalt til
sin í þessu bréfinu og tóku því held-
ur fálega, er hann varð forsæti'sráð-
herra. Er hann þó talinn eindreginn
vinur Frakka.
Bonar Law er sagður hæglátur
maður, hlédrægur og enginn mál-
skrafsmaður. Hetztu skemtanir hans
eru að æfla og spila, en ekki er hann
talinn nrikill íþróttamaður.
(Vísir.)
----------XX----------
Svifvélarnar.
Fyrir
USE IT IN ALL
yOUR BAKINO
iil
! iiliiiiiiiliiiiiiiiiimiiiii im> m 1 iniiii
1
imimiiu .
stundir og þrjár mínútur, rendi hann ^ head. í tilefni af 10 ára giftingar-
sér niður að flugvellinum, en landar afmæ]; þeírra
I fyrstu leit ekki út fyrir, að heim-
sókn þessi mundi hepnast, því hvor-
hans sem þar voru staddir, kölluðu til
hans og báðu' hann að svífa lengur
og komast fram úr Þjóðverjanum. j
Beindi hann þá svifvélinni upp og , hjónanna var heima, þegar gest-
sveif enn í 10 mínútur, en svo var af ( irnir komu, en sambýlingar þeirra,
honum dregið. þegar hann lenti. aö þau Jón og Dvrleif tóktt á móti öll-
félagar hans urðii að styðja hann. J um sem komu meg 0pnum örmum.'
I Var að því búnu sent eftir brúðhjón-
Enn er deilt ttm það, hversu gagn-: ,, . , _ , „
, b unttm, sent ekkt vtssu, hvað til stoð
leg þfssi nvja iþrótt mttn reynast, ett
, v, V ■ ,..v / • > netma hjá þeim. Margt hefir þatt
hvað sem þvi ltður, segja þetr. sem | B e
revnt hafa, að hún sé mjög skemti- óefað farið að gruna, þegar þau
leg og þægilegt i en venjulegar flttg- ( koniu i nánd við heimili sitt, því þá
ferðir. Henni fylgir enginn hávaði, bárust á móti þeim hinir fögru tónar
engin olíulykt og engin eldhætta, en brúðarkórsins úr Lohengrin eftir
hún er að því levti eins og siglingar, j , r
1 - & 6 f ’ Vagner, er letktnn var a ftðlu af
aö hún verðtir ekki iðkttð nema vind- -
, , , Arthur Furiiey og á piano af systur
ur se nokkur. i
Vélarnar ertt mjög ódýtar — kosta ^ans Lillian.
sttmar jafnvel fáa
tugi króna. — Eftir að búið var að leiða brúð-
Skyldi þess verða latigt að biða, að hjónin í þau sérstöku heiðurssæti, er
einhver lslendingur sýni þessa íþrótt þejm Voru ætluð, byrjaði athöfnin,
sem í því var fólgin, að séra Rúnólf-
hér. Nógir ertt hér stormarnir. finst
mönnum, og ekki vantar ltóla og
hæðir, sem líka þarf yið, þegar vél-
arnar taka sig upp.
(Vísir.)
Á vœngjum vindanna.
ur Marteinsson, presturinn, setn giíti
þau fvrir 10 árum síðan, las biblíu-
kafla og flutti bæn. Hafði hann
síðan orð fyrir gestunum og bað
brúðhjónin að þiggja að gjöf fagr-
an gólflampa, er þar stó'ð, sem ofur-
lítinn vott um hið hlýja hugarþel
Frá Aberdeen i Sttðttr Dakota hinna mör&n vina brúðhjónanna.
segja blöðin þessa einkennilegu frétt. j Þegar þeim hafði verið óskað til
Drengur 10 ára gamall. setn Sant hamingju, voru frambornar rauspar-
Fttnk hét, var á ferð með-föður sín- ieSar góðgerðiV.
ttm. Þeir óktt í vagni með eitutni! Gestirnir skemtu sér hið bezta
hesti fyrir. Þeir sátt ský eitt afar | fram á nótt við samræður og söng.
ntikið á lofti og að þaö var á all- MeS samspHi skemtu þau Arthur og
hraðri ferð. Þegar þeir konttt ttpp 1 Lillian Fttrney og Eddy Oddleifsson.
á hæð nokkra stönzuðu þeir dálítið. j
Ennfremur Miss Lottise Ottenson
Sjá þeir þá, aö skýið færist óðttnt nær me'ð pianóspili.
staðnum, sent þeir vortt staddir á.! Allir fórtt heim anægðir yfir sér-
Og þar kom að lokum. að það fór , lega skemtilegri kvöldstund.
Fríhöfnin í Málrney í Svíþjóð er
nú fullgerð: og hefir-félag það, sem j
bygði höfnina, gefið út lýsingu á j.
henni á ensku. með niyndum, og sent
Rússncsku börnin. — Enti er'harð- nt um heim allan. Mttn það vaka j
æri í Rússlandi og safnað gjöfum f>’rir forgöngitmönnum fttiitækis-.
víða um lönd handa hungruðum | ins- aS Málmey liggi ekki síöur vel j
börnum. Enka hjálparnefndin hefir j við en Kattpmannahöfn. til þess að
snúið sér til kvenfélaga í Revkjavík ! geta orðið tnillistöð fyrri vöruflutn-
um að safna gjöfttm hér á landi. — ! ,nga. t. d. til Eystrasaltslandanna,
1 Mið-Evróptt og Rússlands, þar sem
skönitnu skýrði Vísir frá til-
raunttm þeim, sem Þjóöverjar gerðtt
í haust til þess að svífa á flugvélum,
sem enginn rnótor var í. Fyrstu alls-
herjartilraunum þeirra lattk svo, að
1 ungttr vélfræðingur, sem Hentzen
(1) og (2) benda til þess. þegar ! heitj,. sveif hviidariaust j einni siikrj
meö lymskubrögðum hár Samsonar j f,URvel _ e8a svifvé, _ j 3 stundir
sterka var skorið af honttm og hann j ng ]() Ininútur. Um ,jkt ]evtj reyndu
þar við misti sítta miklu krafta. sem Ffakkar svipaða'r vélar. en tókst
leiddi til þess, að augu hans vortt j miklu mi8ur- Kn 1)e?ar
frá Þýzkalandi
fleiri
Hefir söfnunin borið allgóðan árang-
ur.
Gullfossi hlektist á lítilsháttar á
Flateyri ttm miðja vikuna. Gerði
ofsaveður meðan skipiö lá við
bryggjtt, losnaði Gttllfoss frá bryggj-
unni og rak á land, en bryggjan
skemdist. A næsta flóði nqðist skip-
ið aftur á flot alveg óskemt.
Góðir gestir. — Meðal farþega, er
hingað komu á Botníu í gær, voru
prófessor Sveinbj. Sveinbjörnsson og
Hermann Jónasson, er dvalið hafa
fyrir vestan haf ttm undanfarin ár.
a rsotntu 1
hagstofunnar, þvt vitanlegt er, að
hann er ekki bygður á neinutn spá
ílómi um komandi ár, heldur á skýrsl
itnt þeim, er hagstofunni berast og á
Dánarfrcgn. — Þriðjudaginn 7. þétri gögnunt en þeint er ekki völ
þ. m. andaðist séra'Janus Jónsson á I her j öllu konungsríkinu. En út af
heintili sínu í Hafnarfirði. Hann var j þessari 20% lækkun virðist naumast
fræðimaður mikill og hafði ritað sitt' ósanngjarnt að ætlast til, a'ð fæði á
ivropu og
hún eins og Kauptnananhöfn, liggur
við innsiglinguna inn i Eystrasaltið.
Hugsanlegt er, að höfnin gæti
kotnið okkut' Islendingum að gagni í
sambandi við síldarsöluna.
Kostur. — Samkvæmt útreikningi
hagstöfunnar lækkar dýrtíðaruppbót
embættismanna um nál. 20% frá
næstu áramó.tum að telja. Flestir
munu svo álíta, að hvorki sé rétt né (
hyggilegt: að rengja þenna úrskurð I
stungin ut.
Gott væri, ef einhver tónhagur
sniltingur vildi mvnda lag við ofan-
rituð vers.
/. H. B.
---------xx---------
A. Bonar Law.
fréttin barst
út um heim, fóru
jessi nýjtt iþrótt, og
Mr. Andrew Bonar Law, hinn nýi
forsætisráðherra Rreta. er fæddur i
fylkinu New Brunswick í Canada
ið 1858, og var faðir hans prestur
ættaður frá Skotlandi. Bonar Law
var sendur til Skotlands á unga aldri
og vat'ð síðar hluthafi í járnverzlun
í Glasgow. Hann var heppinn kaup-
sýslumaður og auðgaðist vel.
Árið 1900 var hann kjörinn þing-
að þreyta
þeirra á meðal voru Englendingar. —
| Blaðið Daily Mail, sem mjög hefir
s'utt ■ að framförum fluglistarinnar,
: hét 1000 sterlingspunda verðlaunum
handa þeitn, sem lengst gæti svifið i
j lofti á slíkriv él. og urðu margir til
j að keppa utn þessi verðipun 21. f. m.
I Veður var hagstætt. hæfilega hvast.
konnt þúsundir manna santitn til
af hverju, einkum um söguleg efni.
Hann var mjög farinn að heilsu hin
síðari árin.
matsölustöðum lækki að sama skapi,
og það strax. F.n eins og kunnugt er
þá hefir kostur á matsöluhúsum
maður i kjördæmi í Glasgow. Þótti
hann þegar góður ræðumaður, er á
þing kom, og atkvæðamikill. Fjórum
árum síðar varð hann undirráðherra
í ráðuneyti Balfours. I allsherjar-
kosningitnum 1906 biðtt ihaldsmenn
rnikinn ósigur, og Bonar Law var
einn þeirra, sem féllu, en sigraði
skémmu síðar í aukakosningu.
Árið 1911 var hann kosinn í eintt
hljóði flokksforingi íhaldsmanna í
ár- j
' að hoi fa á hinar nýstárlegu tilraunir.
Fvrst í stað gengu tilraunirnar ekki
að óskttm, en þegar á daginn leið
kont franskttr maðttr á íþróttastað-
inn, setn heitir Maneyrol, og flutti
rneð sér stóra flugvél með fjórum
vængjutn, nálega jafnstórum, og
langt bil milli fremri og eftri vængj-
anna. Leizt mörgttm svo á hana, sent
hún ntyndi fljótt falla til jarðar, og
forðuðu sér frá í skyndi. En vélin
liófst léttilega á loft og sveif eins og
fugl frant og aftur og kom ekki til
jarðar fyr ett dinit var orðið. Hafði
flugmaðurinn þá verið þrjar stundir
og 17 mínútur á lofti, eða sjö mín-
úturn lengur en Henzen hinn þýzki.
— Þegar Maneyrol hafði svifið 3
yfir þenna,stað. Drengttrinn hafði
gengið fram á brún hæðarinnar. Ett
ttm leið og þetta svarta og ógttrlega
ský -fór yfir hæðina, ltreif það dreng-
inn at' stað ineð sér og barst hann
með því sem ’t loftbát væri. Faðir-
inn æddi af stað i áttina eftir skýinu,
en gat auövitað ekki náð i drengittn.
Hann þeysti heitn að bæjarþorpi
einu. þat' höfðtt tvö loftför lent, sem
vortt á leið til San Francisco. Knúði
hann eigendttr þeirra að fara af stað
á eftir skýintt til þess a'ð reyna að ná
i drenginn. Gerðu þeir það. Og er
þeir koma að skýjaflóka þessttm, sjá
þeir, hvar drengurinn er. Ná þeir
honttm strax. \'ar hann þá nærri
meðvitundarlaus af kulda. En þeg-
ar hann var kontinn í loftfarið, ltlýn-
aði honttm fljótt, og að Iitilli stundu
liðinni var hann aftur korninn til
föður sins, og kendi þá hvorki kvala j
né meina. Skýringin. sem fylgir sögu
þessati er þessi. Marhálmttr eða
þang og þari þorna oft ttpp og eru,
þá svo létt. að það fýkttr í loft ttpp.
En svo þéttist það aftur við raka út'
loftinu og myndast ]>á skýflókar
mjög þéttir, sent levsast varla upp, en
falla að lokum aftur til jarðar, þegar
þangagnirnar hafa drukkið nægilega
mikinn raka úr loftinu til þess. Saga
þessi er ekki setn sennilegust fljótt á
að líta, en henni er þó haldið fram
sem heilögttm santtleika.
Einn gestanna.
Óvænt heimsókn.
Að kvöldi þriðjttdagsins 28. nóv-
ember var glatt á hjalla að 934 Inger-
soll St., þar sem hópur karla og
kvenna söfnuðust saman til að sam-
fagna þeim Neil og Kristínu Atken-
More Bread and BeíferBread
and Befter Pastry foo
USE IT IN ALL
YOUR BAKING