Heimskringla - 29.08.1923, Blaðsíða 4

4 BLAÐ5IÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 29. ÁGÚST 1923.
HEIMSKRINGLA
(Stafu* ÍIM)
Kmu *t S ktwtia ■Hrlk«l«(t
Eff»dnri
THL VIKING PRESS, LTD.
MHhMS 9ARGEXT AVK., WINMIPBO,
IT-US7
fwU klftlalai «r R.M irfaigaHni koif-
lat tjrrir trm m. Allar feorgaaif mábrt
rifuumal felaMaa.
STEFÁN EINARSSON, ritstjóri.
H. ELÍASSON, ráðsma'Sur.
utaalakrln til kliliiui
Heimskrlngrla News A Pnblishlne Co.
T.pccpp n f
THB TIKINO PKBSi, Lt4., Box UTk
Whtnlpef, Uaa.
ffaoiihrlfi tll rftatJévaM
KBITOR HHINSKRINGLA, Box SlTl
Wiaolpeff, Haa.
The ‘Heimskríngla” is printed and pub-
tlshed hy Heimskringla New« and
Publishing Co., 853-855 Sargent Awe.
Winnipeg, Manitoba. Telephone N-6537*.
WINNIPEG, MANITOBA, 29. ÁGÚST, 1923.
Einangrun.
Það er latið svo á, sem norrænan myndi
algerlega hafa glatast sem talmál og vera
úr sögunni, ef Islenriingar hefðu ekki ein-
angrað hana úti á Islandi og með því hald-
ið henni við. Eflaust er þetta að ein-
hverju leiti rétt og satt. En hvernig hefði
farið ef J>éir hefðu ekki emangrað sig eins
mikið og þeir gerðu er stundir liðu fram?
Er ekki eins Iíklegt, að íslenzkan, eða nór-
ræna væri énn töluð um meiri hluta Evrópu,
norður og vestur hluta hennar að minsta
kosti, ef einangrunin hefði ekki átt sér stað?
Það má ef til vill segja sem svo að nægiiega
margir hefðu verið eftir í Noregi til þess að
haida henni við. En kjarninn úr þjóðinni
fór tii íslands. Kapparnir, rithæfileika-
mennirnir og skáldin héldu þangað. Sögu
Norðmanna gleymdisí þeim að rita eftir
voru. En án sögunnar er tilvera þjóðanna
ávalt í hættu stödd. Það þarf því ekki djúpt
að grafa til þess að verða var við hve óvið-
jafnanlega mikilsvert verk fornritasnilling-
arnir íslenzku leystu af höndum. Hefðu ís-
lendingar haldið áfram að sigla til annara
landa eins og þeir gerðu fyrst eftir komu
* þeirra til Islands væri hugsa'nlegt að nor-
rænan væri víða töluð enn í Evrópu. Þeir
þurftu ekki sjálfir að fara til íslands til þess
að halda henni við. Þeir hefðu að líkind-
um haldið áfram að tala hana og haldið
henni við á Norðurlöndum og í Vestur-hluta
Evrópu, þó þeir hefðu ekki þangað farið,
vegna þess, að þeir hefðu enn verið þar önd-
vegis þjóð. En svo gerði lítið til hvar mið-
stöð norrænunnar var, ef afl-taugar hennar
hefðu ekki verið slitnar með einangruninni.
Einangrunin gerði þá að fámennari þjóð en
ella og fátækari en á þessa tungu mæla. Og
með því stífluðust straumar tækifæranna til
að framkvæma það sem var stórt. Furðan
mesta var, að einangrunin skildi ekki upp-
ræta þjóðina með öllu.
Norræn tunga .hefir óneitanlega mist
lendur við einangrun sína. Og hver getur,
talið það tap sem af því leiddi fyrir þá er
verndarar hennar gerðust, íslendinga. Ef
siglingar og sjóferðSr hefðu ekki dvínað,
væri ef til vill vestur heimur eða Ameríka
nú verið í öðrum skilningi en sögulegum
nýlenda Islands! Það má nú búast við að
margur slái á lær sér við að heyra þetta. En
gáum að. Hefir ekki Norður-Ameríka lengst
af lotið Englandi? Og laut ekki England eitt
sinn Norrænum mönnum ? Hverfulleikinn
sem þjóðir og lönd eru háð, er oft óskiljan-
legur, enda er það oft ekki neitt stórt sem
breytingunum veldur í fyrstu.
Af hverju einangraðist Isíand? Hvaða
straumar í þjóðlífmu ollu því? Það er bent
á það í fyrirlestri, sem nýlega er birtur í
“Sameiningunni”, eftir séra J. A. S. — að
trúárlíf Islendinija hefði verið hlífiskjöldur
þess besta hjá íslenzku þjóðinni. Það er
og svarið við spurningunni, pó ekki sé í sömu
merkingu og þar er átt við. Um íeið og
Islendingum var boðaður suðrænn náðaiJ-<
boðskapur í stað norræns hetju- og mann-
dómsanda, þá dofnaði yfir þeim. Þá hvarf
þeim framkvæmdaþrekið. Þá hættu sigl-
ingar. Þá lagðist aðgerðaleysið og suðrænn
gufu-hugsunarháttur sem martröð á þjóðma.
Og Islendingar hafa síðan sopið seyðið af
því. Saga íslendinga ber þetta með sér.
Þegar þeir urðu viðskila við smn norræna á-
trúnað, áttu þeir Iengi ekkert sem í hans
stað kom og hafa ef til vill aldrei beðið þess
bætur. Beztu menn þjóðarinnar heima,
hafa nýlega vakið eftirtekt á þessu. Og orð
þeirra eru þung á metum, þó í áminstum
fyrirlestri sé það kallað gorgeir, að tala um
trúmál frá sannsögulegu sjónarmiði.
En til hvers er nú að vera að rifja þessa
einangrun upp fyrir sér. Vegna tilraunanna,
sem Islendingar eru að gera með að útbreiða
tungu sína og bókmentir, er mál þetta nú
mjög umhugsunarvert. Tekst íslandi aftur
að ná sínum lendum? Viseulega roðar fyrir
slíkum degi, þar sem íslenzka er að verða
viðurkend námsgrein á æ fleiri og fleiri skól-
um. Því kunnari sem kostir íslenzks máls og
manngildis verða, því auðveldara er að fá
það útbreitt og viðurkent. Barátta Islend-
inga fyrir aukinni útbreiðslu þess og aukn-
um samgöngum í öllum skilningi, er á heil-
brigðum grundvelli hafin.
I sögunni “Penelopés Progress”, eftir
Wiggin, er skozkri meyju lýst á þá leið, að
hún svaraði nálega öllum spurningum með
orðunum: “Eg veit það ekki”. “Jean, er
húsmóðirin inni?” “Eg veit það ekki”!
“Jean, hver á heima í næsta hús?’” “Eg veit
það ekki! ” “Jean, rignir?” “Eg veit það
ekki! ”
Ekkert ósvipaðir þessari stúlku, eru Vest-
ui-íslendingar sumir, að *því er þjóðrækm
ísmáiið snertið. Þeir eru ofmargir sem ekki
eru ákveðnari en Jean, er þeir eiga að svara
því, hvort að þeir ætli að vinna að viðhaldi
ferðatungu sinnar. Voldugustu tungunnar
og útbreiddusfú, sem einu sinni var; tung-
unnar, sem blæs þeim hugrekki í brjóst;
tungunni, sem þeím stendur næst og verður
þeim affarasælust vegna þess, að það er hún
sem mótað hefir hugsunarhátt þeirra. Það
er hægt að reyna að stæla útlendar þjóðir,
en það verður aldrei nema eftirstæling.
Eðlilegir og heilbrigðir verðum við ekki fyr
en við tökum það sem norrænt er og ís-
lenzkt til fyrirmyndar í andlegum skilningi.
Þeir, sem tvíráðir eru í því, að halda hér
við íslenzkri tungu, geta ef til vill séð, er
þeir íhuga þett,}r, hverju þeir eru að sleppa
með íslenzkunni, fyrir þá ógorgeirslegu kur-
teysi, að mega falla að fótum skozku meyj-
unnar Jean, í andlegum skilnmgi og bera
h fram óskir sínar um styrk í voiki lífsms á
annarlegri tungu!
Leon Daudet,
konungssinni.
eða
er
er nu
Er Frakkland lýðveldissinnað,
það konungssinnað?
Skrítin spurning. En um þetta
samt talsvert ritað í Bandaríkjunum.
Tilefnið er það, að maður að nafni Leon
Daudet á Frakklandi, alkunnur konungssinni
og leiðtogi þeirra manna nú, er konungs-
valdinu unna, virðist ávalt vera að hafa
meiri og víðtækari áhrif á hugi manna og ná
sér betur og betur niðri.
I Bandaríkjunum er ekki hægt að breyta
stjórnarskrá landsins nema með atkvæðum
almennings. Á Frakklandi er aftur vafa-
samt hvort að það hefir nokkru sinni kom-
ið til kasta almennings, að greiða atkvæði
um slík atriði. Á dögum Loðvíks konungs
XIV. og Napoleons, voru forlög Frakklands í
issinnar tóku þá ómjúgt á þeim. Ólöghlýðn-
ir menn voru reknir úr stöðum sínum, og á
árunum 190! —1905 urðu kirkjurnar og
kenningar hennar fyrir hnjaski, sem endaði
með því, að hætt var að gjalda klerkuriim
kaup og kirkjan tók sér hvíld. Konungs-
valdið og kirkjan féllust nú í faðma, sem
áður voru óvinir, og sem brátt fór aftur út
um þúíur, en eru nú aftur byrjuð að vinna
saman. Og það er einmitt það, sem nú legg-
ur Daudet tækifærin í hendurnar.
Faðir hans, Alphonse Daudet, skáldsagna-
höfundurinn, giftist Jean, dóttur Victors
Hugo. Af þessum bráðgáfuðu foreldrum er
Leon Daudet komin. Er hann bæði sagður
skarpgáfaður og mælskur, en hugmyndir
hans óhemjandi; og dirfsku og samvizku-
leysis þykir mjög kenna hjá honum. Hann
er læknir, senator, ritstjóri, málfræðingur og
höfundör skáldsagna, sem svo voru klúrar og
i saurugar, að sumar þóttu ekki prentandi. I
eðli sínu gefur hann ekki túskilding fyrir
j kirkju eða konungsvald. En út úr Dreyfus
málinu myndaðist félagsskapur á Frakklandi,
sem kallaði sig “Félagið fyrir Frakkland.”
Það félag lét Gyðinga sæta slíkri meðferð,
og annað félag á 16 öld lét Hugenottana
sæta. Mentamenn fóru margir í þann félags-
skap og þar á meðal Daudet. Hélt hann þá
oft kröftuglega fram, að stjórhmálin væru
í hundunum, þingið væri skift í ótal flokka,
að engin lýðveldisstjórn hefði haldið völd-
um lengur en eitt og tvö ár, og að Frakkland
væri orðið ósjálfstætt, að Þýzkaland hefði
það í hendi sér ef náð Rússa og Breta misti
við. Blað var stofnað í sama tilgangi og
þetta félag, og var það svo konungssinnað,
að það var kallað “fréttadrengur konungs-
ins.” Fyrir útbreiðslu þessara hugsjóna
stendur Daudet. Og að baki því starfi hans
er alt það fé, er hann þarfnast. Stálverk-
smiðjurnar, hótelin kaupsýslumennirnir, sem
vilja að hirðlíf hefjist aftur, auðvaldið, sem
hungrar eftir titlum og silkiborðum, kirkju-
valdið, herforingjarnir, serh hlæjilegar skoða
allar afvopnunar tilraunir — þeir standa ajl-
ir Daudet að baki. Og hvaddur þannig og
örfaður, verður Daudet með hverjum degin-
um frekari og djarfari.
Þetta voru mennirnir sem ráku Caillaux
forsætisráðherra frá völdum og komu í tugt-
húsið fyrir landráðabrugg. Þessir menn
komu og Clemenseau til valda og hröktu
hann aftur frá þeim. Daudet átti einnig sinn
Jrátt í að hrekja Briand frá völdum en hefja
Poincare upp í ráðherrasætið. En Poincare
berst nú út af lífinu fyrir að halda stöðu sinni
fyrir konungssinnunum. Ef hann slakar
klónni í Ruhr, er hann tapaður með öllu.
Þess vegna v^rður hann að vera með loft-
báta og neðansjávarbáta herútbúnað Frakka
nú, sem auðvitað er fyrirhugað að senda á
Meðal Malaya.
Endurminningar
eftir Sigfús Halldórs frá Höfnum.
höndum íbúa Parísarlmrgar. Og þau eru E iandi> þe ar rimman har4nar.
það enn. oa sein ao aheyrn lýosins nær
þar, stjórnar nú Frakklandi — og sá maður
er Leon Daubet.
Það má segja að Frakkland hafi síðast-
liðin fimtán hundruð ár — verið stjórnað af
einstökum mönnum, en ekki þinginu. Bylt-
ingin þar var hvíld milli þátta í leik Bour-
bónanna, með Robes-pierre fyrst í brcddi
fylkingar, en síðar Bona-parte. Loðvík XIV.
sagði: “Ríkið — það er eg sjálfur!” Lands
lýðurinn var honum sammála í þessu og
honum virtist jafnvel ennþá, að “ein-
hver hljóti að vera ríkið!” Þessi hugsunar-
háttur virðist reglan á Frakklandi; lýðveld-
is hugsjónin undanteknmg. Lýðveldið
Frakkland er enn á tilraunastigi sínu, og það
þarf nú eigi sízt að berjast fyrir tilveru sinni,
Þetta er auðvelt að sanna með því að
líta stuttlega yfir sögu Frakklands síðan á
byltingatímanum. Fyrst kemur einveldis-
stjórn Bonaparte. En þegar veldi hans
hnignar árið 1815, taka Bourbónarnir við,
og ríkja til ársins 1848. Þá varð bylting og
lýðveldi stofnað í annað sinn, en stóð ekki
nema fjögur ár. Árið 1852 er svo Napoleon
Margt af því, sem er að gerast í nágranna
löndum Frakklands, virðist fremur blása eld
að glæða Daudet’s. Á Ítalíu hrifsuðu Fascist
ar völdin umsvifalaust. Boris konungur í
Bulgaríu rekur bændastjórnina þar frá völd-
um og Stamboulisky forsætisráðherra henn-
ar er drepinn. I Ungverjalandi eru konungs-
sinnar í uppivöðu. í Bavariu sitja fascistar
á svikráðum við lýðveldisstjórnina. Alt er
þetta í svo eftirtektaverður samræði við ráða
gerðir Daudets og hans fylgifiska, að það
hlýtur að hvetja hann en ekki letja til ^tór-
ræðanna.
Á þinginu í Frakklandi er hann oft of-
sóttur. En þegar hann kemur fram á meðal
vina sinna, er sem þeir meti hann meira fynr
það og fylgi honum eindregnara eftir en áð-
ur. Jafnaðarmönnum gerir hann allan þann
óskunda er hann getur. Ber þeim á brýn,
sakir sem þeir eru ekki valdir að. Hann æsir
flokksmenn sína á móti þeim og lýðveldis-
sinnum með öllu móti. Og honum er klapp-
að óaflátanlega lof í lófa fyrir það. Ymsa
leiki er af hans völdum bannað að sýna, eins
III. búin að gera Frakkland að ’konungsveldi j og til dæmis hinn agæta leik um fronsku bylt-
og er sjálfur seztur í hásætið. inguna eft.r 0. W. Gnff.ths; Munaðarleys-
Þegar Þjóðverjar unnu s.gur á Frökkum mgarn.r , storm.num ' (Orphans of the
árið 1870. veltist Napoleon III. að vísu úr Stormr. Alt sem er a mot, h.num konungs-
hásœtinu, en konungssinnanir voru eigi að s.nnuðu veldur ospektum ef syftt er a le.k-
síður í meiri hluta og gátu öllu ráðið, ef iftft- j ^nu þo aldre, haf, ne.tt aður- venð haft
byrðis sundurhndi hefð. ekki verið þeirra á 1 á moti þvi
milli. Það var það sem gaf lýðveldissinn
um þá sigur. En ekki öðlaðist lýðveldið
Þingið skilur vel hvert stejnir. Þessvegna
hafa allir flokkar þess sameinað sig á móti
miklum minni
stjórnarskrá samt fyr en 1875 og árið 1889 konungss.nnum. Þe.r eru þvi i .
voru konungssinnar rétt búnir að kollvarpa hluta þar. Og vonað er að næstu kosnmgar
því undir forustu Boulanger hershöfðmgja, ! kæfi yfirgang þessa Daudet flokks. En spurn
sem þá er mest reið á, misti kjarkinn og fyr-
irfór sér. Daudet er nokkurskonar Boulang-
er, sem skoðar lýðveldið hafa mishepnast,
og eins og Israelsmenn forðum hrópar nú:
“Vér viljum konung!” Sá er hann vinnur
fyrir, er Louis Phihppe Robert, Duc d’Orlea-
us, elzti sonur Comte de Paris, og fæddist á
Englandi ánð 1869. Hann er nú í útlegð í
Belgíu, en lagalega — frá sjónarsviði kon-
ungss.nna — er hann Phihppe konungur VIII.
á Frakklandi.
Árið 1892 ráðlagð. Leo páfi XIII. kaþólsk-
um mönnum á Frakklandi að styðja lýðveld-
ið. Um sama leiti kom Dreyfusmálið fyrir og
reyndu konungssinnar í hernum þá alt sem
íngm er þessi: Kemur þingið hér orðið til
mála? Hvað á t. d. að gera ef Daudet hef-
ir herinn á sínu valdi? Með hervaldi hafa
ráðin oft^n en einu sinni verið tekin af þing-
inu á Frakklandi. Og hvað er í vegi, að það
verði gert ennþá?
Konungssinnarnir eru nú ekki tvístraðir.
þeir eru samvinnandi. Fylgjendur Bona-
partes eru í þeirri samvinnu með Bourbórí-
um. Eugenie keisaradrotning er dauð. Og
dráp prinsins í Zulu-oardaganum fyrir 30 ár-
um er nú öllum gleymt. Állir andstæðing-
ar lýðveldisins eru þannig fríir og frjálsir að
því, að taka höndum saman um einn mann
í konung-hásætið. Og Daudet hefir þann
þeim var unt, að fótum troða lögin; lýðveldþ mann reiðubúinn hvenær sem er.
Við sigldum í norðvestur frá
Honoiuiu 12 daga, áður en við sa-
um Japan. Það var morgnn er við
komum í iandsýn, sólbjartur og
kaldur haustmorgun; — þó við að
vfsu værum á ferð þarna í janú-
armánuði, — er við sigldum inn
Yokohamaflóann. Landsýn var ekki
ólík þvf og er sumstaðar á Islandi,
þar sem lág fjöll ganga fram að
sjó. Eg var næstum farinn að
átta mig á landslaginu, þegar einn
af félögum mírtum hnipti í mig, og
var geðshræring f röddinni, undrun
og fögnuður samanblandað, er
hann sagði: Pujiyama! og benti í
suðvestur. Eg leit við oig sá Fujiy-
ama í purpurahöklirum og ryilín-
inu gnæfa við himinn í allri s;nni
dýrð. Eg reyni ekki að lýsa fjali-
inu. Engin orð á eg til, sem nokkra
hugmynd geta um það gefið, og
engin tunga er svo máttug, að úr
henni sé hægt að steypa því sam-
boðna mynd, enda hefir anar eins
orðsniliingur og Rudyard Kipling
gengið þar framhjá í þögulli lotn-
ingu. En þá varð eg í fyrsta og
síðasta skifi á æfi minni, að kann-
ast við það með sjálfum mér, að
Guð hefði þarna vandað sig betur
en á nokkru. íslenzku fjalli. J>ó
manni sé skýrt frá, að fjallið sé
í lögun sem Keilir, en 12 — tólf sinn-
um hærra, þá gefur það enga hug-
mynd um hið takmarkalausa há-
tignarstolt, sem feLst 1 dráttum
fjallsins, og þá guðdómlegu ró og
fegurð, sem yfir því hvílir. Manni
finst í fljótu bragði, sem alt land-
ið sé aðdragandi að þassum geysi-
lega snjóknýnda hianinstöpii; sem
Guð hafði bara skapað Japan, sem
undirstöðu að dýrðiegasta minn-
istvarðanum, sem hann reisti til
minningar um að sköpunarverkinu
var iokið, og að “alt var harla gott.”
Við stigum í land í Yokohama, að
aflíðandi hádegi. Við vorum fimm
saman, tvær hollenzkar stúlkur,
tveir hollenzkir piltar og eg,
ákváðum að fara með járnbraut-
inni frá Tokio til Nagasaki, en
þangað átti skipið að koma, að
þrem dögum liðnum, og vera einn
sólarhring í Kyoto, hinum forna
höfuð.stað, og Mekka Japans-
manna. Klukkutíma ferð er frá
Yokahamia til Tokio, f strætisvagni.
Jjestir fór frá Tokio um kvöldið og
notuðum við biðtímann til að lit-
ast um, sjá keisarahöllina, Uyeni
trjágarðinn, o. fl. Frost var komið
um kvöldið er við fórum, en lestin
var hituð, og vel um búið, svo sem
í Hvítramannaiandi væri. Rétt
áður en 'Við fórum á stað, kom
flokkur manna ,út á gangstéttina,
að fylgja höfðingja einum til vagns.
Mér var átarsýnt á þessa menn, ef
menn skýldi kalla. Þeir voru háir
og digrir með afbrigðum samanbor-
ir við kynbræður sfna, stórskornir
og hólgnir í framan og afinyndaðir
af fitu, svo tröllslega ferlegir sem
gengnir væm úr sjávarhömrum, og
þó kyikir og mjúkir hreyfingum,
sem villidýr. Eg spurði .Japana, er
nær mér stóð og talaði ensku, hverj
ír þeir væru, hinir ernlegu og ill-
manniegu, er þar stæðu, og svaraði
hann, að þetta væru nokkrir af
frægustu glímumönnum Japana, er
nú væru á allsherjarglímumóti, og
væru að fylgja einum af verndur-
um glímulistarinnar á stöðina.
Hann skýrði mér ennfremur frá
því, að þessir menn iðkuðu ekki
jiu-jitsu, sem fræg er orðin ura ell
an heim, heldur aðra glímutegund,
er miig minnir hann kallaði “sumo”.
Jiurjitsu væri aðeins fyrir höfð
ingja og aðalsmenn; þau glímumót
færu aldrei opinberlega fram í Jap-
an, og þeir menn er sýndu hana í
Evrópu og Ameríku væru aðeins
skussar, í sacmanburði við þá er
heima sætu, sem glímukenniarar
prinsa og aðalsmanna; skussar, sem
aðeins hefðu einhverja nasasjón
fengið af grundvallaratriðum glím-
unnar, og væru svo fyrirlitleglr, að
nema og bera þjóðlegustu íþrótt
sína á torgin, fýrir vesælan mamm-
on.
Það var hörkufrost, er við stigum
út úr svefnklefunum, í Kyoto, kl. 7
næsta morgun. Við ókum í ricks-
haw til Hotel Kyoto, eem e. ann
v£r DODD S n%
ÍKIDNEYý
fó. PILLS M\
sk i dnel^;(.cI
PbBETES
Dodd’s nýmapillur eru bezta
nvrnameðalið. Lækna og gigt,
bakverk, hjartabilunt þvagteppu,
og önnur veikindi, sem stafa frá
nýrunum. — Dodd’s Kidney Pilla
kosta 50c askjan eða 6 öskjur fyr,
*r $2.50, og fást hjá öllam lyfsöl-
•***» í2a frá The Dodd’s Medicks*
Co.. Ltd., Toronto, OnL
að gistihúsið með Norðurálfusniðí
í borginni. I Kyoto búa rúmlega
400,000 manns, og borgin var höfuð-
staður Japans f mqrg hundruð ár
þangað til Mutsu Hito gerði stjórn-
arhyltinguna, sem leysti þjóðina úr
sérstæðimgs drómanum, og opnaði
vfsindum hvíta kynþáttsins brciða
braut. En þó Tokio sé höfuðstað-
urinn og aðsetursstaður keisarans
nú, þá er Kyoto andleg höfuðborg,
sá staður er helgastar minningar
geymir í landinu. og sá stórbær,
sem fastheldnastur er við fornar-
venjur.
Við létum tvífættu jálkana bíða
fyrir utan gistihúsið, rneðan við
snuirfusuðum okkur eftir ferðolagið
(rickshawjs eru laufléttar tvíhjól-
aðar kerrur, dregnar af einm manni
eða tveim, ef brattgengt er). Við
sömdum ^vo við eiganda gistihúss-
ins um fylgdarmann, og léði hann
okkur þann manninn, sem næstur
honum gekk að vöiduin, til leið-
heiningar um daginn. fíann tal-
aði ensku, ])ýzku og frönsku ágæt-
lega vel, og var svo kurteis og þol-
inmóður, og um leið laus við þræis-
lega undirgefni, að slíkir menn
munu vandfundnir meðal hvítra
manna, þó skömm sé frá að segja.
Eg verð að fara fljótlega yfir
sögu, að lýsa því er fyrir augun
bar. Eyrst sýndi hann okkur tvö
musteri. Chion-in musterið er 700
ára gainait, hygt úr viði, sem öll
musteri í Japan, að eg hygg, ein-
lofta, en svimhátt undir þak, og
ummáiið feiknalegt. Bjálkamir eru
afskaplegir, alt að því alin að þver-
máli sumir, og brún-rauðir af elli.
Einn maður só um þessa feikna-
smíði, og hangir regnhlíf hans, eða
ræfiilinn af henni, ,sem hann hefir
gleymt, upp í röftunum. 1 aðal-
sal musterins söng Buddhapres-tur
gamail og hávirðulegur messu, er
við komum þangað. Sátu áheyr-
endur á hækjum sínum á gólfinu
fyrir framan hann. Skildi eg að
hann talaði af eldmóði og anda-
gift og ómótstæðilegri mælsku, þó
ekkert orðið skildi eg. Buddha-
iíkneski úr bronze stóð þar, og er
það um 20 fet á hæð. Var það
gulldreglð frá hvirfli til ilja, og hið
mcsta furðuverk. í kring um must-
erið er svalnagangur, og dyr frá
honum inn í ótal herbergi og af-
kima, Leiddi leiðsögumaður okk-
ar, okkur þangað inn, til þess að
skoða ýms af hinum ágætustu lista-
verkum, sem japanskir málarar hafa
öldum saman .skreytt með tjald-
veggi þessara herbergja. Sumir
þessara manna eru nú viðurkendir
að vera einhverjir fluggáfuðustu
snillingar málaralistarmanr á öllum
tímum. Aðra eins snild og dirfsku
í línudráttum þykist eg hvergi-
hafa séð. ”t)rekar og höggormar,
skógardýr og fuglar á kræklóttum
eikarstofnum; alt var dregið af
þeirri list, að manni fanst sem
þetta myndi stökkva burt, eða
svífa í loft upp, þá og þeg^r. Á
einm stað beindi leiðsguinaður
athygli okkar að því, að þar hefðí
málarinn dregið tvo söngfugla á
trjágrein. Við sáum greinina, en
enga fugla, fyr en hann benti okkur
á máðar ilnu litlau.sa, sem v.ar um-
gjörðin. Listamaóurinn hafði dreg-
ið fuglana svo lifandi, að næsta
morgun, er hann kom til þess að
halda áfram verki sínu, hafði
Buddha gefið þeim líf, og þeir