Heimskringla - 05.09.1923, Blaðsíða 6

6. BLAÐSIÐA.
HEIMSKRINGLA
WÍNNIPEG, 5. SEPT, 1923.
K
Eftir Mary Roberts Rinehart.
“Jú, mér er alvara. Eg skyldi fleygja mér í
ána, ef eg þyrfti ekki að hugsa um þau heima. Eg
laug, þegar eg sagðist vera í kunningsskap við aðrar
stúlkur. Hvað varðar mig um þær? Ég vil enga
nema þig! ’
“Eg er ekki verð svorva mikils.”
“Engin stúlka er verð þess sem eg hefi. mátt
þrola,” svaraði hann með gremju. “En það bætir
>el;ki neitt úr. Eg get ekki étið og eg get ekki sof-
ið — eg er stundum hæddur við tilfinningar mín-
ar. Þegar eg sá þig úti í White Springs með leigj-
andanum —
“Svo, þú varst þar!”
“Hefði eg haft byssu, þá hefði eg drepið hann.
Eg hélt — ”
Hún hafði halldið í hönd hans af eintómri vork-
unsemi. Nú dró hún að sér hendina.
“Þetta er heimskulegt tal og stjórnlaust. Þú
sérð eftir að hafa sagt þetta á morgun.”
“Það er satt,” sagði hann með þráa.
En hann slepti ekki alveg sjálfsvirðingu sinni.
Hann fann að hann, fullorðinn maðurinn, var að
tala eins og óviti.
“Hvenær byrjarðu í spítalanum?”
** í **
A morgun. ' f
“Er það spítalli Wilsons?”
“Já.”
Ásetningur hans varð eð engu. Afbrýðissemin
logaði upp aftur.
‘Þú sérð hann á hverjum degi, býst eg við.”
“Já, það er eg viss um. Og eg sé líka tutt-
ugu til þrjátíu aðra lækna og hundrað eða fleira karl
kyns sjúklinga, að eg ekki tali um alia þá, sem koma
í spítallann á hverjum degi. Þú ert ekki með öllum
mjalla, Joe.”
“Nei eg er það ekki,” sagði hann. En þurfti
það endilega að vera einhver, Sidney, þá vil eg
heldur að það sé leigjandinn upp á loftinu en Wil-
son. Það er margt talað um Wilson.”
“Það er þarflaust að tala illa um vini mína.”
Hann stóð upp.
“Eg var að halda, að þú vildir, ef til viíl, láta
mig hafa Reginald, fyrst þú ert að fara burt. Hann
væri þó ofurlítið eins og til endurminningar. ’
“IVJaður gæti h^ldið að eg væri rétt að því kom-
In að deyja! Eg slepti Reginald út í skógi daginn
góða. Mér þykir það siæmt, Joe. Þú kemur og
sérð mig við og við, heldurðu það ekki?”
“Heldurðo að þú breytir nokkuð ætlun þinni, ef
eg g'eri það?”
“Nei, eg er hrædd um ekki.”
“Eg verð að jafna þetta með sjálfum mér, og
því sjaldnar sem eg hitti þig, því betra.” En á
næsta augnabliki var hann í mótsögn við sjálfan sig.
“Og það er best fyrir Wilson að fara varlega. Eg
hefi gætur á honum, og ef hann byrjar á sínum
brellum þá — já, það er bezt fyrir hann að fara
varlega.” ' * i
Þetta voru skijnaðarorðin hjá Joe. Hann var
orðinn svo klökkur, að hann gat ekki meira sagt.
Hann horfði á hana lengi, deplaði augunum og
flýtti sér svo að komast út á strætið. Það dró ofur-
lítið úr hátíðleik skilnaðarins að kötturin fylgdi hon-
um á eftir.
Sidney fann til sársauka, hún var í vandræðum
og gat ekki áttað sig á þessu. Væri þetta ástin, þá
vildi hún ekkert með hana hafa að gera — þetta
undarlega samlbland af grunsemd og örvæntingu,
særðu stærilæti o? hótunum. ^ I skáldsögum væri
aðeins tvenskonar elskendur að finna — þá, sem
væri tekið, og þeír élskuðu og treystu, og þá, sem
væri hafnað, og þeir færu burt í örvæntingu að
vísu, en þeir færu samt burt. Hún mátti ekki til
þess hugsa, að Joe væri ávalt á hælunum á sér í fram
tíðinni, og gæfi sér stöðugt gætur. Henni fanst það
blátt áfram móðgandi. Hún feldi jafnvel eitt eða
tvö tár yfir þessum raunum ysínum. Kötturinn kom
aftur og gerði sig vinalegan við hana; en vegna
þess að illa lá á henni, rak hún hann ofan af svöl-
unum og þóttist siga hundi á eftir honum. Henni
leið betur þegar hún var búin að þessu. Hún lok-
aði glugganum, sem lá út að svölunum og fór upp
á loft.
Ljósið logaði enn í herþergi Le Moynes, allir
aðrir í húsinu sváfu. Hún nam staðar fyrir utan her-
bergisdyrnar. . ,
“Ertu syfjaður?” spurði hún mjög lágt.
Hann hreyfði sig fyrir innan; hún heyrði að
hann lagði frá sér bók. Svo svaraði hann: “Nei alls
ekki.”
“Það getur skeð, að eg sjái þig ekki í fyrra-
málið. Eg fer á morgun.y
“Bíddu ofurlítið.”
Henni heyrðist hann vera að fara í gömlu gráu
treyjuna sína. Á naasta augnabliki opnaði hann
hurðina og kom fram í ganginn.
“Eg hélt að þú hefðir gleymt því.”
“Eg? Nei, það gerði eg sannarlega ekki. Eg
ætlaði að koma ofan áðan, en þá var einhver kom-
• 99
mn.
“Það var bara Joe Drumrríond.”
Hann horfði á hana forvitnislega.
“Og — er Joe nokkuð sanngjarnari?”
“Hann verður það. Hana veit nú, að eg — að •
eg giftist honum alclrei.”
“Vesalingurinn! Hann herðir upp hugann auð-
vitað, en þetta er nokkuð hart fyrir hann, rétt
núna.”
“Eg held að þér finnist, að eg ætti að hafa gifst
honum.” ,
“Eg er bara að reyna að setja mig í hans spor,
til þess að geta skilið. — Hvenær ferðu?”
Strax eftir að eg er búin að borða morgunmat-
inn. ,
“Eg fer út mjög snemma. Máske — ”
Hann hikaði og bætti svo við í flýti: —
“Eg hefi ofurlitla gjöf handa þér — það er ekk-
ert nema lítilræði, en móðir þín hafði ekkert á móti
því. Sannleikurinn er sá, að við keyptum það
bæði.”
Hann fór aftur inn í herbergi sitt og kom út það-
an með ofurlítinn kassa.
“Með beztu heillaróskum,” sagði hann og fékk
henni kassann.
“En hvað þú ert góður! Má eg skoða það
' V*
nuna ?
“Það vil eg helst. Því ef þú' vildir heldur fá
eitthvað annað — ”
Hún opnaði kassann með skjálfandi fingrunum.
Þar lá ofurlítið gullúr á silkifóðrinu og tifaði svo
úndur skemtiJega.
“Þú munt þurf-í þess með,” sagði hann vand-
ræðalega. “Það er ekki neinn óþarfi, eins og á
stendur. Það er enginn sekúnduvísir á úri móður
þinnar, sem þú varst að hugsa um að taka með
þér. Þú þarft sekúnduvísir til þess, að telja æðar-
slögin.
“Úr,” sagði Sidney og gat ekki slitið augun frá
því, “ljómandi fallegt Iítið úr, sem maður getur
nælt á sig í staðinn fyrir að bera það í vasanum. Þú
ert sá bezti maður sem ert til.”
“Eg var hræddur um, að þér þætti það, ef/til
vildi, franr.hleypni. Eg hefi náttúrlega ekki neinn
rétt til þess. Mér duttu í hug blóm — en þau fölna
og hvað er þá eftir? Þú sagðir það, eins og þú
manst, um rósirnar, sem Joe gaf þér. Og svo sagði
móðir þín að þú mundir ekki láta þér þykja það.”
“Þú þarft ekki að vera að afsaka þig fyrir það,
að gleðja mig svona! ” hrópaði hún. “Það er blátt
áfram indælt. Og sekúnduvísirinn er til þess að mað-
ur geti tallið æðarslögin! En hvað þú veizt margt! ’’
Hún varð að næla það á sig, skjótast inn í her-
bergið og horfa á sig í speglinum, til að sjá hvernig
það færi. Le Moyne fann til undarlegs titrings við
að sjá hana þarna í herbergi sínu inrj^n um allar bæk-
urnar og tóbakspípurnar. Og hann varð hálfhnugg-
inn við að hugsa um alla dagana sem fram undan
voru, er hún yrði þar ekki.
“Það er skömm að því hvað eg er búin að halda
lengi vöku fyrir þér,” sagði hún loksins. “og þú sem
þarft að fara svo snemma á fætur. Eg ætla að skrifa
þér fáeinar línur frá spítalanum og ávíta þig fyrir
eyðslusemina — hvernig get eg gert það núna jafn
glöð og eg er? Og eg ætla að minna Katie á, að
títa eftir sokkunum þínum og þess konar, og góða
nótt.”
Hún hafði gengið að dyrunum á herberginu og
hann á eftir. Hann þurfti að beygja sig, til þess
að reka sig ekki upp í lampann.
“Góða nótt,” sagði hún aftur.
“Vertu sæl — og Guð blessi þig.
Hún fór út, og hann lokaði hurðinni hægt á eftir
henni.
9. KAPUULI.
Sidney gleymdi aldrei fyrstu áhrifunum, sem
hún varð fyrir í spítalanum. Þó að þau væru æði
ruglingsieg í fyrstu. Ungar stúlkur í einkennis-
búningi gengu um fram og aftur. Þær voru dug-
legar, rólegar og töluðu lágt. Þar voru meðalaskáp-
ar með hillum, sem á var raðað glössum; herbergi,
sem voru í stóreflis hlaðar af rekkvoðum og þurk-
um; langar raðir af rúmum og gljáandi gólf. Þar
voru lækmsnemar í hvítum fötum með Iátúnshnöpp-
um, sem gengu hratt um og litu til hennar vmgjarn-
lega og eins og þeir fyndu til þess, að þeir væru upp
yfir hana hafnir. Alstaðar voru umbúðir og til og
frá tjöld, sem huldu smávægilega eða stóra við-
burði; stundum ekkert meira en böðun sjúklings,
en stundum dauða. Og yfir öilu þessu sveif hið
eyndardqmsfula viald umsjónarkonu hjúkunar1-
kvennaskólans, sem vanalega var köliuð “yfirvald-
ið”, til hægðarauka.
Sidney vann tólf stundir á dag, frá klukkan sjö
á morgnanna til klukkan sjö á kvöldin/að undan-
teknu hvíldarhlénu, við störf, sem henni dauðleidd-
ist. Hún sópaði og þurkaði upp ryk í sjúkrastof-
unum, hreinsaði skápa, braut, saman rekkvoðir og
þurkaði, vafði saman umbúðið — í stuttu máli,
gerði alt nema hjúkra sjúkum, Sem þó var það, sem
hún var þar komin til að gera.
Hún fór ekki heim til sín á kvöldin, heldur sat
á litla rúminu sínu og baðaði á sér fæturnar, sem
hana sárverkjaði í, í heitu vatni með hesliviðarseyði,
og æfði sig í að telja æðarslögin í sjálfri sér með
litla úrið frá K. fyrir framan sig.
Það voru tvær stundir þessa löngu, heitu daga,
sem voru frábrigðilegar og sem hún þráði. Önnur
kom skömmu eftir hádegið, þegar sjúkrastofurnar
voru hreinar og fágaðar, gluggablæjurnar dregnar
niður, til þess að loka úti miðsumarssólskinið, borðin
þakin með rauðum dúkum og ekkert hljóð heyrðist
nema suðið í umbúðavélinni, sem Sidney snéri, þá
gekk doktor Max fram hjá dyrunum á leið til upp-
skurðarstofunnar og heilsaði henni glaðlega. Þá
sló hjarta hennar hér um bil eins hratt og úríð henn-
ar tifaði.
Hin stundin var í rökkrinu, þegar dagsverkinu
var íokið og næturhjúkrunarkonan með þreytuleg
augu, glamrandi lyklakippu og strokleðurssólana á
skónum hafði tekið við og fengið skipanir fyrir
nóttina. Þá söfnuðust hjúkrunarkonurnar saman í
litlu stofunni, sem þeim var ætluð, til bænahalds.
Það liðu margir mánuðrr áður en Sidney hætti að
hlakka til þeirrar stundar, og hún var henni ávalt
uppspretta hughreystingar og friðar.
Þá fekk tilgangur dagsstarfsins fasta mýnd í
huga hennar; kærleikurinn og hjálpsemin, sem er
honum skyld; fyrirheitið um hvíld og frið. Hjúkr-
unarkonurnar komu hver á eftir annari inn í litlu
stofuna, krupu á kné og spentu greipar með þreytt-
um höndum.
“Drottinn er mínn hirðir, mig mun ekkert
bresta,” las hjúkrunarkonan upp úr gamalli og
máðri biblíunni sinni.
Og hjúkrunarkonurnar tóku undir: “Á grænum
grundum iætur hann m:g vílast, leiðir mig að vötn-
um, þar sem eg má næðis njóta.”
Og þannig sálminn á enda að fyrirheítinu: “Og
í húsi drottins bý eg langa æfi.”
Stundum dó einhver bak við hvítt tjaldskýli-
Það breytti engu í hinum venjulegu störfum. Ein
hjúkrunarkonan beið bak við tjaldið og hmar sintu
störfum hennar. Þegar öllu var lokið, var dauða-
stundin merkt nákvæmlega á skýrsluna og líkið flutt
burt.
Fyrst í stað fanst Sidney, að þún mundi ekki
geta þolað þessa návist við dauðann. Henni fanst
hjúkrunarkonurnar vera tilfinningarlausar, vegna
þess að þær voru rólegar. En svo komst hún að
raun um, að þær höfðu lært að láta sér ekki bregðí
og tamið sér að vera rólegar. Þessu varð ekki
komist hjá og starfið í spítalanum varð að halda á-
fram. Þær voru engu síður tilfinninganæmar fyrir
þessum tömdu stoðunum. Það var sama rólega hlut-
leysið, sem mætti hugsa sér hjá engli dauðans.
Fyrsta sunnudaginn, sem hún fekk hálfs dags
burtfaraleyfi, átti hún fyrri hluta dagsins sjálf. Hún
fór til kirkju með móður sinni og svo aftur til spí-
talans eftir messu. Þannig atvikaðist það að tvær
vikur liðu áður en hún sæi Le Moyne aftur, og þá
aðeins stutta stund. Christine og Palmer Howe
komu til þess að heilsa upp á hana og líka til þess
að skoða veggsvalirnar, sem nú voru fullgerðar.
En fyrst gátu þau Le Moyne og Sidney talað
nokkur orð saman.
Sidney hafði breyzt; Le Moyne var fljótur til
að sjá það. Hún var ekki alveg eins kát og hún átti
að sér að ver.a og það var vandræðasvipur í bláu
augunum. Það var sami viðkvæmissvipurinn kring->
um munninn, en honum virtist hann dálítið rauna-
legur. Nýr þunglyndisblær var korninn yfir hana
og hann vorkendi henni.
Þau sátu ein í litlu stofunni, þar sem brúni lamp-
inn með bláu silkiljóshlífinni hékk. Þar var og litla,
nakta Evu-Iíkneskið, sem Anna geymdi, vegna þess
að maðurinn hennar hafði gefið henn það; en það
var hálf falið bak við ljósmynd af prestinum, svo
að aðeins höfuðið og ber handleggurinn og eplið
sáust fyrir ofan höfuð prestsins.
K. reykti aldrei þar í stofunni, en hann hélt píp-
unni milli tannanna af vana.
“Og hvernig hefir alt gengið hér?’ spurði Sid-
ney hyggindaleg. I
“Ráðsmaður þinn hefir frá litlu að skýra. Harr-
iet frænka þín, sem bað kærlega að heilsa þér hef-
ir verið beðin um að sauma öll brúðarfötin handa
Christme. Við höfum bæði í félagi valið alveg fyr-
irtaks fallegt efni í brúðarkjól. Eg ætlaði að spyrja
þig um blæjuna. Þar erum við í bálfgerðum vand-
ræðum. Geðjast þér vel að þessum nýja sið, að
næla blæjuna upp að aftan undir hárið?”
Sidney sat á brúninni á stólnum og starði á hann.
“Það er eins og eg vissi,” sagði hún, “þetta hús
er hættulegur staður. Þær eru búnar að gera þig
að gamalli kerlingu.” Hún gerði sér upp oigarróm.
“MJss Lorenz líkar þessi nýja aðferð, en sjálfur
tek eg aldrei tízkuna fram yfir, með andlit brúðar-
innar huhð.
Hann saug pípuna rólega.
“Katie 'hefir fengið nýja læknisforskrift — eg
meina matarforskrift um að búa til brauð. Það er
meiri matur í þyí og minna af lofti. Ein kaka af
súrdegi — ”
Sidney stóð upp.
“Þetta er alveg óhæfilegt! hrópaði hún. Þó að
þú Ieigir herbergi hér í húsinu ættir þú ekki að
þurfa að verða annar maður og — og hætia að
hugsa. Ekki svo að skilja, að það geti ekki verið
nógu gott fyrir þig. En Katie hefir búið til brauð
í mörg ár án aðstoðar frá karlmönnum, og ef Christ-
ine getur ekki sjálf ráðið fram úr því hverrtig brúð-
uíblæjan hennar á að vera, þá er best fyrir hana að
gifta sig ekki. Mamma segir, að þú lokir húsinu áð-
ur en þú farir að sofa. Eg ætlaðist aldrei til þess
að þú tækir fjölskylduna alveg að þér.”
K. tók pípuna út úr sér og leit ofan í hausinn
mjög alvörugefinn.
“Bill Taft er komin með ketlinga undir svalirn-
ar,” sagði hann, “og kaupmaðurinn hefir svikið
vogina. Við höfum keypt okkur vog og vegum alt
sjájf.”
“Þú svarar ekki spurningunni.”
“'Heyrðu barnið gott, eg gcri þetta af því, að eg
hefi ánægju af því. Eg hefi verið á flækingi um
— um tíma og nú er eg búinn að fá heimili. Mér
finst eg staðfesta ráð mitt betur í hvert sinn og eg
loka guggunum á kvöldin eða klippi mynd »r tíma-
riti handa Harriet frænku þinni til að fara eftir með
snið jí fötum/’
Sidney horfði undrandi á andlit hans, sent var
svo undur rólegt. Henni fanst hann ellilegri nú en
áður; hárið fyrir ofan eyrun á honum var orðið
næstum hvítt. Og samt var hann aðeins þrítugur;
á sama aldri og Palmer Howe, og Palmer var rétt
eins og drengur. En hann var samt beinni heldur
en fyrstu dagana, sem hann hafði verið þar.
Og hvað er nú með sjálfa þig?” spurði hann
glaðlega. “Þú hefir náttúrlega losast við heilmik-
inn misskilning og, ef til vill eignast einhverjar hug-
sjónir. Það er spor í rétta átt.”
“Lífið’ ’, sagði Sidney með þeirri speki, sem hún
hafði eignast við tveggja vikna dvöJ í heiminum,
“lífið er hræðilegt, K. Við höldum að við höfum
það á valdi okkar; en það hefir okkur á sínu valdi.”
“Það er eflaust rétt.”
“Þegar eg hugsa til þess, hvað eg ímyndaðí mér
að það væri einfalt ait saman! Maður yxi upp, gift-
ist og ætti, ef til vili, börn og dæi svo þegar maður
væri orðinn mjög gamall. En nú hefi eg séð að
undantekningarnar eru reyndar það algengara í líf-
inu. Börn vaxa ekki upp og fullorðið fólk deyr áð-
ur en það verður gamalt. Og — hún átti bágt með
að segja það, en horfði samt á hann hiklaust — ” og
stúlkur, sem eiga börn ógiftar. Það er alt eitt-
hvað svo sorglegt.”
“ÖIl þeyfing, sem er nokkurs verð, veldur
manni sársauka meðan maður er að öðlast hana.”
Sídney stóð upp og gekk um herbergið. Hún
snerti mjúklega við gömlum hlutum, sem hún þekti
svo vel. K. horfði á hana. Ást hans til hennar var
undarlega farið, að þegar hann var hjá henni, tók
hún á sig gerfi vináttunnar og sveik jafnvel hann
sjálfan. Aðeins á einverustundum birtist hún í réttri
mynd sem vonlaus þrá um að mega snerta hönd
hennar eða um eitt tillit frá augunum hennar skæru
Sidney hafði gripið upp myndina af prestinum
og sett hana frá sér aftur hugsunarlaust, svo að nú
stóð Evu-líkneskið í öllu sínu sakleysi, sem endaði
með eplisátinu.
“Svo er nokkuð annað,’ sagði hún hálf utan við
sig. “Eg get ekki minst á það við mömmu. ÞaS
er stúlka í sjúkrastofunni minni —
‘“Sjúklingur?”
“Já, hún er mjög lagleg. Hún hefir haft tauga-
veiki og nú er henni að skána. Hún er — er ekki
vönduð manneskja.”
“Eg skil.”
“Fyrst gat eg ekki komið nálægt henni og það
fór um mig hrollur, þegar eg þurfti að laga til í rúm-
inu þennar. Eg — eg segi frá þessu alveg eins og
er, en eg verð að tala um það við einhvern. Eg
hefi hugsað um það töluvert, því þó að eg hataði
hana fyrst, þá geri eg það ekki lengur. Nú geðjast
mér fremur vel að henni.”
Hún Ieit á K. með þrákelknissvip, en í augum
hans var engin ávítun.
Ja-
“iHenni er að batna og hún kemst bráðum út aft-
ur. Heldur þú ekki að eitthvað ætti að vera gert
til þess að varna því, að hún s lendi aftur í það
\
sama ?
Það var sem skugga brigði fyrir í svip hans.
Hún var svo ung til þess að mæta öllu þessu, en úr
því hún varð að mæta því var þó bezt að hún gerði
þáð hiklaust.
“Vill hún breyta lífsháttum sínum?”
“Eg veit það náttúrlega ekki. Maður talar ekki
úm suma hluti. Henni þykir vænt um einhvern
mann. Hér um daginn reisti eg hana upp í rúminu
og léði hcnni dagblað, en þegar eg kom aftur, lá
blaðið á gólfinu og hún var að gráta. Hinir sjúk-
lingarnir sneiða hjá henni, og það leið þó nokkur
tími áður en eg tæki eftir því. Daginn'eftir sagði hún
mér, að maðurinn, sem sér þætti vænt um, ætlaði að
giftast annari. “Hann vildi náttúrlega ekki gift-
ast mér, en hann hefði getað sagt mér það að minsta
kosti.”
Le Moyne gerði sitt ítrasta til þess að gefa Sid-
ney lifsskoðun, sem yrði henni að Iiði meðan hún
væri að lærá. Hann sagði henni, að hún bæri á-
byrgð á sumu, en að hún gæti ekki umbætt allan
heiminn. Viðfeðminn kærleikur, viðkvæmni og líkn
sem heyrði hennar starfssviði til.
“Hjálpaðu þeim eins og þú getur,” sagði hann
að lokum og_ fanrr til þess, að ráðleggingar sínar
væru alveg ónógar og einstrengingslegar; “læknaðu
þá, sendu þá burt með bros á vörum, og — láttu svo
Guð ráða hvað um þá verður.”
Sidney var ekki ánægð, en hún lét sér þetta samt
lynda. Hún hafði aldrei fyr þekt böl heimsins og
hún var orðin brennandi af umbótaáhuga strax.
Hún hefði hrakið lífsskoðun hans og tætt hana
sundur ögn fyrir ögn, ef Christine og unnusti henn-
ar hefðu ekki komið rétt í þessu. Hann hafði að-
eins tíma til þess að spyrja einnar spurningar á milli
bjöiluhringingarinnar og þess að Katie fór í hægðum
sínum framan út eldhúsi til dyranna.
“Hvað er með læknirinn, doktor Wilson? Sérðu
hann oft?” Hann spurði rétt eins og honum stæði
alveg á sama um þetta.
“Næstum því á hverjum degi. Hann stanzar við
dyrnar á sjúkrastofunni og talar við mig. Það er
heilmikil upphefði fyrir mig meðal byrjendanna.
Vanalega líta læknarnir ekki við byrjendum.”
“Og — hann er jafn dýrlegur í augum þínum?”
Hann brosti um leið og hann sagði þetta.
“Mér finst hann vera mjög merkilegur,” sagði
Sidney með áherzlu.