Heimskringla - 05.03.1924, Qupperneq 5

WINNIPEG, 5. MARZ 1924.
HEIMSKliINGLA
6. BLAÐtílÐA
Bændum útvegaðir vinnumenn frítt
af nýlendudeild
CANADIAN. NATIONAL RAILWAY
Störf þessarar deildar eru ávalt að úbreiðast í Vestur-
Canada. Hún reynir að gera bað sem hægt er fyrir bændur
m_eð því, að útvega þeiin vinnufólk- Prá Bretlandi, Noregi, Sví-
þjóð, Danmörku og Evrópu löndunum mun hún flytja fólk, bæði
karla og konur, sem á stuttum tíma verða hér ágætir borgarar.
Sá hængur hefir verið á innflutningi til þessa, að vinna hefir
ekki strax fengist fyrir fólkið. Bændur geta mikið hjálpað verki
deildarinnar með því að vinna saman við hana oig gefa hinum
nýkomnu vinnu, helzt árið um kring. Deildin tekur ekkert fyr-
ir vinnu sína og peninga þarf ekki að senda fyrirfram fyrir far-
gjöld þessa fúiks. Allap upplýsingar gefnar deildinni eru að-
eins notaðar tíl að gefa þeim bendingar er atvinnu leita.
HVER NYR INNFLYTJANDI BÆTIR AFKOMU ÞÍNA
ALLIR C. N- R. AGENTAR HAFA ÖLL NAUÐSYNLEG
EIÐUBLÖÐ, OG TAKA BEIÐNI YKKAR UM VINNU-
FÓLK. EINNIG MA SKRIFA:
WINJÍIPEG
General A^ricultural Agrent
D. M. JOHNSON
EDMONTON
General Agrent
R. C. W, LETT
ritstj. ver'Sur að J ir gre’Ssiu þeirra lcíorða er menn
I .O Of
til að dreifa, pr
fara til baka tii áranna 1CS9 cQ glæptust á að veita honum þá.
1901 til þess, að leita að slíkum ; En það vill nú svo til að til munu
gögníum. jú, hann þykist hafa j vera bréf er bera þetta með sér.
önnur nýrri gögn, móttökugildið Og svo miunu ailniargir menn
við “Gullfoss” á Reykjavíkur- vera enn á lífi, er borið geta um.
höfn 1915. Segir hann að Vest- að þeir fengu tilmæli allra vin-
ur-ísl. hafi ekki verið getið í samiegast um að borga, eða að i
veizlunni. eða ræðunum er þuttar þola Iögsókn að öðrum kosti. Vitn-
voru, né þátttöku þeirra í stofnun isburði einhverra þessara manna
“Eimskipafélagsins”. Án efa var ' munöi mega fá ef ritstj. óskar eft-
,|það ekki rétt, en hafi þeirra ekki ii' og þarf hann eigi annað en
verið minst, má alveg áreiðan- segja til þess.
lega fullyrða að ekki hafi þá held-1 Einna kiaksárastur verður ritstj
ur verið kastað óviidarorðum til j undan samanburði vorum á þjóð-
þeirra. Svo var það og heldur; ar- og landsþjónusitu hans og
ekki þjóðin. sem þá efndi til skáldsins aldna, er hann hefir.
veizlu, heldur nokkrir kaupmenn mest kepst við að níða um langa
í Reykjavík. j tíð. Kom það flatt upp á hann,
Uppfyllrngu óvirðingar mœlis- að nokkuð skyldi vera spurt um
ins telur ritstj. hingað komu Ög- það> hvað hann sjálfur hefði unn-
nyundar skóiastjóra Sigurðssonar >ð hér í þarfir lands og þjóðar.
frænda síns, og kaup hans á Eim- Þessar, af sjálfum sér kjörnu stytt-
skipafél. hlutum hér ves'tra, fyrir ur lýðhollustunnar, verða flestar
hönd einhverra manna í Rvík. uppnæmar við þannig lagaðar
Næsta ótrúlegt er að Ögmundur, sPurn>ngar. ^ En svo fórum vér
skólastjóri hafi veirið gerður út ekki frekt út í það mál. Bentum
mannorð mætra landa sinna, er j TILKYNNING.
heima búa og hingað eru fluttir, i Dr- H. W. Tweed, tannlæiknir
Þegar á það starf er litið. er slízt ■ biður þess g-etið, aö hann verði á
dfsösaim sagt. að hér séu mena Giirtli á fimtudaginn og föstudag-
er “lifi þrælalífi.” j inn, þann 13. ogl4. marz, og í Ár-
Rögnv. Pétursson. | borg á Þriðudag o,g miðvikudag,
I þann 18. og 19- marz.
LSLKNZK'A R BÆKTJ.R ^2 I
Eg undirritaður befi fáeinar ís-
ilenzkar kvæðabækur og sömuleiðis
ýmsar aðrar bækur, ti.1 sölu. Dætti
mér vænt um!, ef að landar mínir
vildu nú Ihjólpa mér og kaupa af
mér, en helst vildi eg unna einum
þeirra allra. En andvirðinu ætia
eg að verja til að kaupa mér tenn-
ur, eg fæ þær m|eð niðursettu verði
á sjúkrahúsinu. — Virðingarfylst,
S- H. SIGMUNDSSON,
408 Spence Str., Winnipeg.
af þjóðinni heima og sendur hing- j
að vestur í óvirðingarskyni við
oss hér. og að minsta kosti var
ekki litið svo á af ritstj. þá, því
ef vér munum rétt, hélt hann þess-
i
um frænda sínum allveglegt sam-
sæti að skilnaði að heimili sínu,
og í augum allra sanngjarnra
manina þótti helcfur vaxa af því.
aðeins á. hvað “Lögb”. flokkur-
inn hefði gert fyrir landið. og
mleðal annars, til að létta undir
með þeim sem gengust fyrir út-
gáfu “Hermiannaritsins”. Segir
hann að þeir hafi ekki mæist þar
tii launa, sízt $5.000. því að tii-
boð sitt hefði verið $12.387 og
nokkur cent! Kvaðst hann haía
í>á reynir ritstj. með mörgum
orðum, að sanna hinn göfuga á-
burð sinn á Islendinga heima, að
iþeir kalii l'anda sína hér vestra.
ættjarðarsvikara” og “móður-
miorðingja”, og skoruðum vér á
hann að nafngreina þá er það
gerðu. Verður hann þar naumur
fyrir. Einhver finnur fyrir hann
í bæklingi Ben. Gröndals “Um
Vesturheimlsferðir”, er útkom fyr-
ir meira en 35 árum síðan, að
komist sé svq. að orði. að hið
vesturfiutta fólk sé “bláfátækir
■aumingjar og hinn aumasti skríli”.
Langt er nú sótt til óvildar og
illmiæJa. — Það er nú að athuga,
að bæklingur þessi er orðinn
nokkkuð gamall, síðan 1889, og
naumast hægt að telja hann til
skuidar þjóðinni heima á þessum
tíma. höf. sjálfur dáinn fyrir nær
20 árum, og var alkunnur að
því að rita í þeirn stíl er jafnan
var skemtilegur en kendi öfga
Munum vér eftir því er ritið kom
vestur, að engir vorra betri rmanna
þá firtust við það sem þar var
sagt. né töldu það hinn minsta ó-
vildarvott frá heima þjóðinni,
heldur höfðu gaman af því, sem
Öðru eftir Gröndai. Sjálfur var
Gröndal í uppreisn mióti ýmsum
heima, og titlaði þá engu betur.
Hið eina sem bæklingurinn bar
baeð sér* var, að höf. var and-
stæ"ður Ameríkuferðum, og verð-
ur honum það naumast láandi. er
litið er á rnálið frá hans Mið.
Hann sá eftir þeim sem fóru;
fanst svo Islandi sem öðrum lönd-
um slkaði að missa fólk sitt burtu.
Vér erum ekki frá því að margur
nú á tímlum hér í Canada líti sömu
augum á útstreymið héðan úr
landi, og sé ekki talinn ódrengur
fyrir. Og ef þær tilfinnmgar eru
réttmætar hjá oss nú. þá voru
þær réttmætar hjá Gröndal 1889.
Á Gröndal hvorki skilið óþökk
vora fyrir þenna bækling, né hitt
annað, er hann hefir eftir sig lát-
ið í bundinni og óbundinni ræðu.
En á Gröndal verður skuldinni að
skella, en ekki heimaþjóðina. ef
þetta á að skoðast sem söik. — En
þetta er aðeins um nafnið “skrrll”
'hvað er þá með hin nöfmn? Rit-
segir að um “ættjarðarsvik-
ara lafnið” sé ötlum Vestur-ísl.
svo kunnugt, svo að naumast þurfti
að “dókúmentera” það”. Þetta
getur nú verið. en þá ætti ritstj.
að vera svo kunnugt um það, að
hann gaeti nefnt einhverja þar til,
an þess að vera að reyna að
þurka af sér þenna óvildar áburð
sinn á leiði Gröndals, -— og gjöri
anu það ef hann getur. Hitt
F*1®* samt vera sanni nær. að
ann geti það ekki, og verði því
f . eta þetta krækiber sitt með
Peinn hinum öðrum er hann hefir
Þegar gieypt. Að frændur vorir
erma kalHSI osr “móðurmorð-
ingja” þykist ritstj. sanna með
mynd er hann birtir í ritgerð
smm. En áður er vér ræðum
um mynd þessa, viljum vér
spyrja hann að því. hver hafi
skrifað orðm fer á þessu mynda-
blaði standa. Svari hann því og
sanni, að þau hafi verið send oss
ísl. hér, í nafni og umboði þjóð-
armnar að heiman, eða éti hann
ofan í sig al'lan óþverran í því
sambandi er hann hefir látið út úr
ser fara í garð heima þjóðannn-
ar. Það að einstakir menn, mið-
ur gætnir eða góðgjarnir, hreyta
giapyrðumi að einhverjum #r-
stökum mönnum hér, gefur ekki
ástæðu til þess að sakfella þjóð-
ina aila, fremiur en vér viljum
iáta sakfella oss hérmegin hafs-
ins fyrir orð ritstj. sem af óvild
eða kala eru töluð til manna eða
flokka á Islandi. Að hmu leyt-
inu sannar þessi mynd ekkert nú
fremur en í tíð Baldwins L. Bald-
winssonar ánð i 901, um hugarfar
manna á Isiandi. Baldwinson
kostaði til að Iáta búa trl mynd
af þessu kápubiaði og setti það í
Hkr. En í hvaða tilgangi verð-
ur jafnan óskiljanlegt. í greininni
er hann ritaði með myndinni seg-
ir hann, að sér hafi verið sendur
bæklingur þessi frá Reykjavík
með þessu árituðu. Ekki víssi
hann hver það gerði, en hitt þótt-
ist hann vita, að hann væri “mieð
rithönd þess er sendi”! og það
étur svo Lögb. ritstj. eftir. Hafi
þessi sending komið frá Reykja-
vík, sem hvorki ri'tstj. “Lögb.”
eða vér vitum minstu vitund um,
þá ber kveðjan það með sér að
hún, er til Vesturfara-agentaHua
en ekki tii almennings, og rituð á
vesturfara bælkling er Mr. Bald-
winsson fékk þáverandi stjórn
hér í Manitoba til að kosta, én
ga'f sjálfur út. I þá tíð var það
dáh'til tekjulind að gefa út vestur-
l fiutningant, sem “Lögb.” mun
l kannast við, þó ekki jafnaðist
| við það að flytja pistla um “hug-
ar hneigingar íslenzkra bænda til
Vestur-Canada”, er launaðir hafa
verið með $3,500.00 á ári að
sögn, eða nægiiegu fé til þess að
“Lögb.” gat boðið sig ódýrara en
önnur biöð, meðan þessi hringj-
aralaun héldust, en varð að
skreppa saman, eða setja upp
verðið, strax og Ottawa stjóm-
in hélt að sér hendinni og þótti þó
flestum nóg fyrir það gefið eins
og var. Þessi mynd bjargar rit-
,stj. ekki í þessu máli. Hann hefði
miklu fremur mátt setja þar mynd
af sjálfumj sér. Hún, sannar ekk-
ert og sýnir ekkert annað en, til
hvaða örþrifsráða að gripið er, er
verja þarf staðlausan og" óhlut-
vandan málstað. Þess utan er nú
liðin nærri aldarfjórðungur síðan
að þetta gerðist og ber það sann-
arlega vott um, að ekki sé mörgu
Hitt mætti aftur með irieiri sanni æt-að að leggja til öl! myndamnt
segja. að hér voru allmargir hlut- uF>plag bókarinnar áfti að vera
hafar, er e gi vildu eiga hluti sina ' eintök. Deilir hann svo
lengur í þessu fyrirtækji og voru $12.-87 og nokkrum centum með
því fúsir að selja. Ef þau við- emtakafiöidanum og kemst að
skifti ættu að varpa skugga á berrr’ mðurstöðu, að hver bók
nokkurn, þá væri það heizt á þá, hefðl ver>ð 32 centum ódýran, ef
sem ætluðu að gera þetta að ti1boðl sínu hefðl venð teklð’ en
gróðafyrirtælki. —- en við það
mun ísienzka þjóðin hafa verið
laus. og hlýtur ritstj. að muna
eftir andmælunum í “Tímanum”
í Rvík gegn því að bendla al-
menning við þetta á einn eða
annan hátt.
Enn stagast ritstj. á “þrælsnaín-
inu”, þó búið sé margoft að sýna
honum fram á> að það orð komi
hvergi fyrir í ferðasögubroti Dr.
Ágústs, vill hann samt snúa svo út
úr þeim orðum hans “að lifa
þradialífi” sé hið sama sem hann
segi að menn séu “þrælar”. Hvað
skyldi það þá þýða að bera
“þrældóms-ok”. og kannast ritstj.
við að hafa sjálfur notað það
orð? Vildi hann með því gefa til
kynna, að ísl. hér væru þrælar?
Tæpllega. Eða hvað þýða orðia
“þrællyndur”. sem stundum er
notað til að lýsa^ innræti sumra eirm doHar setti ’verksmiðjan' fyr-
manna, eða ^ þá þrælsótti eðs jr aÖ skýra upp gömul myndamót.
syndaþræl! , á postiliumáli; það Alt í alt hefir því eigi getað falis'
raun varð á. Með mikilli ná-
kvæmini telur hann aiiar bækum-
ar jafndýrar. Nú rnunu flestir
vita, að ódýrara er að gefa út
stórt uppíag en smlátt, af hvaða
bók sem) er. En þejta ætlar rit-
stj. lesendum sínurn ekki að vita.
En sannleikurinn er sá, að allur
kostnaður á bóka útgáfu hvílir á
fvrsta þúsundi bókarinnar. en eft
ir það, er ekki fyrir neitt að
borga, nema pappír, brot. pressu-
og heftingu, er nemiur
minstu af upphæðiinni.
Nú voru gefin út 1000 eintök-
og í hinu upþhaflega prentunar
útboði Jóns Sigurðssonar fé-
iagsins gert ráð fyrir un
800 myndamótum. Með samn
ingi, er félagið gerði við mynda-
steypu verksmiþjuna, kostaði
myndin $2.00 af smærri teound-
inni en $2.50 af hinni stærri. en
hlítur hann þó að vita. En til
þess nú að binda enda á deiluna
um þessi orð. vi'ljum vér benda
ritstj. á að hann skuli fá einhvern
prófessaranna í ísienzku og nor-
rænum fræðum við Jóns Bjarna-
sonar háskóla til að útleggja
þau orð- og hlíta svo úrs'kurði hanS
og mun 'hann mega vel við það
una. Vér höfumi enga löngun til
þess að biðja Islendinga hér að
í prent-tilboðinu áætlaður kostn-
aður á myndum upp á meira en
$1500—1600. Má því draga
þá upp hæð frá $12,387 og yrði
þá afgangur $10,787. En nú var
tilboð “Hkr.” félagsins $4»741.
auk myndamótanna, á 1000 ein-
tökum. Verður þá mismunur fyrir
500 auka eintökin. er í mesta lagi
gátu kostað $1000,00 öll, $6
046.00 og ætlar þá “Lögb.”-
liggja “hundflata við fætur þeirra 1 felagið að ábatast $5>046.00.
sem vilja vaða yfir þá með skít- j Ef þessir $5,046.00 áttu ekki að
vera gjöf tiil “Lögb.” fyrir þjóð-
'holhistu þess og heiðvirða póli-
tík, fyrir hvað áttrj þeir þá að
vera? Það. að bókin varð dýrari
en upphaflega til'boðið gáf til
kynna, kom til af því, að mynd-
um var fjölgað í henni meðan á
prentun stóð. bókin sjálf stækk-
uð nærri um tvær arkiir, eintökin
er áttu að vera í kápu bundin
uga slkóna út í það endalausa”,
en vér viljumi ráða þeim frá. að
hlaupa eftir 'hverjum úlfaþyt og
holtaþokuvæli, án allrar umlhugs-
unar, og einkumi þegar óhljóðin
stafa ekki af öðru en kvöl í tönn-
um þegar bitið er í tómt.
Annars lítur nelst út fyrir. að
ritstj. sé “að vaða út í það enda-
lausa”, og mætti kenna í brjósti
vera í
um hann fyrir það. Kennir þess j °g ailmilclar 'breytingar gerðar a
eigi sízt í þeim efnum, er honum uar,^uE letri- Þe^ta aukaverk
ættu að vera kunnugust- þó tólf-1 nefðl Lögb. að líkmdum ékki
sett lægra en Hkr. gerði, eftir
mati ritstj. að daemla á 500 auka-
eintökunum. Alt talið- kostaði
bókin útkomin og öM bundin
$7910.92, en ekki eins og ritstj.
segir, sér og tilboði sínu til áf-
bötunar “$8>584 og einhver
cent”) eða $7.91 eintakið, eða
35c minna> en 'hann ætlaði að
setja félaginv. fyrir bókma í 1500
upplagi og þá ekki meðreiknað
hjá honumi, aukaverkið er vér
höfum iþegar nefnt.
Það* er því skakt hjá ritstj. að
“til sé prestur vestur í Ameríku
er ljúgi meira en hélming”, held-
ur er það ritstjóri. sem lætur sér
það saamia, — ritstj., sem þrælar
við það állán daginn. að rýra
unum kasti, er hann kemur að
því í grein vorri er sagt var frá
fjárbraski hans fyrir skólasjóð-
inn, og "Lögbergs” tilboðin.
Því þar veður hann í sjálfumi sér.
eins og Isfirðingar komast að
orði.
(Hann játar að söfnunar aðferð-
in hafi verið sú, er vér tiltókum.
Hann játar, að hann hafí notað
nafn Dr. Guðm. Finnbogasonar
sexn agn. er gefendur áttu að
gleypa við. Hann játar, að hann
hafi 'haft fé út úr mönnum, svo
utan sem innan Kirkjufélagsins
með þessu móti. en ekki vil hann
kannast við, að hann eða félágs-
bræður hans hafi gengið ríkt eft-
For Asthma
Duripg Winter
TndurNamleK laeknÍNnöferíV,
komið hefir tii bjarRHr ANthma-
MjfiklinKuin ok stöbvar ver«tu
köMt. — Sendu I «Ihk eftir ó-
keypÍM lækniiiKu.
Ef þú þjáist af afskaplegum
Ashma-köstum, þegar kalt er og
rakt; ef þú færT5 andköf eifts og
hver andardráttur ætlaöi að verða
þinn síðasti; láttu þá ekki hjá
• líða, at5 sepda strax til Frontier
Asthma Co. og fá aT5 reyna ó-
keypis undralækningu þeirra. £a75
skiftir engu máli hvar þú býr, eða
hvert þú hefir nokkra trú á nokkru
meðali hér á jör75u; gerftu þessa ó-
,keypis tiiraun. HafirT5u þjáðst alla
æfi, og leitað ráT5a alstaðar þar,
sem þú hélst a75 duga myndi á
móti hinum hræT5ilegu Asthma-
kóstum; ei' þú ert orðinn kjark-
og vonlaus, þá sendu eftir þessu
meT5alft
í>aT5 er eini vegurinn fyrir þig,
til a75 fá vitneskju um, hva75 fram-
farirnar eru aT5 gera fyrir þig,
þrátt fyrir öll vonbrig75i þín í leit
þinni eftir bjargráT5um gegn
Astiypia. Gerðu þessvegna þessa ó-
keypis tilraun. Gerðu hana nú.
Vér auglýsum þetta, svo að hver
sjúklingur geti notið þessarar
framfara-aðferðar, og byrjað ó-
keypis á þessari læknisaðferð, sem
þúsundir manna nú viðurkenna að
vera mestu blessunina, sem mætt
hefir þeim- á lífsleiðinni. Sendu
miðann í dag. Frestaðu því ekki.
\ ■ %i 4 ; - '-VC&S
/ •>>
\
\ \r'' •-
FLEYGDU EKIvl BURTU HAR-
INU SEM KEMBIST AF IȃR.
Sendu okkur það, og við skulum
gera kembu úr því fyrir þig fyrir
$3.00
Við höfum alt sem meðþarf til
þess að gera upp og prýða hár
kvenna og karla.
Skrlfið eftir verðliata.
FARISIAN HAIRDRESSING &
BEAUTY PAIILORS
319 Garry St., Winnipes, Man.
FREE TRIAL COUPON
FRONTIER ASTHMA CO.,
Room 607 B
Niagara and Hudson Sts.,
Buffalo, N. Y.
Sendið ókeypis lækningaraðferð
yðar til:
B
ókið ferð yðar
:nemma
SEM ÆTLIÐ Á
Brezku ríkis
sýninguna
og tryggií yíSur þau þæg-
indi, er þér óski^
0
Canadian Pacif c
Agentar veita fúsir allar upplýs-
ingar, útvftga vegabréf og tryggja
ytSur eftir-æskt þægindi.
BEIN FERÐ
HVERGI TAFIÐ
SPYRJIÐ AGENTINN EFTIR
' DESSU í DAG
Canadian Pacific.
-AMERICAN
Í2T
Frá Islandi til Canada.
Kemu" við í Kristjaníu eða Kaupmannahöfn.
Gufuskip okkar sigla frá Kaupmannahöfn til Halifax, N- S., 6.
marz, Eriðrik VIII ” 20. marz. 3. apríl, 11 maí, 29. maí, 3. júlí; frá
Kristjaníu einum degi seinna, Pegar þér sendið borguð farbréf
til skyldfólks yðar og vina á Islandi, þá verið viss um að þau séu
stíluð með Scandinavian-American Line — Oanadian service. Á-
gæt stór skip; farrými óviðjafnanlega gott- Yfir 40 ára reynsla f
því að nœt'a öllum kröfum farþega. Hið ákjósanlegasta fæði.
matreitt eins og best má vera.
Upplýsingar um kostnað o- s. frv., fást hjá umboðsmönnum,
eða með því, að skrifa til félagsins
Scandinavian American -Line
123 S. 3rd Street,
MINNEAPOLIS, MINN.
OM
I
C
I
c
i
í
i
i
i
GLEYMIÐ EKKI
D. D. W00D & S0NS,
y
Þegar þér þurfið
KOL
Hús- og Steam-kol frá öl!um uámum.
Þér fáið það er þér biðjið um, bæði
GÆÐIOG AFGREIÐSLU
0
Tals. N 7308
Yard og Office: ARLINGT0N og R0SS
/
ommmo-^m-ommmomm^ommmomm^omm-ommmom^mo-^mm-ommmo^