Heimskringla - 24.09.1924, Blaðsíða 1

VERÐLATJN GEFIN FYRIR
COUPONS OG TTMBírÐIR
SendH5 eftir vertSllsta til Royal
Crown Sonp Ptd„ 654 Main St.
Winnipeg.
VERÐLAUN GEFIN FYRIR
COUPONS OG UMBUÐIR
ROYAt,
CROWN
SenditJ eftir ver?51ista til Royal
Crown Soap Ltd., 654 Main St.
Winnipegr.
XXXVin. ÁRGANGUR.
WINNIPEG, MANITOBA, MIÐVIKUDAGINN 24. SEPTEMBER, 1924.
GA'NADA
Dr. John MaeKay, forstjóri Mani
toba Oollege sagði meðal annars í
ræðu þeirri, er hann hélt á föstu-
daginn var í átveizlu er Caledoinian
Club hélt að Eort Garry: "Dað er
hið mesta óhapparáð, að veita ölm
usu (doles) þeim mönnum, sem full
færir eru til viunu. Dað á að veita
þessum mönnum atvinn<u, aindlega
eða líkamlega, til þess að geta
varðveitt starfsþrek þeirra, and-
legt og líkamlegt, til ]>ess tíma, að
þeir geta náð í atvinnu er borgar
sig betur. — Skynsamlega talað
Dr. MacKay!
Mjög er nú farið að herða eftirf
litið með vínsölulögunum í Mani-
toba, við það sem verið hefir.
Rennur nú drjúgum sektarfé í ríkis
sjóðinn. T. d. fengust þangað
1200 dalir 16., 17. og 18. september,
aðeins, og var alt það fé greitt ut-
an Winnipegborgar.
inn inn í ráðuneytið, sem auka-
ráðgjafi. Hefir það verið í ráða-
gerð um nokikurn tíma. (Engtin
laun fylgja stöðunni.
Malcolm McDonald, elzti
íforsætíisráðherrans 'þrezka,
kominn til Winnipeg, og
fyrirlestur á föstudaginn í
sonur-
er nú
heldur
þessari
viku fyrir Winnipeg Caledonian
Society. Aðgangur verður leyfður
utanfélagsmönnum meðan til vinst.
tröllstórum skorkvikindum.
menn viti til að fundist hafi í ver-
öldinni, nálægt hinum miklu pýra
mifdum, hérumbil 15 mílum suður
af Cairo.
Byggingarlagið er frábrugðið
nálega öllu því er þekst hefir áður
á Egyptalandi, og álíta fornfræð- ( flokkun á og yfir 1000 tegundir af
ingar að þetta séu grafreitir kon-
ungborinna manna og kvenna, af
þriðju konungsættinni. — Þriðja
koungsættin (frá Memphis) sat að
völdum á Egptalandi frá því 4212
—3998 árum fyrir Krists fæðingu.
Er fundur þossi því stórmerkileg-
ur, ef rétt reynist þessi fyrsta til-
gáta fornfrseðingainna.
Mrs. Margtét Dalman, móðir
Páls organista Dalmans, að 854
virðist benda á það, að vel geti
verið að í Miongólíu hafi vagga
mannkynsins staðið. Af steingerv-
ingum er sá lærði maður hefir náð Banning st„ hér í bæ, andaðist
upp í dagsljósið telur hann t. d.
25 ferfætlinga sem óvíst er um
Hingað til landsins er komin Miss
Margaret Bondfield M. P., einhver
hin merkilegasta og gáfaðasta kona
á Englandi. Ætlar hún að ferðast
umi Canada og aðallega að kynna
sér við hvaða kjör drengir og ungl
ingar eigi hér að búa, þeir sem>
fluttir hafa verið frá uppeldis
heimilum á Englandi hér véstur
um haf. Hefir mjög farið tvenn-
um sögum um það, hverja aðbúð
þeir ættu.
Winnipegbær hefir haft það
verk með höndum í sumar að fullþ
gera heljarmiikla miðstöð til þess
að leiða hita í hús á stóru svæði í
miðbænum framvegis. Er miðstöð
þessi nú um það leyti fullger og
verður byrjað að nota hana 15.
öktóber næstkomiandi.
ÍFrá London er símað 19. þ. m„ að
í réði sé á næstu ðrum, að koma
á reglubundnum loftskipaferðum
milli Canada og Engiands. Er gert
ráð fyrir að farið verði yfir Atlanz
hafið á 2% de,gi.
Erá Ottawa er símiað 22. þ. m.,
að K. H, McGiverii\, anniar Ott-
awa þingmaðurinn, hafi verið tek-
Samkvæmt norskum skýrslum
árið 1923, hafa tollmlenn í Noregi j
gert 347,831 lítra af spritti og 8594
lítra af brennivíni upptæka það ár j
en lögreglan gerði á sama tíma upp j
tæka 245.000 lítra af spritti og 5752
lítra af brennivíni, eða alls 592,837
lítra af spritti og 14,346 lítra af
brennivíni, alls 607,183 lítra.
•
Dregnir fyrir lög og dóm fyrir
brugg og smyglun voru 244 (brugg-
un, þar af 217 í sveitumi), 1596
(smyglun, þar af 1188 í bæjum,)
fyrir ólögiega sölu, kaup eða flutn-
ing 4659 (2636 í bæjum), 2023 í sveit
um o. s. frv. Alls 6443 manna, er
var refsað. Tekin voru á þessu ári j
53 smyglaraskip og bátar (áætlað 1
Á rannsóknarstofu próf. Au-
gust Krogh lífeðlisíræðings, hafa
um nokurt skeið farið fram til
raunir. er beinast að því að finna
samíband milli sykursýki og berkla
veiki. Er ]>að sænskur læknir, S.
Lundberg, er fyrstur manna hefir
bent á,- að samþand mtini vera
þar á milli. Rannsóknirnar hjá Au-
gust Krogh prófessor hafa nú í öll
um aðalatriðum staðfest þossa til
gátu með því að í dýrum, sem eru
berklaveik.hefir fundist efni, sem:
líkist “Insulin” (lyfinu, sem nú er
talið duga best gegn sykursýki).
Rannsóknum á þessu verður haldið
áfram.
að heimili sonar síns, þriðju-
dagskveldið var 23. þ. m. Jarð-
arför hennar fer fram frá heim
ilinu á fösutdaginn kemur kl.
2. e. h.
Safmaðarnefnd Sambandssafnað-
ar efnir til frábærrar tombólu fyrir
dráttafjölda og gæða, mánudaginn
þ. 29. þ, m. ki. 8 að kvöldi, í sam-
komusal safnaðarins. Meðal annara
má geta um þessa muni: Tveir
NÚMER 52.
K‘
drætir: eitt tonn af IDrumhieller
Lumps Coal; þrír drættir, einn epla-
kassi í hvorum; reykt svínslæri;
tveir drættir: 25—30 pund af bezta
kálfskjöti í hvorum; sex drættir:
prjónapeysur á 4—5 dollara hver;
ferskjukassi, plómukassi, ferða-
taska, 5 doliara virði, ávísun á einn
af beztu ljósmyndurum borgarinn-
ar fyrir 15 (dollara virði af ljósmiynd:
unt Þess má geta, að þetta er
ekki nema lítið sýnishon af þeim
ágætu munum, sem kostur verður
á að draga.
Tvö björt og rúmgóð herbergi til
leigu á íslenzku heimili, að 1009
Sherburn Str,
Fyrverandi borg-arstjóri T. R,
Deacon lét í Ijósi þá skoðun sína
hér nýlega í Kiwanis klúbbnum, að
Canadasýningin í Wembley í Lon-
don hefði verið langmlkilfenglegl-
ust af öllum sýningum brezku ný-
lendunnar, en þar næst hefði Ástra
lfa gengið. Mun það og vera álit
Englendinga sjálfra, og hefir sýn
jin,g?n jyfirleitt orðið Canada til
hins mesta gagns og sóma. 1>að mun vera einsdæmi er skeði
um daginn. að þrettán manneskj-
ur fóru frá Bandaríkjunum til
Fra Edmonton í Alberta er sím í o , . , , . ., ,
', Saskatchewan á emum járnhrautar
að töluverður snjór hafi fallið ný ,T .
, farmiða. Yar þarna konia með
lega í Peace River héraðinu, sum | J2
staðar alt aó fjórum þumlungum.
Danska ríkisnefndin, sem annast
stjórn á jarðfræðirannsóknum í
Grænlandi, hefir skilað innanrík:-
isráðuneytinu áliti sínu um nýja
tilhögun og auknar rannsóknir á
Græniandi, þannig, að skipaðir
verði fastir menn, sem eingöngu
hai þessar rannsóknir meðhöndum,
nfl. þeir Lauge Kock, sem jarðfræð
Nýjustu frjetlir írá islandi.
Þriðjudaginn 5. þ. m- hljóp all-Eiskifélagsins fyrir Austurlandi, þá
verðmæti 124.-700 kr.q, eitt bifreið , . „ , , _
mgur og Birket Smith sem mann
arhjól (áætlað verðmæti 2000 kr.),5|. , . _ , „
. fræðmgur fyrir Grænland. Sagt
reiðhjól og tveir hestar og vegn (á- . ,*, ,
i er, að ínnanríkisráðherrann sé
ætlað að verðmæti 1400 kr.) Alls;, „
þessu máli fylgjandi og að það
156,025 kr., en árinu áður 81,130 kr,
Auðsjáanlega fara hin “dásam-
legu” áhrif hannlaganna í Noregi
vaxandi ár frá ári — sem víða • —
Snjórinn er þó að taka upp aftur
jafnhraðan.
Erá Osaka í Japan er símað 22.
1). m, að Chamg Tso Lin, Manchúr-
fu — marskálkurinn, haldi áfram'
sigurför sinni í áttina til Pekin.
Reyndu Pekin hersveitirnar að
stansa hann á sunnudagsmorgun kl
5 en urðu að flýja, eftir 11 kl.tíma
blóðugan bardaga. Em nú Manch-
úríumenn að undirbúa höfuðárás,
semja, og hygst þá parlamentið að
útkljá það mál án þeirra aðstoðar.
Erá Milwaukee, Wis., er símiað 22
þ m„ að afskaplegur stonnur hafi
geysað yfir Minnesota og Norður-
Wisconsin á sunnudaginn var. Pjár
skaði er metinn margar miljónir
dala og fjörutíu og tvær manneskj
ur er talið að hafi farist.
Frá Tacoma, Wavsh., er símað, að
þar hafi nýlega dáið Mrs. Telka
Stanezevski 128 ára gömul. Hún var
sem brjóta á alla mótstöðu á hak;fæ,ld árið 1796- sama árið og Adams
aftur. General Wu Pei Eu þykist! annar Bandaríkjaforsetinn í röð-
þó ennþá hinn vonhezti um að inni var kosinn. Það virðist svo
geta stöðvað framrás Manchuríu : sem slafneskir menn verði sérstak
börn sín öll innan við 5 ára
aldur, og gátu járnbrautarmienn
því ekkert sagt. Voru þarna einir
fjórhurar, tvennir þríburar og ein-
ir tvíburar. En sjö börn skyldi
konan eftir heima!
verði lagt fyrir ríkisþingið í haust
En það er álitið vafasamt hvort
áætiun nefndainnar kemst í fram)
la æmd nú þegar nerna að sumu
leyti vegna fjárhagsins.
Símað er frá London 23. þ. in„
alt Indland sem England standi á
öndinni þar til útkljáð sé um það
hvort Mahatmia Gandhi muni lifa
af 3. vikna föstu er hann hefir lagt
á sig, um leið og hann notar tíim
ann til þess að biðjast fyrir, um að
innanlandsóeirðir milli Hindúa og J °tto; Ásgrfmur. bóndi við
Dánarfregn.
Jónas Halldórsson bóndi við
Markland, Man„ andaðist mánu-
dag 15. sept 1924, að heimili tengda
sonar síns Bjöns Þorsteinssonar
Hördal við Otto. Hann var á átt-
ræðisaldri.
Jarðarförin fór frami á Jaugar-
daginn var frá 'kirkju Grunna-
vatnssafnaðar, og líkið jarðsett í
Markland grafreit. Séra Albert
E. Kristjánsson jarðsöng.
Sjö börn eru á lífi: Sigríður, gift
Bimi Þorsteinissyni Hiördal, við
Oak
stór skriða úr Eljótshlíð niður í
Þverá, skamí fyrir austan Niku-
lásarhús. Er giskað á, áð hún sé
40 til 50 metra löng, en 10 til 15
metra breið.
Svo einkenniiega vildi til, að
maður með tvo hesta var á ferð í
hlíðinni, þar sem skriðan hljóp, og
barst á henni, ásamt hestunum,
fram á fljótið, en sakaði ekki.
Ekki þykir fullvíst, hvað valdið
hafi þessu skriðuhlaupi. Hugðu
sumir, að áin hefði grafið undan
hliðinni, en aðrir telja líklegra, að
vatnsagi úr hlíðinni hafi safnast
undir torfuna og leyst hana upp.
— Oft hafa skriðuhlaup orðið
þarna áður, og mest af völdum
Þverár, en þetta er eitt hið stærsta
sem sögur fara af, og hefir tekið
af veginn, og mun verða að leggja
hann upp á fjalli, svo að fær sé og
öruggur að vetrarlagi
munu vera komin á land hér í
fjórðungnum, á þessu ári til 15. þ.
m. 9146 skpd. af málfiski og 10684
skpd. af smáfiski, reiknað í verk
uðu ástandi til útflutnings, og er
aðeins sá fiskur, sem ætlaður er til
slíks. Þetta mun nema eftir nú
gildandi verðiagi fyrir. útfluttan
fisk, kominn í skip, um 3,350,000 kr.
Múhamedstrúarmanna megi hætta j Point, kvæntur Helgu Árnadóttur
Gandhi ,er veikhygður og talið vafa j Egilssonar frá Bakkaseli í öxna
samt að hann muni þola svo langa
föstu, en deyi hann, óttast allir, að
manna.
lega langlífir.
Erá Bend í Oregon er símað. að
iSímað, er frá Dusseldorf, að, þar hafi nýlega fundist í jörðu
Erakkar séu nú óðum að náða j á bökkum Des Chutes árinnar
menn úr Ruhr hérurðunum, sam|-! haugur af stórum spjótblöðum úr
kvæmit Lundúnasamningnum. öll
um er landrækir hafa verið gerðir
hefir verið tilkynt, að þeir mættu
nú snúa aftur, og byrjað er á að
setja þá menn þýzka inn í embætti
sfn, er vikið hefir verið tlr þeim
Stefnur á hendur 760 mianns, hafa
verið teknar aftur, og 145 manns
elept, er dæmidir hafa verið 1 fang-
elsi, »ða fyrlr dómi staðið.
Brezka parlamentið verður kalþ
að saman 30. septemher. miánuðl
fyr en vera skyldi, og er ástæðan sú,
að bráðan bug þarf að vinda að því
að ákveða landamserín milli Ulster
fylklsins og Suður-írlands. Eru
Ulstermenn hinir æfustu og nelta
algerlega að vilja nokkuð um það
tinnu. Blöðin eru um 200 að tölu
og talim miklu eldri en það, að
hvítir menn fundu Ameríku fyrst.
alt miuni fara í bál
Indlandi.
og hrand á
Altalað er í Rvík, að He.kia megi
nú heita snjólaus með öllu, og
hafa rnenn giskað á, að það væri
fyrirboði eldgoss. — Yísir hefir hitt
að máli cand. Magnús Björnsson,
sem kom að austan í fyrri viku og
gekk á Heklu fyrir 10 dögum.
Hann sagðist engan mun hafa séð
á snjólögum í Heklu nú, frá því j
sem vant er að vera um þetta leyti J
árs. Tilgátur manna um yfirvof
andi Hekhigos eru ef til vill
sprottnar af þvf, að nú eru 79 ár
liin frá síðasta Heklugosi (1845),
en það vita mienn lengst hafa orðið
miili Heklugosa, svo að sögur fari
af. Þó þarf þetta engan að hræða
því að vel getur Hekla brugðið af
fornri venju, og það þvf fremur,
sem ekki eru nema ellefu ár síðan
Mænusýki og mislingar |hafa
gengið í Vopnafirði. Hiefir mænu
sýkin sérstaklega verið slæm í
ýmisum tilfellum og orsakað 2
dauðsföll og 1 eða 2 lömunartilfelli.
Dáið hafa 2 stúlkur, dóttir Jóns
þónda Kristjánssonar á Hraunfelli,
19 ára, og Sigríðar Eiríksdóttir á
Hofi, hálfþrítug, dóttir Eiríks Jóns
sonar frá Refsmýri í Fellum. En í
ýmsum tilfellum hafa hvorttveggja
sjúkdómiamir verið vægir og virð
ast f rénun. Engin drög hefir ver
ið hægt að rekja að því, hvemig
mænusýkin hefir borist til héraðs
ins.
Erá Berlín er símað 23. þ. m„ að
Þýzkaland ætli sér nú að gera sitt
ítrasta til þess að fá aðgöngu í
þjóðhandalagiðtLeague of Nations)
Vænta þeir aðallega halds og
trausts hjá Bretum af stórveldun
um.
Erá New York er símað, að Mrs.
Mae Urdang hafi nýlega haldið upp
á 114 ára afmæli sitt. Meðal gest
anna var litli bróðir hennar, að-
eins 100 ára gamiail, og dreng-
hinokki, sem húm látti sjálf, irétt
nýlega skroppinn yfir á 90. árið.
Gamla konan er fædd í Riga f
Latívu (áður Rússlandi) árið
1810, og man ótal kónga óg keis-
ara, því gamia konan er hin
sprækasta ennþá.
Erá Oairo í Egyptalandi ©r eímr
að, að nýlega hafi verið grafið
tii hinna eiztu steinbyigginga, er
Erá Berlín er símað 23. þ. m„ að
prófessor Wagner formaður síma-
verkfræðis-háskólans þar, hafi
fundið aðferð til þess að senda
1000 bókstafi á mínútunni, mieð
jneðansjávar eða nieðanjarðarsímB.
Áður var hámarkið 200 bókstafir.
Er í ráði að leggja nýjan sæsíma
milli Þýzkalands og NorðimAme-
ríku, til þess að nota þessa aðferð.
Þetta og annað eins geta þeir,
þó þeir svelti. þýzku vfsindamenn
irnir.
dal; Snæbjörn, bóndi við Otto,
kvæntur Guðnýju Sveinbjarnar-
dóttiir við Markland, Kjartan tré-j g.OÍ, var j nánd við hana.
smiður í Wpeg, kvæntur hérlendri j ___________
konu, Mable Schewfeldt frá Neve
ton, Man.; Rannveig, gift Luther
Melankton Lindai. búsettumi að
Lundar; Þórhallur, ókvongaður
hóndi við Miarkland; Nýbjörg, gift
Jóhanni Snædal á Oak Point.
Ekkjan, Jóhanna Jónsdóttir, frá
Laugalandi í Eyjafirði, er enn á
lífi, til heimilis hjá syni sínum
Þórhalli.
Jónas heitinn var fæddur 14.
maí, 1845, og kom til Nýja-íslands
árið 1877. Hann var hinn rmesti á-
gætis og atgervismaður á marga
lund. Mun hans verða minst nán-
ar síðar.
Erú Björg Jónsdóttir, ekkja Jak-
obs Jósefssonar frá Árhakka og
móðir frú Þuríðar Lange, er átt-
ræð í dag. Þau hjón bjuggu lengi
rausnarbúi á Árhakka í Vindhælis
hreppi í Húnavatnssýslu, en flutt
ust hingað suður um aidamótin.
—Systir hennar, sem líka hét Björg
andaðist hér í bænum í vetur.
Hún var mióðir Halldóru Bjama
dóttur, kensiukonu. Þær systur
voru tvíburar og svo líkar, að fæst
ir þektu þær sundur. Bróðir
þeirra systra var Björn brepp
stjóri á Veðramóti, sem dó síðastl.
vetur. — ’Erú Björg er enn við
góða heilsu.
Erá Urga í Mongólíu er símiað
23. þ. m, að prófessor Peter Koz-
loff, rússneskur náttúrufræðin,gur
hafi fundið ógrynni beinagrinda af
áður óþektum dýrum og ýmsar
mannleifar, þar í grendinni, sem
Ur bœnnm.
Mr. Þórarinn Johnson, útgerðar-
m.aður, lagði á stað héðan úr bæn-
um í síðustu viku til vatnsins Ile
a la Crosse í Saskatchewan, þar
sem hann ætlar sér að stunda
veiði í vetur. Hefir hann áður veitt
í Doré vatninu, en breytir nú til
í fyrsta sinn.
Páll fsólfsson orgelleikari hefir
ákveðið að fara af landi burt í
lok októbermánaðar í haust, og
býst við að dveljast erlendis fyrst
um sinn. — Vinum Páls er mikil
eftirsjá að honum héðan og una
þvf illa, að slfkur snillingur skuli
þurfa að leita sér atvinnu í öðrum
löndum.
Samkvæmt skýrslu erindreka
Eyritr rúmum tveimum mánuð).
um var hafinn fiskiveiðaleiðangur
frá Áiasundi í Noregi vestur fyrir
Grænland með tveim gufuskipum
"Stormgulen” og “Amjeta”. Skip
verjar voru íshafsfarar frá Suður
mæri, og forustu hafði skipstjórl
frá Álasundi, Elias Stokke, sem
einnig stýrði “Stormgulen” en
leiðangurinn var kostaður frá
Þrándheimá. Stormgulen kom 24.
fyrra mánaðar tll Álasunds, frá
Englandi, þar sem það hafði selt
30,000 kg. af spröku. Leiðangurinn
hefir heppnast ágætlega og vakið
mikla eftirtekt meðal fiskimanna.
Vestan við Grænland út af Góð(<
von (Godthaab) reyndu leiðangurs
menn fyrir sér, vegna þess, að sök
um hafíss vildu þeir ekki fara
norður á sprökumiðin fyr en ísinn
væri rekinn burtu, og duttu þar
niður á æfintýralega auðug þorska
mið. Sem dæmi upp á hvað fiskij
torfan hefir verið mikil er sagt atS
fiskur hafi staðið á hverjum líntu
öngli. Á línustúf með 500 krókum
fengu þeir hleðslu á tvær 18 feta
“doríur’"* Þorskurinn var gríðaif
stór, vigtaði að meðaltali 5—6 kg.
þegar búið var að fletja hann.
Þagar íslaust varð, héldu leiðang
ursmenn norður eftir á sprökumið
in, og þar hlóðu þeir Stormgulen
af spröku á 8 dögum, þrátt fyrir
að þeir aðeins gætu notað mjög
stuttar iínur, vegna þess hve sprök
urnar voru þungar 0g á miklu dýpl,
svo “doríurnar” þoldu ekki að á
þeim væru dregnar langar línur.
Þegar Stormgulen kom til Ála-
sunds lá Ameta enn á þorskamiðun
um og beið þess að fá fulla hleðslu.
Eoringi leiðangursins er ánægtS-
ur með ferðina og hefir mikia tru
á g-óðum framtíðarhorfum at5 því
er veiðar snertir á þessum miðum.