Heimskringla - 04.03.1925, Blaðsíða 1

VKRÐUAXJJN
OOUPONS OO CXMBTTÐIR
Ctowd sÓ-p^Itd^'eM Main °S?.' ^
■S/, *»ou
Winnipeg.
VERÐLAUN GETIN FTRIR
COUPOftS OG UMBUÐIR
ROYAU,
CROWN
SendiTS eftlr veríllsta tll Royal
Crown Soap L*td^ 664 Main St.
Winnlpeg.
XXXIX. ÁRiGAIíGUR.
' °tTv
WINNIPEIG, MANITOBA, MIÐVIKUDAGINN 4. MARZ, 1925.
NÚMER 23.
, starfsmenn málsókn veríSur hafin. VerSur þaS
Innan farra daga veröa sta | , hendur málafærsiumannanna.
Manitoba, ldsl . . „ .
En þaö fylgir fregninm, aö auk
hveitisölusambanidsins
teknir til starfa um alt fylkiö vi
söfnum nýrra meölima og sammnga
um sölu á öörum korntegundum.
ins, hafa góöar vonir aö þeim veröi
vel ágengt, bygöar á hve vel he
sannast á siöasta ári aö heppilegt se
aö selja hveiti á heimsmarkaönum a
þennan hátt. Sambandið hefir nú y
ir 9200 meðlimi í Manitoba, og buist
er við aö fleiri þúsundir bætist viö.
Alls eru yfir 92,000 bændur í sam-
bandinu d Vestur-Canada. Ætlaö er
aö meö vorinu veröi meölimatalan
yfir 100,000, meö því sem bætist viö
i Manitoba og Saskatchevvan nu.
skaöabótamálssóknar, muni veröa haf-
in sakamálarannsókn gegn nokkrum
Stjórnenidur HveitisöHísamt*inds- monnum.
. v 1_. ..aeXl
Sú óskemtilega nýlunda bar til a
laugardaginn síðasta, klukkan hér
umbil hálf-níu um kvöldiö, aö all-
snarpur jaröskjálftakippur f|ór yfir
mikinn hluta Austur.Canada. Hdd-
ust kippirnir sumstaðar allan sunnu-
claginn. Uröu nienn og jaröskjálft-
ans varir í Chicago og alt suöur 1
Virginíuríki í Bandaríkjunum. Svo
haröur var kippurinn á laugardags-
kvöldið, að glervara hristist niöur og
hrotnaði viöa i Quebec og Ontario.
fylkjunum. Vita þeir, sem 1 jarö-
skjáifta hafa verið, aö til þess þarf
töluvert snarpa kippi. — Fréttir hafa
borist um, aö nokkrar manneskjur
bafi dáiö af skelk. en varia mun þó
hafa verið mikil brögö af þvi.
Frá London er símaö 2. þ. m», aö
Sir Burton Chadwick, aöstoöar.viö-
skiftamálaráöherra, hafi skýrt fra
því í neöri málstofunni, aö hann vissi
ekki betur, en aö sérstök þingnefnd
vröi sett til þess aö athuga flutnings.
gjald og gera tillögur í því efni. Gat
hann þess aö athugað myndi verða 1
því sambandi, flutningsgjaldiö a
North Atlantic Shipping félaginu,
sem megn óánægja væri meö í Cana-
<la.
“On.to-the Bay” félagið, sendi
nefnd manna á fund Bracken forsæt-
isráöherra á mánudaginn var, og
baöst hún $10,000 styrks af stjórninni,
til fylgisöflunar iHudsonflóa braut-
inni. Forsætisráðherra bað um aö
þeir sendu sér bænarskrá, er hann
gæti lagt fyrir þingiö. —
Meira en 10,000 bankaávísaniir
sendi Manitoba hveitisamlagiö út til
félagsmanna, nú á mánudaginn var.
Fékk hver maöur þar 35 cent borguö
til bráðabirgöa, og hafa þeir þá, sem
komið er, fengið $1.35 fyrir bushelið,
miðað viö No. 1. Northern. Hveiti-
samlögin þrjú, Man., Sask., og Alb.,
borga út til félagsmanna sinna, nú
á tímabilinu 2.—16. þ. m. um $30,-
000,000 til 92,000 bænda. — Er tekið
fram i bréfi, frá stjórn samlagsins,
er fvlgir ávísununum, aö þó þetta sé
aöeins önnur útborgun, þá sé þetta
hærri borgun, en bændur hafa fengið,
siöan í júlí 1922.
MALAL0K A ÞINGVELLI.
Til íhugunar fyrir Vestur-fslendinga.
Á ættjarðarhimni var helþrungið ský,
og heiftræknisdjöfullinn fól sig í því;
hann deplaði glyrnum og glotti;
hann sá hvar hin íslenzka, þrekmikla þjóð
á Þingvelli tvístruð í fylkingum stóð;
þar sauð upp úr sundrunga potti.
Menn deildust í folkka um tvennskonar trú;
hún tvístraði kröftunum skiftingin sú,
sem á þurfti heilum að halda,
Og hver getur reiknað út renturnar þær,
sem rá«ðleysi feðranna niðjunum fær
í erfðir til greiðslu og gjalda?
Menn deildust í flokka um tvennskonar trú;
þeir trúðu því sjálfsagt að skiftingin sú
nú hlyti að skríða til skara.
Ef íslenzka þjóðin í þrætunum frjáls
á Þingvelli sjálfa sig skæri á háls,
hún þá' yrði þannig að fara.
En hamingja landsins í loftinu sveif:
“þið lútið mér”, sagði hún og taumana þreif:
“hér enginn á sannleikann allan.
Þið vitið að aldrei er vinningur neinn
að vegast um trúna — því drottinn er einn,
hvað helzt sem þið kjósið að kalla ’ann”.
Ákveðiö hefir veriö, aö kappleik-
arnir um Allan bikarinn 1 Vestur-
Canada veröi háöir á þeim tíma, er
hér segir:
Saskatchewan viö Manitoba 11 —
13. þ. m. Sigurvegararnir úr þeim
leik viö sigurvegarana frá British
Columbia eöa Alberta, 16,—18. marz.
Eystri fylkin viö vesturfylkin 21.—
23. marz.
A mánudaginn fengu lögmenmrnir
R. A. Bonnar, K. C„ og Archibald
Campbell, K. C„ símboö frá dóms.
málaráöherranum, um aö framkvæma
stefnur í Tuxedo kolasölumálinu. Ekki
er enn uppvíst um á hendur hverra ir C. P. R
Frá Ottawa er símaö 26. febrúar,
aö hæstiréttur Canada hafi dæmt rétt
aö vera, aö Crow’s Nest Pass samn-
séu í gildi; þo gildi þau aöeins fyrir
þá staði’, sem um var aö tala árið
1897, þegar Crow’s Nest Pass samn.
ingurinn gekk í g'ldi. Robert
Forke gat þess, að flokkur hans myndi
beita sér fyrir þaö, aö samningurinn
skuli gilda fyrir alt landið. En yfir.
leitt er mikil ánægja meðal vestan.
manna yfir því, að samningurinn
skuli hafa veriö dæmdur bindandi fyr
Únnurlönd
tJr “Dansk-Islandsk Forijunds.
fond”, er stofnaö var samkv. lögum
30. nóv. 1918, eru nú handbærar ca.
20 þús. kr. til þess að verja i sam-
ræmi við tilganginn með sjóö-
stofnuninni, nfl.:
1. Til þess að auka andlega viö-
kynningu milli Danmerkur og Is-
lands.
2. Til þess að styrkja íslenzk vis-
indi.
3. Til styrktar íslenzkum náms-
mönnuni.
Af þessu mun því veröa veittur
styrkur til náms, feröa o. s. frv„ sem
heimfaera má undir þessa liöi. Um-
sóknir ásamt nákvæmum upplýsing-
um, á aö senda hið fyrsta og í sein.
xxsta lagi 1. marz þ. á. til stjórnar
Oansk-Islandsk Forbund Köbenhavn.
fátækut lærlingur. Hann gekk í HÖ
jafnaðarmanrta ungur, unidír imerki
August Bebel, og gekk stig af stigi.
leiðina upp í æösta valdasessinn.
Frá Rio de Janeiro er símað 28.
febr., aö 300 manns hafi farist af
sprengingu.
Hver skilur það afl, sem í einingu býr?
þann almátt, er samtaka hurðina knýr
að musterum mannlegra drauma
og lýkur upp dyrum hjá lífverði þeim,
er lifandi, velkomna býður oss heim
úr hrakningum storma og strauma?
Sig. Júl. Jóhannesson.
Þriöjudaginn 10. þ. m. flytur Mr.
Andrés J. Straumland frá Gimli, er-
indi um ásigkomulag til sveita á Is-
landi í samkomusal Sambandskirkj.
unni, á horninu á Banning og Sar.
gent. A undan og eftir syngja þeir
síra Ragnar E. Kvaran og Sigfús
Halldörs frá Höfnum nökkur lög
hver um sig. Ennfremur h’efir hin
góðkunna söngkona, Mrs. S. K. Hall,
lofað að syngja á samkomunni með
aðstoð manns sins próf. S. K. Hall
Mr. Einar Páll Jónsson hefir og lofað
aö lesa upp frumsamiö kvæði eftir
sjálfan sig. Rögnvaldur Pétursson/
stýrir samkomunni og býður menn vel-
komna með nokkrum orðum.
Agóöinn af þessari samkomu
gengur til þess að greiða nokkurn
hluta væntanlegs spítálakostnaöar fyr
ir Mr. Straumland. Hann þarf að á-
Hti Dr. Brandson að fara til upp-
skuröar mjög bráölega, og er sá upp-
skuröur svo hættulegur og erfiður, að
læknirinn býzt við 3. mánaða spítala-
legu. Mun kostnaðurinn viö upp.
veriö heppið með að ná sé í nauö-
synleg sambönd til þess. — Lesendur
eru beðnir aö afsaka, aö þetta tölu-
blað er sökum óhjákvæmilegra anna
fátækt af útlendum fréttum í þetta
sinn, en breyting sú, sem hér er minst
á hefst með næsta blaði.
Gleymið ekki aö sjá “Scaramauché”
á Wonderland í þessari viku.
Mr. Guðmundur Jónsson.frá Deild-
artungu köm hér til bæjarins um
helgina utan af Manitobavatni, þar
sem hann hefir stundaö útgerö í vet.
ur. H-efir hann í hyggju að fara
norður á Winnipegvatn til maíloka.
Fiski kvað hann hafa verið sæmi-
legt í vetur.
hrá Berlín er simaö 28. febrúar,
lát Frederichs, Ebert, forseta þýzka
lýðveldisins. Hann veiktist af botn.
langabólgu mánudaginn í síötistu
viku, og fór undir uppskurö þriöju
dagsmorgun. Lífhimnubólga varö
honum aö bana.
Frederich Ebert hafði söölasmíöi
atvinnu, áöur en hann reis i æösta
s*ti þjóöarinnar, og byrjaði sem
Frá Constantinopel er sfmað 26.
febr„ aö tyrkneska stjórnin hafi sett
á herrétt í Kurdistan, í auSturhluta
Tyrkjaveldis i Litlu.Asíu, vegna þess,
aö þar hefir oröiö uppreisn, og
prins nokkur, aö nafni Selem, sonur
Abduls Hamid, soldánsins nafnfræga,
hefir tekiö sér þar soldánsnafn.
Úr bænum.
Einar H. Kvaran flytur erindi
um. rannsókn dularfullra fyrir-
brigða á Gimli þriðjud. 10. marz
kl. 8^ síðd., og í Selkirk föstud.
13. marz kl. 8^síd. — Inngang-
ur 50 cents.
Síra Ragnar E. Kvaran flytur
guösþjónustu í samkomusal Árborg-
ar kl. 3. e. h„ næstkomandi sunnudag.
Síra Rögnvaldur Pétursson meSsar
í Sambandskirkjunni í Winnipeg á
venjulegum tíma.
Hér hefir dvalið um nökkurn tíma
Mrs. S. Sigurbjörnsson frá Leslie,
systir Björgvins GuÖmundssonar tón.
skálds. Mrs. Sigurbjörnsson sat alt
Þjóöræknisþingið og hygst að dvelja
hér um mánaðartíma, að hitta kunn.
'skiiröinn sjálfan ekki verða tilfinn- ingja °8 vini.
anlegur, en sjúkdómslegan dýr á spi-
langan tíma lítt getað unnið sökum Hjónavígslur framkvæmdar af sira
veikinda Mr Straumland er nýlega Rúnólfi Marteinssyni, að 493 Lipton
kominn aö heiman frá íslandi meö St„ fimtudaginn 26. febrúar:
konu og börn. Hefir hann verið Clifford William Clarke og S.grún
barnakennari þar. oS g.ti« * W- ** « M”:Í
herta orí.tir fyrir hæfilóka sína, hjí og Jon Hall oB Olof Myrdal, te5,
5iluni,°er ,i. Þek.„, Ver.nr Þ,i j W Edinborg, N. D,k.
lG.eyn.ih ekki a» ^ H™h
Um songfólkiS Þarf ekki .» back „f Notre Dame a Wo.derland
fjöiyrSa fyrir Winnipeg Islending. fyrsfn Þrjá daga , ntes.u mku.
um. Þau hafa öll, því miöur, látið
sjaldan til sín heyra nú aö undan.
förnu, og ættu menn því ekki aö sitja
af sér tækifærið, þegar það gefst.
Aðgangurinn kostar aöeins 35 cent.
__ Fjölmennið, og munið þaö, að
þarna fáið þér tækifæri til þess aö
rétta einum bróöur y«ar vinarhond, 1>orsteinsson,
og um leiö veröa aðnjotan 1 n Mýrarlóni. Bræður hans ,tv(eir
og fagnaöar. ____________ Þorsteinn og Sveinn, bjuggu fyrir
“Heimskringla” hefir i hyggj" _*» GardauN^
breyta nokkuö til meö útlendar frett-
ir hér eftir aö því leyti, aö gefa
Frá íslandi.
Akureyri 21. jan. ’25.
Nýlátinn er hér í bænum úr slagi
ættaöur frá
, , , Þessi prestaköll eru auglýst laus til
i, hér eftir a» leyti, «» «*“ „msókn„, SkútnstaSaprestakall, Hof.
greinilegt samandregtC yftrl.tJ lei cslakall „g BergstaSapresta-
standiö 1 heiminum, fra stjornarta s h
legu sjónarmiöi. - Hefir blaöiö kall.
Fóstbræðralag.
Kveðið fyrir íslendingaimót Þjóðræknisdeildarinnar
“Frón” í Winnipeg, 1925.
Þegnfrjáls storð var þjökuð orðin,
Þjóðin snauð, en ófrjótt hauður;
Hjörtun köld frá hryðjuöldum
Hauður og þjóð er ötuðu blóði. —
Hungur og sóttir heim oss spttu,
Hnignaði máli, dignuðu sálir;
Frægðarandinn flúði úr landi,
Fornöld heygð, en landsmenn beygðir.
Fátt var manna í frægðarranni —
Firn í landi spáðu grandi:
Is við strendur, eldur í tindum,
Uggur og deilur loguðu’ í heilum.
Fækkaði dygðum, fjölgaði brigðum,
Förlaðist styrkur þjóð og kirkju,
Beisk urðu orð að beittum sverðum -
— Börðust hlýrar að Flugumýri.
*
II.
Breyttist hagur, hækkaði dagur,
Húmköld nóttin leið að óttu,
Ljóð og sögur, fortíð fögur,
Farþrá andann knúði úr landi.
Vínland góða, þrúðvang’ þjóða, —
Þorfinns barna aftanstjarna —
Rétti hendur, — heimboð, lendur,------
Hækkuðu vonir Islands sona.
Norrænn andi í nýju landi
Naut sín betur, er liðu vetur;
Vötn og merkur viljinn sterkur
Vígði starfi og dygða arfi.------
— Þjóðin heima því vill gleyma;
Þung voru kjörin vesturförum,
Fjölmörg tárin fyrstu árin------
Fátt um styrk hjá þjóð og kirkju.
III.
Heillaði landann Urðar andi —
Auður og glys með hrævarblysum, —
Tárfrítt sprund í töfralundi
Tjáðist drotning, heimtaði lotning —
Æsku seiddi, sefa eyddi; —
Sveipaði ramur galdrahamur----------
Svefnþorn tungu og sifjum stungu —
Sögum og ljóðum gleymdi þjóðin.
IV.
Fróni dauða — dæmdi oss snauða
Darraðar þjóð, í riti og óði:
Flest hér lýtt og fjöldinn víttur,
Froðu-menning vestræn kenning.-------
Tæp voru rök í tyllisökum,
Tylftardóm þann blöð þótt rómi.
Geipi orð þau enn sem forðum
Ollu ríg og frændavígum.
V.
Ný rann öld. — En nornir köldu
Níð sitt ristu mönnum fyrstu. —
Seiddu flögð með svikabrögðum,
Sviftu friði, en eyddu liði. —
Köld fóru orð um kynsmenn, storðu,
Kólnuðu sálir, — hnignaði máli. —
Bræður hatast, börnin glatast —
Blöskraði móður sona ljóður.
VI.
Nú er í efni önnur stefna -—
Annað “Frón” vill bæta tjónið:
Engum glata, — engan hata,
Efla frið og safna liði.
Ættarlandi bræðrabandi
Bindi m á 1 i ð frónskar sálir. —
— “Auðgið sálir Ásamáli” —
Islendingar um heimsbygð syngi!
‘Særi ég yður”, — söng hinn mæri,
“Særi ég yður við líf og æru”--------V-
— Geymið tungu er goðin sungu,
Greppaseim, — í Vesturheimi. —
Gulli fegri, guðdómlegri
Guða tungu engir sungu!
— Strengið heit: af hug að veita
Hallgríms tungu, — gamlir og ungir!
Jónas A. Sigurðsson.