Heimskringla - 22.07.1925, Qupperneq 6

6. BLAÐSÍÐA
HifilMSKRINGLA
WINNIPEG, 22. JÚLÍ, 1925.
“TVIFARINr.
Skáldsaga
Eftir H. de Vere Stacpoole.
Þýdd af J. Vigfússyni.
1. KAPÍTULI.
Jones.
Það var fyrst í júnír og Victor Jones frá
Philadelphia sat í dyraganginum á Savoy hótel-
inu í London, og velti fyrir sér ósigri sínum í
fyrstu baráttu sinni við erfiðleika lífsins.
Þó han væri frá Philadelphia, var Jones samt
ekki amerískur, og hafði heldur ekki amerískan
framburð. Hann var fæddur í Ástralíu, hafði
fyrst unnið í banka í Melbourne; þaðan ferðaðist
hann til Indlands í verzlunarerindum, hafði byrj-
að á einhverju fyrir sjálfan sig, en það gekk illa;
svo reyndi hann eitt eftir annað, og nú kom hann
frá Philadelphia.
Án þess að eiga nokkurn höfuðstól, hafði
Victor og maður nokkur í Philadelphia, boðið
brezku stjórninni að kaupa af sér bjálka, járn
og stál, og hann var kominn til London í þeim
erindum, að geta sjálfur haft áhrif á kaupend-
uma; hann hafði talað við seinláta menn í ein-
kennisbúningi, en þeir höfðu vísað honum til
annara, ennþá seinlátari. Stringer félagið, sem
hann nefndi sig, og Aaron Stringer, sem hg.fði
fengið honum peninga til ferðarinnar, höfðu eytt
þrem vikum til þeösa fyrirtækis, og einmitt í dag.
hinn 1. júní, var tilboði þeirra neitað. Pélagið
Hardman í Pittsburg hafði hlotið þessi viðskifti.
Þetta voru slæm vonbrigði. Hefði hann og
Stringer fengið þessi viðskifti, þá hefði þeim
verið auðvelt að framkvæma þau. Stringer hafði
fengið Laurinson í Philadelphia framkvæmdina
í hendur, og ómakslaun þejrra hefðu orðið afar-
mikil. Einn pennadráttur hefði fylt vasa þeirra
með peningum; en þar eð brezka stjórnin fram-
kvæmdi ekki þenna pennadráitt, þá voru þeir
gjaldþrota; að minsta kosti var Jones það.
Satt að segja var fyrirtæki þetta djarflegt
gróðabrall, en honum til afsökunar skal þess get
ið, að hann hafði vogað öllum peningum sínum
í það, og að þessi óhepni var honum hrein og
bein ógæfa.
Hann átti ekki einu sinni tíu pund í vasanum
og hann skuldaði peninga á Savoy. Hann hafði
ímyndað sér að hann gæti komið þessum við-
skiftum í framkvæmd á einni viku, og ef þau
hepnuðust vel, þá gæti hann farið í þriðja far-
rými aftur yfir Atlantshafið. Hinum voðalega
miklu útgjöldum í London hafði hann ekki gert
ráð fyrir, heldur ekki að hann yrði að dvelja
þar í þrjár vikur.
1 gær hafði hann símritað Stringer og beðið
hann um meiri peninga, en svar Stringers var:
“Eg bíð eftir fullkomnun samningsins”.
Þetta var líkt Stringer.
Hann var nú að hugsa um Stringer, þar sem
hann sat og horfði á gesti Savoy hótelsins. Þeir
voru amerískir og enskir, þeir höfðu engar pen-
ingasorgir og kviðu ekkert ókomna tímanum
hugsaði hann með sjálfum sér. Hann hugsaði
um Stringer og sitt eigið ásigkomulag. Ekki al-
veg tíu pund í vasanum, og hótelsreikningurinn
óborgaður; milli hans og Philadelphia lá eitt af
veraldarhöfunum stóru.
Jones var 24 áíra gamall. Hann leit út eins
og hann væri þrítugur. Magur piltur með alvar-
legt andlit. Maður gat álitið að hann væri skozk
ur fríkirkjuprestur, í borgarabúningi, eða hreim-
fagur leikhús söngleikari, eða ófullkominn mat-
reiðslumaður. Þetta eru hinar alvarlegustu
stöður lífsins í heiminum.
í raun og veru hafði hann, eins og áður er
sagt, byrjað sem bankastarfsmaður; hann hafði
lært reikning í fregnritaraskóla fyrir hin stærri
viðskifti, og með það áform að verða miljóna-
mæringur, hafði hann ráðist í að sigla út á hið
stóra, bylgjuríka viðskiftahaf. ,
Hann hafði grilt í sannleikann, þá staðreynd
að list lífsins er ekki eins mikið innifalin í því
að vinna sjálfur, og að fá aðra til að vinna fyrir
sig.
Ef þessi samningur við stjómina hefði hepn-
ast, þá hefði hann til eigin hagsmuna fengið þús
nnd hamra til að sveiflast, tylft stálverksmiðja til
að vinna fyrir sig, tuttugu skip til að flytja
bjálka, jálrn og stál til Englands, skip sem hann
aldrei hafði séð og aldrei mundi sjá.
Þetta eru töfrar viðskiftalífsins. Hinir há-
vaðasömu bæir, hinar suðandi skipasmíðastöðv-
ar, þessi stórkostlegu fyrirtæki eru að flestu
leyti fárra manna meðfæri, en þeir menn eru
sem prinsar, er aldrei hafa tekið upp neinn vöru-
bagga, aldrei haidið á byssu eða stýrt skipi með
eigin hendi. Þeir eru töframenn,
Hann bað einn hótelþjóninn, sem fram hjá
gekk, að færa sér Whisky og sódavatn. Hann
varð að hressa sig, áður en hann hugsaði meira
um ásigkomulag sitt. Um leið og hann tók á
móti drykknum, kom hann auga á mann, sem
honum fanst hann kannast við, og stóð að hálfu
leyti upp til að heilsa honum. Maðurinn var
skrautklæddur og leit út fyrir að vera k sama
aldri og Jones.
ókunni maðurinn stóð kyr fáeinar sekúndur,
eins og hann þekti Jones, svo hélt hann áfram
og hvarf bak við pálmaviðartrén íyrir utan dyrn-
ar. Jones hallaði sér aftur á bak í stólnum.
“Hvar hefi eg hitt þenna mann?” sagði hann
við sjálfan sig. “Hann þekti mig líka. Hvar
í heimi — hvar í heimi —”
Að gagnslausu reyndi hann að framkalla í
huga sínum nafn þessa manns. Hann drakk
alt Whiskyið og sódavatnið, stóð upp og gekk
a ðblaðahillunni, þar stóð hann um stund og leit
á blöðin, án þess að vita hvað hann las.
Litlu síðar stóð hann í amerísku vínveitinga-
stofunni með stórt, fult kampavínsglas fyrir
framan sig.
Vanalega var Jones hófsamur við vínneyzlu,
en í dag kröfðust taugar hans hressingar. Hið
óvanalega Whisky og sódavatn hafði tekið hann
í sína varðveizlu, huggað hann og stjórnað fyrir-
tækjum hans, og nú örvaði kampavínið kjark
hans. Hann ýtti tóma glasinu yfir borðið og
sagði: “Fyllið þér glasið aftur handa mér.”
Á þessu augnabliki kom maður að borðinu,
lagði peninga á það og fékk vænt staup af
Sherry.
Jones sneri sér að honum og stóð nú frammi
fyrir ókunna manninum, sem hann hafði séð í
dyraganginum; ókunna manninum, sem hann
hélt sig þekkja, en mundi ekki hvað hét.
Jones var varkár í framkomu sinni, það hafði
hann lært á ferðum sínum. En djarfur og hik-
laus var hann nú éins og eðli hans var.
“Afsakið,” sagði hann, “eg sá yður niðri í
dyraganginum, og eg er viss um að eg hefi hitt
yður einhverntíma einhversstaðar, en hvar?”
hár og háralitur, sömu drættir, sama lögun höf-
uðsins og eyrnanna, sami litur augnanna, hinn
sami alvarlegi andlitssvipur.
Svo alger líking tveggja manna, er næstum
jafnsjaldgæf og alger líking tveggja smásteina
á sjávarströndinni. Þegar eg tala um algera
líkingu, á eg við svo fullkomna líkingu, að gaml-
ir vinir geta engan mismun séð. Þegar náttúr-
an leyfir sér slíkt spaug, hættir hún ekki við
hálfunnið starf. Menn hafa tekið eftir því, eink
um hjá tvíburum, að líkingin nær líka til radd-
arinnar, í öllu falli til hreimsins, skjaldarbrjósts-
ins og raddbandanna.
Eini munurinn á Jones og hinum ókunna, var
framburðarblærinn, en sá mismunur var mjög
lítill.
“Hver grefillinn!” sagði Jones.
Hann sneri sér að hinum ókunna, og svo að
speglinum aftur.
“Mjög óvanalegt, er það ekki?” sagði hinn.
“Á eg að biðja yður afsökunar, eða þér mig?
Nafn mitt er Rochester.”
Jones sneri sér frá speglinum. Kampavíns-
glösin tvö, Whiskyið og Sherryið héldu honum
vakandi við þetta alveg óvænta ásigkomulag.
Honum fanst þetta óviðjafnanlega skemtilegt.
í rauninni var mjög lítil fyndni í því, en það gat
hann ekki séð.
“Þetta verðum við að halda hátíðlegt,” sagði
Jones, benti skutilsveini að koma og bað um
tvær púnsskálar.
I
3. KAPÍTULI.
i
Dagverðurinn og eftir hann.
Og Jones hélt hátíð. Sá ókunni drakk lítið,
en hann var samt eins glaður og eins kíminn í
orðum sínum eins og Jones. Einustöku sinnum
mishepnaðist honum það samt, svo hann í fá-
ein augnablik varð kæruleysislegur og daufur,
! en það hafði engin áhrif é) Jones, hann var yfir-
! l)urða glaður og gáskafullur við þenna nýja vin
sinn, sem hann hafði fundið í London. Að þessi
það mjög oft. Þér ætlið líklega ekki að segja, vjnur var. aiveg eins og hann, gerði hann afar-
að þér munið ekki, hvar þér hafið séð mig.” kátann, og hvað eftir annað, með litlum hvíld-
“Mig grunar það ekki,” sagði Jones. “Eruð um> m|ntist hann á þesSa líkingu.
2. KAPÍTULI.
Hinn ókunni-
Ókunni maðurinn hló um leið og hann tók á
móti skiftunum frá vínsölumanninum.
“Já,” sagði hann, “þér hafið séð mig fyr, og
þér amerískur maður?”
“Og þér heitið, Rochester! Það er áreiðan-
“Nei, eg er Englendingur. Þetta er einkenni- leg& bgzta nafnið gem eg hefi heyrt.”
legt, að þér skulið ekki þekkja mig aftur. Við Litlu síðar voru skálarnar tómar, og Jones
skulum setjast og tala saman, þá fáið þér má- yar Rð gang& fram Qg aftur um strand með hin-
ske minnið aftur. Það er hægra að hugsa sitj-
andi en standandi.”
um nýja vini sínum. Svo varð hann þess alt í
einu var, að hann sat og neytti dagverðar í prí-
Þegar Jones sneri sér við til þess að setjast vatherbergi á frönsku matsöluhúsi í Soho.
við borðið, sem hinn benti á, tók hann eftir því
að vínsölumaðurinn og aðstoðarmaður hans
horfðu forvitnislega á sig. Og þeir brostu dálítið
eins og hann IV^fði vakið kæti þeirra.
Eftir það mundi hann ýmislegt frá þessum
dagverði. Hann mundi eftir að hafa etið hænu-
unga og salatsjurt og rommblandna eggjaköku,
sem hann hafði hlegið að, af því að smekkur
En þegar hann var seztur og leit aftur á hennar yar syo brennandi beiskur. Hann mundi
þá, voru þeir að þvo glös með alvarlegum svip. &ð Rochegter var mjög giensfenginn og gerði
“Mér sýndust þessir menn vera að hlæja að skutilsveininum dáiítinn grikk, sem endaði með
mér,” sagði Jones. “En eg hefi líklega ekki séð að fáelnir digkar brotnuðu j mola. Hann
rétt; og það er betra fyrir þá. Eigum við svo að ^ að hann hafði gneypt hann fyrir
komast að réttri niðurstöðu um okkur. Hver framkomu hang
eruð þér?” j gvo átti sér stað þræta við einhvern ókunn-
“Vinur,” svaraði hinn. “Eg skal strax segja mann en um hvað> það mundi hann ekki.
yður mitt nafp, en eg vil helzt að þer komist að gyo mundi hann að hann gat { vagni og heyrði
því sjálfur með eigm rannsókn. Segið mér eitt- Rochegter tala við okumann.
1 -V ! / 1 f * A . . M ■ Vv . v #V/\ \ M V1 /1VI1 A f\ A V, /1*1 O r T
Björt forstofa; stigi; og að honum var hjálpað
, . , upp stigann.
Meira mundi hann ekki.
4. KAPlTULI.
hvað um sjálfan yður; þá getur verið að þér átt
ið yður. Hver eruð þér?”
* “Eg! Eg heiti Victor Jones, og á
Philadelphia. Eg er í félagi við lúsablesa, sem ,
heitir Stringer. Eg er fórnardýr brezku stjórn- i
arinnar, sem ekki þekkir mismun á stáli og j
stáli. Eg er eyðilagður maður.”
Gáttarstíflurnar voru opnaðar, reiði hans |
fékk lausan tauminn; hann sagði frá öllu, líka I
frá sínu örvilnaða ásigkomulagi.
Loks var hann búinn. Hinn ókunni sagði a]tœr Qg heitur af sneypu. Fyrst af öllu mundi
aðeins: „ i hann eftir ROChester, sem kom til hans, en sú
Eitt ennþá? ! endurminning var alt annað en góð. Tældur af
“Ekki einn dropa í viðbot. Eg ætti liklega Rochester hafði hann hagað sér eins og flón,
að finna konsúlinn eða einhvern annan, og reyna eing og dýr Hvernig gat hann þoiað að standa
að finna ráð til að komast heim, og þó veit eg frammi fyrir hótelþjónunum, Og hvað hafði
það ekki. Nei, ekki meira af kampavíni, eg vil hann gert yið það> sem eftir var af peningum
Hjallinn við Carlton House.
Hann vaknaði í myrkri. Heili hans var krist-
heldur Sherry líka.”
Þegar þeir höfðu drukkið út úr glösunum,
stóð hinn ókunni upp.
hans?
Þessar hugsanir skutu honum skelk í bringu.
Hann barði á enni sitt og starði út í myrkrið.
“Verðið þér mér samferða upp í framgang- Hann mundi nú hið um]iðna.
inn,” sagði hann; “eg hefi nokkuð að segja yður óstýrilæti Rochesters, dagverðinn, diskana,
sem eg get ekki sagt yður hér.”
i þrætuna. Hann var hræddur við að fara ofan
Þeir gengu upp stigann, hinn ókunni á und- ár rúminu og leita í vösunum, hann grunaði
an; Jónes á eftir honum, dálítið ringlaður, en bvernig þeir myndu vera. Hann lá kyr og reyndi
glaðari í skapi, en hann hafði nokkru sinni áður að {mynda sér hvað af sér yrði, án peninga og
verið. Stringer var gleymdur, brezka stjórnin vina { eyðimörk London. Með tíu pundum hefði
gleymd, samningur, hótelsreikningur, ferð á hann eitthvað getað gert. En án'peninga? Ekki
þriðja farrými, alt var gleymt. Ánægjan, hinir annað en erfiðisvinnu, og hvar átti hann að fá
skrautlegu salir og gyltu lamparnir í Savoy var hana?
nægilegt eins og nú stóð. Hann hné niður í þægi- I Aftur fór hann að hugsa um Rochester. Átti
legan stól og kveikti í smávindli, og reykurinn þessi ífking sér stað, eða var hún aðeins fram-
eins og breiddi sig yfir skilningarvit hans, svo ]eidd af vínandanum? Og hvað hafði Rochester
að hann gleymdi um stund æsingunni við hinn ó- annars gert? Han ngat gert hvað sem var, hann
kunna. var sjóðbullandi vitlaus. Ætli hann yrði nú að
“Nú skal eg segja yður það,” sagði hinn ó- ábyrgjast þessi brjáluðu fyrirtæki Rochesters?
kunni og laut að honum. “Þegar eg sá yður, Meðan hann hugsaði þessa ömurlegu spurningu,
vissi eg strax að eg þekti yður, en hvar við' fór klukka að slá í nánd við hann í myrkrinu,
höfðum fundist, gat eg heldur ekki munað. En ! hún sló níu skær og glögg högg, og alt í einu
svo varð mér litið í spegil, og þá uppgötvaði eg brauzt svitinn út á enni Jones.
það. Vitið þér, hvað þér eruð? Maður með Hann var ekki í sínu herbergi á Savoy. Þar
líkama eins og minn, að öllu leyti tvífari minn.” | var engin klukka, og aldrei hafði hann heyrt jafn
“Tvífari?” sagði Jones.
“Snúið yður við og lítið í spegilinn bak við
yður.”
Jones gerði það; hann sá ókunna manninn,
skæran hljóm í nokkurri hótelklukku.
Þegar klukkuslátturinn hætti, heyrði hann
rödd utan við dyrnar:
“Skift um fatnað við hann, tekið peningana
og hann var eins og Jones sjálfur. Samskonar hans og sent hann heim!”
Svo heyrði hann létt fótatak á gólfdúknum,
fortjald var dregið til hliðar, blæju lyft frá glugg
anum, svo birtan streymdi inn í herbergið, sem
Jones hafði aldrei áður séð, það var svefnher-
bergi frá tímum. Jakobanna, skrautlítið, en samt
prýðilega og hagkvæmlega útbúið að öllu leyti.
Maðurinn, sem lyft hafði blæjunni, var þrek-
lega vaxinn; klæddur svörtum jakka, og yfir and-
liti hans og framkomu og öllu ytra útliti, var
biskupleg alvara, sem vakti mikla lotningu.
Jones varð hræddur; hann dró andann þungt
og seinlega, eins og hann svæfi ennþá, og glápti
á manninn með hálflokuð augu.
Maðurinn átti annríkt með annan glugga,
að lyfta blæjunni frá honum. Svo gekk hann
tii dyranna, talaði lágt við aðra persónu, sem Jon
es ekki sá, og kom svo aftur með morgunverðar-
borðbúnað úr postulíni.
Hann lét borðbúnaðinn á borð, sem stóð hjá
rúminu, fór burt og lokaði dyrunum á eftir sér.
Jones settist upp og leit í kringum sig.
Fatnaður hans var horfinn. Hann var van-
ur að hengja buxurnar á rúmstólpann til fóta,
en láta hin fötin á stól, en nú sá hann engin
föt. Og einmitt á þessu augnabliki varð hann
þess var, að hann var klæddur í skrautlegan
silkiserk. Hann þreifaði á honum og rannsak-
aði nákvæmlega efnið og sniðið.
Nú skildi hann alt í einu alt saman. ó, þetta
var sannarlega góð huggun; hann var á heim-
ili Rochesters. Rochester haut að hafa sent
hann heim, og maðurinn, sem lyfti blæjunum og
kom með morgunverðinn, hlaut að vera þjónn
Rochesters. Nú áleit hann Rochester hafa
breyzt úr illum anda í engil. Með hlýrri hugsun
til þessa Rochesters, ætlaði hann að hella tei f
bollann, en þá duttu honum í hug orðin, sem
hann hafði heyrt töluð í ganginum:
“Skift um fatnað við hann, tekið peningana
hans og sent hann heim.”
Við hvað gátu þessi orð átt?
Hanrí drakk dálítið af tei. Smurt brauð lá
á einum diski, en hann snerti það ekki. Hver
hafði tekið peningana frá honum? Hver hafði
skift fatnaði við hvern og sent hvern heim?
Átti þetta við hann eða Roehester? Hafði
Rochester verið rændur, og skyldi hann (Jones)
bera ábyrgð á því?
Með sterkri löngun eftir að finna fötin sín
og geta áttað sig á þessu, fór hann ofan úr
rúminu og gekk að næsta glugganum. Þessi
gluggi sneri að Green lystigarðinum, sem var
undurfögur mynd þenna bjarta sumarmorgunn.
Hann sneri sér frá glugganum og gekk að dyrun-
um og opnaði þær.
Fyrir utan þær var gangur með þykkum gólf-
dúkum, sem orsakaði það að fótatak heyrðist
ekki; gangurinn var skrautlegur og með þykkum
dyratjöldum úr silki og hengilömpum. Jones
áleit lampana vera úr silfri, og gizkaði á að hver
um sig myndi kosta þúsund dollara. Þegar hann
var drengur hafði hann lesið “Þúsund og eina
nótt”, og nú var sem blæ frá garðinum hans
Aladdíns legði inn til hans og ruglaði hugsanir
hans. Hann varð að fá fötin sín. Þetta þögla,
þarflausa skraut, sveiflandi silfurlampar, mjúkir
gólfdúkar og silkitjöld, gerðu hann frávita. —
Hann varð að fá fötin sín, svo liann gæti jafnað
sig og mætt því íakasta, sem fyrir gæti komið,
með óbiluðum kjarki.
Hann kom aftur inn í herbergið sitt; reiðin
sauð í honum, sú viðkvæma reiði hjá manni, sem
hefir hagað sér eins og flón og sem hæðst er
að.
Hjá ofninum kom hann auga á bjölluhnapp-
inn og hringdi tvisvar allhart, gekk svo að hin-
um dyrunum og fann þar laugarherbergið.
Það var að öllu leyti mjög vel útbúið. Yfir
heitavatns pípunni héngu mjallhvítar þurkur,
búningsborð stóð þar líka; á því voru rakara-
áhöld, og burstar og ilmvatnsflöskur voru þar
einnig.
Jones gekk þar inn og ráfaði í kring eins og
köttur í ókunnum matklefa; hann starði á bún-
ingsborðið og ætlaði að fara að skoða áhöldin,
en eitthvert þrusk í herberginu stöðvaði hann.
Það var einhver inni. Einhver sem flutti til
stóla og var a laga ýmislegt aþr inni.
stóla og var að laga ýmislegt þar inni.
að fá að vita strax hyernig í hlutunum lá. Hann
vildi fá glögga lýsingu á öllu. Hann var hér um
bil í álíka skapi eins og hann ætlaði að ganga
inn til tannlæknis, en hann gekk djarflega inn.
Ungur maður með gljáandi svart hár og í
vesti með ermum, hélt á milliskyrtu og ljósrauð-
um silkinærfatnaði á vinstri handleggnum, og
lét falleg leðurstígvél á gólfið með hægri hend-
inni. Á rúminu lá ljómandi fallegur sloppur.
Jones hafði ætlað að krefjast nákvæmra
skýringa, en hættj, við það í bráðina og sagði
alúðlega: ,
“Ó, viljið þér færa mér fötin mín?”
“Já, lávarður minn,” svaraði ungi maðurinn.
“Nú skal eg koma með þau.”
Jones blóðroðnaði af reiði. Þessi slæpingur
var að hæðast að honum framan í hann. En
honum datt nú Rochester í hug og áttaði sig;
samt var nú þetta heimskulegt spaug. Rochest-
er átti þetta hús, það var augljóst; alt var nú
skiljanlegt. Gott, hann ætlaði að sýna að hann
gæti tekið þátt í spaugi, og láta það lenda á
þeim, sem fyrst byrjaði á því.
• Framh.