Heimskringla - 19.08.1925, Blaðsíða 6
)SfÐA
HiSlMSKRlNGLA
WINNIPEG, 19. ÁGÚST, 1925.
“TVÍ FARIN”.
Skáldsaga
Eftir H. de Vere Stacpoole-
Þýdd af J- Vigfússyni.
Hann tók bréfsefni og lagði það fyrir framan
Voles.
“Skrifið þér,” sagði hann. “Eg skal lesa íjt-
ir. Byrjið, 2. júní.”
“Herra lávarður,” hélt Jones áfram. ‘Hér með
skuldbind eg mig til að fá sendisveini yðar öll
þau skjöl, sem yður tilheyra, og sem eru í minni
geymslu. Eg viðurkenni að eg hefi hótað yður
með þessum skjölum, til þess að þvinga yður til
að borga mér peninga, og að eg hefi fengið átta
þúsund pund. Og eg lofa að verða betri maður
og reyna að lifa heiðarlegu lífi.
(Undirskrifað) A. S. Voles.
Til greifans af Rochester.”
Þannig hljóðaði bréfið.
Þrisvar sinnum neitaði bófinn að skrifa
meira, þrisvar sinnum gekk Jones til dyranna,
og í hvert skifti hræddist bófinn svo að hann lét.
undan.
Þegar bréfið var búið, las Jones það, braut
það saman og stakk því og' ávísaninni í vasann.
“Nú megið þér fara,” sagði hann. “Klukkan
átta í fyrramálið sendi eg eftir skjölunum. Þetta
bréf skal eg ekki nota gegn yður, á meðan þér
eruð rólegur. Er nokkuð sérstakt, sem þér viljið
nú?”
“Koníak,” stundi Voles. “Gefið mér í guðs
nafni eitt staup af koníaki.”
9. KAPÍTULI.
Leiðinlegar heimsóknir.
Litla staupið, sem koníakið var í, stóð á
borðinu, dyrnar voru lokaðar, Voles v^rr farinn,
útúrdúrarnir um garð gengnir.
í fyrsta skifti á æfi sinni fann Jones til ó-
styrkleika, sem vanalega er afleiðing ofbrúkaðs
afls. Án þess að vita það, hafði hann beitt meira
afli en nokkru sinni áður. Nú sat hann magn-
þrota í stóra stólnum á vinstri hlið ofnsins, horfði
á dyrnar og hugsaði um sigur sinn.
Hann hafði sigrað stærsta bófann, tekið frá
honum átta þúsund pund 'af ránsfé hans, og
frelsað sjálfan sig frá óþolandi basli.
Þetta hefði Rochester líka getað gert, ef hann
hefði verið nógu kappsamur og djarfur, en það
var hann ekki, og þess vegna fór alt eins og það
fór.
Nú var barið að dyrum, og þjónn — aftur
nýr — kom inn.
“Dagverðurinn er á borð borinn, lávarður.”
“Dagverðurinn,” sagði Jones . “Eg hefi enn
ekki lyst á mat. Færið mér Whisky og sóda
fyrst; og segið Church, að mig langi til að tala
við hann.”
“Já, lávarður.”
Jones hafði þann sjaldgæfa hæfileika að lesa
á svip manna. Hann hafði ekki vitað það sjálf-
ur; hingað til hafði hann tekið manneskjurnar
blátt áfram; kringumstæðurnar höfðu þannig
þvingað hann til að ganga í félag við Aaro„n
Stringer, þótt hann hefði aldrei treyst honum.
En nú, þegar forlögin höfðu fengið honum sæti
í skipunarstól, byrjaði hann að nota sína miklu
hæfileika, og valdi Church til að vera undirfor-
ingja sinn; hann þarfnaðist að hafa tryggan
þjón.
Whiskyið og sódavatnið kom, og Church rétt
á eftir.
Jones lét hálftæmt glasið á borðið og kink-
aði til hans.
“Komið þér inn og lokið dyrunum,” sagði
hann.
Church lokaði dyrunum og beið frekari skip-
ana. Andlit þessa fágæta manns var ekki bygt
með því áformi, að þar mætti lesa allar hugsan-
ir hans. Það er efasamt hvort að jarðskjálfti
í Carlton House Terrace hefði dregið grímuna
frá andliti hans.
Hann stóð og hlustaði. Jones hélt áfram:
“Eg ætla að biðja yður að fara kl. 8 í fyrra-
málið til Jermyn St. 12b, og sækja þangað nokk-
ur skjöl fyrir mig, sem A. S. Voles afhendir yður.’
“Gott, lávarður.”
“Þér komið með þau hingað.”
“Já, lávarður.”
“Eg hefi rétt núna talað við manninn og jafn-
að sakir við hann. Hann er mikill bófi, og eg
varð að kalla á lögregluna; en nú hefi eg sigrað
hann.”
Church opnaði munninn, eins og hann ætl-
aði að segja eitthvað, en lokaði honum aftur.
“Talið,” sagði Jones. “Hvað ætluðuð þér
að segja?”
“Eg ætlaði að segja, að mér þykir vænt um
að heyra þetta. Þegar þér fyrir fjórum mán-
uðum síðan sögðuð mér í trúnaði, hve mikið
Voles fékk hjá yður, þá ráðlagði eg yður þetta,
eins og þér máske munið: Látið hann ekki hóta
yður; þér ættuð heldur að hóta honum. Lög-
maður yðar, Mortimer Collins, held eg að hafi ráð-
lagt yður hið sama.”
“Eg hefi farið að ráðum yðar; þau voru svo
góð, að eg mun hér eftir oft og tíðum leita ráða
yðar. Getið þér séð nokkra breytingu á mér,
Church?”
“Já, lávarður, þér hafið breyzt, ef þér viljið
leyfa mér að segja það.”
“Hvernig?”
“Þér eruð unglegri og líkari sjálfum yður, og
þér talið öðruvísi — hörkulegar, ef eg má segja
það.”
Þessi orð voru Jones ósegjanlega velkomin;
hingað til hafði hann engan heyrt segja hver
áhrif han nhefði á þá; hann hafði verið dálítið
órólegur sökum raddar sinnar, hann vissi ekki
hver munur var á sinni rödd og Rochesters. Hið
hreinskilna svar Church gerði hann rólegan.
Hann talaði aðeins dálítið hörkulegar, það var
allur munurinn.
“Gott,” sagði hann; “hér eftir skal alt vera
öðruvísi — og betra.”
Hann sneri sér aftur að skatholinu, og Church
opnaði dyrnar.
“Ekkert fleira núna, lávarður?”
. “Ekki strax.”
Hann opnaði heimilisskrá Kellys, og leitaði
meðal lögmannanna, unz hann fann hið rétta
nafn.
Mortimer Collins, 'Sergeants Inn 10, Fleet
Street.
“Þarna á hann heima og á morgun ætla eg
að tala við hann,” sagði hann við sjálfan sig.
Svo gekk hann inn, til dagverðar.
Hann vissi ekki hvar borðstofan var, og hann
þurfti þess heldur ekki, því þjónn opnaði dyrn-
ar fyrir hann.
Mínútu síðar sat hann aleinn við stórt borð
og lagði pentudúkinn á kné sér, meðan hann
fann til starandi augnatillits hinna framliðnu
Rochesters og frúa þeirra, ama sér ofurlítið,
þar sem þeir hépgu á veggjunum.
Dagverðurinn var tilgerðarlaus, en góður.
Enska mannfélaginu hefir farið aftur síðan á
þeim dögum, þegar Palmerston lávarður settist
að borðinu til að neyta tveggja tegunda af
skjaldbökusúpu, tveggja rétta af þorski með
ostruídýfu, stærðar disks af svínslæri, uxakjöts,
fuglakjöts, svo maður nefni ekki aukarétti og
eftirmat.
Þá daga ,þegar innýfli höfðingjanna eftir dag-
verðinn, voru einskonar forðabúr, flæðandi yfir
af sherry, Rínarvíni, kampavíni, gömlu portvíni
og púnsi.
Það hefir ekkert hraðari áhrif á taugakerfið
en matur. Áður en hænuunginn með salatinu
var á borð borinn fann Jones að honum líkaði
dagverðurinn, já, alt ásigkomulag hans, ágæt-
lega.
Um morguninn hafði honu mfundist staða sín
Hann var ekki hræddur við þá lengur. Hinir
miklu þynnri. Eins og skipbrotsmaður hafði
hann staðið á þessari ókunnugu, auðugu en ó-
notalegu strönd; hann hafði mætt þeim inn-
fæddu, etið með þeim, barist með þeim og ver-
ið þeim fremri að afli og slægð.
Hann var ekik hræddur við þá lengur. Hinir
gömlu konservatívar í klúbbnum hans, höfðu
engin áhrif haft á hann, og eftir bardagann við
Voles, fyíirleit hann liina andlegu |hæ}ileika
þessara íbúa. ,
Með réttu eða röngu höfðu hinir göfugu lá-
varðar fengið þá skuggaríku birtu, sem hafði
svift Rochester andlegum kjarki og að hitta rétt
markmiðið.
En hann bar ekki fyrirlitningu fyrir þeim sem
lávörðum. Hann þráði að rótfesta hjá sér þá
skoðun, að það væri mikilhæft að vera lávarð-
ur. Jafnvel lávarður, sem hafði eyðilagt auð
sinn, eins og hann sjálfur.
Eitt staup af kampavíni — hann leyfði sér
aðeins hð drekka eitt — var nægilegt til þess
að rótfesta þessa sannfæringu. Af sömu áhrif-
um spratt það, að hann hafði ekki lengur við-
bjóð á þjónunum, heldur gagnstætt, hann kunni
vel við þá. Þeir kunnu starf sitt, þeir ræktu það
af sannri list, þeir festu í minni sínu hvert orð
frá munni hans.
Ef hann hefði setið hér í gær, þá hefði honum
liðið illa og óskað sér að komast burtu. Hvað
var það, sem vakti hjá honum traust á sjálfum
sér og vissuna um að geta gegnt stöðu sinni?
Það var bardaginn við Voles.
í reykingaklefanum var honum fært kaffi, og
meðan hann sat þar einmana og reykti vindil,
hugsaði hann um framtíðaráform sín í fyrsta
skifti.
Hann gat fleygt öllu frá sér og flúið. Keypt
fárseðil til Bandaríkjanna og komið til New York
sem Rochester lávarður og orðið þar aftur að
Jones. Hann gat haldið þessum átta þúsund
pundum í sinni eigu með góðri samvizku —
eða, gat hann það ekki?
Þetta var honum óljóst.
En hann braut ekki lengi heilann um þetta.
Aðalspurningin snerist ekki um peninga, hún var
blátt áfram þannig: Á eg að vera Victor Jones
á ókomna tímanum, eða á eg að vera greifi af
Rochester?, Á eg að þjóta f burtu, eða halda
fallbyssum mínum til leiksloka? Halda áfram
að vera stjórnari þessa bogsviðs og reyna að
bjarga stúfunum, eða á eg að læðast burtu, án
þess að fá nokkra borgun fyrir þenna merkileg-
asta viðburð, sem nokkur manneskja hefir orð-
ið fyrir?"
En það var heldur ekki nauðsynlegt að á-
kveða þetta strax; ef leikurinn yrði erfiður eða
honum leiddist hann, þá gæti hann nær sem væri
dregið sig í hlé.
Hann hafði mikið að athuga og gera, slík
óregla sem á öllu var hjá Rochester — en máske
það sé þetta, sem kom honum til að vilja vera
kyrrum?
Nú trufluðust hugsanir hans af háum og
spaugandi röddum í ganginum fyrir framan.
Það var barið að dyrum og þjónninn sagði
komna:
“Í3ir Hugh Spicer og Stark kaptein.”
“Látið þá koma inn,” sagði Jones.
Þjónninn fór út og kom aftur inn með ungan
mann, sem var lítill og þéttbygður, og í sam-
kvæmisfötum undir síða ljósbrúna frakkanum.
Á eftir honum kom inn þunnhærður maður um
fimtugsaldur, sem var líka samkvæmisklæddur.
En andlit hans var afar ógeðslegt og afbakað,
ofz augnaglerið prýddi það ekki.
“Lítið á hann!” hrópaði ungi maðurinn.
“Þarna liggur hann hálfdauður af leti, og hefir
ekki einu sinni skift um fatnað.”
Hann tók undir sig stökk og lenti við borðið,
þar sem prikið hans rakst á ritáhöldin, svo blek-
byttan og i ennarnir dönsuðu.
Jones 3eit á hann.
Þetta \ar Húghie, aðal hornsteinninn í Cri-
terion vínveitingahúsinu, formgi Rampklúbbsin^
j barón og berforingi — og alt þetta aðeins tutt-
ugu og þripgja ára.
“Láttu það vera, Hughie,” sagði Stark, og tÓK
vindil úr vindlakassanum. “Gættu að bannsettu
prikinu bínu — nú, Jollops, hvað er að þér?”
Hann í tarði á Jones meðan hann kveikti f
I vindlinum, og Jones horfði á bann.
Þetta var Spencer Stark, fyrverándi kapteinn
í svarta ricidaraliðinu hans háiignar, spilafífl,
peningalaus , alt af vel klæddur og alt af sadd-
ur af góðri máltíð — en viðbjóðslegur útlits.
Jones þekti einkennið.
“Afsakið.” sagði hann, “átti þetta nafn við
mig?”
Hann stóð upp meðan hann talaði, gekk að
bjöllunni og hringdi. Þeir héldu að hann væri að
hringj; eftir •Jnföngum, þeir blógu og Hughie
fór að öskra c.g barði prikinu : Lorðið í samræmi
við öskrið. ,
Hávaðinn var voðalegur.
Dymar opnuðust og einn, aí þessum feitu
þjónum kom.
“Fleygið þessum náunga út,” sagði Jones.
“Út með hann!” orgaði Hughie, sem varð
svo glaður yfir þessu, er hann áleit vera spaug,
að hann fleygði prikinu frá sér. “Komdu, Stark,
við skulum bera Jollops út.”
Hann staulaðist áfram til að gera glaða árás.
Stark fjörgaðist líka og gekk til hans, en fékk
högg á þindina og studdi sig við ofninn.
Á næsta augnabliki var Hughie gripinn í
hálsmálið, og hálf máttvana en spriklandi var
. hann dreginn út úr herberginu eftir ganginum til
götudyranna. Þjónninn hljóp á undan og opn-
aði dyrnar, og Hughie var fleygt út á götuna.
Það reyndist hægara að fjarlægja Stark. —
Hann reyndi að sönnu að verja virðingu sína, en
með vafasamri hepni. Svo var höttunum og
frökkunum smokkað iit.
“Komi annarhvor af þessum piltum aftur,
náið þá í lögregluþjón,” sagði Jones við þjón-
inn.
“Já, lávarður.”
“Mig furðar, hvort eg muni þurfá að fleygja
fleiri mönnum út úr þessu húsi,” sagði Jones við
sjálfan sig, þegar hann gekk aftur inn í reyk-
ingaherbergið. “Hamingjan góða, en hvað
Rochester hefir hagað sér lubbalega. Slíkir
slæpingjar! Svei, svei!”
Hann gaf skipun um að hreinsa blekblett-
ina og gerði svo boð eftir Church. Hann var
reiður.
“Church,” sagði hann, “eg hefi fleygt tveimur
út í viðbót. Þér þekkið alla slæpingjana, sem
hér hafa flækst; sú heimska á sér ekki stað leng-
ur. Ef þeir koma aftur, segið þá þjóninum að
hleypa þeim ekki inn.”
En hann var líka að hugsa um annað.
“Hvar er ávísanabókin mín?” spurði hann.
Church gekk að skatholinu og opnaði skúffu.
“Eg held þér hafið látið hana hérna, láívarð-
ur,” sagði hann og tók hana upp.
Þegar hann var farinn, opnaði Jones bókina.
Hún var frá Cottus.
Hann þekti nú bæði bankann sinn og lög-
manninn. Svo settist hanú, tók bréf Rochesters
upp úr vasanum, og fór að skoða rithöndina og
undirskriftina. i ,
Hann skrifaði nafn Rochesters hér um bil
hundrað sinnum, og fann í fyrsta skifti á æfi
sinni að hann var ekki mjög afleitur við það
starf.
Svo brendi hann blöðin, sem hann hafði æft
sig við að skrifa nafnið á, lagði ávísanabókina
inn aftur og leit á klukkuna, sem nú var ellefu.
Hann slöktj ljósið og gekk upp.
Hann var viss um að hann gat fundið svefn-
herbergið aftur, og þegar hann kom í ganginn
með viðfeldna Ijósinu, þá áttaði hann sig aftur.
Hann hafði verið hræddur við að þjónninn myndi
bíða sín til að afklæða sig, en honum til ánægju
var herbergi mannlaust.
Hann lokaði dyrunum, gekk að næsta glugg-
anum og lyfti blæjunni upp.
Tunglið sendi birtu sína yfir Green Park. Það
var afar stórt tungl, eitt af þeim, sem kemur
manni til að hugsa um gítar og veggsvalir.
Jones afklæddi sig, fór í silkiserkinn, sem þar
var, og sofnaði strax.
10. KAPÍTULI.
Lafði Plinlimon.
Það undarlegasta af öllu fyrir Jones var það,
að honum fanst heimska Rochesters svo niður-
lægjandi fyrir sig.
Það var til dæmis kalda viðmótið, sem hann
varð fyrir í klúbbnum. Kuldinn átti ekki við
hann, heldur Rochester, en hann amaði honum
jafn mikið samt.
Og svo var það sagan með Voles. Hvers
vegna hafði hann beitt öllu afli sínu í bardag-
anum við Voles? Það snerti hann ekkert, þó að
Voles gabbaði Rochester. Samt hafði hann bar-
ist með þeirri tilfinningu, að það væri hann, sem
ráðist var á, en ekki að hann væri að.verja ann-
an mann.
Framkoma Spencers og Siarks, gerði hann
afar æstan, af því hún benti á virðingarskort fyr
ir honum, sem greifa af Rochester. En það var
Rochester, sem þeir báru enga virðingu fyrir, og
hvernig gat honum (Jones) gramist það? Það
gramdist honum eins og það ætti við hann. Hann
varð þess var, að alt, sem var móðgandi fyrir
Rochester, var líka móðgandi fyrir hann. 1 dul-
arbúningi sínum var hann ekki jafn nærgætinn
og áður, og — hamingjan góða — hann þoldi
ekki að neinn kæmi of nærri vjrðingu sinni, sem
lávarðar.
Hefði einhver í Philadelphia sagt við Jones,
að hann síðarmeir myndi reiðast, ef einhver
þjónn gleymdi að segja lávarður, þá hefði hann
hlegið sig máttvana. En nú var sá tími kominn,
eða var í aðsígi; en hann var ekki aðeins orðinn
oflátungslegur, hann hafði líka lært hvað menn
skulduðu Rochester: “Arthur Coningsby Dela-
mere, 21. greifa af Rochester,” og þetta gat hann
ekki losnað við. •
Hr. Church vakti hann, þegar hann lyfti upp
blæjunum fyrir gluggunum.
Hann hafði dreymt um fæðissöluhúsið í Phila
delphia, þar sem hann hélt til, um húsmóður-
ina, ungfrú Wybrow og hina heimilismennina —
ungfrú Sparrow, hr. Moese (fæddur Moses), hr.
Hoffmann og hina.
Church gekk til dyranna, tók á móti te-inu
af þjóninum fyrir utan dyrnar. lét það hjá rúm-
inu og fór svo út. Þetta virtist vera eina skyldu-
starfið, sem á Church hvíldi, — auk þess að
koma inn með blöð og bréf um morgunverðar-
tímann.
Jones drakk teið sitt. fór svo á fætur, gekk
að glugganum, leit yfir hinn sólskinsbjarta Green
Park, og hringdi svo eftir þjóninum. í dag var
hann hvorki hnugginn né viðkvæmur. Hann
var eins og honum var eðlilegt að vera, geislandi
af kæti, sem nú var komin aftur og var betri arf-
ur en auður. Lífið var aftur aðdáanlegt að lifa,
og leikurinn, sem hann átti að leika, var sá eini
sem var þess verður.
Svo kom vélbrúðan inn í herbergið og byrj-
aði starf sitt. James var nafn þessa piristaklings.
Knéfallandi og alvarlegur og jafn ákafur og orm-
ur var maður þessi. Ekki manneskja, heldur
vél, fullkomin vél, svo Jones stórfurðaði.
Hann ætlaði einmitt að fara ofan, þegar bar-
ið var að dyrum og Church kom inn með stórt
umslag í hendinni.
“Hérna er það sem þér báðuð mig að sækja
til Jermyn Street, lávarðúr.”
“Svo þér hafið þá verið í Jermyn Street?”
“Já, lávarður, fimtán mínútum fyrir átta;
þegar eg hafði fært yður te-ið, fékk eg vagn og
ók þangað.”
Jones tók við umslaginu. Church og hinn
þjónninn fór út, en hann settist við gluggann til
að líta á blöðin.
í umslaginu voru bréf.
Bréf frá karlmanni til kvenmanns. Bréf frá
greifanum af Rochester til Sapphira Plinlimon.
Safn af bréfum, svo hræðilega heimskulegum
ástabréfum, sem nokkurntíma hafa lesin verið
af dómara í hjónaskilnaðarmáli. Þau höfðu
verið skrifuð á þrem mánuðum fyrir tveim árum
síðan. Þau voru ástríðurík, sumstaðar heimsku-
legt rugl. Hann kallaði hana: “Ljóti, leiði dýr-
gripurinn minn.” Barnamál — Jones roðnaði.
“Og hann borgaði átta þúsund pund fyrir að
lialda þessu leyndu”, sagði Jones. “Svei, en má-
ske eg hefði gert hið sama. Eg hefði síður viljað
sjá slíkt rugl hnýtt við nafn mitt í Philadelphia
Ledger.”
Hann lagði þessi hættulegu skjöl í umslagið
og tók þau með sér þegar hann gekk til morgun-
verðarins. Maturinn var ágætur eins og daginn
áður, líklega kæmi Church nú með færri bréf.
Þessi bréf voru nýir erfiöleikar. Hann varð
að svara þeim öllum, bæði þeim frá í gær og frá
í dag.
Hann þurfti að fá sér ritvél og stúlku, en
þetta gat hann framkvæmt seinna. Hann lagði
bréfin til hliðar og tók dagblað. Hann var orð-
inn svo vanur við stöðu sína, að hann gat hugsað
og lesið um daglegar nýungar. Á hverju augna-
bliki gat hann búist við nýjum Voles og Spencer,
eða jafnvel hættulegri afturgöngu ,frá hinum
liðnu og efasömu dögum Rochesters. En um
þetta hugsaði hann lítið; hann var farinn að
hugsa um að Rochester hafði ekki borgað þessi
átta þúsund pund til að vernda nafn kvenmanns,
heldur sitt eigið nafn.
Framh.