Heimskringla - 16.06.1926, Side 2

2. BLAÐSIÐA.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 16. JUNI 1926.
Kveðja séra Páls Sig-
urðssonor,
til safnaða 'hans og vina.
Atiur en eg yfirgeí Bandaríkin,
langar mig til aS senda yöur, söfn-
uSum- minum og vinum á GarSar,
Eyford og Mountain í N. D., og
Brown, Man., kveSju mína og inni-
legustu þakkir.
Vel hefir mér hjá ySur liöiö í 10
ár, og lengi hefi eg vitaS, hvaö yöur
er hlýtt til min og hafiö metiö mitt
starf, öörum eins ljósum vinsældar
og viröingar og eg hefi ávalt átt aö
fagna yöar á meöal. En aldrei var
þó eins kveikt á ljósunum öllum eins
og aS skilnaöi. Seint mun eg gleyma
þeirri birtu, þeim yl, þeirri viöhöfn,
virSingar- og vináttumerkjum, sem
þér sýnduö mér þá, svo einhuga og
af svo heilum hug, bæöi í orSi og
verki. Og seint mun mér úr minni
líöa söknuSurinn, aö sjá ykkur sein-
ast á bak. Og þó er eitt ótaliS enn,
sem “aldrei deyr þótt alt um þrotni”.
Endurminningin um þaö fagra ljós,
sem fermingarbörnin kveiktu öll og
gáfu mér aS skilnaöi. ÞaS lýsir mér
leiö. Og geti nokkuö oröiS mér
hvöt til a.ð leitast viö aS láta eitt-
hvaS gott af lífi mínu hljótast, og á
þann hátt aö þjóna þeim drotni, sem
svo ríkulega hefir blessaö mín lé-
legu störf yöar á meðal, þá er þaö
þetta fagra ljós.
Mér er þaö ljóst, aö eg veröskulda
minst af vinsældum yöar og virö-
ingu, söfnuðir mínir og vinir; og
ólíklegt mjög, aö mér auSnist aö
veröa yöur aö nokkru liði frarnar á
lífsleiSmni, hversu mjög sem eg
vildi; þó þaö sé raunar ekki mitt aS
ráSa fyrir því. En þess fullvissari er
eg þess, aö guö muni á einhvern
hátt greiöa götu ySar allra, og laurn.
sérhvert þaS, sem svo fagurlega og
vel er gert.
Eg veit því aS ámælinu, sem aS
Dakotasöfnuðunum var nýlega gefiö
opinberlega í ööru íslenzka. blaöinu
— um að. þeir færu illa meö sina
presta, og létu þá líöa skort, bæöi
líkamlega og andlega — eiga ekki
viS um yöur, söfnuSi mína og vini í
Dakota. Þvert á móti hefi eg lengi
dáðst aS framkomu ySar, ekki ein-
ungis vö mig, prestinn ySarj heldur
og í öllum þeim málum, sem að krist
indóminn snerta, öðrum eins erfiS-
leikum og þér hafiö þar átt aö mæta.
Og þaS er min heitasta. ósk, aö
þér leggiö aldrei niður þaö starf og
þá stefnu, sem að þér hófuö, sem
þér hafið lengi unniö að með ó-
þreytandi elju, og sem þér hafið
komist meö — aö eg vona — upp á
örðugasta. ihjallann; að sameining
súj sem orSin er, verði yöur til góSs;
og aö kristninnar starf blómgist og
blessist yöar á meðal í framtíðinni.
'MeS þeirri ósk sendi eg yður,
söfnuöir rnínir og vinir, þessa kveöju
mina og mínar hjartans þakkir.
Buffalo, N. Y„ 3. júní 1926.
Páll Sigurðsson.
-----------x----------
Chr. Collin-
Nýlega lézt í Osló prófessor Chris-
ten Collin, kennari í bókmentum
NorSurálfu viS háskólann þar. Meö
honum er einn af andans mönnum
Noregs fallinn í valinn.
Collin var áhugamaSur mikill og
starfsmaður, og liggur því mikið eft-
ir hann. Ahugi hans og starfseini
beindist aSallega í tvær áttir: að
bókmentarannsóknum og þjóöfélags-
málum. A þessum sviSum báöum
kom hann fram sem djarfur og ein-
beittur stríSsmaðury er eigi sést fyr-
ir. Og eins og allra þeirra, er eitt-
hvað vilja og eitthvaS þora, varð
þaö hans hlutskifti aö sæta misjöfn-
um dómum.
Nokkru fyrir aldamótin vakti hann
fyrst eftirtekt meö greinum, er hann
reit í bla.Siö “Verdens Gang’’ um
iistir og bókrnentir. Réðst hann þar
heiftarlega á bókmentastefnu þá, er
nefnd hefir verið náttúruhyggja
(Náturalisme) og forkólfa 'hennar á
NorSurlöndum, svo sem Brandes hinn
danska og norslca skáldiö Gunnar
Heiberg, sem þá var nýbúinn aö gefa
út leikrit sitt "Balkonen”, Hneyksl-
uöust margir á greinum Collins, og
vöktu þær sannkallaöan storm af
mótmælum (Balkon-deilan). Greinar
þessar komu einnig út sem bók: “List
in og siögæöin” (Kunsten og mor-
alen, 1894).
A nokkuð svipaSa strengi er leik-
iö í annari bók eftir Collin, er út
kom löngu seinna: “Kampen om
kjærlighet og kunst” (1913).
Ekki verður því neitað, aö skiln-
ingur Collins á listum og skáldskap
er mjög einsýnn. Hann vildi aldrei
viSurkenna aö listin gæti haft sitt
lögmál í sjálfri sér. Svo virtist, sem
hann helzt vildi slá svörtu striki yfir
listgildið. ÞaS er lífsgildið, hiS siö-
lega gildi, er hann ávalt spyr eftir.
Hann gerði þá afdráttarlausu kröfu
til lista.rinnar, aö hún þjónaði líf-
inu. Hitt virtist honum vera miður
Ijóst, aö meö því að gera listina að
ambátt í þjónustu lífsins, er hún í
raun og veru rænd öllum þrótti. Til
þess aS geta haft áhrif á lífið, verS-
ur listin að fá aö vaxa sínum eðli-
lega vexti, frjáls og sjálfstæö.
Þetta og því um líkt fékk Collin
líka að hevra hjá andstæðingum sín-
um. Og þeir voru margir. Jafnvel
nú við dauða hans hefir sami tónn-
inn kveöið viö sumstaöar. Þannig_
skrifaði einn þeirra alveg nýskeð á
þessa leiS:
“Collin haföi ekki hugrrlynd um
list. Hann vann á móti henni af
öllum mætti. Hann rægöi hina
hreinu list, höfunda hennar og meist-
ara. Hann vildi' hneppa listina i
fjötra, brúka hana eins og áburöar-
klár. Þess vegna hötuðum viö hajin.
Þessi stutta tilvitnun nægir til að
sýna mótstööu þá,' er Collin vakt:
gegn sér á þessu sviöi. En eg get
ekki stilt mig um að segja ofurlitla
sögu, er geröist fyrir mörgum árum
og sem sýnir þetta sania, ÞaS var
meöan á “Balkon”-deilunni stóS.
Tveir andstæðingar Collins gengu
fram hjá fangelsinu í Osló, og varð
þá öðrum þeirra aS orði: Hér stend-
ur stórt og rúmgott tugthús, og par
situr ekki Christen Collin!”
Collin átti þó ekki eingöngu and-
stæðinga, heldur einnig marga fylgj-
endur. Og sjálfur var hann oftast
mannúðlegur mótstööumaður, fús til
að viðurkenna þaö, sem hann skildi;
en mörgum fanst skilningur hans ær-
ið einsýnn og hæfileiki hans til að
dæma hlutdrægnislaust mjög tak-
markaöur.
Collin skrifaði mörg ritverk og
stór. Eitt hið helzta er bók hans
um bernsku og æsku Björnsons, í
tveim þykkum bindum (1902—1907).
Bók þessi er auðug af upplýsingum
um skáldiö, en samtímis nokkuö
þreytandi vegna ofmikillar mæröar,
og alt of mikillar aðdáunar. Fylgir
hann þar með fjálgleik hverju feti
Björnsons fram aö 1860 og túlkar
svo að segja hvert orö hans. Hefir
mörgum þótt skorta þar allmjög á
gagnrýni. Bókin kom út í nýrri út-
gáfu, talsvert breytt, 1923.
önnur stórskáld er Collin ha.fði
miklar mætur á, voru Shakesspeare
og Tolstoy. Um Shakespeare hefir
hann ritaö nokkuð í bók sinni “Det
geniale menneske” (1914). Mun
hann hafa haft í smíðum mikið verk
um Shakespeare, en ekki enzt aldur
til að fullgera það. Um Tolstoy reit
hann allstóra bók: “Leo Tolstoy og
nutidens kitlturkrise” (1910). Er
einkum seinni hluti hennar, um menn
ingarkreppu nútímans, meö því merki
legasta, er C. hefir ritað. Sýndi ha.nn
þar fram á með skýrum rökum og
af mikilli þekkingu, t hvert horf
stefndi vestrænni menningu, ef eigi
yrði tekið i taumana: til efnalegra
of^ andlegra gja.Idþrota, styrjalda
og byltinga. Hafa ár þau, er á eft-
ir fóru, staðfest og látiö ásannast
þessar illspár hans — ef til vill í
enn, fyllra mæli en hann grunaöi
sjálfan.
Um skyid efni og þessi síöast-
töldu fjallá tvær af seinni .bókum
Collins: “Vetrarsólhvörf” (1916) og
“Hvíti kynstofninn á vegamótum”
(Den hvite mands sidste chanse,
1921).
I byrjun ófriðarins lenti Collin i
allhvassri ritdeilu við skáldiö Knut
Hamsun. Dró Hamsun þar mjög
taum Þjóöverja, en Collin jafnein-
dregið vesturveldanna, einkum Eng-
lands, sem hann aldrei gat séð neinn
blett eða hrukku á. Ut frá þessari.
deiht skrifaði Collin margar blaöa-
greinar um ófriðinn og tildrög han3
og' hverjir ættu þar mesta sök. —
Safnað *ann þeim seinna í bók:
“Verdenskrigen” (1917). Kennir
þar sem oftar einsýni hans. Hallar
hann nijög á Þjóöverja og þykist
sanna, aS þeirra einna sé sökin, en
hefur vesturveldin til skýjanna, sem
engla friðsemdar og réttlætis.
Enn eru ótalin tvö mikil ritverk
Collins: “TrúarbrögS bræöralagsins
og hin nýju lífsvísindi” (Brorskabets
religion og den nye livsvidenskab,
1912) og “í árroða nýrrar aldar”
(Ved en ny tids frembrud, 1922).
Mun það vera einkum 'r þessum bók-
um, aö Collin hefir viljaö leggja
fram lífsskoðun sína, er þó virSist
nokkuð þokukend. Hann játar þar
trú sína á einhver lífseflandi vísindi,
er hann kallar trúarbrögð bræðra-
lagsins. Það sem mest ríður á, er
að efla bróöernistilfinninguna með-
al mannanna og kenna þeim að vinna
saman. 1 samvinnunni (Co-opera-
tion) sér Collin leiðina út úr þjóð-
félagsógöngunum. Með þroska henn-
ar þykist hann eygja "árroöa nýrrar
aldar”. Jafnaðarstefnu verkamanna.
var hann aftur á móti andvígur, án
þess honum þó tækist nokkurntíma
að sýna, að þessar tvær stefnur þurfi
að vera andstæður.
Collin var víðlesinn maöur og
fróöur um margt. En þekking hans
og Iærdómur varS honum stundum
að fótakefli sem rithöfundi. Bækur
hans eru margar og þykkar, fullar
af margskonar fróðleik, morandi af
tilvitnunum í hina og þess höfunda
og spekinga. En alt þetta styður að
því, að gera. þær langdregnar, þreyt-
andi og óljósar. Hann var enginn
frumlegur, skapandi andi, en hann
var vakandi, ávalt á varSbergi. Fáir
mentamanna á NorSurlöndum munu
hafa fylgst betur með í því, sem
uppi var á tímanum,. og þá sérstak-
lega hinum enska heimi. Því Collin
var enskur á sama hátt og Brandes
eitt sinn sagði um sjálfan sig, að
hann væri franskur.
Collin var fæddur í Þrándheimi
1857, og þannig nær sjötugur,' er
h.ann lézt. Gamall varð hann þó
aldrei í þeim skilningi, að hann léti
rás viðburðanna fara fram hjá sér
án þess aS taka afstöðu. Hann stóð
á bersvæði og lét storma tímans
bylja á sér. Hann var skjótur til
strangra dóma um það, er honum
féll ekki í geð. En þær hugsjónir, er
hann hafði tekið ástfóstri viö, boö-
aði hann þjóð sinni meö óþreytandi
eldmóði. Það var honum einnig
fundið til foráttu af sumum andstæð-
ingum. “Collin er altaf hrifin'n af
einhverju,” sögðu þeir í hæðnistón.
En sýndi það ekki einmitt, að mað-
urinn hélt sér ungum, þótt árin færð
ust yfir-hann?
A. H.
—Tíminn.
leikurinn var ótæmandi og lá hon-
um stöðugt á hraðbergi, og vegna
þess hve þekkingin var fjölhliöa og
hæfileikinn ríkulegur til aS miðla
henni, dragast sí og æ inn atriöi, sem
ekki er beinlínis hægt aö segja. aö
séu þáttur af meginefninu, en, sem á
einn eða annan hátt varpa ljósi á
það eða þýðingu þess. Fyrir þetta
veröur frásögnin ekki einungis jarö-
fræðileg, heldur bregður hún upp
ótal myndum úr sögu þjóSarinnar og
lifi hennar á liðnum timurn, en þó
svo aö alt verður samfeld heild og
fellur vel í umgeröina. Skiljanlega
verður mentagildi bókarinnar marg-
falt meira fyrir þetta, heldur en ef
hún væri þur og einstrengingsleg frá-
sögn um jaröfræöisleg atriði.
Ffá almennu sjónarmiöi vísind-
anna er þaS vitaskuld heppilegt, aö
bókin skuli vera rituð á því máli, sem
allir vísindamenn lesa, en fyrir ís-
lenzka. alþýðu er það mikið mein, að
hún skuli ekki vera á móöurmáli höf-
un.darins. Þaö er nú einu sinni sVo,
að Þorvaldur Thoroddsen hefir náð
fastari tökum á alþýðitnni en nokk-
ur annar fræðiritahöfundur, og á
þessari blómaöld reifa.rasagna og
pólitískra ofstækisblaða, er það hiS
mesta tjón, að alþýðan eigi ekki sem
greiöastan aðgang að öllum ritum
þeirra fáu ágætishöfunda, sem hún
heldur ennþá trygö við. Enginn
slíkra höfunda er nú jafn eftirsóttur
sem Þorvaldur Thoroddsen. A bóka
uppboðunv eru það rit hans, sem
hæst er boðið í, og í lestrarfélögum
eru þau sífelt í útláni. Þess er því
óskandi að ekki líði mörg ár áður
en ráöstafanir verSi gerðar til þess
að konia eldfjallasögunni út- í ís-
lenzkri útgáfu. Hún myndi fylla
autt skarð í bókmentum okkar.
Línur þessar eru ritaðar til þess ag
benda þeim mönTium á útkomu bók-
arinnar, sent hug hafa á að eignast
hana. Hún kostar í dönskttm pening
um 25 kr. og 15 aura, og rnega aJlir
sjá, hve verðið er lágt, því allur
frágangur er hinn vandaðasti. Fjöldi
mynda er í henni, og aftan við hana
er uppdráttur a.f íslandi og auk þess
fjórir jarðfræðisuppdrættir, allir
vitaskuld litprentaðir.
Sn. J.
—Lögrétta.
m. a. va.r henni þá gefiS heimilið
“Strand” við Vetteren” og þar and-
aðist hún. HafSi hún óskað þess,
aö eftir hennar dag yrði “Strand”
notað sem “Hvíldarheimili handa
þreyttum verkakonum".
(Dagblað).
Eldfjallasaga Thorodd-
sen.
Th. Thoroddscn: Die Ge-
schichte der islendischen
Vulkane. 458 bls. 4to. —
Khöfn 1925.
skáldsögu sinni “Mysterier” og 1
fyrirlestri, sem hann flutti í Oslo*
og Ibsen hlustaöi á.
— ÞaS kemur fyrir víðar en á Is-
landi, að eldri skáldin sæta ómildum
dómum hjá yngri kynslóS rithöfunda.
eða fremstu fulltrúum hennar.
(Vörður.)
Kínverskt talmál
og ritmál.
Hámentaður kinverskur prófessor,
að nafni dr. P. C. Shu, sem dvaldi
í Kaupniannahöfn i vetur til þess
að kynnast skólamálum Dana, sagði
svo frá í viðtali við blaðamann:
“Það er feikna erfiðleikum bund-
ið að Iæra kínversku. Maður getur
verið 20 ár aö nema ritmáliö, og þó
ekki þekt öll tákn þess eftir þenna
lang.a. námstíma. Þér getiö fengið
nokkra hugmynd um muninn á rit-
máli og talmáli í Kína, ef þér reynið
að hugsa yður, að danska þjóSin
talaöi dönsku en skrifaði latínu, og
notaði þar að auki tugi.þúsunda sér-
stakra tákna til þess að rita orðin, í
stað 20—30 bókstafa. Það er auð-
skilig mál, að ómögulegt er að efla
þekkingu og mentun. aJls almennings
meðan ritmálið er svo gerólíkt tal-
málinu og'táknkerfi þess svo marg-
brotið og auðugt. Þess vegna. hefir
á síðari árum myndast hreyfing í
Kina, sem berst fyrir þvi, að skrifað
sé eins og menn tala og meö bók-
stöfum í stað tákna, Stairóf hefir
verið búig til með 30 bókstöfum og
stofnsett föst námsskeið um alt rík-
ið, þar sem menn geta orðið fullnuma
í hinu nýja ritmáli á þrem mánuðum.
Síðustu þrjú ár hefir rúm miljón
manna, sem áður voru ólæsir og ó-
skrifandi, lært bæði lestur og skrift
á þessum námsskeiðum. Aður gat
yfirstéttin ein aflað sér mentunar,
en nú geta. bændur og verkamenn sett
börn sín i skóla.
Frjáls samtök hafa hrundið þessari
hreyfingu áfram. Flestir kennar-
anna eru prófessorar, stúdentar eð i
kennarar við aðra skóla — og engir
taka borgun fyrir vinnu sína, á lestr-
ar og skriftarskólum almennings”.
(Vörður.)
Ellen Key.
Stutt símskeyti flutti þá fregn ný-
lega, áð Ellen Key væri dáin. BlöS-
in bættu engu við frá sínu brjósti, og
allur fjöldi manna hér heima mun
litlu nær. Hver var Ellen Key?
munu menn ef.til vill spyrja, og
margir ekkert svar fá viö því.
EHen Key var sænsk kona stór-
merk. Hún fæddist 1849, og var því
77 ára gömul, er hún lézt 23. f. m.
(april). Faðir hennar var stjórn-
málamaður og rithöfundur, K. F.
Key, og var af skozkum ættum. Frá
bernskuárum va.r Ellen framúrskar-
andi áhugasöm um alla alþýðu-
fræöslu og uppeldismál, sérstaklega
meðal lægri stétta þjóöfélagsins. —
Hún aflaði sér víðtækrar mentuna.r,
Þorvaldur Thoroddsen nefnir hina
þýzku eldfjallasögu sína í fjórða
bindi ferðabókar sinnar ( Loks reit i en var þó að mestu leyti sjálfmentuð
eg nýja eldfjallasögu í samhengi á . kona. Hún var víðsýn í skoðunum
þýzku, og setti þar saman allar sögu- I og róttæk, og lífsskoðun hennar bygð
legar rannsóknir, er snertu eldgos- j á siðferöislega traustum grundvelli.
in ) og í æfisögu Thoroddsens, sem . 1883 var hún skipuö fyrirlesari við
kot út áriö eftir dauða hans, skýrir j verkama.nnastofnunina í Stokkhólmi,
Bogi Melsted frá hvernig styrjöldin * og hélt hún þar fyrirlestra um sænsk-
mikla hamlaði því, að bókin yrði gef an skáldskap og menningar- og bók-
in út. á Þyzkalandi eins og til stóö. ; mentasögu. Hefir hún ritað merkar
Jafnframt getur hann þess, að likindi bækur um sænskar bókmentir. Hún
Frá íslandi.
Steinþór Björnsson, Litlu-Strönd-
— Hann andaðist í Reykjavík aðfará-
nótt lauga.rdagsins fyrir páska. Stein-
þór hlaut mjög ilt fótbrot fyrir mörg
um árum síðan," er hestur féll með
hann og dró hann fastan í ístaði.
Gekk hann síöan lengi meö bæklaðair
fót. Agerðust þá vanheilindi hans
unz hann lét skera upp fót sinn. —
Hlaut hann bana aS afloknum upp-
skurði þrátt fyrir það að fóturinn
var tekinn af honum. — Steinþór var
að ýmsu mikils háttar maður. Hann
var steinsmiður frábær og verkstjori
ágætur. HafSi hann yfirstjórn i
verki við meiriháttar brúargerð 1
Þingeyjarsýslu. Til marks um verks-
vit Steinþórs má geta, þess, aö er
simalína var bygð milli Húsavíkur
og Breiðumýrar, drógst að sá er-
lendi verkfræðingur, er yfirumsjón
skyldi hafa meS verkinu, kæmi á
settum tíma, en verkamenn allir kotnn
ir á vettvang, Hóf þá Steinþór
byggingu símans, og fóru honun*
verkstjórn og mælingar svo vel úr
hendi, að hvergi voru á missmíði, er
hinn erlendi verkfræðingur kom. —-
Undraðist hann það verk frá hendi
þess manns, er aldrei haföi fengist
við sípalagningar . áSur. — Steinþór
var kvæntur Sigrún.u Jónsdóttur Sig-
urðssonar á Gautlöndum. Synir
þeirra. uppkomnir eru: SigurSur
kaupfélagsstjóri í Stykkishólmí
Steingrímur kennari á Hvanneyri,
og Þórir bóndi í Alftagerði i Mý-
vatnssveit.
séu til þess, að kgl. danska. vísinda-
félagið muni gefa hana út eins og
höfundurinn hafi gengiö frá henni.
‘stóð framarlega í kvenréttindabarátt-
unni, en hélt þó ætíð fram, að móð-
urköllunin væri æðst ahlutverk í
En það er vafalaust eingöngu að , heirni. Hefir hún ritað um þetta
þakka athygli og framtakssemi Boga efni i “Kvinnopsykologi och kvin-
að tókst að hafa upp á handritinu, \ nelig logik”. — önnur bók hennar,
sem sent hefir verið til Þýzkalands j nijög merk er “Barnets aarhundra.de’
1912. Síðan þetta kvis komst á, að . og ræðir hún þar uppeldismálin á
bókin myndi verða gefin út í Dan-1 mjög frumlegan hátt. "Tankebild-
mörku, hafa margir beðið þess með cr" og "Livslinjer”, eru hvortveggja
óþreyju að heyra frekar um málið. j ágætar bækur, og þá eigi sízt síðasta
en um það hefir veriö hljótt þar tiljbók hennar, “Ett djupare syn paa
nú fyrir skemstu, að almenningur j verldskriget”. Gegnum allar bæk-
fékk að vita að. bókin væri komin ! ur hennar gengur hlýr og þungur
ut- undirstraumur frá heitu hjarta og
Þeir sem kunnugir eru ritum Þor-j sjálfstæörl lífsskoöun, og titsnild
valdar Thoroddsen — og svo er fyrir henar var hrein og faguð. — Eg
að þa.kka aö það er nálega öll ís- ] man eigi til að annað hafi birzt á ís-
lenzk alþýða — mtmu menn geta gert
ser 1 hugarlund hvilíkur ógrynna
fróöleikur muni saman kominn í
þessari stóru bók. Eins og höfund-
inum var títt, rekur hann alt efni út
lenzku eftir Ellen Key heldttr en dá-
lítð alþýðurit “Heimilisfegurð”, er
var þýtt í I. árg. Skólablaðsins (Helgi
Valtýsson, 1907).
A sjötugsafmæli Ellen Key sýndu
í æsar og kemur því víða viö. Fróö- Svíar henni margvíslegan heiöur,
Ibsen ogyngri kynsióðin
*
Norska skáldið Jakob B. Bull hefir
nýlega. ritað um Ibsen í “Politiken”.
Meöal annars segir hann frá því, að
eftir heimkomu sína til Noregs 1890
var Ibsen kosinn. heiðursfélagi í
norska rithöfundafélaginu og litlu síð
ar 'sótti hann aðalfund þess. Meðal
viöstaddra voru tveir af gáfuðustu
yngri rithöfundum Norðmanna, þeir
Gabriel Finne og Niels Kjær. (Hinn
síöarnefndi skrifaði 7 árum seinna
ágæta ritgerð um Ibsen í minningar-
rit þa.ð, sem út var gefið á sjþtugsaf-
mæli hans).
“Þegar dagskránni var lokið, bauð
formaðurinn heiðursgestinn velkom-
inn,” skrifar Bull, “og lét fagna hon-
um nteð dynjandi húrrahrópum. Þi
stóð Niels Kjær alt i einu upp, tals-
vert drukkinn, og mótmælti ræðunni
til Ibsens. “AÖ minum dómi,” sagði
hann, "verðskplda bæði Ibsen og
Björnson------nteð leyfi að segja —
flengingu á beran rassinn fyrir alt
það, sem þeir hafa ilt gert norskri
æsku”. Síðan sneri hann sér að Gabr-
iel Finn.e, sem sat drukkinn á stól, og
bað hann aö taka við skál fyrir æsktt
Noregs. Finne stóð upp og þakkaði
fyrir skálina, riðandi á fótunum.
Það var steinhljóð í salnum af undr
un. Þar sem formaðurinn haföi lát-
iö undir höfuð .leggjast að áminna
t æðumann, kvaddi egmér hljóðs. Eg
sagði að ef nokkrir viðstaddir ættu
skilið. flengingu, þá væru það herrarn-
ir Kjær og Finne, og a.ö ef annarhvor
þeirra ætti til nú á yngri árum ofur-
ítið af þeirri snild og þeim æskukrafti,
sem þeir Björnson og Ibsen miðluðu
af á efri árum sinttm, þá væri framtíð
norskra bókmenta borgið í bili. Eg
lauk ræðunni meö því að skála fyrir
“hinum síungu” og bað Ibsen að takj.
við skálinni. Hann þakkaði með brosi
meðan fagnaðarópin streymdu til
hans. Litlu síðar stóð hann hljóð-
lega upp og fór. Þetta var eina skift-
ið sem hann kdm á fund i norska rit-
höfundafélaginu.”
Nokkrum árum síðar réðist Kam-
sun á Ibsen bæði i hinni töfrandi
Rvík 12. maí.
Skipströnd og fjárskaðar., — Að-
faranótt sunnudagsins skall á norð-
.anhríð, einhver sú mesta sem komil
hefir um langt skeið. Veðurhæðii
var ekki ýkja mikil en snjókomai
mjög mikil og nokkurt frost. Hélz
veðrið allan sunnudaginn og fram í
næstu nctt án þess ið nokkurntínu
rofaði til.
Telja má vtst að þetta veður haf
valdið mikht tjóni víðsvegar ttn
land, þótt ijósar fregnir séu ekk
| komnar um það ennþá. Hefir þega
frézt um mikla fjárskaða hér sunnai
Lands, en annars vita menn ekki em
þá um, hve mikið fé hefir farist. þv
það var koniið víðsvegar vegna hin
ágæta tíðarfars sem verið hefir í al
vor.
Hefir féð bæði fent og hrakið
ár og sjó, og ertt t. d. Jjótar sögu
sagðar .a.ustan úr Arnessýslu um ai
fé hafi farist þar í hópum í ám oí
lækjum, þótt vonandi séu þær sagni
eitthvað oröttm auknar. — I A1 fs-
nesi á Kjalarnesi hröktu um 30 æ
í sjóinn, og einnig kvaö margt í<
hafa farið í Leirvogsá og aðrar á
þar uppfrá.
Þilskipiö Hákon héöan úr Reykja-
vik strandaði á sunnudagsnóttin;
fr.am undan Grindavík, og björguð'
ust mennirnir við illan leik eftir í
tíma volk í sk;ipsbátnum. IVegru
veðursins sáu þeir ekki hvar land-
taka var möguleg og lentu um síðii
í vör rétt hjá Reykjanesvita allmjöt
| þjakaðir, en þó sjálfbjarga, þótl
j lending væri vond, og var þeim á-
gætlega tekið hjá vitaverði og vort
þar næstu nótt.
Einnig hefir frézt um skemdir ;
skipum norðanlands, og á Eyrar-
bakká brótnaöi einn bátur í lend-
ingtt og fleiri voru hætt komnir. —
Ekkert manntjón hefir orðið ,a.f völc
um veðursins svo frézt hafi.
(Dagblað.)
Rvik 11. ntaí.
Priðfinnur Guðjónsson á 35 ái
leikaraafmæli á morgun. — Eins c
menn vita, er Friðfinnur einn hir
vinsælasti leikari höfuöstaða.rins c
tekst oftastnær að koma áhorfendttr
um í gott skáp með fjöri sínu C
kátínu. — Hann hefir starfað
Leikfélagi Reykjavíkur, síðan er þa
var stofnað og jafnan verig ágæti
liðsmaður, samvinnugóður, yfirlætjí
laus og vinsæll af félögum sínum o