Heimskringla - 06.10.1926, Page 4

. 4 BLAÐSIÐA.
# *
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 6. OKTÓBER 1926
Heimskrin^la
<Stofnu» 1886)
Kfmnr At A hverjum mlfl vlkudegri.
EIGENDCKi
VIKING PRESS, LTD.
K.%3 n* 865 SAKCiBNT AVE., WINNIPKG.
TnlMÍmI: IV-6637
Ver6 bla?5sins er $3.00 Argangrurinn borg-
1 s t fyrtrfram. Allar borganir sendist
THK VITvING PRESS LTD.
8rGPÓS HALLDÓR8 frá Höfnum
R.itstjóri.
JAKOB F. KRISTJÁNSSON,
Ráffsmaður.
( (nnAskrlft f11 blnbMlns:
THK VIKINÓ IMtESS, Lt<|.. Rox 8105
I fiiu A*>k rlft 11V rltMtjAranui
ROITOK HKIilSKRINGLA. Box 8105
WINMPEfi, MAN.
"Heimskringla Is published by
Tl»<* Vlklnic PreNM Ltd.
and printed by
riTY PRINTING A PUBLISHINO CO.
853-855 «nrvonl Avf. Wlnnlpeg. Man.
Telephone: .86 5357
WINNIPEG, MAN., 6. OKTÓBER 1926.
Hið nýja þing.
Svo nefnist grein eftir þingmann Mið-
Winnipeg nyrðri, er birtist 1. þ. m. í blað-
ínu “Weekly News”. Fellur hún svo ná-
kvæmlega saman við skoðanir þær, sem
Heimskringla hefir látið í ljós um þess-
ar kosningar, og sérstaklega við ritstjórn
argreinina í síðasta blaði, að oss þykir
vert að þýða hana og koma henni fyrir
augu lesenda. Hlýtur það sérstaklega að
vera geðfelt helztu skörungum íslenzkra
framsóknairflokksmanna í Selkirkkjör-
dæmi, en þeir dást flestir, og með réttu,
að vitsmunum og réttsýni Mr. Woods-
worth’s, að sjá það, að skoðanir Heims-
kringlu, framsóknarblaðsins íslenzka, er
þeir hafa jafnan látið sér svo ant um,
falla svo nákvæmlega saman við' álit Mr.
Woodsworth’s, um úrslit kosninganna og
þau áhrif, er þau hafa haft á afdrif fram-
sóknarflokksins í Manitoba. Enda má
þá vafalaust ganga að því vísu, að næsti
Teulon-fundur verði ekííi ver undirbúinn
af hálfu hinnar öflugu, þolgóðu og fram-
sýnu íslenzku framsóknar, en hinn síð-
asti var.
En svo hljóðar greinin:
“Vér teljum oss búa viö lýöstjórn en þjóö-
arviljinn kemur mjög ogreinilega í ljós, og ekki
fyr en eftir langa mæöu.
Nú er nýtt þing kosiö, en fáum vér þar með
nýja löggjöf? Það" lætur aö vísu ágætlega í
eyrum, að segja, aö stjórnin komi nú á þ;ng
með umboð frá þjóðinni. En hvaða umboð?
Lægri tolla ? En hvernig stendur þá á því, að
tveir nýju ráðherrarnir, sem mest eru við toll-
málin riðnir í embættisfærslu sinni, skuli vera
alkunnir mótstöðumenn tolllækkunar ?
Vitanlega'Vr Mr. Forke einnig í ráðuneytinu.
en á meðan kenningin um sameiginlega ábyrgð
ráðuneytisins stendur óhögguð, þá er Mr. Forke
aðeins einstaklingur í foriáðanefnd liberala
flokksins, og verður að standa við meirihluta-
úrskurð þeirrar nefndar. Eða segja af sér.
Að visu geta liberal-prógressivarnir sagst mundu
halda “sérstæðis’’-einkennutn sínum, sem flokk-
ur. En ef þeir eiga ekki að hlaupa undan
merkjum fulltrúa síns i ráðuneytinu, þá hljóta
þeir að greiða atkvæði með liberölum. Þetta
lítur út fyrir að séu endalok prógressíva flokks-
ins. En auðvitað eru ekki þar með aldauða
bændaflokkar, undir forustu Albirtinga.
Samanborið við þingið fyrir 5 árum, eru lib-
eralar (með próg.-lib. arminum) miklu sterkari
nú. Og frá voru sjónarmiði er liberala flokk-
urinn meira framsækinn nú. þar eð Vesturlandið
hefir flutt til þungamiðju flokksins. Stóreigna-
félögin eiga þar ekki eins bein ítök og áður.
Með tilliti til löggjafarinnar, þá eru liberal-
arnir komnir í sjónfæri með að taka tögl og
hagldir af öldungaráðinu. ViS dauða nokkurra
öldungaráðsmanna — á eðlilegan hátt vitan-
lega — skifta metaskálarnar jafnvægi. Þá
verður ekki mótspyrna öldungaráðsins lengur
orsök — eða afsökun — þess að stjórnin fái
ekki ráðið löggjöfinni.
Hvað þá um breytingar á öldungaráðinu ?
Vér gerum oss ekki miklar vonir. Þegar vinir
þeirra eru komnir í meirihluta i öldungaráðinu,
óg aðra vini þeirar langar þangað inn, þá er
sennilegt að þverri ákafi iiberala að endurbæta
öldungaráðið. Auk þess á stjórnin alt sitt und-
ir fransk-canadiskum liberölum, og Quebecing-
ar skoða öldungaráðið og B. N. A. brjóstvörn
sérréttinda fylkisins. Þegar svo stendur á, gæti
vel hugsast, að conservatívar yrðu helztu for-
endurbótakröfunnar.
Mikið er komið undir ríkisþjónustunni (Civil
Service) og starfskipunarnefndar ríkisins (Civil
Service Commission), ekki eimmgis að því er
stjórninni, heldur einnig löggjöfinni viðkemur.
Einnig i þvi tilliti standa liberalarnir nú betur
að vígi en áður. Þangað til tollhneykslið kom
á daginn, sátu í nefndinni menn, er conserva-
tívar höfðu skipað, og það var alls ekki fullkom-
/ /
ið samræmi meðal formanna ráðuneytanna og
nefndarmannanna. Nú stendur svo skrítilega á
að sökum aðgerða conservatíva í tollrannsókn-
armálinu, eru hinir nýju pefndarmenn skipaðir
af liberölum, og ráða því að líkindum áhrif og
hagsmunir liberala meira með þeim’ — og er
það tvímælalaust hættulegt!
Jafnvel að því er viðkemur iríkisstjóranum
og samveldisafstöðu vorri, standa liberalar miklu
betur að vígi en áður. Hinn nýi rikisstjóri hef-
ir alt aðra reynslu að baki sér en Byng lávarð-
ur; nokkurt tillit mun verða tekið til síðustu
kosningaúrslita; ófriðarviman er runnin af
mönnum, og þróttmikil canadisk þjóðernistilfinn-
ing lætur nú til sín heyra. *
Vafalaust standa liberalar vel að vígi.
* * *
Hvað er um verkamannaflokkinn ?„ ’Hami
stendur ekki jafneinkennilega að vigi í þingimt
nú sem í fyrra. En af því að hann beitti valdi
sínu þá, án þess að misbeita þvi, hyggjum vér
að flokkurinn standi betur að vigi en nokkru
sinni áður, þegar á alt er litið.
Margir öflugustu mótstöðumenn vorir sitja
inleika fram í list sinni. Þá sjaldan það skeður,
verða slíkar smáperlur til, eða þá að Selma Lag-
erlöf vex til þroska. .
* * ¥
“Glerbrot á mannfélagsins haug”, eru eftir-
mæli og minnisvarði flækinganna íslenzku. —
Þessi kafli barst í tal í sumar, þar sem Stephan
G. Stephansson var viðstaddur. Hann sagði
meðal annars að það væri eftirsjá að þeim úr
íslenzku þjóðlífi. Eg fór að hugsa um þessi
orð hpns. Og eg komst að því, eftir nokkra
stund, sem skáldaugu hans sáu strax, að þetta
var rétt. Þeir voru i raun og veru annað og
.meira en viðundur til athlægis ogdægrastytting-
ar. Þeir fóru manna á milli og lásu og kváðu,
og lugu og niontuðu og sungai, eigin vesæld og
annara dáðir; eigin æfintýri og annara raunir
inn i fólkið. Þeir komu sálum manna úr hvers-
dagsjafnvæginu; færðu æfintýrið inn í grámygl-
að andrúmsloft matarstritsins, án. þess að fólkið
vissi það, eða kynni að meta það.
Og hér eru þeir, glaðlifandi, í allri sinoi
aumkvunarverðu og öfundsverðu dýrð; barónar
heima. Osigur þeirra ætti að vera heilnæm | beiningamalsins; hertogarnir af húðartruntunni
kenning þeim, sem lítils hafa metið skyldurnar
við verkamarmakjósendur sína. Ennfremur
hafa margir í gömlu flokkunum báðum lofað
stuðningi sínum til ýmsra framkvæmda, er
verkamannaflokkurinn berst fyrir, og sumir eiga
kosningu sina að þakka verkamannaatkvæðum
eingön.gu.
Þóft t. d. Mr. Peter Heenan sé fyrst og
fremst bundinn liberala flokknum, og sérstak-
lega félögum sínum í ráðuneytinu, þá trúum vér
ekki öðru en hann geri alt fyrir verkamanna-
flokkinn, sem embætti hans og flokksfylgi leyfir.
Auk þess er stjórnin og liberali flokkurinn
miklu vinveittari verkamönnum en nokkru sinni
áður. Þeir viðurkenna, að verkamannaatkvæðin
hjátpuðu þeim viða’úr öngþveiti, á síðasta þingi.
Löggjöf sú, er verkamenn fóru fram á, vann
vinsældir, og með henni var mælt nú í kosn-
ingunum. Verði loforðin ekki efnd, þá eru
nógu margir verkamannaþingmenn í þinginu til
þess að krefjast skýringar.
En mest er þó um það vert, að hinir þrir
verkamannaþingmenn — 50% viðauki — eiga
sér ágæta stoð í bændaþingmönnunum — Irvine,
Kennedy, Miss McPþail og næstum tylft að
auki, eru likleg til þess að berjast alveg eins
djarflega fvrir verkamönnuni, eins og þeir
verkamannaþingmenn, er líklegastir eru að ná
kosningu.
Nýr "Ginger”-flokkur er hugsanlegur —
Hvort sem hann verður opinberlega myndáliur
eða ekki, þá^verður hann á vaðbergi, óháður,
óhræddur, sæmilega skipaður; fulltrúi sívaxandi
kendar i landinu. Bregðist oss ekki allar von-
ir, þá ætti þessi hópur að vekja á sér öfluga
eftirtekt allra Iandsmanna, fyrir næstu kosn-
ingar, og ef til vill að knýja fram algerlega ný
flokkssamtök. Þetta er auðvitað getgátan ein-
ber. — En — “jörðin hreyfist samt”, þó hún
fari hægt. Straumurinn er rann. i afturhalds-
áttina, frá stríðinu, virðist nú vera stemdur. Ný-
ir straumar gera var^ við sig, og munu koma i
ljós í þinginu, beinlinis eða óbeinlínis. —--
Bækur
INGUNN JONSDOTTIR: BOKIN
MlN■ 168 bls. 8vo. Reykjavík.
Prcntsmiðjan Acta H. F. 1926.
Þessi litla bók skiftist í fimm kafla; Afi tninn;
Meldheimilið fyrir /60 árum; Fyrstu endurminn-
ingar mínar; Glerbrot á mannfélagsins haug", og
“Fjársjóðir scm mölur og ryð gcta ckki grand-
að". i
Það þarf ekki langar forsendur að því að
þessi bók er svolítið meistaraverk. Hún hefir
inrri að halda dýra gripi úr sjóði endurminn-
inganna. Það 'sjá allír. En ,þeir eru 3íki
slípaðir á svo óbrotna visu og greiptir í svo
einfaldan búning, að með slíkri aðferð skap-
ast annaðhvort missmíði eða listaverk. Það
síðara hefir hér skeð. Það sjá færpi í fljótu
bragði.
Hér er lika skáld á ferðinni, þótt höfundurinn
geri hvergi tilkall til þess, né myndi það til
hugar koma. Eg á ekki sérstaklega við barna-
sögurnar litlu og æfintýrin í síðasta kaflanum.
Eg á aðallega við fyrsta kaflann; Afi minn.
Jón kammerráð á Melum, íklæddur holdi og
blóði sem aðrir menn! Jór; kammerráð, sem
stóð fyrir hugskotssjónum okkar barnanna, mót-
aður af munnmælasögum alþvðunnar, sem blóð-
laus og vindþurkuð imynd ágirndar og síngirni,
verður hér blóðheitur skapmaður, og þó
draumamaður i aðra rön.dina. — Blað-
síðurnar 11—13 hafa skafið út gömlu myndina,
sem eg hélt að væri grafin í hugskot mitt; af-
máð hana, eins og sólskinið frostrósir, og dregið
þar nýja mynd, með sterkum og lifandi litum. —
— Hin háleita einfeldni á sér dýpri rætur í
sálarlífi kvenna en karla; það er eins og eðli
þeirra sé frekar altilveruskynjandi; sé á óaf-
vitandi vísu í nánara sambandi við Kosmos. Er
ef til vill eitthvað óskynjar.legt, eða óskiljan-
legt samband á milli þess og hins, að líkamir
þeirra eru frjóreitir mannlífsins á jörðinni?
Hvað sem um það er og verða kann, tekst kon
um ennþá sjaldan að setja mikið af þessum eig-
Sölvi Helgason; Hannes Stutti og Helgi Fróði.
— Helgi Fróði! Já, hér hefir skeð dásamlegt
undur. Olnbogabarn og umkomulaus flækingur,
og spekingur þó að hálfu; flugfjaðrastýfður frá
æsku, reikar hanr^ um brunahjarn tilfinninga-
leysis og misskilnings, milil sveitabæjanna á Is-
landi, siskrikandi á gaddfiosta og glerhálum
spéhráktim kuldaglotts og freðhlátra spjátrung-
anna. Endrum og eins nær hann inn á iðgræna
Hveravelli, þar sem afar og ömmur okkar ein-
hverra höfðu hlúð að öllum góðum gróðri og
hlýjað loftið með hugarþeli sínu. Á einum slik-
um stað rekst hann á yndislega unga stúlku, með
glóbjart og knésítt hár. Og svo einkennilega
stendur á, að hugarlönd hennar eru að fara í
auðn innan um allan gróðurinn; hana hungrar
og þyrstir innan um allsnægtirnar, þvi brauðið
og svaladrykkirnir, sem henni er rétt, af góð-
hug, verður að ösku og galli í munni hennar,
án þess að nokkur viti.
En flækingurinn á lásgras og ilmsmyrsl i
töfrabauk sínum. Orð hans falla eins og sáð-
korn í ýfða akurmold, og spakmæli hans sem
lágnæturdaggir í storir þurkað og sólsprungið
dalverpi. Þá er hlutverki hans lokið. Þá
hverfur hann á braut.
En frækornið, sem flækingurinn sáði, festir
rætur og dafnar. Unga stúlkan þroskast í full-
orðna konu. I hugarlöndum hennar vex lauf-
ríkur og limfagur apaldur, sem veitir forsælu og
hvíld börnum og fullorðnum; yvinum og vanda-
mönnum; olnbogabörnum og afhverfingum. Og
eftir meira ep hálfa öld, ber það þenna fagra
ávöxt; Bókin nún.
i
Hún hefir goldið skuld sína, þessi kona. Hún
hefir gert flækinginn ódauðlegan, og gefið þjóð
sinni listaverk. En hún hefir gert meira. I
fimthi ár hefir hún ávaxtað frækorn hans, á-
sanif þeint sem hún fékk frá foreldri sínu í arf
og heimanmund, og varið ávöxtunum til út-
sæðis í aðrar barnssálir. “..... Og hún sagði
þeim öllum sögur, hverju við sitt hæfi, og þau
elskuðu hana 611. Þegar hún sagði þeim sorgleg
ar sögur, hrundu tár af augum þeirra, sem urðu
að perlum, er féllu glitrandi fyrir fætur hennar,
en þegar liún sagði þeim frá gleðirikum við
burðurn, brostu þau, óg þá féllu rósir af vörum
þeirra. Hún safnaði þessum dýrgripum saman,
og bygði sér fyrir þá veglegan bústað. — O
ennþá safnast börnin kringum hana og færa blóm
og sólskin inn í híbýli hennar.”
t ¥ ¥ ¥
Þessi síðustu orð í “bókinni hennar’’, eigá við
han^ sjálfa. Þetta er ekki sagt út i bláinn. Hér
talar sá sem revnsluna hefir, og átt hefir kost
á þvi að hlaupa til hennar með brennandi kinnar
og kverkarnar skrælnaðar af hixtandi ekka, á
þyngstu "stundum lifsirís—sem svo fáir fullorðnir
skilja, af þvi að orsakirnar í þeirra augum eru
svo smávægilegar — þegar allir draumheimar
og kristalshimnar barnssálarinnar hrynja í niola
yfir höfuð vesalings eigandans, og hylja han.n i
rústunum. Þá hafa hendur hennar dregið úr
sviðanum, sefað ekkann og svalað brunanum. —
Hún er ein af þeim dýrðlegu konum; ástmeyj-
j um, mæðrum og systrum, er varpa töfrabjarma
j yfir húmríki farinna vega og sæluskini yfir rökk-
j urlönd endurminninganna. Ljósker og stafur er
j minning þeirra, um ófarna skuggadali og-flughála
framtíðarstigu.
Eg sé hana enn fyrir mér. Hún gengur ennþá
um, heima í yndislegasta dalnum í veröldinni, og
heldur í hendur lítilla barna.
SAGA; missirisrit; II. árg., 1. bók.
Ritstj. Þorsteinn Þ. Þorsteinsson. —
Winniþcg 1926. City Printing &
Publishing Co.
Þetta er annáð vor- og sumarhefti “Sögu”
litlu”, sem margir eru nú farnir að kalla, eins
og menn gera sér tæpitungu við góðan kunningja.
TJtliti ritsins og frágangi frá prentsmiðjunnar
hendi heíir verið lýst áður, og er hann að engu
lakari nú. Aðeins þykir mér pappirinn. of viða-
mikill fyrir svo lítið brot.
Það er ekki til siðs að ritdæma
tímarit sem aðrar bækur, enda skal
hér aðeins drepið á það, sem helzt vek
ur eftirtekt lesandans. Tala höfund-
anna er legíó, þ. e. a. s. 16 höfundir
eru auglýstir, auk þes ssem smábitar
liggja eftir aðra. Verður ekki helm-
ings þeirra minist i ekki lengra máli.
Stephan G. Stephansson ríður á vað-
ið með all-langt kvæði, “Erfðir”. —
Las hann það í Sambandskirkju hér í
sumar. Efnið er úr Grettissögu; um
síðustu endurfundi og skilnað þeirra
mæðgina, Asdísar og Grettis. Það
er nóg að segja, að meistarahöndum
Stephan.s hefir ekki fatast fremur en
vant er, ekki sizt þar sem um slik efni
er að ræða.
“Lífsferðin”, eftir Þorskabit,
kveðið í langlokustíl c% er skrambi
sniðugt, eins og slíkur kveðskapur
þarf að vera, ef lesandinn á ekki að
sofna.
Eitt hið jnerkasta. er Saga flytur nú
er greinargerð eftir Stein Dofra:
“Hver er höfundur Njálu?” Hefir
hann koniist að þeirri niðurstöðu, að
rímnaskáldið Einar Gilsson, lögmaður
norðan og vestan 1367—1369, muni
vera höfundur hennar. Leiðir hann
að þvi góð rök. í stuttu máli, með
góðu orðfæri. Er skaði að slíkir
fræðimenn skuli ekki eiga heimboð til
aðseturs á Islandi.
Aftur á móti er lítt skiljanlegt, hvaða
erindi slíkt skrif sem “Vinarávarp
til innflytjenda”, eftir Aðalstein
Kristjánsson, hefir i timarit. Slíka
stila má ætla að Babbitabörn á ferm-
ingaraldri skrifi um öll Bandarikin,
svo þúsundum skiftir árlega. In.ni-
haldiþ er ekkert annað en margjórtr-
uð, velgjuleg tugga Rotary-kvöldmat-
arræðumanna. Slíkt hugsanasoð er
ekki á bofð berandi í íslenzku tima-
riti. Við erum ekki allir orðnir að
Babbitum — ennþá.
Líkt; er að segja um “Véfrétt frá
uppsveitum’’, eftir sama höfund, þó
að það sé í eðli sínu meinlausara;
eigi að vera graáskulaust fyndnisskrif.
Það er að vísu rétt, að græskan er
þar ekki, en þvi miður fyrirfinst
fyndnin ekki heldur. Að vísu er ekk-
ert illa af stað farið af byrjanda í
fyrri partinum, en þegar á að fara
að búa sig undir að riða endahnútinn,
þá leysist alt upp í bláþræði og
hnfökra. Málfærið afsakar hieldur
ekki listaskortinn. Það ber vitni um
vafasama íslenzkukunnáttu. — SHkar
“véfréttir’’ eiga sér engan tilveru-
rétt fyrir utan sendibréfaumslag til
kunningjanna. —
Lengsta og veigamesta skrifið i
“Sögu’’ er eftir ritstjórann. sjálfan,
“Spjall”. Þetta 18 kafla spjall eru
hugleiðingar um landnám Islendinga
hér, afdrif þeirra og framtíð. Fyrir
augurn þess, er ekki hefir yndi af
smásmuglegasta sparðatíningi, er
þetta ágætissmíði. Það er alt vel rit-
að; margt stórvel ritað og sagt.
Framsetningin á í bezta lagi við
efnið, enda er enginn efi á því, að
stíll Þorsteins nýtur sín sérstaklega
vel í ritgerðum (essays), og er fylli-
lega til jafns við það allra bezta sinn-
ar tegundar, austan hafs og vestan,
að einuni eða tveimur ‘yfir’’-mönn-
um frátölduni.
Til þess að gera “Spjalli’’ full
skil, þyrfti grein, jafnlanga og það
er sjálft. Og reyndar ekki eina, held-
ur margar. Menn eiga ^ að ræða
“Spjall” með sér, hvar sem þeir
DODD’S nýmapillur eru bezta
nýrnameðalið. Lækna og gigt,
bakverki, hjartabilun, þvag-
teppu, og önnur veikindi, sem
er stafa frá nýrunum. — Dodd’s
Kidney Pills kosta 50c askjan,
eða 6 öskjur fyrir $2.50, og fást
hjá öllum lyfsögum, eða frá
The Dodds Medicine Co., Ltd.
• Toronto. Ontario.
Þetta er að verða alt of langt
mál.. En að auki hafa margir lagt
til aðra góðbita í "Sögu’’: Rit-
stjórinn, Dr. Sig. Júl. Jóhannesson,
Dr. J. P. Pálsson, J. Magnús Bjarna-
son o. fl. o. fl. — Og eins og fyrri,
er á mörgu að taka, æfintýrum, dæmi
sögum, þjóðsögum og skrítlum. —
Islendingar eiga að kaupa "Sögu”.
THE ICELAND YEAR-
BOOK, 1926. Editcd by
SNÆBJORN IÖNSSON.—
124 bls. 8vo'. Helgi Zoegu.
— Rcykjavík. — 1926.
Þetta er fyrsti árgangur “The
Iceland Year-Book”, sem hr. Helgi
Zoega, sem tekur að sér að leiðbeina
útlendum ferðamönnum, gefur út.
Er bók þessi niikil endurbót fra
bæklingi, er sanii maður gaf út í
fyrra, að öllu leyti betur gengið frá
þessari bók.
Hr. Snæbjörn Jónsson, er séð hefir
um ritstjórnina, hefir verið skrifari
og eiðsvarinn túlkur í Stjórnarráði
Islands, í iðnaðar- og verzlunarráðu-
neytinu. Er hann prýðisvel að sér
í enskri tungu, en.da verður ekki ann
að sagt en að vel sé frá verki hans
geng^S. — Bókin gefur gott yfirlit, í
stuttu máli, yfir menningu landsbúa
og landkosti, auðvitað sérstaklega
frá sjónarmiði, ferðamanna. Vísar
hún einnig til bóka, er meiri fræðslu
gefa að ýmsu leyti um Island, en
svona bók getur gert. Sakna eg þó
úr þeirri upptalningu bókar Ameríku
mannsins og Islandsvinarins Russells,
sem þrisvar fór til Islands (1910,
1912,''og 1914, að niig minnir), og
hefði farið oftar, ef honum hefði
enzt aldur til. Mun bók hans veri
ein hin bezta, er um Island hefir
verið rituð á enska tungu, nú í
seinni tíð að minsta kosti.
Fjöldi ágætra mynda prýða þessa
litlu handbók, þótt einstaka sé nokk-
uð máð,- og auk þess er lítið kort
af Islandi, eftir uppdrætti Thorodd-
sens, að eg hygg, framan við bók-
ina.
Þvi miður verður að svo komnu,
ekki hjá því komist, vegna Vestur-
Islendinga, að láta hér í ljós undrun
sina yfir umgetningu, eða ritdómi,
er birtist í siðasta Lögbergi, um þessa
“árbók”. Sá ritdómur er gerður af
svo mikilli vanþekkingu á enskri
tungu, að það er ekki auðvelt að
hugsa sér, þvað sæmilega mentuðum
hittast; rita um það í blöðin og r'f-1 Austur-Islendingi myndi helzt detta
í hug, er hann sér ritdóminn. Eykur
það mjög á furðuna, að allar háska-
legustu kórvillurnar í ritdómnum eru
settar fram af svo miklu sjálfstrausti,
að þar er engu ábætandi, og að svo lít-
ur út, að leit hafi verið gerð að þeim.
En svo ramt kveður að, að aðfinsl-
urnar eru hver annari ástæðulausari,
og því meir sem lengra dregur fram
í ritdóminn, og meira er úr þeim
gert. Hlýtur það að vera jafnbros-
legt fyrir Austur-Islendinga, eins og
það er gremjulegt fyrir Vestur-Is-
lendinga, að sjá héðan að vestan
settar fram aðrar eins ithugasemdir
eins og t. d. við “Horned Mountains”,
"Sanatorium” og “Gymnasium”.
Hvernig í ósköpunum er t. d. fariíí
að því að hola Cynosarges bygging
unni í Aþenuborg hinni fornu, að-
setursstað “kýnisku” heimspeking-
anna, niður á Þýzkaland? En út
yfir tekur þó að þýða “Average
Agent” með "meðalskussi” I Þa5
ætti þó hver stálpaður unglingur, sem
er sæmilega að sér í enskri /tungu,
að^vita hvað þýðir.
S. H. f. H.
ast um það. — Helzt vildi eg
benda á kaflana 5—6 ,8—10 og síð-
ustu kaflana fjóra.' Sérstaklega 17.
kaflann, sem auk þess að vera skrif-
aður af mikilli og varanlegri list, hef-
ir inni að halda þá nýstárlegu og sér-
lega eftirtektarverðu spurningu,
hvort Vestur-Islendingar muni ekki
óafvitandi hafa myndað hér nýtt
þjóðbrot — “smáþjóð, sem í insta
eðli sínu er hvorki íslenzk né ame-
risk, þótt hún tali íslenzku á sama
hátt og Islendingar heima, en búi í
Ameríku með Englum, Skotum, Irum
og allra þjóöa mönnum ?”
Eg held að tilgáta Þorsteiqs sé al-
veg rétt; finst það svo sjálfsagt við
nánari athugáin, að það sé likt og sag
an um Columbus og eggið. Spurn-
ingin verður þá, hvort þessi “þjóð-
myndun” sé nokkurs virði, og ef svo
er, hvernig henni verði haldið við
sem lengst, þvi að"'auðvitað er ekki
nema lítið timaspursmál, hvenær hún
líður undir lok. En alt er “Spjall-
ið” raunar nægt umhugsunarefni fýr-
ir Þjóðræknisfélögin hér í Vestur-
heimi.
»