Heimskringla - 03.11.1926, Blaðsíða 3

'WINNIPEG 3. NÓV 1926.
HEIMSKRINGLA
3. BLAÐSÍÐA
ROYAL
YEAST
CAKES
GERIR
AFBRAGÐ
HEIMATIL-
BÚIÐ
50 ár.
miöstjórn hefir ráSgjafarstarf á (stærstu, sem sé fræSsludeildinni.
hvort heldur matvæli eSa föt, má fá
í enska stórsölufélaginu. ÞaS á líka
mörg birjjðabúr og verksmiSjur, á-
samt stofnunum og eignum erlendis.
Skoska samvinnusambandið—
Skozka stórsölusambandiS er ólíkt
hinu enska í því, aS þaS tekur fyrir
jafnt einstaka menn sem félög. —
'Starfsmenuirnir hafa heimild til aS
e!ga hluti, sem fara eigi samtals fram
tir 200 pundum. Hvert íélag, -,ém er
' stórsölufélaginu, verSi r aS eign-
■3st hluti, sem séu 2 sterlingspund
fyrir hvern einstakan félagsmann.
Petta hlutafé er eigi úttækt. Fé- [ um, sem samsettar eru af mönnum
lagiS hefir mikiS lánsfé, en ræSur : úr miSstjórninni. I reyndinni er miS
e,gl yfir neinni bankadeild, sem stjórnin stjórnarnefndirnar í 9 fylkj
enska félagiS. ViS árslok 1924 náSi I um, sem hvert um sig er ákveSinn
hlutafjárhöfuSstóll félagsins 1,448,364 hluti af hinum samein. konungsrikj-
pundum og lánsfé þess 5,864,869 um. Stjórnarnefntíir fylkjanna eru
pundum, en VarasjóSurjnn 1,251,143 nefndar deildarskrifstofur, og er verk
pundum. AriS 1924 var viSskifta- [ þeirra aS gæta hagsmuna félaganna
’ elta þess 17,312,194 sterlingspund. j á því svæSi, sem hver þeirra er kosin
Líkt og enska stórsölufélagiS, hefir|fyrir. MiSstjórnin heldur meS sér
þetta skozka stórsölufélag meS hönd fundi hér um bil 3 eSa 4 sinnum á
um margvísleg framleiSslufyrirtæki. * ári.
hendi, ásamt útbreiSslu og fræSslu-
starfsemi, jafnframt stórsölu og
framleiSslu. I Mikla-Bretlandi er
annarskonar niSurskipun. RáSgjaf-
arstarfsemin ásamt útbreiSsluverk-
inu og fræSslunni er rekin af “Sam-
vinnusambandinu”, sem hefir sem
félagsmenn iSnaSarfélaga í “hmum
sameinuSu konungsríkjum” Sam-
band þetta hefir nýlega ráSist í aS
stofna jarSyrkjudeild, sem á aS leit-
ast viS aS stofna jarSyrkjufélög og
starfa fyrir viStengslum slíkra félaga
og svo þeirra jarSyrkjufélaga, sem
áSur eru tilverandi. AS því er snert
ir England og Skotland, nær samband
iS þannig yfir allar tegundir sam-
vinnufélaga.
Sem stendur nær “Samvinnusam-
bandiS’’ yfir 1315. undirfélög. Neyt-
endafélögin greiSa árstillag, sem
svarar 2 pence fyrir hvern félags-
mann. Fyrir stórsölufélögin, fram-
leiSslufélögin og sérstakar félagsteg-
undir er gjaldiS ákveSiS í hverju ein
stöku tilfelli, eftir samkomulagi milli
Sambandsins og þess félags, sem á
hlut aS máli. Gjöldin samanlögS
fyrir áriS 1924 voru 38,933 sterlings-
pund.
Arssamkoman, sem ávalt er hald-
in um hvítasunnu, er almennur fund-
ur fyrir félagsmenn Sambandsins,
og þaS þing sækja um 1500 til 2000
umboSsmenn. Fulltrúatala félaganna
stendur í hlutfalli viS félagsmanna-
tölu í þeim, en samt fær ekkert félag
aS hafa meira en 6 umboSsmenn,
þar eS samkoman, sem þegar er
feiknastór, myndi ella verSa meS
öllu óviSráSanleg. Þetta skerSir þó
eigi atkvæöisrétt félaganna, af því
aS sérhver umboSsmaSur, sem hefir
í höndum atkvæSisspjald félagsins,
er fulltrúi ívrjir gertvalt atkvæða-
magn félagsins.
A milli samkomanna, er samband-
inu stjórnaS af miðstjórn, sem 70
menn sitja í, og af ýmsum nefnd-
FræSsludeildin býr til lestöflur
bæSi fyrir unga og gamla samvinnu
menn. Þær greinar, sem þar er um
aS ræSa, eru: samvinna, saga, þjóS-
megunarfræSi o. s. frv. Próf í þess
um greinum eru haldin og eftir niS-
urstöSunni, er viS þau verSur, gefur
nefndin út vottorS og skiftir úr
verSlaunum og styrkjum. HéraSs-
félögin skipa niSur námsbekkjum í
samkvæmni viS lestöflurnar og sjálft
sambandiS, sem stofnar einnig náms-
bekki, leggur jafnvel stund á bréfa-
skiftafræðslu fyrir nemendur í
skektum sveitum. SambandiS ai
NAFNSPJOLD
bókhaldara, sölumanna,
ritara og endurskoSenda.
I
nams-
AiiS 1924 var verSmæti þeirra fyrir-
tækja 5,453,159 sterlingspund.
LaunuS stjórnarnefnd, 12 manna,
HöfuSnefndirnar eru:
“EininffatsMfstofan”, sem er
framkvæmdarnefnd. Hún fæst viS
Lefir á hendi stjórn félagsins. Laun-! almenn málefni og er stjórnarnefnd
ln eru nokkuS lægri en laun stjórn-: sambandsins, en háS ályktun miS-
arnefndar í enska stórsölufélaginu.' stjórnar.
Stjórnarnefndarmenn halda fundi 4 “Miðnefnd frœðslumála”, sem
smnum á ári, 2 í Glasgow og 2 í einnig felur í sér nokkra fulltrúi
Edinborg. A Skotlandi eru atkvæSi1 fyrir aSrar deildir samvinnuskipu-
félagsmanna bundin viS vörukaup j Iagsins. Verk hennar er aS efla,
þeirra hjá stórsölufélaginu, alveg eins [ stjórna og koma í framkvæmd fræSslu
a Englandi. Skozka stórsölufé- j starfinu fyrir hönd samvinnuhreyf-
IngiS skilur sig frá því enska sérstakl. ingarinnar.
1 því aS þaS rekur nokkrar smáverzl- “Nefnd hagskýrslna og auglýs-
amr i bygðum, þar sem engin neyt- inga”. Hún ber ábyrgS á útgáfum
endafélög eru. AugnamiðiS er þá,' bóka, smárita o. s. frv.; sömuleiSis
héraSafélögunum og sambai
sjálfu, eru árlega 30,000 lærisveina.
Fræðshtdeildin býr árlega út
kveSinn fjölda af sumarskólum
þeim er einn alþjóSlegur) handa u
um mönnum og gömlum. A
hverju undir hvítasunnuna er stc
aó til stórrar samkomu af áhu
mönnum fræSslumálanna í féla
skapnum. VikunámsskeiS Þ
stjórnarnefndarmenn og fyrir a
flokka samvinnumanna eru ein
haldin og jafnframt því eru náms-
skeiS í eina viku eSa tvær fyrir
ara í félögunum og fræSslunefnd-
unum.
Samvinnuskólinn í Manchestc
lika mikilvægt verkefni fyrir fra
deildina. I þann skóla safnast í
hverju sívaxandi fjöldi lærisi
frá öllum hlutum veraldar. Sa
önnur atriSi ásamt lesköflunum. AI
þetta er svo birt í “fræSsluskránni’’
s^m árlega kemur út. A hverjum ár
fjórSungi er gefiS út tímarit, sen
heitir “SamvinnufræSarinn” (Thi
þessar verzlanir verSi svo smám
saman sjálfstæS kaupfélög.
Samvtnnufélög framleiðslu-
hluthafa.
ÞaS eru
á hún aS sjá um söfnun og samning
á hagskýrslum, sem talist geta gagn-
Iegar félögunum.
“Starfsmannanefndin” veitir félög
unum liSsinni í málum er standa í
sambandi viS starfsmannahaldiS.
“Sameinaða þingnefndin”. I hennt
eru fulltrúar frá stórsölufélögunum
og öSrum samvinnustofnunum. Þessi
*•'! nálægt því 100 slík
felog, aSalIega i prentiSn, skógerS
og saumaskaparvinnu. MarkaS fyr-
L vöru sína hafa þau einkum hjá
nevtendafélögunum, en mörg af, . , „ „ , . ,
prentsmiSjufyrir'tækjunum hafa töht | ne/n.d hyggUr vandlega aS Þe,,n ’aga
■veiSa verzlun viS sambönd samiSn
aSarmanna sinna og önnur slík félög.'
Lélögin hafa um 10,000 starfs-
manna. Helztu einkenni samvinnu-í
félaga framleiSsluhluthafa er þasj
aS starfsmennirnir hafa. rétt til aS
■rerSa hlutabréfaeigendur og þannig
liluttakendur i stjórninni í félaginu,'
en svo hafa þeir, hvort sem þeir eru
félagsmenn eb'a ekki félagsmenn, rétt1
td í5658 aS hljóta hlutdeild í ágóSa
félagsins. SÍSan vextir af hlutafénu, ’P!L ger8um þeirra-
uröu 5%, sklftist ágóSinn venju-' St°rf nefndanna eru
a milli starfsmanna, hlutaeig-
°S vörukaupenda. Einn hlut- , , T
er PTPÍítrt,,^ _______-______ :! íast a Islandi, Glasgow á
) setningum og tilskipunum, er snerta
samvinnufélögin. Hún kennir og
meS uppástungur til st*órnarinnar i
nafni samvinnustefnunar.
Auk þess eru til ýmsar aSrar
nefndir, svo sém ein nefnd. stofnuS
af iðngreinafélögunum í sameiningu,
til þess aö ráöa fram úr deilumálum
iðngreinanna, útbreiöslunefndin og
framfaranefndin, en tíminn leyfir
mér eigi aS skýra með nákvæmni
Höfuðskrif-
| stofa sambandsins er í Manchester.
| En það hefir einnig skrifstofu í Bel-
Skotlandi,
Jega
enda
nn er greiddur starfsmönnum , _ ,,
hk'tfalli viö laun þeirra> annar hlut-^UníUUm °g Leeds 4 Eng,andi' 1
lnn kaupendum í hlutfalli viS hofu®sknfstofunm eru Þessar dedd-
kaup þeirra,
eigendum í
eígnina.
voru-
°g þriöji hlutinn hluta-
hlutfalli viS hlutafjár-
Samvinnusambandið.
I sumum löndum hafa samvinnu-
félögin einungis miSstjórn, og þessi
ir: lagadeild, fjá, hagsd.ild, verk->
mannadeild og fræSsludeild, ásamt
deild fyrir auglýsingar og ástands-
fræSi, og bera deildir þessar ábyrgS
fyrir einhverri nefnd. Eigi er það
unt hér aS lýsa störfum þessara
deilda. Vér verSum því aS gera oss
ánægSa meS stutta lýsingu á hinni
i fræSsluverkinu. FræSslude
vakir einnig yfir “Samlagi” áhuga-
manna í samvinnulegu fræöslustarfi.
Það samlag hefir alþjóSlega deild,
sem sifelt stækkar. Þar fá félög
ungra samvinnumanna einnig hjálp.
Fyrirlestur þessi er þegar or
langur, og því verSur aS gefa ein-
ungis nokkrar stuttar bendingar um
þau atriði, sem eftir eru. Samvinnu-
flokkurinn, sem hefir skrifstofu sína
í Lundúnum, er stjórnmálafélag
samvinnumanna. Hann fær fjár-
styrk sumpart frá sambandinu, sum-
part af frjálsum tillögum frá félög-
unum.
Kvennagildin eru félög samvinnu
kvenna meS því augnamiSi aö vekja
áhuga meSal kvenna og fræSa þær í
samviiínumálum. Sérstök gildi eru
til fyrir England, Skotland og Ir-
land. Gildin eru sjálfstæðar féiags-
myndanir og fá slyrk frá Samvinnu-
sambandinu. Þau hafa mikinn og sí-
vaxandi félagsmannafjölda og hafa
stööugt aukin áhrif á samvinnumál
og almenn áhugaefni.
A Englandi og Skotlandi finnast
einnig karlmannagildi. Eigi eru þau
svo gömul sem kvennagildin og fé-
lagsmenn eru þar eigi jafnmargir, en
félagsmannatalan og áhrifin aukast
þar lika.
Félgsmannagildin starfa á sama
veg sem kvenna- og karlmannagildin,
en aðgang i þau hafa bæöi karlar og
konur. Þau finnast á nokkrum stöö-
um, þar sem menn hafa þann skiln-
ing á máli, aS karlar og konur eigi
ekki aS starfa sundurgreind fyrir
samvinnuna.
Fyrir æskulýS samvinnumanna er
borin umhyggja af stallbræðragild-
um og hringum, sem safna ungum
samvinnulýS til samfunda, ferSalaga
og Jestrarstarfsemi. Þau aukast aö
niannfjölda og gera gott verk meö
því, að þau festa áhuga æskulýösins
viS samvinnuhreyfingupa.,
BlaSaxostur samvinnumanna á
Mikla-Bretlandi er eigi jafn fullkom
inn og í öörum löndum. The Co-
operative News’’1 (v'kublaS), “The
Womans Outlook” (hálfsmánaöar-
blaS), “The Millgate Monthly”
(mánaSartimarit) og “Our Circle”,
mánaSartiSindi fyrir unga samvinnu
menn, eru gefin út af National C®-
operative Publishing Society.
“The Co-operative Official” er
mánaSarlega gefiS út af Samvinnu-
sambandinu fyrir hönd þjónustufólks
félaganna, jafnframt því sembandiö
(Frh. á 7. bls.)
Vér höfum öll Patent Meðöl.
LyfjabúSarvörur, Rubbcr vörur,
lyfseSlar afgreiddir. Vér sendum
hvaS sem er hvert sem vill í Can-
ada.
BLUE BIRD DRUG STORE.
495 Sargent Ave., Winnipeg.
Fótasérfræðingur
Flatlr fætur, veiklatSÍr öklar, lík-
þorn, sigg, umvaxnar neglur ogr
allir fótasjúkdómar
LÆKNAHIIl TAFARLAUST
Dr. G. Albert,
334 Somerset Block, Winnipeg
Sími: 23 137
MHS B. V. ISFELD
Planlat .t Tcacher
STUDIOl
#6ð Alvcrntonc Strcct.
Phone : 37 020
Lightning Shoe
Repairing
Sfmtt 80 704
328 Hargrav* St.# (Náln*jft Klltco)
Skðr ok attffvðl bflln tll efttr mátl
LltltS eftlr ffltlæknlnsrum.
-
f
PETERS Ábyrgstar Skóviðgerðir L Arlington og St. Matthews
f
‘ Ellice Fuel & Supply KOL — IvOKE — VIÐUR f Cor. Ellice & Arlington i T S13II: 30 376
-
SECURITY STORAGE & WAREHOUSE CO., Ltd. Fiytja, gcyma, búa -im og scnda llflsmunl og Piano. Hreinsa Gfllfteppl SKRIFST. OK VÖRUHCS “CT> Elllee Ave., nftlægrt Sherbrooke VÖRUHOS “B”—83 Kate St.

Muirs Drug Store Ellice og Beverley GÆÐI, NÁIÍVÆMNI, AFGREIÐSLA PHOXE: 39 934

King’s Confectionery Nflr Avcxtlr og Garftmctl, Vlndiar, Cigarcttur og Grocery, Ice Cream og Svaladrykklr. SlMIi 25 183 551 SARGENT AVE, WINNIPEG

L E L A N D TAILORS & FURRIERS 598 Ellice Ave. SPECIAL Föt tilbúin eftir máll frá 933.30 og upp Mefl aukabuxum $43.50 SPECIAL#

Hifl nýja Murphy’s Boston Beanery Afgrelðir Fiah A Chipa i pökkum j tll helmflutnlngs. — Ágætar mál- titiir. — Einnig molakaffi eg svala- drykkir. — Hreinlætl elnkunnar- orb vort. 029 SARGENT AVE., SIMI 21 906

Síml 39 650; 824 St. MntthewH Ave. Walter Le Gallais KJÖT, MATVARA Rýmilegt verfl.

Allar bíla-viðgerðir Radiator, Foundry acetylen. Weldlng og Battery servic. Scott’s Service Station 649 Sargent Ave Síml 27 177 Winnipeg;

Bristol Fish & Chip Shop. HIÐ GAMUA OG ÞEKTA KIXG’S ber.ta *ertJ Vflr Hendjum helm tll ybar. frá 11 f. h. til 12 e. .h. Fiskur 10c Kartöflur 10o 540 Ellce Ave*, bornl Langildt SIMI: 37 455

HEALTH RESTORED
Lækningar án lylji
Dr- S. G. Simpson N.D., D-O. D,0,
Chronic Diseasea
Phone: 87 208
Suite 207 Somerset Blk.
WINNIPEG, — MAN.
Dr. M. B. Ha/ldorson
401 Boyd Blda.
Skrlfstofusími: 23 074
Stundar eérstaklega lungnasjúk-
déma.
Kr aí ftnna & skrlfstofu kl. u_u
f 1». og 2—í o. h.
Heimlll: 46 Alioway Avo.
Talsími: 33 158
TH. JOHNSON,
Ormakari og GulLmiBur
Selui giftingaleyflsbrét
Borsiakt atnygll veltt pöntunua.
og vltJyJcr'Bum útan af landl.
204 Main St. Phone 24 637
Dr. B. H. OLSON
216-220 Medlcal Arts Bld(t.
Cor. Graham and Kennedy gt.
Phone: 21 834
Vlötalstimi: 11—12 og 1__5.30
Heimili: 921 Sherburn St.
WINNIPEG, MAN.
Telcphone: 21 613
J. Christopherson,
Islenskur lögfrœðingur
845 Somerset Blk.
Winnipeg, Man.
DR. A. BI.8NDAL
818 Somerset Bldg.
Talsími. 22 296
Stundar sérstaklega kvensjúkdóma
og barnasjúkdóma. — Aö hitta:
kl- 10—12 f. h. og 3—5 6é h
Heimiii: 806 Victor St—Sími 28 130
Tnisfmi: 2S 880
dr. j. g. snidal
ía.v m.«i:k> ih
«14 Someraet Block «
Portagc Avo. WINNIPBa
WALTER J. LJNDAL
BJÖRN STEFÁNSSON
Islenskir lögfrœðingar
709 Great West Perm. Bldg.
Simi: 24 963 356 Main St.
Hafa einnig skrifstofur aS Lund-
ar, Piney, Gimli, Riverton, Man.
dr. J. STEFÁNSSON EL
21« MEDICAli ARTS ILBOt
Hornl Kennedy og Graham.
Stnndar clnaönan ■nrm-, crraa-.
neí- o( kvcrkt-ajölidiu.
v* Utta fr» kl. 11 tll II L h
•* kl. 8 tl 5 e* h.
Talsími: 21 834
Heimili: 638 McMIllan Ave. 42 691
Dr. K. J. Backman
404 AVENUE BLOCK
Lækningar meö rafmagni, raf-
magnsgeislum (ultra violet)
og Radium.
Stundar elnnlg hörundssjúkdóma.
Skrlfst.ttmar: 10—12, 8—6, 7—8
Símar: Skrifst. 21 091; heima 88 538
/. H. Stitt . G. S. Thorvaldson
Stitt & Thorvaldson
Lögfr. og málafærslumenn.
807 Union Trust Bldg.
IVinnipeg.
Talsími: 24 586
Rr. J. Austmann
M.A., M.D., L.M.C.C.
Skrifstofa: 724]/2 Sargent Ave.
ViStalstímar: 4.30 til 6 e. h.
og eftir samkomulagi.
Heimasími: 39 231
Skrifstofusími: 36 006
Emil Johnson
Service Electric
524 SARGENT AVE-
elja rafmagnsáhöld af öllum teg-
undum.
ViðgerSir á Rafmagnsáhöldum,
fljótt og vel afgreiddar.
dr. c. h. vroman
Tannlæknir
Tennur ySar dregnar eí5a lag-
a?Sar án allra kvala-
Talsími: 24 171
505 Boyd Bldg. Winnipeg
J. J. SWANS0N & CO.
I.lmltcd
B E N T A L S
INSUBANCB
REAt, ESTATE
MORTGAGES
600 Parla Bulldlngr, Wlnnlpcgr, Maa
DA/NTRY’S DRUG
STORE
Meðala sérfræðingv,
“Vörugæði og fljót afgreiðsl
eru einkunnarorð vor,
Horni Sargent og I ipiem,
Phone: 31 166
Mrs. Swainson
627 Sargent Ave.
hefir ávalt fyrirliggjandi úrvala-
birgöir af nýtizku kvenhöttum.
Hún er eina islenzka konan, sem
slíka verzlun rekur i Winnipeg.
Islendingar! LátiS Mrs. Swain-
son njóta viSskifta ySar.
Beauty Parlor
at 625 SARGENT AVE.
MAECEL, BOB, CURI„ »0-56
and Beauty Culture ln all braches.
llounil 10 A.M. to 6 P.M.
except Saturdays to 9 P-M.
Por appointment Phone B 8013.
A. S. BARDAL
selur llkklstur og r.nnast um tl-
farir. Allur útbúnaöur ha beatl
Ennfremur selur hann aliskonar
minnisvaröa og legsteina ■ .
848 SHERBROOKE 8T.
Phone: 86 607 WINNIPEG
Arthur Furney
Teacher of Violin
932 Ingersoll Street
PHONE: 89 405
HEIMSJCRINGLA
hefir til sölu námsskeið við beztu
VERZLUNARSKOLA
í borginni með afföllum. Þeir sem vilja bagnýta sér
þessi kjörkaup, ættu að finna ráðsmanninn tafarlaust