Heimskringla - 16.02.1927, Blaðsíða 2

2. BLAÐSIÐA
TIEIMSKRIN GLA
WINNIPEG 16. FEBRÚAR 1927
Máttur og menning.
Prédikun flutt í Sambandskirkjunni
í Winnipeg 30.. jan. 1927.
af séra Ragnari E. Kvaran■
Lúk. 24, 32: — Brann ekkl
hjartat5 í okkur metSan hann
lalaði vit5 okkur á veginum
og lauk upp fyrir okkur ritn
ingunum?*)
Eg las nýlega hugleiðingar eftir
ágætan kennintann um þa5, hverju
mönnum mundi veröa fyrst fyrir aö
bjarga, ef svo stæöi á, að öll ritn«
ingin yröi að eyðileggjast, en þeir
ættu kost á aö halda eitir einum litl-
um kafla. Þess meira, sem menn
vissu um þessi rit, þess meiri væri
vafalaust vandi þeirra. Mörgum
yröi hugsað til fjallræöunnar, og eg
fyrir niitt levti thyndi skilyrðis—
laust taka hana frantar öllu öðru-
ÖBrum fyndist ef til vill mest um
vert að ná í 14. kapitula Jóhannesar-
guðspjalls — þetinan dásamlega kafla,
er ritaður er unt skilnað Jesú við
lærisveinan og uppörvun hans til
þeirra, um að láta ekki skelfast, því
að Faðir þeirra yekti yfir þeitn.
Enn öðrum dytti vafalaust í hug 13.
kapítuli Korintubréfsins fyrra, kafl-
inn um kærleikann, sem allir kann.
ast við: “Þótt eg talaði tungum
manna og engla, en hefði ekki kær.
leika, yrði eg hljómandi málmur og
hvellandi bjalla.” Þannig yrði margt
fyrir oss, sem örðugt væri að velja
á milli. Ef til vill þætti sunutm
allra sárast að sjá af stimutn dæmi.
sögum Jesú; og óneitanlega væri ver.
öldin tilfinnanlega fátækari eftir, ef
sagan ttm glataða soninn væri horf.
in, eða um hinn miskunnsama Sant-
verja. En þessi maðttr, setn eg var
að minnast á, kvaðst afdráttarlaust
mundi reyna fyrst að bjarga sögunni
um för þessara tveggja lærisveina til 1
Emniaus, sem eg las yður áðan.
Líklega yrði hann ekki sá eini, i
sem fyndist á lika lund um þessa
sögu. Það er undursamlegt andrúnts.
loft umhverfis söguttat, sem geri'
hana svo heillandi. Að baki myndar.!
innar af þessum tveimur tnönnum á ^
• I
veginum, er skugginn af sorgarat.!
burðinum voðalega, þegar það full.
komnastá, sem líienn höfðtt séð, var
beitt níðingslegu oflteldi blindra
hleypidóma, ofstækis og skrilæðis.
F.n það er eins og kontin ofttrlítil kyrð
á httgina eftir óveðrið. Sorgin hví!
ir yfir þeint, en angistin og skelf-
ingin hefir sjatnað. Þeim hefir |
fundist sem himinn og jörð hlyti að
ltða undir lok, meðan sorgarleikur-1
inn stóð sent hæst, meðan verið var
að pina meistara þeirra og lífláta.
F.n hitnininn haggaðist ei-gi og jörð. J
in bifaðist ekki. Og nú var að koma ■
logn eftir bálviðrið. En það var logn !
sorgarinnar, <hins mýkri harnts Ijúfra
endurminninga, sem blandast hefir
saman við nýafstaðinn voðann.
En. þegar þeir eru mitt í þessttnt i
httgleiðingum, þá er þar allt í eintt
kominn maðttr i för nteð þeim. Og áð 1
ur en varir, er þessi ókunni niaður líka I
kontinn i samræðttna, og tekur jafn. 1
skjótt forysttt t henni. Hann leysir
úr öllum hinunt tniklu vandaspurn.
ingttm, er þjáðtt sálir þeirra, út af í
þessum atburði. Nærvera hans fyllir
þá heitri trú, samfara nýjunt skiln-1
ingi. Þeir geta ekki séð af honttm, I
þegar kvölda tekur. Þetta er eins og I
sendiboði tf himnunt; það ardarl
af honum friði og rósetni, sem lækn. |
ar htigina, sundurflakandi eftir sár
djúpra harma og baráttu. En þeg.
ar sezt er undir borð, þá “opnuðust '■
attgu þeirra", eins og stendur í frá. j
sögunni.
Borðhald Jesú tiieð lærisveinttm sin 1
ttm. var eitt aðaltækifærið. sent hann ^
notaði, til þess að styrkja bróður.
tengslin á ntilli þeirra innbyrðis.
Hann hefir, að því er virðist, hafið (
hverja máltíð með því að brjóta hið
stóra brauð, er borið var óskorið á I
borðið, skift því á milli þeirra og
bent þeini á, að eins og líkamir (
þeirra nærðust á sömu efnum, eins |
ættu sálir þeirra að leita sér nær— I
ingar hjá hinni satneiginlegu ttpp— j
sprettu alls. Þegar Jesú sat að hinni j
síðustu kvöldmáltíð með lærisv. sín. I
um, þá hefir hann lagt sérstaka á- j
herzlu á þetta efni. Hann segir i rattn j
og veru eitthvað á þessa leið: “Eins I
*) Ræíumatur las fyrir prédikunj
allan kaftann Lúk. 24, 13—35, og: meí
þvi atS ræían fjallar um alla þá frá-
8q£u, benúír hann þeim á, sem lesa '
kynnu ræðuna, aS Ijta fyrst yfir
þennan kafla i nýja testamentinu.
og eg brýt nú brauðið og gef yður
öllunt, eins hefi eg og varið lífi mínu
til þess að láta yðar skilja, hvar og
í hverju þér skulið andlegrar nær—
irtgar leita. Minnist Ixaðskapar míns
í hvert sinn, sent þið sitjið santeig—
eiginlega aí borði. Minnist þess að
þér eigið einn Föður og að þér eruð
bræður.” Þessari einföldu lik—
ingu hafa engir lærisveinar getað
g1 eymts sem ;itt -<nn hafa verið
vottar að henni. Yfir látbragði
meistarans og ntáli hefir verið ein.
hver sá blær, að lærisveinunum hefir
fundist, sent í þessu væri falinn all—
ur persónuleiki hans og öll kenning
hans. Þeir hafa skilið lýpt élsku
hans til þeirra og órjúfanlega trú
hans á Föðurnunt á himnum, og heita
ósk hans um að þeir gleymd’S
aldrei bræðraböndunum. Augu læri.
sveinanna á leiðinni til Emmatts
höfðu verið haldin, þegar þessi gest.
ur úr dularheimum var með þeim, en
þatt opnuðust, þegar hann gerði þessa
litlu hreyfingu nieð höndunum, er
hann braut brauðið. Hún var per.
sónulegri en allt annað, sem læri—
sveinarnir mundtt eftir. 1 þessu litla
atviki brauzt hann sjálfur út. og þeim
gat ekki dulist lengttr, hvað um var
að Vfera.
Sagan. er vissulega heillandi og
töfrandi.
F.n þó ltefi eg ekki minnst á það
í henni, sem eg hafði sérstaklega
ætlað mér að gera að umtalsefni í
dag. Og það er hið furðttlega sant.
tal Jesú og lærisveinanna tveggja.
F.f það er nokkurt eitt orð, sem
lýst gæti því hugarástandi, sem læri.
sveinarnir eru í, þá er það nteð því
að segja, að þeir hafi verið agndofa.
Þeir stara fullir undninar og ger—
samlega skilningslausir á þenna at—
burð. setn orðinn var. Jesús spurði
hvað ylli fitrðu þeirra. Þeir svara:
"Þáð er tttn Jesús frá Nazaret, setn
var spántaður, máttugur i verki og
orði fyrir gttði og öllum lýðnutn;
hvernig æðstu prestarnir og höfð—
ingjar vorir frantseldu hann til
dattðadóms og krossfestu hann. En
vér vonuðum að hann væri sá, er
leysa mundi Israel.’’ Þetta var hinn
óskiljanflegi “paradox”, ranghverf—
ing á allri réttri hugsim, að það gæti
farið saman, að frelsari Israels,
frelsari mannanna. skvldi geta endað
líf sitt á þenna hátt. Allt var í upp.
lattsn, lærisveinarnir flúnir út um all—
ar jarðir, trúfn farin, verkið uppleyst,
allt hafði sannað sig að vera tálvonir
og glapsýn. Þeir höfðtt vonað ntik.
ils af Jesú, en von þeirra rættist ekki.
Þerr ertt agndofa, af þvt að jafnvel
þótt svona hefði farið, þá geta þeir
í raun og veru naumast trúað þesstt
enn. Jesús hefit* haft svo ntikið vabl
á hugsun þeirra, hann var svo mátt—
ugur í verki og orði, að fram á síð.
ustu stundu hafði ekki verið hægt að
róta því úr huga þeirra, að hann
hlyti að rísa í öllu sínu veldi og
sýna mátt sinn. Nú var allt um
garð gengið, og nú ertt allar vonir í
rústir fallnar. Ekkert er eftir nenta
gapandi gjá vonleysisins og örvænt.
ingar.
Ekkert er eins lærdómsríkt, eins og
barátta Jesú við hans eigin læri—
sveina. Hann sigrar þá, dregur þá
að sér, töfrar þá, þeir vilja allt fyrir
hann gera. Þeir elska hann; en þó
tekst honttnt aldrei. allan timann,
sem hann er með þeim. að láta^þá
skilja grunnhljóminn í fxjðskap sín.
tttn. Þeir fylgja honitm þorp úr
þorpi, borg úr borg, sjá hann gera
máttarverk og kærleiksverk á mönn.
um, hevra hann segja óteljandi dæmi
srjgttr, sækja líkingar til sklnirrgsauka
á Ixtðskap sinttm úr öllum greinum
hins daglega lífs, þeir hlusta á hundr
ttð af ræðum, en allt kemur fyrir
ekki. Allt strandar á því, hve djúpt
er grafið í httga þeirra trú á þeim
efnttm, sem Jesi't hefir enga trú á, og
máttleysi þeirra til að skilja það lífs.
viðhorf. setn er hans stóra gjöf til
mannkynsins. Og enn þann dag i
dag er baráttan milli þessara lífs—
skoðana háð, eins og eg skal leitast
við að gera grein fyrir að lítilli
stttndu liðinni.
"Til hvers er þessi spámaður til
vor kominn?” var að sjálfsögðu
sptirningin, sent þeir hafa spurt sjálfa
sig að, sent annars komu atrga á, að
Jesús væri spámaður. Þeir sátt að
hann var máttugur í verki og orði.
Hann hafði á sér aðalsmerki vitsmun
anna og persónuleikans, sem aðeins
óskabörn drottins hafa. Sú skoðun
kemst á loft og festir rætur, að ham
sé hinn langþráði lausnari landsins,
sem þjóðin hafði þráð um langan
hörmungatíma. Jesús hefir vafalít.
ið haft þá skoðun sjálfur líka. Allt
frá skírninni, er hann þiggur af Jó-
hannesi skírara, hefir hann haft þá
sannfæringu, að hann væri sendur,
af guði og að guð væri með honum
í baráttu hans við að flytja þanu
boskap, er nteira virði væri en allt
annað. ,
I-ærisveinarnir litu yfir mannlífið
og sáu verkefnið, sem sendiboða
drottins, Messíasar, beið ? Var ekki
landið þjáð af útlendu ofrlki? Tóktt
Róntverjar ekki jafnvel skatt, þung-
an og óbærilegan, af sjálfum ávöxt-
utn jarðarinnar, sem drottinn hafði
gefið þeim til æfinlegrar eignar?
Var þetta ekki uppreist 'gegn gttði
sjálfum?. Og var ekki allt landið
fullt af útlendum og innlendum of—
rikismönnum, sem syndir drýgðú
gegn öllu réttlæti og guðlegum lög.
um'? Voru ekki leiðtogar lýðsins
svikulir við málstað guðs og þjóð.
arinnar ? Og höfðu ekki fornir spá—
dóntar sagt, að risa mundi upp kon.
ungur, búinn guðiegum mætti, sem
brjóta nnindi sprota þjóðhöföingj—
anna, reisa við hið forna ríki Davíðs
og gera Jerúsalem, hina ástkæru borg,
að höfuðstað veraldar?. öll þessi
verkefni biðu Jesú, ef hann var
Messías. Og hann var Messías. En
hvað dvaldi hann að drýgja dáð sína ?
Því var ekki tekið til óspilltra mál.
anna og öxin reidd að rótum hins
dætnda trés ?
Eins og vér'sjáum, þá er trú læri.
sveinanna, eins og allrar þjóðarinn-
ar, innst inni ekkert annað en trú á
kraft, niátt, vald. Það var guðlegur
máttur, drottinvald, sent átti að halda
heiminum í skefjum og knýja fram
hið fullkomna ltf á jörðinni.
En nú ætla eg að biðja yður að
fyTgja mér að einu atriði i sögu
Jesú og lærisveina hans. Vér sjáum
af dæmisögunni, sem hann sagði af
freistingu sinni á eyðimörkinni, að
hann hefir gengið í gegnum mikla
andlega baráttu, áðttr en hann hafði
kippt burtu úr huga sínum þeim rót-
gróntt hugmyndttm, sem bttndnar vorij
nteð þjóð hans, við það, sem Messias
ætti og myndi leysa af hendi. Þeirri
innri baráttu lauk með þvn að hans
eigið háleita eðli bar hærra hlut vfir
lágvöxnum óskum þjóðarinnar. En
vafalaust hefir hann lengi á eftir
orðið að hugsa djúpt og mikið ttm
það, hvernig hann ætti að gera sinn
nýja skilning skiljanlegan lærisvein.
um sinunt. Hann leitaði út i einveru
náttúrunnar, og lá þar lengi á bæn.
F.itt sinn fer hann að kvöldi dags
úr bænutn, sem hann dvaldi í, ttpp á
fjall nokkurt þar hjá, og dvaldi þar
alla nóttina. Morguninn eftir komu
lærisveinar hans til hans. Þá byrjar
hann daginn með því að velja nokkura
þeirra úr hópnum, til þess að vera
sérstakir sendiboðar um nágranna—
þorpin, til þess að boða það, sem
hann kenndi þeim. Vér getum hugs.
að oss, að eftirvæntingin hafi orðið
ekki lítið áköf hjá lærisveinunum
við þetta tækifæri. Var þetta ekki
fyrsti undirbúníngurinn undir hin
miklu tíðindi ? Var hann ekki að
velja sína liðsforingja og kapteina,
til þess að verða hans aðstoðarmenn,
þegar til skarar skriði og hinum illtt
öflum yrðt steypt af stólí? Og var
þetta ekki vottur þess, að nú væri
skammt að bíða stórra tiðinda'?
En þegar leið á daginn, var mann.
^ fjöldinn úr þorpinu lika kominn
þarna upp í fjallshliðina. Áhuginn fyr
ir að fá að hlusta á spámanninn var
' svo mikill að ntenn leituðu hann al—
| staðar uppi. Og nú er það, að Jesú
flytur sina dýrlegustu ræðu—fjallræð
ttna, sem vér höfum lært að nefna.
Vitaskuhl er það, er vér höfunt, ekki
nema ittdráttur úr ræðtt — éins og
höfuðdrættirnir. Httgsanirnar eru
svo ntargar. að það er óhttgsandi að
j Jesú hefði sett þær allar fram á sama
• tínva, án þess að fara utn hverja fyrir
sig allmörgttm orðum. Allt, sem
i hann sagði, var svo nýstárlegt, að
' menn hefðu ekki átt þess nokkurn
kost, að skilja hvað hann var að
fara, ef allar útskýrirrgar hefði vant.
að. En hvað tim það, við höfum
þarna samanþjappaðar róttækustu
skoðanir Jesú, þær hugsanir, sem
. skera meira úr, heldur en nokkuð
annað, frá alfaravegttm) mannlegrar
hugsunar.
FjaTIræðan hefir verið nefnd stjórn
arskrá guðsríkis á jörðu. En það
er aðeins einn hluti hennar, sem eg
ætla að benda á að þessu sinni.
Allt tal Jesú snerist um það, sem
hann kallaði guðsríki. Allir skildu
það orð, því að guðsríki var einmitt
notað af öllum um þá hu'gsjón, sem
Messías átti að koma í framkvæmd.
En í stað þess að hefja ræðu sína
með því að segja mönnum, að húg.
myndir þeirra væru með öTlu rangar
um þetta kontandi guðsríki, þá, setur
hann frarn ‘sínar eigin skoðanir um
það, í 'hverju hinir ágætustu eigin.
leikar væru fólgnir:
“Sælir eru fátækir anda, þvi að
þeirra er himnaríki.
“Sælir eru hógværir, því að þeir
rnunu landið erfa.
“Sælir eru þeir sem hungrar og
þyrstir eftir réttlætinu, þvi að þeir
munu saddir verða.
Sælir eru miskunnsamir, því að
þeir munu guð sjá.
Sælir ertt friðflytjendur, þvi að
þeir munu guðssynir kallaðir verða. ’
o. s. frv.
Hér er 'gengið í berhögg við alla
drauma, sem reistir eru á valdi og
afli. Grundvöllur guðsríkis eru þeir
menn, sem finna til andlegrar fá—
tæktar sinnar — mennirnir, sem bíða
með opnum örmum eftir því að auðg
ast að anda, að speki, að vísdómi, að
gæzku. Þeir, sem eru hógværir —
finna að allir ntenn hafa jafnan rétt
til lífsins og þeir, og afneita öllum
ófriði til þess að hrifsa af öðrum,
sjá'lfum sér til handa. Þeir sem
leita fullnægju lífsins i því, að auka
réttlæti kærleikans i heiminum. Þeir
sem finna til skyldleikans með öðr.
um og sýna þeim miskunnsemi. Þeir
sem hreinsa hjarta sitt af illum
hugsunum og haturslullum Þe:r
sem elska friðinn.
Hér er settur upp nýr mælikvarði
á manngildið, er ekkert á skvlt við
hugsjón allra alda — þvi að fleiri
hafa átt Messíasarvonir en Gyðingar—
um að afla sér gæfunnar ttndir nterki
afls og orku. Og víst er um það, að
þess eru ekki sýnileg merki, að Jes,ú
hafi nokkurtt sinni tekist að uppræta
þá hu'gsun úr hugum lærisveina sinna
mcffan hann lifði jarffnesku lífi með
þeim. Eg hefi, að því er mig minn.
ir, oft minnt yður á söguna um það,
er tveir af hans ágætustu lærisvein.
um, Jakob og Jöhannes, komu til
hans og báðu hann að lofa sér því,
að antiar fengi að sitja til hægri, en
hinn til vinstri handar honttm, er
hann kæmi í riki sitt. Alltaf er
sama myndn í hu'ganum: yfirdrottn.
unin og konungshásætið. Jesús
svaraði því engu öðru en nteð þvt
að spyrja þá, hvort þeir gætu skírst
sömu skírn, er hann skírðist og
drukkið þann bikar, er hann drykki.
Með öðrum orðum, hvort þeir gætu
sveigt líf sitt inn á hans brautir,
jafnvel þótt fara yrði í gegnum þján.
ingar og hörmungar. Gætu þeir það,
sagði hann, þá biðu þeirra að sjálf-
sögðu andleg tignarsæti. Það cr
tignarmark mannsandans að hefja
sig upp úr eigingirni og verja lífi
sínu í þjónustu heilagra httgsjóna.
En þetta dæmi, og ótalmörg önn.
ur, sýna það berlega, aö það hefir
þurft lengri tíma, heldur en Jesús var
með lærisveinttm sínum, til þess að
gróðursetja þessar nýju hugsanir
svo í brjóstum þeirra, að þær festu
rætur. I’ess 'vegna er svo skiljan-
legt, hve agndofa og steini lostnir
lærisveinarnir voru, við sögulok hins
jarðneska lífs Jesú, eins og frásögn.
in um Emmausgönguna ber með sér.
En nú, þegar hann verður ennþá var
við þessar sömu hu'gsanir, þarna á
leiðinni, þá verðttr honum að orði:
"Ö, þér heimskir og tregir í hjarta
til að trúa öllu því, sem spámennirn.
ir hafa talað. .... Og hann byrjaði
á Móse og öllum spámönnunum, og
útlagði fyrir þeim í öllum ritning—
unum það, er hljóðaði um hann.”
Og þarna er naglinn hittur nákvæm.
lega á höfuðið. 051 trúarbrögð frá
ttpphafi hafa verið að brjótast að
þessari niðurstöðu, í gegnum ntiklar
þrengingar og ótal krókaleiðir, að hið
blinda afl, og leitin að gæfunni með
það að vopni, sé Ieiðin þvert úr vegi
frá gæfu mannkynsins og takmarki
alheimsins. ATlt frá “Móse og spá-
nfönnunum”, hafa trúarbrögðin ver.
ið að vaxa upp í þá vizku, að allt
sé hégómi og heimska, sem ekki fari
leiðir manngæzkunnar og kærleikans.
Sú leið er vitasku'd örðug Ieið, eins
og Kristi sjálfum reyndist, en öll önn
ur leið er heintska. Vitneskjan unt
þetta var að verða að bjartara og
bjartara ljósi hjá hinunt mikltt spá-
mönnunt síðustu alda fyrir Krists-
fæðingu. Þeir ásökuðu konungana,
sem ætluðu að láta vopn og her—
nienn verða undirstöðu ríkisins.
“T’etta er gagnslaust,’’ sögðu þeir,
“öll ríki eru dauðadæmd nenta þau,
sem hafa mannréttindi og miskunn—
semi að undirstöðu”. Og allar þess.
ar hugsanir, sem höfðu verið að skýr
ast og vaxa frá bernsku trúarbragð.
anna, brjótast út í fullum blóma. þar
sem er líf Jesú og kenning. Undir.
niðri finna aTlir trúmenn að þessi leið
in, leiðin burt frá hjátrúnni á afl og
vald, er eina leiðin, hversu fast sem
hitt togar í oss, og þess vegna skilja
þeir allir svo vel tilfinningar læri.
sveinanna, sem sögðu, er Jesús var
horfinn þeint sýnum: “Brann ekki
hjarlað í okkur, nieðan hann talaði
við okkur á veginttm og lauk upp
fyrir okkur ritningunutn?”
Eg sagði áðan, að sama baráttan.
sem Jesú hafði háð við lærisveina
sína, væri enn háð milli ltfsskoðana
hans og vorra tíma. Og þessi kyn—
slóð hefir haft tækifæri til þess að
nema tvennt af stórviðburðum vorra
tíma. Annað er það, að tnenningin
hefir verið reist á öðru en kristni;
hitt er það, að undirstöður hennar
eru fallvaltar, svikular o'g geigvæn.
lega. Öll ríki, svo að segja, hafa
reist framtíð sína á afli — fjárhags.
legtt afli og hervaldi. Þær undir—
stöður hafa riðað svo til, að nærri
hefir látið, að allt hvítt mannkyn
yrði undir rústum þeirrar eyðing—
ar, sem stafað hefir af hervaldsof.
stopa og fjárgræðgi. Og nú þessa
dagana verður ekki úr því skorið, 1
hvort upp er að rísa nýr ægilegur1
sorgartínii fyrir mannkvnið. Evróptt. I
þjóðirnar og Bandaríkin hafa hald. ^
ið að gæfa þeirra og framtið hvildi ,
á þvi, að þær hefðu nægilegan styrk
til þess að halda öllum í ótta við
sig. Afleiðingin af þvt hefir ekki
orðið sú ein, að þessar höfuðþjóðir |
kristninnar tóku fyrir kverkarnar ^
hver á annari, og hálfdrápu hver
aðra, heldur hefir ofbeldi þeirra við
aðrar fjarlægari þjóðir valdið þvi, ^
að sumar þessar friðsömustu þjóðir ;
heimsins, hafa nú lika smitast afj
drepsótt vopnaátrúnaðar. Engu er ^
um að kenna, nema hvitu, kristnu
þjóðunum sjálfum, ef Kínverjar,
Ineynast hafa fengið sjúkdómtnn i
sig og hann keniur þeint á kné, sem
upphaflega báru hann til þeirra. Vér
vonunt að hantingjan gefi, að það
verði ekki, en verði þeirri ógæfu af.
stýrt, þá er það ekki að þakka vizktt
hvítra þjóða. M*ðferð þeirra á Kína
er smánarblettur á sögu hnattarins.
Og að baki þessu öllu, sem þjáir
mannkynið núna, að baki vifltum,
miskunnarlausum kapitalisma, að baki
hervaldsanda, að baki ófriðarins
mikla, að baki hættunnar í Asitt í
dag, er þessi trú eða hjátrú á ágæti
máttarins, sem ekki stendur í neinu
santbarfdi við kærleikann; þessi trú,
sem Jesú átti í höggi við hjá allri
sinni samtíð, og jafnvel sínum nán.
ustu lærisveinum.
Engum keniur þetta meira við í
da'g, heldur en einmitt oss, sem er.
um af norrænum kynstofni, og ef til
vill sérstaklega, þótt undarlegt megi
virðast, oss Islendingum. Það er að
rísa upp á síðari áratugum, nteð
mönnum af norrænu kyni, þ. e. a. s.
ekki eingöngu Norðurlandamönnum,
vorum náustu frændunt, heldttr og
Englendingutn og Þjóðverjum og
meirihlutanum af Norður—Ameríku-
ntönnum, tegund af trúarbrögðum,.
þar sem guðinn, sem dýrkaður er,.
er hinn svokallaði ngrræni andi.
Agæti hins norræna anda á að vera
afl hans og máttur fyrst og fremst.
Og það ágæti á að vera réttlæting
þess, að allt eigj þessunt anda að'
lúta. Nú vill svo til, að eg hefi
óbilandi trú á norrænttm anda. Etr
eg er sannfærður um, að hann á ekk.
ert skylt við trúna á máttiún út af
fyrir sig. Longfellow yrkir um guð-
inn Þór, eða lætur hann segja:
“Enn stýrir heimi
afl og harðfengi,
vægð er veikleiki.”
En það vita allir norrænir ntenn, að-
Þór var heimskur gttð. Og eg segi.
að islenzkir menn séu um þetta fær.
ari dómarar en aðrir, vegna þess, að
þeir hafa ekki sogast, fram að síð_
ustu timum, inn í hringiðtt a'llra
þjóða. Norrænn andi hefir fengið
þar að njóta sin svo að segja ótrufl.
aður af öðrum áhrifttm öldutn sam.
an. Og hver verður niðurstaðan ?
Það hefir verið augljóst, hver hútr
myndi verða, allt frá þvi að Islend-
ingasögur vortt skrifaðar. Strax i
þeim kemur í ljós ótrú hinna vitr—
ustu manna á hinu ótamda afli, og
ótamið er allt það afl, sem ekki er
í þjónustu sanngirni og ntiskunnar.
Órettissa'ga er saga óhamingjumanns,
vegna þess að hann kttnni sér ekki
hóf með afl og breysti. Hlýleikttr.
inn í huga höfundanna, er rituðu um
Ingimund gantla og Hall á Síðu, er
augljósast dæmi þess, að menn vortt
ekki búnir að vera margar aldir t
landinu, er þeir sátt mttninn á mann.
gildi þeirra og annara, er voru aflið
eitt og orkan. En öll saga þjóðar
vorrar er ein sifelld auglýsing þesh.
að ótrúin á aflið. cinangrað frá
æffri ciginlcikum. hefir farið vax—
andi. Menn hafa skilið, að vægð eri
lei veikleiki, heldur styrkleiki. Allir'
dóntar og öll löggjöf, frá því að Is_
lendingar hafa verið ttm hvoru—
tveggja einráðir, hafa færst nær t
áttina til þess hins “mjúka máttar,
er nefndur er mildi,” eins og Guð_
mundur Kamban hefir komist svo
snillcfarlega að orði. Kappið, sem
lagt er á það meðal allra norrænna
þjóða, og Islendinga þar á meðal,
að fá menn til þess að halda, að nor.
rænan sé kaldttr styrkleiki, er í þver
öfuga átt við norrænt eðli. Þær
þjóðir, sent norrænastar eru allra
þjóða, Islendingar, Norðmenn, Svíar
og Danir, eru mildastar þjóðir, err
um leið styrkastar að skapgerð og
vitsmunum þeim, sem til gæfu leiða.
Enginn má af þessum orðutu mín_
um draga þá ályktun, að eg teljí
þessar þjóðir þar fyrir hafa komist
verti'lega inn á þær brautir, sem lífs.
skoðttn Jesú Itendir á. Þar eru óra_
leiðir á milli. Hitt held eg að þess.
ar þjóðir hafi þegar sýnt. að þær
ættu að hafa skilyrði til þess að meta
hans ltfsskoðun, og finna að hún er
i samræmi við þeirra liezta og inrtsta
eðli. Svo er vafalaust um alla nienn.
En saga þjóðanna hefir verið með
misjöfnu móti, og þroski þeirra hefir
verið með ýntsttm hætti. Og ntargar
leiðir geta legið að santa markinu-
En eg held, að leið Tesú sé vor leið,
ef vér fáutn fyrir alvörtt lokið
augutn ttpp fyrir henni.
Já, ef vér fátttn lokið augtini upp
fyrir henni! En eg 'held að frásag-
an um för lærisveinanna til Emtna.
Vilt þú komast áfram
Velgengni er einungis þeirra, sem eru reiðubúnii að
grípa tækifærið, þegar það gefst. Eruð þér? Eða eruð
þér ánægð að fljóta úr einni lágt launaðri stöðu í aðra?
Nútíðar verzlun krefst þekkingar og kunnáttu. Hún
bíður ekki eftir að óreyndir byrjendur læri einhvern
graut í starfi sínu. Látið ekki vankunnáttu standa yður
fyrir þrifum. Byrjið kaupsýslustarfið rétt.
E/mwood Business Col/ege
veitir fullkomna kenslu í öllum kaupsýslufögum. Sér-
stakar greinir kendar ef æskt er. Ágætlega lærðir og
hæfir kennarar, sem hafa haft virkilega starfsreynslu,
tryggja gagnkvæma kenslu.
Sífeld eftirspurn eftir ELMWOOD LÆRLINCUM.
Verð:
Námsgreinir
Bookkeeping, Typewriting,
Shorthand, Spelling,
Composition, Grammar
Filing, Commercial Law
Business Etiquette
High School Subjects,
Burrough’s Calculator.
Skrifið eftir fullum upplýslngum til skólastjórans,
210 HESPLER AVE., EI.MWOOD.
Talsími: 52 777 Heimili:
Á máhuði
Dagkensla........$12.00
Kvöldkensla.......6.00
Morgunkensla .. .. 9.00
52 642