Heimskringla - 03.08.1927, Blaðsíða 4

4. BLAÐSÍÐA.
REIMSKRINGLA
WINNIPEG 3. ÁGÚST 192T
Hcítnskringla
(StofanV 188«)
Kemur At A bverjam m!1
EIGKNDXTR:
VIKING PRESS, LTD.
853 «K 855 SARGENT AVE . WIJiSIPEfi
TALSIMI: 86 537
V*rW blaWslno er $3 00 ArKanKurlnn borg-
tat fyrlrfram. Allar borganir eendlst
THE VIKING PREES LTD.
BIGEPe HALLDÓRS frá Höfnum
Riitstjóri.
X'taBflakrlII ttl blabalns:
HK VIHINfi PRESS, Ltd., Boa 81»S
l’tanflakrlft tll rltatjlkransi
RDITOR HEIMSKRLVGLA, Boi 31011
WUVNIPEG, MAN.
"Heimalcrlngla ls publlsied by
The Vlklna Preaa Ltd.
and printed by
CITV PRINTIIVG A PLBLISHMVG CO.
R53-855 Saraent Aft- Wlnnlpe®, Man.
Telepbone: .86 53 7
WINNIPEG, MANITOBA, 3. ÁGÚST 1927
Framsókn,
Greinin, sem birtist hér á eftir í þýð-
ingu, hefir legið hjá oss nokkuð lengi.
Vinur vor, einn af myndarlegustu bænd-
um í nágrannafylki voru, sendi oss hana
til birtingar fyrir nokkru síðan. Greinin
birtist fyrst í hinu ágæta bændablaði
“Western Producer”, og er sérlega við-
eigandi að birta hana nú, er efasemdar -
raddir láta svo örðugt til sín heyra, sem
væri framsóknarflokkurinn helzt dauður,
eða að minnsta kosti svo lamaður, að hon
um væri engin lífs von; sérstaklega hér í
Manitoba.
“The Western Producer” er óvenjulega
vel ritað blað, hvort sem tekið er tillit til
hreinnar skynsemi eða pennafærni. Rit-
stjóri þess er ekki einungis einhver rit-
færasti blaðamaður Canada, heldur ein-
hver hreinskilnasti ritstjóri á meðal vor,
og trölltryggasti við hugsjónir sínar. Vér
ihöfum því miður engan slíkan mann
meðal vor í Manitoba ennþá. Þess vegna
er það áreiðanlega ekki úr vegi fyrir
Heimskringlu, er nú undanfarið hefir bar
ist algerlega og hreinskilnislega til sömu
áttar, að gefa lesendum sínum — sem
óneitanlega flestir eiga heima í Mani-
toba — yfirlit yfir það hvernig litið er í
öðrum landshlutum á afstöðu hreinnar
framsóknar til gömlu flokkanna, hvort
sem þeir ganga hreinskilnislega undir
gamla conservative nafninu, eða þeir
mála á sig falsmerkið “LIBERAL” stór-
um stöfum. — Mætti vera að þessi grein
lyki upp fáeinum augum, er enn hvlma í
þeirri þoku, að ekkert geti nýtilegt frá
íslenzkum penna komið, að allt sé ein-
ungis viturlega hugsað, er enskumælt sé.
“Fyrir mér hefir lengi legið spurning,
svo lengi, að í vissum skilningi væri hún
orðin ótímabær, ef ekki vildi svo til, að
aðalkjarni hennar varðar enn vor við-
fangsefni um nokkurn tíma. Spurning-
una lagði fyrir mig síðastliðinn október,
mjög hugsandi maður, er les bæðl “The
Western Producer” og “The Farmer’s
Sun”. Hann ber saman þessi tvö blöð, að
ýmsu leyti, og setur því næst fram þessar
athugasemdir:
“Eitt atriði er mér þó ráðgáta. Báðir
ritstjórarnir áfellast Robert Forke fyrir
að ganga í ráðuneyti Kings. Eg þekki
ekkert til Forke, en af blöðunum að dæma
og ræðum hans í þinginu og annarsstað-
ar, virðist mér hann vera heiðarlegur ná-
ungi og hreinn og beinn, gæddur heil-
brigðri skynsemi og góðum vilja . Hann*
trúir á samvinnu og finnst hann ætti að
vera fús til hennar, til þess að greiða fyrir
opinberri ráðsmennsku. Ef þér eruð á
öðru máli en eg í þessu efni, þá vildi eg
gjarna vita hvernis’ þér komist að þeirri
niðurstöðu”.”
Þessari spurningu er ^alls ekki auð-
svarað. Það má spyrja: “Hvemig geta
tveir orðið samferða án þess að koma
sér saman?” Og þó vitum vér að engir
tveir menn, sæmilega einbeittir, em svo
gerðir, að þeim beri saman um lífsskoð-
anir í öllum smáatriðum. Ætli tveir menn
sér að verða samferða, þá verða þeir að
Þ°la hvor öðrum mismunandi skoðanir.
Og þess fleiri, sem ætla sér að verða sam-
ferða, eða vinrta saman, þess flóknara
verður þetta viðfanysefni. Ágreiningur
hlýtur að verða alltíður — og stunðum
um býsna mikilvæg atriði — og við það
verða menn að sætta sig, til þess að geta
unnið saman að einhverju sameiginlegu
takmarki. Þannig stóð t. d. á í ófriðnum
við Þjóðverja. Mikið skildi lýðræðisla'hd
ið Bretland og einveldið rússneska. En
sá skoðanamismunur var um tíma að
minnsta kosti, fyrir borð borinn, og þess-
ar tvær þjóðir unnu saman að því mark
miði að yfirstíga sameiginlegan óvin. Á
líkan hátt ber Robert Forke og MacKen-
zie King vafalaust margt á milli. En ef
báðir æskja í alvöru að aka seglum sem
haganlegast á stjómfleyi þessa lands, því
skyldu þeir þá ekki vinna saman að því,
að slíkt megi takast? Mr. Forke er kos-
inn sem prógressív, og Mr. King sem
liberal. En áreiðanlega ber ekki pró-
gressívum og liberölum jafnmikið á milli
og lýðræðislandinu Bretlandi og keisara-
dæminu rússneska. Fyrst Bretar og Rúss
ar gátu unnið saman, því þá ekki Mr.
Forke og Mr. King?
bragðanna. “Under which flag”, og
“No truck or trade with the Yankees”,
bar ágætis árangur 1911. “Canada fyrir
Canadamenn”, hefir ár út og ár inn ver-
ið óbrigðult til að halda fólki frá skyn-
samlegri yfirvegun. Og ef að einstöku
maður rís upp til mótmæla gegn þessum
hégómavef, þá er nægilegt að slöngva á
hann Bolshevikanafni, og hann er óhjálp-
anlega brennimerktur í augum hvers
“réttþenkjandi” borgara.
Látum okkur nú íhuga, hvað progres-
sivismi virkilega er. Þeim fer alltaf fjölg-
andi, sem standa í þeirri meiningu, að
þeir hafi gert merkilega uppgötvun. Þeir
þykjast hafa komist að þvi, að sem stæði
væri ekkert virkilegt þjóðveldi til. Það er
að vísu satt, að við notum aðferðir og
form þjóðveldis, en þegar til veruleikans
kemur er allt öðru máli að gegna. í stað
þjóðstjórnar, rekinni af þjóðinni sjálfri,
í þágu þjóðarinnar, þá höfum vér fáJ-
menna minnihlutg stjórn, sem ræður yf-
ir hinum breiða meirihluta þjóðarinnar,
með eigin hagsmuni fyrir augum. Þetta
er í sjálfu sér ekkert nýtt fyrirbrigði.
minnihlutinn hefir ætíð .stjórnað fjöldan-
um, — og stundum hefir maður orðið
að játa, að heppilegt hefir verið að svo
er. Skáldið segir, að þeir, sem hugsa,
verði að stjórna þeim, sem erfiða; og þeir
sem vinna, hafa alltaf verið fjölmennari
en þeir sem hugsa. En það er ákaflega
mikilvægur mlsmunur milli fyrritíma
minnihluta-stjórna og minnihluta-stjórna
nútímans. Fyr á tímum reyndi minni-
hlutinn ekki að villa á sér heimildir. Það
er að segja, þeir beittu valdi sínu feimu-
laust sem minnihluti. Þeir unnu í dags-
birtunni og fyrir allra augum. Allir vissu
skil á, hverjir stjórnuðu. Nú víkur allt
öðruvísi við. Hin virkilega stjórn er fal-
in og ósýnileg. Hún leynist á bak við og
vinnur undir yfirskini þjóðstjórnarfyrir-
komulagsins. Það er satt, að nota verð-
ur það fyrirkomulag sniðuglega, og stund
um hefir það orðið stjórninni til mestu
óþæginda. En fram að þessu hefir
stjórninni ;— örsmáum minnihluta — tek
ist að koma sínu fram hjá hinum risa-
vaxna meirihluta, sem stjórna sér læt-
ur.
Hvernig er nú þessi minnihlutastjórn
saman sett? í öllum svokölluðum sið-
uðum ríkjum nútímans, er hin virkilega
stjórn í höndum nokkurra hundraða —
eða í mesta lagi þúsunda — auðmanna.
Það, sem við köllum þjóðveldi — og hefir
enda á sér yfirskin þe^s — er ekkert ann
að en auðveldi. Einn eða tveir hringar af
mönnum, ráða yfir óhemju auðmagni. Á
milli þeirra er skipulagsbundin samvinna.
Þeir koma saman oog ráða ráðum sínum
á. stjórnarfundum, og þeir beita hinu ó-
skaplega valdi, sem auðmagnið gefur
þeim í hendur, til þess að hafa áhrif á
landsmál. Til þess nota þeir ýms ráð.
Fyrst og fremst ná þeir tangarhaldi 4
opinberum málgögnum. Við höfum öil
heyrt söguna um manninn, sem var á-
nægður með að aðrir önnuðust lagasetn-
ingu lándsins, ef hann aðeins fengi að
yrkja Ijóð þess. Auðhringar nútímans
gefa ekki mikið fyrir söngva, nema þá
helzt á ófriðartímum. En þeir hafa ör-
uggt taumhald á blöðunum. Þeir dagar
eru liðnir, þegar hugsjónamennimir og
riddarar sannleikans keyptu prentvél fyr-
ir nokkur hundruð dali, leigðu sér bak-
herbergi og kveiktu í þjóðunum með mál
gögnum sínum og flugritum. Blaða-
mennska nHitímans krefst reksturfjár,
svo nemur hundruðum þúsunda — og
jafnvel miljónum dollara. Forgöngumað
ur þess háttar fyrirtækis verður að vekja
áhuga auðhringanna, til þess að geta
aflað sér rekstursfjár. Og þannig fá auð-
hringarnir strax frá upphafi færi á að
ráða lögum og lofum hjá blöðunum. Enn
fremur eru auglýsingarnar stærsti tekju-
liður dagblaðanna. Og auðvaldið auglýsir
feiknin öll. Og á þenna hátt nær það
svo að segja algerðum yfirráðum yfir
blöðunum. Ritstjórarnir éru sorglega
oft aðeins leiguþý. Stundum er slakað á
tjóðrinu, svo þeir sýnast óháðir, en undir
niðri hjá þeim sjálfum er meðvitundin um
afl, sem hvenær sem er getur boðið:
Hingað og ekki lengra.
Aðferðirnar til að hafa áhrif á almenn-
ingsálitið í gegnum blöðin eru tiltölulega
einfaldar. Einn vegurinn er að bæla nið-
ur vissar hliðar mála, eða rangfæra þær.
Annar, mútur eða þá brottvikning rit-
stjóranna. Þriðja, særingar í nafni föð-
urlandsástarinnar, kynstofnsins eða trúar
En auðhringarnir hafa líka hönd í
bagga með kirkjum og skólum. Nútíðar
kirkjur eru dýr fyrirtæki, með pípuorgel-
um .sínum, leikfimissölum og tennisvöll-
um, launuðum organistum, prestum og
iíknar-kvendjáknum. Auðvaldið er í söfn
uðunum með því þegjandi skilyrði, að
prestarnir haldi sér eingöngu við “pré-
dikun orðsins”. Það þýðir, að ef snefill
af anda Esaiasar, Amosar eða Míka, fyr-
irfinnst í ræðunni, má presturinn vita, á
hverju hann má eiga von. En þar sem
að skólarnir glæða frekar áhuga prests-
efnanna fyrir guðfræðisvafningum mið-
aldanna, en iðnaðar- og hagfræðismáJ-
um tuttugustu aldarinnar, halda kirkj-
urnar sér venjulega innan þeirra tak-
marka, áð auðvaldið hefir ekki ástæðu
til að taka harkalega í taumana.
Sama máli gegnir með háskólana. Þess
ar nútímans miðstöðvar ljóss og lærdóms
þarfnast mikils fjár. Bókasöfn, tilrauna-
stofur, kennaraíbúðir, ræðusalir og æfð-
ir sérfræðingar, kostar meira en smá-
skilding. Og auðvaldið er beðið að
hlaupa undir baggann. Vilji einhver auð
kýfingurinn af náð sinni taka sæti í skóla-
ráðinu, er því tekið með þökkum og
hrifningu. Og auðskiljanlega engu síður
ef hann gæfi til skólans, strax eða með
erfðaskrá, nokkur hundruð þúsund dali.
Ekki ber þó að skilja orð mín svo, að
allar opinberar stofnanir Uútímans séu
Ieiguþý. Það eru prófessorar á hátekól-
um vorum, kennarar í miðskólum, prest-
ar í prédikunarstólum, og blaðamenn í
ritstjórnarsessum, sem rísa gegn gerræði
auðvaldsins og verða því ekki samdauna.
En samt sem áður er vald það, sem menn
er það eina augnamið hafa í lífinu, að
sölsa undir sig auðæfi, hafa yfir þessum
stofnunum, einhver lalvarlegasta hætta
samtíðar vorrar.
* * *
En eg er kominn langt frá efninu. Hver
er stefnuskrá prógressívismans? Það er
þjóðræði í mótsetningu við auðveldi. Þess
vegna stendur það á öndverðum meið
bæði við .conservatíva og hina svoköll-
uðu liberala. Þó hefir það ekki alltaf
verið svo. Conservatívar hafa ætíð ver-
ið flokkur auðs og sérréttinda. En það
voru þeir tímar að liberalar virkilega
höfðu réttindi alþýðu á stefnuskrá sinni.
Sá tími er nú liðinn. Báðir flokkarnir
eru komnir undir yfirráð auðvaldsins. Það
skiftir tiltölulega litlu máli, hvort stjórnin
í Ottawa kallar sig conservative eða lib-
eral. Það eru einungis tvær grímur. ____
önnur, látum okkur segja með andlits-
dráttum Mackenzie King, og hin, með
útliti Hugh Guthrie. Þessir grímumenn
stara illilega hvor á annan, og kastast á
brígslyrðum, og þjóðin horfir hugfangin
á burtreiðar þeirra. En ailan tímann er
auðvaldið á felum á bak við þá, og skip-
ar fyrir, hvað hver skuli segja og gera.
Og þessu mun fara fram, svo lengi sem
þjóðin ekki beinir athygli sinni frá þess-
um leikara-burtreiðum grímumannanna.
og að hinum virkilegu valdhöfum.
En hvernig getur auðvaldið náð valdi
yfir báðum flokkum? óbeinlínis gegn-
um yfirráð þau, sem þeim hefir hepn-
ast að ná yfir þjóðinni, með undirróðri
sínum við opinberar stofnanir, dagblöð-
in, kirkjuna og skólana, og beinlínis með
fjárframlögum til beggja flokka. Eg held
ekki, að nokkur vafi geti leikið á, að það
sé tilfellið. Eg hefi hér fyrir framan mig
eintak af Hansard frá 1914. Á blaðsíðu
3737 standa þessi ummæli Mr. R. B. Ben-
nett: “Eg fullyrði að hver maður, sem
viH leggja sig niður við að lesa valdasögu
þeirra Mackenzie og Mann, mun finna
óslitna slóð af þingræðisspillingu, af und-
irróðri utan þings, og spillingu ríkisstofn-
ana, af siðferðishnignun í opinberum
málarekstri.....Báðum þingflokkunum
er um að kenna. Ekki þarf annað en að
líta á í lagabókunum, styrk þann, sem
þessu félagi er veittur. Aðeins örfáum
dögum fyrir almennar kosningar, kemur
annar flokkurinn með uppástungur, sem
hinn samþykkir. Þeir verða að koma
með nokkrar spurningar, til þess að fjár-
styrkurinn til flokksins verði nægilega
hár......
Hver er sá sem efast um, að Mr. Ben-
nett segi sannleikann, að báðir flokkar
hafi fengið fjárstyrk úr sömu
stöðum? Og hverjum dettur í
hug að það sama eigi sér ekki
stað í dag? Ef einhver væri.
sem efaðist um það, ætti hann
að lesa ritstjórnargreinir “The
Western Producer” fyrirfarandi
um spillinguna, sem komið hef
ir í ljós við tollrannsóknirnar.
Og hver er sá, sem ekki sér í
hendi sinni, að slíkar uppljóstr-
anir eru aðeins strá, sem sýna
hvert vindurinn blæs? Brugg-
ararnir eru ekki einir um mút-
urnar. Vér vorum svo heppn-
ir að geta staðið suma þeirra
að verki. En stjórnmálaflokk-
ar, Sem þiggja mútur af brugg-
urunum, þiggja þær eins frá
járnbrautarfélögum, frá toll-
hagsmunamönnum, frá hverj-
um sem er. Og sumir hverjir
eru komnir á þá skoðun, að hið
núverandi tveggja flokka fyrir
komulag vort, sé maðksmogið
niður til róta.
¥ * ¥
Progressive flokkurinn, er til
orðinn sem lifandi mótmæli
gegn þessu fyrirkomulagi.
Afstaða hans er sú sama, sem
liberala flokksins var, en er nú
ekki lengur. Hvernig gæti þá
verið um nokkurskonar sam-
band að tala milli liberala og
prógressíva? í stríðinu gegn
Þjóðverjum gekk þjóðveldið
Engla-nd í bandalag við kéis-
aradæmið Rússland. En setj-
um svo að okkur hefði grun-
að, að Rússland væri leynilega
á mála hjá Þjóðverjum. Eða
hugsum okkur að vér hefðum
komist að því að bæði Rússland
og Þýzkaland þægju mútur af
einhverju ríki fjandsamlegu
Stóra Bretlandi. Þá hefði au(5-
vitað bandalag við Rússland
verið óhugsandi.
Það sama er tilfellið með
oss prógressíva. Við erum
þeirrar trúar, að bæði conserva
tívar og liberalar séu leynilega
á mála hjá stórum auðfélögum,
sem sækist eftir yfirráðum, ekki
með hag heildarinnar fyrir aug-
um, heldur aðeins fárra manna
hagsmuni. Hvaða svör hefði
Mr. Forke átt að gefa Mr. King,
þegar hann leitaði hófanna um
bandalag? Hann hefði átt að
týsa stefnuskrá sinni. Hann'
hefði átt að segja Mr. King, að
þegar liberalar hefðu dustað allt
spillingarrykið af pilsum sér,
þegar þeir neituðu öllum leyni
legum mútum, þegar þeir gerðu
heyrum kunna alla fjárstyrkt-
armenn sína, þegar þeir sýndu
að þeir vildu gera sitt ítrasta.
til þess að binda enda á yfirráða
martröð nokkur hundraða —
eða þúsunda auðmanna, þegar
þeir sýndu einlægan lit á að
gefa oss þjóðveldi í stað auð-
valds, — þá og ekki fyr, gæti
hann sem sannur prógressív
rétt þeim hendi til samvinnu.
Eg er sannfærður um, að á
þann veg hefði orðið svar
margra þingmanna. Þó eg hafi
engar sannanir fyrir því, grpn-
ar mig fastlega, að Mr. Wobds-
worth hefði gefið Mr. King svip
uð svör, ef hann hefði mælst til
samvinnu við flokk hans. En
mútur þýða ekki við Mr. Woods
worth. Eg er ekki hér að gefa
í skyn, að Mr. Forke hafi látið
bera á sig fémútur. Eg býst
varla við að hann hafi verið sér
þess meðvitandi að hafa látið
múta sér á nokkurn hátt. En
eftir því sem eg get bezt séð,
hefir hann slegið af í grundvall-
aratriðunum, sem eru aðal uppi
staða prógressív flokksins.
* * * I
Önnur spurning er að vakna
í hugum prógressíva: Er ekki
tveggja flokka fyrirkomulagið
orðið alveg úrelt? Og býður
það ekki beinlínis þjóðmálaspill
ingu til innreiðar? Stefnir ekki
sú hugmynd, að mynda stjórn
af meðlimum eins flokks ein-
göngu, að eins miklu framtaks-
leysi os hugsast getur?
En prógressívar hafa ennþá
ekkert kveðið upp um í því
sambandi; og í þetta skifti er
ekki rúm fyrir rökræðslu um I
það í blaðinu.
Islenzk menning.
Frh.
IV.
Alþýðuskáld vor og- alþýðurithöf-
undar verðskulda sérstaka umgetn-
í ingu.
| I siðustu þrjár aldir, hafa þeir
haft stórkostlega þýðingu fvrir ís —
lenzkt bókmenntalif.
Það er ekki óalgengt, að komið hef
ir í ljós meðal fátækasta hluta þjóð-
arinnar eindregr.ir bókmenrttahaöfi—
leikar. Slík dæmi gefa rnanni ein-
stakt tækifæri til að vera sjónarvott-
ur að, hvernig skáldskaparþráin sigr-
ast á öllum erfiðleikum.
I vesturhluta Canada býr bóndi! að
nafni Stephan G. Stephansson. Hanrr
flutti af Islandi tæpra 20 ára gam-
all. Hann er alihn upp á fjórum af-
dalakotum, sem nú eru löigst í eyði.
Snemma bar á lærdómsfýsn hjá
h»num, en bókakostur var lítill heima
fvrir, og hærinn afskekktur. Einrt
veturinn las hann Ibiblíuna þrisvar
sinnum spjaldanna á milli. Um upp-
fræðslu utan heimilisins var ekki að
tala. I hinu nýja föðurlandi hefir
Hf hans verið þrotlaust erfiði.
Þrisvar sinnum hefir hann numið
nýtt land og rutt og ræktað, og hefir
smátt og smátt hafi&t til sæmilegra
efna. En þar að auki hefir hann
gefif5 út fimm stór bindi af kvæðum,
sem hann kallar “Andvökur”, og er
það vafalaust réttnefni, því dags-ann-
ir hafa annars krafist en lesturs og
skrifta.
Það er kjarnmiki!!, stundum nokk
uð vandskilinn kveðskapur. En margt
er þar, sem stendur á frámunalega
háu listastígi: Djúpvitur kvæði. hæf-
in snjallyrði, fínn og viðkvæmur lyr-
iskur skáldskapur. Hann stendur
ekki einungis í fremstu fvlkingu með-
al skálda sinnar eigin þjóðar. heldur
mundi hann tvímælalaust vera viður-
kenndur mesta skáld hinna brezku
nýlenda, ef enskumælandi þjóðir
gætu lesið kvæði hans. En þau eru
öll ort á íslenzku og vart þýðanleg.
Stíll hans er kjarnmikill og orða—
fjöldi hans ótrúlega mikill. Lengf
vel stóg eg í þeirri meiningu, að
hann hlyti að eiga ágætt islenzkt
bókasafn, og undraðist þó hið óvið-
jafnanlega orðaminni hans, þar sem
hann aðeins einu sinni á 53 árum
hafði stigifi fæti á Tsland (í heim'boði
til Islands 1917). Nú er mér kunn—
ugt um, að í öll þessi ár hefir hann
haft mjög lítinn bókakost. Eg get
gengið inn á að hann sé undantekn-
ing. En undantekningarnar verða
Hka að standa á einhverskonar merg.
Og það er hin afi arfi þegna íslenzka
alþýðumenning, er hann hefir byggt
á. Frá vörum föður og móður, úr
þjóðsögnum og æfintýrum. hefir
Stephan fengið undirstöður til þeirr-
ar menntunar, sem hefir gert honum
kleift að bræða um ensk og ame—
risk áhrif, og finna þeim fullhæfaii
íslenzkan búning.
En til þess að vera ekki um of
vandfýsinn skal nú minnst á, fjórar
bækur, sem igefnar voru út í hitteð—
fyrra, og lýsa ástæðum höfunda
þeirra í fáum orðum.
Hin fyrsta er kéæðabók eftir tví-
burasysturnar Olíjui og Herdísi And-
résdætur, sem nú eru 68 ára gamlar.
Þær eru ættaðar af Vesturlandi og
komnar af merku en fátæku fólki.
Aldei hafa þær inn fyrir skóladyr
komið. og unni« baki brotnu alla
æfi. Frá barnsaldri hafa þær feng-
ist við ljóðagerð, en aldrei dottið til
htigar að ííalda kveðskap sínum sam-
an, hvag þá koma honum á prent..
Nú eru þær báðar fluttar til Reykja-
vikur, og allir, sem hafa kynnst þeim,
meta þær mikils, hæði vegna óausan
legs fróðleiks af alþýðusögnum, og
sakir menningar þeirra og niannkosta.
Nokkrir vinJr þeirra, sem heyrt höfðu
einstöku af kvæðum þeirra. fengtt
þær til að skrifa upp þag (sem
þær mundu, og úrval af því var síðan
gefið út. Því miður er þess ekki
kostur, að gefa hér sýnishorn af
kvæðttm þessum. Nægja verður að
geta þess, að hinni litlu kvæðabók
hefir verið tekið með einróma að—
dáun, og það ekki sízt meðal mestu
menntamanna landsins, heima sem er—
lendis.
Næsta bókin, sem eg ætla að minn-
ast á, er smásöigusafn eftir fimtuga
hóndakonu af Norðurlandi. Venju-
lega byrja ekki alþýðuhöfundar okk
ar að yrkja fyr en þeir eru komnfr