Heimskringla - 14.09.1927, Blaðsíða 6

ÐSÍÐA.
HEIMSKRINOLI
WINNIPEG 14. SEPT. 1927.
Slóðin fi*á ’98
(Skáldsaga úr Norðurbyggðum.)
Séra Magnús J. Skaptason, þýddi.
| heppni! Hann er prakkari og þjófur. En eg
| skal ná mér niðri á honum. Hann verður að
j berjast við mig. Hann verður að berjast við mig
• með byssum og eg skal drepa hann, hundinn
1 þann arna!” —
1
Hann var að drekka úr flösku einni og svalg
vínið í stórum sopum, og svalaði sér með grimmi
Iegustu formælingum og blótsyrðum. Loksins
fór hann út og margsór það við sjálfan sig, að
horfði svo aumkvunarlega á mig, að eg tók upp
vasaklútinn minn og batt fyrir augun á honum
og rotaði hann svo með axarhöggi tíl þess að
taka fyrir eymdir hans. Fjörugustu og beztu
hestarnir voru fyrstir að falla þarna. Þeir urðu
að taka á öllum sínum viljaþrótti; en þegar það
dugði ekki, þá gengu þeir stundum fram af bjarg
inu, til þess að fá enda á allri þessari eymd og
hörmung. — Ó! Þetta var svo afskaplega hroða-
hann skyldi drepa kynblendinginn; stefndi hann leSt
svo á annað tjald og glumdi þar háreysti mikil|
og drykkjulæti.
Við vorum hræddir um það, eyðsluseggur-
Okkar eigin hestur var fljótur að fara. Og
ef satt skal segja, þá sá enginn okkar eftir
honum nema “Jam-vagninn”. Hvar sem forar-
Marks hafði veirið að drekka allan daginn,
og hafði gert lífið að helvíti fyrir þeim. Þegar
eg kom þangað, þá var Marks þess albuinn að
gera hið versta sem hann gat. Stakk þá “eyðslu
segguriun’’ upp á því, að þeir
spila póker Spilin voru tekin upp-og þeir fórul þess vegna ekki fara að hátta, en sátum þar og það að lenda í henni. Stundum þurftum við að
.. . • -» /T _ _1— T) • • 1 1 I , • / . .. . . „ A i-n nn 11 A ! V ; » . . nn n -- n I 1 rv«Tnn i HF IA »1 OT» lrítl II f iríflirn « OinTlll TVl O Aí O (T O O"
inn og eg, að hér væri illt á ferðum, og vildum hola var til, þá var hann áreiðanlega viss um
fjórir að spila, eyðsluseggurinn, Marks, Bull
hammer og kynblendingurinn.
Fyrst spiluðu þeir aðeins um 10 cent; en fljót
lega urðu það 25 cent, og þegar fram í sótti varð
það akmarkalaust. Svo kom flaskan full til að
liðka þá við starfið, og gekk hún um milli þeirra,
og fóru þá upphæðirnar að stækka, sem þeir
veðjuðu. Þeir Bullhammer og eyðsluseggurinn
voru nokkurnveginn jafnir; en Marks tapaði
miklu; en einlægt var hrúgan að vaxa hjá kyn-
blendingnum.
Einhvernveginn vildi það svo til, að þessir
tveir menn rákust hvor á annan. Hvað eftir
annað hækkuðu þeir boðin hvor hiá öðm^-
þegar svo loksins að Marks “kallaði” mótspilara
sinn og heimtaði að sjá hvað hann hefði boðið
á, þá hafði hann æfinlega spilin, góð og óhrekj-
andi. Þetta var svo æsandi, að það var nóg til
þess að æra mann. Einkum fyrir það að Marks
hafði nokkrum sinnum látist hafa betra spil en
reyndist; og var þá heimtað að hann sýndi hvað
hann væri að bjóða á. Og tapaði hann þá boð-
inu. Það var rétt eins og hinn vondi engill
spilanna væri í hann kominn; og þegar leið á
spilið þá varð Marks rauðari og rauðari og æstari
og æstari. Han bölvaði hvað eftir annað svo að
allir heyrðu. Hann fékk æfinlega góð spil. En
æfinlega fór þó svo, að hinn, sem spilaði á móti
honum, hafði dálítið betri spil en hann, þegar
báðir voru búnir að leggja þau á borðið. Varð
hann nú reiður og skömmóttur. En kynblend-
inglfc-inn bauðst til þess, að þeir skyldu hætta
spilinu. En Marks mátti ekki heyra það nefnt á
nafn.
“Já, komdu nú, negrinn þinn!” hrópaði hann.
“Farðu ekki að læðast í burtu. Láttu mig fá
tæki til að vinna peninga mína aftur.”
Þeir settust svo niður aftur og voru spil gef
iþ báðum. Kynblendingurinn bað um ný spil,
en Marks vildi ekki draga og hélt spilunum, sem
hann hafði fengið fyrst. Svo fóru menn að
veðja. Eftir annan hringinn hættu boðin og
þeir sátu eftir hvor með sitt boð, Mark^ ~ ’
blendingurinn. Kynblendingurinn var hinn ró-
legasti, og andlitið á honum sem hin fullkomn-
asta gríma. Marks var orðinn rólegur líka. —
Þeir tóku nú til að bjóða hvor á móti öðrum.
Báðir virtust hafa nóga peninga. Fyrst hlupu
boðin á tíu og tuttugu dollurum; svo fóru þau
upp í fimtíu dollara allt í einu. Þá fór að koma
æsing í boðin. Það var svo kyrrt í herberginu
að menn gátu heyrt títuprjón detta. Þeir Bull-
hammer og eyðsluseggurinn horfðu með mestu
rósemd á þá. Svitinn var löðrandi á enni Marks,
en kynblendingurinn var hin rólegasti. í borði
voru eitthvað um þrjú hundruð dollarar. En þá
þoldi Marks ekki mátið lengur.
‘ Eg veðja hundrað dollurum,” sagði hann.
> "og kalla á þig að sýna hvað þú hefir.”
Og sigri hrósandi ifleygði hann spilunum,
sem hann hélt á í hægri hendinni, upp í loft
á borðið. Var það ágæt hendi, sem spilamenn
tía og nía; öll af sama lit.
tíi og nía; öll af sama lit.
“Hana!” sagði hann; “komdu með betri
liendi en þessa, ólyktarunginn þinn!
Nú varð þögn um sinn, og eg fór að kenna
i brjósti um kynblendinginn. Hann mátti ekki
við því að tapa öllum þessum peningum. En á
andliti hans sást ekki minnsta breyting eða til-
finning. Hann reis upp þegjandi. Hann reis
upp hægt og stillilega, og lagði spilin, sem hann
hélt á í annari hendinni, á borðið. En við urðum
svo forviða að allir hrópuðum við upp af undr-
un. Hann kom þarna með þá beztu hendi, sem
hæg er að fá í spili þessu; en það var ás, kóng-
ur, drotning, gosi og tía, öll af sama lit. Þetta
voru einu spilin sem hann gat unnið með af
Marks, og er það kallað “royal flush” af spila-
mönnum.
En nú reis Marks á fætur og var rauðgrænn
af reiði.
“Svikahundurinn þinn; bragðarefurinn;
hrekkjadjöfullinn þinn!” Og svo sló hann kyn-
blendinginn í andlitið, svo að blæddi drjúgum.
Hélt eg fyrst að kynblendingurinn myndi gjalda
honum í sömu mynt; en það varð ekki. í aug-
um hans glampaði hatursblossi og grimmileg
hefndarfýsn. En hann stillti sig, beygði sig nið-
ur og tíndi upp peningana, og fór svo út úr
tjaldinu.
Við störðum hver á annan.
“Þetta er dásamleg heppni!” sagði eyðslu-
seggurinn.
“Dásamlegt helvíti!” orgaði Marks. ‘‘Verið
þið ekki að telja mér trú um það, að þetta sé
vorum að tala saman. En allt í einu sá eg að leysa uxann frá ækinu tvisvar sinnum á dag, og
hann fór að hlusta vandlega.
“Þey! Heyrðir þú þetta?”
draga hann upp úr. Og svo þegar við komum
þar sem snjó var rutt af brautinni á dálitlu svæði
Mér heyrðist eg heyra hljóð mikil líkust því til þess að hafa þar pláss fyrir dauðar skepnur,
sem grimt dýr væri að öskra.
I þá drösluðum við honum þangað, og var hann
Við flýttum okkur út, og var þá Marks á þá fótbrotinn; við sendum svo kúlu inn í heila
harða hlaupum til okkar. Hann var vitskertur
af víni og í annari hendinni veifaði hann skamm-
hans og skildum síðan við hann. En meðan við
dvöldum þar, var komið þangað með 6 aðra
byssu. Froðan vall á vörum hans á hlaupunum. hesta, sem voru skotnir.
streyma inn í Bennett og ieit fremur þreytulega
út. Á brautinni var maðurinn búinn að vinna
fullt dagsverk fyrir klukkan níu fyrir hádegi;
annað dagsverk var maðurinn búinn að vinna
klukkan fjögur eftir hádegi, og þriðja dags-
| verkinu var lokið þegar nótt var komin. Og
mönnum þótti vænt um að geta farið að hátta
og sofa.
Eg var nú þarna með þeim fremstu í
flokknum þegar eg rak augun í Mervin og Hew-
son. Þeir litu ljómandi vel út og höfðu verið
öllum öðrum skemur á leiðinni, og fluttu þó
mikinn farangur með sér. Þegar maður bar þá
I saman við hina aðra, þreyttu og dapureygðu
menn, þá litu þeir út sem væru þeir spánnýir
menn og reiðubúnir að leggja í slag eða bar-
daga eða hvað sem var. Þeyr höfðu heyrt um
snjóskriöuna, en gátu ekkert sagt mér ákveðið
um hana. Eg spurði þá um Bernu og gamla
manninn. Sögðu þeir þá, að þau myndu vera
einhversstaðar á eftir milli milli Chilcoot og
Linderman. Já, þau væru líklega grafin undir
skriðunni. — Far vel!
Svo sáum við hann stanza við tjald kynblendings
ins og þrífa í tjaldsnepilinn, sem hékk fyrir inn-
ganginum. og heyrðum við þá öskur hans, er
hann grenjaði hátt og reiðilega:
“Komdu út, skítugi þrællinn þinn; bragða-
refurinn þinn! Komdu út að berjast!”
Hann stökk svo inn og kom að vörmu spori
Það var kominn sunnudagur, og lágum við
í tjaldi okkar og vorum fegnir að hvíla okkur.
‘Jam-vagninn’’ félagi okkar var að bæta ak-
tygin okkar; eyðsluseggurinn var að spila við
sjálfan sig. Sáluhjálpar Jim var nýkominn úr
ferð til Skagway, og hafði hann vonast eftir því
að finna þar bréf eða miða, er snerti einhvern
út aftur og dró á eftir sér kynblendinginn, en Jake Mosher. Andlit hans var vanalega glað-
hann reyndi að spyrna á móti. Stukkum við legt, en nú var það þreytulegt og mæðulegt og
þá á þá og skildum þá.
kvíðafullt. Hann fór svo þreytulega úr hinum
Eg hélt Marks. En þá varð það allt í einni rennblautu fötum sínum.
svipan, að hann sleit sig af mér, skaut einu skoti “Eg hefi æfinlega sagt það, að bölvun guðs
úr skammbyssunni og orgaði: ^ hvíli yfir þessu gulli í Klondyke; og nú er eg viss
larið þið allir! Farið þið frá mér! Hann | um þag Það liggur einhver bölvun yfir því.
er minn! Eg skýt hann!”
Við hörfuðum skjótlega aftur á bak, því
Hvað haldið þið að það muni kosta? Hvað
mörg hjörtu haldið þið að það eigi eftir að svifta
Marks var nú farinn að skjóta. Við leituðum I öHum vonum? Hvað mörg heimili á það það
skýlis fyrir skotunum, allir nema kynblending-1 eftir að eyðileggja algerlega? Guð einn veit.
uiinnn, hann stóö þar þráðbeinn og hreyfði sigi^y^^ það er hújg ag kosta. En þessi seinasta
ekki.
Þá miðaði Marks byssuni á hann, þar sem
hann stóð þarna þrpiðbeinn og rólegur, er skotið ?j>
reið að honum og sáum við rauðan blett koma |
fram á öxlinni á honum. En í sömu andránni
kom fleira fyrir. Kynblendingurinn lyfti upp
hendinni og komu þá tvö skot frá henni, hvort
á eftir öðru.
Hann sneri sér svo að okkur og mælti:
“Mig langaði ekkert til þess að skjóta hann;
en þið sáuð það að hann neyddi mig til þess.”
Marks lá þarna, sem hann féll og titraði
lítið eitt; en hann var dauður, því að kúlan hitti
hann í hjartastað.
frétt tekur þó langt fram yfir allt annað.”
“Hvað er að Jim? Hvaða seinasta frétt er
8. KAPÍTULI.
“Hvað? Hhefir þú ekki frétt það? Snjó
flóðið, sem kom á fólkið í Chilcoot skarðinu
Það tók með sér fleiri hundruð manna og gróf
þá undir fönninni.” ^
Eg starði sem höggdofa á hann. Við lifðum
hérna í daglegri hættu fyrir snjóflóðum, og sló
þessi fregn mig því og fyllti mig skelfingu.
“Er það virkilegá svo?” sagði eyðslusegg
urinn. “En hvar var það?”
“Það var einhversstaðar nálægt Linderman
Hundruð manna urðu undir snjónum, án þess að
fá tíma til að iðrast synda sinna og afbrota.”
Hann ætlaði nú að fara að segja meira, er.
þá greip eyðsluseggurinn fram í.
“Aumingja garmarnir! Eg býst við að við
þekkjum eitthvað af þeim.” Svo sneri hann sér
Við tókum okkur tjaldstað í Paradísardaln- að mér og hélt áfram: ‘ En vona að pólska vin
um. En bæði á undan okkur og eftir var stór stúlkan þín hafi sloppið við þetta?
hópur af “græningjum”; höfðu þeir átt við HUgur minn hafði horfið til Bernu rétt þessa
margar torfærur að berjast. Okkur hafði að! stundina. Hafði eg þó lítinn tíma til umhugs
vísu erfitt gengið. En þegar við komum þarna,! unar. En hún var mér samt jafnan í huga, og
er ekki hægt að lýsa erfiðleikunum; þeir voru! það jafnvel þegar ólíklegast var, að eg hugsaði
látlausir — óendanlegir. Við höfðum átt við til hennar. Það var bæði meðaumkvun, við
nokkrar þrautir að berjast; en nú var nærri tak- kvæmni og kvíði fyrir henni. Mig undraði það
markinu komið. — Við hverja mílu, sem við ; oft, hvort eg myndi nú sjá hana aftur. Og þegar
komumst áfram, urðu erfiðleikarnir nrpriri og! eg fór að vona það, þá fylltist eg æfinlega mik
meiri; og loks komum við á stað þann sem þeir iHi gleði. En við þessi orð eyðsluseggsins, var
sem allar þessar tilfinningar mínar drægjust
saman í eitt, og yfir mig kom svo sterk og mikil
köllu “Hrossýldu”.
Við höfðum séð dauða hesta hér og hvar á
slóðinni; en þessi sjón, sem við sáum hér, yfir- löngun, að það var að verða að reglulegri hvöt
gengur allt, sem menn frekast geta hugsað sér. | °S sársauka. Eg býst við að eg hafi verið þeg
Það voru þarna þúsundir af dauðum hestum. Og nnd* °8 alvarlegur; en það hefir verið eitthvert
eina nóttina urðum við að rýma til og draga burt *nnsýni 1 huga minn, sem knúði eyðstfusegginn
sex hrossskrokka, til þess að geta komið tjald- ^ess seSÍa við mig:
“Heyrðu, gamli kunningi; hefðir þú ekki
skemtun af að fara og sjál Dyea brautina? Eg
inu niður. Þeir lágu þar og teygðu út
fæturna; en rifin stóðu út úr húðinni; en sólin
glampaði á dragúldin augun. Þetta var líkast íheld eg geti verið án þín einn dag eða tvo.”
orustuvelli, og það hinum hroðalegasta.
Og á hverjum degi bættist við tölu þeirra.
Slóðin lá yfir bjargstóra steina, sem þaktir voru
hálffreðinni leðju, og sukku hestarnir ofan í
leðjuna upp til kviðs. Svo fóru þeir að brjótast
um og lentu þá oft milli tveggja stórra steina.
Vildu þá oft fætur hestanna brotna, sem væru
þeir pípuleggir; voru þeir oftast skildir eftir
þarna til að deyja harmkvæladauða.
Oft sáu menn þarna í klettaskoru, eða milli
tveggja þessara stóru steina, einhvern part af
hóf eða fæti, sem stóð þarna uppp; en dýrið eða
hesturinn, sem hófurinn var af, lá þar langt niðri
í brekkunni. Mátti þar sjá raðirnar af þessum
aumingja dýrum svo hundruðum faðma skifti. I
huga sér gat maður séð þá, yfirgefna og ör-
væntingarfulla, vera afj ráfa þarna um og leita
sér að fæðu. Þeir voru vanir að koma þarna á
nóttunni hneggjandi volæðislega; með eymdar-
svip í augunum, og hið vonarlausa útlit á hin-
um grindhoruðu andlitum þeirra. Og þá var
það oft einhver, sem tók upp byssuna sína og
skaut þá til bana, til þess að stytta fyrir þeim
kvalirnar.
Eg man svo vel eftir því, er eg rakst á stór-
an og mikinn hest eina nóttina. Hann riðaði á
fótunum; og þegar eg kom nær honum, sá eg
að hann hafði svöðusár á halsinum. Hestur þessi
“Jú, sannarlega,” svaraði eg. “Eg myndi
hafa mikla skemtun af því.”
“Eg hefi tekið eftir því hvað þú ert hug
fanginn af þessum brautum. En hvers vegna
giftist þú ekki stúlku þessari? — Jæja, drengur
minn, farðu að búa þig, en vertu ekki of lengi
Næsta morgun lagði eg svo af stað til Ben
net. Mér fannst ,það vera fsvo þægilegt ’að
þurfa ekki að vera að dragast með farangur með
sér. Eg hraðaði mér í gegnum þreytta, stóra
hópinn, sem var að berjast áfram þarna sein-
asta spottann af leiðinni. Eg hafði áður haft
þá hugmynd, að slóðin færi batnandi. En þetta
var allt öfugt. Slóðin varð verri og verri með
hverju augnabliknu. Eg óð þarna snjóinn í
kné, og undir fótum mér var var sem væri hún
þakin eintómum dauðum hrosskrokkum.
Eg beið nú í Bennett stundarkorn og borð-
aði þar morgunverð. Þar sá eg brauðköku
neglda upp á tjaklsúlu við hús eitt, og átti það
að sýna vegfarendum að þar væri matur seld-
ur. Enda fékk eg þar hina beztu máltið fyrir
einn dollar: Baunir og svínakjöt; kaffi og lumm
ur með. — Það var snemma um morguninn, sem
eg lagði af stað til Linderman.
Loftið var hreint og kalt og ljómandi veður
fyrir morgungrautinn. Og fólkið var farið að
Eg hraðaði mér nú áfram og var þó hrædd-
ur og kvíðafullur. — Þarna streymdi nú þetta
fólk mannanna yfir Lindeman, og sá eg þá hve
stór og mikill hópurinn hlaut að vera; og svo sá
eg hvað hvötin var sterk og óviðráðanleg, sem
dró alla þessa menn lengra og lengra norður í
óbyggðirnar. Vindurinn var nú orðinn okkuð
hvass, og höfðu margir sett upp segl á sleðum
sínum, og gekk það furðu vel. Eg sá þar Gyð-
ing einn, sem keyrði uxa, og dró hann fjóra sleða
og var segl á hverjum þeirra. Heldur voru
sleðar þessir smáir. En allt í einu leit uxinn við
og sá seglin blaktandi. — En þennan
skratta þekkti hann ekki og varð nú hræddur;
rekur upp voðalegt öskur og tekur til að hlaupa
allt hvað hann getur. Gyðingurinn tekur til fót-
anúa líka, og þarna hlaupa þeir, uxinn og Júð-
inn; en þegar sleðarnir fóru að kastast til, þá
vildi losna um það, sem bundið var á þá og hent-
ist það í allar áttir; og þegar eg sá seinast til
þeirra, langt, langt í burtu, þá var þetta allt enn
á ferðinni, uxinn og Gyðingurinn og sleðarnir.
Svo hvarf það allt og eg sá þá ekki framar.
En hvers vegna var eg svo áhyggjufullur
út af henni Bernu. Eg vissi það ekki; on við
hverja míluna fór kvíði minn vaxandi. Ein-
hver óljós, myrkur ótti, greip mig heljartökum.
Eg hugsaði mér, að ef eitthvað kæmi fyrir hana,
þá myndi eg kenna sjálfum mér um það. Eg sá
hana liggja á jörðinni, hvíta og helkalda eins
og snjórinn var, en andlit hennar var svo blítt
og rólegt í dauðanum. En hvers vegna hafði
eg ekki hugsað meira um hana? Eg hafði ekki
metið liana nógu mikið; hana, sem var svo sæt
og yndisleg og viðkvæm. En ef hún kynni að
lifa þetta af,, þá hét eg því að eg skyldi sýna
henni hvað góður vinur hennar eg gæti verið.
Eg skyldi vernda hana og vera henni nærstadd •
ur, ef hún þyrfti þess með. En hins vegar, var
það ekki flónska þetta, að hugsa sér að nokk-
uð óþægilegt kynni að hafa hent hana?. Ja,
það gat verið; það var eitt tilfelli af hundrað. —
En hvað sem því leið, þá flýtti eg mér áfram.
Eg mætti þar tvíburunum. Þeir höfðu slopp
ið undan flóðinu og voru ekki búnir að ná sér
eftir óttann. Það var skamt frá brautinni,
sögðu þeir; eg myndi geta séð mennina, sem
voru að grafa upp líkin. Þeir höfðu grafið 17
menn upp úr snjónum þennan morgun. Sumir
þeirra voru flattir út sem pönnukö^ur.
Enn að nýju var eg með sorg í hjarta, er
eg spurði eftir Bernu og afa hennar. Fyrsti
maðurinn, sem eg hitti, sagði að þau væru bæði
grafin undir snjónum. Eg stundi við, og fannst
mér þá að það ætlaði að líða yfir mig.
“Nei” sagði annar maður. “Gamli maður-
inn finnst ekki; en stúlkan dóttir hans lifir; en
hún er nærri vitstola af sorg. Vertu sæll!”
Ennþá að nýju hraðaði eg mér. Hópur af
mönnum var þar með skóflur að leita að mönn-
unum. Við og við hitti skóflan hönd eða höfuð.
Heyrðist þá óp jafnan, er líkið var tekið upp úr
snjónum.
Aftur fór eg að spyrja. Stanzaði þá einn
þeirra, sem voru að grafa; var hann ljótur og
fýlulegur, einkum til augnanna.
Já það hlýtur að hafa verið gamli maðurinn
með vangaskeggið, sem þeir grófu fyrst upp úr
neðri enda snjóflóðsins. Einhver frændi hans,
Winkelstein að nafni, tók við líkinu og fór með
það í tjaldið þarna. En hann vill ekki láta nokk
urn koma þar nálægt.”
Hann benti mér svo á tjald í brekkunni,, og
gekk eg þangað með þungu hjarta. Aumingja
gamli maðurinn, svo þíðlegur og tignarlegur,
er dreymdi um gullna fjársjóðu, sem kynnu að
geta gert aðra hamingjusama. Það var svo
grimmdarlegt..............
“Hvað eruð þið að gera hérna? Farið til
fjandans í burtu — burtu héðan!
Orðin voru sögð með urri miklu. Eg varð
steinhissa og leit upp forviða.
Þarna við tjalddyrnar stóð þá Winkelstein,
allur úfinn og ljótur sem hundur, er alinn hefir
verið upp I rennusteinunum.