Heimskringla - 12.09.1928, Blaðsíða 3

WINNIPEG 12. SEPT. 1928
HEiMSKRINGLA
3. BLAÐSÍÐA
gripi. A hún að veröa komin upp
í haust.
—Vörður.
-----:--SC------
Nýjar bætiefna-
annsóknir
A sílðusitu árum eru fræðimenn.
farnir að veita vaxandi athygii merki
legum efnum, sem áður voru óþekt.
og kölluð eru bætiefni (vitamin).
Þau hafa ekki fundist sérstök eða
einangruð, en aðeins í öðrum efn-
um, en tilveru þeirra og áhrif hafa
menn markað af næringargildi ýmsra
efna og áhrifum þeirra. Þess’háttar
rannsóknir þykja hafa sýnt það og
sannað, að efni þessi hafa hið. mesta
gildi fyrir vöxt og viðgang lífsins,
en skortur þeirra valdi ýmsum kyrk-
ingi og sjúkdómum.
Til eru ýmiskonar bætiefni. Svo-
nefnt A-bætiefni er í ýmislegri feiti,
lifur, hrognum, eggjarauða og græn-
meti. B-bætiefni eru einnig í eggja-
rauða, ýmsum ávöxtum, gerð (öli t.
d.) C-bætiefni eru í ýmsum safa-
miklum ávöxtum og grænmeti. D-
bætiefni eru mikil í þorskalýsi og E-
bætiefni í hveiti og keti. Sum þessi
bætiefni fara allmjög forgÖrðum við
venjulega hagnýting matvæla, t. d.
við mikla suðu, eða við það að skilja
hratið frá hveitinu eða með þvi að
nota svonefnd "póleruð” 'grjón. 1
mjólk og smjöri á einnig að geta
verið hörgull á þeim, þegar skepnum
€r gefið mikið inni eða gefin' forn
hey, en meðan kýr ganga í högum
og hafa grængresi á mjólkin að
vera bætiefnamikil. Bætiefnaskort-
i<r gfetur valdið ýmsu ófhagræði,
skortur á C-efnum til dæmis skyr-
bjúg, skortur á E-efnum á að geta
valdið ófrjósemi o. s. frv. Ferskir
ávextir og grænmeti og lítið soðinn
fiskur og ket og ómalað korn og
lýsi á að vera heilsusamlegur matur.
A síðkastið hafa tveir menn eink-
um vakið athygli með bætiefnarann-
sóknum sínum, dr. Rosenheim og Mr.
Webster og er skýrsla um rannsókn
ir þeirra komin út ekki alls fyrir
lóngu í (ársriti Medical Research
Council.) Þeim hefir tekist að
framleiða D-bætiefni úr víssu efna-
sambandi, asterol, með áhrifum ultra-
fjólublárra ljósgeisla. Þeir hafa
einnig fundið það, að lýsi úr lax-
og lúðulifur sé allt að því hundrað
sinnum bætiefnaríkara en þorskalýsi,
sem talið hefir verið auðugast að
A-bætiefnum, og að lifrafeiti úr
kindum, kálfum og uxum sé um
tíu sinnum bætiefnaríkari en þörska
lifur. I kinda og nautalifur á að
vera 200 til 1000 sinnum meira af
hætiefnum, en í áþekkri smjörsköku.
Að mörgu leyti eru bætiefnarann-
sóknirnar enn á byrjunarstigi. I
skýrslunum sem að ofan getur segir
svo, að þekkingin sem enn sé fengið
sé mest í þá átt, að sýna vanþekk-
inguna. Ekki er það heldur annað
en sérfræðinga að fylgjast fullkom-
lega með í rannsóknum, en níðurstöð
urnar snerta mjög allan almenning,
samsetning dagleg's viðurværis og
framfjærslukostað* Aukin þíekking
í bætiefnunum á máske eftir að varpa
nýju ljósi yfir marga sjúkdóma, eða
lækna þá og gerbreyta lifnaðarhátt-
um fólks.
—Lögrétta.
--------x--------
Valtýr Guðmundsson,
professor
F. 11. márz 1860—D. 22. júlí 1928.
Hann dvaldi fjarri, dreymdi |heim,
og dáinn kom hann. Syni þeim
með alúð bjóð þú, Islands þjóð,
í sali þínum sæng.
Hann vildi ætíð vinna þér;
nú vill hann dáinn hvílast hér
i þínum reit, hjá þeirri sveit,
sem háði’ hann hildi með.
Sú sveit hin mikla sigur vann,
og sízt skal gleymt, að einn var hann
sem fremstur gekk. Þann frækna rekk
bar 'hátt með hjálm og sverð.
Er hetjur dánar hylur storð,
iþá hefir Saga dómsins orð.
Er syngur þjóð vor sigurljóð,
skal virða hvers eins verk.
Fyl'g, æska, klökk með kistu hans,
og kynn þér líf hins dána manns,
og þú munt sjá, hvern þátt hann á
í lausn vors mesta máls.
Ur fátækt ungur hóf hann hug
og hafði vilja, þor og dug
og sterka þrá það starf að fá,
að vekja landsins lýð.
Og hyggið að, hvar okkar þjóð
á æskudögum manns þess stóð,
hve margt er breytt, úr mörgu -greitt.
sem stóð þá fyrir fast.
Og vitið, það er vist, hann er
einn vegryðjandi landsins hér.
Menn hljóta lof og last um of.
En dæmið dária rétt.
Svo margan kvist í köldum reit
hjá kotbæ vaxinn upp í sveit
við litið skjól hin ljúfa sól
fékk grætt frá góðri rót.
Og þakka guði, þjóð vors lands,
í þraut og sigri; allt er hans.
Með lífsins von þinn látna son
tak, fósturjörð, í faðm.
—Þ. G.
—Lögrétta.
Gísli Jónsson
heitir prestur einn af íslenzkum
í
I
!
I
c
l
c
I
c
I
c
I
c
I
j
j
c
I
j
j
j
!
I
Upward of 2,000
Icelandic Students
HAVE ATTENDED THE SUCCESS BUSINESS
COLLEGE OF WINNIPEG SINCE 1909
THE
SUCCESS BUSINESS COLLEGE, Winnipeg, is a strong,
reliable scbool—its superior service has resulted in its
annual enrollment greatly exceeding the combined year-
ly attendance of all other Business Colleges in the whole
Province of Manitoba. Open all the year. Enroll at
any time. Write for free prospectus.
BUSINESS COLLEGE, Limited
385'/2 Portage Ave.—Winnipeg, Man:
!
I
j
í
j
j
j
c
J
j
j
j
c
!
!
!
ættum, sem um mörg undanfarin ár
hefir starfað í Rúmeníu og á Ung-
verjaíandi. Langafi hans var Gisli
Jónsson, bróðir Jóns sýslumanns og
sagnaritara Espólín, fæddur á Búð-
um á Snæfellsnesi, en varð prestur
í Noregi og giftist norskri konu
og varð kynsæli mjög. Sonarsonur
hans var einn kunnasti guðfræðing-
ur Noregs, Gisle Johnson og er sá
Gísli, sem hér um ræðir bróðurson-
ur hans og giftur prestsdóttut af
slafneskum aðalsættum og eiga þau
eida dóttur S vetra, og heitir Guðrún
Espólín. Séra Gísli hvað vera
fróðleiksmaður, segír Sigurbj. Astv.
Gíslason, sem heimsótti hann í Búda
pest í sumar, á stórt bókasafn og les
um 15 tungumál og talar mörg þeirra.
Hann vinnur að Gyðinga trúboði í
norskri þjónustu, en telur sig helzt
Islending.
Á Siglufir’ði hefir slegið í nokk-
urn harðbakka milli lögregluvaldsins
og síldarbræðslustjórans dr. Paul,
vegna þess að hann hefir þverskall-
ast við stjórnarbanni unt að taka
bræðslusíld af norskum skipum.
Þetta hefir vakið mikla gremju og
maðurinn verið kærður.
JDr. Guðm. Finnbogason hefir und-
anfarið verið í fyrirlestrarferðum
um Austurland, á vegum stúdenta-
fræðslunnar, samkvæmt beiðni aust-
an að.
Raflýstir hafa verið í sumar 9 bæ-
ir í Suður-Þingeyjarsýslu og kom
Bjarni Runólfsson frá Hólmi í
Landbroti upp öllum stöðvunum, og
sagt að fleiri bændur hafi pantað
stöðvarsmiði. Stöðvarnar eru 6—
12 ha. og nægilegar til lýsingar, suðu
og hitunar á bæjunum. Þær hafa
kostað 5,000 kr. til jafnaðar (heima-
vinna verðlögð líka), 4 þús. sú ódýr-
asta, en 8. þús. þær dýrustu. Fimm
af túrbínunum smíðaði Bjarni sjálf-
ur, hinar eru sænskar. Bæirnir,
sem rafmagnið fengu eru þessir:
Grýtubakki, Miðgerði Og Hvammur
í Höfðahverfi, Stórutjarnir í Ljósa-
vatnsskarði, Lundarbrekka, Stóra-
Tunga og Sigurðarstaðir í Bárðar-
dal, Máná á Tjörnesi og Fremsta-
Fell í Köldukinn. Þetta er gleði-
leg og lofsverð framtakssemi, og
reynast stöðvarnar væntanlega vel og
verða þá öðrum til fyrirmyndar, sem
skilyrði hafa til virkjunnar.
Flugvélin og síldveiðar. Lands-
stjórnin hvað hafa í hyggju, að
leigja flugvélina til þess að láta
hana athuga síldargönigur og leið-
beina veiðiskipum. Hún mun einn-
ig eiga að aðstoða við landhelgis-
gæsluna.
—Lögrétta.
Islendingur í Suðurpólsleiðangri
Byrd’s
Haldor Barnes, sem undanfarin 4
ár hefir verið læknir í Detroit, Mich
igan tekur þátt í Suðurpólsleiðangr:
Byrd’s. Halldór er Bjarnason, af
íslenzkum ættum, en fæddur í Dan-
mörku. Aður en hann fór frá
Danmörku fékk hann ýmsar leiðbein
ingar hjá Knud Rasmussen. Halldór
sagði í viðt&li, sem birt er í einu
Kaupmannahafnarblaðinu, að ráðgert
sé að fara frá New York þann 15.
ágúst á skipinu Samson, sem keypt
var til fararinnar í Tromsö í Nor-
egi. Þrjár flugur verða hafð&r
með. Ef til vill verður ekki hægt
að koma öllum nauðsynlegum far-
angri og tækjum á Samson, en þá
verða tvö skip notuð. AIls verða
60 menn í leiðangrinum, verður
þeim skift í flokka, og hefir hver
flokkur sitt vísindalega 'hlutverk,
Búist er við, að leiðangursmfnn
komi til Framheim í Hvalavík (við
RossHafið. Þangað kom “Terra
Nova,” skip Scott’s og fann þaf fyrir
“Fram,’’ skip Amundsens, er hafði
sett hann á land þar í janúar 1911)
i desember. I Hvalavíkinni ætla
flokkarnir að skifta sér, og þaðan
verður flogið yfir pólinn. — I frétta
klausu í K’hafnarskeyti er sagt frá
fyrirhugaðri þátttöku Vilhjálms Stef
ánssonar í leiðangri Byrd’s. Senni-
lega er hér blandað málum, en hann
mun starfa að undirbúningi undir
leiðangurinn. Halldor Barnes er
sonur Halldórs Pjeturs Bjarnesen
prests, en afabróðir séra Halldórs var
I
jÞórður Bjarnason Klausturhaldari í
SviÖholti. —
—Vísir.
MARYLAND AND SARGENT
SERVICE STATION
Phone 37553
A ^ood plnoe to Ket yonr
— GAS and OIL —
Change oil and have your car
greased.
FIRESTONE TIRES
—at the right prices.
BENNIE BRYNJOLFSON
>oeðOðosososcceooeososðsoosoooeooo9ðosoooooooesðso9oaa
| NAFNSPJOLD
Emil Johnson
SERVICE ELECTRIC
524 SARGENT AVE-
Selja nllskonnr rafmngnsfthöld.
Viðgerðir á Rafmagnsáhöldum,
fljótt og vel afgreiddar.
Sfmlt 31 B07. Hrlmn.lmlt 37 anfl
HEALTH RESTORED
Læknlngar án lyfja
Dr- S. O. Simpson N.D., D O. D.O,
Chronlc Diseaaes
Phone: 87 208
Suite 207 Somerset Blk.
WINNIFEG. — MAN.
O'x
Björgvin
j Guðmundsson
j A.R.C.M. |
I Teacher of Mulslc, Oomposition,
j Theory, Counterpoint, Orches-1
tration, Piano, etc.
555 Arlington SL
I SIMI 71621
A. S. BARDAL
selur likkistur og annast um frt-
f&rlr. Allur útbúnaVur sft bostf
Ennfremur selur hann allskonar
mlnnisvarha og legstelna_:_
U3 SHERBROOKE 8T
Phonet S6 607 WLNNIPEO
Jacob F. Bjarnason
—TRAN SFER—
naesagí and Fnrnlture HotIii(
662 VICTOR Str, 37-293
Eg: hefl keypt flutningaráhöld
o, Pálsons og: vonast eftlr gðV-
um hluta viöskifta landa minna.
Dr. M. B. Halldorson
401 Hoyd Rldgt.
Skrifstofusimi: 23 674
'Stundar sörataklega lungnasjdk-
ddma.
®r aö flnna á skrlfstofu kl. 12_1*
f h. og J—« o. h.
Helmfll: 46 Alloway Art
Talafmlt 83 158
— !
!
Þorbjörg Bjarnason !
L.A. B.1
Teacher of Piano
and Theory
872 SHERBURN ST.
Phone 33 453
TH. JOHNSON & SON
CRSMIHAR OG GULLSALAR
Seljum giftinga leyfishréf og-
giftinga hringra og allskonar
gullstAss
Sérstök athygli veitt pöntunum
og viögjöröum utan af landi.
353 Portage Ave. Phone 24637
WALTER J. LINDAL
BJÖRN STEFÁNSSON
Islenskir lögfrœðtngar
709 Great West Perm. Bldg.
Sími: 24 963 356 Main St
Hafa einnig skrifstofur að Lund-
ar, Piney, Gimli, Riverton, Man.
KENSLA
1 IX. TIL XII. BEKK.
Fer fram á Jóns Bjarnasonajr-
skóla yfir þaö sem eftir er
sumarleyfisins.
J. G. JÓHANNSSON, B.A.
Sími 22 135
AGNAR R. MAGNCrSSON, M.A.
Sími 71 234
DR. K. J. AUSTMANN
<:
Wynyard —Sask.
Dr. J. Stefansson
ARTS BLB6.
Mornl Kennedy og Graham.
stnndnr flagAagn >rru
■oí- og kvrrk«-.jnkd»mn.
'* klttn (rl kl. 11 16 11 t k
"i kl. I tl 5 r b.
_ , Tnlnlmit 31 834
Helmill: 638 McMlllan Avt. 42 691
~ ~ ' ,ul
Ætlið Þér að
BYGGJA?
Komiö inn tii vor og sj&itl upp-
drætti vora af nýtízku húsum
og látitS oss svara yöar mörgu
spurningum. Ráölegglbffar
vorar settu atj veröa ytiur tll
gagm, því vér höfum margra
ára reynslu i aö höndla efnt-
viö Og: allskonar hyg:g:ingra-
efni. Látiti oss g:efa yöur 4-
ætlanir um þatS sem þér þurf-
itS.
Llwdti*j
179 NOTRE DAME EAST
Sími: 27 391
UR. A. BLÖNDAL
602 Medlcal Arts Bld*.
Talsiml. 22 296
Stundar sérstaklega kvensjúkdöma
06 barnasjúkdóma, — AtS hltta:
kl. 10—12 f. h. 06 3—5 e. h
Helmlli: 206 Vlctor St.—Siml 28 180
G. S. THORVALDSON
B.A., LL.B.
Lögfræðingur
709 Eleotric Railway Ghanfþers
Talsímí: 87 371
I
J. J. SWANS0N & C0.
lilnslted
R B 1» T A I, ■
llfSURAKOI
R K A I, E 1 T A T I
MORTOAGBg
660 Parln Bnlldlac, Wlnnlpe*. Maa.
Telephone: 21 613
J. Christopherson,
Islenzkur lógfreeðingur
845 Somerset Blk.
Winnipeg, Man.
DR. B. H. OLSON
216-220 Medlcal Arts Blda.
Cor. Graham and Kennedy 6t.
Phone: 21 834
VltStalstiml: 11—12 og 1_6.86
Heimlli: 921 Sherburn St.
WINNIPEG, MAN.
CARL THORLAKSON
Vrsmiður
Allar pantanir með pósti afgreidd-
ar tafarlaust og nákvæmlega, —
Sendið úr yðar til aðgerða.
Thomas Jewellery Co.
627 SARGENT AVE.
Phone 86 197
CÆYSIR BAKARÍIÐ
724 SARGENT AVR.
Talslmi 37-476
Tvíbökur seldar nú á 20c
pundiö þegar tekin eru 20 pund
eöa meira. Kringlur á 16cent.
Pantanir frá löndum mínum
út á landl fá fljóta og góöa
afgreiösiu.
G. P. Thordaraon.
Bristol Fish & Chip
Shop
hið gamla og þekkta
KING’S betta gerö
Vér aendum helm ttl yllar
frá kl 11 f. h. til 12 e h
Fiskur 10c Kartöflur 10o
540 Elllce Ave., fornl Langjside
SIMIj 37 455
DR. C. J. HOUSTON
| DR. SIGGA CHRISTIAN-
SON-HOUSTON
GIBSON BLOCK
Yorkton —Sask.
TIL SÖLU
A ÓDÍRU VERÐI
“PXIRNACE” —bæöi viöar og
kola “furnace” litlö brúkaö, er
til sölu hjá undirrRuÖum.
Gott tækifæri fyrir fólk út &
landi er bæta vilja hitunar-
áhöld 4 heimilinu.
UOODMAN & CO.
786 Toronto Síml 28847

Talafmli 38
DR. J. G. SNIDAL
TANNLtBKNIR
614 Somfraet Block
1
Portiigi Ava.
WINNIPBG
Rose Hemstitching &
Millinery
SIMI 37 476
Gleymiö ekkl aö á 724 Sargent Ara.
f4at keyptlr nýtizku kvanhattar.
Hnappar yftrklnddlr
Hemstitching og kvenfatasaumur
geröur, lOc Silki og 8o Bómall.
Sérstök athygli r*ltt Mall Ordara
H. GOODMAN V. SIGURDSON
TYEE STUCCO WORKS
(Winnipeg: Roofln*? Co.t I«td.t
Proprletors.)
Office and Factory:.
264 Berry Str.
St. Bonlfaee, Mnnitoba.
MANUFACTURERS:
TYEE Magnesite Stucco
EUREKA Cement Stucco
Glass, Stone, Slag and
Pearl Stucco Dash.
GRINDERS:
Poultry Grits, Limestone Dust,
Artificial Stone Facings, Ter-
azzo Chips.
POSTPANTANIR
Vér höfum tæki 4 a6 bæta úr
öllum yk kar þörfum hvaö lyf
snertir, oinkaleyfismeööl, hrein-
lætisáhöld fyrir sjúkra herbergf,
rutiber áhöld, og fl.
Sama verö sett og hér rættur I
bænum 4 allar pantanir utan af
landsbygö.
Sargent Pharmacy, Ltd.
Sarsrent og Toronto. — Sfml 23 455
BEZTU MALTIDIR
í bænum ft
35c og 50c
rirvala ávextlr, ylndlar töbak o. fl,
NEW OLYMPIA CAFE
325 PORTAGB AVB.
(Móti Eatons bú5inni)
MARGARET DALMAN
TBACHBR OF PIANO
854 BANNING ST.
PHONE 26 420
E. G. Baldwinson, LL.B.
BARRISTER
Raaldence Phone 24 206
Office Phone 24 107
905 Confederntlon 1,1 fc Bldc.
WINNIPEO