Heimskringla - 23.01.1929, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 23. JAN., 1929.
HEIMSKRINGLA
S. BLAÐSIÐA
MACDONÁUXS
HneCut
Bezta tóbak fyrir þá sem
búa til sína eigin vindlinga
MeS hverjum tóbakspakka
ZIGZAG
Vindlinga pappír ókeypis
Rósa M. Hermannsson
VOCAL TEACHER
(
48 EUen Street
f Phone : 88240 between 6 and 8 p.m.
i !
fariS fram í Bretlandi nú á síSkast-
iS, þóít á síSashi mannsaldri hafi
kenningar Sidney Webb aS vísu þok-
aS um ýmsum mikilsverSum atriS-
um. En þaS eru Svíar og ÞjóS-
verjar, sem mest hafa látiS þessi mál
til sín taka. Menn eins og Frank
®g de Man og Heller i Þýzkalandi
og Karleby og Lindström í SvíþjóS
eru á margan hátt að koma kenninga
kerfi jafnaSarstefnunnar í nýtt horf,
«ru aS samræma stefnuna í orSi og
á borSi. En þaS þarf varla aS taka
fram aS kreddufastir jafnaSarmeun
á gamla vísu telja slíkt HShlaup ein
«g afsláttarpólitík. All glögga hug-
mynd um þaö, hvaS hér er aS ger-
ast, má fá meS því aS kynna sér
tiokkrar skoSanir Karlebys (hann er
•nú dáinn, á ungum aldriý.
EignarumráS þjóSfélagsins sem
1 vissu tilfelli kallast þjóSnýting, er
eitt af grundvallaratriSum jafnaSar
stefnunnar. En slíkt er ekki tilgang
tir hennar. ÞaS er meöal, ekki
mark, sem taliS er hentugt undir
vissum kringumstæSum. JafnlaSar
menn hafa því aldrei fylgt þjóSnýt-
íngu og þjóöfélagseign fyrirvaralaust.
Hverja tillögu í þá átt verSur aS
ar sjálfs hans eru þjóSfélagslegir
kraftar og hefir komiö á þá skipu-
lagi samkvæmt því, fyrst þá er frjáls-
ræöi mannsins fullkomiS, eins og
Marx sagSi einu sinni. I þessum
skilningi eru öll störf efnahags eSa
framkvæmdalífsíns eSlilega og hljóta
aö vera þjóöfélagsleg, ábyrgS þeirra
hvílir á þjóöfélaginu og ávextir
þeirra eru hagur þess.
Krafan um eignarrétt þjóöfélagsins
er því innsta eSli sínu aSeins ann-
aö orSalag á kröfunni um tiltekna
skiftingu, “jafna”, “réttláta” o. sl..
krafa um jafna hlutdeild allra í gæð-
um þeim, sem fyrir hendi eru. En
ef al!t væri til í sama ríkulega mæli
og til dæmis loftiö og dagsbirtan,
þá væri krafan umsvifalaust uppfyllt
og hverskonar sérstakt skipulag ó-
þarft. ÞaS væri auðvitaö hin bezta
jafnaSarstefna. En af því að um
slíkt er ekki að gera á borSi, en
aSeins í orSi, þarf sérstakt skipu-
lag á skiftingunni. ÞaS er engan-
veginn æskilegasta skipulag'iS, aö
dsvaldiS fái umráö yfir öllu, held-
ur aS þjóSfélagsheildin fái þau.
Muninn á þessu má til dæmis sjá á
ákvæöum um rithöfundaré‘t. Um
<læma út af fyrir sig eftir því hvaöa tiltekið árabi, eftir aS rithöfundur
deyr á hann, eSa erfingjar hans, rit
hans, en síSan hverfur eignaréttur
þeirra, ekki til einstakra manna og
ekki til ríkisins. en til allra, til þjóð-
félagsheildarinnar, henni til hags-
muna. Þetta væri hiö æskilegasta
skipulag, ef framkvæmanlegt væri.
En framkvæmdirnar eru miklu flókn
ari og erfiðari, en allur þorri jfafnaS-
armanna gerir sér grein fyrir.
áhrif hún getur haft á þaS, aS til
ganginum verði náS. En markiS er
sameiginleg hlutdeild allra í gæöum
þjóðfélagsins. En ýmsir erfiöleikar
valda' því, aS þessu veröur sennilega
aldrei náS aö fullu. En þaS er
stefnuskrá, leiSarljós. Hiö praktiska
úrlausnarefni er þaö, aS framkvæma
J)etta meira og meira. En aöferS-
irnar hljóta aS breytast meö fram-
leiðsluaSferSunum. SkoSun jafn-
aöarmanna og frjálslyndra manna á
ekmarréttinum er samskonar í eöli
Ávextirnir af vinnu manna eru
tvenskonar. ÞaS almenna gagn,
sínu. ÞaS er eitt skilyrði fyrir sem hún igerir, verSur sameign alls
sjálfsbjörg og þroska einstaklings- þjóSfélagsins. SJófarendur njóta
íns, aS hann ráöi yfir einhverjum án manngreinarálits og endurgjalds
liluta af gæöum þjóðfélagsins. Eigna gagns af rafmagnsvita, án þess ef til
leysi er aöeins annaS orS yfir þaö, vill aS geta nokkurntíma þakkaS eSa
aS vera útilokaSur frá þessum gæS- endurgoldiö þeim, sem fann hann upp '£> a® mennirnir starfa saman, hver
um.. Frjálslynda stefnan mótaSi eSa reisti hann. ÞaS er því annar ( me® öSrum, þar seni ávextir vinn-
unnar koma aðeins fram -sem hluti
í sameiginlegirm árangri, og þar sem
þessir vextir koma yfirleitt aðleins
fram við þaS, aS aðrir meta fram-
í framtiSinni njóti endurgjaldsljust
verka Platós? Eöa myndi þaS vera j
réttlátt. aS erfingjar hans nytu á- ;
vaxtanna af þvi öldum saman. Slík- '
um spurningum verða vitfirringar aS
COKE
ZENITH
KOPPERS
reyna að svara. ÞaS eitt aö spyrja
svona sýnir kreddubundinn og hár-
togunargjarnan hugsunarhátt, sem
er mjög fjarlægur hugsanaferli jafn-
aSarmannsins. ÞaS, sem á veltur fer
ekki þaS. nvort eitthvaS sé “réttlátt”
út frá eirihvierju skýjaglópssjjónar-
miði, heldur hitt, hvaöa áhrif þaS
hefur á mannlega þróun. En auðvit-
aö má sveipa utan um þetta mat ein-
hverjum “réttlætisins” hjúp’ í deil-
um dagsins.
ÞaS er einnig hægt aS fallast. á
þaö sem almennt siSaboSorð, eSa
fullyröinga, aS verkamaSur eigi aS
fá hagnaö vinnunnar. En í fram-
kvæmdinni er lítil leiöbeining aS
þessu. I rauninni er þessi setning
af smáborgaralegum uppruna. Hún
merkir eitthvaö á þá leiö, aS verka-
maSurinn eigi aS vera sjálfum sér
nógur, vinna sjálfur vöru sína og
fá sjálfur öll launin fyrir þaö ! En
þaö er augljóst aS ekki er unt aS
beita þessari setningu vi'S framlciðslu
máta, þar sem verkamaöurinn er ekki 1
sinn eigin herra, vinnur ekki sjálfur [
I
aö framleiðslu sinni, skapar ekki allt
verSmæti hennar, en er lítiS hjól í
stórri vél framleiöslu- og viðskifta-
lífsins. HvaS á námumaðurinn,
j árnbrautarma&urinn, vélamaSurínn,
flutningamaðurinn, verzlunarmaSur-
inn, vinnukonan o. s. frv. — aS ekki
sé talaS um hina “leiðandi” stjórn-
endur — aS fá mikiS. ef allir eiga
aö fá fullan ágóSa af þeirri vinnu,
sem fólgin er í einni tylft af borS-
hnífum'? ÞaS er sócialistisk verö-
launagáta nægileg til þess aS for-
dæma alla þá jafnaðarstefnu, sem
fæst viS slíkar kröfur. Rétturinn
til “fulls ágóöa’’ er ekkert annaS en
slagorö, þegar framleiSslan er þann-
COAL
McLEOD RIVER
GALT
ALL STEAM COALS
J. D. CLARK FUEL CO. LTD
Office: 317 Garry Str.
■ PHONES YARD:
23341 - 26547 - 27773 - 27131
i NAFNSPJOLiJ
»9ðð99xcððsocccoceo9seðððð09ð9dbcðe9occcco9ðcðgoso«
Emil Johnson
SERVICE ELECTRIC
524 SARGENT AVE-
Si*Ijn allnkonar rafmnKnnflhfiU,
ViSgerCir á Rafmagnsahoidum
fljótt og vel afgreiddar
Slmli S1 507. HrltnnMinli 27
I
Björgvin
í Guðniundsson
HEALTH RESTOREC
Læknlngar á d
Dr- S. G. Simpson N.D., D O D.O
Chronic Diseaseu
Phone: 87 208
Suite 642-44 Somerset Blk.
WINNIPEG. — MAN
A.R.C.M.
Teacher of Music, Compositíon,
Theory, Counterpoint, Orches- j
tration, Piano, etc.
555 Arlington St.
SIM l 71021
Þorbjörg Bjarnason .
L.A. B. 1
Teacher of Piano
and Theory
726 VICTOR ST.
SIM I 2.T 1»0
E. C. Baldwinson, LL.B.
LöBl'ræfilnuHr
RMldence Phone 24 200
Offloe Phone 2Í 06.'{
70S MiniiiK' Exchange,
350 Maln St.
WINNIPEG
A. S. BARDAL
««lur Ukkistur og r.nnast urr? ftt
farir Alí*ir útbúnaTJur bastt
Ennfremur selur hanu allskonar
mlnnisvarTIa og legstetna_
*4í* SHERBROOKE ST
Phonet S0 007 WLNNIPKG
f
j T.H. JOHNSON & SON
(RSMltílR OG GVLLSALAR
fRSMIÐAR OG GUL.LSALAR
Seljum giftinga leyfisbréf og
giftinga hringa og allskonar
gullstúss.
Sérstök athygli veitt pöntunum
og viögjörttum utan af landi.
353 Portage Are. Phone 24037
DR. K. J. AUSTMANN
Wynyard —:— Sask.
Jacob F. Bjarnason
—TRANSFER—
BnitKae. and Furnltnre Huvlnf
S«8 ALVERSTONE ST.
StMI 71 SD8
Eg útvega kol, eldiviS meS
| sanngjörnu veríi, annast flútn-
| Ing fram ogr aftur um bseinn.
n«a
Dr. M. B. Halldorson
4oi tt«*> m ms+n.
Skrifstof usími: 2.1 074
XI und&r .•r.ui,iHi
démm.
Br aA finn^ é akrhrntefu tl. 1
f b. og 2—« • h
Helmlll: 40 AMow&y a«*
TaUfmli 33 158
WALTER J. LINDAL
BJÖRN STEFÁNSSON
Islenzkir lógjrttSingar
709 Great VVest Perm. Bldg
Sími: 24 963 356 Main St.
Hafa einnig skrifstofur að Lund-
ar, Pinev, Gimli, Riverton, Man.
eignarréttarhugsunina á tímabili hand partur ávaxtanna af vinnunni, sem
verks og smáborgara, jafnaSarstefn- * er vandamáliS, sá partur, sem vinn-
an mótar hana í mynd stóriSju og andinn kann að hafa fengiS í beinni
lieimsborgaraskapar. j borgun og getur orðið aS' höfuðstól
j eSa auSi fyrir sjálfan hann eSa af-
En jafnaSarstefnan hefir vanrækt komendur hans.
mjög- aS gera sér þess ljósa grein I
hvaS eSa hvernig; þaS þjóSfélag sé, j Cr þvi verSa lítið annaS en orSa-
sem eigi aS halda uppi þessum eign- j leikar og slagorS, þótt talaS sé um
arrétti. ÁSur fyr gerSu menn sér j þaS frá almennu sjónamrílSi, að
allskonar skýjaborgir um fyrirmyndar | “réttlæti’’ eigi aö ráða,, eöa aö “á-
þjóðfélagið, og kunnu ákveönar ] igóöinn eigi aS lenda hjá þeim, sem
reglur fyrir því, hvernig þjóðfélagiö vinna” eöa aS “þjóöfélagiS” eigi aö
setti aS vera — ef mennirnir hefðu ráöstafa þessu. I fyrsta lagi er
ekki verið 'syo slæmir aS fara ekki réttlæti mjög teygjanlegt hugtak og í
^ftir reglunúm. ÞaS er ákaflega rauninni er ekki til neitt, sem einu
misjafnt viS hvaS menn eiga meS sinni fyrir allt og alstaSar getur kall-
. orSinu þjóðfélag. Marx notaði orS ast réttlæti. Ef aftur er tekiö dæmi
ið í þremur eða fjórum merkingum. af rithöfundaréttinum, má til dæmis
Sannleikurinn er sá, aS þá fyrst, þegar spyrja, er það réttlátt aS allar kyn-
manninum hefir skilist þaS, aS kraft- slóðir í síSastliöin tvö þúsund ár og

Fishermen’s Supplies
Limited, Winnipeg
401 Confederation Life Bldg., Winnipeg.
TANGLEFIN NETTING
VeiSir meiri fisk.
Haldgæðin eru tryggð áður en nafnið er sett á.
---BúiS til hjá-
NATIONAL NET and TWINE COMPANY
Vér höfum birgSir meS lögákveSnum möskvastærSum í Winnipeg
og pantanir veröa afgreiddar meS næstu póstferS.
VerSskrá og upplýsingar um fyrirliggjandi birgöir eru sendar
mönnum póstleiöis, ef æskt er..
Fishermen ’s Supplies Limited
401 Confederation Life Bldg., Winnipeg.
SÍMI 28071

(Frh. á 7. bls.)
DR. C. J. HOUSTON
DR. SIGGA CHRISTIAN-
SON-HOUSTON
GIBSON BLOCK
Yorkton —:— Sask.
»K. A. BLDNDAL
«02 Medical Arts Bld*
Talsfml. 22 296
Stundar sérstaklega kvensjúkdéma
og barnasjúkdóma — Ab hitta:
kl. 10—12 (. h. og 3—5 e. h
Heimill: 806 Victor St.—Siml 28 130
Dr. J. Stefansson
21« MKIIIGAL A RTS BI.IMI
Hornl Kennedy o* Grabam
**"“?*I t7r„.
'* tr* ki. n tn n t a
•>K 11. I II S F |
638 McMHlan Ave. 42 691
í
Heimlll:
Messur og fundir
í kirkju
Sanibandssafnaðar
Sajnaðarnefndin: Fundir 2. og 4.
imtudagskvöld í hverjum mánuSi.
Hjálparnefndin: Fundir fyrata
nánudagskvöld i hverjum mánuSi.
Kvenfélagið: Fundir annan þriSju
dag hvers mánaSar. kl. 8 aS kvöld-
inu.
Söngflokkurinn: Æflngar á hverju
(imtudagskvöldi.
Sunnudagaskólinn: — A hverjum
sunnudegi kl. 11—12 f. h.
i J. SWANSON & CO
Llmlted
R B N T A L «
inmukancb
KBAL U 9 T A T •
MOKTGA G K 9
64H) Parla Bwlidlag(, Wlnnlpen, Ma
G. S. THORVALDSON
B.A., LL.B.
LögfræSingur
709 Eleotric Railway Clhan^ber*
Talsimí: 87 371
DR. B. H. OLSON
218-220 Medlcal Arts Bld«.
Oor. Grahara and Kennedy |t
Phone: 21 834
tnstalstími: 11—12 ogr 1—5.88
Heimili: 921 Sherburn 8t.
WINNIPEG. MAN.
Telephone: 21 613
J. Christopherson,
Islenzkur lögfrsðingur
845 Somerset Blk.
Winnipeg, Man.
VETRAR
L
Y
S
T
I
F
E
R
D
I
R
Talafmli 28 HN»
DR. J. G. SNIDAL
l'ANJV Lfhlh IV IH
014 A«»«irrirl Rllof**
Pcrtt.*< A WINNIP*.
1

TIL KYRRAHAFSSTRANDAR
Vancouver — Victorla
Ncw WeNtminster
FarNeblnr tii xölu vissn ilugn
DES. — JAN. — FEBR.
Gilda til Waka, upp ab IJS. april, 1920
AUSTUR CANADA
FarneíSIar tli nöln frfl
DES. 1 til 5. JAN.
GUda ( ]irjfl mfluuöi
MIÐRfKJANNA
Far.scíSIar til NÖIu
frfl brautarMtötÍvum f Sa»k. — Altn
DES. 1 til 5. JAN.
t.ilda 1 ]>rjfl ni Anutii
HEIMALANDSINS
POSTPANTANIR
Vér höfum tæki á aT5 bæta (Lr
öllum ykkar þörfum hvaB lyf
snertir, éinkaleyfismeTSöl, hreln-
lætlséhöltl fyrlr sjúkra herbergt,
rubber áhöld, og fl.
Sama verö sett og hér rætiur i
bænum á allar pantanir utan af
landsbygti.
Sargent Pharmacy, Ltd.
Ssrtent ojt Toronto. — Sfmi 28 455
MARGARET DALMAN
TEACHEP OF PIANO
854 BANNING ST.
PHONE 26 420
CARL THORLAKSON
Vrsmiður
Aliar pantanir meS pósti afgreidd-
ar tafarlaust og nákvaemlega. _
SendiS úr ySar til aÖgerSa.
Thonias Jewellery Co.
627 SARGENT AVE.
Phone 86 197
Rose Kemstitching &
Millinery
SIMI 37 476
GleymiS ekki aS á 724 Sarsent Ave.
fá.st keyptlr nýtízku kvenhattar
Hnappar yfirklæddlr
Hemstitehing og kvenfatasaumur
sertsur, lOc Silki »g 8c Bémull
Sérstök athygli veltt Matl Ordere
H. GOODMAN V. SIGURDSON
BEZTU MALTIDIR
í bænum á
35c og 50c
Crvale flvextlr, \-lndlar tfibak o. fl.
NEW OLYMPIA CAFE
825 PORTAGB AVB.
(Móti Eatons bútSinni)
A. HAYDN-BAILEY
PIANOS
Stillir píanó og gerir við
allar bilanir
788 Ingersoll Str.,
Heimilis Phone 30745
Leitlft ullar
Lpplýsingar
hjfl
Karsröhir til xölu
DES. 1 til 5. JAN.
TII Atlaiii' ha fslnejanna
ST. JOHN — HALIFAX — POIITLAND
Glldn f fimm mflnuöi
Canadian Pacific
TIL SÖLU
A ADtnU VEBHI
“FUHBíACE” —bætii vitiar og
kola "furnace” lítib brúkat5, er
til sölu hjá undirritubum.
Gott tækifæri fyrir fólk út á
landi er bæta viTja hitunar-
áhöld á heimilinu.
f f-
TYEE STUCCO WORKS [
(Wlnnlpeg Kooflng Co., Ltd., |
Proprietorn.) I
Office and Factory:
264 Berry Str.
St. Bonlface, Manltoba.
MANUFACTURERS:
TYEE Magnesite Stucco
EUREKA Cement Stucco
Glass, Stone, Slag and
Pearl Stucco Dash.
GRINDERS:
Poultry Grits, Limestone Dust,
Artificial Stone Facings, Ter-
azzo Chips.

UOODMAN ct CO.
7S0 Toronto Sfml
28847
Kaupið
HEIMSKRINGLU