Heimskringla - 27.02.1929, Blaðsíða 6

6. BLAÐStÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 27. FEBR., 1929
EKKEHARD
Saga frá 10. öld.
eftir I. von Scheffel.
“Hvað er þér á höndum?” spurði Ekke-
hard.
“Mig langar til þess að læra töfrana,”
sagði Adifax feimnislega.
“Hvaða töfra?’’
“Töfrana til þess að ná fjársjóðnum upp
úr djúpinu.”
“Þá töfra vildi ég sjálfur gjarnan
þekkja,” sagði Ekkehard hlægjandi.
“Ó, heilagi maður, þú þekkir þá,” kallaði
drengurinn upp fyrir sig. “Átt þú ekki helgu
bókina, sem þú lest úr fyrir frúna á kveld-
in?”
Ekkehard leit grandgæfilega framan í
hann; hann var tortrygginn, minntist komu
. sinnar til Hohentwiel.
•
“Hefir einhver sagt þér, að spyrja mig
þessara spurninga?” spurði hann.
“Já!” '
“Hver?”
En þá fór Adifax að gráta og sagði snökt-
andi: “Hadumoth!’’
Ekkehard skildi hann ekki.
“Hver er Hadumoth?”
•’Gæsatelpan,” sagði drengurinn með
ekka.
“Þetta er ekkert annað en vitleysa, sem
þú ert að fara með. Haltu áfram verki
þínu.”
En Adifax vildi ekki fara.
“Þú þarft ekki að gera þetta endur-
gjaldslaust,” sagði hann, og var mikið niðri
fyrir. “Eg skal sýna þér dálítið fallegt. Það
eru margir faldir fjársjóðir í fjallshlíðinni.
Eg veit um einn þeirra, en það er ekki sá
rétti, og ég verð að finna þann rétta."
Ekkehard fór að veita þessu athygli.
“Sýndu mér það, sem þú átt við,” sagði
hann.
Adifax benti ofan hlíðina. Ekkehard
fór út úr garðinum með honum og þeir héldu
saman niður kastalaveginn. Þegar komið
var niður í hlíðina, þar sem furuskrýdd gnýp
an á Hohenstoffeln g enn lengra í hurtu Ho-
henhöven blasir við, snéri Adifax út af veg-
inum, og þeir ruddust í gegnum kjarr og
klettabelti, sem gnæfði við himinn, grátt og
kaldranalegt.
Adifax beygði smáhríslur frá og reitti dá-
lítið af mosa. í grásteininum, sem fjallið er
aðallega úr, sást gul æð. Adifax braut dá-
lítið stykki úr gula steininum, en í skorunni
sem eftir var, glitruðu kristallar í öllum regn-
bogans litum.
Ekkehard athugaði vandlega brotið úr
klettinum. Hann þekkti það ekki. Það
var alls ekki dýrmætur steinn, og lærðir menn
síðari tíma nefndu þetta natrolith.
“Nú getur þú séð að ég veit dálítið,”
sagði Adifax sigri hrósandi.
“Hvað á ég að gera við þetta?’’ spurði
Ekkehard.
“Það veizt þú betur en ég. Þú getur
látið fága það, og skreytt með því bækumar
þínar. En nú ætlarðu að vera svo góður að
kenna mér töfrana.”
Ekkehard gat ekki að sér gert að hlægja
að drenghnokkanum.
“Þú ættir að verða námumaður,” sagði
hann og snéri sér við til brottfarar. En Adi-
fax þreif í kufl hans.
“En þú verður að kenna mér nú úr bók-
inni þinni.”
“Hvað?”
“Allra sterkustu töfrana."
Gletnissvip brá fyrir á alvarlega andliti
Ekkehards.
“Komdu með mér,” sagði hann, “og þú
skalt fá þetta, allra sterkustu töfraorðin.”
Adifax gekk kátur við hlið hans og Ekke
hard hafði hlægjandi upp fyrir honum hvað
eftir annað orðin eftir Virgil—
“Auri sacra fames, quid non mortalia
cogis Pectora?”*
¥Til hvers getur þú ekki rekið mannleg hjörtu,
þú illi þorsti eftir ávinning?
Adifax át áfjáður upp eftir honum orðin
þar til hann hafði fest þau í minni sínu.
“Skrifaðu orðin,” bað hann, “svo ég geti
borið þau á mér.”
Ekkehard ritaði þá orðin á bókfells-
ræmu, til þess að ljúka við gamanleik þenn-
an, og faldi drengurinn það á brjósti sér inn
undir skyrtunni. Hann var í ákafri geðs-
hræringu, kyssti hvað eftir annað faldinn á
kufli Ekkehards, þeyttist síðan út úr garð-
inum og hentist nú áfram í stærri stökkum en
fjöimestu geitinni sem hann hefði verið unt
að leika eftir.
“Þetta barn virðir Virgil meira en her-
togafrúin gerir ,” hugsaði Ekkehard með sjálf
um sér.
Adifax sat nú aftur á steininum sínum um
hádegið, en nú voru engin tár í augum hans.
Hann hélt nú í fyrsta sinni um langan tíma
á hljóðpípunni sinni og vindurinn bar tóna
hennar um allan dalinn. Hadumoth heyrði
hljóðið og klifraði kát til hans.
“Eigum við að blása fleiri sápukúlur?”
spurði hún.
“Eg ætla aldrei oftar að blása sápukúsið,”
sagði Adifax cg hélt áfram að að blása lag-
ið sitt. Hann hætti svo, leit vandlega um-
hverfis sig, hallaði sér fast að Hadumoth og
hvíslaði að henni með tíndrandi augum—
“Eg hefi fundið heilaga manninn. í
nótt finnum við fjársjóðinn. Þú verður að
koma með mér.”
Hadumoth lofaði því fúslega.
Vinnuhjúin höfði lokið kveldverði í hjúa-
skólanum og allir stóðu nú í tveimur löngum
röðum. Adifax og Hadumoth áttu sæti yzt
úti við dyr, og var skylda litlu telpunnar að
lesa bænina eftir máltíð yfir þessum óhrjáiega
hóp.
Tveir skuggar læddust út frá borðinu
áður en búið var að taka af því, og fóru út
um kastalahliðið. Það voru stallsystkSnin
og fór Adifax fyrir.
“Það verður kalt í nótt,” sagði hann við
Hadumoth, og kastaði yfir hana síðhærðri
geitarskinnsúlpu. Sunnanmegin, þar sem
hæðin geröist brött og eins og hengiflug, hafði
gamall virkisgarður verið reistur, og þar nam
Adifax staðar. Var þar skjól fyrir nöprum
haustvindinum. Hann rétti handlegginn há-
tíðlega út fram undan sér og mælti—
“Þetta hlýtur að vera staðurinn, held ég.
Við verðum að bíða lengi — til miðnættis.”
Hadumoth svaraði engu, og börnin sett-
ust hvert við annars hlið. Tunglið var kom-
ið upp og sendi flögrandi geisla sína í gegnum
þokubólstra á víð og dreif. Ljós var enn í
sumum gluggum kastalans; það var enn ver
ið að lesa úr Virgli. Allt var kyrt og hljótt í
brekkunni, nema uglan rak einstöku sinnum
upp ámátlegt væl. Er löng þögn var liðin
hvíslaði Hadumoth með nokkrum ugg: “Hvem
ig á það að ske, Adifax?”
“Eg veit það ekki,” svaraði hann. “Kann-
ske einhver komi og færi okkur það, eða jörð-
in opnist og við förum niður í hana, eða —’’
“Æ-æ!” sagði Hadumoth, “ég er að verða
hrædd.”
Nú varð aftur löng þögn. Hadumoth
hallaði höfði sínn upp að öxl Adifax og féll
í svefn. En drengurinn þreyttist smám sam-
an á langri biðinni, néri augun ákaflega til
þess að reka á braut svefnin, sem á hann sótti,
og vakti stallsystur sína og sagði—
“Hadumoth, nóttin er löng, viltu ekki segja
mér sögu?”
“Mér datt einmitt nú í hug nokkuð hræði-
legt,” svaraði barnið. “Einu sinni fór mað-
ur um sólaruppkomu að plægja akur sinn, og
þá mætti hann gull-dverginum í eirru plógfar.
inu. Og dvergurinn brosti ljúflega við hon-
«m og mælti: “Taktu mig með þér. Sá, sem
ekki leitar að oss, skal finna oss, en þann, sem
leitar, munum vér kyrkja. Adifax, ég er svo
hrædd.”
Réttu mér hönd þína,” sagði Adifax, “og
þá verður þú ekki hrædd.”
“Ljósin í kastalanum voru öll sloknuð.
Dimmur hornablástur frá varðturninum til-
kynnti, að nú væri miðnætti. Adifax lagðist
á kné þegar hann heyrði það, og Hadumoth
hjá hnum. Drengurinn hafði tekið tréskó-
inn af hægri fætinum, til þess að geta merkt
dökka jörðina með berri iljinni. Hann hélt á
bókfellsræmunni í hendinni og mælti nú fram
með skærri röddu orðin, sem hann ekki vissi
hvað þýddu—
“Auri sacra fames, quid non mortalia oog-
is Pectora?’
Hann hafði engu þeirra gleymt. Börnin
biðu bæði á hnjánum þess, sem verða vildi, en
hvorki birtist þessi dvergur né risi, né laukst
jörðin upp. Stjörnurnar glitruðu í fjarska og
kuldalega yfir höfði þeirra) og svalur nætur
andvarinn blæs á andlit þeirra...
En þó er ekki rétt að hæðast að jafn inni-
legri trú og sterkri, eins og barnanna, jafnvel
þótt hún flytji ekki fjöll úr stað né opinberi
hulda fjársjóðu.
Nú tindraði einkennilegt ljós í himinhvelf-
ingunni og allt í einu skaust stjarna þvert yf-
ir hvolfið og skildi á eftir sér langan feril og
síðan hver af annari.
“Það kemur að ofan,” hvíslaði Adifax og
þrýsti Hadumoth fast að sér.
“Auri sacra fames.” hrópaði hann enn einu
sinni út í náttmyrkrið. Gullnar ljósrákirnar
skárust hver yfir aðra, hver vígahnötturinn eft
ir annan dó út, og skömmu síðar var sama
friðsemdar útlitið komið á himininn og áður.
Adifax horfði lengi og áfjáður umhverfis
sig. Þá stóð hann hryggur á fætur.
“Það er ekkert,” sagði hann og var skjálfti
á röddinni. “Það hefir fallið í vatnið. Þeir
unna olckur einkis. Við eigum ávalt að vera
smalar.”
“Fórstu rétt með töfraorðin, sem heilagi
maðurinn kendi þér?” spurði Hadumoth.
“Eg fór með þau eins og hann kendi mér
þau.”
"Þá hefir hann ekki kent þér þau réttu.
Hver veit nema hann ætli sér sjálfur að finna
fjársjóðinn og hafi sett net undir, þarna sem
stjörnurnar féllu niður.”
“Nei, því trúi ég ekki,” sagði Adifax.
“Hann var góður og ljúfur á svipinn og varir
hans segja ekki ósatt.”
Hadumoth hugsaði sig augnablik um, en
mælti svo—
“Kannske hann hafi ekki þekkt réttu orð-
in.”
“Hvers vegna ekki?”
“Vegna þess að hann hefir ekki réttan
guð. Hann hefir nýja guðinn; en gömlu guð-
irnir voru miklu voldugri.”
Adifax lagði fÍDgurinn á varir litlu stall
systurinnar.
“Þey!” sagði hann.
“Eg er ekki hrædd lengur,” sagði telp-
an. “Eg veit um annan, sem getur kent
töfra.”
“Hver er það?” *
Hadumoth benti á dökka hæð, sem reis
beint upp af furuklæddum grunni.
“Skógarkonan!’’ svaraði hún.
“Skógarkonan!” hrópaði Adifax upp yfir
sig. “Hún, sem olli þrumuveðrinu mikla,
þegar haglið var eins stórt eins og dúfuegg, og
át lávarðinn frá Hilzingen svo að hann sázt
aldrei aftur?”
“Já, einmitt hún. Við skulum fara og
biðja hana. Líttu á! Kastalanum er lokað
og við komumst ekki inn og nóttin er svo
köld.”
Gæsatelpan litla var orðin hugrökk og
djörf. Hún vorkendi Adifax svo mikið og
langaði til þess að óskir hans rættust.
“Komdu nú,” hrópaði hún áfjáð. “Þú
blæs í hljóðpípuna ef þú verður hræddur í
> skóginum, og fuglarnir svara þér, því að það
er ekki langt til dagrenningar.”
Adifax andmælti nú ekki lengur, og þau
stefndu í norður, gegnum þéttan, svartan furu
skóginn. Bæði þekktu þau leiðina vel. Eng
inn var á ferðinni. Gamall refur, sem stóð á
grasbletti og var að skima eftir feitum héra, sá
börnin og var ekkert ánægðari við þá sjón en
þau höfðu verið að sjá stjörnuhrapið. Jafnvel
refir verða fyrir vonbrigðum í þessum heimi,
og þessi lagði niður skottið og laumaðist inn í
runnana. Þau höfðu gengið klukkustund áð
ur en þau komust að klettóttum hæðunum við
Hohenkrahen. Steinkofi var hálffalinn milli
trjánna. Hér námu börnin staðar.
“Hundurinn fer að gelta,” hvíslaði Hadu-
moTh. En þau urðu ekki vör við neinn hund
og gengu að opnum dyrunum. “Skógarkonan
er ekki heima,” sögðu þau hvort við annað;
en eldur blakti á stórum kletti efst uppi á hæð-
inni, og umhverfis hann voru dökkleitar ver-
ur. Börnin iæddust því varlega upp mjóan
stíginn.
Fyrstu merki dagrenningar voru nú sýni-
leg að baki hæðarinnar, sem lá hinumegin við
vatnið. Stígurinn var mjög brattur, og nú
sást ekki í eldinn vegna kletts, er slútti fram,
en að baki klettsins var voldug eik. Adifax
og Hadumoth færðust nú nær á fjórum fótum
og gægðust yfir klettinn. Skepnu hafði ver-
ið slátrað, og hausinn — hrosshaus,* sýndist
þeim — hafði verið negldur á eikarbolinn.
Spjótum nokkrum var stungið í jörðina um-
hverfis eldinn. Beinin lágu víðsvegar og
ker fyllt með blóði var skammt frá eldinum.
Nokkrir menn sátu við stóran klett, sem
þeir notuðu sem borð. Bjórbrúsi stór var á
klettinum, og úr honum var stöðugt helt á
steinskálarnar, sem drukkið var úr.
Við rætur eikarinnar hnipraði kona sig
saman. Með sanni mátti segja að hún hefði
ekki kept um fegurð við hina dásamlegu mær
Bissuln, sem svo örfaði hjarta rómverska
stjórnmálamannsins Ausoniusar, þótt hann
væri á sextugasta ári, að hann gleymdi tign
sinni o gorkti kvæði henni til lofs.“Blámi augna
hennar er sem himinbláminn og fagurt hár
hennar sem rauðagull. Barn er hún barbar-
anna, en að fegurð tekur hún fram leikbrúð-
um Latverjanna. Sá, er mynd hennar vill
mála, vqrður að dífa busta sínum í litblöndu
rósar og lilju,” ritaði hann. En konan á Ho-
henkrahen var gömul og guggin. Mennirnir
störðu á hana. Það birti töluvert í austri.
Þokunni yfir Constance-vatninu tók að létta og
fyrstu geislar morgunsólarinnar náðu í fjall-
tindana og lituðu þá gullna. Eldhnötturinn
sjálfur hafði aðeins sést við sjóndeildarhring
er konan spratt á fætur.. Mennirnir stóðu
einnig upp. Hún sveiflaði knippi af meistil-
teinum og grenikvíslum yfir höfði sér, deif því
í blóðkerið, skvetti dropunum þrisvar sinnum
í áttina til sólarinnar og þrisvar sinnum á
mennina og helti síðan því, sem eftir var í
kerinu, við rætur eikarinnar.
Mennirnir höfðu gripið drykkjarskálar
sínar, néru þeim nú þrisvar sinnum við harð-
an steininn, og varð af því einkennilegt suð-
andi hljóð, lyftu þeim síðan í áttina til sólar, og
drukku út í einum teyg. Og nú skeltu þeir
allir skálunum niður á klöppina og voru svo
samtaka, að ekki heyrðist nema eitt hljóð.
Því næst varpað hver maður á sig skikkju
sinni og hvarf þegjandi niður hlíðina.
Þetta var nótt hins fyrsta dags nóvember
mánaðar. Þegar allt var orðið hljótt aftur,
hættu börnin sér einu feti nær, og hélt Adifax
á bókfellsræmunni í hendinni. En kerlingin
þref logandi brand úr bálinu og hélt á móti
þeim ylgd á brún.
Börnin snérn undan og flýðu sem fætur
tóku niður brekkuna.
9. KAPÍTULI
Skógarkonan
Adifax og Hadumoth voru komin aftur til
kastalans. Þeirra hafði ekki verið saknað og
þau sögðu engum frá því, er fyrir þau hafði
borið um nóttina, og töluðu jafnvel ekki ium
það innbyrðis. Adifax hafði um margt að
hugsa.
Hann tók að vanrækja geitnagæzluna og
að lokum fór svo, að hann missti eina geitina
út í lágar hæðirnar á bökkum Rínar, þar sem
hún rennur úr Constance-vatninu. Þangað
varð hann að leita og kom aftur með stroku •
geitina, eftir heils dags leit. Hadumotli fagn-
aði honum vel og þótti undur vænt um að
hann skyldi hafa verið svona heppinn að kom-
ast hjá barsmíð. •
En nú kom veturinn og skepnurnar voru
hirtar í húsum sínum. Einn daginn sátu börn
in ein við eldinn í skála hjúanna.
“Ertu enn að hugsa um fjársjóðinn og
töfrana?” spurði Hadumoth.
Adifax dró sig nær henni.
‘Heilagi maðurinn hefir réttan guð,”
mælti hann.
“Hvernig veistu það?” spurði Hadumoth.
Adifax stóð upp og gekk að byrginu, sem
hann svaf í. í hálminum hafði hann falið
allskonar steina. Hann tók einn þeirra og
kom með hann.
“Líttu á,” sagði hann.
Þetta var grár gljásteinn, en í honum
mátti greinilega sjá myndina af fiski, höfuð,ugg
ar og hryggur Ijóslega markaður.
“Þetta fann ég við rætur Schiener-fjallsins,
þegar ég var að leita að geitinni. Það hlýtur
að hafa borist með flóðinu mikla, sem að fað-
ir Vincentius prédikaði eitt sinn um. Og
þetta flóð sendi drottin himinsins og jarðar-
innar yfir allan heiminn þegar Nói smíðaði
stóra skipið. En um þetta veit skógarkonan
ekkert.’”
*Hrossum var fórnað guðum hinna heiðnu
Tevtóna, kjötið átu fornfærendur en liausinn
negldu á tré eða vegg í húsi. Sagnaritarinn
Tacitus segir svo frá, að er Cæsina kom og
leit yfir vígvöllinn í Teutoburgerskógi, þar sem
Varus beið ósigur, þá sá hann að hesfcum Róm-
verjanna, er Þjóðverjar höfðú tekið til fanga,
hafði verið slátrað og hausarnir negldir á
trjástofnana.