Heimskringla - 20.03.1929, Blaðsíða 2

2. BLAÐSÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 20. MARZ, 1929
Blað ór dagbók
i.
Dagurinn rann upp heiður og hlýr,
og hélst þannig til kvelds. Svell-
rimarnir, er þíðviðrin undanfarna
daga höfðu skilið eftir, runnu sundur
i sólbráði. Varð fljótt vott og
gususamt á götum úti; bagalegt að
vera skóhlífalaus; ljósir kjólar og
holdlitaðir sokkar í stöðugri hættu
frá aurgusum, er hraðskreiðar bif-
reiðar sendu frá sér langar leiðir.
Vorilmur í loftinu.
Það var siðastliðinn lokadag febr-
úarmánaðar. Vekjaraklukkan, vægð
arlaus gall við kl. 7 að morgni. A
fætur! Arbítur étinn í skyndi, og
lagt af stað áleiðis til Evanston, 111.
Við vorum fimm námsmenn frá
Meadville-skólanum, þar á meðal all-
ir Islendingarnir. Evanston á að
heita borg út af fyrir sig, en er i
rauninni víðáttumikill hluti -Chi-
cagoborgar, er teygir sig fagurlega
norður eftir strönd Michigan-vatns-
ins. Eftir nálega 2 kl. flýtisferð,
fyrst í bifreið, þá i pallvagni (ele-
vated railwayý náðum við áfanga-
staðntlm, — Garett’s Biblical Insti-
tute, sem er orðlagður guðfræðis-
skóli Meþódista. Hafði hann boðið
til sín Fimta Ársþingi Stúdentasam-
■bands Guðfræðiskóla. (Inter-Semi-
nary Student Union). Þetta sam-
band nær yfir vesturhluta Miðríkj-
anna og er grein allsherjar sambands
um öll Bandaríkin. Veit ég ekki
betur en að í þessu sambandi séu
allir Guðfræðiskólar, er nöfnum
nefnast, — að undanteknum auðvit-
að kaþólskum—;lúterstrúarmenn, evl
angelistar, meþódistar, presbyterar,
anglicbnar, congregationalistar, ad-
ventistar, baptistar, unitarar,
versalistar, o. s. frv.
uni-
What will
you be doing
one year
from today?
[
\
A course at the Dominion
Business College will equip
you for a well paid position
and prepare you for rapid
promotion.
Enroll Monday
DAY
The “Dominion”
and its branches
are equipped to
render a complete
service in busi-
ness education.
BRANCHES l
ELMWOOD
210 Hespeler
Ave.
ST. JAMES
1751 Portage
Ave.
AND EVENING
CLASSES
Þetta ársþing fór fram í veglegri
meþódistakirkju: “The First Epis-
copal Methodist Church.’’ Um 500
stúdentar sóttu þingið — eftir því
sem ég gat nánast ætlað á. Umræðu-
efni þingsins hafði verið valið:
“Áhrifapresturinn” (The Effective
Minister).
Þing var þegar sett er okkur bar
að garði. Fyrsti fyrirlesarinn var
rétt að stiga í stólinn, presbytera-
presturinn R. E. Vale, frá Oak Park,
111. Hár, skarpleitur miðaldramað-
ur, raddskær og einbeittur. , “Trúar-
legt einkalif áhrifaprestsins” var um-
ræðuefni hans. Tók hann ýms dæmi
þess, að mikilhæfum klerkum hefði
förlast starfið, er á leið, fyrir van-
rækslu á sínu eigin andlega lífi, og
misnotkun lýðhyllinnar. La'gði
ræðumaður 'greinilega áherzlu á
Krist krossfestan sVo sem lausn alls
vanda og afl alls siðgæðis. Ræðan
var sérlega áheyrileg; flutti ýms leið-
beinandi sannindi, sem þörf er á að
endurtaka sem oftast; fór hinsvegar
naumast inn á nýjar brautir.
og þó þróttmikil ræðumaður; læddi
út úr sér smáhæðilegum athu'gasemd
um um fánýti og flónskusyndir
kirkjuklofningsins ' (denominational-
ism). Fanst mér klerkur þessi hafa
mest að segja þeirra allra, enda efni
hans í beinustu samræmi við megin-
tilgang Sambandsins og Þingsins.
Séra Cox sýndi fram á 'hvernig
menn bindu trygðir við ýmsa flokka.
og veldu þeim hin og þessi virðing-
arnöfn eins og “hreyfingin,” “stefn-
an” og einkum "bræðralagiðog
bak við þessi “virðulegheit” tækist
þeim svo að fela öfgar og yfirsjón-
ir sínar og flokks síns.
Nú væri mannfélagið að leita sam-
ræmis og einingar á öllum sviðum —
alþjóðlegrar einingar á sviðum hag-
fræði, vísinda, mentunar, uppeldis og
heilbrigði, o. fl. Skylda kirkjunnar
væri að veita þessari stefnu afl og
göfgi, en til þess þyrfti hún fyrst að
standa sameinuð sjálf.
Heiðin’gjatrúboð kirkjunnar nú í
dögum væri að verða henni lærdóms
ríkt. Þjóðernislegur einingarandi
væri að gagntaka austrænu þjóðirn-
| ar. Yfirleitt hefðu þær litla lyst á
Næst talaði Von Ogden Vogt, | kröfukenningum vestrænu guðfræð-
prestur Fyrstu Unitarakirkjunn|ar i | innar'. vist væri um það, að trú-
Chicago. Sú kirkja er hér beint fræðilega Skæklatogið á milli kirkju-
á móti skólaibúð vorri — hinumeg-
in götunnar. Séra Vogt er sérkenni-
legur maður; hefir að sögn, eins og
flestir klerkar, ntisjöfn áhrif á áheyr- ' þjóöa.
endur sina; fylgist vel með táknum
tímanna í heimi lista, vísinda og trú-
arbra'gða; mun teljast til “húman-
ista,” sem að mínu viti eru mætir
deildanna sjálfra gæti ekki viðgeng-
ist lertrur. Það lægi svo bert fyrir
gagnrýni hinna gáfuðu, vakandi
Yfirleitt væru kirkjudeildirnar að
vakna til nýs og glöggari skilnings
á hlutverki sínu á jörðu hér. Ekki
, r , x. væri það svo mjög, síst eingöngu,
sem menn. en torskildir sem forverðir | r J
það, a.ð tryggja einstakl-
trúarbragða. Eigi að síður hefir
það nauniast verið reynsla min, að ,nþ,n,in
ég hafi grætt á þvi, að sækja messur
langleiðis, i stað þess að skreppa yfir
götuna og hlusta á séra Vogt.
i Dominion Business Gollege i
QheMall. WlNNlPEG. |
T1Í
‘<WHITE SEAL’
Bruggað af æfðustu bruggurum úr úrvals malti
og humli. — Eins og bjórinn sem þú varst
vanur að drekka.
BEZTI BJÓR f KANADA
TIL HEIMILISNOTA A JOLUNUM
Fluttur beint til leyfishafa gegn pöntun
Biðjið um hann á bjórstofunum
Sími 81 178,-8 170
KIEWEL BRE\V ÍNG
CO.,LTD.
St Boniface, Man
Stofnað 1882.
Löggilt 1914.
j D.D. Wood& Sons, Ltd.
í
KOLA KAUPMENN
Vér þorum að hætta mannorði voru og velgengni
á viðskiftin
SOURIS—DRUMHELLER
FOOTHILLS, SAUNDERS CREEK
POCAHONTAS, STEINKOL,
KOPPERS, SOLWAY EÐA FORD KÓK
ALLAR TEGUNDIR ELDIVIÐAR.
Not - Gæði - Sparnaður
Þetta þrent hafið þér upp úr því að skifta við oss
SÍMI: 87 308 Ross Ave. and Arlington Str.
Vér færum yður kolin hvenær sem þér viljis
Umtalsefni hans var “Oþinberar
guðsþjónustur og áhrifapresturinn.”
Lagði hann áherzlu á tvennt sem
nauðsynleg atriði hverrar guðsþjón-
ustu smárrar eða stórrar: 1. Hið
dulrœna, eða þuðsamfélagið ("The
Mystica! Apprehension of the MoSt
Higli”) og 2. Hið huc/lccya, — íhug-
un, upprifjun, ("The Recollective
Contact”). Taldi hann bæn og
sálmasöng einkuni lúta að hinu fyrra;
víxllestur og ávarp, eða prédikun,
einkum að því síðara, — þótt allt
gripi þetta að nokkru hvað inn í
annað. Ekki virtist ræðumaður hafa
orðið fyrir neinum áhrifum frá
vini vorum, V. Jóhannessyni. Hann
t. d. vítti harðlega þá nýungu, er
innleidd hefir verið í glænýja og
glæsilega tveggja-miljóna bænhúsinu
(Chapel), er Rockefeller gaf háskól-
anum hér fullbygt í haust — að setja
upp hljómleik, eftir fyllstu kúnstar-
innar röglum í stað kveldbæna (ves-
per). Rétt eins gott væri þá að
skjótast í hljómlistarhallirnar eða
leikhúsin. Bænlaust, sálmalaust, á-
varpslaust “music-programme” væri
engin messugerð. — —
Góður miðdegisverður var fram-
reiddur í samkvæmissölum kirkjunn-
ar. Glatt var á hjalla. Engin mis-
klíð. enginn vottur tortryggni né
“ills auga.” Allir sem hjörð úr
I einu byrgi (Jóh. 10.).
Og þarna hittumst við allir íslenzk
u guðfræðinemarnir, er ég minntist
á í "Kveðju’’-grein minni í haust, (að
undanskildum Wilhelm Anderson,
sem ekki stundar náin þennan árs-
fjórðungj: E'gill Fáfnis og Erling-
ur Ölafsson frá lúterska skólanum í
Miaywood; Guðmundur B. Guð-
mundsson, Philip Pétursson,
Guðrnundur Gúðjónsson og
undirritaður, frá únitaraskólanum,
— og svo sjálfur húsbóndinn á heim
ilinu, Svein-björn ölafsson, er lifir
og hrærist og les þarna í þessu fagra
mentasetri meþódistanna, rétt á vatns
bakkanum. Við vorum búnir að á-
kveða að nota tækifærið til þess, að
láta taka af okkur mynd, svo sem
“Félagi Islenzkra Guðfræðinema.”
En þegar til kom þoldi félagssjóður
ekki ósvífnar fjárkröfur Ijósmyndar
ans. Það var nú slæmt.---------
Eftir hádegið talaði Gilbert S.
Cox, meþódista prestur, hér í borg,
um: “Áhrifapresturinn og eining
kristinnar kirkju.’’ Kýminn nokkuð,
skemtilegan 1óð-
arblett á sólvöngum annarlegra til-
verustiga — heldur hitt, að beita séi
fyrir þjóðfélagsle'gu réttlæti; láta
Guðsvilja verða svo á jörðtt, sem á
himnum; taka með öllu rnóti, óbeint
og verklega, þátt í endurnýjun óg
umbætingu þjóðskipulagsins. Gagn-
vart þessu verkefni stæði kirkjan
ráðþrota og sek án sameinaðra krafta.
Innan og utan kirkjunnar, bæri
mjög á og færi jafnvel vaxandi, ó-
trú á áhri fagildi, og, þess vegna, til-
verurétti hennar. Feiknahörð gagn
rýni kæmi víðsvegar að. I gamla
daga hefðu Meþódistarnir haft býsna
gott lag á því, að verða fyrstir til
trúarlegrar þjónusju í nýbýlahéruð-
unum; leggja svo undir sig héraðið
og ráða þar að mestu einir. Þeir
glæsilegu dagar væru taldir. I hverju
smáhéraði, smábæ, væru nú orðið 4
—6 kirkjur, er streyttust á um holl-
ustu og gjaldþol umhverfisins, og
gerðu hver annari lífið leitt, fjár-
hagslega og áhrifalega. Þetta kal]-
aði ræðumaðúr ekki aðeins syndsam-
legt, heldur glæpsamlegt. (Shame!
Crime! Dánger!) — Óþægilega eft-
irtektavert væri það, að flestar ein-
beittustu bardagahetjur og brautryðj
endur þjóðmálanna stæðu utan kirkj-
unnar, og sumir hæfustu siðfræðing-
arnir gengu alveg fram hjá henni í
tillögum sínuni uni siðbætur.*
*Hvað snertir þessar fullyrðingar
ræðumannsins um gagnrýni á kirkj-
unni, vil ég gera þessa athugasemd:
Sú gagnrvni er vitanlega aldagöm-
ul *en alls ekkert siðustu tíma —
fyrirbrigði. N^'ungar í vísinduni
og viðhorfum kunna þó að blása nýju
lifi í gamla gagnrýni, er'' molnað
hafði undir tímans tönn. Kirkjulaus-
ir og trúlausir siðfræðingar eru oft-
sinnis þeir menn í heimi hér, sein
átakanlegast bera vitni um ófróðleik
hins sérfróða (ignorance of the ex-
pert). Mikið af ádeilunni á kirkj-
una var, og er, ekkert annað en hæg-
tækasta hjal ábyrgðarleysingjans, sem
digurbarklega talar úr þægilegu vigi
hlutleysisins. Amiel hinn franski
segir í sinni frægu bók “Journals”:
“An error is more dangerous in pro-
portion to the degree of truth which
it containV’ sem er svo að kalla orð-
rétt þýtt með þessum vísuhelming St.
G. Stephanssonar:
“Hálfsannleikur einatt er
óhrekjandi lýgi”------
Það eitt að kirkjan er gagn|rýnd,
og það af miklum og sérfróðum
mönnum afsannar ekki áhrifagildi
hennar né tilverurétt. Og sjálfsagt
Fishermen’s Supplies
Limited, Winnipeg
Umboðsmenn fyrir—
Tanglefin Fiskinet, tilbúin af Nationa! Net and Twine Co.
Brownie kaðla og tvinna.
Vér höfum í Winnipeg birðir af:—
Tanglefin fiskinetjuni, með lögákveðinni möskvastærð.
Maitre kaðla og tvinna. , >
Kork og blý.
Togleður. fatnað.
Komið og sjáið oss þegar þér komið til Winnipeg, eða skrifið
oss og vér skulum senda yður verðlista og sýnishorn.
FISHERMEN’S SUPPLIES, LTD.
401 Confederation Life Bldg., Winnipeg Sími 28 071
==^
i

Þá veík ræðuniaður áð Ijónum örð-
ugleikanna á vegi kirkjulegrar ein-
ingar. Þjióðrembingur og kirkju -
legt flokksfylgi lifðu að miklu leyti
á sömu mannle'gu hvötunum. Meðan
annað væri við líði, yrði hinu naum-
ast á kné komið. Markið væri ekki
auðsótt. Gott væri að gera sér strax
grein fyrir því mikla sprengiefni, er
sigra yrði í sambandi við ættjarðar-
sögur, kirkjusögur, flokkssögur, helgi
dóma, helgisiði, erfðahugsanir, erfða-
venjur, fylgisöflun, o. s. frv. Alda-
gamlir múrar .einræningsháttar og
staðbundinnar hollustu væru ekki
auðfærðir út, þótt nýir tíniar, nýtt
mannfélagsviðhorf virtist gera þá
útfærslu að hrópandi nauðsyn. —
Skapa yrði fyrst það, er ræðumaður.
lagði mikla áherzlu á, og kallaði
“Sacrificial Social-mindedness,” eða
“fórnfúsa félagshugð.” Mönnum yrði
að lærast að fórna sínum smærri
hugðum, hversu réttmætar sem þær
væru í sjálfu sér, vegna hinna s’ærri
og brýnni velferðarhugða.
I þessu sambandi dettur mér í
hug eitt af því er séra F. R. Lewis,
prestur únitara í Beverley, Mass.,
sagði í ræðu er hann flutti liér að
Meadville, ekki alls fyrir löngu:
“Jesús var góður sonur. En hann
hefði getað verið miklu betri sonur
með því að láta að óskum móður
sinnar og systkina; vera kyr heima í
Nazareth; leggja ekki sjálfan sig í
hættu; gerast vitur fyrirmyndar tré-
smiður bæjarins, og blessa og gleðja
ástvini sína með návist sinni. Vit-
anlega hefði honum sjálfum verið
það ljúfast og léttast. En, sjá,
hann fórnar þessari persónulegu
hugð, á altari mannfélagshugðarinn-
ar! (sbr. Mark. 3, 31—35).”
Vonlaust mun vera um velferðarmál
mannlífsins, ef síngirnin og sérhyggj
an — svo margt sem má þó segja
hefir ræðumanni, sem þjóni kirkj-
unnar, verið það ljóst. Að gagn-
rýnin, hinsvegar, ætti að verða kirkj-
unni lærdómsrík, efla hana og göfga.
er hafið yfir allan efa.
þeim til réttlætingar — halda áfram
að ráða mestu um framkomu mann-
anna. A meginreglu félagsskapar
og samvinnu byggist heillavonin.
Menn verða því að skóla félagslyndi
sitt, smátt og smátt, unz þeir eru orðn
ir þroskaðir félagsmenn. Fyrir því
er líka afstaða einræninganna, út-
úrskotsmannanna ávalt dálítið var-
hugaverð og tortryggileg, hversu
skarpleg og vel úti látin sem gagn-
rýni þeirra kann að vera félagsvið-
leitni annara manna, er vilja vel, þótt
þeir megni miður.------
Ekki hlýðir að dvelja mikið leng-
ur við erindi séra Cox. Á það má
þó minnast að — sú kirkjulega ein-
ing, er hann taldi fyrst mega stefna
að, yrði eitthvað í líkingu við þjóð-
bandalagið. Síðar væri þá hægt að
gera sér vonir um innri einingu eða
samruna deildanna (organic unity).
Einingarvegsummerkin helztu, er
þegar væri farið að bera á, væru
þessi: Menn væru yfirleitt betur
sammála en áður um það frumatriði,
hvað það er, að vera — kristinn mað-
ur. Menningarleg (cultural) eining
væri að aukast. Siðfræðileg (ethi-
cal) einin'g: hefði ávalt verið furðu-
lega mikil þrátt fyrir sundurleitu trú-
arkenningarnar. I ýmsum alþjóð-
legum stórmálum færi hún vaxandi,
til dæmis gagnvart hernaði. Engin
tilviljun væri það, að hernaðarbubb-
Bakverkir
eru elnkenni nýrnasjúkdóiro. GIN
PILLS lœkna þá fljótt, vegna þess atJ
þœr verka beint, en þó mildllega, á
oýrun — og græbandi og styrkjandi.
50c askjan hjá öllum lyfsölum.
182
ÞJER SEM NOTIÐ
TÍMBUR
K A U P I Ð A F
The Empire Sash and Door
COMPANY LIMITED
Blrgðir: Henry Ave. East Phene: 26 356
Skrifstofa: 5. Gólfi, Bank of Hamilton
VERÐ GÆÐI ÁNÆGJA.