Heimskringla - 17.04.1929, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 17. APRÍL, 1929
HEiMSKRINGLA
5. BLAÐSÍÐA
SANNLEIKS STJARNAN
(Sbr. “The Star of Truth Dawn Shining.)
Sannleiks stjarna starir blíð á storð í gegnum ský
Æ lát þinn geisla leiða mig, þá lífs frá villu sný
Hversu sem að löng er leið, í ljósið heim til þín
Og'þó að brekkan ógni önd, ver ætíð leiðsögn mín.
Eg veit þín heilög geisla glóð ei gerir villu sýn
í gegnum allra alda vé, skín ennþá birtan þín.
Og þó að oft á villu veg, þér veröld stefni frá;
Má ennþá við þitt leifturljós, hinn Ijúfa Drottinn sjá.
En þessi blóðgu þrauta spor er þínir gengu hér,
Vitni ljóss á voða stig, þau veginn sýndu mér.
Gæti ég þeim geiglaust fylgt, mun gatan reynast slétt
Ef fús þú lífsins byrði ber, sjá byrðin er þér létt.
Og senn mun kneri siglt í höfn og sáttur kveð ég heim
Með öll þau pund, sem guð mér gaf. Hvað gerði ég úr
þeim?
Mun fyrsta spurn á bana-beð, er birtan myrkrið flýr
Á móti breiðir faðminn fold — svo fæðist dagur nýr.
H. E. Johnson.
■----L-
í kringum W. J. Lindal 25. febr.,
1925, víkur hann sér að mér með
þessum orðum; “Tveim dögum síS-
ar. (27 febr.) varð ég þess áskynja,
að afgangur Ingólfssjóðsins virttisf
vera tvö hundruð dölum lægri en ég
hafði vænst, og gat féhirðir Ing-
ólfsn. ekki gert grein fyrir þvi á
annan hátt........” Með þessu á
auðsjáanlega að gefa í skyn, að ég
hafi misbrúkað féð og ekki getað
gert grein fyrir. Og Arnljótur hafi
þurft að halda rar.nsóknarrétt í mál-
inu. En sannleikurinn er sá, að ég
kvittaði opinberlega i blöðunum fyr-
ir samskotafénu og lagði i-eikning'
fram á nefndarfundi yfir bæði tekj-
ur og útgjöld. Sá reikningur er
enn til, og hefir hvorki A. B. Olson
né nokkur annar getað sýnt fram á
eins eyris skekkju í honum.
. /
Næst kemur mat Arnljóts á starfi
mínu, og segir hann þar að ég fiafi
tekið hlut á þurru landi. Eg get
verið fáorður um það atriði. Það
launar hver eftitVþví sem hann er
drengur til. Arnljótur Olson tók
sig fram um að meta starf mitt og
launa mér löngu áður en starfinu
var lokið. Þau laun voru ekki
igreidd í peningum, heldur i annari
mynt, sem hann er ósþar á. Þau
voru tekin úr sörnu skúffunni og það
aukagjald, sem hann er nú að ota
fram í greinum sínum, mér til handa.
Það má vel vera að sumir líti svo
á að illsakir Arnljóts séu þau einu
laun, sem mér bæri, en ég leit ekki
þann veg á málið sjálfur, og þess
vegna krafðist ég borgunar. Arn-
ljótur spyr á öðrum stað i grein
sinni hvað sagt hafi samvizikan í
sambandi við þetta. Eg get sagt
það bæði Arnljóti og öðruni, að ég
igerði ekkert í þessu máli, sem ég
þarf að hafa samvizkubit af. Launa
kröfuna lagði ég fram af því að ég
áleit hana, undir kringumstæðunum,
sanngjarna og rétta og það áiit mitt
stendur óbreytt enn.
Eg vil að endingu vísa frá mér
öllum aðdróttunum Arnljóts og fél-
aga hans, um það, að við höfuin
brugðist trausti almennings í með-
ferð Ingólfsmálsins, vegna þess að
við vildum draga Þjóðræknisfélag-
inu afgang fjársins. Við breyttum
eftir þvi sent skynsemi okkar og
samvizka vísaði til. I því sam-
bandi ,vil ég geta þess, að tillagan
sent úrslitum réði á Ingólfsmálinu á
þinginu 1925 var borin fram af séra
Ragnari Kvaran og studd af Sig. Júl.
Jóhannessyni. Þeir félagar voru
þá ekki búnir að gera þessar upp-
götvanir, um óráðvandlega ráðstöfun
fjárins, sem þeir nú tönglast á
mánuð eftir mánuð. Né heldur það
að nefndin hefði brugðist trausti al-
mennings. Eg hef frá upphafi haft
annan skilnitig á starfi og aðstöðu
okkar nefndarmanna heldur en settur
hefir verið fratn í greinum þeirra
félaga. Og sá skilningur brevtist
ekki fyr en ég heyri honutn andmælt
nteð einhverjum betri rökum en þeirn
sem komið hafa fram í ritjórtri Jón-
asar Pálssonar og hans nóta; eða ég
heyri honum andmælt af einhverj-
um, sem ég treysti hetur til að líta
óhlutdrægum augum á þetta mál,
heldur. en hr. H. A. Bergman.
Eg sé, þegar ég lít yfir grein
Arnljóts að enn eru tvö atriði, sem
eg vil mótmæla. Fyrst þessi stað-
hæfing, að “við, sem -í þeirri nefnd
vorum, bundumst dren^skaparheiti
um það, i byrjun starfsins, að taka
ekkert fvrir verk okkár.” Þessi stað-
hæfing er blátt áfram lýgi. Og
þori ég að bera það undir alla seni
í nefndinni voru. þlm tilgang höf-
undarins með henni þarf ekki að
taia. AUir sjá hann.
Þá er hin önnur staðhæfing hans,
sem hljóðar þannig: “.......enda var
sá reikningur hans aldrei samþykkt-
ur af Ingólfsnefndinni.” Þetta á
við kröfu mína um . horgun fvrir
starfið. Eg hef áður getið þess, að
reikning’ur minn var sainþykktur af
stjórnarnefnd Þjóðræknisfélagsins, á
lögmætuni fundi. Og getur Arnljót-
ur séð bæði samþykktina og reikn-
inginn í fundargerðabók nefndarinn-
ar, ef minni hans er svo bilað, að
hann viti ekki að hann fer með rangt
mál. Hvað við keniur Ingólfsnefnd
þeirri, sem Arnljótur talar tim, vil
ég segja þaö eitt, að ég veit ekki ti!
STUCCO
SEM ÁBYRGST ER
The TYEE STUCCO WORKS gefur þér fimm ára
ábyrgð á Tyee Stucco þegar notað er samkvæmt þeirra
ráðleggingum.
Þá ábyrgðin nái aðeins til fimm ára, er auðvitað
varan góð alla æfi þína.
Skrifið eftir nöfnum þeirra plastrara
sem nota það samkvæmt þessari á-
N byrgð.
\ -------------------
Tyee Stucco Works
ST. BONIFACE MANITOBA
)
að eg skuldi henni nein reiknings-
skil og mig varðar engu hvað hún
hefir samþykkt eða ekki samþykkt.
Eg veit ekki til að sú nefnd sé neitt
annað en grilla í höfði hr. H. A. Berg
mans. Ef til vill hleypur hún það-
an einhvern daginn eins og Aþena
úr höfði Seifs. Og er þá vonandi
að hún steypi einhverjum glæsihjúpi
yfir þá undirsáta föður sins, sem mest
þurfa á honum að halda. Annars
er ekki ómögulegt að tilfinningar
almennings gagnvart framkomu
þeirra í þessu Ingólfsmáls-uppvakn-
ings-þrasi verði eitthvað líkar til-
finningum skáldsins, sem þetta
kvað:
“Endurminningu allri hans,
yztu takmörkum þessa lands,
forsmánarstraumur fleytir af,
fordæntingar í eilíft haf.”
Hjálmar Gíslason.
----------x---------
Uppvaknings
draugurinn
í mína tíð á Islandi var draugun-
um skift niður í flokka, og var einn
fllokkurinn ikallaður “uppyakning-
ar.” l>essi flokkur var álitinnn að
vera mannskæðastur, enda var ntik-
iö í hann spunnið og mikið til
hans unnið. Að vekja upp draug'
þótti hart verk og framúrskarandi ó-
þokkalegt, og’ undir öflum kringum-
s’æðum varð djöfullinn að vera með
í verkinu.
Nú um þessar rnundir hafa Vestur-
Islendingar einn þennan draug sin á
nteðal, og er hann kallaður "Ing-
ólfsmálið.” Hann er áreiðanlega
versti draugurinn og illkynjaðasti,
sein landar hér hafa átt við að stríða,
enda tók það tvö heljarmenni að
magna hann og koma honum ú
kreik. Hvað nafni draugsins við-
víkur niætti geta þess að ófreskja
þessi mun hafa verið vakin upp und-
ir áhrifum persónunnar Ingólfs lng-
ólfssonar, og mun því réttara vera
að kalla ára þennan “Ingólfssjóðs-
málið”, en ekki “Ingólfsmálið.” Um
hitt, hver garpanna hafi lagt til
móðurfrumuna og hver faðerhið, í
þennan þokkagest, gef ég ímyndun
arafli lesarans óskorðaðan rétt til aö
dæma um, þó afstaða þessara mann
við Ingólfssjóðinn gæti kannske orð-
ið góður leiðarvísir í þessu tilliti.
Annar maðurinn lætur ekki skilding
í kistuna (Ingólfssjóðinn) og ekkert
af hendi rakna, annað en orða-elg,
en hinn leggur til vinnu og tekur
mest af skildimgunum úr kistuni. F.n
draugsi djöflast um Islendingabyggð
ir og spillir öllum friði.
•* * *
Það var áreiðanlega ósvikin þjóð-
rækni, að forða Ingólfi frá gálgan-
um, og þvo áfallandi blett af íslenzka
þjóðarbrotinu vestan hafs og þá að
minnsta kosti óbeinlínis af þjóð vorri
heima á Fróni. Já, það var stærsta
þjóðræknisniálið Vestur-Islend-
ingar liafa haft með höndum. En
nú er Ingólfur frelsaður frá gálg-
anum og þjóðernissaurinn þvegin í
burtu, og því horfir nú málið allt
óðruvísi en það gerði. Nú er það
orðíð bróðurkærleikans og kristninn
ar tnál fyrst og fremst, og ber þvi
ekki að einblina á sjóðinn, hvort
sem við höfum lagt nokkuð í Iiann
eða ekki. Það er lang bezt að
gleyma sjóðnum, svo hægra verði
að attn sig á tilgangi manna í mál-
inu.
Mér finst að þeir sem hafa stað-
ið fremst í klrkjumálum okkar vest-
ur Islendinga annaðhvert einumegin
eða öllumegin ættu nú í kærleikans
og kristninnar nafni að koma Ingóífi
á vitlausra sp'italann, eða í annan
þann verustað sem þeir geta komið
auga á að sé heppilegastur fyrir
hann. ef þeim þá dettur í hug að hann
sé ekki bezt kominn þar sem hann er.
Þegar þeir svo hafa á þann hátt gert
fyrir Ingólf það sem þeir vita bezt,
þá ætti áreiðanlega sjóðurinn ekki að
vera lengur lokaður til afnota.
Var Ingólfsmálið Mál Þjóðrœkn-
isfélagsinsf
Fólk segist vera orðið leitt á því
rifrildi í blöðunum útaf Ingólfsmál-
inu, en þáð ætti að segja Ingólfs-
sjóðsmálinu, því málið væri nú á-
reiðanlega ekki á dagskrá ef enginn
sjóður hefði verið til.
Að Ingólfsmálið hafi verið mál
Þjóðrækriisfélagsins, sést sæmi-
lega glögt, á því, að féiagið kýs’
stjórnarnefnd sína til að hafa málið
með höndum. Það skorar á stúkur
sínar út um byggðir, að taka ti!
starfa, kjósa nefndir, safna fé, o.s.f.
Það kýs mann til að veita móttöku
samskotafénu og utanfélagsmenn
skora á félagið að taka að sér mál-
ið. Þjóðræknisfélagið fer á stað og
vinnur út um byggðir, í gegnum
blöðin og á annan liátt, og pening-
arnir streyma inn, af því málið var
þjóðrœknismál. Og undir þjóðrœkn-
isfélags nafninu gékk það hér, og
undir því nafni safnaði ég peningum
í sjóðinn, bæði í San Diego og Nat-
ional City. Og afskaplega hlýtur sá
maður að vera blindur af sjálfs-
trausti, eða hafa hryllilega lágar
hugmyndir um íslenzkan almenning,
er ætlar sér þá dul, að telja fólki trú
um, að af því andstæðingar þjóðr,-
fél. (“því sá sem ekki er meö mér,
hann er á móti mér”) greiddi stjórn-
arnefnd þess traustsyfirlýsingu til
þess að takast málið á hendur, að þá
hafi það ekki verið Þjóðræknisfél-
agsmál. Allt sannar hið gagnstæða.
Utanfélags mennirnir æskja að fel-
agið og stjórnarnefnd þess fari með
málið og varpa öllum þunga þess á
herðar félagsins, að það beri rnálið
til sigurs, eins og það lika gerði.
Svo kemur áherzluatriðið,
að þegar nefndin skilar af sér.þá
varð hún. eins og allar stjórnar-
nefndir, í hvaða félagi sem er, að
skila af sér sjóð og embætti til sins
eigin félags, en ekki einhverra ein-
staklinga út um hvippinn og hvapp-
inn. Svo allt er þetía rétt, að Þjóð-
ra^knisfél. hefir sjóðinn til umráða
En draugurinn hamast, og er búinn
að* gjöra það að verkurn, að ekki
verður skotið saman í nálægri frant-
tið til að frelsa Islending frá gálg-
anum þó við liggi, o£ fá svo draitg
á sig eins og þennan uppvakning, og
þarf þá ekki þeim óhappamanninum
að blandast hugur um hvar ábyrgðln
hvílir.
Ef allir sent söfnuðu í Ingólfssjóð-
inn legðu saman að kveða niður
draitgskratta þeuna, þá er það að
jíkJndutn eini vegurinn seim dygði.
Og þvi þá ekki að gjöra það ?
Jolin S. La.xdal
---------x----------
ísland fiskiforða-
búr Evrópu
Ejtir Earl Hanson
Niðurlag
Eg hefi fyrir framan ntig skýrslu
til stjórnarinnar í Brasilíu frá Mr.
Gardner Poole, en hann er meða!
þeirra manna, sem mest vit hafa á
fiskverzlun í Ameriku. Hann hefir
fengist við þessa grein viðskiftanna
i 30 ár; verið formaður ýmsra verzl-
unarfyrirtækja, og utn skeið var
hann í verzlunarráðuneyti Banda-
ríkjanna.
Hann kemst þannig að orði: “Ef
góð matvæli, svo sem fiskur og kjöt,
eru fryst á þann liátt, sem viðgengist
hefir fram á síðustu tíma, til dæmis
með því að láta matvælin vera svo
lengi í frystirúmi, að þau gegn-
frjósi — þá tekur frystingin tals-
verðan tíma, margar klukkustundir
eða jafnvel syo sólarhringum skiftir.
Þegar frystingin tekur svo langan
tíma, þá eyðileggjast “sellu”-vefir
matvælanna, gerð sellanna eða frum
anna aflagast öll frá þeirri mynd'sem
á þeim var meðan dýrið var lifandi,
jafnframt því, sem bragðkeimur
þeirra breytist. I hinum lifandi
líkama, meðan hver sella heldur
sinni sjálfstæðu lifeðlisgerð, eru
selluveggirnir hindrun þess, að sótt-
kveikjur og gerlar breiðist út um lík-
amann. En þegar þessar “sótt-
kvíar” eru eyðilagðar, sellugerðin
öll aflöguð, veggir sellanna komnir
í rúst, þá geta sóttkveikjur og gerl-
ar leikið lausum hala um matvælin.
Ef matvælin aftur á móti eru hrað
fryst, þá helst sellugerðin öll hin
sama og var í matvælunum iglænýj-
um, og matvælin missa ekkert af upp-
runalegum gæðum sinum við frysting
una. Þegar þau eru þídd upp
aftur til notkunar, eru þau að öllu
leyti sem glæný.”—
Mér líst svo á, eftir þessu að
dæma, að Islendingar ættu að taka
upp hraðfrystingaraðferðir við mat-
væli þau, er þeir flytja til útlanda.
Aðferðir við hraðfrystingú eru
margar, og hafa allar til síns ágætis
nokkuð, og allar sína galla. Margar
af aðferðum þessurn verða vafa
laust úr sögunni áður en mörg ár eru
liðin. Ef Islendingar á annað
borð ætla sér að taka upp hraðfryst-
ingu, þá verða þeir að gæta þess vel,
að taka upp þá aðferð, sem heilla-
vænlegust reynist. Það yrði alveg
óbærilegur kostnaður, að setja upp
vélar ðg útbúnað fyrir mikið fé,
sem þyrfti að fleygja og ónýta allt
eftir fá ár.
%
* * *
l
Nýlega hafði ég tækifæri til þess
að kynna mér aðferðir þær, sem not-
aðar eru við hraðfrystingu. Eftir
því seni ég fæ bezt séð, jafnast eng-
in þeirra við aðferð Birdseyes. Fyr-
ir íslendinga er sú aðferð sérstak-
lega hentuig vegna þess, að með henni
er hægt að taka til frystingar mat-
væli, sem ^ru í mjög mismunandi
stórum stykkjum, án þess að það
valdi nokkurri truflun á verkinu.
Smákola er hægt að frysta samtímis
og heil kjötkrof. Tekur frystingin
aðeins 7 mínútur. Hægt er að
setja matvælin í söluumbúðir áður |
en þau eru fryst, meðan þægilegt er |
að fara með þau og laga þau i |
hendi. En þetta er ekki hægt þeg- |
ar sú aðferð er höfð, að dýfa mat-
vælunum ofan í vökva til frysting
i
ar.
Vélar Birdseye hafa marga aðra
kosti. Þeir, sem vildu kynnast nán-
ar aðferðum hans og útbúnaði, geta
leitað fróðleiks um þau efni í blað-
inu "The Fishing News,” frá nóv-
ernber 1928, sem gefið er út í Aber-
deen. Þar er grein sem heitir “Ad-
vantage of Quick Freezing over the
SIow Freezing Process” (yfirburðir
hraðfrystingarinnar yfir hægfara
frystingu).
* * *
íslendingar ættu að kynna sér
þessi mál til hlítar. Eg tók mér
tíma nýlega til þess að kynnast því
eftir fönguni. Bg fór til Gloucest-
er, og þaðan út á fiskimiðin fyrir
utan Boston. Grein þessi er skrif-
uð úti í amerískum togara.
Mr. Birdseye var mér mjög hjálp-
legur og velviljaður. Hann greiddi
götu mína eftir föngum. Hann lét
sýna mér frystihús sín og stöðvar,
fékk togaraskipstjóra til þess að
taka mig í veiðiför;; leysti fullkom-
Búið sjálf til
SAPU
og sparið peninga.!
Alt sem þér þurfiS
er úrgangsfita og
GILLE17S
PURE
FLAKE
Notvisir í hverjum bauk.
Matsali yðar hefir það!
LYE
lega úr öllum spurningum mínum *g
kvaðst myndi greiða fyrir mér fram-
vegis eftir mætti.
Tvö meginatriði ktoma til greina,
við hraðfrystingu Birdseyes. Mat-
væli þau, er hann sendir frá sér,
hafa þá aðalkosti, að vera hrein og
handhæg í matreiðslu. Þessum
tveim meginkostum gangast húsmæð-
ur fyrir, og telja ekki eftir sér að
greiða fyrir þau matvæli hátt verð,
sem þannig eru.
Hingað til hafa menn litið svo á,
að það væri alveg ógerningur að
verka fisk eins vel og fullkomlega
eins og gert er með Birdseyes-að-
ferð.
Sýnishorn eru tekin úr hverjum
fiskfarmi, sem að landi kemur, og
þau rannsökuð. Gerðar eru á þeim
efna- og gerlarannsóknir, auk þess
sem þau eru prófuð í suðu. Þegar
fiskurinn er kominn á verkunarstöð-
ina og meðan er verið að tilreiða
hann, er hvert einasta stykki þvegið
í gerilsneyddum sjó. En verkunin
öll gerist í svo skjótri svipan og er
öll svo hreinleg, að fiskurinn fær
ekki tíma til að skemmast vitundar-
ögn.
Stjórn Bandaríkjanna og allar
heilbrigðisnefndir sem þess óska,
igeta hvenær sent er athugað verkun-
ina og tekið sýnishorn til rannsókn-
ar, hvort heldur sem er á verkunar-
stöðvunum, eða af vörum þeim,-
sem þaðan koma. Þetta vita kaup-
endur og neytendur allir, og fá með'
því fulla tryggingu fyrir gæðum
vörunnar. Þetta er mikilsvirði, þvi
það er sannarlega erfiðleikum bund
ið, að fá húsmæður inni á meg-
inlandi Ameríku, þrjú þúsund
kílómetra frá sjó, til þess að trúa
því, að fiskur sá, sem þær kaupa í
matinn, sé að gæðum eins og
hann væri nýdreginn úr sjó.
(Frh. á 8. bls.)

CRESCENT FRAMLEIÐSLAN ER HREINSUÐ
Mjólk — Rjómi — Smjör — Isrjómi — Áfir
Cottage Ostur
SfMI 37101
CRESCENT CREAMERY COMPANY, LTD.
i
\