Heimskringla - 06.11.1929, Blaðsíða 6

6. BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 6. NÓV., 1929
EKKEHARD
Saga frá 10. öld,
eftir I. von Scheffel.
muntu greina Söxum hvílíkan djöful þú hafir
fyrirhitt í Wasichenwald.” “Áfram þá," kall-
aði Ekkfred, og kastaði járnspjóti sínu. Það
hitti skjöld Valters, en brotnaði, því skjöldur-
inn var svo harður. Valter tók vopnið og
kastaði því aftur hlægjandi, og sagði: ‘‘Sjá,
skógarpúkinn sendir þér aftur gjöf þína. Ef
til vill ristir það betur sent frá minni hendi."
Það nam skjöld Ekkfreds, klauf hann og gekk
á hol í brjóst honum, svo hann féll dauður nið-
ur og blóðið vall úr munni hans, og Valter sló
eign sinni á hinn göða hest, sem lögmæt verð-
laun. Himm fimmti sem kom var Hadward.
Hann skildi eftir spjót sitt, og lagði örlög sín
á vald hinu bjarta og biturlega sverðsblaði sínu.
Og áður en hann fór sagði hann við konung:
“Ef ég ber sigur úr býtum, lát þá skjöld þessa
manns falla í minn hlut, því ég girnist hann
mjög.” Hann keyrði hestinn sporum, en
hinir dauðu búkar teptu veginn, og um leið
og hann stökk af baki kallaði hann til Valters:
“Eins og naðra hringar þú þig þarna, og hyggur
að komast hjá örfum og spjótum. En nú
skalt þíj kenna á mínu góða sverði. Komdú
legðu til hliðar hinn skrautlega skjöld. Hann
verður mitt herfang og ég vil eigi hafa hann
skemdan. En falli ég múntu samt ekki sleppa
því þarna standa félagar mínir reiðubúnir að
hefna mín. ‘‘Óttalaus, sem fyr, ansaði Valter:
‘‘Skjöld minn skil ég ekki við mig; ég á honum
mikið að þakka, því margsinnis í heiftúðugri
hildi hefir hann hlíft mér fyrir óvinunum.
Hann hefir tekið á sig höggin sem fjandmenn-
irnir réttu að mér, og þú skalt sjá hann vernda
mig nú, því hefði ég ekki skjöld minn gæti ég
ekki lengur staðið hér.
Þá hrópaði Hadward: “Láta verour þú
hann af höndum, svo og stríðshest þinn og
lausafé og festarmey hina fögru. Þetta færð
þú mér umsvifalaust.” Þannig mælti hann,
og um leið gerði hann atlögu svo harða, að
Wasichenskógur hafði aldrei slíkt séð fyr né
síðar. Hadward barðist með sverði sínu, en
Valter með spjótinu góða. Horfðu Frakkar
þrumulostnir á þessa ótrauðu viðureign, þar
sem hjaltar og skildir sungu undan höggum
svo þungum að felt hefðu þau fornar eikur,
Að lokum hugðist Hadward að binda enda á eir;.
vígið með ógurlegu höggi, en Valter færði
skjöldinn fyrir og snérist þá sverðið og hrökk
úr höndum Hadwards niður í skógarrunnann.
Þá flýði Hadward. En sonur Alphers fór á
§ftir honum eins og ör flýgi. “Hér flýr þú.
Reyndu nú skjöldinn." Og með þeim orðum
hóf Valter upp spjótið báðum höndum og rak
hann í gegn og lét hann þar líf sitt.
Sá sjötti er réðist til orustunnar var Pata-
frid, systursonur Haka. Þegar móður-
bróðir hans sá að hann bjóst til framgöngu
reyndi hann að aftra honum og mælti: ‘Sjá,
hversu dauðinn bendir þér og brosir! Bíð þú,
frændi, og láttu ekki leiðast af ofurhug æsk-
unnar. Valter verður aldrei unninn með
þessum hætti.’’
En unglingurinn fór og lét ekki segjast af
orðum móðurbróðir síns, því að löngunin til
heiðurs og frægðar knúði hann áfram. En
Haki sat eftir mjög sorgfullur og andvarp-
aði: “Þú óseðjandi ágirnd, þú bölvaða fjár-
græðgi. Megi helja gleypa allan sora gulls-
ins og setja ófreskjur sínar til að gæta þess.
en ekki mennina. Enginn maður fær nokkru
sinni nóg af því. Þeir safna því saman með
erfiði og súrum sveita og endalausri baráttu,
eins og fífl eftir fánýti! Og stefnir þú nú
einnig, frændi sæll, í opinn dauðann vegna
þess? Hverja fregn á ég að flytja móður
þinni af einkasyni hennar? Hvað á ég að
segja hinni ungu konu þinni, sem bíður harm-
þrungin afturkomu þinnar, og hefir enn ekki
farið höndum um frumburð sinn, svo að hann
megi verða henni til huggunar, þegar þú missir
við?” Þannig talaði hann meðan höfug tár
streymdu niður kinnar hans. “Far þú nú vel,
far þú vel til eilífðarinnar, þú fagri sveinn!’’
mælti hann að lokum og stundi við þunglega.
Og úr fjarska heyrði Valter harmatölur
vina hans. Og hann komst við og mælti svo
feldum orðum til hins unga mótstöðumanns
síns: “Hrausti sveinn, í einlægni ræð ég þér
að spara krafta þína til annara afreka. Lít á
val þenna. Hér hefir mörg hugrökk hetja
hnigið í móðurætt. Ófús mun ég fella þig
við hlið þeirra.”
En sveininn svaraði og mælti: “Engu
skiftir þig um dauða minn. Bú þig til orustu,
því að til þess er ég hingað kominn en ekki til
málæðis.” Og svo mælandi skaut hann
spjóti sínu að honum. En Valter brá upp
sínu svo að því gegndi og fló það undan vind-
inum og féll niður í rjóðrið við fætur Hildi-
gunnar. Rak mærin upp hræðsluóp, en
skygndist síðan um eftir Valter, hvort honum
hefði ekkert orðið meint við. Enn varaði
Valter hinn hvatvísa ungling, en Patafrid hafði
það að engu og ruddist fram. Þá hljóðnaði
Valter og varðist þegjandi um hríð eins og
egndur skógarbjörn. Patafrid hjó með sverði
sínu af öllu afli, en andstæðingur hans varp-
aði sér á hnén og misti sverðið hans, en Pata.
frid steyptist til jarðar vegna?» hinnar miklu
sveiflu. Stökk þá Valter á fætur og áður en
sveinninn hafði komið fótum fyrir sig hafði
hann rekið hann í gegn og andaðist hann á
spjótinu. Sál hans hvarf á braut en hinn
ungi líkami varð vörgum að bráð.
Óð þá Gerwig fram, þyrstur til hefndar.
Hleypti hann hesti sínu yfir valinn og reiddi
tvíeggjaða stríðsexi sína að höfði Valter í því
bili sem hann var að höggva höfuðið af síðasta
andstæðingi sínum. Hraðar en auga á festi
þreif Valter skjöldinn og varðist með honum,
hljóp eitt skref aftur á bak og greip spjótið
góða, síðan stakk hann sverðinu í grassvörð-
inn og stóð albúinn til vamar. Engin ónytju
orð fóru á milli þeirra heldur gengust þeir
grimmilega saman. Annar barðist til að
hefna vinar síns, hinn til að vernda líf sitt, og
mörg högg stór voru gefin á víxl. Valter bar
hið langa spjót en Frank lét hest sinn snúast
svo ört og fimlega, að armar Valters tóku að
þreytast. En allt í einu sá hetjan sér færi.
Spjóti hans rann fram með skildi óvinarins,
gegnum brjóstverju hans, svo í hjartastað
Hann féll aftur á bak og rak upp hljóð, og
varpaði öndinni í hið síðasta sinn á hinni ó-
sléttu grund. Því næst hjó Valter af honum
höfuðið. Hann hafði verið hraustur ridd-
ari við góðan orðstír í hinni fögru Worms-
borg.
Þegar Frakkar sáu þenna síðasta ósigur,
hurfu þeir til baka til konungs síns, og báðu
hann hverfa frá frekari bardaga. En Gunn-
ar léði því ekki eyru. “Ila!” hrópaði hann,
“þið hraustu og huguðu sálir, skjóta óhöppin
ykkur skelk í bríngu, í staðinn fyrir að auka
ykkur skap og hugrekki þar af leiðandi? Viljið
þið snúa tij baka og ganga í gegnum götur
Worms, sem sigraðir menn? í fyrstu sóttist
ég eftir gulli hins ókunna manns, nú þyrstír
mig í bióð hans. Og þið, fýsir ykkur ekki
einnig í að sjá það? Dauði er aðeins hefnd
fyrir dauða, blóð hrópar á blóð.” Þannig
talaði hann og kappar hans æstust að nýju
marki. Eins og til leika þutu þeir áfram, eins
og til burtreiða eða fangbragða. Hver keppt-
ist að vera fyrstur að vinna hinn blóðstokkna
heiður. Þeir riðu með ferð mikilli upp stíg-
inn hver á eftir öðrum.
Á meðan hafði Valter tekið af sér hjálm-
inn og hengt hann á tré eitt þar nærri; síðan
sogaði hann í pig hið hreina ilmandi loft, og
lét angandi blæinn svala hinum brennheitu
bráin sínum. Sá fyrsti, er til hans náði var
Randólf lávarður. Með þungrí járnstöng réð-
ist hann að hetjunni, og myndi vissulega hafa
lagt hann í gegn, svo skyndileg og þróttug var
atlagan, hefði ekki Valter borið brjóstverju
sína, er var eitt af meistaraverkum Welands
smiðs. En hann náði sér á svipstundu og bar
fyrir sig skjöldinn. En hann hafði engan
tíma til að setja á sig hjálminn, því að sverð
Randólfs sveiflaðist þegar svo nærri höfði
hans, að egginn nám tvo hina brúnu ennis-
lokka hans. Þrátt fyrir var hann ennþá ó-
særður. Annað höggið kom í skjaldarvörnd-
inn með svo miklu afli að sverðsblaðið fest-
ist. Með leifturhraða fór Valter aftur á bak,
og áfram aftur, svifti Randólf af baki og sló
sverðið úr hendi hans. “Méð höfði þínu
skalt þú bæta fyrir hármissir minn!”’kallaði
hann og setti fótinn á brjóst honum og hjó á
hálsinn svo af tók höfuðið. “Aldrei framar
skalt þú gorta af þínu dáðríki við konu þína.”
Sá níundi er kom var Helmnod. Hann
bar þrífork er kaðall var festur við, og héldu
félagar hans í hinn enda kaðalsins. Þegar
áimurnar hefðu fest sig í skildi Valters, þá
ætluðu þeir að toga í strenginn og draga
þannig hetjuna til jarðar. Og Helmont skaut
þrífoikinum að höndum og hrópaði: “Gættu
þín, þú markaði maður, dauðinn er á hælum
þér.” Hann misti ekki marks. Forkurinn
flaug og kom í skjöld Valters, og sat þar fástur.
Með háværum sigurópum toguðu Frakkar í
strenginn, og sjálfur konungurinn kom þeim
til hjálpar. Þeir toguðu af öllu afli, svo svit-
inn draup af þeim, en eins og rótfast eikartré
stóð hetjan og bifaðist hvergi, og lét þenna
hávaða ekkert á sig fá. Þá hugðust riddar
arnir að hrifsa skjöldinn úr höndum hans.
Af þeim tólf sem farið höfðu móti hon-
um, réðust nú fram þeir fjórir, sem eftir voru.
f kvæðinu getur um nöfn þeirra. Helmnod
lávarður var hinn níundi, einnig kunnur með
nafninu Eleuthar; hinn tíundi var Trojous frá
Strassburg; sá ellefti var Tannast lávarður frá
Speir við Rín, og tólfti og síðastur kom Gunnar
konungur í stað Haka. Þessi langa árangurs
lausa orusta hafði gert Valter tryltann. Ber-
höfðaður fleygði hann spjótinu og treystandi
sínu góða herklæði þreif sverðið, og snéri gegn
Peningana til baka
ábyrgðin í hverjum
poka
óvininum sínum. Með ógur-
legu höggi klauf hann Eleuth
er í herðar niður gegnum stál
húfuna og snéri sér síðan
móti Trojus. Stóð riddar-
inn í kaðalhrúgunni, því allir
höfðu þeir fleygt burtu vopn-
um sínum, svo að þeir gætu
því betur togað í strenginn.
Hann leitaðist við að ná
sverði sínu aftur, en náði því
ekki, því Valter særði hann
mjög á báðum fótum, og skild
inum sparn hann í burtu, áður
en Trojus fékk gripið hann.
Þreif þá hinn særði maður
upp stein mikinn af ógurlegri
reiði og varpaði honum að
hetjunni af svo mikilli fimi að
hann mölvaði skjöldinn á
handlegg Valters. Síðan
skreið hann gegnurn grasið
og fann sverð sitt. Hann þreif
það og veifaöi því yfir höfði
sér. Að vísu sá hann að nú
var svo komið, að hann
myndi ekki drýgja neitt af-
reksverk framar, en hjarta
hans var jafn örugt og hart
sem áður, og enginn heyrði
á mæli hans. Ennþá var síð
asta stundin ekki komin, og
hann hrópaði í fyrirlitningar-
róm: “Betur er nú hefði ég
skjöldinn eða vinur stæði
mér til annarar handar. Til-
viljun en ekki hreysti var
það sem gaf þér sigurinn, en
þó má ég enn vel lyfta sverði mínu.”
“Eg kem,” hrópaði Valter, og þaut niður
stíginn. Hann hjó af hina öruggu hægri
hendi, sem liélt á lofti sverðinu. Annað högg
hefði farið á eftir og leyst sál hans úr líkama
böndunum, hefði ekki Tannast lávarður hlaup-
ið fram. Þessi lávarður hafði gripið vopn
sín frá konunginum, og runnið fram fyrir ó-
vininn svo hann mætti hlífa vininum með skildi
sínum. Reiðiþrunginn snéri Valter móti
honum, og með klofna öxl og gapandi síðu
hneig Tannast lávarður dauður til jarðar.
“Hraustlega að verið,” tautaði hinn deyjandi
maður í hálfum hljóðum, og var liðinn um
leið. Og í tryllingslegri örvænting hóf Tro
jus skammarræðu mikla. “Deyðu þá,” hróp-
aði Valter, “og segðu þeim í helju hvernig þú
hefnir vina þinna.” Og hann kyrkti hann
með gullkeðju sjálfs sín.
Þannig voru allir riddararnir fallnir, og
þegar konungurinn sá það, stundi hann þung-
an og flýði niöur dalinn. Og á hinum brynj-
aða stríðshesti sínum reið hann til Haka, og
hóf upp kveinstafi mikla. Með mörgum fögr-
um orðum reyndi hann að tala um fyrir hon.
um, og eggja hann til að berjast.
En Haki svaraði kuldalega og mælti.
“Vel er þér kunnugt konungur um það, að hið
arga blóð, sem ég hefi erft frá forfeðrum mín-
um, heldur mér frá orustunni, og dregur úr
mér alla dáð. Hefir þú eigi látið svo um mælt,
að faðir minn fölnaði jafnan við, er hann sæi
á blikandi brand, og mælti bleyðilega; svo
mjög hræddist hann orustuna. Þannig hefir
þú konungur talað fyrir félögum mínum, og
mun sverð mitt fyrir þá sök, dvelja í sliðrum
um sinni.”
Og enn reyndi konungur að tala fyrir
liinum móðgaða manni: “Lát reiði þína niður
falla,” mælti hann, “og gakk fram til dáða og
afreka, og ef orð mín hafa fyllt huga þinn ó-
vægri reiði, þá sver ég þér, að bæta þér nú með
ríkulegum gjöfum. Of márgir göfugir riddar
ar hafa verið feldir í dag til þess að þú getir
'• látið þig það engu skifta, af þrjózku þinni og
I reiði. Sannarlega myndi Frakkland aldrei
I bíða bætur þeirrar smánar. Mér er sem ég
heyri þegar hversu óvinir vorir bera söguna:
“Ókunnur maður kom, þaðan sem enginn
vissi, og drap með eigin hendi heila sveit ridd-
ara, og snéri síðan á braut, án þess að nokkur
fengi rönd við reist.”
En Haki lét sig hvergi. Hann hugleiddi
það, hversu Valter eitt sinn hafði verið hans
hugfólgnasti vinur, en samt sem áður, þegar
konungur hans kraup fyrir framan hann, og
grátbændi hann með útréttum örmum, gekst
honum hugur við. Þrjóskan þvarr úr huga
hans, og dökkur roði færðist yfir andlitið, og
hann fann að heiðurs síns vegna mátti hann
ekki hika lengur. Þess vegna spratt hann á
fætur og hrópaði: “Hvert sem þú skipar mér
þangað fer ég, og þó að ekkert gull jarðarinn-
ar fái bifað mér, ber mér að sýna þér réttmæta
hollnustu, en hver er þó heimskari en sá, sem
með réttu ráði óskar að flana í opinn dauð-
ann? Svo lengi sem Valter fær haldið víg-
inn milli klettanna verður hann ekki unninn
þó heill her fari á móti honum. Þó sérhver
frakkneskur maður í landinu, riddari eða fót-
liði færi gegn honum, myndi hann ekki verða
sigraður. En vegna harmsaka þinna, hefi ég
hugsað ráð, sem verða mætti oss að liði. Eg
obinHood
FI/OUR
Brauðin yerða íleiri og
betri úr þessu nijöli

segi þér það satt konungur, að ekki ræðst ég
gegn mínum gamla, góða vini, til að hefna
dauða systursonar rníns, aðeins vegna þín fer
ég. Látum oss hverfa á braut héðan, en skilj
um eftir hesta vora liér á beit. Mun hann þá
hugsa að vér séum farnir, og ríða út úr gil-
inu. Og þegar hann er kominn út úr kletta-
vígi sínu, skulum við elta hann og ráðast að
honum á bersvæði. Skalt þú þá fá að berjast
sem þig lystir, og ef til vill lengur, því jafn-
vel þar mun ekki verða auðvelt að yfirstíga
hann.”
Hið viturlega ráð Haka féll konungi vel í
geð, og í bróðurlegri elsku faðmaði hann Haka
að sér. Síðan læddust þeir burtu og földu
sig, og skildu hrossinn eftir á beit í skógin-
um.
Sólin var horfin niður á bak við hæðirn-
ar og næturmærkrið lagst yfir. Hetjan Valt-
er stóð enn þungt hugsandi, og velti fyrir sér
hvort betra myndi að dveljast eftir í þögn og
öruggi í vígi sínu, eða yfirgefa það, og leitast
við að ryðja sér braut gegnum landið. Hann
óttaöist Haka einan, og illur grunur vaknaði
hjá honum, þegar hann sá konunginn faðma
riddarann og kyssa hann. “Eg er hræddur
um,” tautaði hann við sjálfan sig, “að þeir hafi
riðið til baka til borgarinnar, og að orustan
muni byrja snemma næsta morgun, með nýj-
um liðsauka, nema þeir hafi falið sig í runn
unum hér í grend.” En þegar hann fór að
hugsa um að ríða gegnum þessa eyðiskóga,
sem fullir eru af villidýrum, einn og vinum
horfinn, og um það að svo gæti farið, að hann
tapaði meyjunni, fór geigvænn hrollur um
líkama hans. Hann mælti: “Hvað sem fyrir
kemur skulum við dvelja hér til morguns svo
konungurinn fái ekki gortað af því, að ég hafi
flúið í skuggum næturinnar, og líkt og þjófur,
burt úr Frakklandi.”
Úr þyrnum og greinum gerði hann sterka
girðingu, sem lokaði einstíginn. Að svo
búnu snéri hann andvarpandi að hinum dauðu
mönnum, sem þar lágu. Hann tók hvert
höfuð og lagði það við réttan bol, og þegar
sólin hneig til viðar, féll hann á kné og bað fyr-
irgefningarbænar með nakið sverðið í hendinni.
“Ó þú skapari þessa heims, sem ræður öllum
hlutum sem gerast, og ekkert getur orðið án
þín eilífa vilja, ég þakka þér fyrir það, að þú
hefir í dag veitt mér lið til að sigrast á óvinum
mínum. Ó drottinn, þú sem með almættis-
armi þínum afmáir syndina, en ekki syndar-
ann, til þín bið ég um miskunn. Lát þessa
dauðu menn hverfa til paradísar, svo að ég
megi hitta þá þar á dómsdegi.” Þannig gerði
Valter bæn sína.
Síðan safnaði hann saman hrossum
hinna föllnu manna, og reyrði þá fast samn
með pílviðargreinum. Þeir voru sex því
tveir höfðu verið drepnir, og þrjá hafði Gunn-
ar konungur tekið með sér á flóttann. Að
þessu loknu leysti hann af sér herklæðin, og
er hann hafði étið og drukkið og hughreyst
hina fögru ungu mey með gamanyröum, lagð-
ist hann fyrir með höfuðið á skildi sínum, og
leitaði þreyttum h'kama sínum hvíldar í svefni.
Hildigunnur vakti og hélt vörð eins og hún var
vön fyrri part nætur, því mjög var hann þurfi
fyrir hvíldina. En morgunvörðinn var hann
sjálfur vanur að halda, því vel vissi hann að
snemma myndi daga til nýrrar orustu. Og
Hildigunnur sat við hlið hans og söng ýms