Heimskringla - 12.06.1930, Qupperneq 5

WINNIPEG, 12. JírNI, 1930.
HEIMSKRINGLA
5. BLAÐSIÐA
kraftarins ljóma alla þeirra
vegu, sem nú stefna inn í
morgunroðann í austri.
RÚMENÍA
Fregnir frá Bucharest herma, að
nýlega hafi Carol II. verið tekinn
til konungs, eftir fimm ára útlegð,
en syni hans Michael, sem farið
hefir með völdin að nafninu til síð-
an Ferdinand konungur dó 20. júlí
1927, verið viki'ð frá og tekinn til
fósturs af foreldrum sínum. Sveinn-
inn er 9 ára gamall og var aðeins
leiksoppur i höndum Mainu forsæt-
isráðherra. En vegna ýmissa stjórn-
Til kaupenda Heimskringlu
Vér viljum mælast til að kaupendur Heimskringlu athug-
uðu vel innheimtumanna lista þann, sem hér fer á eftir, og að
þeir sem skulda blaðinu vildu sem allra fyrst greiða skuld sína
til þess innheimtumanns, sem er fyrir þeirra byggð. Ef um eng-
an innheimtumann er að ræða, þá að senda borgunina beina
ríeið til Manager Viking Press Ltd., 853 Sargent Ave, Winnipeg,
Man.
Ef einhver af þeim innheimtumörinum, sem hér eru auglýst-
ir, ekki hafa kringumstæður til þess að halda því verki áfram,
væri gott að þeir gerðu Manager blaðsins aðvart um slíkt hið
allra fyrsta. Einnig vildum vér minna kaupendur blaðsins, sem
skulda fyrir fleiri ár, að gera nú þegar skil á áskriftargjaldi sínu.
Innan skamms tíma neyðust vér til að gefa innheimtingu þeirra
áskriftargjalda, í lögmanna hendur, með þeim fyrirmælum að inn
heimta þau undir öllum kringumstæðum.
Með góðri von um góðar undirtektir og sýndan hlýleika í
orði og verki, óskar Heimskringla kaupendum sínum gleðUegs
nýárs.
THE VIKING PRESS, LIMITED.
Innköllunarmenn Heimskringlu:
I CANADA:
Árnes.............. . • •
Amaranth ..............
Antler.................
Árborg ................
Ashern ................
Baldur.................
oBelmont ................
Bredenbury...............
Bella Bella............
Beckville .............
Bifröst ...............
Brown .. .. ...........
Calgary................
Churchbridge...........
Cypress River..........
Ebor Station...........
Elfros...................
Eriksdale .............
Framnes................
Foam Lake..............
Gimli..................
Glenboro ..............
Geysir.................
Hayland................
Hecla..................
Hnausa.................
Húsavík................
Hove...................
Innisfail .............
Kandahar ..............
Kristnes...............
Keewatin...............
Leslie.................
Langruth...............
Lundar ..................
Markerville ...........
Mozart..................
Nes....................
Oak Point..............
Oak View ..............
Ocean Falls, B. C. .. .
Otto, Man..............
Poplar Park............
Piney..................
Red Deer ..............
Reykjavík................
Riverton ..............
Silver Bay ............
Swan River..............
Selkirk................
Siglunes...............
Steep Rock ............
Stony Hill, Man..........
Tantallon..............
Thornhill..............
Tantallon ...............
Víðir..................
Vogar .................
Vancouver, B. C........
Winnipegosis...........
Winnipeg Beach.........
Wynyard................
.. F. Finnbogason
.... J. B. Halldórsson
.. .. Magnús Tait
.. G. O. Einarsson
. Sigurður Sigfússon
,. Sigtr. Sigvaldason
......G. J. Oleson
....H. O. Loptsson
.. .. J. F. Leifsson
.... Björn Þórðarson
Eiríkur Jóhannsson
Thorst. J. Gíslason
Grímur S. Grímsson
. Magnús HQnriksson
.. .. Páll Anderson
.. .. Ásm. Johnson
J. H. Goodmundsson
.... ólafur Hallsson
. Guöm. Magnússon
.. .. John Janusson
, .. .. B. B. Ólson
.. .. G. J. Oleson
.. Tím. Böðvarsson
. . Sig. B. Helgason
Jóhann K. Johnson
.. F. Finnbogason
. .. Johri Kernested
.. Andrés Skagfeld
Hannes J. Húnfjörð
.... S. S. Anderson
. .. Rósm. Árnason
.. Sam Magnússon
,. Th. Guðmundsson
....Ágúst Eyólfsson
.... BjöTn Hördal
Hannes J. Húnfjörð
....H. B. Grímsson
.... Páll E. ísfeld
.. Andrés Skagfeld
Sigurður Sigfússon
. .. J. F. Leifsson
........Björn Hördal
. .. Sig. Sigurðsson
. .. S. S. Anderson
Hannes J. Húnfjörð
........Árni Pálsson
.. Björn Hjörleifsson
,... ólafur Hallsson
.. Halldór Egilsson
.. B. Thorsteinsson
. .. Guðm. Jónsson
...... Fred Snædal
........Björn Hördal
.. Guðm, ólafsson
Thorst. J. Gíslason
........ G. Ólafsson
, ... Aug. Einarsson
u- .. Guðm. Jónsson
.... Mrs. Anna Harvey
.. August Johnson
. .. John Kernested
, .. F. Kristjánsson
f BANDARÍKJUNUM:
Blaine, Wash......................Jónas J. Sturlaugsson
Bantry...............................Sigurður Jónsson
Chicago................................Sveinb. Árnason
Edinburg..............................Hannes Björnsson
Garðar...............................S. M. Breiðfjörð
Grafton..............................Mrs. E. Eastman
Hallson .. ..........................Jón K. Einarsson
Hensel................................Joseph Einarsson
Ivanhoe.................................G. A. Dalmarin
Milton..................................F. G. Vatnsdal
Mountain..............................Hannes BJömsson
Minneota .. .. .. .. .. .. .. ., ,, .. G. A. Dalmann
Pembina............................Þorbjöm BJamarson
Point Roberts.....................Sigurður Thordareon
J. J. Middal, 6723—21st Ave. N. W.......Seattle, Wash.
Svold.................................BJöm Sveinsson
Upham................................Sigurður Jónsson
The Viking Press, Limited
Winnipeg, Manitoba
arfarslegra örðugleika, sá ráðherr-
ann sér að lokum ekki annað fært
en að láta undan stuðningsflokki kon-
ungsins og ákveðnum vilja meiri-
hluta þjóðarinnar, að hylla Carol II.
til konungs.
Til vina og samherja í
Vatnabygð
Fyrir hönd okkar hjónanna og
barna okkar vil jeg með línum þess-
um tjá vinum okkar og samherjum
í Vatnabygð, hugheilar þakkir, fyrst
og fremst fyrir alla persónulega alúð
og samvinnu á liðnum árum, svo og
fyrir þrjú vegleg samsæti, verðmæt-
ar gjafir og góðyrði, er söfnuðir
mínir og þjóðræknisdeildin “Fjall-
konan” heiðruðu okkur með, nú að
skilnaði, er starfstíma mínum var
lokið í bygðinni. — Nokkrir urðu
erfiðleikarnir við að stríða á vett-
vangi félagsmálanna, þessi ár.
örðug, annasöm og tiltölulega fálið-
uð verður löngum þjónustan í þágu
trúar, siðgæðis og annara almennra
menningarmála. Andlega og sið-
ferðilega hirðuleysið er ekki bráða-
fár. Mönnum verður það því, eðli-
lega, að skjóta fullnæging innri og
æðri þarfa lífsins á frest, og láta
hlutlægari verkefni sitja í fyrir-
rúmi. Það er altaf handhægast að
taka “stefnu hinnar minnstu mót-
stöðu.” Alt það, sem kostar marg-
víslega fórn og fyrirhöfn, en er þó
ekki bráð lífsnauðsyn né heldur
heimtað af landslögum né bygðar-
brág—alt það, er hægast að humma
fram af sér. “Og margir eru þeir,
sem fara heim.” Vanrækslan sú, sem
sagt, — snöggdeyðir ekki. Fyrir
því sést mönnum hæglega yfir þá
staðreynd, að trúarlega og siðferði-
lega ábyrgðar- og athafnaleysið er
sú seigvirka merktæring mannlífs-
ins, sem árlega banar margfalt fleiri
mönnum, en öll bráðafár, farsóttir
og hungursneyðir til samans. Því
“þar sem hugsjónir deyja, þar deyr
fólkið.”
Því sannfærðari sem eg er um
þessi viðhorf mannlegs lifs, því kær-
ari verða mér minningarnar um
fjölmargar stórar og helgar stundir
frá rúmlega 8 ára samvinnu við
vesturflutt þjóðsystkin, er ábyrgðar-
tilfinningin ein knúði til fórna á
altari þeirra verðmæta, er ekki
verða metin til matar né bókfærð
með bankainnstæðum. Efling, við-
hald og nothæfing þeirra verðmæta
— er það ekki menningin sjálf?
Verða þau verðmæti varðveitt og
nothæfð án ábyrgra samtaka,
félagsskapar eða kirkju? Er ekki
kirkjan þannig, samkvæmt eðli sínu
og hlutverki, frjómeiður allrar raun-
verulegrar velferðar í jarðnesku sam-
lífi mannanna? Hafa þá ekki allir
góðir menn, sem einhverja örlitla
bjartsýni eiga, þ. e trú á lífið og til-
veruna, helgar verklegar skyldur að
rækja við þessi mál? Eg hefi heyrt
þessu neitað, en aldrei með frambæri-
legum rökum. Fyrir því virði eg þá
menn öllum öðrum fremur, sem í þess-
um efnum bindast samtökum, eða
bræðralagi, þvert ofan í almenna
skynleysið og hirðuleysið, og kannast
í orði og verki við huglæg og heilög,
en óáþreifanleg gildi mannlífsins. —
Þökk, samherjar, fyrir fjölbreytta og
lærdómsríka samvinnu á liðnum ár-
um — með sérstöku tilliti til viðtæk-
ari skilnings, sem mér hefir veizt á
nauðsynjahlutverki endurnýjaðrar og
ókreddubundinnar kirkju meðal sið-
aðra manna í samtíð og framtíð.
Blaine, Wash., 7. júni 1930,
Friðrik A. Friðriksson.
INDLAND
Saga Indlands fyrr á tímum hefir
ekki verið rannsökuð til nokkurrar
hlítar. Miklar sögulegar menjar eru
í landinu og hafa söguritararnir
fræðst mikið af þeim, en Indverjar
hafa ekki lagt mikla stund á sagna-
ritun. Hinsvegar skrifuðu grískir
sagnaritarar i fornöld mikið um Ind-
land og síðar Móhammedanskir
sagnaritarar. Talið er, að fyrstu i-
búar Indlands hafi verið af dravi-
diska kynstofninum, en þjóðflokkar
af ariskum stofni réðust inn í land-
ið og unnu sigur á Dravidum. Var
það mörgum öldum fyrir Krists
burð. Aríarnir lögðu undir sig mikla
landshluta og menning þeirra breidd-
ist út austur um landið og langt
suður á bóginn, en ekki stofnuðu
þeir eina, stóra samfelda ríkisheild,
heldur mörg smáríki, sem stundum
urðu að lúta i lægri haldi fyrir er-
lendum sigurvegurum, t. d. Alex-
ander mikla 327 — 26 f. Kr. b. Stór
ríki voru þó stofnuð síðar en þau
fóru aftur í mola. I byrjun 7. aldar
stofnaði Harsha stórt ríki, en það fór
í mola, er hann lést 648. Um þessar
mundir hófust flutningar Móhamm-
eðstrúarmanna til Indlands, fyrst í
smáum stíl, en jukust jafnt og þétt,
og voru orðnir miklir um árið 1000.
Stofnuðu þeir stórt móhammedanskt
ríki og var Delhi höfuðstaður þess,
en einnig það molaðist í fjölda smá-
ríkja. Árið 1398 óð Tyrkinn Timur
eða Tamerlan inn í Indland. Einn
af niðjum hans, Baber (1926—30),
stofnaði mikið riki í Norður-Indlandi
(Mogul-ríkið), sem á tímum Akbars
(1556 — 1605) varð mesta ríki, sem
nokkurn tima hefir verið i Indlandi,
en eftir fráfall Aurangzib (1658 —
1707) fór það í mola. Smárikin áttu
síðan i ófriði hvert við annað og
erlendir þjóðhöfðingjar óðu inn f
landið t. d. Nadir sha Persakonung-
ur, sem 1739 tók Delhi herskildi. Og
um þessar mundir voru Evrópumenn
farnir að koma til sögunnar þar
eystra. — Vasco da Gama fór sjó-
leiðis til Kalikut 1498 og fóru
Portúgalsmenn þá að flytjast þang-
að, en þeir urðu að vikja fyrir Holl-
éndingum, en Hollendingar fyrir
Frökkum og Englendingum, sem
lengi börðust um yfirráðin yfir Ind-
landi (1740 —1760). Englendingar
báru sigur úr býtum. Ensk verslun-
arfélög útrýmdu öðrum keppinautum.
Árið 1760 biðu Frakkar fullnaðaró-
sigur og urðu að hverfa á braut
víðast, þar sem þeir höfðu búið um
sig. Annars eru bresk yfirráð yfir
Indlandi oft talin hefjast með árinu
1757, er Róbert Clive vann sigur á
indversku furstunum við Plassey.
Raunar áttu bresku verslunarfélögin
mestan þátt í að Bretland fékk yfir-
ráðin yfir Indlandi. öflugast þeirra
var “the East India Company,” stofn-
að af Elisabetu drotningu 1600. Það
náði fótfestu i Indlandi 1613, er það
fékk sérleyfi til verksmiðjunarekst-
urs í Surat. Færði það smám saman
út kvíarnar og varð æ öflugra i
landinu. Að afstöðnum ófriði 1765,
náði félagið Bengal á sitt vald,
Orissa og Behar. Eftirmaður Clive
var Warren Hastings, (1773 ■—85),
fyrsti governor-general (landstjóri)
Indlands. Asóknarstefnunni var
haldið áfram á meðan hann var
landstjóri, en frá 1784 fór Bretlands-
stjóm að draga úr völdum félagsins
og taka þau I sínar hendur. Corn-
wallis lávarður tók við af Hastings
1786 og háði stríð vig Mahrata-
höfðingjann Tippo Sahib, sem 1792
varð að láta helming landa sinna af
hendi við félagið og 1799, er hann
hóf stríð við Breta að nýju, féll hann
og fékk félagið þá öll hans lönd.
Stríð var enn háð við Mahrata 1802
—1804. Síðan var friðsamt í land-
inu (í tíð Minto lávarðs), en í stjóm-
artíð Hastings markgreifa braust
ófriður við Mahrata út af nýju og
vann hann fullnaðarsigur á þeim
1817 — 1818. Amherst lávarður
(1824 — 1826) hélt áfram ásóknar-
stefnunni og náðu Bretar þá yfir-
ráðum yfir Assam. Aftur á móti
kom Bentinck lávarður (1828 —
1835) á ýmsum umbótum alþýðu-
mentun var endurbætt, bannað að
brenna ekkjur á báli o. fl.
— Vísir.
kemur aftur”
“Þú kemur aftur,” sögðu nálega
allir við mig, er eg kvaddi þá og
sagði þeim, að eg væri að fara alfar-
inn til Islands ásamt fjölskyldu
minni. Eg svaraði því oftast: “Ekki
kvíði eg þvi. Það væri mér ekkert
ógeðfelt að koma til Canada aftur. ’
Það er-æfinlega gleðilegt að sjá og
heyra, að men nhafa traust mikið á
þvi landi, er þeir byggja, og ef til
vill er það fyrir það traust, að eg fer
heim til Islands. Eg hefi hvergi átt
heima, þar sem eg hafi verið óánægð
ur með land og lýð. Eg hefi fundið
guðs blessun og gott fólk hvar sem
eg hefi farið. Eg fer ekki frá Can
ada til að flýja neitt slæmt, er eg
hafi fundið þar, og ekki heldur heim
til Islands til að höndla nein þau
gæði, er mig nýlega hafi dreymt um
að muni bíða mín þar. Eg er held-
ur ekkert hræddur við að fara til Is-
lands. Eg veit hvað mín bíður þar.
Það þarf að segja mikið verra um
Islendinga, en eg hefi enn heyrt, og
eg þarf að reyua eitthvað lakara frá
þeirra hendi til þess að eg hræðist
þá.
Það er mér einnig gleðiefni, að
hafa fræðst þannig um Canada, að
eg get talað um það sem mesta ágæt-
island. Eftir 10 ára dvöl í landinu,
stendur canadiska þjóðin mér fyr-
ir hugskotssjónum sem blómlegur,
hraustur og frjálslyndur unglingur,
með svo miklum möguleikum um
farsæld og framfarir á öllum sviðum.
að framtiðin ein mun megna að rita
þá sögu. Eg hefi komist að þyí, að
flestum Islendingum i Canada þykir
vænt um landið sitt, sem þeir byggja.
Drottinn blessi þá og land þeirra.
Þannig veit eg að þeir einnig biðja
fyrir fósturlandinu voru kæra. Eg
hefi þráð að verða ættbræðrum mín-
um vestan hafs til góðs að einhverju
leyti, þótt verknaðurinn hafi ekki
orðið mikill, og þá hina sömu þrá
hefi eg gagnvart Islendingum og
þjóðlífi þeirra hvarvetna. Eg trúi á
framtíðina og sigur hins góða. Sú
hin sterka verndarhendi, sem leitt
hefir íslenzku þjóðina hingað til og
gefið henni ágætt nafn á meðal þjóð-
anna, mun vissulega leiða hana fram
til sigurs, að takmarki sannrar menn
ingar og kristindóms — einingu og
bróðurhug. Vér þurfum að vaxa,
læra að elska meira, en dæma minna.
Mig brestur orð til að þakka vin-
um mínum og kunningjum fyrir mig
og fjölskyldu mína. Þakka þeim fyr-
ir alla alúð og heilhuga vináttu. Eg
er viss um að við eigum fleiri vini á
meðal Vestur-lslendinga, en við vit-
um um. Við kveðjum þá alla með
mjög hlýjum tilfinningum; óskum af
heilum hug, að þeim vegni ávalt vel,
og geymum margar góðar og við-
kvæmar endurminningar um dvöl
okkar á meðal þeirra. Við réttum
fram bróðurhendi og segjum: "Verið
öll blessuð og sæl”. Við höfum séð
tár glitra I augum sumra, er við höf-
um kvatt þá. Það hefir verið fögur
fórn á altari íslenzkrar þjóðrækni og
tryggðar. Okkur langar til þess, að
eiga ánægjulega samleið með íslenzku
þjóðinni og lifa fyrir það eitt, sem
orðið getur henni til blessunar. Við
þráum það innilega að sjá allar fagr-
ar dyggðir blómgast á meðal Islend-
inga, en að sjá allan kulda, alla óná-
kvæmni, allt virðingarleysi og þá um
leið allt sundurlyndi eyðast og verða
að engu. Aðeins sú einstaklings sál
og þjóðar sál, sem full er af lotningu
fyrir lífinu, trú á sigur hins góða og
elsku til lífsins og ljóssins og sann-
leikans, getur þrifist réttilega og ver-
ið fögur og sterk. Þetta er mögulegt.
Því ekki að taka hið bezta? Aðeins
hið bezta er nógu gott. Látum hvorki
hið óheilnæma, sem vill loða við, eða
hið góða sem vér eigum, standa í veg-
inum fyrir hinu bezta, er vér getum
fengið. Það sem vér þráum, það biðj-
um vér um, og það sem vér biðjum
um, það fáum vér.
Pétur Sigurðsson.
SMOELKI
Frú Hansen: “Það er kynlegt, að
þú umgengst nú orðið ekki aðra en
hjúin þarna i Strandahjáleigunni. Þó
segirðu að það séu þau, sem hafi
fengið alla I þorpinu til að trúa því
að þú hafir stolið gærunni.”
Hr. Hansen: "Það er ósköp skiljan-
•egt, góða mín. Simbi og Gunna eru
nú þu einu, sem vita að eg stal henni
ekki. — Af illu tvennu kýs eg heldur
að umgangast óheiðarlegt fólk, sem
veit að eg er heiðarlegur, en heiðar-
legt fólk, sem heldur að eg sé óheið-
arlegur,”
• • •
Kurtelsi.
“Hvernig líður yður, herra fram-
kvæmdarst jóri ? ”
“Þakka yður fyrir, eg er ekki vel
góður í maganum.
“Einkennilegt! Eg hefi líka haft
slæman maga, en auðvitað ekki nærri
því eins slæman og framkvæmdar-
stjórinn.”
* * *
“Þú þekkir ekki muninn á vinnu
og verðmæti.”
“Jú, ef eg lána þér 100 kall, þá
er það verðmæti.”
“En vinnan?”
“Hún verður í því fólgin að ná í
hann aftur.”
• • *
Kaupmaður: “Þér segið að hnífur-
inn sé ekki góður, en eg get frætt
yður á því, að miljónir manna hafa
brúkað hann, án þess að kvarta.”
Viðskiftamaður: “Látið þér mig
heldur hafa hníf, sem er óbrúkaður.”
LÁG FARGJÖLD
Að fáum vikum liðnum geturðu not-_
ið ánægjunnar af að dvelja á hinum
undurskemtilegu stöðum í Kletta-
fjöllunum, á Kyrrahafströndinni, Al-
aska, á vesturströnd Vancouver Is-
land, Austur-Canada eða jafnvel fyr-
ir handan haf.
Á ÞEIM FERÐUM ER MARGT AÐ SJÁ
KYRRAHAFS STRÖNDIN AUSTUR CANADA
Daglega
frá 15 maí
Til
30. sept.
Um.. þrjár.. Ijómandi Iandslags-
leiðir að fara yfir fjöllin.
STAÐIÐ VIÐ A ÖLLUM FRÆG
UM SUMARBtrSTÖÐUM
Engar dýrar aukaferðir nauð-
synlegar. Hótel meðfram braut-
unum og mjög fagurt útsýni.
ALASKA
Heimsækið hið dular-
fullá norðurland á hinu .
þægilega Princess skipi (?QA
Frá Vancouver og til %]/ /V
baka.
FARBRJEF GETA VERIÐ UM
VöTNIN MIKLU
Með $10.00 aukaborgun fyrir
máltíðir og rúm.
ÞRJAR LESTIR DAGLEGA
The De Luxe Trans-Canada
Limited
The Imperial The Dominion
VESTURSTRÖND VANCOUV-
ER-EYJAR
Ferð sögulega eftir- A ^ .
tektarverð og mjög v JQ
skemtileg. Frá Victoria
og til baka
LÁG FARGJÖLD til
Komin aftur 31. okt., 1930
22. maí til 23. sept.
BANDARfKJANNA
Látið Pacific Agent gefa upplýsingar.
Canadían Pacifré
Stoamship Tickets to and from Earopean Conntries.
► —1
fOOOOOOOOOOOOOOBOOOOOOOOBOIBOOOOOCOOOOOOOOOOOOCOOOOOÍ
NEALS STORES
"WHERE ECONOMY RULES”
CRISCO—
1 lb. tin ..................................
OXYDOL—
3 small pkts................................
MAYONAISE SALAD DRESSING—Kraft’s
per bottle .................................
BUTTER—Pride of the West, Extra Choice Creamery
2 lbs.......................................
EGGS—Fresh Firsts, Guaranteed,
per doz.....................................
JAM—Wagstaffe’s Pure Apricot,
4-lb. tin .................................
TEA—Blue Ribbon,
1- lb. pkt..................................
SOUP—Aylmer Pea. Celery or Ox Tail
3 tins ....................................
CHEESE—Chateau,
%-lb. brick ...............................
DATES—Excellence Brand, Fancy Hallowi,
2- lb. pkt.................................
FLOUR—Snowdrop Std. Patent,
7-lb. sack ................................
24-lb. sack ...............................
DISCHO PINEAPPLE—
No. 2 size tin ......
JOHNSON’S FLOOR WAX-
1-lb. tin, Paste ....
1 pint bottle, Liquid ...
MAGIC BAKING POWDER—
6-oz. tin .................
SALMON—Gold Seal Fancy Sockeye,
%-lb. tin .................
1-lb. tin ..................
BACON—Swift’s Delico Sliced,
%-lb. pkt................
25c
25c
19c
65c
31c
49c
47c
25c
19c
21c
29c
89 c
11 c
59 c
59c
19c
22c
40c
19c
“AND MANY OTHERS”
733 Wellington (vlC Beverley) 717 Sargent Ave
759 Notre Dame Ave. 666 Sargent (horni Agnes St.)