Heimskringla - 09.07.1930, Síða 1

DYERS & CLEANBRS, LTD.
Sendit! fötin ytSar met! pósti.
Sendingum utan af landi sýnd
sömu skil og úr bænum og á
sama vertSi.
W. E. THURBER, Mgr.
324 Young Str., Winnipeg.
XLIV. ÁRGANGUR
WINNIPEG MIÐVIKUDAGINN 9. JCrLI, 1930.
NCrMER 4 H
DYERS & CLEANERS, LTD.
Er tyrstir komu upp n:i» ati
afgreitia verkiti sama daginn
Lita og hreinsa fyrir þá sem
eru vandlátir.
W. E. THTTRBER, Mgr.
Sími 37061
ÍSIÆNZK SYNING
I VINARBORG.
Málarinn Theor Henning-s, er dvaldi
á. Islandi 1927, aetlar að halda sýn-
ingii á málverkum sínum frá Islandl,
yfir 200 að tölu, nú í júlímánuði, á-
samt ýmsum öðrum munum frá Is-
landi, svo^em húsgögnum, tréskurði
og ýmsum iðnaðarvarningi, náttúru-
munum, bókum o. fl., er hann kemst
höndum yfir, til að kynna Island
meðal þýzkumælandi manna. Hefir
verið leitað styrktar ýmsra máls-
metandi manna til þess að sýning
þessi mætti verða sem myndarlegust,
enda standa að henni, ásamt málar-
anum, auk sendiherra og ræðismanna
Islands í Danmörku, Noregi og
Þýzkalandi, margir ágætir Islands-
vinir, svo sem alræðismannsfrú von
Medinger, Dr. Hans Freiherr von
Jaden (kona hans er íslenzk, eina
islenzka konan, sem búsett er í
Austurríki, en oss er ókunnugt um
nafn hennar), og ráðherrar Austur-
xíkis, Dr. Walter Breisky forseti, Dr.
Michael Hainrich, Dr. Heinrich Srbik
og Karl Steitz borgarstjóri.
Hr. Theo. Hennings ritar furðan-
lega góða íslenzku, svo sem sjá má
af meðfylgjandi linum er hann ritaði
Heimskringlu:
Kæri herra ritstjóri!
Því miður hefur eg ekki noch lært
þín fallegt mál á “farsælda fróni”.
Vegna þess afsakið, ef eg tala ekki
góða íslenzku. Eg hugsaði að mundi
gaman fyrir yðar lesari, að heyra frá
mín stóra Islands-sýningu í Vínar-
borg.
Eg kveð yður með hinum beztu
kveðjum.
Með vinsemd og virðingu,
yðar,
Theo. Hennings.
Vér þökkum hr. Theo. Hennings
fyrir tilskrifið, og vonum að sýning-
in verði honum og íslenzkri náttúru-
fegurð til sóma.
<JJtíF NORÐMANNA
TIL ISLANDS.
Eins og áður hefir verið getið um,
gáfu Norðmenn sjóð nokkurn til Is-
lands, er fara skyldi til styrktar ís-
lenzkum stúdentum við norska skóla.
Var sjóður þessi, er nefnist “Snorra-
sjóður”, að upphæð 100,000 krónur,
og var afhentur af fulltrúa stjórnar-
innar, Andersen Rysst ríkisráði. A-
Varp til Alþingis frá hendi Stórþings-
ins norska, á íslenzku, fluttu þerr
Hornsrud forseti og Thune lögþings-
maður, er voru fulltrúar Stórþings-
ins á Alþingishátíðinni.
SIR ARTHUR CONAN
DOYLE LATINN.
A mánudaginn var andaðist að
heimili sínu á Englandi rithöfundur-
inn og andahyggjumaðurinn frægi,
Sir Arthur Conan Doyle, 71 árs að
aldri, eftir fjölbreytta og starfsríka
aefi.
Hann var fæddur í Edinburgh á
Skotlandi 22. maí 1859, og kominn af
nafntogaðri írskri listamannaætt.
Voru þeir faðir hans og afi og föð-
urbróðir hinir slyngnustu teiknimeist
arar og gátu sér mikinn orðstír á
því sviði. — Sir Conan Doyle nam
fyrst aimennan skólalærdóm við
Stonyhurst College og Edinborgar-
háskóla, en síðan hvarf hann til
Þýzkalands, eins og þá var siður, til
að fullkomna sig í lærdómi. Tók
hann læknisfræðispróf árið 1885.
Stundaði hann þá um hríð lækningar
í Southsea, til 1890, og ritaði nokkr-
ar sögur á þeim tíma. Varð hann
brátt svo frægur af skáldsagnagerð
þessari, að hann hætti læknisstörf-
um og gaf sig við ritsmíðum ein-
göngu. Einkum voru leynilögreglu-
sögur hans fjöllesnar með afbrigð-
um, t. d. “The Adventures of Sher-
lock Holmes”, og þótti leynlögreglu-
maðurinn Sherlock Holmes um tíma
vera einhver hin merkilegasta “fig-
úra” í enskum bókmenntum. Brátt
snerist þó hugur Sir Conan Doyle að
öðrum efnum. Þegar búastríðið skall
á um aldamótin, hóf hann læknis-
starf sitt að nýju og fór til Suður-
Afríku, og starfaði þar sem yfir-
laeknir við Langman herspitalann.
Ritaði hann þá tvær bækur brezka
hernum til varnar: "The Great Boer
War” (1900) og ‘The War in South
Africa; its Causes and Conduct”
(1902). Þótti stjórninni þessi bækl-
ingur svo góður, að hún lét prenta
hann í 100,000 eintökum og útbreiða
gefins á meginlandi Evrópu. En
ekkert sannar það um ágæti bókar-
innar. Var hann herraður um þetta
leyti.
Þegar heimsstyrjöldin mikla, sem
hófst 1914, gekk yfir, ritaði hann enn
mikið rit Bandamönnum til varnar,
er prentað var á tólf tungumálum,
og vitum vér ekki um ágæti þess. En
í þessari styrjöld missti hann son
sinn frumvaxta, er féll þar ásamt svo
mörgu mannvali öðru. Tók hann þá
mjög að hneigjast að andahyggju,
og varð að lokum ákveðinn spiritisti
1919, og lýsti yfir opinberlega trú
sinni á annað líf. Nokkru seinna,
1924, lýsti Sir Conan Doyle yfir því,
að nú mundi hann eigi rita meira
af skáldsögum og öðru “moði” því-
líku, heldur snúa sér að alvarlegri
efnum. Var hann um hríð einn at-
kvæðamesti starfsmaður sálarrann-
sóknafélagsins brezka og hinn á-
hrifamesti postuli andahyggjunnar;
ferðaðist víða um heim til að boða
sína nýju trúarsannfæring og ritaði
margt um þau efni í blöð og tímarit,
og gaf út bækur, meðal annars ítar-
lega “History of Spiritualism” (1926)
Að lokum neyddist hann þó til að
segja sig úr Sálarrannsóknarfélaginu
sökum ósamkomulags við aðra for-
ingja þess, í vetur sem leið, eftir 36
ára starf í því. Þótti þeim hann
vera orðinn “of trúaður” og ekki bera
nægilega mörg “vísinda” efyrði á
vörum.
Enginn mun bregða Sir Conan
Doyle um annað en skarpskyggni, af
þeim er les rit hans, en hitt er satt,
að ákaflyndi hans var mikið og
brennandi eldmóður að fylgja hverju
því máli, er hann var sannfærður um
í þann og þann svipinn. Slíkir menn
hlaupa auðvitað stundum á sig. Var
hann fyrst og fremst hinn sannarleg-
asti postuli og skáld, enda reit hann
naumast orð öðruvísi en því væri
gaumur gefinn, að minnsta kosti um
allan hinn enskumælandi heim. —
Hneigðist hugur hans alla tíð að dul-
rænum efnum, og síðast glímdi hann
við að leysa þá gátuna, sem mörgum
hefir verið torveldust, gátu dauðans
— og skulum vér engan dóm leggja
á það, hvort hann muni þar hafa
skilið við mannkynið nokkru nær
sannleikanum, en svo ótal margir
aðrir, er glímt hafa við rök lífs og
dauða. En fullhugur hans og ánd-
leg dirfð sýna þó ávalt, að hann. var
á margan hátt andlegt mikilmenni.
KANADA
Aðfaranótt 2. júlí geysaði eitt hið
mesta haglél, sem komið hefir síðan
12. júlí 1923, yfir Hartney og Virden
Man., og fylgdi því hellirigning. —
Margir bændur hafa gefið upp 25%
skaða á uppskeru, en sumstaðar eyði-
lögðust akrarnir með öllu.
* * *
A fundi, sem Mackenzie King for-
sætisráðherra hélt í Calgary á fimtu-
daginn var, gerðist fremur hávært
og róstusamt, jafnvel svo að lögregl-
an varð að skerast í leikinn. I ræðu
sinni um landsins gagn og nauðsynj-
ar kom ráðherrann víða við, eins og
vænta mátti. Meðal annars setti
hann á sig mikinn spekingssvip, og
bað menn að íhuga það vel og vand-
lega, hvar lenda mundi ráð Canada
eftir nokkur ár, ef jafnt og stöðugt
hélfli áfram þessum dæmalausu fram-
förum, sem Kingstjórnin væri pott-
urinn og pannan í.
Gamall og reyndur kjósandi aftur
á bekkjum, var fljótari að hugsa
málið en ráðherrann grunaði.
“1 helvíti,” gall hann við.
Nú eiga aðrir eftir að komast að
niðurstöðu og svara fyrir sig.
* * •
Hinn nafnkunni canadiski land-
könnuður, Major T. L. Burwash er
nú lagður af stað í leiðangur norður.
Hefir hann verið sendur af sambands
stjórninni til þess að kanna svæðin
umhverfis King Williams land og þar
norður af. Ennfremur hefir hann í
huga, ef verða mætti að gera nýja
rannsókn á hinum hörmulegu örlög-
um Franklins og manna hans, er fór-
ust á þessum slóðum fyrir 83 árum
síðan. Eins og kunnugt er, þá var
Major Burwash einn af aðalleitar-
mönnunum að McAlpines hópnum S
haust sem leið. Notaði hann þá eink-
um flugvélina, og er búist við að svo
muni hann gera enn. Hundasleði og
þrúgur þykja nú eigi lengur hentug-
ustu farartæki í Norðurheimskauta-
löndunum.
* * *
I lok fyrri viku geysaði hræðilegt
óveður yfir Austur-Canada, er olli
miklu tjóni og drap alls um 53
manns. Náði veður þetta einnig til
austurhluta Bandaríkjanna og gerði
þar mikinn usla. Frá Harbour Grace
á Newfoundland er simað að þar
hafi sokkið um 30 bátar, stórir og
smáir. I St. John gerði svo mikið
haglél, að sum höglin vógu um 10
pund og drápu hænsni og aðra ali-
fugla, mölvuðu glugga á húsum og
beygluðu þök á byggingum.
• • •
Hveitisamlagið hefir ákveðið að
lækka niðurborgunina á hveiti, byggi
og rúgi á síðasta árs uppskeru, sem
enn er óseld. Nemur niðurfærslan
15 centum á hveiti, 10 centum á
byggi og 5 centum fyrir rúg. Fyrsta
niðurborgun samlagsins á þessum
korntegundum verður því eins og hér
segir: hveiti 85c, bygg 30c og rúgur
40c.
• • •
Þorparar nokkrir í Winnipeg stálu
sér bíl á laugardagskvöldið var, óðu
inn I búðina á Hargrave St. og St.
Mary’s Avenue, skutu saklausa
saumajómfrú á hol og rændu 75 doll-
urum. Slík afrek gerast nú óþarf-
lega tíð í þessari borg.
*-----------------------------
BANDARlKIN
*-----------------------------4
Nýtt met í þolflugi hafa bræður
tveir I Chicago, John og Kenneth
Hunters gert nýlega. Flugu þeir
hringflug yfir borginni I einni lotu í
23 daga, frá 11. júní til 4. júlí kl.
6.21(4 að kvöldi, eða alls 563 klukky-
stundir og 45 mínútur. Er það 133
klukkustundum og 23(4 mínútu
lengra þolflug en þeir Dale Jackson
og Forest O’Brine, flugmenn frá St.
Louis Robin, þreyttu í fyrra sumar
og fór þá langt fram úr því er menn
vissu dæmi um áður. Astæðan fyrir
því að þeir Huntersbræður lentu loks
flugvél sinni, “The City of Chicago”
á flugvellinum í Chicago á föstudags-
kvöldið, var sú að olíugeymirinn
hafði bilað og neyddust þeir til þess
að lenda þess vegna. Annars er eigi
að vita hversu lengi þeir hefðu hald-
ið áfram, því til nokkurs var líka að
vinna. Þeir fengu 100 dollara laun
fyrir hverja klukkustund, er þeir
flugu fram yfir það met, sem áður
var sett, frá olíufélagi þar í borginni,
og auk þess fengu þeir 100,000 doll-
ara tilboð frá Hollywood um að láta
sjá sig á kvikmyndum.
Þeir. bræður höfðu ætlað sér að
fljúga að minnsta kosti til mánu-
dags, ef ekkert óhapp hefði komið
fyrir, en voru þó svo þrekaðir, þeg-
ar þeir komu niður, að þeir máttu.
sig naumast hræra.
• * *
George Stathakis, grískur maður
frá Buffalo, N. Y., fékk óviðráðan-
lega löngun til þess að þeysa niður
Niagarafossinn í viðartunnu á laug-
ardaginn var, til þess að prófa ein-
hverjar kenningar sínar i heimspeki.
Gat hann þess um leið og hann skreið
í tunnuna, að nú byrjaði skemtunin
og þætti sér það einkis um vert, að
hætta lífinu eða týna því, hjá því að
njóta þessarar óviðjafnanlegu lífs-
reynslu, að kútveltast fram af foss-
inum og þvælast þar i vatnsiðunni
fyrir neðan um óákveðinn tíma. —
Hugði hann að tilfinningar sínar
mundu verða alveg framúrskarandi
hugðnæmar á þessu ferðalagi.
Nú segir ekkert af ferðum Mr. Sta-
thakis fyr en tunnan náðist út úr
straumelgnum fyrir neðan Skeifufoss
(Horseshoe Falls) 16 klukkustund-
um síðar en hún lagði af stað. Kunni
þá íbúinn lítið af tíðindum að segja.
því að hann var steindauður og flyt-
ur nú aleinn sína “interesting* lífs-
reynslu inn i eilifðina. Gizka menn
á að hann hafi kafnað eitthvað sex
klukkustundum eftir að hann lagði
af stað út á þennan heljarbleik.
Sannast að segja stendur þessi
heimspekingur langt að baki fyrir-
rennara sínum og samlanda Diogen-
es — Diogenes sat á þurru landi í
sinni tunnu, og fékk á þann hátt
alla þá hugðnæmu lífsreynslu, sem
hann kærði sig um.
Aðeins einn maður er nú á lífi af
þeim, sem á þennan hátt eða líkan
hafa komist í kynni við fossinn.
TTann heitir Jean Lussier, ættaður
frá Montreal og fór hann í gúmmí-

-------| - ------------o —
komst klakklaust frá því. Var hann [ leiðslur frá Noregi til Þýzkalands
viðstaddur þennan atburð á laugar- sem flytji fyrst um sinn 500,000 kw
daginn. Mrs. Anna Edson Taylor
varð fyrst til að fara niður fossinn
í tunnu árið 1901. Dó hún fyrir fá-
um árum síðan í volæði. Tiu árum
síðar fór Bobby nokkur Leach niður
fossinn í stáltunnu og varð eigi meint
við. Nokkru seinna er hann var
staddur í Nýja Sjálandi, skruppu
honum fætur á bananahýði og varð
það hans bani.
♦ ----------------------——4
HVAÐANÆFA
♦ ----------------------—►
Fleiri þjóðir en íslendingar fagna
í ár 1000 ára afmæli stjórnar sinnar.
Þann 5. júlí s.l. héldu Manarbúar há-
tíðlegt þúsund ára afmæli Tynwald
(Þingvalla) hæðar í St. John, sem
er einskonar Lögberg þeirra. Er
hæðin mynduð úr mold, sem flutt hef
ir verið úr öllum 17 fylkjum landsins.
Þar hafa lög þeirra verið lesin upp
öldum saman 5. júlí ár hvert, bæði
á mállýzku eyjarinnar (Manx) og
enskri tungu. Eyjarskeggjar eru um
60,000 að tölu, og hafa heimastjórn
að nafninu til og landsstjóra (lieu-
tenant-governor), sem útnefndur er
af konungi. Þeir eru blandaðir nor-
rænum ættum, enda réðu Norðmenu
þar ríkjum um hríð, eins og kunnugt
er, því eyjan heyrði undir Suður-eyj-
ar ásamt Hebrides eyjunum og öðr-
um smærri eyjum við Skotland. Sést
enn eima eftir af þvi í timgu þeirra
og örnefnum. T. d. heitir hæsti
hnjúkurinn á Man Snæfell (2034 fet).
* * *
Stundum kom það fyrir í gamla
daga að klárar, sem heimfúsir voru
og strok var í, slitu sig upp frá hesta-
feteininum, þar sem þeir höfðu verið
bundnir af lítilli gestrisni meðan hús-
b .ndinn var að gæða sér á ýmsum
kræsingum inni í bænum þar sem
hann var gestkomandi. Svipaður at-
burður vildi til á Þýzkalandi fyrir
skömmu. Stóra loftskipið Graf
Zeppelin sleit sig úr tengslum í
Hamborg og rásaði heim á leið til
Berlínar i allra óþökk. Zeppelin var
nýbúinn að fljúga til Kaupmanna-
hafnar undir leiðsögn dr. Eckeners,
og þaðan til Berlínar. Fór Eckener
Aar af skipinu, en það hélt áfram
til Hamborgar undir stjórn von Schil-
ler og Lehmanns kapteins. Fóru
þeir þar af skipinu ásamt 31 far-
þega, til þess að kasta mæðinni og
hressa sig svolítið áður en lengra
væri haldið. En á meðan þeir Voru
að líta í kringum sig í Hamborg, lét
Zeppelin mjög ólmlega við tjóðurinn,
og lauk með þvi að hann sleit sig
upp og þaut af stað áleiðis til Ber-
línar. Vita menn eigi hvort hann
saknaði svo mjög dr. Eckeners, eðá
gleðin hafi verið svo mikil yfir þvi |
að vera laus við farþegana, að hann
hafi brugðið sér á leik, eins og þegar j
reiðing er sprett af hrossi. En
hvemig sem nú þessu er háttað, þá
hélt Zeppelin leiðar sinnar og skilaði
vel áfram. Undirstýrimaður að nafni
Flemming, hafði af tilviljun ekki ver-
ið kominn af skipinu, er það sleit
upp. Réði hann varla við skipið og
treystist ekki til að lenda því I Ham-
borg. Lofaði hann því Zeppelin að
ráða og hélt leiðar sinnar til Berlín-
ar og lenti þar heilu og höldnu á flug-
vellinum. Þeir Lehmann kapteinn
og von Schiller urðu að leigja sér
flugvél og elta strokugemlinginn allt
hvað aftók.
* * »
Ibúatala alls heimsins er nú áætl-
uð að vera kringum 2 biljónir (2,000
miljónir) manna. Samkvæmt áætlun
Þjóðbandalagsins 1927, var íbúatal-
an þá 1,906 miljónir manna. Arið
1830 voru íbúar jarðarinnar taldir að
vera um 850 miljónir, hefir þannig
fjölgað um 135% á síðastliðnum 100
árum. AuðVitað geta þessar tölur
ekkí verið nákvæmlega réttar. En
eitthvað munu þær vera í áttina. —
Mundi nú hafa verið farið að fara um
Malthus sáluga, sem fyrir 'hér um
bil öld síðan spáði því, að mannkynið
myndi vaxa það örara en bjargræð-
isvegirnir, að það myndi brátt eta
sig út á húsganginn. Enn er að vísu
nóg landrýmið og matvælaframleiðsla
jarðarinnar, ef menn aðeins kynnu
að skifta gæðunum á milli sin. En
sumir spyrja á þá leið, hvað muni
verða um mannkynið, ef því fjölgi
enn um helming á næstu öld ? Fram-
tíðin verður að skera úr því, og hún
á að geta gert það.
þegar fram í sækir. Rafmagnsleiðsl-
umar eiga að liggja um Svíþjóð yfir
Eyrarsund og dönsku eyjarnar. Er
i ráði að hafa loftþræði alla leið, og
til þess að bera þá uppi á að reisa
allt að 200 metra háa stólpa eða trön
ur á allri leiðinni frá Svíþjóð til
Þýzkalands. Verða sumar þessar
trönur úti i sjó, og grunnur þeirra
gerður líkt og grunnur fyrir vita. Til
þess að framleiða hina miklu raf-
orku á að beizla ýmsa fossa í Noregi.
Tvo fossana, sem bezt liggja við, á
norska ríkið. Standa nú yfir samn-
ingar um það, að ríkið leigi fyrirtæk-
inu þessa fossa, og verði það að sam-
komulagi, verður byrjað á að beizla
þá.
* * *
1 Atlanta vildi sá atburður til
fyrir fimm árum síðan, að negri einn
að nafni Glenn Karmer breytti nafni
sínu og nefndi sig Glenn Broken-
heart, eftir að læknirinn hafði dreg-
ið byssukúlu úr hjartanu á honum
og læknað hann af sárinu. Fyrir
skömmu síðan var þessi sami Surtur
skotinn gegnum hjartað á ný og tókst
ekki að klúðra því saman aftur.
Lagðist Glenn Brokenheart þannig
“hjartabrotinn” til hinnstu hvíldar.
Frá Islandi
Siglufirði, 5. júní
Uppgripaafli á Siglufirði
öndvegistíð til lands og sjávar.
Þorskafli alveg ómunlegur. Hafa
verið nær sífeldar róðrar og afli síðan
í byrjun maí. Fiskurinn er nú kom-
inn alveg upp í landsteina og er svo
mikill, að flestir bátar verða að skilja
eftir meira eða minna af línunni ag
taka oft tvær hleðslur yfir daginn.
Sumir bátar hafa nú þegar aflað eins
og alla vertið i fyrra, sem þó var
góð. Fölkið er að gefast upp við
vinnuna. Hjá mörgum er saltskortur
fyrirsjáanlegur í næstu viku, ef afl-
inn helst.
Síldarafli er mikill í reknet. —
Hafa sum skipanna fengið 50 — 60
tunnur yfir nóttina. Er nú eingöngu
beitt nýrri hafsíld.
• • •
Rvík. 5. júni
Fyrir Alþingishátíðina. Verið er
að mála alt og fága innanhúss í Há-
skólanum og einnig mála glugga og
hurðir á Alþingishúsinu. Menta-
skólahúsið hefir verið þvegið að utan,
hefir það gefist allvel, a. m. k. er
munur því, hjá því sem áður var.
j Víðsvegar um bæinn er verið að ditta
að húsum og húsa görðum, enda er
vart siðara vænna því að nú fer að
líða að hátíðinni.
1 sambandi við Alþingishátíðina
verður haldin almenn listsýning hér
í bænum. Verður hún haldin stórum
skála, sem nú er verið að reisa milli
Alþingishússins og Goodtemplara-
hússins vestan við Alþingishúsgarð-
inn.
Vestur-Islendingar þeir, sem hing-
að koma á Alþingishátíðina og dvelja
á Elliheimilinu nýja, koma hingað
að morgni 13. þ. m.; eru 200 V.-lsl.
með skipinu.
* * •
Akureyri, 6. júní
Heimilisiðnaðarsýning Eyjafjarð-
arsýslu er nýlega afstaðin. Voru þar
ásamt fleiru, sýndir munir þeir, sem
fara á landssýninguna í Reykjavík.
Sambandsfundur norðlenskra
kvenna og aðalfundur Ræktunar-
félags Norðurlands hafa staðið hér
yfir síðustu dagana, ennfremur mál-
verkasýning Sveins Þórarinssonar.
Þótti mikið til hennar koma.
Ágætur afli á útmiðum fjarðarins,
en öðru hvoru hörgull á beitu. Hæsti
bátur hefir fengið yfir 300 skpd.
Grasspretta góð. Mesta veðurblíða.
Jarðarför Páls J. Ardals og konu
hans, er lést fjórum dögum síðar en
hann, fór fram í dag að viðstöddu
fjölmenni og með mikilli viðhöfn
Var Páll grafinn á bæjarins kostnað.
• • ■
Rvík. 7. júní
Pjetur A. Jónsson söngvari kemur
með Islandi á morgun, ásamt dóttur
sinni. Hann hefir dvalið í Berlin 1
vetur, og sungið sem gestur við ýms
söngleikhús, nú síðast í Hannover og
Bremen. Um söng hans í hlutverki
Pedros í operunni Tiefland segir svo
i blaðdómi: Leikhúsgestir i Bremen
biðu með óþreýju eftir gestaleik
Pjeturs . Jónssonar. Avalt er það
mikil ánægja að heyra aftur til þessa
fyrri söngvara við leikhús vort, og
fróðlegt að líkja saman söng hans
eins og hann er nú, við það sem hann
var. Frá öndverðu lét honum bezt
að syngja hin “dramatisku” “hetju-
hlutverk”, enda hreif hann nú alla
í hlutverki Pedros. Menn hlusta með
óblandinni ánægju á hina hljómfögru,
karlmannlegu rödd hans. Aherslu-
laust hljómar röddin, og virðist styrk-
ur hennar hafa aukist á hinum efri
tónum. Einkum var leikur hans
hrifandi í. TJlfssöngnum, og öllum 2.
þætti. Fyrir söng hans varð kvöldið
sannkallað hátíðaEvöld. — Pjetur
var kallaður fram hvað eftir annað,
og honum tekið með miklum fögnuði.
Sást það greinilega hve íbúar Brem-
en meta mikils list hans.
* * *
Rvik. 11. júní
Bók um Island
Hjálmar Lindroth, háskólakennari
i Gautaborg hefir ritað fróðlega bók
um ísland og er hún gefin út af “Hu-
go Gebers Förlag” í Stockhólmi. TitiU
bókarinnar er: “Island. Motsatsernas
ö.” Höf. hefir ferðast hér um landið
og veitt mörgu eftirtekt. Hann hefir
haldið fyrirlestra um Island í heim-
landi sinu og eru þeir að miklu leyti
uppistaða bókarinnar. Hjalmar Lind-
roth er furðu-kunnugur íslenskri
menningu og þjóðháttum, kemur víða
við í bók sinni og lýsir allgreinilega
því, er hann tekur til meðferðar.
Hann skrifar m. a. um klæðaburð
fólks, sveitbæi, daglegt líf á íslensk-
um sveitbæ, samgöngur, fiskveiðar,
íþróttir, mentamál, hljómlist, leiklist,
mynlist (málverk og höggmyndir),
íslenska tungu, bókmentir o. m. fl.—
Bókin er prýdd miklum fjölda mynd-
a. Hún er gefin út með tUliti tU
Alþingishátíðarinnar, og mun mega
líta á hana sem kveðju höfundarins til
Islands á þessu merkisári.
• * •
12. júní
Bandulug íslenskru listamanna hafa
norrænu rithöfundafélögin viðurkent
sem rithöfundafélag Islands jafnrétt-
hátt og hin fqlögin. Bauð norska rit-
höfundafélagið banadlaginu að senda
5 fulltrúa á norræna rithöfundaþing-
ið, sem haldið var i öslo í byrjun júní.
Fulltrúar bandalagsins þar voru þeir
Gunnar Gunnarson, Halldór K. Lax-
ness, Kristmann Guðmundsson, Sig-
urður Nordal og Þorbergur Þórðarson
• • •
Rvík. 11. júni
BRUNI I FLENSBORG
í Hafnarfirði.
Kl. 8.10 í gær morgun varð fólk-
ið á óseyri þess vart, að rauk úr
Aakinu á íbúðinni i Flensborg. Býr
þar ögmundur Sigurðsson skólastjóri
og fjölskylda hans. Búa þau í efri
hæð hússins, á neðri hæðinni eru
heimavistarherbergi, sem eru mann-
laus á sumrin.
Kona skólastjóra var ein á fótum,
þegar hún fekk boð frá óseyri. Var
'sá gangurinn fyrir framan svefn-
herbergi þeirra hjóna alelda, en inni
í svefnherberginu var ögmundur.
Komst hann gegnum eldhafið með
mestu naumindum og brendi sig
eitthvað á höfði og fótum. Börn
þeirra hjóna björguðust öll út, án
þess að þau sakaði. — Brátt var
brunalúðurinn þeyttur og söfnuðust
ungir sem gamlir að skólanum, til
þess að rétta þar hjálparhönd. Var
þegar tekið til óspiltra málanna að
bjarga öllu lauslegu, sem inni var og
annarsvegar að reyna að kæfa eldinn.
Höfðu menn til þess fjórar dælur.
Vatn var tekið úr sjónum og þar sem
dælurnar reyndust ekki nógu langar,
varð að bera vatn í bær í fötum.
Tafði þetta dálítið, en Tlafnfirðingar
gengu þeim mun rösklegar fram, svo
að það kom lítið að sök. Eldhafið
var talsvert, stóðu eldtungurnar út
um glugga á efri hæðinni og læddust
um alt þakið. Reykurinn var svo
mikill að til hans sást alla leið úr
Reykjavík. Slökkviliðnu tókst þó
brátt að vinna bug á eldinum og um
10 leytið var öllu lokið. Var þá þak-
ið brunnið og svefnherbergi, skrif-
stofa, eldhús og gangur að íbúð
skólastjóra. — Innanstokksmunum
tókst að bjarga, nema rúmfötum og
klæðnaði, en allt skemmdist að meira
eða minna leyti af vatninu.
Um upptök eldsins er ekki kunn-
ugt ennþá, en likur eru fyrir því, að
kviknað muni hafa út frá rafmagns-
leiðslum í ganginum, þar sem eld-
hafið var mest.