Heimskringla - 09.07.1930, Blaðsíða 8

8. BLAÐSIÐA
heimskringla
WINNIPEG 9. JttLt, 1930.
Fjær og Nær
Síðastliðið sunnudag-skvöld lézt
að 702 Home St. hér í bænum, merk-
iskonan Guðrún Friðriksdóttir, i
hárri elli. Verður hún jarðsungin í
dag (miðvikudag) kl. 4, frá kirkju
Sambandssafnaðar í Winnipeg.
Guðrún heitin var eljukona með
afbrigðum og trygg mjög vinum sín-
um og þeim málefnum er hún unni
Verður hennar minnst nánar hér í
blaðinu sínar.
» * •
Jón ölafsson, umboðsmaður Hkr.
í Selkirk, leit inn á skrifstofu blað3-
ins í gær. Hann var að finna frænd-
fólk og kunningja í bænum.
* • •
Gunnar Th. Oddson lagði af stað
í gær út til Lundar og býst við að
dvelja þar nokkra daga'.
* * •
1 bréfi til Mrs. Margrétar Bridges
I Selkirk, frá systur hennar Halldóru
Benson, er heim fór með seinni hópn-
um, segir að sjóferðin hafi verið hin
skemtilegasta, og íslenzkir söngvar
og molakaffi hafi á hverjum degi ver-
ið á takteinum á skipinu. Bréfið er
skrifað seinasta daginn á hafinu, áð-
ur en lent var í Reykjavík.
• • •
tslenzkan mann vantar vist úti í
Alftavatnsbygð eða Shoal Lake bygð
Mjólkar kýr og fer með hesta og er
vonur allskonar bændavinnu. Kaup
eftir verðleikum. Upplýsingar gefur
Heimskringla.
• * •
Gestur Thorsteinsson, ungur mað-
ur, aðeins 32 ára að aldri, andaðist 4
Gimli eftir langt sjúkdómsstrið. Bar
dauða hans að höndum hinn síðasta
dag júnímánaðar.
Foreldrar hans voru Jón Thor-
steinsson greiðasölumaður á Gimli
og kona hans Guðrún Jóhannsdóttir,
nú látin. Um langt skeið stundaði
Gestur heitinn rafmagnsiðju. Nam
hann þá iðn bæði í Winnipeg og síðar
í þjónustu stórfélaga þeirra, er hann
starfaði fyrir í Bandaríkjunum. —
Einnig hafði hann lokið prófi í Win-
nipegborg sem “Moving Picture
Operator”.
Gestur kvæntist í Chicajgo Ellu
Dempsey, sem nú syrgir hann ásamt
öldruðum föður og þrem systrum og
einum bróður. Eru systkini hins
látna þessi: Guðm. Helgi, búsettur í
Winnipeg, Mrs. Knight, búsett i
Sault St. Marie, Mrs. Fair, í Winni-
peg, og Mrs. Murray, á Gimli.
Gestur var jarðsunginn i Winni-
peg þann 3. júlí og fór jarðarförin
fram frá útfararstofu Bardals. Séra
Sig. ólafsson jarðsöng.
* * »
William W. Kennedy, frambjóð-
andi Conservatíva í Mið-Winnipeg
syðri, hefir þegar byrjað kraftmikla
fylgisöflun, og hefir opnað eftir-
fylgjandi upplýsingaskrifstofur:
Aðalskrifstofa: — Fyrsta gólfi,
Lindsay Bldg., homi Notre Dame og
Garry. 'Simar: karla 29 861, kvenna
29 864.
1. Horni Portage og Lipton, 962
Portage Ave. Sími 34 559
2. Horai Sargent og Victor. Sími
71 225.
3. St. James, 1811 Portage Ave.,
Símar: Manna 62 332, kvenna 62 331.
Mál komið að reka beljuna úr stabbanum
Miss Jóhanna Einarsson ....... 1.00
M. Olason .................... 1.00
Mrs. J. M. Olason ............ 1.00
Mr. og Mrs. O. M. Olason ..... 1.Q0
B. J. Austfjörð .............. 1.00
Mrs. Þórunn Eyjólfsson ....... 1.00
Mrs. J. Samson ............... 0.50
Mrs. Anna Johnson ............ 1.00
Mr. og Mrs. H. Anderson ...... 1.00
Mr. og Mrs. T. H. Thorlakson 1.00
Helgi Thorlakson ............. 1.00
Mr. og Mrs. H. Johnson ....... 1.00
G. Einarsson ................. 1.00
Frá Akra:
Mr. og Mrs. G. Einarsson,
frá Víðilæk .............. 5.00
Mrs. H. E. Abrahamsson ....... 1.00
Guðrún öladóttir ............. 0.50
Mrs. Hallgerður ólafsdóttir
Stefánsson (ekki austf.) .... 1.00
G. Thorlksson ................ 1.00
Mrs. G. Thorláksson .......... 1.00
Mr. og Mrs. E. G. Thorláksson 0.50
Mrs. P. Nelson .............. 1.00
Mrs. R. Johnson .............. 1.00
Mrs. Björg Hannesson ......... 2.00
Opið bréf til frú Rósu Casper ...
í Blaine, Wash.
Skrifað á skipinu Montcalm 20. júní
1930 — 100 mílur eða svo frá ts-
landsströndum.
Vina mín góð!
Þetta bréf á að þakka þér og öllu
samverkafólki þínu fyrir að senda
mig til Islands, því nú geri eg ráð
fyrir að verða þar innan skamms.
Ferðin hefir gengið vel og verið
hin ánægjulegasta, að undanskildum
tveim dögum sem Ægir gamli hefir
vaggað okkur óþarflega mikið. Og
enn gerir hann það. Á fjórða degi
frá Montreal gerði veður mikið und-
ir kvöldið og fór versnandi alla nótt-
ina og næsta dag, n.l. þ. 18. þ. m.
Hélt því áfram fram um miðnætti,
en tók þá heldur að réna. Að morgni
þess 19 var það orðið betra og um
miðjan dag gott. Var þá gott fram
& nótt, og nóttin hálfbjört kl. 12, n !
miðnætti, enda margir á fótum frarc
yfir þann tíma.
I morgun, þann 20., er aftur all-
mikil alda og þykkt loft. Margir eru
meira og minna veikir og kviða
vondri landtöku, sem þó getur breyzt
til batnaðar áður en þar kemur. Við
eigum að lenda kl. 9—10 í kvöld.
Af því að höfuðið á mér ruggar
með skipinu, verður ekki meira úr
þessu bréfi i bráð. Meira seinna.
Þin einlæg,
M. J. Benedictsson.
• • »
Minningarsjóður Kvennaskólans á
Hallormsstað.
Aður auglýst ............. $1233.11
Rev. og Mrs. Rúnólfur Mar-
teinsson, Wpg................ 2.00
Safnað af Jóseph Einars-
syni, Hensel, N. D.:
Mrs. Guörún B. ölafsson ....... 1.00
Olafur B. ölafsson ............. 0.50
Mrs. Margrét . Nelson.......
Jóseph Einarsson................ 1.00
Samtals ...... $1265.11
Hlutabréf í Eimskipafélagi ts-
lands, 100 kr. Gjöf frá Mrs. Pétur
Gíslason, Bellingham, Wash.
• • •
Skemtiferðin til Gimli á sunnudag
inn kemur (13. júlí). Er áformað að
íslenzkir Goodtemplarar og hverjir
aðrir, sem vilja verða með, safnist
saman á Gimli þann dag. Kl. 2 e. h.
fer fram prógram á íslenzku í skemti
garðinum á Gimli. Aðalræðumaður
er dr. Sig. Júl. Jóhannesson. — Fri
Winnipeg fer C.P.R. lestin af stað
kl. 10 að morgni, en frá Gimli kl. «
að kvöldi. Fargjald $1.25 en fyrir
börn 65c.
BERTRAND RUSSELL
UM BOLSHEVISMANN
Belshevisminn rússneski er sífelt
mikið ræddur og um hann deilt, ekki
sízt nú, vegna deilanna um afstöðu
kommúnismans til bændanna. Margt
af því, sem um mál þessi er sagt á
báða bóga, virðist vera litað og oft
erfitt að gera sér grein fyrir ástand-
inu. Það er því fróðlegt að kynnast.
því, sem merkir menn, sem sjálfir
hafa farið til Rússlands, segja um á
standið. Einn af þeim, Bertrand
Russell, hinn ágæti fræðimaður, sem
Lögrétta hefir oft sagt frá áður. —
Hann kom þangað fyrst á fyrstu á-
um byltingarinnar og var henni
hlynntur fyrirfram.
Rússneska byltingin er ein af hin-
um miklu hetjuviðburðum sögunnar,
segir hann. Það er eðlilegt að bera
hana saman við frönsku byltinguna,
en áhrif hennar eru samt miklu þýð-
ingarmeiri; hún breytir daglegu lífi
og hugsunarhætti miklu meira. Mun-
urinn sést bezt á því að bera saman
Marx og Rousseau, sá síðari blíður
og hugreikull tilfinningamaður, sá
fyrri strangur og skarpur skynsemd-
armaður. Þýðingarmest í rússnesku
byltingunni er tilraunin til þess að
framkvæma kommúnismann. Eg trúi
því, segir Russell, að kommúnisminn
sé heiminum nauðsynlegur og eg held
að hetjuskapur Rússa hafi örfað
mannkynið mjög til þess, að auðveld-
ara verði í framtíðinni að gera kom-
múnismann að veruleika.
En sú aðferð, sem Rússar nota til
þess, að koma kommúnismanum á, er
aðferð • byrjandans, harkaleg og
hættuleg og alltof áköf til þess að
gera sér grein fyrir því, hvað sú and-
staða, sem hún vekur, er þjóðfélag-
inu dýr. Eg held, að á þennan hátt
verði ekki komið á varanlegum og
æskilegum kommúnisma. Núverandi
ástand virðist mér geta haft þrenn-
1.00 ar afleiðingar: að bolshevisminn
verði alveg barinn niður af auðvald-
inu, að bolshevisminn sigri með því |
að snúa baki við sínum eigin hug- j
sjónum og verða svipaður og keis- |
araveldi Napóleons, eða loks, að
heimsstyrjöldin haldi áfram enn á 1
ný, en þá myndi menningin farast og
með henni ^Jlt það, sem hún hefir Flestir
framleitt, lika kommúnisminn. aráranna
Eg er því með öðrum orðum, segir
Russell, sammála bolshevikum um
nauðsyn nýs þjóðskipulags, og álít
einnig að það þjóðfélag muni á ein-
hvern hátt hljóta að verða sameign-
arþjóðfélag. En eg trúi ekki á að-
ferðir þeirra, og einkum er það eitt,
sem mér er á móti skapi i fari þeirra.
Bolshevismi þeirra er sem sé ekki
einungis stjórnmálastefna, hann er
líka trú, trúarbrögð með kennisetn-
ingum og helgiritum. Þegar Lenin
ætlaði að sanna eitthvað gerði hann
það altlaf, ef unnt var, með þvi að
vitna í ummæli Marx og Engels.
Kommúnisti er ekki einungis sá, sem
álítur að land og fjármunir eigi að
vera sameign, en hann verður einnig
að hafa ýmsar fyrirfram ákveðnar
skoðanir á öðrum efnum, t. d. verður
hann í heimspekismálum að aðhyll-
ast efnishyggju. Það er hugsanlegt
að sú skoðun sé rétt, en vísindalega
hugsandi fólk getur samt ekki á það
fallist eins og vísindum er nú komið.
En það er mannkyninu mjög áríðandi
að halda fast í vísindalegt sjónarmið.
Réttlátara efnahagskerfi væri of
dýru verði keypt, ef það fengist ekki
með öðru en því, að hefta hugsanlr
mannanna í frjálsri rannsókn. Kreddu
föst ofsatrú getur verið til styrktar í
baráttu augnabliksins fyrir einstak-
linginn, en annars verða menn að
vona að allur ofsi hverfi.
Valdhafar nútímans eru slæmir
menn og lífsform nútimans er dæmt.
En það er erfitt að framkvæma um-
skiftin til hins nýja eins blóðsúthell-
ingalaust og auðið er, og með því að
varðveita eins mikið og hægt er af
verðmætum núverandi menningar.
Þegar möguleikar þessa starfs eru
ræddir, er ómögulegt að ganga fram
hjá hinum merku atburðum í Rúss-
landi, þó að bolshevikum sjálfum hafi
ennþá ekki tekist að framkvæma um-
skiftin á milli hins gamla og nýja á
æskilegan hátt.
(Lögrétta.)
NF SKILRIKI UM UPPTÖK
HEIMSSTYRJALDARINNAR
samkvæmt skjölum Sir Arthurs hef-
ir þeim ekki einungis verið haldið á-
fram, heldur var þeim í september
1911 komið svo langt, að Bretar sendu
4 eða 6 herdeildir til meginlandsins,
þegar til ófriðar drægi, en árið 1812
var franska stjórnin sannfærð um
það, að stríðið kæmi “næsta eða
næstnæsta ár” og taldi það meira að
segja heppilegra fyrir Frakkland, að
drægist ekki mjög lengi. En nú kem-
ur það eftirtektarverða, að sam-
kvæmt upplýsingum Sir Arthurs
gerðu bæði Bretar og Fra'kkar ráð
fyrir því, að brjóta hlutleysi Belgíu,
með því að senda þangað enskan her
á undan Þjóðverjum. Frú Warwich
bætir við þeim upplýsingum, að 4 ár-
um áður en stríðlð hófst, hafi enski
foringinn French farið að Iæra
frönsku, af því að hann væri sann-
færður um að stríð væri í vændum.
^Hann bað þá einnig frúna að koma
sér í samband við Clemenceau; sem
hún þekkti vel, og hittust þau öll
heima hjá Clemenceau. French
sagði að Bretar mundu, ef til ófrið-
ar drægi, senda 400 þúsund hermenn
til meginlandsins, en Clemenceau
sagði að minna en miljón dygði ekk'..
Þegar French minntist á hlutleysis-
samning Breta við Belgíumenn, sagði
Clemenceau, að “samningar væru
gildislausir þegar út í ófrið væri
komið”.
Eftir þessu hafa Bretar og Frakk-
ar sjálfir verið reiðubúnir til sama
afbrotsins, sem þeir síðar töldu dauða
synd Þjóðverja.
(Lögrétta.)
borg, E. J. G. Rosén ritstjóri, Umea,
Ivar Wennerström ritstjóri, Erik No-
réen docent, Dag Strömbeck fil. lic.»
Lundi, Gunnar Lejström fil. mag., og
E. Fors Bergström ritstjóri.
Sama blað getur þann 8. maí um
hátíðagjöf Svía. Veitti sænska þingið
eins og kunnugt er 25,000 kr. til þess
að gefa Alþingi veglega gjöf í tilefni
af þúsund ára afmæli þess.
Ákveðið hefir verið að gjöfin verði
ljósmyndaútgáfa af Flateyjarbók.
Sir Arthur Nicholson og
Lady Warwick
íelztu menn heimsstyrjald-
hafa nú skrifað eitthvað
meira eða minna um það, sem þá fór
fram. Ýms atriði um upptök styrj-
aldarinnar og rekstur hennar eru
samt óljós ennþá. En nú er samt
farið að ræða þessi mál miklu hisp-
urslausar en áður og hefir nýju ljósi
verið varpað á mörg stjórnmál og
hermál þessara ára. I Englandi er
nýlega komin út bók um þessi efni,
sem mikla athygli vekur. En það er
æfisaga Sir Arthur Nicholson, eftir
son hans. En Sir Arthur var mik-
ilsmetinn brezkur sendiherra, og
seinna, á árunum 1910—1916 helzti
aðstoðarmaður utanríkisráðherrans,
Edward Grey. Crt af þessari bók hef-
ir Warwich greifafrú skrifað i enska
stjórnarblaðið Daily Herald og hafa
út af þessu spunnið miklar umræður
um mikilsvert en óljóst mál — það
sem sé, hvernig háttað hafi verið
sambandi Breta og Frakka, þegar
styrjöldin hófst.
Eins og mönnum er i fersku minni,
héldu Bretar því oftast fram á ófrið-
arárunum, að þeir hefðu ekki við ó-
friði búist, ekki viljað hann, en dreg-
ist inn í hann fyrst og fremst til að
vemda hlutleysi Belgíu, og var Þjóð-
verjum ekki legið á hálsi fyrir ann-
að meira en þetta hlutleysisbrot, að
vaða með her sinn yfir Belgíu. Að
vísu hefir það seinna komið fram,
bæði i bókum Haldanes og Churchhills
sem Lögrétta hefir sagt frá, að
Bretar bjuggust við stríði og höfðu
góðan viðbúnað, og Churchill hefir
meira að segja sagt frá ráðagerðum
þeirra um hlutleysisbrot á Norður-
löndum. En nú koma skilríki Sir
Arthur Nicholsons og frásagnir
Warwich greifafrúar til sögunnar
með nýjar og enn furðulegri upplýs
ingar.
Það var kunnugt áður, að enskir
og franskir herfræðingar fóru að
tala saman um ýms hermál árið
1906, en Grey segir í endurminning-
um sínum, að hann hafi ekki grensl-
ast eftir því, hvort þessum samtöl-
um hafi síðar verið haldið áfram. En
Frá Islandi
Rvík 6. júní.
Island og Sviþjóð.
I Stockholms Tidningen frá 14.
maí er þess getið, að mánudaginn þar
á undan hafi menn úr ýmsum hlutum
Svíþjóðar komið saman og ákveðið að
stofna félagið “Sverige Island” til
eflingar vináttu og viðskiftum Svía
og Islendinga. Formaður stjórnarinn-
ar var kosinn Elias Wessen prófessor,
varaformaður Hjalmar Lindroth pró-
fessor, en aðrir stjórnarmeðlimir eru:
Kustaf W. Roos landshöfðingi, Fritz
Henriksson legationsráð, Holger Fred-
rik Holm ræðismaður, Gautaborg,
Natanael Beckman prófessor, Gauta-
J. A.
JOHANNSON
Garage and Repair Service
Banning and Sargent
Sími 33573
Heima sími 87136
Expert Repair and Complete
Garage Service
Gas, Oils, Extras, Tires,
Batteries, Etc.
THOMAS JEWELRY CO.
tjrsmíði er ekki lærð á einu eða
tveimur árum. 25 ára reynsla
sannar fullkomna þekkingu.
Hrenslun $1.00 Fjöður $1.00
Waltham trr $12.00
Póstsendingar afgreiddar tafar-
laust.
CARL THORLAKSON
úrsmiður.
627 Sargent Ave., Winnipeg
Lesið Kaupið og borg-
ið Heimskringlu
ROSE
Sargent and Arlington
Phone 88 525
Thur., Fri., Sat., This Week
JACK MULHALL
and
PATSY RUTH MILLER
—in—
“Twin Beds”
100
\% TALKING
SINGING
DANCING
A hugse success as a stage play
—Now the sensation of the taló-
ing screen—Twin portions of
everything,—Twice the fun —
Twice the laugh —- Twice the
thrills.
(Passed general)
Added
“TARZAN THE TIGER”
TALKING COMEDY
and MICKE MOUSE
Mon., Tues., Wed., Next Week
Extra Special Holiday Prograni
Strictly Modern
Starring
FOROTHY MACKAILL
100% TALKING *
The peppiest, cleverest, smart-í
est of screen comedies—it is
rich in drama too—(Passed G.)
Added
..Comedy — Cartoon — News..
Special Holiday Matinee
Tuesday, July 15
Doors upen at 1 p.m. 4 A-,
Children’s Matinee I Uw
New Street Car Fares
EFFECTIVE MONDAY, JULY 14, 1930
Cash Fare............7 cents
5 Tickets for.35 cents
15 tickets for...$1.00
WORKMEN’S TICKETS
4 tickets for..25 cents
good 6 to 8 p.m. and 5 to 6.30 p.m. daily
Winnipeg Electric Company

vfuumvg/Ji
Tími kominn til breytinga
Hjálp gegn vinnuleysi
WILLIAM W. KENNEDY
Skuldbinding
Conservativa
bráSabrgða hjálp við vinnuleysi
með því að
1. Að byrja strax á lagningu
þjóðbrautar frá hafi til hafs.
2. Að halda óhikað áfram með
opinber^ verk, sem eru al-
þjóðar nauðsyn.
4. Að takmarka innflutning
3. Að takmarka innflutning á
fólki, þar til atvinnulausum
hefir verið séð fyrir góðri at-
vinnu.
Varanlegri hjálp
með því að taka upp þjóðlega
stefnu, þannig að framieiða eft-
ir því sem hægt er, í candiskum
verksmiðjum, af canadiskum
verkamönnum þær vörur notað-
ar eru í Canada.
Skuldbinding
Liberala
Mr. King neitar því að atvinnu-
leysi sé alþjóðarmál, en lofar
ar aðeins
RÁÐSTEFNUM.
Sem sé aðeins
MÆLGI
MÆLGI
MÆLGI
frambjóðandi Conservatíva
í Mið-Winnipeg syðri.
Greiðið Kennedy atkvæði í Suður Mið-Winnipeg
r/sYt/gyt/'éVr7lwéVfr«YyéYr/'éVf/'éVrréVrréVr/ivrréVí/'éVfaYi/'éWéVí/éVí?éVí/'éVíréVí/'«vt/'«iY/'«vr/'éVý««vr/*v:/'*vf^