Heimskringla - 18.03.1931, Side 1

DYERS & CLEANERS, LTD.
SPECIAL
Men’s Suits Dry Cleaned
and Pressed ......-.....$1.00
Ladies’ Plain Dresses Dry
Cleaned and Pressed ....$1.00
Oood.H Called For and Delivered
Mlnor Repairs* FREE.
l'hone 37 061 (4 llnes)
MAKE NO MISTAKES
CALL
DTKRS & CLEANBRS, LTD.
PHONE 377 061 (4 lines)
XLV. ARGANGUR.
WTNNIPEG MIÐVIKUDAGINN 18- MARS 1931
ÍNUIVIEK -*S
SAMBANDSÞINGIÐ.
ur einnig fyrir nokkuð af uppskeru
ársins 1930 nú orðið.
Það kpm saman s.l. fimtudag með
vanalegri viðhöfn og miklu fjöl-
menni. Hásætisræðan, sem var það
«ina, er að þingstörfum laut, af þvi
sem gert var, var lesin af landsyfir-
dómara Mr. Duff, í fjarveru lands-
stjóra. Er ræðan birt í lauslegri
þýðingu á öðrum stað í blaðinu.
BÍLAKOSTNAÐUR $115,840
FÉÐ EKKI NOTAÐ
I Manitobaþingin var í vikunni
sem leið greint frá því, að aðeins einn
íjórði hluti af fénu, er’ sambands-
stjórnin lagði fram til að takast op-
inber störf á hendur, sem bæta átti
^heð úr atvinnuleysinu, hefði verið
notaður. Urðu þeir J. T. Haig og
C°l. Taylor heldur forviða, er þeir
heyrðu þessa frétt, og spurðu stjórn-
lha blátt áfram hvað hún meinti með
þessu. Fénu hefði átt að verja fyrir
81. marz, til þess að bæta úr at-
vinnuleysinu, en sama sem ekkert
hefði verið gert í þá átt. Bar Mr.
Clubb, verkamálaráðherra því við, að
kostnaðarsamar væri að vetrinum
en sumrinu að vinna að opinberum
störfum, og úr þessu yrði tekið til
dspiltra mála. Féð fengist frá sam-
handsstjórninni þó ekki væri notað
fyr en eftir 31. marz. Kvað J. S.
h'armer þetta ófyrirgefanlega breytni
af stjórnarinnar hálfu. Og sparnað-
fnn þóttist hann ekki sjá í því, áð
láta bæinn yfir veturinn kúgast und-
fr byrðinni af að halda lifinu í at-
vinnulausu fólki, en fylkið lægi á
f^nu, sem ætlað var til að létta
Þeim þunga af bænum.
RANNSÓKN.
h'yrir nokkru fór J. R. Murray,
sfjórnandi Alberta Pacific Grain fé-
i&gsins fram á það við Bracken-
jórnina, að hún léti rannsókn fara
frnm á kornverzlunarrekstri Hveiti-
samlagsins í Manitoba. Fullyrti Mr.
hlurray í kæru sinni, að Samlagið
hafi haft af skiftamönnum sínum,
Samkvæmt skýrslu er lögð var
fram í þinginu í Manitoba s.l. mið-
vikudag, á stjórnin 180 bíla, er allir
eru notaðir fyrir eitt og annað í
þarfir stjórnarinnar. Nam kostnað-
urinn við notkun þeirra árið 1930,
$115,840.
Lapgmest, eða 92 af þessum bil-
um hefir símakerfið til afnota; kost
aði það stjórnina $55,700. Aðrar töl-
ur í skýrslunni sýna, að 10 bílar eru
í þágu vínsölunefndarinnar notaðir,
sem kostaði $8,800. Ennfremur eru
9 í þarfir heilbrigðismáladeildarinn-
ar notaðir; kostnaður $4,500. Þá
hefir dómsmáladeildin 28 bíla; kostn
aður $13,300. Námadeildin 6 bíla;
kostnaður $1,051. Verkamáladeildin
28; kostnaður $22,300.
Col. Taylor, leiðtogi conservatíva
dró athygli þingsins að þeim gífur-
lega kostnaði, sem þessari bílaút-
gerð væri samfara. Kvaðst hann
ekki sjá t. d., hvernig dómsmála-
deildin hefði þurft á svo miklum
ferðalögum að halda, að komast
ekki af með minna en 28 bíla, sem
notkunin á kostaði fylkið yfir 13
þúsundir dala, auk verðs bílanna
sjálfra, er ekkert smáræði væri held
ur, þar sem þetta eru alt viðhafn-
ar reiðskjótar, og yfrið stásslegir
til skottuferða.
ÍSLAND OG ÞJÓÐABANDA-
LAGIÐ.
Ríkisstjórnin hefir lagt fyrir Al-
þingi þingsályktunartillögu um að
Alþingi feli stjórninni að sækja um
upptöku Islands I Þjóðabandalagið.
Tillagan kemur fyrst til umræðu
í neðri deild.
MÁLLEYSINGI TALAR.
Nýlega fór maður nokkur enskur,
er mist hafði málið í ófriðnum, með
móður sinni í Ieikhús. Þótti honum
mjög gaman í leikhúsinu, og eitt
sinn er einn leikandinn sagði smellna
setningu, skellihló maðurinn og sagði
við móður sína: “Þetta var gott,
mamma!” Síðan hefir hann haft
málið.
Hásætisræðan.
TALAR f 4'/2 KLUKKUTÍMA.
bæði
með rangri vigt (overages)
°S rangri flokkun (undergrading)
hveitisins. Brackenstjórnin hefir tek-
kærur þessar til gerina og skipað
fýrir að rannsókn skyldi fara fram. í
Tar fonmaður Hveltisamlagsins
ekkert á móti þvi, þó kærurnar
^væði hann á engu bygðar. Heitir
s®- E, K. Williams, K. C., sem fyrlr
rsnnsókninni stendur. Hafði Col. '
Taýlor, foringi conservatíva, á móti
því í þinginu, að hann væri til þess
sfarfs valinn, vegna þess að hann
hef«i áður unnið lögmannsstörf fyr-
Samlagið. En Mr. Bracken kvað
þa® ekki koma í bága við þetta
sfarf. Verjendur Mr. Murrays kváðu
Vera lögmennirnir A. B. Hudson,
og dr. J. T. Thorson, K. C.
lögfræðingur Samlagsins heitir
Murrays, K. C. Rannsóknin
er þeear hafin.
S.l. mánudag hélt fyrverandi for-
sætisráðherra, Mackenzie King ræðu
i sambandsþinginu, er stóð yfir í
hálfa fimtu klukkustund. Ræðan var
svar við hásætisræðunni. Aðallega
beindi hann orðum sinum til for-
sætisráðherra R. B. Bennett, að
stefnu hans á samveldisfundinum,
og einnig að þvi, að stefna stjórnar-
innar heimafyrir hefði haft ilt eitt
í för með sér fyrir þetta land. Ræðu
þessari svaraði Hon. R. B. Bennett
í gær, en ekki er þessa viku hægt
að segja frá efni ræðu hans. En
það lýtur út fyrir að þetta nýbyrj-
aði þing verði fjörugt.
TAPAR VIÐ ATKVÆÐA-
GREIÐSLU.
Á sambandsþingi Canada var eft-
irfylgjandi hásætisræða flutt s. 1.
fimtudag, við þingsetninguna, af
Mr. Justice Duff:
Háttvirtu þingmenn efri og neðri
deildar!
Vér bjóðum yður velkomna til
starfs yðar. Tímarnir eru, eins og
yður er Ijóst, einhverjir hinir erfið-
ustu í heiminum, óg það hefir, að
nokkru leyti að minsta kosti, einn-
ig til Canada náð.
félög, er vörur seldu inn í landið áð-
ur, nú bygt iðnaðarstofnanir hér
og starfrækja þær nú í Canada.
Hið sama er að segja um lög-
gjöfina er á liðnu ári var gerð við-
víkjandi veitingu til verka, til þess
að minka atvinnuleysið í landinu.
Enda þótt það skuli viðurkent, að
hún bætti ekki til fullnustu úr at-
vinnuleysinu, er hitt eigi að siður
áreiðanlegt, að með samvinnu sveit-
anna og fylkjanna, varð það spor
stjórnarinnar til þess, að störf voru
hafin á svo mörgu, er þjóðinni lýtur
til heilla, að úr atvinnuleysinu var
til stórra muna bætt með því. Og
fyrir bein áhrif í þessu efni, hefir
aldrei í sögpi þessa lands, af neinni
sambandsstjórn, eins mörgum mönn-
um' verið atvinna veitt, eins og gert
var' með þessu ákvæði núverandi
stjórnar.
Síðan að þing kom síðast saman,
hafa fjórir ráðherrar vorir setið á
samveldisfundi í London. Nokkur
mál snertandi stjórnarfarslega af-
stöðu Canada, komu þar til greina.
Voru það ýms mál í sambandi við
ákvæðin frá samveldisfundinum ár-
ið 1926, er til umræðu voru, og sem
I aðalatriðunum voru samþykt.
Fylkin höfð I huga.
Eigi að síður var það álit ráð-
herra vorra, að sumum ákvæðum I
tillögum þessum væri þannig háttað,
að áður en þau væru að lögum gerð,
af löggjafarþingum Bretlands og
Norður-Irlands, væri réttast, að hin
1 ýmsu fylki Canada hefðu tækifæri
En þjóðin í heild sinni hefir horfst
í augu við þá með staðfestu og þol- .
\ 6 * I á að athuga þau, og ganga úr
inmæði, og lítur til framtíðarinnar , gkugga um það a8 þau ekki á neinn
með hugrekki og trú, sem hlýtur hái). takmörkuðu þeirra stjórnarfars
að sigrasf á erfiðleikunum. 1 með- réttindi. Gg þar sem að þetta
læti hefir þióðin staðið sem einn . .
var með einróma samþykki full-
maður, og í mótlætinu hefir sú hug- | trúa Bretlands> lrlands og annara
sjón eflst og styrkst, hugsjón sam- samveldisþjóða ámið heppiiegast,
vinnu og samúðar, sem ein er viss- . hefír gtjórn yor boðað öu fylkin til
asta leiðin til velferðar og ham- . . • t ________ t ___.
fundar við sig 1 Ottawa í aprílmán-
ingju. uðii tii þess að ihuga þessi mál. Að
Þessir eiginleikar þjóðarinnar eru þeim fundi loknum verður þinginu
I
kostir, sem varanlegt gildi hafa, og það band, sem þjóðir brezka rikis-
vér óskum þess, að þjóðin megi á- jns tengir saman, og að það megi
valt eigna sér þá. þeim jafnframt verða til efnalegrar
Það hefir orðið yðar hlutverk, að fars8el<lar.
færast í fang, að hugleiða vissar ! Samkvæmt stefnu stjórnarinnar,
leiðir, sem stjórn vor hefir hugs- viðvíkjandi því, að koma í veg fyr-
að sér, með það fyrir augum að ir alt, er atvinnu og iðnaði þessa
bæta úr núverandi ástandi, að íhuga lands horfir til óheilla, hefir stjórn-1 Málefnin eru mörg, sem íhuga
frekari ráð til þess, að efla atvinnu- arráð vort samþykt, að leggja bann þarf, og framförum landsins hamla
efni að líta á fjárhag landsins jafn-
framt, og gera ekki of miklar kröf-
ur til landssjóðs.
Fyrir yður liggur að athuga tolla-
lögin, að því er núverandi Ivilnun
snertir til Bretlands.
Fyrir yður liggur einnig að íhuga
frumvarp, er að því lýtur, að mynda
tollanefnd. Verkefni hennar er að
tryggja viðskiftin eins og unt er.
og efla heimamarkað fyrir vörur,
sem búnar eru til í landinu. Hún
litur eftir, að framleiðendur verði
ekki fyrir ósanngjarnri samkepni
utan að, og verndar jafnframt hag
neytenda.
Stjórnin hefir skipað nefnd til að
hafa umsjón með eftirlaunamálum
hermanna, eins og frá lögunum var
gengið í því máli á siðasta þingi.
Allar kröfur manna í því sambandl
skulu gaumgæfilega athugaðar.
Hveitimarkaðurinn ihugaður.
Stjórnin hefir gefið hinn alvar-
legasta gaum hveitisölumálinu, og
hefir gert það, sem hún hefir álit-
ið, að varanlegast greiddi fram úr
því. öllum sanngjörnum kröfum hef-
ir verið mætt af hennar hálfu í þvi
máli. Stjórnin er þess áskynja, að
með breyttu ástandi markaðarins
geti nauðsynlegt verið, að hún veiti
frekari aðstoð í þessu sambandi.
Henni dylst ekki, að alt, sem að
því lýtur, að bæta verð kornvöru,
er þjóðinni sem heild til farsældar,
og verður það því áhugamál stjóm-
arinnar, að gera alt, sem í hennar
valdi stendur, til þess að greiða fyr-
ir þvi, að verð hennar hækki.
A meðal annara mála, er fyrir
yður verða lögð til íhugunar, er
frumvarp um að skipa nefnd til að
líta eftir fjármálum landsins, að
endurskoða lögin um kaup, eem ge'tð
eru í stjórnardeildunum, um yfirskoð
un þegnréttarlaganna, og prent- eða
útgáfulaganna.
Beðið eftir dómsúrskurði.
Vegna þess að enginn úrskurður
hefir enn verið feldur í málinu um
réttindi fylkjanna og landsins í sam-
Páll S. Jakobsson
F. 13. mal 1857 — d. 16. júní 1930.
ATHS. — Síðastliðið sumar skrif-
aði séra Benjamin Kristjánsson dán-
arminningu Páls heitins, sem birtist
í Heimskringlu 25, júní. Vandamenn
þans hafa óskað þess, að eg geti hans
nánar i æfiminningu er fylgi mynd
af honum, er þeir ætla að biðja Hkr.
að birta. En þó hin skipulega skrif-
aða dánarminning tæki fram helztu
æfiatriði hans, er óhjákvæmilegt að
endurtaka þau í þessari síðari minn-
ingu.
Páll Jakobsson er fæddur á Snæ-
fjöllum á Snæfjallaströnd í Isafjarð-
arsýslu. Foreldrar hans voru Jakob
Þorsteinsson Halldórssonar bóndi á
Snæíjöllum, og Guðrún Hjaltadóttir
prests Þorlákssonar á Stað í Súg-
andafirði og seinna á Snæfjöllum.
Fimm dætur áttu þau hjón einnig,
sem hétu: Valgerður, Guðrún, Hild-
ur, Elísabet og Jóhanna. Ein þess-
ara systra, Hildur, hefir í mörg ár
verið búsett í Mikley.
Páll heitinn kvæntist árið 1882
eftirlifandi konu sinni Sigríði Jens-
dóttur, og fluttu þau vestur um
hafa 1887. Fóru beint til Mikleyjar,
námu þar land og nefndu Steinnes.
Er það nokkru norðar en á miðri
eyjunni. Stendur það hátt á vatns-
bakkanum, því að klettabelti rís of-
an við fjöruborðið, og er þaðan víð
bandi við víðvarpið, sem fyrir dóm- i og fögur útsýn yfir Winnipegvatu
stólunum er, verður engin löggjöf) og suðurströnd Mikleyjar. Þar hafa
því viðvíkjandi gerð á þessu þingi. þau búið síðan.
um að sambandsstjórnin taki rekst-
ur víðvarpsins í sínar hendur.
sem stendur. En til þess að hægt
sé að ráða bætur á þeim, þurfa
vegi, þjóðinni til meiri heilla og vel- við innfluttri vöru af vissum teg-
ferðar, en áður, og að tryggja hana undum frá Rússlandi.
og vernda fyrir áhrifum þeim, sem | Mál þau, er stjórn vor hefir á menn að skilja þau til hlítar. Ef
utanaðkomandi erfiðleikar eða á- stefnuskrá sinni, landinu til upp-, menn eru í efa um orsakir þeirra
standið í heiminum kynni að hafa i byggingar og velferðar, eru svo og afleiðingar, verður sjaldnast mik-
Astæðan fyrir tapinu.
Wí
Sanford Evans, þingmaður fyrir
'nnipeg, hélt þvi fram i ræðu í
^nitobaþinginu s.I. viku, að orsökin
sem
lagið
værl fyrir því ,að Hveitisam-
væri eins efnalega illa statt
°S raun er á, væri sú, að það hefði
faPað i hlutaveltumarlkaiðinum í
Grain Exchange. Kvað hann Sam-
^aS'ð hafa haft eins mikið í veltu
þar og 14 miljónir mæla í einu.
n meðah alt hefði gengið vel hefði
þa® blðasast. Þegar verð fór aftur
a® bríðlaekka, hafi Samlagið tapað,
Við atkvæðagreiðslu í brezka þing
inu s.l. mánudag, varð Macdonald
stjórnin í annað sinn í minnihluta
Málið sem atkvæðagreiðslan fór
fram um, var viðvikjandi breytingu
á kosningalögunum, þar sem ráð
var gert fyrir að afnema háskóla-
kjördæmið. Forsætisráðherra hefir
látið á sér skilja, að stjórnin segi
ekki af sér þótt svona færi. . Hún
varð 4 atkvæði 1 mininhluta.
för með sér á þjóðlífið hér.
' I
FORMAÐUR JÁRBRAUTA-*
RÁÐSINS. 0
C. P. Fullerton, dómari i áfríun-
arrétti Manitobafylkis, hefir verið
kjörinn formaður járnbrautarráðs-
ins í Canada, af sambandsstjórninri.
eins
°S fleiri. Mr. Evans kom með
®lur er þetta sýndu, sem livorki
. °ru braktar í þinginu, né hafa ver-
s'ðan. Ennfremur kvað hann á-
yrgðina, sem á fylkinu hvíldi fyrir
u Samlagsins, meiri en greint
befði
'nni.
verið frá í þinginu af stjórn-
Þvi hún næði ekki aðeins til
uPPskerunnar fyrir árið 1929, held-
KREFST $100,000.
Bram Thompson, K. C., í Regina.
krefst $100,000 af fylkisstjórninni í
Saskatchewan, fyrir störf sín í sam-
bandi við auðlindir fylkisins. Segist
hann hafa glímt við að ná þeim úr
höndum sambandsstjórnarinnar s. 1.
12 ár á sin neigin kostnað, og sé
hann því vel kominn að þessum
eftirlaunum. Mr. Thompson var einn
af þremur mönnum, er fyrir hönd
fyrverandi fylkisstjórnar hefir unnið
að þessu, en hefir að boði núverandi
stjórnar orðið að láta af þvi starfi.
Enda þótt Canada hafi, þrátt fyrir
þá erfiðu tíma, sem yfir heminn
hafa gengið, ekki þurft að reyna
þa»r hörmungar, sem mörg önnur
lönd hafa orðið að reyna, vonum
vér, að það dragi ekki úr áhuga yð-
ar á þyí, að beita áhrifum yðar alt
sem unt er til þess, að efla hag
þessa lands, að gera hann, ekki að-
eins eins og hann hefir beztur ver-
ið, heldur betri en hann hefir nokkru
sinni verið ,eins og öllum, er vel-
ferð landsins bera fyrir brjósti, hlýt-
ur að vera hið mesta áhugamál.
Það var með þetta íhuga, sem
stjórn vor tók sér fyrir hendur á
bráðabyrgðarþinginu s.l. september,
að reyna að uppræta orsökina til
iðnaðarkreppunnar, sem land þetta
hefir lengi þjáð, með þvi að gera
nokkrar breytingar á tollalöggjöf-
inni. Hún var með það fyrir aug-
um gerð, að koma í veg fyrir hin
illu áhrif, er samkepni heimsins
hafði á iðnað þessa lands.
Tolllöggjöfin hefir greitt fyrir.
; kunn, að ekki þarf hér að telja þau
upp. En meðal þeirra er ellistyrkt-
armálið, að hlynna að akuryrkju,
mentamál, að leggja þjóðvegi og
svo framvegis.
pjárhagurinn.
ið af framkvæmdum. Stjórnin hefit'
mjög gaumgæfilega rannsakað or-
sakir ástandsins í landinu, og er
eindregið þeirrar skoðunar, að margt
af því, sem að er, eigi ekki rót sína
að rekja til hins erfiða ástands nú
Stjórn vor getur ekki landinu í í heiminum, heldur séu orsakirnar
hag breytt út af þessari fram-
kvæmdastefnu sinni. Hún hefir íhug-
að vandlega, hvernig störfum skuli
haga, og nú er það verkefni yðar
að taka þátt i þeim störfum, á
falið að gera allar frekari ráðstaf-
anir því máli viðvíkjandi.
Þá var og rækileg íhugun gefin
því máli, er líklegt er að til þess
verði, að viðskifti verði hafin i
stærri stíl en áður milli þjóða
brezka ríkisins, öllum aðiljum þess
til hagsmuna. Voru mörg atriði i
sambandi við það mál, er allir full-
trúarnir voru samþykkir, og mega
að svo miklu leyti útrædd heita.
Viðskifti innan brezka rikisins.
En frekari íhugun er nú verið að
gera hjá öllum þjóðum brezka veld-
isins viðvíkjandi þessu þýðingar-
mikla máli. Og það er von vor, að
eldri og til orðnar heimafyrir.
Ymislegt af því, sem nú er að,
má beinlínis rekja að öllu leyti
til slíkra orsaka.
Reikningarnir yfir stjórnarrekst-
Páll og Sigríður eignuðust 9 börn
og dóu fjögur í æsku. Ein dóttir
þeirra, sem Jóhanna hét, druknaði
— þá fulltíða stúlka — á skipinu
Princess, sem sökk á Winnipegvatfni
árið 1906.
Fjögur börn þeirra, sem lifa, eru
öll í föðurgarði. Þau heita: Gestur,
Bergþór Gerald, Þorsteinn Jens og
Matthildur Elísabet. Þrjú af þeim
eru ógift. En Gestur var kvæntur
önnu Bogadóttur Sigurgeirssonar
prests frá Grund, en misti hana
unga frá fjórum börnum í bemsku.
Það er sagt að forfeður Páls heit
ins hafi verið sjómenn miklir, stjórn
arar góðir, glöggir á veður og var-
kárir mjög.
Kipti Páli mjög í kynið, þvl að
hann vandist snemma sjó og varð
formaður komungur. Kunni hann
urinn siðastliðið ár, og áætlaður j margar sögur af glöðu sjómannalifi
reikningur fyrir komandi ár, verða j þegar hann var á léttasta skeiði
bráðlega lagðir fram í þinginu. Á- og fjör og kapp hló i hverri hreyf-
ætluðu reikningarnir bera með sér. I mg. Varð þeim sem þetta ritar star-
að stjórninni dyist ekki, að á allri ( sýnt á hinn aldna þul, þegar hann
sparsemi verður að halda meðan á- j hóf frásögur sínar. Yngdist hann þá
standið ekki batnar, þó framhjá, í annað sinn, stóð teinréttur og
engu sé gengið, er hugsanlegt er,; breiddi út sitt breiða fang, eins og
að megi verða til þess, að skapa hér j hann væri þess albúinn, að byrja
betri tíma. | kapphlaup æfinnar á ný — og
Þessi áform stjórnarinnar, sem j sigra.
nú hefir verið lýst, eru bygð á þeirri 1 Páll heitinn var stór maður vexti,
óbifanlegu trú hennar á því, að land : ramur að afli, starfsmaður mikill og
þetta sé komið yfir hið erfiðasta, j áhugamaður í hvívetna. Hann var
og að timarnir séu ap batna. Og með ^ manna íslenzkastur í sjón og raun,
samvinnu og samhug þjóðarinnar í j 0g unni þjóð sinni og föðurlandl
þá átt, að nota hinar óþrjótandi ( heitt og falslaust. En þeir sem kynt-
heiminum hefir lítið breyzt, hefir j lýkur, sem í Canada verður haldinn! auðsuppsprettur landsins, getur ekki ust Páli nánar, gengu þess ekki
ástandið hér batnað til muna iðn-1 á komandi sumri um þetta mál, j hjá því farið, að Canada verði brátt duldir að það var rýmra um hans
aðarlega, síðan sú löggjöf var gerð. | verði allar samveldisþjóðirnar því í tölu fremstu þjóða heimsins. j andlega lif en margra góðra og gam
Það er ekki aðeins, að ástand þess ^ samþykkar, að slík viðskifti komist Vér biðjum þess, að forsjónin, er alla lslendinga vestan hafs. Að lifa,
iðnaðar, sem hér var fyrir, hafi batn á, og að með því verði bæði treyst því réði, að þér yrðuð þegnar þessa í andlegum skilningi skoðað, mest
að og framleiðsla hafi aukist, er at- j hvern þann hátt, er yður lýzt af- gæða-lands, verði með yður og á fyrningum fortíðarinnar, sem vald
vinnu efldi um leið, heldur hafa ýms farasælast. Auðvitað verður i því blessi störf yðar. Prh. á 5 bls
Þrátt fyrir það, að ástandið í um það leyti sem samveldisfundinum