Heimskringla - 19.08.1931, Blaðsíða 1

■v
DYERS & CLEANERS, LTD.
SPECIAL
Men's Suits Dry Cleaned
and Pressed .. ...-.....11.00
Ladies’ Plain Dresses Dry
Cleaned and Pressed ....$1.00
Go«m1.«i Called For and Delivered
Minor Repalra, FREE.
Phone 37 061 (4 lines)
MAK.E NO MISTAKES
CALL
DYT5RS & CLEANERS, LTD.
PHONE 37 061 (4 lines)
XLV. ARGANGUR.
WINNIPEG MIÐVIKUDAGINN 19. ÁGÚST 1931
NÚMER 47
MR. BENNETT VESTRA ÍBÚATALA
WINNIPEGBORGAR
Forsætisráðherra Canada R. Samkvæmt síðasta manntali
B. Bennett, er um þessar mund- iantjsjns> er fbúatala Winnipeg-
ir staddur hér vestra. Hann ^om borgar hinnar meiri nú 288,216,
til Winnipeg s. 1. sunnudags- ag st. Boniface meðtöldu' og
kvöld og stóð aðeins hálfa öðrum smærri þörpum. í St.
kukkuetund við í bænum. Býst Boniface eru 16,321 íbúar. t
hann við að dvelja í Vestur-, winnjpeg sjálfri eru 217,587 í-
landinu í 10 daga og eflaust j búar og hefir sú tala aldrei
mest af þeim tíma í Calgary, ^öur verið eins há. Árið 1915
í sínu eigin kjördæmi. Hann komst bún næst því, en þá
er að kynna sér uppskeruhorf-
ur og ástand vestar fyikjanna
nú til þess að geta sem bezt,
var íbúatalan 212,889.
Fólksfjölgunin hefir orðið
miklu meiri í eVstur-Canada en
-er austur kemur aítur stuðlað í Austur-Canada. í öllu Can-
að velfarnan þeirra. Hefir Mr.
Weir akuryrkjumálaráðherra
verið eina viku hér vestra að
líta eftir hvað hagkvæmast sé
að gera með fé það er sam-
bandsstjórnin hefir veitt til þess
að reyna að greiða fram úr
erfiðleikunum. Mætti hann for-
sætisráðherra hér í Winnipeg
og skýrði frá hvers hann væri
vísari í þessum efnum. Athug-
ar stjórnin það alt síðar.
í Austur-Canada kvað for-
sætisráðherra tímana heldur
hafa batnað. Sagði hann að ef
á starfi því, er stjórnin tók sér
fyrir hendur s. 1. haust hefði
verið byrjað fyrir þrem árum,
befði Canada ekki orðið eins
hart leikið og raun varð á af
kreppunni, sem um allan heim
ríkti. Eigi að síður hefði sam-
anburður á hag Canada og
annara landa leitt í ljós, að
fá eða engin þeirra ættu við
betri hag að búa en það. En
hefði sú stefna að láta hvert
land sem vildi fylla sölmarkað-
inn hérv með vöru sinni, ekki
verið stöðvuð. hefðu viðskifta-
tímar hér enn verið mun verri
en beir eru.
ada eru um 10,000,000 íbúar.
STRÍÐSSKAÐABÆTURNAR
um upplyftum til himins, byrj-
aði hann að biðja fyrir komm-
únistum.
Jókst nú hláturinn og spott-
ið um allan helming. En sá
aldni hélt bæna«-lestrinum á-
fram eftir sem áður. Einstöku
sinnum varð hlé á hlárinum
og heyrðust þá nokkur orð af
bæninni, svo sem þetta: “Gefðu
þeim blessun þína, ó drottinn;
kendu þeim þolinmæði hóg-
værð og miskunsemi..."
En í þessum sömu svifum,
treður ungur kvenmaður sér
inn í þröngina. Hópurinn litli
stóð með niður beygð höfuð í
auðmjúkri bæn. Konan komst
bangað er hinn aldni maður
stóð, hrópaði óbænir yfir hon-
um og gaf honum svo rokna
kjaftshögg. Sá aldni leit til
hennar góðlátlegum augum, og
sá enginn að honum gremdist.
Xeðri vör hans var ötuð blóði.
En að stundu lokinni hóf hann
aftur augu til himins og hélt
Albert Shaw, ritstjóri tíma-
ritsins Review of Reviews í
new York, sem er eitt af merk-
ustu tímaritum Bandaríkjanna,
heldur því fram, að Þjóðverjar
hefðu getað greitt allar stríðs-
skaðabæturnar, sem á þá féllu, I áfram bæninni.
á þrem árum, ef andstæðingar1 Kvenmaðurinn nam augna-
þeirra, Bretar, Frakkar og Ban- blik staðar og horfði hissa á
daríkjamenn hefðu verið svo öldunginn, en hvarf svo inn í
vitrir, að láta þjóðverja vinna > mannþröngina. Sló nú eftir
að því *að endurbæta aUan |þetta í þögn, nema hvað klökkv-
skaðan sem gerður var á jörð- | an bænaróm öldungsins lagði
um, járnbrautum og vegum að eyrum manna. Kommúnista
í Belgíu og Frakklandi á stríðs-
árunum. Segir hann að sam-
herjar hafi ekki getaö upp-
götvað neitt verra ráð til þess
að fá skaðabætur sínar greidd-
ar, en þeir hafi gert með skaða-
bótasmningunum árið 1919.
BAÐSTAÐUR FRAM
MEÐ ASSINIBOINE-ÁNNI
STÆRSTA PÓSTHÚS f HEIMI
í smíðum er nú í borginni
Chicago, eitt. stærsta pósthús í
heimi. Bletturinn sem það
stendur á, er sem næst 50 ekr-
ur að stærð, en byggingin er
þó ekki nema tólf gólfhæðir.
Smíði þessarar risa byggingar
á að vera lokið að hálfu öðru
ári liðnu. Og alls er talið að
hún kosti $21,000,000.
Baðstað fram með Assini-
boine-ánni hefir nú verið á-
kveðið að gera. Verður bað-
ströndin alls 200 yards á lengd.
Með fram helmingi hennar
verður vatn grunt og sérstak-
lega gert fyrir börn. En með-
fram hinum helmingnum verð-
ur miklu dýpra og ætlað eldra
og vanara sundfólki. Allur
kostnaður við verk þetta er
talin nema $87,000. En þetta
verk er eitt af þeim, sem
færst er í fang til þess
að afla mönnum atvinnu.
það er að öðru leiti
einnig mjög þarft fyrirtæki og
verður með tíð og tíma talið
Þegar pósthúsið tekur til tii kosta Winnipegbæjar. Á
starfa, er gert ráð fyrir að það j verkinu verður byrjað bráð-
geti sortérað 19,000,000 bréfa iega, eins og fieiri verkum,
á dag, auk alls bögla og bréfa sem ákveðið hefir verið að
pósts. Að vísu nemur póstur göra til þess að bæta úr at-
' viunuleysinu. Þegar því er lok-
iS, styttist leiðin fyrir Winnipeg
búa til baðstaðar og mun það
1 mörgum kær komið.
ræðunum var lokið. Og þá
fófu þeir er utan um öldung-
ir.n nöfðu safnast, einnig að
tínast í burtu. Kvöddu nokkr-
ír þeirra hann með hrópum.
En að lokum voru ekki nema
fáeinir menn eftir, er heitt og
innllega báðu fyrir kommún-
istum með öldungnum.
)-------- ' f
ULTRA-FJÓLUBLÁU
GEISLARNIR
því ekki sem stendur í Chiv
cago en svo mikill telst mönn-
um til að hann verði orðinn
árið 1943.
Einn mótorvagn. með pósti
úr póstkössunum víðsvegar um
borgina, kemur inn í pósthúsið
á hverri mínútu, steypir póst-
inum í lyftivélar, sem flytja
hann upp á efri gólf bygging-
arinnar. Þar er hann lesin
sundur og er fleygt í víða járn
hólka, er flytja hann niður á
neðsta gólf, þar sem sérstök
póst deild er fyrir hvert ríki.
Þar er hann svo aftur sortérað-
ur á hvert pósthús fnnan hvers
ríkis og sendur til járnbrauta-
stöðvanna.
Vélabákn eru í pósthúsi
þessu svo mikil að fyr hafa
ekki önnur sézt þeim lík, er
ýmist blása • eða flytja póstinn
á annan hátt, frá einum stað
til anars í byggingunni. Eru
hér engin tök á að lýsa þeim
óskapa útbúnaði. Segja þeir
er séð hafa það sem búið er
að gera af byggingu þessari,
BÆNAHALD OG BARSMÍÐ!
Sunnan megin við bygg-
inguna. sem er á Market Square
í Winnipeg og margar bæjar-
skrifstofurnar eru í, voru
kommíínistar s. 1. sunnudags-
kvöld að- halda ræður. Meðan á
ræðuhöldunum stóð söfnuðust.
fáeinir aldraðir menn, eða fimm
alls, saman við suðvestur liorn
byggingarinnar. Þeir byrjuðu
að syngja sálm. Nokkrir yfir-
gáfu þá kommúnjístahjörðma
og söfnuðust utan um þá, tóku
þeir fram í fyrir þeim og hlógu
að þeim og höfðu allskonar
gauragang í frammi.
Hinn fámenni flokkur hélt
áfram sálmasöngnum, en orða-
skil heyrðust engin fyrir hróp-
um og hlátri kommúnista.
Þegar sálmasöngnum lauk,
tók foringi fámenninganna að
flytja bæn. Hann var maður
Úti-loftið er hollast. Það
kemur öllur saman um. Ein
eða ef til vill aðal ástæðan
tyrir því, er þó talin sú, að þá
njóti menn til fulls heilsusam-
legustu geislanna í sólarljós-
inu, hinna svonefndu “últra’’-
^jólubláu geisla. En inn í hús
manna komast þeir ekki. Gler-
ið sem notað er í glugga í
húsum lokar þá úti. Og þó nú
sé búið að uppgötva gler, sem
þeir geilsar komast í gegnum.
er, það ekki neitt notað enn í
glgga. Og fasteignasalarnir geta
ekki við heilsubótina af últra-
fjólubláugeislunum átt, er þeir
eru að segja fólki af hinu heilsu
samlega sólbaði, er það verði
aðnjótandi í hinum svo'nefndu
“sun-parlors”, sem nú eru við
hvert hús bygðir, vegna þess,
að últra-fjólubláir geislar hafa
aldrei inn í þá sólarsali þeirra
komið.
En nýleg’a hefir maður í New
York uppgötvað lampa, sem
'jósið frá inniheldur þessa “últ-
ra-fjólubláu geisla sólarljóss-
ins. Uppgötvunin er ný og því
lítið reynd. En á nokkrum
skrifstofum í einni byggingu í
New York, eru lampar þessir
nú þegar notaðir. Reynist þeir
eins og nú áhorfir, er líklegt að
þrautin sé unnin með að leiða
þessa heilsubætandi geisla inn
í hús. Hvernig uppgötvarinn
fer að þessu- er enn haldið
léyndu.
girðingu til þess að vera viss-
ir um, að kvenfólk geti ekki
að húsum þeirra borið. Menn
þessir eru úr ýmsum stéttum
og stöðum í þjóðfélaginu. Sum-
ir starfa á skrifstofum, aðrir
eru á elistyrk o. s. frv. En allir
eru þeir óskiftir kvenhatarar.
$45,000. PERLA
Þrátt fyrir erfiða tíma um
heim allan seljast perlur og
gimsteinar vel á Englandi. Gull-
smiður einn í London lét perlu
til sýnis út í gluggan hjá sér
er kostaði $45-000. Eftir að hún
hafði verið hálftíma í glugg-
anum, var hún seld. Kaupand-
inn var Maharajah af Rajpipla
á Indlandi. Sama daginn seldi
sama búð miljónera frá Ang-
entínu smaragð einn (emerald)
fyrir $25,000.
KVEÐJUSAMSÆTI
Fjölment kveðjusamsæti var
tónskáldinu Björgvin Guð-
mundssyni og fjölskyldu haldið
síðast liðið mánudagskvöld þ.
17 þ. m. í Good Templara hús-
inu við Sargent Ave. að tilhlut-
un söngflokkanna, The Iöe-
landic Choral Society og karla-
kórsins og ennfremur söng-
flokka beggja íslenzku kirkn-
anna og ýmsra vina hans hér
í bænum. Munu þó færri hafa
verið viðstaddir en óskuðu, því
að margir eru nú fjarstaddir
í sumarfríi sínu um þessar
mundir.
Samsætinu stýrði dr. B. H.
Olson með mikilli rausn. Var
sest að borðum kl. 8£ e. h. og
setið til miðnættis við ágætar
veitingar, söng og ræðuhöld.
Karlakórinn söng nokkur lög
undir stjórn hr. Paul Bardals,
einnig sungu þær frúrnar Mrs.
K. Jóhannesson, Mrs. L. Hall
og Mrs. Dr B. H. Olson ein-
söngva, allar lög eftir tónsjiáld-
°g ^°ks sungu allir sam-
mál, Irúmál og öll möguleg
mál önnur. Og með tilbeina
sinnar ágætu listar hefir hon-
um auðnast að ávinna sér meiri
almennings vinsældir en felstir
aðrir íslendingar vestan hafs.
Þó að allar slíkar deilur séu að
sjálfsögðu nauðsynlegar eða
að minsta kosti verði líklega
tæplega hjá þeim komist, þá
hafa þó landarnir ósjálfrátt
haft það á tilfinningunni, að
gott hefir verið að hafa einn
mann sín á meðal, sem meira
hefir gert að því að saman
safna en sundurdreifa, sem vald
hefir haft til þess að láta menn
gleyma dægurþrasinu og megn-
að að laða þá saman til hróð-
urlegrar samvinnu um fagurt
málefni — þrátt fyrir sundr-
ungina. Slíkur maður hefir
Björgvin verið.
Þess vegna hefir mönnum
þótt vænt um hann og þess
vegna munu menn sakna hans
sem góðs og göfugs drengs,
sem mikið skarð verður eftir
í félagslífi Vestur-íslendinga.
Heimskringla óskar honum
og fjölskyldu hans allra farar-
heilla heim til fósturjarðarinn-
ar.
HVAÐANÆFA
ið
Eitt eintak af “The Quarterly
Journal’’, riti sem háskólinn í
Norður Dakota gefur út- hefir
Hkr. borist í hendur. í ritinu er
smásagan, Góð boð eftir Einar
H. Kvaran þýdd á ensku af dr.
R. Beck. í þýðinguni heitir hún
“God and the Soul”. Hefir saga
þessi verið áður þýdd af Boga
Bjarnasyni. Ennfremur er all-
löng grein í ritinu eftir Dr. Beck
um þýðingu á sögunni Sælir eru
einfaldir”, eftir Gunnar Gunn-
arsson. Hefir Macmillan félag-
ið gefið söguna út, en þýð-
andinn er Robert Tapley. Heit-!
ir sagan á ensku “Seven Days
Darkness”. Virðist Dr. Beck
landstjórans í Canada eignað-
ist son s. I. föstudag. Er það
fjórða barn þeirra hjóna.
* * *
Innflutningur manna frá Can-
ada til Bandaríkjanna var 71.3
% minni yfir árið sem endaði
30 júní s. 1. en á næsta ári á
undan. samkvæmt skýrslum
frá Washington.
• 9 m
í fylkiskosningunum t Quebec
sem fara fram 24 ágúst, sækja
190 þingmannsefni. Þingsæti
eru 90 alls. Berjast liberalar og
coniservatívar í hverju kjör-
dæmi. Þrír verkamannafulltrú-
ar eru og í vali og nokkrir ó-
háðir liberalar.
f
* * ♦
Winnipeg Electric félagið hefir
boðið bænum sporvagnakerfi
sitt til kaups. Verðið er $14,
000,000. Bærinn hefir hafnað
boðinu og er ófús að kaupa
kerfið af félaginu á annan hátt
en á virðingarverði óvilhallra
manna.
* * *
Þó að illa láti í ári um upp-
skeru, ber þess að geta að ó-
gæftir sýnast ekki vera jafn
miklar til sjávarins. Meiri fisk-
ur hefir verið veiddur við
strendur Canada á fyrra helm-
ingi yfirstandandi árs en verið
hafði um sama leyti í fyrra.
Dreginn hefir verið á land
fiskur sem metinn er 6,412,895
dollara virði.
FJÆR OG NÆR.
Sr. Ragnar E. Kvaran flytur
guðsþjónustu á Gimli kl. 3.
síðd. sunnudaginn 23 ág. 1931.
Dr. G. F. Patterson verður við-
staddur og ávarpar fólkið við
messuna.
KVENHATARAR
að hún að lokum muni meir j há aldraður, hvítur af hærum,
lýkjast glæsilegustu stóriðnað-j með stór, góðleg blá augu. Og
ar höll, en nokkru pósthúsi. með hattinn í hendinni og aug-
í þorpinu Coleshill á Eng-
landi eru 320 íb|úar og eru
þeir allir karlmenn. Stendur
þannig á því, að menn þessir
hafa orðið fyrir vonbrigðum í
hjónabandinu og hafa þeir
myndað félagsskap með sér,
er að því lítur, að hafa ekkert
frekar við kvenfólk saman að
sælda. Utan um þorpið hafa
þeir slegið nokkurs konar víg-
kvæmisgestir gamla og ilýja ís
lenzka þjóðsöngva hver með
sínu nefi.
Kvæði fluttu skáldin Þor-
steinn Þ. Þorsteisson og Gutt-
ormur Guttormsson frá River-
ton, sem þeir höfðu ort fyrir
þetta tækifæri og ræðumenn
voru Paul Bardal, Einar P.
Jónsson, ritstjóri, og Asgeír
Blöndal, sem einnig las upp
kvæði, sem ort hafði T. T. Kal-
man, Wynyard. Að ioku’m á-
varpaði forseti samsætisins dr.
B. H. Olson heiðursgestinn og
þakkaði honum með innilegum
orðum fyrir hið mikla og góða
starf í þágu sönglistarinnar,
sem hann hefði unnið meo
Vestur íslendingum og óskaði
honum fyrir hönd allra sem
viðstaddir voru allrar blessunar
og hamingju á komandi árum
og að hið nýja starf, sem nú
biði hans á íslandi mætti verða
honum til gleði og sæmdar.
Afhenti liann heiðursgestinum
jafnframt dálitla fjárupphæð
að gjöf frá vinum hans., en
frúnni var afhentur fagur blóm-
vöndur. Heiðursgesturinn þakk
aði fyrir sig riieð mjög snjallri
sér hið bezta.
Yfirleitt var samsætið hið á-
nægjulegasta og skemtu menn
sér hið beezta.
Hr. Björgvin Guðmundsson
leggur af stað tii íslands næstu
daga.
Henn hefir verið einnj af
þeim hamingjumönnum, sem
haft hefir afstöðu og hóg-
værð til þess. að leiða hjá sér
flestar illdeilur landa vorra {
þessari borg bæði um stjórn-
Guðsþjónustur hefjast að
nýju í kirkju Sambandssafn-
hún hafa tapað sér í þýðing-• arar f Winnipeg næstkomandi
unni. Annars lýtur grein hans I SUnnudag þ. 23. ágúst á venju-
mest að því, að gera grein fyrir iegum tfma, ki. 7. e. h.
helztu einkennum söguskálds- * * *
ins.
í ræðu sem Dr. Paul F. Ma-
haffey í Springfield í Iilinois-
ríki hélt nýlega á læknasam-
kundu þar syðra, fórúst honum
orð á þessa leið:
“Kvenþjóðin getur sjálfri sér
um það kent. Hún hefir hund-
rað sinnum fyrir eitt verið vör-
Uð við því, að haldi hún á-
fram að genga a þessum liæla-, peg síðarmeir.
háu skóm, konú áreiðanlega1
að því, að fæturnir á henni
verði eins og hesthófar.”
Þriðjudaginn 18 ág. s. 1. voru
þau Miss Jóhanna Ingveldur
Johnson, Riverton og Roy
Murdoch Smith, Selkirk, Man.
gefinn saman í hjónaband af
séra Benjamín Kristjánssyni.
Hjónavígslan fór fram á heimili
prestsins, Brúðhjónin lögðu af
stað til Selkirk um kvöldið til
að dvelja þar um tíma en gera
ráð fyrir að setjast að í Winni-
Síðustu manntalsskýrslur í
Band.aríkjunum bera með sér,
að svertingum fjölgar þar hlut-
fallslega miglu örara en hvít-
um mönnum.
Sigurjón Björnsson lagði af
stað s. 1. fimtudag vestur til
Vancouver. Býst hann við að
dvelja þar framvegis. Bað
hann Heimskririglu að flytja
kunningjum sínum í Winnipeg,
sem han hnafði ekki tíma til að
finna að skilnaði kæra kveðju
Lindbergh fluggarpurinn ,sma-
mikli og kona hans eru' nú j
komin til Tokio í Japan ogl Erindi flytur Arinbjörn S.
hefir þeim gengið ferðalagið j Bardal um tsland í tommun-
slysalaust, en seint vegna ó-1 íty Hali, Riverton næstkomandi
hagstæðs veðurs, dimmviðra og | föstudag 21. ágúst. Hann sýn-
þoku. Var ferðinni ekki heitið j ir og myndir heiman af íslandi
lengra upprunalega, en nú er ■ og hefir einnig hljómplötur
sagt, að þau séu að hugsa um j með sér með hátíðasöngvun-
að halda áfram og láta ekki i um sem sungnir voru á Þing-
staðar numið fyr en þau hafa
flogið umhverfis jörðina.
* * *
t bænum Sinclair í Manitoba
varð $50,000 bruni s. 1. fimtu-
dagsnótt. Brunnu 3 búðir til
kaldra kola, nokkur íveruhús
og fjós og hlaða. Bærinn er
um 200 mflur vestur af Winni-
peg.
velli á 1000 ára hátíðinni, sem
margir hafa haft mikla skemt-
un af að hlýða á. Mr. Bardal
hefir verið beðinn um þetta af
Lut. söfnuðinum í Riverton og
gengur ágóðinn af samkomunni
til safnaðarins.
Lady Bessborough,
Guðm. Magnússon í Fraranes-
bygð biður Hkr. að geta þess,
að áritun hans sé framvegis:
kona Box 7, Arborg, Man.