Heimskringla - 09.12.1931, Page 6

6. BLAÐSOA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 9. DES. 1931.
Á HÁSKA TÍMUM |
Saga frá uppreisninni á Indlandi.
Eftir ' * !
George A. Her*ty |
Mrs. Rintoul stóð ekki upp af legubekkn-
um til að heilsa Isabel. “Það er virkilega
hressandi að sjá andlit nýkomið frá Englandi,’’
sagði hún. “Eg vona að þú getir lengi haldið
heilsunni og litnum, sem þú hefir nú, Miss
Hannáy. Sumt fólk heldur heilsunni furðu-
lengi, en ekki yfirlitnum. Því miður er eg
ekki í þeirra flokki. Eg veit ekki hvað það er
að vera heilbrigð einn einasta dag. Eg þoli
þetta loftslag hreint ekki og get svo aldrei að
mér heilli tekið. Þú getur varla trúað því, þó
satt sé, að þegar eg kom út hingað var eg
eins heilsugóð og þú ert nú, og yfirlitur minn
mjög líkur þínum. Þú komst út með doktor
Wade, hann er góður læknir og skarpur og eg
met hann mikið, en honum er ofvaxið að fást
við mitt heilsuleysi. Honum leiðist ósköp hvað
erfitt honum gengur við mig og reynir svo að
telja mér trú um að það gangi ekkert að mér„
rétt eins og allir sjái ekki hvernig útlit mitt
er.’’ Síðar sagði svo Mrs. Rintoul manni sín-
um að hún gæti ekki sagt að sér litist á Míss
Hannay. “Hún er svo vandræðalega frískleg
og fljót í hreyfingum," sagði hún, “og mér
sýnist helzt að hún viti ekki hvað meðaumk-
un er, og það er óvenju-galli á ungri stúlku!’’
Eftir að hafa hlustað á rauna rollu Mrs. Rin-
toul, heimsóttu þau majórinn og Isabel, Mrs.
Roberts, og var það stórum mun skemtilegra.
Mrs. Roberts tók þeim mjög hlýlega og þegar
þau stóðu upp til að kveðja, sagði hún Isabel
að sér geðjaðist vel að henni. “Eg segi æfin-
lega það sem eg hugsa’’ ,sagði hún, “og eg
þykist góðgjörn að segja þetta við þig, því mér
dylst ekki að þú setur nefið á mér úr liði, cins
og maður segir.’’
“Eg aftur á móti vona ‘að eg seti einskis
manns nef úr liði,’’ svaraði Isabel hlægjandi.
“Jú, þú gerir það nú, hvort sem þú vilt
eða ekki’’, sagði Mrs. Roberts. “Maðurinn
minn svo gott sem sagði mér það í gærkvöldi,
svo eg var alráðin í að láta mér ekki geðjast
að þér, en svo þegar til kemur get eg ekki
ráðið við mig. Mér lízt vel á þig. Þú hefir
greitt mér skaðræðishögg, Majór Hannay, en
eg fvrirgef það.’’
Þegar þau voru á heimleið um kvöldið
spurði majórinn Isabel hvernig henni geðjaðist
nú að Kveníólkinu í herdeildinni.
“Eg held þær séu allar mikið viðfeldnar,’’
svaraði hún. “Mér finst að mér muni geðjast
bezt að Mrs. Doolan og Mrs. Scarsdale. Um
Mrs. Cromarty get eg ekki sagt að svo stöddu.’’
4. Kapítuli.
Æfidagar Miss Hannay höfðu eiginlega
ekki verið bjartir, á Englandi. Þegar faðir
hennar dó voru efnin ekki meiri en svo, að
móðir hennar gat bara baslast af í húsi
þeirra í Brighton. Börnin voru þrjú, Helena
tólf, Isabel átta og Robert fimm ára að aldri.
þegar faðir þeirra dó. Það var um þetta leyti
að Majór Hannay kom til Englands, því hann
var fjárhaldsmaður ekkjunnar og barnanna,
og kom hann heim til að hrinda fjárhag þeirra
í lag og búa þeim sama stað í Brighton. Það
var eiginlega ekki skemtilegt verk fyrir majór-
inn, því ekkjan var nöldrunarsöm og eigin-
gjörn og helzt ómÖgulegt að gera henni til
geðs, því það var föst skoðun hennar, að allar
manneskjur vildu féfletta sig og hafa ofan af
sér skóinn á einn eða annan veg. Helena var
uppáhald móður sinnar og majómum leizt svo
á hana, að hún yrði lík móðurinni. Isabel aftur
á móti leizt honum að mundi líkjast föðurnum
Hann vildi senda báðar á skóla og borga fyrir
þær, en það var ekki viðkomandi að Helena
færi, en Mrs. Hannay hafði ekki á móti að
Isabel færi á skóla, ef majórinn vildi borga
fyrir hana. Um Robert litla var ekki að tala.
Hann var of ungur, og svo var hann hnýttur,
bæklaður aumingi, frá því hann var hvítvoð-
ungur, þegar gálaus barnfóstra lét hann detta
og skaða sig. Svo leið t'íminn. Helena óx
upp og varð lifandi eftirmynd mömmu,’’ eins
og Mrs. Hannay sjálf komst að orði, og stærði
sig af. Hún var há vexti, fríð sýnum, löt
og eigingjörn stássgefin og hneigð fyrir glaum
og glys og þar afleiðandi óánægð af því efnin
leyfðu henni ekki að sýna sig á hvprju sam-
kvæmi. Isabel var gagn ólík þessu. Þegar
hún var heima,. í skólafríinu, var hún öllum
stundum hjá honum litla, bæklaða bróður sín-
um, og hún var sú eina á heimilinu sem hugs-
aði um hann, því móðir hans og Helena litu á
hann sem hörmunga byrði er þær móti vilja
sínum hlytu að dragnast með.
“Þú gætir ekki verið honum verri, þó
hann væri hundur!” sagði Isabel einu sinni í
bræði við móðir sína. “Eg er viss um að þú
hugsar ekki meira um hann en það, ekki eina
ögn. Hann ranglar einsamall aftur og fram
um húsið og enginn tekur eftir honum. Eg
kalla það illa meðferð, — grimmilega illa!”
“Þú ert vond stelpa, Isabel, að segja þetta,"
sagði móðir hennar byrst. “Eg veit ekki
hvernig fer fyrir þér, með þessa geðvonzku. Þú
ættir að skammast þín fyrir að reiðast svona
og tala svona viðbjóðslega. Eða hvað getum
við gert fyrir hann sem við látum ógert? Til
hvers er að tala við hann, sem aldrei tekur
eftir því sem sagt er, en situr altaf sér og
þegjandi. Eg veit eigi betur en að við gerum alt
sem unt er til að skemta honum. Hann gengur
út um bæ með okkur á hverjum degi. Hvað
meira getum við gert fyrir hann?’’
“Mikið meira!’’ svaraði Isabel. “Þú gætir
til dæmis auðsýnt honum ofurlitla blíðu, og
það er honum fyrir öllu. Eg held helzt að
þið Helena elskið hann ekki allra minstu ögn!”
“Farðu upp í herbergi þitt, Isabel, og sitt\i
þar það sem eftir er dagsins,” sagði þá móð-
ir hennar. “Þú ert bara vond stúlka. Eg skal
skrifa Miss Virtue og segja henni af þér. Það
hlýtur að vera eitthvað bogið við kenslu henn-
ar, þegar þú ert svona svörul og reiðigjörn!”
Isabel beið ekki eftir að heyra seinustu
orðin, en stökk út og skelti hurðinni á eftir
sér. En hún var ekki lengi einsömul. Robert
kom strax á eftir henni, því þegar hún var
heima gat hann ekki slitið sig frá henni. Hann
undi bezt að húka á gólfinu við fætur henn-
ar, halla sér upp að henni og horfa svo á
hana og allar hennar hreyfingar. Hann unni
henni hugástum á sína vísu.
Mrs. Hannay efndi heit sitt og ritaði Miss
Virtue, og afleiðingin varð sú, að kvöldið eftir
að hún kom á skólann aftur, fékk Isabel að
koma á fund kennarans.
“Mér þykir fyrir að segja, að eg hefi feng-
ið slæmar fréttir af þér frá henni móður
þinni,’’ sagði Miss Virtue. “Hún segir þú
sért óstýrilát og reiðigjörn. Hvernig er því
varið, góða mín? Þú ert ekki reiðigjörn hér
og eg get ekki sagt að þú sért vond stúlka.’’
“Eg get ekki að því gert þegar eg er
heima, Miss Virtue. Eg reyni virkilega að
vera góð, en þær lofa mér ekki að vera það.
Þeim þykir ekkert vænt um mig, af því eg er
ekki nógu kyrlát og ekki nógu þrifin, og af
því mér er illa við að ganga aftur og fram
um strætin, með höfuðið keyrt aftur fyrir
herðar og dúðuð og reyrð þangað til maður
er eins og liðalaus staur. Og af því líka, að
eg er ekki falleg og af því eg er þunnleit og
mjó eins og rengla, og er, eins og mamma
segir, henni ekki til sóma að neinu leyti. Saml
held eg nú að þetta sé mest útaf Robert. Þú
veizt að hann er kryplingur. Þær vilja helzt
ekki sjá hann, svo það er enginn til að sýna
honum gæði nema eg. Eg bara ræð mér ekki
að hugsa það. Það var út úr því, að hún
skrifaði. Eg sagði henni að þær færu með
hann eins og ef hann væri bara rakki,’’ og Isa-
bel litla þoldi ekki mátið lengur, en fór að
gráta.
“En það var nú ekki fallegt að gera það,
Isabel,’’ sagði Miss Virtue. “Þú ert bara ellefu
ára gömul og þessvegna of ung til að dæma
um slíka hluti. Þó ástandið væri nú eins og
þú segir þá er það ekki fyrir barn að tala
þannig við hana móður sína.’’
“Eg veit það, Miss Virtue, en hvað get eg
gert. Mér verður bara ilt stundum að sjá
Robert mæna á þær á víxl, vonandi, biðjandi,
með stóru augunum sínum, um eitt einasta
hlýlegt orð, en sem aldrei fæst. Það er satt,
að væri það ekki hans vegna vildi eg helzt
aldrei koma heim en vera hér kyr skólafríið
út, en hvað yrði úr honum þá? JHeimkoma
mín er hans fagnaðar stund. Þegar eg er
heima vill hann helzt sitja hjá mér tímunum
saman, halla vanganum upp að brjósti mínu
og klappa mér. Það er átakanlegt, Miss
Virtue.”
“Já, það er sorglegt ástand, ef það er eins
og þú segir, góða mín,” svaraði Miss Virtue
ráðaleysislega. “En 'svo er það engin afsökun
fyrir þig. Þú mátt aldrei óvirða móður þína,
eða dæma um breytni hennar.”
“En er ekki mögulegt að gera eitthvað
fyrir hann Robert?’’ spurði Isabel. “Eitthvað
hlýtur að mega gera fyrir börn eins og hann.’’
“Jú, það eru til stofnanir, þar sem veikl-
uðum börnum eru kendar sérstakar námsgrein
ar. Börn sem þannig eru hafa stundum sýnt
frábæra hæfileika, og reynist það svo, eru þau
börn tekin og þeirra sérstöku hæfileikar æfðir,
svo að þau geti haft ofan af fyrir sér, ef þan
lifa til fullorðins ára.’’
“Þetta þykir mér vænt að heyra,” sagði
Isabel himinlifandi. “Þá veit eg hvað eg skal
gera. Eg skal skrifa Tómasi frænda, — hann
er fjárhaldsmaður okkar, því það væri þýðing-
arlaust fyrir mig að tala um að senda Robert
á skóla, við mömmu, en ef frændi skrifaði
henni og séði til þess, þá er eg viss um að
hún gerði það. Og eg veit að undimiðri þætti
þeim vænt um að losast við hann, en mömmu
hefir líklega aldrei dottið í hug að senda hann
á skóla. En fegin yrði hún að sjá hann ekki
fyrir augunum.”
“Sussum, sussum! Þú mátt ekki tala
svona, Isabel,” sagði kennarinn og hristi höf-
uðið. “Það er ljótt og órétt, því þú ert of ung
til að dæma um þér eldra fólk, þó það væri
þér óviðkomandi. Ef þú skrif-
ar frænda þínum, þá gættu
þess að skrifa ekki í þessum
anda. Honum ofbyði þá og
fengi alt annað en góða hug-
mynd um þig.’’
Og svo skrifaði Isabel
föðurbróður sínum um þetta.
Það var venja hennar að
skrifa honum tvisvar á ári,
— að beiðni hans, því hann
sagði fólk á Indlandi þyrst í
allar fréttir að heiman. Til
þessa hafði hún aldrei skrifað
um annað en æfi sína á skól-
anum og átti hún þessvegna
í talsverðum vanðræðum að
stíla þetta bréf.
En bréfið hreif. Majór Hannay hafði
aldrei haft neitt dálæti á Helenu eða móður
hennar og á meðan hann dvaldi hjá þeim hafði
hann tekið eftir hve Robert var hafður útund-
an. Isabel hafði alvarlega varast að gefa
nokkuð slfkt í skyn í bréfinu, hafði bara sagt
frá stofnunum þar sem drengir eins og hann
gætu .lært eitthvað þarflegt, og að æfi hans
heima væri daufleg þar sem hann gæti ekk-
ert haft fyrir stafni. En frændi hennar kunni
að lesa milli línanna. Hann leit svo á að hún
hefði ekki skrifað um drenginn, ef hún ekki
hefði á litið það einu vonina til að hann fengi
mentun. Hann skrifaði því tengdasystur sinni
á þá leið, að það væri nú kominn tími til að
senda Robert tíl náms til þeirra manna, sem
kendu veikbygðum börnum, sem ekki þyldu
ryskingar á stórum skólum. Hann kvaðst
þess vegna hafa tekið upp á sig að gera ráð-
stafanir í þessa átt og hefði skrifað umboðs-
manni sínum í London, beðið hann að velja
kennara fyrir Robert og að senda mann til
Brighton til að sækja drenginn og annast um
RobinfHood
FI/tlUR
MJÖLIÐ ER MALAÐ VÍSINDALEGA ÚR
HVEITI VESTURLANDS BÓNDANS f AF-
BRAGÐS SLÉTTUMYLLUM.
að hún skyldi leigja lítið hús í útjöðrum Lund-
únaborgar, með stórum grösugum garði um-
hverfis. Þar skyldi hún búa með aumingja
Robert. Hún skyldi þá ganga út sem barna
kennari í ríkismannahúsum. Robert var að
læra orgelspil, og hún skyldi útvega honum
orgelspilara stöðu. Auðvitað þyrfti þess ekki
til lífsframfærslu, en það væri honum svo
mikil ánægja og sýndi honum að hann gæti
haft ofanaf fyrir sér sjálfur. Sjálf fengi hún
meir en nóg kaup til að framfleyta þeim báð-
um, og að auki voru vextirnir af þessum þús-
und pundum sterling, sem var hennar hluti af
föðurarfinum, og sem hún fengi til umráða
sjálf undireins og hún kæmist á lögaldur.
Þannig málaði hún framtíð sína, en sú mynd
tók snöggum breytingum. Þegar hún var
sautján ára, og nálgaðist tíminn að hún gæti
framkvæmt þessar fyrirætlanir, þá fékk hún
harma fregnir frá móður sinni. Robert var
dáinn.
“Það er sorgarfrétt fyrir okkur öll,” skrif-
aði móðir hennar, “en eins og þú veizt var
hann aldrei hraustur. Þó höfðum við enga
hann á ferðinni. Um leið skrifaði hann Isabel
líka og ávítti sjálfan sig fyrir að hafa ekki
hugsað um þetta fyrri. Það máls atriði endaði
hann á þessa leið: — Eg gat ekki um við móð-
ur þfna að þú hefðir vikið á þetta mál. Það
er okkar leyndarmál, sem bezt er að fari ekki
lengra.’’
í næstu fimm árin leið ísabel miklum mun
betur, því nú var Robert ekki einmana og yfir-
gefinn heima. Það var nú ávalt fagnaðarefni
fyrir hana að koma heim í skólafríinu og at-
huga hvað Robert hafði farið fram og fram-
för hans var stöðug. Hann var líka glaðlegur
og lét vel af hve gott heimili hann ætti. Með
ári hverju græddist honum nú bæði vit og
þekking, en heilsa hans batnaði ekki að sama
skapi. Hann var altaf heilsuveill og bar það
með sér. Altaf unni hann Isabel jafn innilega
og gat aldrei skilið við hana, í skólafríinu. Þau
voru því að jafnaði ein saman, því móðir þeirra
og Helen gáfu sig lítið að þeim, en létu þau
afskiftalaus. Utanhúss ráfuðu þau einsömul
hvert sem þeim sýndist, og inni í húsinu sátu
þau í herbergi út af fyrir sig og töluðu saman,
lásu í bókum eða dró'gu myndir, eftir vild sinni.
Mrs. Hannay sýndi Isabel sama kuldann
og áður, og við kunningjakonur sínar kvartaði
hún um hvað Isabel væri stíflynd og þrá, og að
hún réði helzt ekkert við hana. “Mér líkar
engan veginn skólinn, sem hún gengur á’’,
sagði hún, “en vandræðin eru að samkvæmt
erfðaskrá mannsins síns sáluga, hefir tengda-
bróðir minn alger ráð í því efni, þó eg sé alveg
viss um að Jón heitinn ætlaðist aldrei til að
hann gæti þannig breytt beint á móti vilja
mínum. F% hefi oft skrifað honum um að
skifta um skóla, en hann svarar altaf því
sama, að hann sjái enga ástæðu til þess, og
að á bréfum frá Isabel geti hann ekki betur
séð en að henni líði vel og gangi vel námið.
Hún er svo ólík elskunni henni Helen. Auk
heldur þegar hún er heima, sé eg hana ekki
nema endur og sinnum, því þá er hún altaf að
fjargviðrast við hann bróður sinn litla aum-
ingjann. Auðvitað sakfelli eg hana ekki fyrir
það, en það er eitthvað svo óeðlilegt fyrir
stúlku á hennar aldri að slá sér hreint ekkert
í unglingasoll. Jú, víst er henni að fara fram,
hvað snertir fríðleik, og ef hún hirti nokkurn
skapaðan hlut um að fylgja móðnum, þyrfti
maður ekki að kynoka sér við að láta fólk sjá
hana.’’
En kaldlyndi móðurinnar hafði nú orðið
lítil áhrif á Isabel. Hún undi sér ofboð vel hjá
Robert, á meðan þau voru heima, og á skólan-
um undi hún sér ágætlega, því þar höfðu allir
hana í afhaldi. Að vísu var hún bráðgerð
nokkuð og geðstór, og auðvitað kom fyrir að
henni og kennaranum, henni Miss Virtue, bar á
milli, en hún var svo laus við eigingimi og fals
og var svo greiðvikin, að jafnöldrum hennar
öllum þótti vænt um hana og litlu stúlkumar
blátt áfram dýrkuðu hana.
Framtíðar áætlanir hennar vom á þá leið,
hugmynd um að neitt sérlegt gengi að fyrr en
fyrir hálfum mánuði, þegar við fréttum að
hann hefði vondan hósta og væri óðum áð
missa allan þrótt. Viku seinna fréttum við að
doktorinn áliti þetta bráða tæringu og að hann
ætti skamt eftir. Eg brá mér undireins til
london og sá þá að ekki hafði veriö ofsagt frá
sjúkdóm hans. Eg varð þessvegna ekkert hissa
í morgun, þegar eg frétti að hann væri skilinn
við. Sorglegt eins og þetta er fyrir okkur,
hljótum við þó að játa, að kryplaður eins og
hann var, var dauðinn sönn lausn fyrir hann
sjálfan. Eg vona að þú hættir nú við þessa
göldu hugmynd með að ganga út sem kennari,
en komir heldur heim.” '
En heimilið var stórum mun lakara heim-
ili nú, en nokkru sinni áður, svo hún hélt á-
fram náminu sex mánuði til. Að þeim tíma
liðnum fékk hún svolátandi bréf frá Majór
Hannay:
“Kæra frænka mín! Þegar þú fyrst mint-
ist á fyrirætlanir þínar í sambandi við bróður
þinn, verð eg að játa að mér féll það illa, því
eg hafði fyrir löngu gert mér ákveðnar fram-
tíðarvonir. Löngun þín að hjálpa bróður þín-
um þótti mér mjög eðlileg, og eg sá að það
yrði þér ánægjuríkt starf, svo eg að sjálfsögðu
slepti öllu mínu ráðabruggi. En nú eru á-
stæðurnar breyttar orðnar og eg sé ekki hvers-
vegna að eg get ekki fengið mínum vilja fram-
gengt. Er eg var á Englandi síðast, kom mér
í hug að fá þig fyrir bústýru, svo framarlega
sem eg ekki kvongaðist aftur, og til þess eru
mjög litlar líkur. Auðvitað fanst mér jafnvel
þá, að skeð gæti að bróðir þinn gerði þessar
vonir mínar að engu, því það leyndi sér ekki
þá strax, að það yrðu þínar herðar, er hlytu
að bera hann, og það, ennfremur, var auðsætt,
að þér yrði ljúft að bera þá byrði.”
“Hefði hann lifað þóttist eg þessvegna
vita, að þú mundir aldrei yfirgefa hann, og
það þótti mér líka rétt gert, en eg efaði alla
jafna, að hann lifði til fullorðins ára. Eg hafði
bréfaskifti við prestinn, sem hann var hjá, og
á þann hátt frétti eg að læknir prestsins leizt
ekki vænlega á heilsu hans. Eg lét prestinn
fara með hann, í kyrþey, til tveggja nafntog-
aðra lækna í London, og þeir sögðu báðir það
sama, að hann væri mjög veikbygður og ó-
mögulegt að gera meira en halda honum við,
með styrkjandi meðölum. Eg varð þessvegna
ekkert hissa, góða mín, þegar eg frétti lát
hans í bréfi frá móður þinni, og aftur í þínu
eigin bréfi, ritað fáum dögum seinna. Þegar
eg svaraði því bréfi þínu áleit eg réttast að
minnast ekkert á mínar fyrirætlanir, en nú
eru liðnir sex mánuðir síðan þú varst fyrir
þínum mikla missir, og ættirðu því nú að geta
verið miklu réttlátari í dómi, þegar þú ferð að
yfirvega allar ástæður, og víst vil eg vona að
þú úrskurðir að koma til mín hingað. Líf
manna hér hefir sínar skuggamyndir ekki síð-
ur en annarsstaðar, en fyrir ungt fólk að
minsta kosti álít eg að hér sé skemtilegt.