Heimskringla - 16.01.1932, Blaðsíða 5

WINNIPEG 16. JAN. 1932.
HEIMSKRINGLA
5. SlÐA
/
/
aldrei neitt ágengt, og mikil
gleði varð og öllum ábyrgðarlétt
ir, þegar seinasti unginn var
floginn úr hreiðrlnu og öllu var
borgið.
En það er saga að segja frá
hvernig ungarnir komust úr
hreiðrinu. Eftir því 9em þeir
uxu varð þröngt um þá í hreiðr-
inu. En þeir uxu ekki allir
jafn mikið. Fyrst varð einn
svo fær og stór, að hann
var kominn að því að geta
flogið, en þó ekki fleygur. |
Þá hvarf hann eina nóttina. Svo
þroskaðist sá næsti eftir 1 — 2
sólarhringa og varð álíka stálp-
aður. I>á hvarf hann, og svona
koll af kolli, þar til allir vóru
horfnir. I fyrstu vorum við, sem
fylgdumst með þessum búskap,
áhyggjufull út af því, hvernig
ungarnir kæmust úr hreiðrinu,
enda vissum við ekkert hvað
af þeim var orðið. Við héld-
um að kettimir hefðu náð þeim
jafnskjótt og þeir hefðu oltið út
og færu að brölta á jörðunni. ;
En þá var það að Anna, ein af I
lijúkrunarnemunum, varð sjón-
arvottur að því, hvernig alt
atvikaðist. Hún sá hvernig móð-
irin lét ungann skreiðast upp |
á bakið á sér og var tímakom |
að koma honum til að fóta sig j
þar. Síðan flaug hún með hann
burtu og kom honum fyrir á
afviknum stað inni í ribsberj-
arunni úti í garðshorninu.
Seinna sáum við alla ungana
vera að flögra til og frá innan
um limi,ð. Og mikið gladdi það
alla hlutaðeigendur.
Eg vildi nú óska öllum brúð-
hjónum í mannheimi, en sér-
staklega þeim, sem hér sitja,
að þeim megi auðnast að koma
afkvæmi sínu eins vel á legg
eins og þeim, tókst þessum
þrastarhjónum. Og eg vil óska
þeim, að þeirra hjónaástir og
foreldraumhyggja megi jafnast
við það sem hér varð raun á.
Og yður, brúður góð, sem eg
þekki svo vel frá því þér voruð
barn, vil eg að endingu ávarpa
sömu orðum og skáldið Hómer
lætur Odysseif ávarpa Násiku
konungsdóttur í Fæakalandi:
“Guðirnir veiti þér alt, sem þú
æskir í hjarta þínu og gefi þér
mann og hús og gott samlyndi.
I»ví ekkert er betra og ágætara,
en þegar maður og kona búa í
húsi saman samlynd í hugum.
Það er öfundarefni óvinum
þeirra — (ef nökkurir eru) —
en gleði vinum þeirra; en bezt
hafa þau af því sjálf."
—Dýraverndarin n.
BÓKARFREGN.
___ i-
Dýraljóð. ' Valið hefir
Guðm. Finnbogason.—
Útgefandi ísafoldar-
prentsmiðja h.f.
Fyrir nokkrum árum gaf dr.
Guðm. Finnbogason út sjávar-
ljóð og siglinga, er hann hafði
safnað saman um víða vega,
með sinni alkunnu nýtni og
smekkvísi. Var sú bók mörgum
kærkomin og var sem menn
vöknuðu við, að slíkar bækur,
þar sem safnað væri saman ljóð
um ýmissa höfunda um sams-
konar efni, væru alveg naflð-
synlegar.
Nú hefir komið út annað
ljóðasafn frá hendi hans, og
fjaliar þaö um dýrin. Er þar
safnað saman í tólf arka bók,
allskonar ljóðum um málleys-
ingja, og eru þau eftir 50
nafngreind ■ skáld og hagyrð-
inga og ýmsa ókunna höfunda.
— Eru þarna mörg ljóð og vís-
ur, sem lifa á hvers manns vör-
um. En safnandinn hefir viljað
sýna, hvernig skáldin hafa val-
ið sér dýrin að ‘yrkisefni, og
hvernig þau hafa kveðið um
þau. Mörg kvæðin eru að vísu
ádeilukvæði, þar sem skáldin
draga upp líkingar af mann-
lífinu með því að lýsa hinum
“svokölluðu skyplausu skepn-
um’’ og háttum þeirra. Hjá því
verður varla komist í slfku safni
að taka þau kvæði, en vera
mætti þó, að heppilegra hefði
verið að fella nokkur erindi úr
sumum kvæðunum, þau erlndi,
sem ekki lýsa lífi, háttum né
útliti dýranna, heldur eru að-
eins margvíslegar heimsádeil-
ur skáldanna.
Þetta er ekki sagt til þess að
kasta ryki á bókina, því að fús-
lega skal viðurkent að mikið
vandaverk er að taka saman
efni í slíka bók. Er þar á sum-
um sviðum um of auðugan
garð að gresja (t.d. hestavís-
I ur), en á öðrum sviðum svo
fátt til að flestu verður að
tjalda, fjölbreytninnar vegna.
Og það yrði án efa að deila um
keisaransskegg, er fleiri menn
eh einn ætti að safna efni í
svona* bók, hvað ætti að taka
og hverju ætti að hafna.
Að þessari athugasemd lok-
inni vil eg fséra dr. G. F. þökk
fyrir bókina. Eg vildi að hún
væri til á hverju heimili í land-
inu, sérstaklega í sveitum, því
að hún getur opnað augu full-
orðinna og barna fyrir því, hve
náið er líf manna og málleys-
ingja, ef rétt er á litið, hve mik-
ið yndi, gagn og gleði mennirn-
ir geta haft af dýrunum. Hún
er jafnframt hjartnæm áskorun
allra hinna 50 skálda, sem þar
eru látin taka til máls, og allra
hinna nafnlausu skálda, um að
fara vel með dýrin, sýna þeim
nærgætni og skilja lífsbaráttu
þeirra. Vona eg því að Dýra-
verndunarfélag íslands leggi
lið sitt til þess að útbreiða bók-
ina.
Fi'ágangur bókarinnar er
hinn vandaðasti í alla staði,
pappír, prentun og band. Að
vísu hafa læðst inn í hana
nokkrar prentvillur, og er það
leitt, en varla mun nein svo
bagaleg. að valdið geti mis-
lestri: Allmargar myndir eru í
bókihni. Eru þær prentaðar
með litum á sérstaklega góðan
myndapappír, og eru allar af
íslenzkum dýrum. Eykur það
gildi bókarinnar.
Á. Ó.
—Mbl.
MANNDRÁPSSAGA
FRÁ ISLANDI
í þýsku blaði.
Islendingur, sem er f
Hannover. hefir sent Morg
unblaðinu grein úr sunnu-
dagsblaði stærsta blaðs-
ins þar í borg, “Hannov-
erscher Anzeiger’’. Grein
þessi birtist 22. nóv. á síðu
sém höfð er fyrir Ge-
schicten aus (jer Wirklich-
keit’’ (sannar sögur). Geta
menn nú sagt sér sjálfir,
að ekki er að furða þótt.
fáránlegar hugmyndir um
ísland þróist erlendis, þeg-
ar slíkar “sannar sögur”
eru sagðar héðan.
Reykjavík.
í hinni litlu íslensku höfn
Grímsey hefir nýlega gerst
makalaus saga út af afbrýðis-
semi.
Einhver ríkasti maðurinn í
Grímsey er veiðimaðurinn
Paovo Helló, maður fimtugur
að aldri og kallaður “Nopoleoh
hvalveiðamanna”. Helló á sem
sé dálítinn flota veiðiskipa.
Helló er ofstopafullur og grimm
úðugur, eins og hinir gömlu
víkingar vopu. Kærasta eign
hans er vélskipið “Jöul”, sem
talið er happasælasta- og besta
hvalveiðaskipið á íslandi.
Fyrir nokkrum árum kvænt-
ist Helló 17 vetra gamalli
stúlku. Það var mælt að hún-
hefði tekið honum aðeins vegna
þess hvað hann var ríkur. Helló
hefir víst sjálfur haldið þetta
líka, því að hann sat um konu
sína og var ákaflega afbrýðis-
samur. Og í hvert skifti sem
hann fór á veiðar, setti hann
einhvem trimaðarmann sinn til
þess að njósna um hana.
Svo var það eitt kVöld, að
Helló var á heimleið af hvala-
veiðum á “Jöul’’. Kom þá ró-
andi á móti honum maður sá,
er hann hafði sett til þess að
höfuðsitja konu sína. — Hann
hafði slæmar fréttir að færa.
Kona Hellós hafði ekki átt von
á manni sínum fyr en eftir
\iku, og nú hafði hún tekið
saman við annan.
Helló sagði ekkert við þessu,
hann gaf skipun um það, að
“Jöul” skyldi ekki siglt inn í
hið venjulega skipalægi, held-
ur skyldi haldið inn á fjörðinn
og akkerum kastað 50 metra
frá húsi hans, sem er rétt á
sjávarbakkanum. Menn hans
gr.unaði ekkert hvað undir bjó.
En þá fór að gruna margt er
Helló lét skipið snúa stafni að
húsi sínu og hlóð hvalabyssuna
með tveim skotum. Það var
aldrei gert nema þegar þeir áttu
við illhveli.
Svo settist Helló hjá byss-
unni. Þannig sat hann lengi og
hafði ekki augun af húsdyrum
sínum.
Að lokum voru dyrnar opn-
aðar, og í skímu þeirri sem út
lagði, sáust tveir koma út, mað-
ur og kona. Konan gekk fram
á hlaðið og skimaði í kring, eins
og hún væri að gá að því hvort
nokkur væri nærstaddur. í sama
bili hleypti Hello af hvalabyss-
unni. Eldglampi rauf náttmyrkr
ið.og tvö neyðaróp heyrðust í
landi. Hello hafði hæft alt of
vel.
Menn hans réðust nú á hann
og hneptu hann í bönd. Þeir
hefðu átt að skerast í leikinn
fyr. Annað skotið hafði hæft
frú Helló í brjóstið. Hitt hafði
farið í gegnum öxlina á elsk-
huga hennar, enskum háseta,
Gay Pearham að nafni. Frúin
hafði látist samstundis og Pear-
ham var hættulega særður. —
Hvernig sem að Helló var far-
ið, fékst ekkert orð upp úr
honum, og nú hefir hann verið
fluttur á hegningarhúsið í
Reykjavík.
Mbl.
SKÝRING OG VIÐBÓT
Mig langar til að biðja þig,
hr. ritstjóri, að ljá Iinum þessum
rúm einhversstaðar í Hkr. Eg
hef oröið þess var, að ofurlítill
misskilningur hefir átt kér staö
hjá sumum er lesið hafa bréf
mitt, er birtist í Hkr. með fyrir-
sögninni “Athugasemd.”
Þar sem eg tala um að vanti
réttlátan Jier til framkvæmda
o. s. frv., þá á eg auðvitað við,
og er í augum uppi að hann
yrði byggður upp úr þeim her
sem nú er til, og þjóðirnar hafa
yfir að ráða, og mundi víst ekki
þurfa að bæta við hann að nýju
til að koma upp svo öflugum
her sem eg hef tekið fram, að
hann þyrfti að vera, til að fram-
kvæma það sem honum væri
ætlaö.
Svoleiðis afvopnun álít eg á
béstu rökum bygða til fram-
búðar, á meðan að þjóðirnar
væru að venja sig af þessum
djöfullega híldarleik sem stað-
ið hefir yfir frá fyrstu tíð, en
án þess getur afvopnun ekki
orðið annað en kák, endalaust
kák. En öðru máli væri að
gegna, ef þjóðirnar gætu komið
sér saman um slíkan her sem
hér hefir verið bent á, þá er
ekki líklegt að nokkur þjóð færi
að braska við herskap að nýju
til rána og manndrápa, og vita
það fyrirfram, að verða að láta
í minni pokann fyrir alþjóða
hernum, þegar þeim bæri sam-
an, enda færi vel á því, að her-
inn yrði að síðustu, til þess not-
aður, að eyðileggja sjálfan sig.
Eg hygg, eins og eg hefi áður
sagt, að herskapur mundi smá
hverfa, og löngun tH herskap-
ar, þjóðirnar færu að sjá það,
sem þær hefðu þurft að sjá fyr-
ir mörgum öldum síðan að
styrjaldir hafa aldrei fært neina
blessun yfir heiminn, heldur
hina mestu — og djöfullegustu
bölvun sem hugsast getur. Og
þegar þjóðirnar í sannleika
færu að sjá það, hve mikið óvit
það er að halda við slíkri vand-
ræða vitleysu, þá færi þeim að
hrísa hugur við að byrja að
nýju, manndýrið færi að mega
sín minna, en sönn menning að
gera vart við sig, og væri á þvi
hin mesta þörf, svo að guð gæti
farið áð verða máttugur í
mönnunum, en án þess að það
verði, getur sönn velferð ekki
átt sér stað.
Vinsamlegast,
G. Elías Guðmundsson.
HVAÐANÆFA
Mentun og kvikmyndir.
í nóvembermánuði árið 1929
var skipuð nefnd í London til
að athuga, að hve miklu leyti
væri hægt að nota kvikmynair
í mentunarskini í Bretlandi. Á
annað hundrað félög, meðal
annars mörg vísindafélög, höfðu
mælt með því, að slík nefnd
væri skipuð. Nefnd þessi heíir
nú skilað áliti og áætlun um
það, hvað gera beri í þessu
efni á næstu árum. Tillögur
nefndarinnar eru miðaðar við
það, að á þessu sviði sem öðr-
um verði að gæta alls sparnað-
ar á næstu árum. Nefndin er
einróma þeirrar skoðunar, að
mjög mikil not geti orðið að
kvikmyndum til þess að fræða
menn og menta. Nefndin er því
meðmælt, að útbúnar verði sér-
stakar kvikmyndir í þessu
skyni, og bendir meðal annars
á, að gerð hafi verið talmynd
til þess að kenna réttan fram-
burð í ensku, og telur nefndin,
að sú tilraun hafi gefist ágæt-
lega. Þykir fullsannað að með
því að nota talmyndir við
tungumálakenslu, þurfi styttri
tíma til kenslunnar en áður og
að kenslan verði fullkomnari.
Nefndin mælir með því, að
kvikmyndahús verði alment not
uð til þess að sýna fræðandi
og mentandi kvikmyndir, á
þeim tímum dags, er venjuleg-
ar kvikmyndasýningar ekki fara
fram. Er samvinna í þessu efni
hafin með fræðslumálastjórn-
um, kvikmyndaframleiðendum
og eigendum kvikmyndaleik-
húsa.
(Vísir).
* * * .
Kylsant lávarður.
Eins og áður er getið, var
Kylsant lávarður dæmdur í 12
mánaða fangelsi fyrir stjórn
sína í stærsta skipafélagi lieims
ins, “Royal Mail”. Hann var
settur í Wormwood Schrubbs
fangahúsið í öndverðum nóv-
ember. Fyrsta daginn, sem hann
var þar, var honum skipað að
fara út í fangelsisgarðinn á-
samt hinum föngunum, til þess
að hreyfa sig. Þarna varð hann
að vera í klukkstund, og gláptu
hinir fangarnir á hann eins
og tröll á heiðríkju, og tók hann
sér það ákaflega nærri. Áður en
morgunverður væri snæddur.
var honum skipað að þvo klefa
sinn, og gerði hann það.. En
þegar maturinn kom: hálft pd.
af brauði, smjörlíki og emil-
eruð krús með tei, gat hann
ekki snert á honurn. Og líkt fór
með miðdegisverðinn.
Þannig gekk í nokkra daga,
þangað til Kylsant veiktist af
þessu öllu saman. Honum datt
ekki í hug að svelta sig, en hann
hafði svo mikinn viðbjóð á
inatnum, og hvernig hann var
fram reiddur, að hann gat ekki
etið hann. Augnaráð, olnboga-
skot og glósur hinna fanganna
tóku einnig mjög á hann. Og
seinustu fregnir herma það,
að læknir fangelsisins skipi svo
fyrir, að Kylsant lávarður skuli
fluttur á sjúkrahús.
Mbl.
♦ * *
Bohr prófessor fær heiðurs-
búsútað Carlsbergs.
Stjórn Carlsbergssjóðsins hef-
ir nýlega spurt hinn kunna vís-
indamann og Nobelsverðlauna-
mann, Nils Bohr prófessor,
hvort hann mundi vilja setjast
að í heiðursbústað Carlsbergs,
sem Harald Höffding bjó í áð-

uv. Mun Bohr hafa tekið þessu
með þökkum, og er búist við,
að hann flytjist bráðlega í heið-
ursbústaðinn. Höffding var sá
fyrsti, er naut þessa heiðurs, en
hann var þá gamall að aldri.
Aftur á móti er Bohr prófessor
enn á léttasta skeiði.
Mbl.
Skrítla.
Umferðasali kom eitt sinn á
heimili bónda nokkurs og fór
strax til að reyna að selja hon-
um reiðhjól.
“Þau eru mjög ódýr núna.
Eg get látið þig fá fyrirtaks-
hjól fyrir $25.00.”
“Það er nú vel boðið,” svar-
aði bóndi. “En eg kysi held-
ur að borga þá peninga upp í
verð á góðri kú.”
“Það væri í meira lagi hjá-
kátlegt að sjá þig ríða í kring
á kú,” sagði sölumaðurinn.
“Já. það skal eg viðurkenna.
En þó væri það alls ekki hjá-
kátlegra en að sjá mig reyna
að mjólka reiðhjól,” svaraði
bóndinn.
Látið heilsu
roðann koma
innan að frá
frá
CITY
MILK
Látið City Milk hjáipa
náttúrunni til þess að færa
innan að frá, fegurð og
heilsuroða á hvert andlit.
Byrjið strax . . . drekkið
pott á dag af mjólk frá—
Sími 87 647
ÍSLANDS GETIÐ
í júlí heftinu af “Open Road
Magazine’’ birtist mynd ar
plássi á íslandi og eru þar sýnd-
ir íslenzkjr hestar á beit. Við
þetta er ekkert að athuga.
Myndin er glögg og vel sennileg.
En það er greinarstúfur neðan
undir myndinni, sem sjálfsagt
hefir komið að tilætluðum not-
um hjá greinarhöfundinum með
al þeirra, sem hana hafa lesið
og fávíslegar hugmyndir hafa
um ísland og það, sem íslenzkt
er, en enga þekking á landinu
eða þjóðinni sem það byggir.
Greinin er góð til þess, að
styrkja þá í trúnni, sem þá trú
hafa — og hana hafa margir
Englendingar — að ísland sé
gróðurlaust hraun; skepnurnar
fáranlegar að sköpum og eðli;
og mennirnir hálf — eða alvilt-
ir skrælingjar — með rófu.
Greinin er stutt og hljóðar
þannig, lauslega snúið yfir á
íslenzkt mál:
Myndin að ofan er af íslenzku
landslagi og hinum smávöxnu
hestum, sem troða hin gróðrar-
lausu hraun þar á landi og,
sem svo oft tapa lífi sfnu í hin-
um gríðar ströngu fellibyljum,
sem þar geysa yfir. Á sumrin
lifa hestar þessir á stuttu grasi
er þeir finna upp í fjallshlíöun-
um, en er snjór þekur jörð á
vetrin, er þeim gefin fiskur til
fæðu! Hefir nokkur heyrt get-
ið um það fyr að hestar ætu
fisk?
Höfundur þessarar vizku læt-
ur nafns síns ekki getið; hefir
hann ef til vill ekki búist við,
að verða víðfrægur fyrir. En
gaman væri að vita hver hann
er, og hvert Uncle Sam á marga
snillinga og fróðleiks menn jafn
snjalla honum.
G.
FRÁ FÁLKUM.
Þann 4. janúar léku Fálkar á
móti City Tigers, í St. James
Intermediate, og sigruðu þeir
þá með 4 á móti 1. Drengir
okkar léku allir ivel, enda fóm
þeir út með þeim ásetningi, að
tapa ekki, hvað sem á gengi,
enda höfðu hinir aldrei neitt
tækifæri frá byrjun til enda.
Og þegar búið var, þá tóku þeir
að gera leikinn ógildan fyrir
það að við hefðum -haft vara-
hafnvörð og þar af leiðandi haft
11 menn í staðinn fyrir 10. En
þeir gættu þess ekki, að það
er leyfilegt að kalla út eða
skifta um hafnvörð, ef þess
gerist þörf. En við sögðum
þeim, að þeir mættu reyna það
ef þeir vildu, því við gætum unn
ið þá hvenær sem væri. En
þegar á átti að herða, þá þorðu
þeir ekki að reyna það, því
þeir vissu að þeir mundu tapa
þeirri kröfu, ef þeir færu fram
á það við yfirmenn kappleik-'
anna því að við höfðum rétt
fyrir okkur en þeir rangt.
Þeir sem skutu í liöfn fyrir
Fálkana voru þessir: C. Mun-
roe 1; W. Bjarnason 2; Ingi
Jóhannesson J.
Þeir sem léku fyrir Fálkana
voru þessir: F. Gillies, hafn-
vörður, A. Johnson, C. Ben-
son, Matt. Jóhannesson, Ingi
Jóhannesson, C. Munroe, Ad.
Jóhannesson, W. Bjarnason,
Palmatees, H. Gíslason.
Á miðvikudagskvöldið þann
6. janúar lékum við okkar á
milli á Wesley skautahringnum
og lenti þeim fyrst saman Vík-
ingum og Rangers. Var það
harður atgangur og höfðu Ran-
gers betur í fyrri hlutanum. En
Víkingar sýndu þar sitt víkings
eðli er þeir lögðu út í seinni
hálfleikinn. Hinir höfðu þá 4
sinnum skotið í þeirra mark,
en þeir aðeins einu sinni í mark
þeirra. Eggjaði nú fyrirliði Vík-
inga, C. Hallson, þá fram til
atlögu og hömuðust þeir allir,
og var B. Helgason einna fremst
ur í flokki, enda skaut hann 3.
mark fyrir Víkinga, og end-
aði leikurinn svo, að Víkingar
unnu með 5 á móti 4, og var
)að vel gert, eftir því sem á
horfðist í fyrstu.
Svo lenti þeim saman Nativ-
es og Canucks, og unnu Can-
ucks með 6 á móti 3. Það er
ekki við lamb að leika sér, þar
sem Canucks eru. Þeir hafa
ekki tapað leik ennþá,, enda
eru þar karlar, sem ekki eru
lömb að leika við, þar sem eru
)eir W. Bjarnason og Ingi Jó-
hannesson, og C. Munroe og
fleiri, hraustir drengir, sem æða
um alt og ryðja öllu um koll,
sem fyrir þeim verður.
Þeir sem léku fyrir Natives,
voru þessir, Albert Dalloway,
hafnvörður, W. Sigmundsson,
Sanderson, F. McPherson, O.
Johnson, N. Thorsteinsson, S.
Patterson.
Fj'rír Canucks léku: Jón
Bjarnason hafnvörður, A. John-
son, Ingi Jóhannesson, P. Fre-
derickson, W. Bjarnason, R.
Jóhannesson, Laxdal.
Þeir sem léku fyrir Rangers,
voru þessir: H. Pálsson hafn-
vörður, H. Bjarnason, Bill Good
man, P. Palmatees, A. Dallo-
way, W. Jóhannesson.
En fyrir Víkinga voru þessir:
A. Reid, hafnvörður, C. Hall-
son, E. Davidson, B. Helgason,
Ad Jóhannesson.
Fálkar hafa Whist Drive og
Dance á hverju laugardags-
kvöldi í neðri sal G. T. húss-
ins, og eru landar beðnir að
koma og styðja þar með félags-
skap okkar. Það eru kaffiveit,-
ingar þar strax og búið er að
spUa og svo er dansað til kl.
12. Það verður vel tekið á
móti ykkur og við reynum til
að gera ykkur kvöldið eins
skemtilegt og mögulegt er. Að-
gangurinn er aðeins 25 cent.
Komið og fjölmennið og látið
drengina sjá að þið viljiö
styrkja þá.
P. Sigurðsson.
I