Heimskringla - 24.05.1933, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 24. MAÍ 1933
HEIMSKRINGLA
DANSKUR MAÐUR UM
ÁSTANDIÐ í ÞÝZKALANDI
Danska blaðið Social-Demo-
kraten í Kaupmannahöfn segir
frá því 21. f. m., að sé nýkom-
inn aftur til Danmerkur ungur
maður af nafni Aage Hinrich,
er verið hafði á jafnaðarmanna-
háskólanum í Tinz í Þýzkalandi,
sem Nazistar lokuðu með valdi.
Segir maður þessi, að fólk í
Þýzkalandi viti ekkert hvað þar
sé að gerast, því ekki komi út
önnur blöð en þau, er fylgi
Nazistum. Hið eina, er menn geti
fengið að vita, sé úr útlendu út-
varpi, fyrir þá, er það skilji,
og sagðist hann hafa þýtt fyrir
félaga sína í skólanum það, sem
danska útvarpið hefði sagt af
fréttum frá Þýzkalandi, og eins
hefði Pólverji, er var í skólan-
um, þýtt fyrir þá það, sem
pólska útvarpið sagði. Koma
lýsingar þessa manns vel heim
við lýsingar þær á ástandinu í
Þýzkalandi, sem ýmsir aðrir
hafa áður gefið, og er engum
blöðum um það að fletta, að alt
lýðræði er gersamlega horfið
í Þýzkalandi og að þar ráða
engin lög, heldur eingöngu per-
sónulegur geðþótti Nazista, sem
getur verið mjög tilbreytilegur
eftir því hvaða menn ráða hverj-
um stað, og eftir hvemig liggur
á þeim í það og það skiftið.
Eins og kunnugt er hefir Hitl-
er hvað eftir annað sagt, að
þegar hann kæmist til valda,
skyldu hausarnir fá að fjúka, og
má búast við að við fyrsta tæki-
færi hefji Nazistar allsherjar-
blóðbað á mótstöðumönnum
sínum.—Alþbl.
HINN BREYTTI MESSÍAS
Sænski rithöfundurinn Hjálm-
ar Söderberg hefir gefið út bók
um Krist. Byggir hann skoð-
anir þær, er hann kemur þar
með, á Gyðingasögu Jósefusar,
og álítur að Kristur hafi verið
uppreistarmaður, er með áþang-
endum sínum reyndi að ná
musterinu í Jerúsalem á sitt
vald, en hafi fyrir það verið
dæmdur og tekinn af lífi með
krossfestingu ( sem var venju-
lega aftökuaðferðin þá í Gyð-
ingalandi). Hann álítur að mál-
um sé blandað í guðspjöllunum,
þannig að Barabbas og Jesús
sé sama persónan, en að eftir
daga Krists hafi sagnimar af
honum breyzt og honum verið
eignaðar ýmsar eldri keúningar
um freslun og upprisu. Bókin
heitir “Hinn breytti Messías” og
er 283 síður. — Alþbl.
LJÓSGILDRUR til FISKVEIÐA
Bandaríkjamaður einn að
nafni Herbert W. Spear hefir
fundið upp fiskigildrur, er hafa
ljós logandi neðansjávar og tæla
með því fiskana. Nýlega var
ein af þessum gildrum hans
reynd að viðstöddum mönnum
frá fiskimáladeild Bandaríkja-
ráðuneytisins, og er mælt að
gildran hafi þegar fylst af fiski.
Því miður er ekki getið um
hvaða fiskur það var, og ekki
heldur á hve djúpu gildran var
reynd. Spear þessi er sagður
halda nú áfram tilraunum sín-
um, meðal annars ætli hann að
vita hvemig það reynist að láta
ljósið skifta litum.—Alþbl.
ENDURMINNINGAR.
Eftir F. GuSmund»«on.
Pramh.
Því ef skepnurnar væru rekn-
ar úr haganum, þá væri það
vegna mannsins sem hefði hönd
yfir þeim. En var eg nú áreið-
anlega eins góður maður og eg
hélt? Já, það hlaut nú að vera,
því mig langaði til að koma orð-
um til farfuglanna að fara ekki
heim fyr en með júní komunni,
því stórhríð hefði verið á Norð-
urlandi 30 apríl. En eitthvað
var þó rangt við mig í þessu
sólskini, að eg skyldi ekki vita
hvert það náði heim, því ekki
væri nú rétt að tefja farfugl-
ana, með gleðigeislana inn á
íslenzku heimilin ef sólskinið
væri líka komið heim. Nú það
var bara þetta sem eg vissi
altaf, að eg sá ekki eins vel og
Stgr. Thorsteinsson, þegar hann
sé Vorgyðjuna á ferðinni fljúg-
andi á breiðu sólgeislabængj-
unum, þegar hún fór yfir Kaup-
mannahöfn og stansaði hvergi,
svo hann varð að kalla til henn-
ar að bera kveðju sína. En þá
sigldum við fyrir breitt og fag-
urt dalsminni upp á Skotlandi,
fjöllin voru græn upp á hvirfla
undir sól að sjá, og fagur skóg-
ur á brúnum þeirra, þau voru þá
loðbrýnd eins og eg. En hvað
okkur hafði farið aftur, að eg
skyldi nú ekki vera víkingur,
svo eg gæti nú tekið þenna dal,
hvaða lávarður sem ætti hann
eða héldi sig eiga hann, og
fara svo ekki lengra.
En nú vorum við farin að
finna til hungurs, og eg fór
eins og andarstegginn að sækja
fæðuna, ekki þó maðka, heldur
harðfisk og rúllupylsu og súrt
slátur, og þetta margt sem þið
þekkið eins vel og eg.
Það var komið lengst fram
á nótt þegar við sigldum inn á
höfnina í Lieth. Auðvitað var
okkur öllum Vesturförunum það
kunnugt, að á þessari stefnu
vorum við að elta myrku nótt-
ina og við mættum ekki missa
hana um stund, en þegar veru-
leikinn byrtist nú augum okkar
í góðu veðri á þessari innsigl-
ingu til Lieth, og koldimt myrk-
ur ríkti yfir öllu á sjó og landi,
þá urðum við íslendingarnir
einkennilega hljóðir, eins og við
værum að skammast okkar fyrir
drýgða synd, að hafa þotið út
frá ljósinu og inn í myrkrið.
Einhver fór að hafa orð á upp-
lýstum byggingum máðum meg-
in f jarðarins, og því líkast sem
=amfeld ljósabreiða lægi á jörð-
inni fyrir botni fjarðarins.
áldrei höfðum við séð mennina
berast eins mikið á, þó lýstu
beir ekki á fjallabrúnir og þótti
okkur sem þau væru þó ekki há.
Skipið kastaði akkerum á
höfninni laust frá landi, þarna
áttum við þá að hafa væra
hvíld um nóttina. Snemma
næsta morgun var skipið komið
að hafnarveggnum og byrjað
var að ryðja farangri okkar í
land. Allir íslendingar voru
komnir upp á dekk og unnu því
vel, að eiga nú að fá fast land
undir fætur, hvað annað sem
við tæki. Það var nokkurn-
veginn há-fjara, og sá eg að
hafnarveggurinn var tvöfaldur,
var undirstaða hans og neðri-
hlutinn bygður einum 10 fetum
7. SÍÐA.
-
utan í höfnini, og af því fjaran
var, þá lágum við að ytri
veggnum og var því 10 fet eða
meira frá borðstokki skipsins
upp á aðalbakkann. Á það
millibil var lögð plankabrú svo
fólkið gæti gengið í land en
flutningi öllum var sveiflað í
kaðalhöldum og með krók-
stjökum upp á bakkann. Neðri
veggur hafnarbakkans var orð-
inn þur ofan, vegna fjörunnar,
en þá vildi það til að ein ferða-
kista féll úr kaðalsmeignum á
leiðinni yfir að efri bakkanum.
Hún datt mörg fet niður á neðri
bakkann og fór í þúsund mola.
Hana átti Guðmundur Hávarð-
son frá Gauksstöðum á Jökul-
dal, hún hafði verið full af bók-
um. Smá pollar stóðu uppi á
neðri veggnum, og urðu bæk-
urnar því kássu blautar, þó var
flestum þeirra kastað upp á efri
bakkann, og gat eg seinna séð
að alt höfðu þetta verið beztu
bækur, í góðu bandi, og hlaut
það að vera mikill skaði fyrir
bókavin, en ekki varð eg var
við að honum væri boðnar
skaðabætur. Sami maður hafði
komið með reiðhesta þeirra hjón
anna frá íslandi, og ætlaði helzt
af öllu að fara með þá til Ame-
ríku. Hestarnir voru selspikað-
ir, rauður og skjóttur, hver
öðrum fallegri, en Guðmundur
neyddist til að selja þá þarna
líklega af tveimur aðalástæðum,
fyrst að honum var gert það
óhæfilega dýrt að koma þeim
alla leið með sér, og svó hitt að
ferðasagan á svip þeirra, frá ís-
landi til Leith mun hafa dregið
kjarkinn úr eigandanum sem
unni hestunum sjáanlega mikið.
Ekki vildi Guðmundur segja mér
hvað hann fékk fyrir hestana
þarna á Skotlandi, en það þótt-
ist eg skilja, að kaupandinn
hefði notað sér neyð hans, og
þótti mér það sárt, því mér voru
bæði hjónin að góðu kunn, þó
sérstaklega hún, sem var upp-
alin á næsta bæ við mig, á
Hólsfjöllum og því æsku leik-
systir mín, María Jónsdóttir
Methusalemssonar á Víðirdal.
Öll undruðumst við að sjá
hrikavöxtinn á hestapari sem
stóð fyrir vagni rétt ofan við
hafnarbakkann. Hestamir vóru
sjáanlega gamlir, hálf magrir og
beinaberir, og þessvegna varð
þessi mikla stærð tilfinnanlegri
og ófríðari. Síðar þegar eg
fór að venjast stórum hestum
og þekkja iþá meira, þá veit eg
að þessir hestar hafa hvor um
sig vegið yfir 2000 pund. En
það sagði Jón bóndi Bergsson á
Egilsstöðum mér, að enginn ís-
lenzkur hestur vigtaði yfir 700
pund, og hafði hann vigtað þá
marga. Hér var þá um mikinn
mismun að ræða.
Útflutningsstjórinn Sveinn
Brynjólfsson hafði farið á und-
an okkur til Englands, til að
undirbúa komu okkar þar sagði
hann, svo ferðin yrði öll sem
farsælust og skemtilegust. Ekki
man eg eftir að eg sæi hann þó
fyr en í Liverpool, en sarnt sem
áður höfðum við þó ekki lengi
beðið á hafnarbakkanum, þeg-
ar þar voru komnir nokkrir
prúð'búnir keyrslumenn með
töluröð á málmskildi framan á
höfuð hvers þeirra. Allir höfðu
þeir stóra hesta fyirr háum og
rúmmiklum vögnum, og áttu
þeir að flytja okkur til járn-
brautar spottakorn inn fyrir
takmörk Edinborgar. Mér þótti
vagnarnir vitleysislega háir, og
var hræddur um að þeir færu á
‘hliðina ef eitthvað lítið út af
bæri eða halli yrði á leið okk-
ar, fanst þó einhver trygging
felast í því að sæti stýrimanns-
ins var efst og fremst á þessum
glæfraturni svo hann ætti þó
vissa verstu byltuna, ef hann
stýrði í háska. Þóttist eg þá
skilja að Englendingar fremur
öllum öðrum mönnum vildu all-
ir eiga hásæti. Vagnarnir rúm-
uðu fólkið og ferðin gekk slysa-
laust, varð mér á þeirri leið
sjón sögu ríkari um drembilæti
auðkýfinganna. Mér var sagt
að við á, parti vegarins, keyrðum
eftir einu aðalstræti borgarinn-
ar. Menn dáðust að bygging-
unum á báðar síður, en mér
voru þær ímynd íslenzkra
hamraveggja, aðeins óhreinni og
ógeðslegri fyrir reykjarsvertuna,
og iþóttist eg sjá að handhafar
gullsins, hyggðust að fela sig
og gerðir sínar í þessum kletta
borgum, en næðu þó aldrei með
tærnar aðhælum íslenzka hludu
fólksins, sem stæði jafnræki-
lega falið í sólskininu og innan
klettaveggjanna, og væri þar að
auki sanngjarnt og góðviljað.
Mig langaði til að koma til Eir-
íks Magnússonar og sjá hvar
rektor Jón Hjaltalín hafði búið,
en enginn gat gefið mér neinar
upplýsingar um það.
Við höfðum ekki fyr stigið
niður fæti á járnbrautarstöð-
inni, en kominn var hópur af
unglingspiltum inn á milil okk-
ar, allir voru þeir með rauðar
númeraðar húfur, undur vin-
gjarnlegir og réttu fram liend-
urnar að handtöskum okkar,
pokum og pinklivm, og var auð-
séð að þeir vildu létta lífsbyrði
okkar, en á hvern hátt? Óðar
komst fjandinn upp á milli mín
og þeirra, ekki að mér dytti í
hug að þeir ætluðu að vinna
fyrir borgun því ekki var nema
20 fet að járnbrautarklefunum,
það líktist ekkert slenzkri greið-
vikni, og var ekki borgunarvert.
En að þeir mundu hlaupa í all-
ar áttir eins og kólfi væri skot-
ið og heim í greni sín með
pjönkurnar, og eta alt sælgæt-
ið sem okkur hafði verið skip-
að að hafa við hendina á járn-
brautarlestinni, því við fengjum
ekkert að borða fyr en komið
væri til Liverpool um kvöldið.
En nú stríddu þó einkennishúf-
urnar á móti þessari skörpu
hugsjón, en samt, það var eitt-
hvað rangt við þetta, og eg hélt
svo fast um mínar töskur að
það hvítnuðu á mér hnúarnir,
og eg fyrirbauð þeim sem næst-
ir mér stóðu að fá þeim eyris-
virði í hendur. En þá tók ekki
betra við, því mjög valdalegir
og kjöftugir slánar með þung-
ar lyklakippur í höndum bentu
okkur og skipuðu einum í þessa
átt og öðrum í hina, ,en alt þó
að járnbrautinni, og þeir opnuðu
klefana, létu inn í þá rétt eins
og við hýstum kindumar á
kvöldin, og læstu svo hverri
hurð, en höfðu hvorki garðaló
né snjó að þrýsta upp að hurð-
inni, svo ekki frysti inn um rif-
urnar. En ef þeir nú létu vissa
tölu í hvern járnbrautarklefa,
þá sá eg að hæglega gat staðið
svo á að þeir splittuðu sundur
fjölskyldum svo að dagsnestið
næði þó aldrei til allra. Eg
var því andlega og líkamlega
eins og eitruð gaddaslanga við
að fást, og ætlaði að þeir skyldu
þó ekki misbjóða mér eða mín-
um. Svo kom eg að einum
klefadyrunum og lykavaldið
ætlaði að drífa mig þar inn,
þar voru komin ein hjón með
eitt barn, en e)g var ekki á því
að fara inn, en sagði konu
minni og börnunum að ganga
inn, svo ætlaði dyravörðurinn að
fara að ýta mér inn, nei, minn
tími var ekki kominn, fullorð-
in fósturdóttir okkar var þar til
hliðar og kallaði eg til hennar
hálf höstuglega.
Hann sá hvað eg ætlaði og
bandaði henni frá með hend-
inni og hallaði hurðinni'að stöf-
unum, en eg fór á milli og réði
gættinni því eg var honum
hálfu sterkari, stúlkan var
hrædd við þetta stríð, en réði
þó af að gegna mér og fara
þarna inn. Þá gerði hann við-
bragð og ætlaði að skilja mig
eftir úti, eg var að vísu búinn
að henda matartöskunum inn í
klefann, en kærði mig ekki um
að vera fráskilinn minni familíu,
og fór því hiklaust inn, eg gat
skilið að hann hótaði að kalla
á lestarstjórann, en læsti þó
dyrunum að ut^,n, og lestar-
1 eát N aí ns PJ iöl Id =1

Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Bldn.
Skrlfatofusími: 23674
Stundar sérstaklega lunsnasjúk*
dóma.
Er aS flnna & skrlfstofu kl 10—13
f. h. og 2—6 e. h.
Heimlli: 46 Alloway Ave.
Talalmli 33158
G. S. THORVALDSON
B.A., L.L.B.
Lögfrœðingur
702 Confederation Life Bkif.
Talsími 97 024
DR A. BLONDAL
602 Medlcal Arts Bldg.
Talsiml: 22 296
Stundar sérstaklega kvensjúkdðma
og barnasjúkdóma. — ATS hltta:
kl. 10—12 « h. og 8—5 e. h.
Helmlll: S06 Victor St. Simt 28 180
W. J. LINDAL, K.C.
BJÖRN STEFÁNSSON
ISLENZKIR LðOFRÆÐINOAB
á öðru gólfi
825 Maln Street
Talsími: 97 621
Hafa einnig skrifstofur a8
Lundar og Gimli og eru þar
aB hltta, fyrsta miðvikudag i
hverjum mánuði.
Dr. J. Stefansson
216 NEDICAL ARTS BLDO.
Hornl Kennedy og Graham
Stnndar einKAngu aujgtea- eyrna-
nef- oK kverka-ajflbdðma
Er aTI hitta frá kl. 11—12 f. h.
ok kl. 3—6 6. h.
Talnlmt: 21834
Heimili: 638 McMlllan Ave. 42691
Telephone: 21613
J. Christopherson,
Islenzkur Lögfræðingur
845 SOMERSBT BLK.
Winnipeg, :: Manitoh*.
Dr. A. B. INGIMUNDSON
Tannlæknir
602 MEDICAL ARTS BLDG.
Sími: 22 296 Heimilis: 46 054
Simið pantanlr yðar
Roberts Drug Stores
Limited
Abyggilegir lyfsalar
Fyrsta flokks afgreiðsla.
NIu búðir — Sargent and
Sherbrooke búð—Sími 27 057
stjórinn kom aldrei. Við gátum
haft gluggan opinn svo loftið
var nóg, en þarna voru ekki
nema tveir stuttir bekkir að
sitja á, svo það var þröngt um
okkur, en þá gátum við þó stað-
ið upp á víxl og rétt okkur úr
bóndabeyjunni. Á þenna hátt
höfðum við þó öll nóg að borða.
Brynjólfur hét. maðurinn og
Einhildur kona hans, sambýlis-
hjón okkar í járnbrautarklefan-
um, þau voru ættuð ár Fljóts-
dal, ekki man eg hvað dóttir
þeirra hét, á öðru eða þriðja ári
er þau sátu undir. Eftir ör-
skamma stund fór lestin að
hreyfast, og altaf harðara og
harðara, datt mér þá í hug
ferðasaga Benedikts gamla
Björnssonar, en hann var Keld-
hverfingur, greindur maður og
skemtilega stýlfær. Hann fór
gamall til Ameríku, hafði alla
sína daga verið hjartveikur og
fram úr öllum máta lífhræddur,
og mun eg áður hafa getið um
það, þegar kiðlingurinn elti
hann milli bæja. Með því kiðl-
ingurinn var móðurlaus og hafði
daglega verið gefinn mjólkur-
peli, þá hélt hann að Benedikt
væri með pélann, en þar á móti
hélt Bensi að þetta væri kölski
af því hann hafði skegg. Ferða-
saga Benedikts var skýrt skrtf-
uð og vel stýluð, og látin ganga
bæ fræ bæ eins og konungsboð.
Hann sagði að lestirnar færu
svo hart að jörðin skylfi og
björgin hristust, augun fyltust
af vatni og menn sæu ekki
framar nema í þoku og ráðgátu,
og þó ekki væri mikið af þessu
sagt, þá væri það alls ekki lífs-
hættulaust. Þenna dag var sér-
staklega fagurt og gott veður,
og útsýnið yndælt til beggja
handa. Allann daginn vorum
við hrifin af heimilafegurðinni
og árgæzkunni sem jörðin bar
með sér. Heimilin að vísu mis-
jafnlega fögur, flest þeirra á
kúlumynduðum hæðum líkt og
sögurnar lýstu forna biskups-
setrinu í Skálholti, eins og þau
stæðu á afarstórum logagyltum
hörpudiskum, sem hefði verið
hvolft á sléttuna til hærri út-
sjónar frá byggingunum, og
flest voru heimilin umgirt háum
og fögrum skógi.
Frh.
A. S. BARDAL
selur llkktstur og annast um útfar-
tr. Allur útbúnabur sú bastL
Ennfremur selur hann allskonar
mlnnisvarba og legstelna.
843 SHERBROOKE ST.
Phonei 8« 607 WINNIl
HEALTH RESTORED
Lækningar án lyfja
DR. 8. O. SIMPSON, N.D., D.O., D.O.
Chronic Diseases
Phone: 87 208
Suite 642-44 Somerset Blk.
WINNIPEG —MAN.
MARGARET DALMAN
TEACHER OF PIANO
854 BANNING ST.
PHONE: 26 420
Dr. A. V. Johnson
fslenzkur Tannlæknir.
212 Curry Bldg., Winnipeg
Gegnt pósthúsinu.
Simi: 96 210. HelmUis: 33328
Jacob F. Bjarnason
—TRANSFER—
Baggage and Fnrnltnre MoTtSS
762 VTCTOR ST.
SIMI 24.500
Annast allskonar flutnlnga fram
og aftur um bæinn.
J. T. THORSON, K. C.
fntenzknr ISgfrKblngnr
Skrifstofa:
801 GREAT WEST PERMANENT
BUILDING
Siml: 92 765
DR. K. J. AUSTMANN
Wynyard —:— Sask.
Talnfml: 28 889
DR. J. G. SNIDAL
TANNLÆKNIR
614 Somerict Bleck
PortaKe Avenoe WINNIPM
BRYNJ THORLAKSSON
Söngstjóri
I
Stlilir Pianos ng Orgel
Stml 88 845. 594 Alverstoike 8t.
/