Heimskringla - 14.06.1933, Page 1

DYBRS and CLEANERS LTD.
TAILORS and FTJRRIERS
324 YOUNG ST.
COUNTRY ORDERS
RECEIVE SPECIAL
ATTENTION
AT CITY PRICES
DYERS and CLEANERS ETD.
TAILORS and FURRIERS
MINOR REPAIRS—FREE
PHONE 37 061
W. E. Thurber, Har.
XLVII. ÁRGANGUR.
WTNNIPEG MIÐVIKUDAGINN 14. JÚNÍ 1933
NÚMER 37.
FRÉTTIR
Síðast liðin laugardag lagði
stjórnarformaður þessa fylkis,
John Bracken af stað til
Ottawa. Eins og vant er fer
hann til þess að reyna að fá
lán hjá Sambandsstjórninni.
Nefndir frá þessari fylkisstjórn
hafa nú um skeið farið einu
sinni og tvisvar á hverjum mán-
uði á fund sambandsstjórnar í
fjárbeiðslu erindum. Nú þarf
Manitobastjórninn á fé að halda
til þess að greiða sveitunum og
bæjunum sinn hluta, eða einn
þriðja, af atvinnuleysis-styrkn-
um. Skuldar fylkið Brandon
bæ $30,000, og Winnipegborg
stórfé, sem verið er nú að reyna
að innkalla af því. En Bracken
stjórnin kveðst ekki geta grej^t
féð nema því aðeins að sam-
bandsstjórnin hlaupi rétt einu
sinni enn undir bagga. For-
sætisráðherra R. B. Bennett er
nú á alþjóðafundinum á Eng-
landi svo um máíið verður að
eiga við Sir George Perley, sem
forsætisráðherra-stöðunni gegn
ir í fjarveru Mr. Bennetts. Um
erindislokin er ekki kunnugt
ennþá.
* * *
Lewis St. G. Stubbs kom
vestan frá Preeceville, Sask., s.l.
laugardag. Hlaut hann út-
nefningu af hálfu C. C. F. flokks
ins (Canadian Co-operative
Federation) til þingmensku í
Mackenzie kjördæmi. Kosning
er mælt að fari ekki fram fyr
en í haust. Mótsækjandi hans
fyrir hönd liberala, er nú haldið
að verði Hon. C. F. Dunning,
fyrrum forsætisráðherra Sask-
atchewan fylkis. Hefir liberal-
flokkurinn leitað til hans og
þykir líklegt að hann taki boð-
inu.
Mr. Stifbbs er að byrja á
Holskeflan
Af úthafsins fleti þú fæddist, er Rán
í faðmlög við storminn geklt.
En hyldýpið seiðandi hjarta þitt snart,
og heimanmund dýrðlegan fékk;
þá heilögu, ómældu, haftlausu þrá
að hækka og auka þitt vald,
og láta enga hindrun þér hamla því frá
til himins að bera þinn fald.
Og ómælisdjúpið við auganu hló,
sem eilífð mót þreyjandi sál.
Og sólin hún krýndi þig kórónu gulls
og kveikti í hjarta þér bál.
En stormurinn—faðir þinn—stoltlega hló
er stærð þín varð ómælanleg.
Hann vissi að þér yrði ekki aflfátt við neitt
og orkan hún bryti þér veg.
En hamarinn kaldráði búinn þín beið
—Þinn bani í skauti hans lá.
Á árdegi lífs þíns þú entir þitt skeið,
með ófyltar vonir og þrá.
En dýrðlegt var líf þitt og dásemdum fylt
og dagurinn stuttur—en hlýr.
Því himininn, takmark þitt, brosti þér blítt
og beið þín, svo heiður og skír.
Með órætta drauma af hamrinum há
í hyldýpið mæni eg til þín.
Og öfund og viðkvæmni hrífa minn hug
að horfa á þitt útfarar-lín.
Því sælt er að hverfa í hafið sem þú,
við hádegisgeislanna skart,
með óskiftan vilja og æsku og þor
og útsýni töfrandi bjart.
P. S. Pálsson.
EDWARD O. MAGNÚSSON
B. Sc.
Frá Queens háskólanum í
Kingston, Ont., tók Edward O.
Magnússon próf 10. maí 1933
í náma- og málmvinslufræði
(Mining and Metallurgical En-
gineering). Tók hann Bachel-
or of Science stigið í þessum
fræðum. Edward er fæddur 16.
des. 1908 í Winnipeg. Foreldr-
ar hans voru hjónin Bjarni
Magnússon frá Lykkju á Kjal-
arnesi á íslandi og Þórey Ólafs-
dóttir frá Aðalbreið í Austurár-
dal í Húnavatnssýslu. Dóu þau
bæði úr spönsku flúnni í nóv-
ember 1918. Var Edward þá 10
lögfræðisstörfum aftur í Win-I^ra og einn af þremur drengj-
nipeg. Verður skrifstofa hansjum þeirra hjóna er foreldra
í Mclntyre-byggingunni. Dóttir S1'na liföu. Annaðist amma
hans, Miss Constance Stubbs j þein-a, Mrs. Helga Sigurðsson
drengina þar til vorið 1919.
Tóku þá Mr. og Mrs. Hjálmar
Eiríksson, Tantallon, Sask., tvo
eldri drengina, Edward og
sem nýlega lauk lögfræðisprófi,
verður í félagi með föður sín
um.
* * *
Alþjóðaráðstefnan hófst síð-
ast liðinn mánudag í London á
Englandi. Flutti Bretakonung-
ur fyrstu ræðuna. Var hún á-
varp til gestanna, bauð þá bæði
velkomna og árnaði þeim heilla
f starfi sínu. Ræðuni var út-
varpað á fimm eða sex tungu-
málum.
Alþjóðaráðstefna þessi er
ein sú mesta, er nokkru sinni
hefir verið haldin. Milli tíu og
og tuttugu fulltrúar eru þar
saman komnir frá hverri af
þeim sextíu og sjö þjóðum, sem
þátt taka í henni. Eru 10 af
þeim þjóðum ekki tilheyrandi
þjóðbandalaginu.
Á eftir konungi talaði for-
sætisráðherra Bretlands, Ram-
say McaDonald. Ræddi hann
um starfið er fyrir fundinum
lægi og fór talsvert út í sum
helztu málin, svo sem skulda-
mál Evrópu, gjaldeyrismál, verzl
unarmál o. s. frv. Lausn þeirra
kvað hann enga bið þola. Og
svo mikil sem vandræðin væru,
kvað hann þau samt yfirstígan-
leg, ef þeir leiðtogar þjóðanna,
sem þarna væru saman komnir,
gerðu hina háu skyldu sína.
Fréttunum af þessum fyrsta
fundardegi fylgja þau ummæli
fréttaritara, að verði samhugur
og samkomulag fulltrúanna eins
áberandi síðasta daginn og hann
hafi verið hin fyrsta, megi
mikils af fundinum vænta.
Kristján til fósturs. Hlaut Éd-
ward þar alþýðuskólamentun
sína. Næst byrjaði hann að
vinna í Montreal-bankanum í
Tantallon. En með því að hann
fýsti að halda áfram menta-
brautina, varð það úr, að hann
fór til Winnipeg og gekk þar á
Jóns Bjarnasonar skóla og
Manitoba háskóla í 4 ár. Á
sumrum var hann við náma-
vinnu. Þá tók hann 18 mán-
aða hvíld frá skólanámi, og
vann með námafræðingum
norður í Flin Flon í Manitoba.
Haustið 1931 var hann ákveð-
inn í að nema náma og málm-
vinslufræði, en af því að þá
fræðslu var ekki hægt að fá- í
Manitoba fór hann og innrit-
aðist í Queen’s háskólann og
lauk þar námi, sem áður segir
í maímánuði á þessu ári. Nú
starfar Edward í Lakeshore-
námunum í Kirkland, Ontario.
Þakklæti mitt æski eg að
frétt þessari fylgi til Mr. og Mrs.
Hjálmar Eiríksson, Tantallon,
Sask., og annara er greitt hafa
fyrir Edward á mentabrautinni.
A. S. B.
baráttu var eitthvað á andlitum
þessa fólks sem við oss blasti á
: hreyfimyndinni, sem eftirtekt
vakti. Á andlitum yngra fólks-
ins var það von og birta, en
hinna eldri friður og festa. Á
[hverju andliti voru skráðar gáf-
ur og manndómur.
I Og spuming vaknar í huga
manns við að sjá þessi leiftur
úr lífi hinnar fjarlægu þjóðar.
Við sækjumst eftir þægindum
og því að hafa sem minst fyr-
ir. Við biðjumst lausnar frá á-
hyggjum og erfiði. En sástu
nokkurn tíma von skráða á á-
sjónu þeirra er við Vellystingar
og óhöf búa? Sástu nokkru
sinni frið eða festu í skapgerð,
á andlitum þeirra, sem í sukki
og svalli lifa?
Hvað er menning? Værukærð
eða starf? Fjárleit eða ham-
ingjuleit? Peningar eða mann-
gildi? Hinir hugrökku víking-
ar hafa svarað þessum spurn-
ingum með fordæmi sínu. ís-
lendingar liafa um þúsundir ára
varðveitt norræna tungu hreina
og með öllum sínum kýngi-
krafti. Það elzta sem á henni er
ískrifað eru fornsögurnar þeirra,
sem eru sígildar bókmentir.
þýzkir borgarar fengu sömu út-1 Með komu nokkurra þúsund
reið. ■ Var einn þeirra á meðal íslendinga til Dakota, Manitoba
Theodore Habicht ríkisþingmað- og Saskatchewan, hafa þeir og
ur frá Þýzkalandi, sem við það afkomendur þeirra lagt vest-
starf hefir þótt ötull að leið- lægu þjóðfélagi til mentamenn,
beina flokki Nazimanna. Síð- lögfræðinga, landkönnuði og
ast liðinn laugardag dóu tveir vísindamenn sem sumir hafa
menn í Vínarborg af sprenging- verið brautryðjendur á sínu
um og skotum og fimm meidd- sviði. Og hvar sem íslendingar
ust . En færri hafa þó en á-, finnast, eru þeir auðþektir fyr-
stæða væri til týnt lífi, því í ir sín ríku persónulegu ein-
borginni eru tvær og upp í kenni og góðan karakter. Það
fimm sprengingar á dag framd- ] er blóð víkinganna, sem ennþá
ar, sem nokkrar skemdir hafa segir til sín í framsækni þeirra
í för með sér haft. og kappi að verða sem nýtastir
menn.
Og þeir kenna, áð sæla og á-
nægja og friður fáist ekki með
Úrklippa úr blaðinu “Oregon hóglífi, heldur með því að stríða
Journal” hefir Heimskringlu og sigra.
verið send af góðvini hennar í i _______________
Portland, Oregon. Er íslands!
og íslendinga þar minst. Grein-
[in er skrifuð af ritstjóra blaðs-|
ins Mr. Marshall Dana. Sá!
hann hreyfimyndum frá íslandi i
)ruðið upp á hrefimyndahúsi, og I
gerði lesendum sínum grein |
fyrir þeim í blaði sínu dag
SIGURÐUR SKAGFÍELD
söngvari
“ÓSKELFD ÞJÓД
HIÐ ÍSLENSKA FORNRITAFÉ-
LAG BYRJAR ÚTGÁFU SÍNA
Rvík 21. maí
Á morgun (22. maí) eru liðin
800 ár frá dauða Sæmundar
fróða. Þann dag hefir Hið ís-
inn eftir. íslendingar hafa oft(tenzka f°rnritafélag valið sem
gaman af að sjá, hvað menn útgáfudag fyrstu bókar sinnar.
sem í fjarlægum álfum heims ®r Þa^ Hgilssaga sem út kemur,
búa, segja um landið sitt; er|en hnn verður 2. bindi í hinu
því þessi vinsamlega skrifaða mikla ritsafni er Fornritafélagið
grein hér birt: ^hygst að gefa út. —
i Hljótt hefir verið um félag
Óskelfd þjóð jþetta nú um skeið. Er því á-
Myndir frá íslandi voru ný-1 stæða til að rifja upp fyrir
lega sýndar hér af félagi, sem | mönAum það helsta um tilgang
fyrir stafni hefir að ferðast og starfsemi félagsins á þess-
um, og bregða upp myndum frá um tímamótum .
ýmsum löndum. j j stjórn Fornritafélagsins eru
Lífsbaráttan getur með köfl- þessir: Jón Ásbjörnsson form.,
um verið erfið í hvaða landi í ólafur Lárusson ritari, Pjetur
heiminum, sem er, en hún mun Halldórsson gjaldkeri, Matthías
óvíða að jafnaði eins erfið og á Þórðarson og Tryggvi Þórhalls-
þessari eyju lengst norður í höf- SOn.
um. j Morgunblaðið hafði því í gær
Aðeins sjö prósent af landinu tal af Jóni Ásbjörnssyni hæsta-
er hæft til ræktunar. Engir réttarmálaflutningsmanni. Hann
Eins og getið var um í síð-
asta blaði, kom Sigurður Skag-
field söngvarinn ágæti til Win-
nipeg síðast liðna viku vestan
frá Calgary, Alta. Hefir hann
dvalið þar að mestu undanfar-
in 2 til 3 ár og stundað söng-
kenslu, auk þess sem hann hef-
ir sungið fyrir ýms félög af og
til. Hefir hann átt vinsældum
að fagna hjá Calgary-búum og
aldrei sungið svo, að þess hafi
ekki með lofsamlegum ummæl-
um verið getið í blöðum bæjar-
ins. Við burtför hans þaðan,
er nú löng grein skrifuð í blað-
ið Calgary Herald um sönghæfi-
leika Sigurðar og jg,fnframt um
söknuðinn af að hann sé að
kveðja. Minnist blaðið þeiirar
velvildar, er ýms félög þar hafi
notið frá Sigurðl, svo sem Sun-
shine félagiö og fleiri mætar al-
mennar stofnanir, með því að
hann hafi ávalt verið reiðubú-
inn að syngja fyrir þau og oft
án þess, að setja nokkuð fyrir
nipeg eða í Manitoba. Heldur
hann söngsamkomu í kirkju
Sasmbandssafnaðar í IVinnipeg
næstkomandi föstudagskvöld.
Er óvíst hvort að hann sýngur
aftur í þessum bæ, þó ekki sé
fyrir það takandi. Hann syng-
ur að líkindum úti í tveimur
eða þremur þorpum í þessu fylki
þann tíma sem hann dvelur
hér. En að tæpum mánuði
liðnum fer hann til Toronto og
svo þaðan til Chicago og syngur
þar. Getur og verið að úr því
verði ferðinni heitið til Evrópu.
Af því að Hkr. veit, hversu
margir þeir eru, sem bókstaf-
lega “hungrar og þyrstir” eftir
að hlýða á söng þessa eina ís-
lenzka snillings, sem við höf-
um hér átt kost á að kynnast,
leyfir hún sér að vekja athygli
íslendinga á bæði þessari sam-
komu á föstudaginn og öðrum,
er auglýstar verða, svo að tæki- .
færin, sem kunna að gefast að-
dáendum Sigurðar — og þá fs-
hað Seair blaðið að ekki burfi lendinSa sem ekkl dast að sonS
það. begir blaðið, að ekki þurfi hanS) þekkjum vér ekki sem
orðum um það að fara, hvers betur fer _ m að hlýða 4 hann
hafi verið, þar sem . , , , , , ,,
■ ■x i „j _ ___ meðan hann dvelur her, ekld
leymist í ysi’ og erli dagsins
| þar til að orðið er um seinann
Um mánaðar tíma býst Sig-j að njóta yndis og skemtunar af
urður nú við að dvelja í Win- i söng hans.
virði það
um eins viðurkendan söngvara |
hafi verið að ræða.
í Vínarborg í Austurríki hafa
sprengingar verið tíðar undan
farna daga, að stjórnin heldur
af völdum Nazimanna frá Þýzka
landi. Hafa bækistöðvar þeirra
í Austurríki verið lokaðar og
hundruðir Hitler’s manna
hneptir í fangelsi. Um 20 aðrir
stórskógar eru þar og lítið um
blóm. En gras vex þar vel. Fiski
veiðar eru mikill atvinnuvegur,
og helzta útflutnin^svaran er
fiskur.
Vetrarnir eru langir, en sum-
urin stutt. Þar eru eldfjöll og
hverar sfgjósandi og jörðin
skelfur undir fótum manna.
Lífið á íslandi er því enda-
laus barátta við óblíða náttúru
og válynd veður. Það var á 10.
öld, að norrænir víkingar sett-
ust að á eyjunni. Með þeim
voru og keltneskar meyjar, er
rómantízkt líf og söng vöktu.
hefir verið formaður Fornrita-
félagsins frá byrjun. Hann er
og frumkvöðull að félagsstofn-
uninni.
Jóni fórust orð á þessa leið:
— Útgáfan var þegar í upp-
hafi hugsuð rekin þannig, að fé
yrði safnað til þess að kosta út-
gáfu fyrstu bindanna. Síðan
gæti útgáfan borið sig sjálf.
Jafnóðum og fyrstu bindin seld-
ust yrði fé handbært til þess að
gefa út þau næstu.
Svo vel hefir þessari hug-
mynd verið tekið, að alls hefir
félaginu ásóknast um 67,000
En þrátt fyrir hina endalausu krónur, þegar ógreidd framlög
eru reiknuð með, en þau nema
um 7 þús. kr.
Stræsta framlagið fékk Forn-
ritafélagið frá konungi Kristjáni
X. og Aléxandrinu drotningu
1930, 15 þúsund krónur. Frá
Alþingi hefir félagið fengið 13
óús. kr. styrk. En svo er til ætl-
ast, að ríkisstyrkurinn sé til
)ess veittur, að útgáfubækurnar
sé hægt að selja þeim mun væg-
ara verði, og verði styrkurinn
miðaður við kr. 150 á örk.
Þá hefir útgerðarfélagið Kveld
úlfur gefið félaginu fjárupphæð,
sem svarar öllum tilkostnnaði
við þetta fyrsta bindi, Egilssögu,
er út kemur á morgun, að frá-
dregnum ríkisstyrknum, sem
miöaður'er við arkatölu sem fyr
segir.
Er þess að vænta, að félag-
inu takist að gera útgáfuna svo
vinsæla, að fornritin seljist svo
ört, að útgáfan gæti orðið sæmi
lega hröð úr þessu.
Fyrir fé það, sem nú hefir
fengist mun vera hægt að kosta
ein 4 bindi.
Upphaflega var tilætlunin að
bindið, sem er 2, bindi rit-
safnsins, Egilssaga, kæmi út
1930. En það þarf vel að vanda,
sem lengi á að standa, og hefir
minna verið skeytt um þó þessi
dráttur yrði, það látið sitja í
fyrirrúmi að vanda útgáfuna.
Það er Sigurður Nordal pró-
fessor sem annast hefir útgáfu
Egilssögu. Vera hans í Vestur-
heimi í fyrra tafði hann frá
verki þessu. Hann hefir skrif-
að formála bókarinnar, um 100
bls. að lengd, sem að sjálfsögðu
er stórmerkileg vísindaritgerð,
en svo alþýðlega skrifuð, að
hver fróðleiksfús lesandi mun
hafa óblandna ánægju af lestri
hans.
Næstu bindin
Talsvert hefir orðið að breyta
til um niðurröðun efnis í rit-
Frh. á 5 bls.