Heimskringla - 14.06.1933, Side 7

WINNIPEG, 14. JÚNÍ 1933
HEIMSKRINGLA
7. SÍÐA.
KRISTBJÖRG
GUÐNÝ ÁRNASON
-Æfiminning—
>riðjudaginn 19. jan., 1932,
andaðist eiginkonan og móðirin
Kristbjörg Guðný Ámason að
sjúkrahæli í Blaine, Washing-
ton. Hún er talin fædd 11. apríl
1870 að Kambmýrum í S.- Þing
eyjarsýslu, en ólst upp í Fnjósk-
dal, Eyjafirði, til fullorðins ald-
urs, hjá foreldrum sínum, Sig-
urgeir og Elízabet, ásamt 3
systrum og 2 bræðrum. Einar S.
Eyford að Lundar, Man., er
annar þeirra. Árum saman vann
Kristbjörg í ullarverksmiðjunni
á Oddeyri. Fluttist, ár 1913, til
Vesturheims, og giftist sama
sumar Pétri Árnasyni. Hann er
talinn húnvetnskur að ætt: kom
fullorðinn vestur um haf. Hann
mun nú dáinn fyrir skömmu
síðan, þá nýlega kominn til
baka úr íslandsferð. Kristbjörg
var þriðja konan hans. Þau
bjuggu fyrstu árin skamt frá
Lundar; fluttu þaðan til Sel-
kirk. Þar slitu þau samvistum.
Hélt bóndinn á brott, en Krist-
björg var kyr í Selkirk með 2
ungar dætur þeirra. Sagt er að
upp úr því hafi hún eitthvað
bilast á sinni. Seinna endur-
uýjuðu þau hjónin samvistirnar;
í Vancouver,
og siðar í San Diego,
Gaiif.
voru (til heimilis
B.C., 'og síðar 1
í maí mánuði 1930, kyntist eg
Kristbjörgu heitinni persónu-
lega. Var hún þá stödd í
Blaine, og hafði mikinn áhuga á
þvi, að taka þátt í íslandsför-
inni. Ef til vill var það fyrir-
ætlun hennar að setjast að á
ísiandi. Virtist hún orðin við-
skila við fólk sitt, a. m. k. mann
sinn, er þá var búsettur, ásamt
dætrum þeirra, í San Diego. Af
einhverjum ástæðum varð ekki
af ferð hennar til íslands. Hafð-
ist hún svo við í Blaine þessi
tæpu tvö ár, sem hún átti eftir
ólifað. Var hún mjög fátöluð
um hagi sína, og kvartaði aldrei,
en virtist þó vera umkomulaus
einstæðingur. Framan af naut
hún einhverra tekna af húseign
í San Diego, en fyrir þær tók,
er kreppan komst í algleyming
á Ströndinni.
Eigi sá neina sinnisbilun í fari
Kristbjargar þennan tíma, sem
hún dvaldi í Blaine. Að vísu
hélt hún sig ákaflega spart, og
lífsþreytan var ábærilegri fyrir
þá sök, að illkynjað fótarmein
gerði stjá hennar á milli kunn-
ingjanna örðugra og aumkvun-
arverðara. En á allan hátt bar
framkoma hennar vott um góða
mannkosti. Tilsvör hennar voru
greindarleg, og lagði hún eng-
um ilt til. Hneigðist hún strax
að frjálslyndu kirkjunni, og vildi
alt á sig leggja hennar vegna.
Tok hún að sér, um tíma, ræst-
ingar kirkjunnar og gerði þar
sitt besta. Var henni þetta
fremur dægrastytting en tekju-
grein, og þó skilvíslega borgað
það litla, sem hún setti upp.
Þrátt fyrir ginstæðingsskap sinn
var hún of stórlát til að þiggja
gustukagjafir. Vildi hún heldur
miðla öðrum. Þótt einhver hula
lægi yfir lffskjörum hónnar,
var bersýnilegt að örlögin höfðu
leikið hana hart — harðara en
maður gat eiginlega áttað sig á,
er maður kyntist greind hennar,
góðhug og dugnaði.
Skyndileg hjartabilun leiddi
hana, á fáum dögum, til bana.
Tvennt fylti hug hennar síðustu
stundirnar, bæði í ráði og ó-
ráði: umhyggjan um stúlkurnar
hennar og — þakklátt traust til
Guðs. Þannig hafði mótlætið
ekki megnað að ósætta hana
við örlagavöld mannlífsins.
Útför hennar var veglega
gerð, svo að til var tekið, af
Fríkirkjusöfnuðinum í Blaine,
föstudaginn 22. janúar.
Fr. A. Fr.
Vor-óður
Nú vorfugla syngur hin sváslega mergð,
og sumrinu blíðlega fagnar;
það unað oss veitir um æfinnar ferð.
Svo óðara sorgin hún þagnar,
og vonglaðir erum á blómskrýddri braut,
og biðjum að sigrist hver einasta þraut.
Sjá lóan sér sveiflar mót heiðloftsins hjúp,
Og herra síns dásemdir lofar,
en eggtíðin nálgast, svo draum vona djúp
og duftinu þröstur nær ofar.
Með vaxandi blíðtíð og vorjurta skeið
Á vængjum sér lyftir öll hjörðin þreið.
Ó, vaknð nú lýðir í vonföstum heim
er vorblíðan streymir um löndin
og lofsöngvar hljómi í himinsins geim,
svo heyrist vor fagnandi öndin.'
Hvert ánaþðar helsi vors andlega seims,
nú af okkur brjótum vors glapsýna heims.
Því sumarsins blíða og blessaða tíð,
oss blómskrýddan veg sýnist leggja,
er endast oss megi um æfinnar stríð—
og eygi til heimanna beggja.
Það yrði okkar dirfsku og dýrasta spor
með dýrðina sjálfa um vort ajidlega vor.
M. Ingimarsson.
GUÐMUNDUR SKÁLD
FRIÐJÓNSSON
hefir dvalið hér í Rvík. að
undanfömu og ekki legið í iðju-
leysi. Flutti hann fyrst tVö er-
indi í útvarpið um konur
skáldskap Stephans G. Steph-
anssonar, og voru þau hin snjöll-
ENDURMINNINGAR
Eftir Fr. GuSmundsson.
Framh.
Til Quebec komum við og
í myndarleg voru fyrstu áhrifin
sem við urðum fyrir, tröllaukið
vélabákn vann að því að dýpka
ustu, einkum það síðara, sem j höfnina. Útmynntar stálvarir
var með afbrigðum vel samið. hökkuðu í sig hafnarbotninn
Er Guðmundur mikill aðdá-
andi Stephans, sem ekki er og
að undra, því að hann var eitt
hið djúpsæjasta og vitrasta
skáld, sem vér íslendingar höf-
um átt, en Guðmundur hins
með véla afli og söfnuðu í
gúlinn á að gizka einu tonni,
eða 2000 pundum í einu, sem
var þá dregið upp úr sjónum og
snúið til hliðar yfir þykkar og
víðar flatbotnaðar ferjur, en í
vegar svo mikill fyrir sér, að þær gubbaði gúllinn innhaldi
hann er ekki hræddur við að j sínu. Þær runnu upp að landi
láta aðdáun sína í ljós, en það þar sem önnur gufuvél affermdi
eru smámennin gjarnan, því að þær upp á eimlest sem fylti
þau óttast að það dragi úr sínu dalverpin lengst langt frá sjó
eigin lofi, sem ekkert er, nema með sulli þessu. En höfnin varð
í þeirra eigin ímyndun.
Auk þessa hefir svo Guð-
mundur flutt þrisvar sinnum við
mikla aðsókn erindi sitt Nesja-
menska og stigamenska, sem að
nokkru leyti er svar við árásar-
grein Sigurðar Einarssonar á
hann í Iðunni.
Hefir Guðmundur löngum átt
í ýmiskonar vopnaviðskitum um
dagana, enda lítt kunnað “hin
þöglu svik að þegja við öllu
röngu’’ — og verið hinn vopn-
fimasti og er svo enn, þótt bráð-
um sé hann orðinn hálf-sjötugur
Mun þeim ,er á þetta erindi
hlýddu, hafa fundist svo, að
hinn fertugi maður, Sigurður
Einarsson, bæri engan sigur af
hólmi í þessum vióskiftum, og
er hann þó bæði vopnfimur og
vigdjarfur. — Annars er það í
stuttu máli sagt um Guðmund
Friðjónsson, að hann er eitt af
vorum allra merkilegustu og
mestu skáldum; bæði að fornu
og nýju, og skipar nú með Ein-
ari Benediktssyni æðsta bekk í
höllu ljóða-kveðskaparins. —
Mun það ekki ofmælt, að hann
— ef til vill að Matthíasi ein-
um undanskidum — hafi yfir
mestri orðkyngi að ráða allra
þeirra, er íslenzkt mál hafa rit-
að. En því hafa dómarnir um
Guðmund Friðjónsson orðið
nokkru misjafnari en um sum
önnur skáldin, sem minni hafa
þó verið fyrir sér, að hann hefir
verið meiri bardagamaðurinn en
þau flest, og látið sig meiru
skifta en þau dagskrármál þjóð-
arinnar. — Hefir smávöxnum
mönnum andlega yfirsést að
kunna að gera greinarmun
þessa og skáldskaparlistar hans,
eða þá brostið réttlætiskendina
og virðinguna fyrir sannleikan-
um til þess að vikurkenna rétta
sýn.
Óskar sá er þetta ritar, að
þessi útherji í norðrinu megi
enn koma ern og hraustur hing-
að ti lhöfuðstaðarins, svo að í-
búum hans og landsins alls gef-
ist’kostur á að hlusta á málfimi
hans, tunguþrótt og orðagnótt.
—Stormur.
á stuttum tíma helmingi dýpri.
Ekki man eg hvernig við kom-
umst á land í Quebec, nema
ekki óð eg. Finst líka að við
munum hafa lagst að hafnar-
bakka, vegna þess hve flutn-
ingur allur komst fljótt upp á
landið. Ekki var hann látinn
inn en hlaðið upp á sléttum
bala í ógnar háan hól, og þótti
mér meðferðin íllúðleg, því
þegar hóllinn hækkaði fóru
hirzlurnar að hrynja á ýmsum
endum ofan á hyllur neðar í
hæðinni, og sumar alla leið ofan
á balann. Sá eg þá gjörla hve
nauðsynlegt var að ferðakist-
urnar væru rambyggilega úr
garði gerðar.
í Quebec varð lítil viðstaða
en hinsvegar varð þar gerbreyt-
ing á högum okkar. Nú var dá-
lætið á okkur búið, og við mint
á það, að treysta á okkar eigin
mátt og megin, hvað fæðið á-
brærði, en farar skjótan áttum
við þó að fá lánaðann til Winni-
peg, en þá væri líka handa-
bandið slitið, og gert ráð fyrir
að við kynnum að vappa sjálf.
En hvað við urðum upp með
okkur Canada vegna þegar við
komum að járnbrautarlestinni,
vagnarnir svo miklu stærri og
fallegri en á Englandi og félags-
lxfið hlaut því að vera miklu
skemíilegra á fluginu yfir fjöll
og fyrnindi. Og svo fór alt af
stað xúns og íslenzka hespu-
tréð.
Farðu að lúra, liggja og kúra
lambið góða mitt.
Mjólkin súra milli dúra rnettar
brjóstið þitt.
Ekki man eg hver bjó þessa
bögu til, en það var sem afráð-
in samtök með öllum íslenzkum
vesturförum að sofa nú það
sem eftir væri til Winnipeg, lík-
lega svo við gætum vakað eftir
það. Við höfðum að vísu ekki
súru mjólkina, en samansoðið
baunir og svínakjöt á milli dúr-
anna, að ógleymdu kaffinu, sem
konurnar okkar bjuggu sjálfar
til, þegar við náðum í soðið vatn
hjá svertingjunum sem höndl-
uðu stóna. Ef menn áttu nú
ein hvem ramíslenzkan bita eft
ir þá urðu menn að snúa sér
upp að vegnum meðan þeir
gleyptu hann, svo nágrannarn
ir væru ekki angraðir. Því þétt-
býlið var svo mikið í efri og
neðri rúmum, að augun stóðu
úr öllum áttum á sérhverri
handahreyfingu. Ensk og stáss-
leg hefðarfrú var á sömu lest-
inni og við með 100 yngisstúlk-
ur sér áhangandi, á hvern hátt,
eða með hvaða kjörum hún
hafði komist yfir þær, það var
okkur hulið, en henni var ant
um að týna þeim ekki, og hún
var áreiðanlega búin að læra að
telja til 100 þegar við komum
til Winnipeg. Stelpurnar voru
eins og flær á skinni, komnar
út og upp um allar brekkur, ef
lestin stansaði, en mamman
blés í pípur á báðar hendur,
blánaði og baulaði og veifaði
hvítum klútum af hverjum
fingri, þangað til hún hafði
smalað þeim aftur inn á lestina,
oft á seinustu sekúndu. Okkur
kom málið ekki beint við en af
því stúlkurnar voru margar
þeirra svo frjálslegar og falleg-
ar, þá langaði okkur svo ó-
segianlega mikið til að þær yrðu
ekki fyrir neinum vonbrigðum
í nýju álfunni því frá Englandi
var okkur sagt að þær væru
komnar, og einlægni okkar til
ung meyjanna braut út í grun-
sarnri græsku til útflutnings-
stýrunnar, svo við vildum helst
vera með fæturnar fyrir henni
hvar sem hún gekk um. En
þannig eru allar getsakir verstar
þeim sem fóstra þær, og aldrei
höfðum við hugmynd um
hvernig framtíðin fór með
stúlkurnar, eftir að til Winnipeg
kom.
Einhverstaðar á heiðarflæm-
inu austur í Ontario stansaði
lestin á lítilli biðstöð stundar-
korn. Eg steig ofan á stöðvar-
pallinn eins og margir aðrir.
Sá eg þá rétt til hliðar ósköp
klunnalegt og trollslegt áhald,
sem mér sýndist að mundi hafa
átt að verða sleði, en það var
svo hlægilega vitlaust, vitlaust
og fyrirlitlegt, í tvennu lagi og
hékk þó saman á sverum járn-
hringum og krókum, eins og
mikið ætti að gera með þetta
vitfirringa sveinstykki. Auðsjá-
anlega hafði nú verið svo miklu
til þessa kostað, að til einhvers
mundi þó hafa átt að nota það,
og það gat ekki verið rétt að
fyrirlíta það svo, að forvitnast
ekkert eftir til hvers hefði átt
að nota þetta. Útflutningsstjór-
inn Sveinn Brynjólfsson var þar
rétt. til hliðar, og spurði eg hann
til hvers þetta furðusmíði mundi
hafa verið samið?
Hann sagði þetta væri sleði,
og þegar hann sá að eg var
engu nær þá fór hann að út-
lista fyrir mér hvernig þetta á-
hald væri notað. Eg hélt að þeir
liefðu naumast sterkari hesta
en það, að þeir drægju þetta
laust allann daginn, auk heldur
ef það ætti að fara að príla ein-
hverjum þyngslum ofan á þetta
bákn. Jú, svona væru allir sleð-
ar í Ameríku, og miklu betri en
íslenzkir sleðar. Eg hélt að hon-
um væri nú óhætt að hætta
því að ljúga í mig þegar við
værum komnir leiðina nokkurn-
veginn á enda ,enda færi eg
heim aftur við fyrsta tækifæri,
ef það lægi fyrir mér að sjá og
iiöndla margt sh'kt í þeirra
Vesturheimi. Vel sættist eg þó
við slcðann, þegar eg þurfti að
fara að brúka hann.
Til Winnipeg komum við 13.
júní kl. 6 að kvöldi dags. Við
höfðum haft sérstaklega ham-
ingjusama langferð. Af alhug
voru íslendingar þakklátir hvað
alt hafði gengið slysalaust og
gleðibragð var á hverju andliti,
en það var eins og himininn
hefði ásett sér að koma í veg
fyrir alla ófullkomna mælgi en
eftirláta hjörtunum eintal við
alföðurinn fyrir handeiðsluna.
Loftið var brúnskjótt, og byrjuðu
1 t 4afi íspj iöl Id ^ 1
rj 1
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Blds.
Skrifstofusími: 23674
Stundar sérstaklega lungnasjúk-
dóma.
Br aTJ flnna á skrifstofu kl 10—12
f. h. ogr 2—6 e. h.
Heimill: 46 Alloway Aye.
Talalmi: 33158
DR A. BLONDAL
<02 Medlcal Arts Bldg.
Talsíml: 22 296
Btundar sérstaklegra kvensjúkdóma
og barnasjúkdðma. — AB hltta:
kl. 10—12 « h. og 8—5 e. h.
Helmlll: 806 Vlctor St. Blml 28 180
Dr. J. Stefansson
818 HGDICAL AHTS BLDO.
Horni Kennedy ogr Graham
Standar elnaOnicu aogei- eyraa-
aef- OK kverka-ejðkdóma
Er ah hitta fr& kl. 11—12 f. h.
og kl. 8—6 e. h.
Talalmlt 21834
Helmill: 638 McMillan Ave. 426*1
Dr. A. B. INGIMUNDSON
Tannlæknir
602 MEDICAL, AHTS BLDG.
Simi: 22 296 Heimilis: 46 054
G. S. THORVALDSON
B.A., L.L.B.
Lögfrœðingur
702 Confederation Life Bldf.
Talsími 97 024
W. J. LINDAL, K.C.
BJÖRN STEFÁNSSON
ISLENZKIR LÖOFBÆÐINOAB
á oðru gólfi
825 Main Street
Talsimi: 97 621
Hafa einnig skrifstofur aO
Lundar og Gimli og eru þar
aS hitta, fyrsta miðvikud&g I
hverjum mánuði.
Telephone: 21613
J. Christopherson,
hlenzkur Lögfræðingur
845 SOMBRSET BLK.
Winnipeg, :: Manitok*.
þegar strax kveðjurnar með
hvellum þrumum og eldinga
renningi, ásamt steypi regni á
víxl við blíðasta og bjartasta
sólskin. Lestin fyltist af ís-
lenzkum borgarbúum, konum og
körlum, sem komnir voru til að
mæta vinum sínum. Út úr vögn-
unum urðum við þó áð fara, því
flutningslest okkar átti eitthvað
eftir ógert, og okkur var sagt
að alstaðar væri hægt að standa
af sér skúrimar, því hér væru
skútarnir margir sem við Mý-
vatn, þó enginn fyndist í Fiski-
lækjahverfi. Ekki varð eg var
við að neinn ætti að standa yfir-
gefinn og umkomulaus eftir, eða
vera hýstur í Emigrantakró, en
þó gat það hafa átt sér stað,
því eg var offljótt tekinn til
greina með mína fjölskyldu, til
að hafa séð fyrir endann á því.
Frændi minn Brynjólfur Áma-
son, sem verið hafði samferða
alla leiðina, og ávalt minn ráða-
nautur ef eitthvað óvænt eða
vandasamt bar að höndum,
hafði “telegraphað’’ heim til sín
í Winnipeg ,hvenær okkar væri
von og voru því bræður hans
komnir á endastöðina til að
fagna heimkomu hans, og
hjálpa til að koma okkur hjón-
unum með börnin heim til sín,
sem var langur vegur að ganga
og bera börn og töskur, af því
strætisvagnarnir stóðu allir
hreyfingarlausir vegna þrurn-
anna.' En margar hendur vinna
létt verk, og á öllum þrautun-
um sem af ofsa náttúrukraft-
anna steðjuðu að okkur, sigruð-
umst við. *
í öðrum heimi.
Eg er ekki viss um að hann
gamli Eiríkur í Víðirdal, hefði
sagt að það væri krókur að fara
til Ameríku, þó hann ætlaði sér
nú að fara að deyja, ef hann
hefði vitað fyrirfram, að hann
fengi aðrar eins viðtökur, útlát,
alúð og nærgætni í smáu og
stóru, sem eg naut með mína
fjölskyldu nokkra fyrstu dag-
ana hjá frændum mínum í Win-
nipeg. Þegar maður er nú
einu sinni búinn að segja það,
að Islendingar séu einhver gest-
risnasta þjóð í heimi, þá er svo
óþarft og óhreinlyndislegt, að
hamast með sterkustu lýsingar-
orðum á gómsætum réttutíi og
dúnmjúkum hvilurúmum hjá
frændum og vinum eftir 12 ára
frástíun. Það fær enginn mað-
ur mig til að útmála slíkt, það
segir sig sjálft. íslendingar væru
ekki gestrisnir, ef þeir vissu ekki
Frh. á 8. bls.
A. S. BARDAL
selur Ilkklstur og annast um útfar-
ir. Allur útbúnabur sú bsstL
Ennfremur selur hann illskonar
mlnnisvarba og leastelna.
843 SHERBROOKB ST.
Pheaei 86 607 WINNi:
HEALTH RESTORED
Lækningar án lyfja
DR. S. G. SIMPSON, N.D., D.O., D.O.
Chronic Diseases
Phone: 87 208
Suite 642-44 Somerset Blk.
WINNIPEG —MAH.
MARGARET DALMAN
TEACHER OP PIANO
834 BANNING ST.
PHONE: 26 420
Dr. A. V. Johnson
íslenzkur Tannlæknir.
212 Curry Bldg.,.Winnipeg
Gegnt pósthúsinu.
Simi: 96 210. Heimilis: 3SS28
Jacob F. Bjarnason
—TRAN SFER—
Bsnste and Fnrnltare Mdtísi
762 VICTOR ST.
SIMI 24.500
Annast allskonar flutnlnga fraa
og aftur um bæinn.
J. T. THORSON, K. C.
Islenmkar lHKfrwblngrnr
Skrlfstofa:
801 GREAT WEST PERMANENT
BUILDING
Simt: 92 766
DR. K. J. AUSTMANN
Wynyard —:— Sask.
Talsfmli 28 88*
DR. J. G. SNIDAL
TANNLÆKNIR
, 914 Somerset Block
Portage A?eaae WINNIPB9
BRYNJ THORLAKSSON
Söngstjórt
Stllllr Pianos og Orgel
Slml 38 345. 594 Alvemtone St,